NEEDS ASSESSMENT OF YOUNG VLERËSIM MBI NEVOJAT E TË
PEOPLE IN PRIZREN MUNICIPALITY RINJVE NË KOMUNËN E PRIZRENIT
PRİZREN BELEDİYESİNDE GENÇLERİN PROCENJIVANJE POTREBA MLADIH
İHTİYAÇLARINA YÖNELİK DEĞERLENDİRME U OPŠTINI PRIZREN

Shqip
Bosanski
Türkçe
English

NEEDS ASSESSMENT OF YOUNG
PEOPLE IN PRIZREN MUNICIPALITY
This document provides data that can serve in identifying closely the situation,
needs and interests of young people of Prizren Municipality and at the same
time will provide the organizations, public institutions and other stakeholders
working with the youth with material on offering opportunities and
programmes based on the needs of these young people.
The views expressed in this publication are not necessarily those of the Friedrich Ebert
Foundation or of the organizations supporting this publication.
The publication is available online at www.fes-kosovo.org

Acknowledgments
We want to compliment and thank our committed volunteer, Francesca Milan
for her close collaboration and contribution in drafting the questionnaire and
the process of data gathering. We also thank the volunteers of IPSIA and NGO
THY: Arbra Shala, Gresa Gashi, Lejla Bytyqi, Tringa Kushaj, for their willingness
and efforts in distributing the questionnaires and support us in gathering the
data for this assessment.
We dearly thank the consultant of the assessment Mrs. Mimoza Telaku, for her
comments, feedback, instructions and the drafting of this assessment.
Thanks also to Arbër Kryeziu supporting us with the design of this publication

Introduction 7
Aim of the assessment 8
Context 9
Methodology 12
Sampling and procedure 12
The questionnaire 13
Results 14
Voluntarism in youth organizations 14
Opportunities and Potential 15
Management of the opportunities 17
Potential benefits for the youth 18
Activities for young people 18
Suggested new initiatives for youth 18
Places most frequented by young people 21
Existing place/s for young people 21
Features and activities of a Place for Youth 22
Recommendations 25
Oganizations’ description 26
List of references 29
Table of contents
Annex - Questionnaire 30

INTRODUCTION
Young people’s opportunities to
participate in politics, their chances of
economic prosperity within Kosovo, and
their access to quality education remain
limited1
. Despite the high number of
young people in Prizren, there are just few
opportunities for them to express
themselves, spend their free time in a
proper and useful way, or to develop
themselves through youth activities.
Considering the high rate of
unemployment and the lack of youth
opportunities and activities, it is obvious
that the young people in Prizren have a lot
of free time on their hand, which is
generally spent dawdling around the city,
mostly in local cafeterias2
. Free time
among young people is most frequently
spent watching TV and listening to the
music and going out with friends3
.
According to the Kosovo database of
NGOs, in Prizren are set 708 Local
Non-Governmental Organizations, among
them 58 work with youth4
.
Despite this high number of NGOs, just
few of them are active in promoting youth
initiatives with the aim of engaging youth
towards a higher participation in public
and community life5
.
There is also a public Youth Center in
Prizren, but according to the results of this
assessment and the recent research
“Youth Manifesto” it implements a limited
number of activities addressed to a small
group of beneficiaries. The research
“Youth Manifesto” reiterates the
importance of having different kinds of
activities in order to cover the needs of the
greatest number of young people.
This document mentions also the
difficulties faced by the municipalities in
finding the support from international
donors with the aim of financing other
youth centers6
.
There are just few opportunities
for young people to express
themselves, spend their free
time in a proper and useful way,
or to develop themselves
through youth activities.
7

Aim of the assessment
The aim of this assessment is to provide a clear picture about the needs of the
young people in Prizren Municipality. The assessment was also the occasion to
identify the initiatives and activities that already exist in this municipality for the
young people, and if these are enough to satisfy the different requests and
needs of the youth.
In addition to that, this assessment contributed in understanding of the
opinion of young people about the potential of this municipality in terms of
cultural and natural features and how the young people of this municipality
could benefit from it.
8

2. CONTEXT
The Municipality of Prizren is located in
south-east of Kosovo. It covers an area of
approximately 640 km2
and includes
Prizren town and 74 villages7
. The town of
Prizren plays a central role in regional
business and commerce thanks to its
geographical location, near the borders
with Albania and FYR of Macedonia.
Prizren is also known for its ethnic diversity
and enjoys a long tradition of tolerance
and inter-ethnic cooperation8
.
Prizren Municipality is the largest
municipality in Kosovo: it represents
around the 5.94% of the total territory of
the country9
. Prizren has a population of
more than 180.000 inhabitants, and about
50.000 of them being young people of age
15-2910
. It is the second biggest city in
Kosovo according to the Kosovo Agency of
Statistics11
. In this town there are ten high
schools and one public university, offering
lectures in Albanian, Bosnian and Turkish
languages, and some private educational
institutions. The presence of these
educational institutions contributes to
increase the number of young people that
everyday commute to the town.
In Kosovo the development of social and
cultural life generally depends from city to
city, and city to village. It is reported in the
National Youth Congress of 2018 that the
challenges and requirements for a social
and cultural life vary depending on the
municipalities of where the youth of
Kosovo is coming from. Youth also
explained that even when there are such
activities, they are almost always
organized only in the capital of the
country.
The youth identified all the places in which
the social and cultural life can be
developed, from the most frequented to
the least, following you can find some that
were mentioned: cafeteria, night club,
cinema, theater, gallery, museum, park,
festival, local youth clubs, NGO-s,
universities, schools, extra-curricular
activities, different events, etc.
Youth Center in Prizren
implements a limited number of
activities addressed to a small
group of beneficiaries.
9

In principle, it was agreed that public
institutions such as the Ministry of Culture,
Youth and Sports, as well as Municipal
Directorates for Culture should be more
active in stimulating and supporting cultural
and social life in the municipalities where
they operate. At the same time, there was a
consensus that young people should be
more active, more demanding and in cases
when there are no social or cultural activities
in the neighborhood, village or town where
they live, they should undertake themselves
symbolic activities that contribute to the
development of cultural life and social
issues12
.
Prizren is quite famous for its social and
cultural life, where just in 2018, from all 75
requests and applications submitted from
different cultural and youth subjects, Prizren
Municipality has decided to grant a total of 47
projects in the field of culture and youth13
,
thus providing us with a clear view of the
number of activities happening in Prizren
within one year. And still this number is just
one of indicators of the social and cultural
activities, considering the other funds and
donors that support such activities besides
the Public Institutions.
10

Sampling and procedure
During April-May 2018 we administered 88
questionaires to young people living in Prizren town
and in rural areas of the Municipality of Prizren. A
portion of the questionnaires were self-administered
in-person whereas the rest of the questionnaires were
administered online. We guaranteed anonymity of
respondents.
Sample size
• 67 were young people living in Prizren town,
• 21 were young people living in rural areas of the
Municipality of Prizren.
Sample description
The questionnaires were addressed to young people
from 14 to 30 years old.
• Respondents in the age range 14-18: 39,8 %
• Respondents in the age range 19-25: 46,6 %
• Respondents in the age range 26-30: 13,6 %
Gender
• Female respondents: 60,9 %
• Male respondents: 39,1 %
Ethnic community
• K-Albanian respondents: 94, 3 %
• K-Bosniak respondents : 4,6 %
• K-Roma respondents: 1,1 %
Methodology
10

The questionnaire
The questionnaire was constructed to
gather information about what the young
people of this region think about the
opportunities available in this region, the
needs of these young people, the activities
available for them, and the possibility to
have a space for youth activities in the
town.
The questionnaire consisted of
open-ended questions and multiple-
choice questions. The following sections
were included in the questionnaire:
• Personal information section included
age, ethnic community, town/village,
occupation or studies;
• Opportunities section included
questions regarding the opinion of the
young people about what this region
could offer in terms of services, goods, and
future possibilities;
• Activities section included questions that
aimed to identify the existing initiatives in
this region, and to discover which kind of
activities should be developed in Prizren in
order to cover the needs of the local youth;
• Place section included questions that
aimed to identify the needs of young
people of having a favorable space for
their activities.
The questionnaires had different
questions for young citizens of Prizren and
young people from rural areas,
considering that there were specified
three questions directly to the
respondents from rural areas, respectively
question no 1 in the Oportunities Section
and questions no 1 and 3 in Activities
Section. These questions had the focus on
the village they live in and were adapted
to their needs and the opportunities that
Prizren could offer to them.
13

4. RESULTS
Voluntarism in youth organizations
From the responses to this survey we can see that not a lot of respondents defined
themselves as members of youth organizations. Respectively, only the 22,7 % of
respondents affirmed to be part of an organization. Those who identified themselves
as members of youth organizations mentioned the following organizations to be
affiliated with:
However, 58.6 % of respondents reported that they have been engaged as volunteers
in youth activities of organizations, whereas 19.5 % reported that they were sometimes
engaged in such activities. These data could suggest us that the majority of the
respondents are not constantly involved during all the year in youth activities, and
they get engaged in youth activities now and then.
*The order of the organizations is done in alphabetical order
• American Corner
• Autostrada Biennale
• Bunarfest
• CET
• D&D
• DOKUFEST
• Ec mA ndryshe
• FEMaktiv
• Gani Bobi
• Idea
• IDRA
• Lumbardhi
• IPSIA
• Kosova Hope
• Ngomfest
• Play International
• Red Cross
• THY
• UNICEF Innovation Lab
• YIHR
• YoungAssemblyofPrizren*
14

Graph 1.
Engagement of young people in organizations
19.5%
21.8%
58.6%
Graph 2.
Perceived available opportunities in Prizren
Municipality
37.3%
16.4%
46.3%
Opportunities and Potential
The respondents declared that different
features could be considered as a potential for
Prizren town and rural areas of this
municipality. When asked about the
opportunities that Prizren offers for young
people, from all the respondents, 37,3% of them
declared positively, while 46,3% said that
Prizren does not offer any opportunities.
They mostly emphasized the following features
as potentials of this Municipality:
• Natural resources and beautiful
landscapes
• Historic, artistic, and cultural heritage
• Culture/traditions
• Tourism, which could be developed
from the above-mentioned features.
The following features were less declared as
potentials for this municipality:
• Youth, as a source of development,
innovation and change
• Open mindedness, tolerance coming
from the multicultural tradition of this
town;
• Diversity, in terms of culture, traditions,
communities and languages;
• Presence of University campus and
other educational institutions;
• Different possibilities offered by local
NGOs to be engaged in volunteering
activities;
• Agriculture; 15
I don’t know
Yes
No
Never
Sometimes
Yes

Graph 3. Graph 4.
80.6%
14.9%
4.5%
36.4%
30.3%33.3%
80,6 % of respondents from the urban area of this municipality affirmed that the
potential and opportunities of this municipality could be used more, and therefore
the municipality could offer more to young people in terms of opportunities.
The percentage from the respondents from rural areas were more balanced: the
30,3 % affirmed that the potential of this municipality is well used, whereas 36,4%
affirmed that the use of the potential needs improvement.
Perceived usage of available opportunities
in Prizren Municipality among young
people living in urban areas.
Perceived usage of available opportunities
in Prizren Municipality amongyoung people
living in rural areas
16
YesI don’t know
NoYes
No
I don’t know

Management of the opportunities
Graph 5.
Proper management of municipal opportunities
16.4%
22.4%
61.2%
61,2% of respondents affirmed to
believe that the majority of
opportunities offered in this
municipality are not properly used and
managed. This creates several
difficulties. One example is the
difficulties in tourism development.
Different respondents asserted that
the development of a sustainable
tourism should be a priority for the
municipality and several funds need to
be allocated for this purpose in order to
use all the potential offered by the city
and the surrounding area.
In terms of initiatives as opportunities,
many respondents complained about
the lack of activities during all the year.
The majority of initiatives indeed are
concentrated during the summer
period, while come to a standstill for
the rest of the year. This holds back the
young people to be involved constantly
in something considered relevant for
them, and also reduces the occasion
and spaces for meetings and
exchanges.
On the other side, a few percentage of
respondents believe that the youth in
this municipality is not sufficiently
involved in the development of the
potential of municipality, hence the
17
result of issues linked with drugs and
narcotics. Therefore, they think that
this is the reason why young people are
not enough interested in the
promotion of the opportunities in this
municipality. One respondent affirmed
also that the linguistic barrier existing
among the citizens of different ethnic
backgrounds is a main reason for
insufficient development of the
opportunities in this municipality.
Yes
No
I don’t know

Suggested new initiatives for youth
83,6% of respondents from urban
areas and the 60% of respondents from
rural areas affirmed that there are
different existing initiatives for the
young people, but these are not able to
fulfill all the needs of the young people.
American Corner, Dokufest, Ec ma
ndryshe, IPSIA, Idea and Lumbardhi
were mentioned as NGOs known as
promoters of activities for young
people, while various sport
tournaments and trainings were also
mentioned in this context.
87,7% of the respondents from urban
area and 83,3% from rural areas
affirmed that the implementation of
new activities could help to fulfill the
not-satisfied needs of the youth of this
municipality.
The respondents showed interest in a
variety of activities that could help the
development of skills and raise the
interest of this target group.
Potential benefits for the youth
Activities for young people
According to all responses of this
survey, the youth could benefit from
different aspects of the potential of
Prizren Municipality and vice versa. The
young people could be involved in the
touristic development, contributing to
this as guides and promoters of their
municipality. This first engagement of
young volunteers will help them in
developing skills useful for preparing
them to a future job market. Also, a
developed touristic system could offer
more job opportunities, especially to
young people. At the same time the
exchange with people abroad and the
contact with foreign cultures could
contribute to personal development of
young people.
As mentioned above, majority of
respondents affirmed that they spend
their free time in Prizren town, hanging
around the city center, sitting in
different cafeteria and using social
media. A portion of respondents also
affirmed to be involved in sports
activities, while just a few number of
young people affirmed to attend
cultural activities.
18

Here we present the list of different
initiatives suggested by respondents
and grouped in ten thematic areas.
These thematic areas are presented in
the following starting from the most
mentioned by the respondents.
1. Sport activities with a special focus on
hiking, yoga and meditation courses
2.Initiatives related to the development
of job skills and employability: the
development of vocational training
and internship, the development of an
info point about job opportunities,
trainings on career orientation,
trainings on employability, support in
the growth of start-up businesses, etc.
3. Different kinds of cultural activities:
the respondents mentioned that they
want to attend or organize something
like Termokiss in Pristina14
, music and
artistic events different from the
existing activities, cinematographic
festivals or initiatives besides Dokufest,
development of a theatre program, etc.
Some respondents also mentioned the
necessity of having more books in the
library in order to support literature
discussion and clubs.
19

4. Initiatives linked with the tourism
development: different respondents
suggested involvement of the young
people in this municipality. For
example involving young people as
touristic guides. The tourism could also
help the development of more
attractive places and initiatives for the
young people.
5. Activities linked with school and
learning were suggested in order to
develop the learning skills and improve
the knowledge of the students, and to
prevent the necessity for private paid
courses offered by teachers of public
schools and universities.
6. Initiatives linked with non-formal
education (here will be included all
activities linked to learning but not
related to schooling): youth camps of
few days with different programs,
trainings on leadership, activities
aimed to foster the collaboration
among young people, competitions on
different areas, support from adults
that could be considered as role
models, etc.
7.Activities linked with the innovation:
the respondents mentioned trainings
on new technologies and Industry
development, initiatives aimed to raise
awareness on Ecological issues.
8.Initiatives in the field of science:
activities aimed to science innovations,
fair use of scientific innovations, and
the promotion and support of young
talents in science.
9.Voluntarism: few respondents
mentioned also the importance of
implementing activities on voluntary
basis, because this would help the
young people to develop social
awareness. According to respondents,
these kind of activities should be aimed
to support children and people with
disabilities.
10.Other activities mentioned
belonged to the area of active
citizenship and youth rights : few
respondents indeed believed that the
young people need to develop a sense
of active citizenship, meanwhile they
need to be informed about their
obligations and rights, in order to
actively contribute to the political and
social life of the municipality.
20

Places most frequented by young
people
As mentioned before, different
respondents affirmed that they usually
spend their free time in Prizren town
hanging around the city center. The
majority of the respondents
mentioned the city center and the
different cafeterias as the places where
they commute to spend their free time.
The Cultural House, the different
historic monuments, the cinema were
also mentioned as frequented places.
Few respondents also affirmed to
spend their free time in the sport
center and in the sport stadium to
attend sport activities or to watch
matches and competitions of the main
leagues.
Existing place/s for young people
Meanwhile, the 43,3% of the
respondents from urban area and the
53,3% of respondents from the rural
areas, affirmed that in this municipality
does not exist a proper place where the
young people can meet, shares ideas,
spend time and attend activities and
trainings.
Different young people also
mentioned that actually in Prizren
town there is a Youth Center but it is
not functioning,
and cannot involve a sufficient number
of young people. There are some
groups involved in the activities
promoted by the center, but these
activities are addressed only to these
groups, not to all the youth in this
municipality. Youth Center has not
enough space for young people for this
municipality.
According to this, and to all the
previous information presented above,
more than the 90% of the respondents,
affirmed that the municipality
definitely needs a space for young
people.
This space could be the occasion for
the young people to meet and know
each other, to spend their free time in a
different way, and to generate ideas
and initiate activities.
More than the 90% of the
respondents, affirmed that the
municipality definitely needs a
space for young people.
21

• Active citizenship
• Activities with marginalized groups
• Animation for kids
• Art
• Coding/using of IT program like Java
• Community development
• Critical Thinking
• Culinary Lessons and courses
• Dancing
• Decision making
• Developing and promoting a net work
of young people and students and
exchange
• Dog protection
Features and activities of a Place for Youth
Following the dissatisfaction with the lack of a proper youth center among
respondents, we asked them to list different activities they would like to have in a
Youth Center. The respondents proposed a long list of initiatives and courses that
should be implemented in the center according to their interests and hobbies.
Here is the list of what they suggested in terms of activities
• Games
• Human Rights
• Intercultural exchanges
• Learning-School support
• Leisure activities
• Music
• Non-formal Education
• Professional youth development
• Promotion of democracy
• Reading clubs
• Socializing
• Sport
• Using and developing of technology.
22

The respondents identified also some spaces that this suggested space for youth
should include in order to implement all suggested initiatives and activities and to
promote the well-being of the young people attending the place.
According to them, the youth center should include:
• Place for movies, similar to an amphitheater
• Conference room
• Space where groups can work together, less strict than the space of the library
• Multilanguage space, where everyone could speak his/her own language
• Coffee bar
• Green area outside
• Info point about activities, initiatives and opportunities.
• This space could be also accessible for people with special needs and should have
some adults acting as mentors or educators who could provide support to the young
people.
Since a place for youth should be also easily reachable for the majority of the young
people in this municipality, we also asked to the respondents to identify an area or
neighborhood where they would like to find a place like this.
The majority of respondents identified the city center as the most proper and
accessible place where this center should be located. The rest of respondents
suggested other places such as: Ortakoll (where the existing Youth Center is located),
Marash, Farmakos Factory, the Sport Center, the park close to the Prizren University
Campus and KFOR Camp.
One respondent suggested also that each big neighborhood should have its own
youth center in order all young people to reach easily the youth centers.
23

Recommendations

The results of this assessment helped us in identifying the necessity of having a youth
center in the city center of Prizren. Indeed, a high percentage of respondents
affirmed that is important for the young people of this municipality to have proper
places for the youth activities they suggested.
They showed that Prizren Municipality needs a favorable place where the young
people could meet, share ideas, initiate and implement activities, provide support by
a trained staff of professionals and experts who would work with the young people,
help and guide them.
The respondents expressed a strong interest in establishing a youth center that
would promote the awareness of the citizens about the potential and the
opportunities offered by this municipality, in terms of culture, arts and education.
Among the others, this youth center was seen as a place that would include a
meeting room, a coffee bar, an art gallery, a book point, and a youth hostel, with
certain activities for each:
-A meeting room would be used for regular meetings and networking of young
people and NGOs involved in youth activities.
-An art gallery that would exhibit works by artists, especially by young artists. Was
suggest those exhibitions to be accompanied by talks and by cultural programs.
-A book point that would offer different volumes in different languages in order to
promote culture, literacy, and the intercultural exchange.
-A youth hostel to be managed by the local young volunteers who would be able to
guide the tourists from different countries.
-A coffee bar inside the center to be available for all citizens, especially for young
people. This coffee bar would serve as a place to meet, discuss and generate new
ideas.
25

IPSIA
Istituto Pace Sviluppo Innovazione Acli (IPSIA) is an Italian NGO, working for
social change since 1985. IPSIA is actually working in Kosovo, Italy, Albania,
Bosnia and Herzegovina, Kenya, Mozambique, Senegal, Mali, Brazil and
Lebanon. From the beginning of its establishment, one of the main goals of
IPSIA is the empowerment of youth in the fields of sustainable development,
community cooperation and peace.
Istituto Pace Sviluppo Innovazione Acli (IPSIA) has been working in Kosovo
since 1999, through the implementation of projects aimed to support the
population in capacity building and empowerment, especially in the fields of
social cohesion and entrepreneurship. IPSIA Kosovo is focused in promoting
experiences of community cooperation, international volunteering activities,
and educational paths on global citizenship and fair relations. The involvement
of different communities, women and youngsters in the process of
reconciliation and development is considered as a main focus for the
organization.
IPSIA, based on the experience with different contexts for many years of work
with young people, developed several ideas and implemented different
models in this field. One suggested model of the “ARKA” Youth Center,
projected and developed in Shkodër by the team of IPSIA. This Youth Center
was inaugurated in 2017. Based on this model, to establish the Youth Center in
Prizren would be a place where the young people and NGOs would have the
occasion to meet and to network. The philosophy behind the establishment of
this center is to promote the well-being of the young people, through the
initiation of programs and activities in education, culture, sport, etc.
26

THY
THY - is a local Non-Governmental Organization registered in Kosovo since
2011. NGO THY aims to channel the energies of young people, especially
college students, encouraging tolerance and understanding among youth
and promoting cooperation, exchange and integration with European young
people through involvement in decision making process. THY NGO promotes
awareness raising through young generation on active citizenship and civic
engagement.
NGO THY provides young people and local communities opportunities to
develop skills for decision-making, problem solving and leadership skills,
which enables them to participate as active citizens engaged in the
development and future of the community.
27

List of references

1 United Nations Mission in Kosovo
(UNMIK), Report from 1st UN Kosovo
Youth Assembly “Advancing Youth,
Peace and Security in Kosovo
Together”, June 2017
2 There are not official statistics
referred to the number of young
people not employed in Prizren
Municipality. The only available data
regarding the unemployment of youth
refers to Kosovo, in general: 50.9% of
young population is unemployed. The
percentage is higher among females
(60.2 %), compared to males (47.1%).
Data provided by ASK, Labour Force
Survey, Q2 2017
3 Friedrich Ebert Stiftung, Kosovo
Youth Study: Forward looking,
grounded in tradition, 2012
4 https://ojq.rks-gov.net/KerkoOJQ.aspx
5 In the “Results” section, is possible to
see which NGOs are active in the field
of work with youth, according to the
respondents
6 Democracy for Development, Youth
Manifesto, 2017
⁷ OSCE, Municipal Profile 2018 Prizren
Region, October 2018
(https://www.osce.org/kosovo/13128?do
wnload=true)
8 OSCE, Municipal Profile of Prizren,
June 2006.
9 GIZ Kosovo, Feasibility Study - A
concept proposal for the future use of
the KFOR camp in Prizren, Kosovo,
March 2018
10
According to the data published by
Kosovo Agency of Statistics (ASK), in
Prizren lives: 17.946 people from 15-19
y.o; 16.553 from 20 to 24 y.o and 14.363
from 25 to 29 y.o.
11
Ask - Kosovo Agency of Statistics,
Statistical Yearbook of the Republic of
Kosovo 2018.
12
Friedrich Ebert Stiftung (FES),
National Youth Congress, August 2018
13
Subventions from DCYS Prizren
Municipality
(https://kk.rks-gov.net/prizren/wp-cont
ent/uploads/sites/26/2018/05/Subvenci
onet-nga-DKRS-ne-Kulture-1.pdf)
14
Social Center where citizens, mostly
youngsters, can organize every kind of
activities, with no profitable purposes.
http://prishtinainsight.com/termokiss-
warm-kiss-prishtina/
29

Questionnaire - Research on the needs of Young People in Prizren and its region
General Information
1) Age
14-18 19-25 26-30
2) Gender
M F
3) Ethnicity
Albanian Serbian Ashkali
Roma Egyptian Bosniak
Turkish Gorani
Other _______________________
4) Do you attend any school, or do you
work?
For high schoolers/students: Name of
school
_________________________________________
For the employees: The field of work and
name of work institution
_________________________________________
5) Are you engaged in any organization?
Yes Sometimes No
6) Have you ever done any volunteering
work?
Yes Sometimes No
7) If you engage on any activities on your
free time, please list the program of your
engagement and/or the organization?
_________________________________________
8) The city/village you live in?
__________________________________
Opportunities
1) Do you think that Prizren/your village is a
place that already offers different
opportunities to young people?
Yes No Don’t know
2) If yes, what kind of opportunities?
_______________________________________
3) Do you think that Prizren could offer
more to youngsters of your?
Yes No Don’t know
(Explain your answer)
_________________________________________
4) What do you consider as the strongest
point and potential of Prizren and its
region?
_________________________________________
5) Do you think that this potential is being
well used?
Yes No Don’t know
(Explain your answer)
________________________________________
6) Do you think that also the youngsters
could benefit from these potentials? In
what way?
________________________________________
30

Activities
1) How do you usually spend your free time
in Prizren?
_________________________________________
2) Do you think that in Prizren exist
different initiatives/activities for young
people of your age?
Yes No Don’t know
3) Could you mention some of these that
you know or attend?
_________________________________________
4) What kind of needs do you / do the
youngsters’ have?
_________________________________________
5) Do you think that there are organized
enough activities to fulfill the needs of
young people?
Yes No Don’t know
6) Do you think that these needs could be
fulfilled by developing and implementing
new activities/initiatives?
Yes No Don’t know
7 What kind of activities you think could
be implemented for young people in
Prizren (and for the young people in
villages)?
_________________________________________
Place
1) What are the most attended places in
Prizren by the people of your age on their
free time?
_________________________________________
2) Do you think that in Prizren already
exists a place where the youngsters could
meet each other, share their opinions,
develop initiatives, etc?
Yes No Don’t know
3) If yes, could you mention some of these?
_________________________________________
4) If no, do you think that the city needs a
kind of “youth space”?
Yes No Don’t know
5) How do you think should be such a
“youth space”? What should it contain and
include?
_________________________________________
6) What kind of initiatives and activities
should be developed in a “youth place”?
_________________________________________
7) Where do you think this “youth place”
should be located? Can you specify a
preferred city area?
_________________________________________
31

VLERËSIM MBI NEVOJAT E TË RINJVE
NË KOMUNËN E PRIZRENIT
Ky dokument ofron të dhëna që mund të shërbejnë në identifikim më të afërt
të situatës, nevojave dhe interesave të të rinjve të Komunës së Prizrenit dhe në
të njëjtën kohë u ofron organizatave, institucioneve publike, dhe akterëve të
tjerë që punojnë me të rinjtë, materiale për ofrimin e mundësive dhe
programeve të bazuara direkt në nevojat e këtyre të rinjve.

Falënderime
Dëshirojmë të falënderojmë vullnetaren tonë të përkushtuar, Francesca Milan
për bashkëpunimin e ngushtë dhe kontributin e saj në hartimin e pyetësorit
dhe procesin e mbledhjes së të dhënave. Gjithashtu, falënderojmë vullnetarët
e IPSIA dhe OJQ THY: Arbra Shala, Gresa Gashi, Lejla Bytyqi, Tringa Kushaj, për
gadishmërinë dhe mundin e tyre në shpërndarjen e pyetësorëve dhe
mbështetjen e tyre në mbledhjen e të dhënave për këtë vlerësim.
Falënderojmë shumë këshilltaren e këtij vlerësimi znj. Mimoza Telaku, për
komentet, sugjerimet, udhëzimet si dhe hartimin e këtij vlerësimi.
Falenderojmë edhe Arbër Kryeziun që na ka mbështetur me dizajnimin e këtij
publikimi.

Hyrje 37
Qëllimi i vlerësimit 38
Konteksti 39
Metodologjia 42
Modeli dhe procedura 42
Pyetësori 43
Rezultatet 44
Vullnetarizminëorganizatatrinore 44
Mundësitë dhe potenciali 45
Menagjimi i mundësive 47
Përfitimet potenciale për të rinjtë 48
Aktivitetet për të rinjtë 48
Iniciativat e reja të sugjeruara për të rinjtë 48
Vendet më të frekuentuara nga të rinjtë 51
Vendet ekzisuese për të rinjtë 51
Veçoritë dhe aktivitetet e një vendi për të rinjtë 52
Rekomandimet 55
Përshkrimi i organizatave 56
Lista e referencave 58
Aneks - Pyetësori 60
Përmbajtja

HYRJE
Mundësitë e të rinjve për të marrë pjesë në
politikë, shanset e tyre për prosperitet
ekonomik brenda Kosovës dhe çasja e tyre
në arsim cilësorë mbeten të kufizuara1
.
Pavarësisht numrit të lartë të të rinjve në
Prizren, ekzistojnë shumë pak mundësi
për të rinjtë për të shprehur veten, për të
kaluar kohën e tyre të lirë në një mënyrë të
duhur dhe të dobishme, apo për të
zhvilluar veten përmes aktiviteteve rinore.
Duke pasur parasysh shkallën e lartë të
papunësisë dhe mungesën e mundësive
dhe aktiviteteve rinore, është e qartë se të
rinjtë në Prizren kanë shumë kohë të lirë, e
cila zakonisht kalohet duke u shëtitur
nëpër qytet, kryesisht në kafenetë lokale2
.
Koha e lirë në mesin e të rinjve më së
shpeshti kalohet duke shikuar TV dhe
duke dëgjuar muzikë si dhe duke dalur
me miqtë3
.
Sipas bazës së të dhënave nga
Departamenti për Organizata
Joqeveritare (OJQ), në Prizren janë të
themeluara 708 OJQ vendore, në mesin e
të cilave 58 punojnë me rini4
.
Përkundër këtij numri të madh të OJQ-ve,
vetëm disa prej tyre janë aktive në
promovimin e iniciativave rinore me
qëllim të angazhimit të të rinjve drejt një
pjesëmarrjeje më të lartë në jetën publike
dhe në komunitet5
.
Në Prizren poashtu ekziston edhe një
Qendër Rinore publike, por sipas
rezultateve të këtij vlerësimi dhe
hulumtimit të fundit "Manifesti i Rinisë",
ajo zbaton një numër të kufizuar
aktivitetesh drejtuar një grupi të vogël
përfituesish. Hulumtimi "Manifesti i
Rinisë" rithekson rëndësinë e të pasurit të
aktiviteteve të llojeve të ndryshme për të
përmbushur nevojat e numrit më të
madh të të rinjve.
Ky dokument përmend edhe vështirësitë
me të cilat ballafaqohen komunat në
gjetjen e mbështetjes nga donatorët
ndërkombëtarë për të financuar qendrat
e tjera rinore6
.
Ekzistojnë shumë pak mundësi për
të rinjtë për të shprehur veten, për
të kaluar kohën e tyre të lirë në një
mënyrë të duhur dhe të dobishme,
apo për të zhvilluar veten përmes
aktiviteteve rinore.
37

Qëllimi i vlerësimit
Qëllimi i këtij vlerësimi është të ofroj një pasqyrë të qartë mbi nevojat e të rinjve
në Komunën e Prizrenit. Vlerësimi ishte gjithashtu një rast për të identifikuar
iniciativat dhe aktivitetet rinore që tashmë ekzistojnë në këtë komunë dhe
nëse këto janë të mjaftueshme për të përmbushur kërkesat dhe nevojat e
ndryshme të të rinjve.
Përveç kësaj, ky vlerësim kontribuoi në të kuptuarit e mendimeve të të rinjve
rreth potencialit të kësaj Komune sa i përket veçorive kulturore dhe natyrore
dhe se si të rinjtë e kësaj komune mund të përfitojnë prej tyre.
38

2. KONTEKSTI
Komuna e Prizrenit është e vendosur në
jug-lindje të Kosovës. Ajo ka një sipërfaqe
prej rreth 640 km2
dhe përfshin qytetin e
Prizrenit dhe 74 fshatra7
. Qyteti i Prizrenit
luan një rol qendror në biznesin dhe
tregtinë rajonale falë vendndodhjes së saj
gjeografike, pranë kufijve me Shqipërinë
dhe Maqedoninë. Prizreni është poashtu i
njohur edhe për diversitetin etnik dhe
gëzon një traditë të gjatë të tolerancës
dhe bashkëpunimit ndëretnik8
.
Komuna e Prizrenit është komuna më e
madhe në Kosovë: përfaqëson rreth 5.94%
të territorit të përgjithshëm të vendit9
.
Prizreni ka një popullsi rreth 180.000
banorë, dhe rreth 50.000 prej tyre janë të
rinjë të moshës 15-29 vjeç10
. Është qyteti i
dytë më i madh në Kosovë sipas Agjencisë
së Statistikave të Kosovës11
. Në këtë qytet
ka dhjetë shkolla të mesme dhe një
universitet publik, që ofron ligjërata në
gjuhët shqipe, boshnjake dhe turke dhe
disa institucione arsimore private. Prania e
këtyre institucioneve arsimore kontribuon
në rritjen e numrit të të rinjve që çdo ditë
udhëtojnë për në qytet.
Në Kosovë, zhvillimi i jetës shoqërore dhe
kulturore përgjithësisht ndryshon nga
qyteti në qytet, dhe nga qyteti në fshat. Në
Kongresin Rinor Kombëtar të vitit 2018
është raportuar se sfidat dhe kërkesat për
një jetë shoqërore dhe kulturore
ndryshojnë varësisht nga komunat prej
nga vijnë të rinjtë e Kosovës. Rinia
gjithashtu shpjegoi se edhe kur ka
aktivitete të tilla, ato janë pothuajse
gjithmonë të organizuara vetëm në
kryeqytetin e vendit. Të rinjtë identifikuan
të gjitha vendet në të cilat mund të
zhvillohet jeta shoqërore dhe kulturore, ku
duke filluar nga më të frekuentuarat, në
vijim renditen disa nga ato që janë
përmendur: kafene, klube nate, kinema,
teatër, galeri, muze, park, festivale, klube
lokale të të rinjve, OJQ-të, universitetet,
shkollat, aktivitetet jashtëshkollore, ngjarje
të ndryshme etj.
Qendra Rinore në Prizren zbaton
një numër të kufizuar aktivitetesh
drejtuar një grupi të vogël
përfituesish.
39

Në parim, u dakordua që institucionet
publike si Ministria e Kulturës, Rinisë dhe
Sporteve, si dhe Drejtoritë Komunale për
Kulturë duhet të jenë më aktive në nxitjen
dhe mbështetjen e jetës kulturore dhe
sociale në komunat ku ata veprojnë. Në të
njëjtën kohë, ka pasur një konsensus se të
rinjtë duhet të jenë më aktivë, më të kërkuar
dhe në rastet kur nuk ka aktivitete sociale
apo kulturore në lagjen, fshatin apo qytetin
ku ata jetojnë, ata duhet të ndërmarrin
aktivitete simbolike që kontribuojnë në
zhvillimin e jetës kulturore dhe çështjeve
sociale12
.
Prizreni është mjaft i njohur për jetën sociale
dhe kulturore, ku vetëm në vitin 2018, nga 75
kërkesa dhe aplikacione të paraqitura nga
subjekte të ndryshme kulturore dhe rinore,
Komuna e Prizrenit ka vendosur të
mbështesë gjithsej 47 projekte në fushën e
kulturës dhe të rinjve , duke na ofruar kështu
një pasqyrë të qartë të numrit të aktiviteteve
që ndodhin në Prizren brenda një viti. Dhe ky
numër është vetëm një nga treguesit e
aktiviteteve sociale dhe kulturore, duke pasur
parasysh që përveç Institucioneve Publike, ka
edhe fonde dhe donatorë të tjerë që
mbështesin aktivitete të tilla.
40

Metodologjia
Modeli dhe procedura
Gjatë muajve Prill-Maj 2018 kemi shpërndarë 88
pyetësorë për të rinjtë që jetojnë në qytetin e Prizrenit
dhe në zonat rurale të Komunës së Prizrenit. Një pjesë
e pyetësorëve u janë shpërndarë personave direkt
ndërsa pjesa tjetër e pyetësorëve u shpërndanë
përmes internetit. Gjatë procesit ne kemi garantuar
anonimitetin e të anketuarve.
Madhësia e modelit
• U intervistuan 67 të rinjë që jetojnë në qytetin e
Prizrenit;
• U intervistuan 21 të rinjë që jetojnë në zonat rurale të
Komunës së Prizrenit.
Përshkrimi i modelit
Pyetësorët iu adresuan të rinjve nga 14 deri në 30 vjeç,
respektivisht:
• 39,8% të anketuar të moshës 14-18 vjeçare;
• 46,6% të anketuar të moshës 19-25 vjeçare;
• 13,6% të anketuar të moshës 26-30 vjeçare.
Gjinia
• Të anketuarit femra: 60,9%;
• Të anketuarit meshkuj: 39,1%.
Komuniteti etnik
• Të anketuarit K-Shqiptarë: 94, 3%;
• Të anketuarit K-Boshnjak: 4, 6%;
• Të anketuarit K-Rom: 1,1%.
42

Pyetësori
Pyetësori është formuluar për të
mbledhur informacione rreth asaj se çfarë
mendojnë të rinjtë e këtij rajoni për
mundësitë në dispozicion në këtë rajon,
nevojat e këtyre të rinjve, aktivitetet në
dispozicion për ta dhe mundësinë për të
pasur një hapësirë për aktivitetet rinore në
qytet.
Pyetësori përbëhej nga pyetje të hapura
dhe me pyetje me zgjedhje të
shumëfishta. Në pyetësor u përfshinë këto
seksione si më poshtë:
• Seksioni i informacionit personal
përfshinte pyetje mbi moshën,
komunitetin etnik, qytetin / fshatin,
profesionin ose studimet;
• Seksioni i mundësive përfshinte pyetjet
lidhur me mendimin e të rinjve rreth asaj
se çfarë mund të ofronte ky rajon në
aspektin e shërbimeve, mallrave dhe
mundësive të ardhshme;
• Seksioni i aktiviteteve përfshinte pyetjet
që synonin të identifikonin iniciativat
ekzistuese në këtë rajon dhe të zbulonin
se cilat lloje të aktiviteteve duhet të
zhvilloheshin në Prizren për të mbuluar
nevojat e rinisë lokale;
• Seksioni i vendit përfshinte pyetjet që
synonin identifikimin e nevojave të të
rinjve për të pasur një hapësirë të
favorshme për aktivitetet e tyre.
Pyetësorët kanë pasur pyetje të ndryshme
për të rinjtë e Prizrenit dhe të rinjtë nga
zonat rurale, duke pasur parasysh se janë
parashtruar 3 pyetje të drejtpërdrejta për
të anketuarit nga zonat rurale,
përkatësisht pyetja nr. 1 në Seksionin e
Mundësive dhe pyetjet 1 dhe 3 në
Seksionin e Aktiviteteve. Këto pyetje kishin
fokus fshatin ku ata jetonin dhe u
përshtateshin me nevojat e tyre dhe
mundësitë që Prizreni mund t'u ofronte
atyre.
43

4. REZULTATET
*Renditja është bërë në mënyrë alfabetike
Vullnetarizmi në organizatat rinore
Nga përgjigjet e mbledhura në këtë studim mund të shohim se jo shumë të anketuar
e përkufizuan veten si anëtarë të organizatave rinore. Përkatësisht, vetëm 22,7% e të
anketuarve pohuan se ishin pjesë e një organizate. Ata që u identifikuan si anëtarë të
organizatave rinore përmendën angazhimin e tyre lidhur me organizatat e
mëposhtme:
• Autostrada Biennale
• Bunarfest
• CET
• D&D
• Dokufest
• Ec ma ndryshe
• Femaktiv
• Gani Bobi
• Idea
• IDRA
• IPSIA
• Këndi Amerikan
• Kuvendi i të Rinjve
• Kosova Hope
• Kryqi i Kuq
• Lumbardhi
• Ngomfest
• OJQ THY
• Play International
• UNICEF Innovation Lab
• YIHR*
Megjithatë, 58.6% e të anketuarve kanë raportuar se janë angazhuar si vullnetarë në
aktivitetet e të rinjve të organizatave, ndërsa 19.5% kanë raportuar se janë angazhuar
në aktivitete të tilla ndonjëherë. Këto të dhëna mund të na sugjerojnë se shumica e të
anketuarve nuk janë të përfshirë vazhdimisht gjatë gjithë vitit në aktivitetet e të rinjve
dhe ata angazhohen në aktivitete rinore kohë pas kohe.
44

Grafika 1.
Angazhimi i të rinjve në organizata
19.5%
21.8%
58.6%
Grafika 2
37.3%
16.4%
46.3%
Mundësitë dhe Potenciali
Të anketuarit deklaruan se veçori të ndryshme
mund të konsiderohen si potencial për qytetin
e Prizrenit dhe zonat rurale të kësaj komune.
Kur u pyetën për mundësitë që ofron Prizreni
për të rinjtë, nga të gjithë të anketuarit, 37,3% e
tyre u deklaruan pozitivisht, ndërsa 46,3%
thanë se Prizreni nuk ofron ndonjë mundësi.
Ata më së shumti theksuan veçoritë e
mëposhtme si potenciale të kësaj komune:
• Burimet natyrore dhe peisazhet e
bukura
• Trashëgimia historike, artistike dhe
kulturore
• Kultura / traditat
• Turizmi, i cili mund të zhvillohet nga
veçoritë e lartpërmendura.
Veçoritë vijuese nuk u deklaruan aq shumë si
potenciale të kësaj komune:
• Rinia, si burim i zhvillimit, inovacionit
dhe ndryshimit;
• Mendje të hapura, toleranca që vjen
nga tradita multikulturore e këtij qyteti;
• Diversiteti, në aspektin e kulturës,
traditave, komuniteteve dhe gjuhëve;
• Prania e kampusit të universitetit dhe
institucioneve të tjera arsimore;
• Mundësitë e ndryshme të ofruara nga
OJQ-të lokale për t'u angazhuar
në aktivitete vullnetare;
• Bujqësia;
Po
Ndonjëherë
Asnjëherë
Mundësitë e parapara në dispozicion në
Komunën e Prizrenit
Po
Jo
Nuk e di
45

Grafika 3. Grafika 4.
80.6%
14.9%
4.5%
36.4%
30.3%33.3%
80,6% e të anketuarve nga zona urbane e kësaj komune kanë pohuar se potencialet
dhe mundësitë e kësaj komune mund të përdoren më shumë, si pasojë edhe
komuna mund të ofrojë më shumë për të rinjtë sa i përket mundësive. Përqindja
nga të anketuarit nga zonat rurale ishte më e balancuar: 30,3% pohuan se potenciali
i kësaj komune është përdorur mirë, ndërsa 36,4% kanë pohuar se përdorimi i
potencialeve ka nevojë të përmirësohet.
Përdorimi i perceptuar i mundësive në
dispozicion në Komunën e Prizrenit tek të
rinjtë që jetojnë në zonat urbane.
Përdorimi i perceptuar i mundësive në
dispozicion në Komunën e Prizrenit tek të
rinjtë që jetojnë në zonat rurale.
Po
Jo
Nuk e di
Po
Nuk e di
Jo
46

Menagjimi i mundësive
Grafika 5.
Menagjimi i duhur i mundësive komunale
16.4%
22.4%
61.2%
61, 2% e të anketuarve pohuan të
besonin se shumica e mundësive të
ofruara në këtë komunë nuk janë
përdorur dhe menagjuar siç duhet. Kjo
krijon disa vështirësi. Shembull janë
vështirësitë në zhvillimin e turizmit. Të
anketuar të ndryshëm pohuan se
zhvillimi i turizmit të qëndrueshëm
duhet të jetë prioritet për komunën
dhe për këtë qëllim duhet të ndahen
disa fonde në mënyrë që të
shfrytëzohen të gjitha potencialet e
ofruara nga qyteti dhe zonat përreth.
Sa i përket nismave si mundësi, shumë
të anketuar u ankuan rreth mungesës
së aktiviteteve gjatë gjithë vitit.
Shumica e nismave në fakt janë të
përqëndruara gjatë periudhës së verës,
ndërkohë që ndalen gjatë pjesës tjetër
të vitit. Kjo i pamundëson të rinjtë të
përfshihen vazhdimisht në diçka që
konsiderohet relevante për ta, dhe
gjithashtu zvogëlon rastin dhe
hapësirat për takime dhe shkëmbime.
Nga ana tjetër, një përqindje e vogël e
të anketuarve besojnë se të rinjtë në
këtë komunë nuk janë të përfshirë sa
duhet në zhvillimin e potencialit të
komunës, ku si rezultat paraqiten
çështjet e lidhura me drogën dhe
narkotikët. Prandaj, ata mendojnë se
kjo është arsyeja pse të rinjtë nuk janë
të interesuar sa duhet në promovimin
e mundësive në këtë komunë. Një i
anketuar pohoi gjithashtu se pengesa
gjuhësore që ekziston midis qytetarëve
me prejardhje të ndryshme etnike
është një arsye kryesore për zhvillimin e
pamjaftueshëm të mundësive në këtë
komunë.
Po
Jo
Nuk e di
47

Përfitimet potenciale për të rinjtë
Aktivitetet për të rinjtë
Iniciativat e reja të sugjeruara për të
rinjtë
Sipas të gjitha përgjigjeve në këtë
studim, të rinjtë mund të përfitojnë
nga aspekte të ndryshme të potencialit
të Komunës së Prizrenit dhe
anasjelltas. Të rinjtë mund të
përfshiheshin në zhvillimin turistik,
duke kontribuar në këtë si ciceron
(guida) dhe promovues të komunës së
tyre. Ky angazhim i parë i vullnetarëve
të rinjë do t'i ndihmojë ata në zhvillimin
e shkathtësive të dobishme për
përgatitjen e tyre në një treg të
ardhshëm pune. Gjithashtu, një sistem
i zhvilluar turistik mund të ofrojë më
shumë mundësi punësimi, veçanërisht
për të rinjtë. Në të njëjtën kohë
shkëmbimi me njerëzit jashtë vendit
dhe kontakti me kulturat e huaja
mund të kontribuojnë në zhvillimin
personal të të rinjve.
Siç u përmend më lart, shumica e të
anketuarve pohuan se e kalojnë kohën
e tyre të lirë në qytetin e Prizrenit, duke
shëtitur në qendër të qytetit, të ulur në
kafene të ndryshme dhe duke
përdorur mediat sociale. Një pjesë e të
anketuarve pohuan gjithashtu se ishin
të përfshirë në aktivitete sportive,
ndërkohë që vetëm një numër i vogël i
të rinjve pohonin se ndjekin aktivitete
kulturore.
83,6% e të anketuarve nga zonat
urbane dhe 60% e të anketuarve nga
zonat rurale kanë pohuar se ekzistojnë
iniciativa të ndryshme për të rinjtë, por
këto nuk mund të përmbushin të
gjitha nevojat e të rinjve.
Në këtë kontekst u përmendën
gjithashtu edhe turnetë e ndryshme
sportive dhe trajnimet, si dhe OJQ-të si
Dokufest, Ec ma ndryshe, IPSIA, Idea,
Këndi Amerikan, Lumbardhi si OJQ të
njohura në promovimin e aktiviteteve
për të rinjtë.
87,7% e të anketuarve nga zonat
urbane dhe 83,3% nga zonat rurale
pohuan se zbatimi i aktiviteteve të reja
mund të ndihmojë në përmbushjen e
nevojave të të rinjve të kësaj komune.
Të anketuarit treguan interes në një
shumëllojshmëri veprimtarish që
mund të ndihmonin zhvillimin e
shkathtësive dhe rritjen e interesimit të
këtij grupi të synuar.
Të rinjtë mund të përfitojnë nga
aspekte të ndryshme të potencialit
të Komunës së Prizrenit dhe
anasjelltas.
48

Këtu paraqesim listën e nismave të
ndryshme të sugjeruara nga të anketuarit,
të grupuara në dhjetë fusha tematike. Këto
fusha tematike janë paraqitur në vijim
duke filluar nga më të përmendurat nga të
anketuarit.
1. Aktivitete sportive me fokus të veçantë
në ecje (hiking), kurset për yoga dhe
meditim;
2. Iniciativat lidhur me zhvillimin e
shkathtësive të punës dhe
punësueshmërisë: zhvillimi i trajnimeve
profesionale dhe praktikave, zhvillimi i një
pikë informacioni për mundësitë e
punësimit, trajnimet mbi orientimin në
karrierë, trajnimet mbi punësueshmërinë,
mbështetja në rritjen e bizneseve fillestare,
etj.;
3. Lloje të ndryshme të aktiviteteve
kulturore: të anketuarit përmendën se
dëshirojnë të marrin pjesë ose të
organizojnë diçka si Termokiss në
Prishtinë15
, ngjarje artistike dhe muzikore
të ndryshme nga aktivitetet ekzistuese,
festivale të tjera kinematografike ose
iniciativa përveç Dokufestit, zhvillimi i një
programi teatri etj. Disa nga respodentët
gjithashtu përmendën nevojën për të
pasur më shumë libra në bibliotekë për të
mbështetur klubet e letërsisë dhe
diskutimit.
49

4. Iniciativa të lidhura me zhvillimin e
turizmit: të anketuarë të ndryshëm
sugjeruan përfshirjen e të rinjve në këtë
komunë. Për shembull, përfshirja e të rinjve
si ciceron (guida) turistik. Turizmi
gjithashtu mund të ndihmojë zhvillimin e
vendeve dhe iniciativave më atraktive për
të rinjtë.
5. U sugjeruan aktivitete lidhur me
shkollën dhe të mësuarit për të zhvilluar
aftësitë e të mësuarit dhe për të
përmirësuar njohuritë e nxënësve, dhe
gjithashtu për të parandaluar nevojën për
kurse private të ofruara nga mësuesit e
shkollave dhe universiteteve publike.
6. Iniciativa lidhur me arsimin joformal
(këtu do të përfshihen të gjitha aktivitetet e
lidhura me mësimin, por jo të lidhura me
shkollimin): kampet disa ditore të të rinjve
me programe të ndryshme, trajnime për
lidership, aktivitete që synojnë nxitjen e
bashkëpunimit midis të rinjve, gara në
fusha të ndryshme, mbështetje nga të
rriturit që mund të konsiderohen si rol
modele, etj.
7. Aktivitete lidhur me inovacionin: të
anketuarit përmendën trajnime mbi
teknologjitë e reja dhe zhvillimin e
industrisë, iniciativa që synojnë të rrisin
ndërgjegjësimin mbi çështjet ekologjike.
8. Iniciativa në fushën e shkencës:
aktivitetet që synojnë inovacionet e
shkencës, përdorimin e duhur të
inovacioneve shkencore, si dhe
promovimin dhe mbështetjen e
talenteve të reja në shkencë.
9. Vullnetarizëm: disa të anketuar
përmendën gjithashtu rëndësinë e
zbatimit të aktiviteteve në baza
vullnetare, sepse kjo do t'i ndihmonte të
rinjtë për të zhvilluar ndërgjegjësimin
shoqëror. Sipas të anketuarve, këto
aktivitete duhet të kenë për qëllim të
mbështesin fëmijët dhe personat me
aftësi të kufizuara.
10. Aktivitete tjera të përmendura u
përkisnin fushës së qytetarisë aktive dhe
të drejtave të të rinjve: disa të anketuar
besonin se të rinjtë duhet të zhvillojnë
ndjenjën e qytetarisë aktive, ndërkohë
që duhet të informohen për detyrimet
dhe të drejtat e tyre, me qëllim që të
kontribuojnë aktivisht në jetën politike
dhe shoqërore të komunës.
50

Vendet më të frekuentuara nga të rinjtë
Siç u përmend më lart, të anketuarë të
ndryshëm pohuan se zakonisht e kalojnë
kohën e lirë në qytetin e Prizrenit duke
shëtitur rreth qendrës së qytetit.
Shumica e të anketuarve përmendën
qendrën e qytetit dhe kafeteritë e
ndryshme si vendet ku ata shkojnë për të
kaluar kohën e tyre të lirë.
Gjithashtu si vende të frekuentuara u
përmendën Shtëpia e Kulturës,
monumentet e ndryshme historike, si
dhe kinemaja.
Disa të anketuar gjithashtu pohuan se
kohën e tyre të lirë e kalojnë në qendrën
sportive dhe në stadiumin sportiv për të
marrë pjesë në aktivitete sportive ose për
të ndjekur ndeshjet dhe garat e ligave
kryesore.
Ndërkaq, 43,3% e të anketuarve nga zona
urbane dhe 53,3% e të anketuarve nga
zonat rurale pohuan se në këtë komunë
nuk ekziston një vend i duhur ku të rinjtë
mund të takohen, ndajnë ide, kalojnë
kohë dhe të marrin pjesë në aktivitete
dhe trajnime.
Të rinjë të ndryshëm gjithashtu
përmendën se aktualisht në qytetin e
Prizrenit ekziston një Qendër Rinore por
nuk funksionon dhe nuk mund të
Vendet ekzisuese për të rinjtë
përfshijë numër të mjaftueshëm të të
rinjve. Ka disa grupe që përfshihen në
aktivitetet e promovuara nga qendra,
por këto aktivitete u drejtohen vetëm
këtyre grupeve, jo të gjithë të rinjve në
këtë komunë. Qendra Rinore nuk ka
hapësirë të mjaftueshme për gjithë të
rinjtë në këtë komunë.
Sipas kësaj, dhe sipas të gjitha
informacioneve të mëparshme të
paraqitura më lart, më shumë se 90% e
të anketuarve pohuan se komuna ka
patjetër nevojë për një hapësirë për të
rinjtë.
Kjo hapësirë mund të shërbejë si rast për
të rinjtë që të takohen dhe të njohin
njëri-tjetrin, të kalojnë kohën e tyre të lirë
në një mënyrë tjetër, të gjenerojnë ide
dhe të incojnë aktivitete.
51

52
Veçoritë dhe aktivitetet e një vendi për të rinjtë
Si pasojë e pakënaqësisë ndaj mungesës së një qendre të duhur rinore në mesin e të
anketuarve, ne u kërkuam atyre që të rendisin aktivitete të ndryshme që ata dëshirojnë
të zhvillohen në një Qendër Rinore. Të anketuarit propozuan një listë të gjatë të
iniciativave dhe kurseve që duhet të zbatohen në qendër sipas interesave dhe hobive
të tyre.
Kjo është lista e sugjerimeve të tyre në aspektin e aktiviteteve:
• Qytetari aktive
• Aktivitete me grupe të margjinalizuara
• Animacione për fëmijët
• Art
• Kodim / përdorimi i programeve të IT-së
si Java
• Zhvillimi i komunitetit
• Mendim kritik
• Mësime dhe kurse të gatimit/kuzhinës
• Vallëzim
• Vendimmarrje
• Zhvillimi dhe promovimi i një rrjeti të të
rinjve dhe nxënësve si dhe shkëmbimeve
të tyre
• Mbrojtja e qenëve
• Lojëra
• Të drejtat e njeriut
• Shkëmbime ndërkulturore
• Mbështetje për mësimin e nxënësve
• Aktivitetet e kohës së lirë
• Muzikë
• Edukimi joformal
• Zhvillimi profesional i të rinjve
• Promovimi i demokracisë
• Klube të leximit
• Socializim
• Sport
• Përdorimi dhe zhvillimi i teknologjisë.
52

Të anketuarit gjithashtu identifikuan disa hapësira që duhet të përfshijë kjo hapësirë e
sugjeruar për të rinjtë në mënyrë që të zbatohen të gjitha iniciativat dhe aktivitetet e
sugjeruara dhe për të promovuar mirëqenien e të rinjve që e frekuentojnë këtë vend.
Sipas tyre, qendra rinore duhet të përfshijë:
• Vend për shfaqje filmash, ngjashëm me një amfiteatër
• Dhomë konferencash
• Hapësirë ku grupet mund të punojnë së bashku, më fleksibile se hapësirat e
bibliotekës
• Hapësirë shumëgjuhëshe, ku të gjithë mund të flasin gjuhën e tyre
• Kafe bar
• Hapësirë të gjelbërta jashtë
• Pikë informuese rreth aktiviteteve, iniciativave dhe mundësive.
• Kjo hapësirë mund të jetë e çasshme edhe për personat me nevoja të veçanta
dhe duhet të ketë disa të rritur që veprojnë si mentorë apo edukatorë që mund
të ofrojnë mbështetje për të rinjtë.
Meqenëse një vend për të rinjtë duhet të jetë lehtësisht i arritshëm për shumicën e të
rinjve në këtë komunë, të anketuarit gjithashtu u pyetën të identifikojnë një zonë apo
lagje ku do të dëshironin të gjejnë një vend të tillë.
Shumica e të anketuarve identifikuan qendrën e qytetit si vendi më i përshtatshëm
dhe më i çasshëm ku duhet të vendoset kjo qendër. Pjesa tjetër e të anketuarve
sugjeruan vende të tjera si: Ortakoll (ku ndodhet Qendra Rinore ekzistuese), Marashi,
Fabrika e Farmakosit, Qendra Sportive, parku pranë kampusit të Universitetit të
Prizrenit dhe kampi i KFOR-it.
Një i anketuar gjithashtu sugjeroi që çdo lagje e madhe duhet të ketë qendrën e vet
rinore me qëllim që të gjithë të rinjtë lehtësisht të arrijnë qendrat rinore.
53

Rekomandime

RECOMMENDATIONS
Rezultatet e këtij vlerësimi na ndihmuan në identifikimin e nevojës për të pasur një
qendër rinore në qendër të qytetit të Prizrenit. E vërtetë që një përqindje e lartë e të
anketuarve pohuan se është e rëndësishme që të rinjtë e kësaj komune të kenë
vende të duhura për aktivitetet rinore të cilat ata i sugjeruan.
Ata treguan se Komuna e Prizrenit ka nevojë për një vend të favorshëm ku të rinjtë
mund të takohen, të ndajnë ide, të iniciojnë dhe zbatojnë aktivitete, t’u ofrohet
mbështetje nga një staf i trajnuar profesionistësh dhe ekspertësh të cilët do të
punonin me të rinjtë, do t'i ndihmonin dhe do t'i udhëzonin.
Të anketuarit shprehën interesim të madh në themelimin e një qendre rinore, e cila
do të promovonte vetëdijen e qytetarëve mbi potencialin dhe mundësitë e ofruara
nga kjo komunë, në aspektin e kulturës, artit dhe arsimit.
Ndër të tjerash, kjo qendër rinore u pa si një vend që do të përmbante një dhomë
takimi, një kafe bar, një galeri arti, një vend librash dhe një hostel rinor, secila me
aktivitete të caktuara:
- Një dhomë takimi që do të përdorej për takime të rregullta dhe rrjetëzim të të
rinjve dhe OJQ-ve të përfshira në aktivitete rinore.
- Një galeri arti që do të ekspozonte vepra nga artistë, veçanërisht nga artistë të
rinj. U sugjeruan që këto ekspozita të shoqërohen me diskutime dhe me
programe kulturore.
- Një vend për libra që do të ofronte vëllime të ndryshme në gjuhë të ndryshme
në mënyrë që të promovohen kultura, shkrim-leximi dhe shkëmbimet
ndërkulturore.
- Një hostel rinor që do të menagjohet nga vullnetarët e rinj vendor, të cilët do
të jenë në gjendje të udhëzojnë turistët nga vende të ndryshme.
- Një kafe bar brenda qendrës që të jetë në dispozicion për të gjithë qytetarët,
veçanërisht për të rinjtë. Ky kafe bar do të shërbente si një vend për t'u takuar,
për të diskutuar dhe për të gjeneruar ide të reja.
55

IPSIA
Instituti Pace Sviluppo Innovazione Acli (IPSIA) është një OJQ italiane që punon për
ndryshime sociale që nga viti 1985. IPSIA aktualisht punon në Kosovë, Itali, Shqipëri,
Bosnjë dhe Hercegovinë, Kenia, Mozambik, Senegal, Mali, Brazil dhe Liban. Që nga
themelimi i saj, një nga qëllimet kryesore të IPSIA është fuqizimi i të rinjve në fushat
e zhvillimit të qëndrueshëm, bashkëpunimit në komunitet dhe paqes.
Instituti Pace Sviluppo Innovazione Acli (IPSIA) ka filluar veprimtarinëe saj në Kosovë
që nga viti 1999, përmes zbatimit të projekteve që synojnë të mbështesin popullatën
në ngritjen e kapaciteteve dhe fuqizimin e tyre, veçanërisht në fushat e
gjithëpërfshirjes sociale dhe sipërmarrjes. IPSIA në Kosovë është e fokusuar në
promovimin e përvojave të bashkëpunimit në komunitet, aktiviteteve
ndërkombëtare të vullnetarizmit dhe shtigjeve edukative për qytetarinë globale dhe
marrëdhëniet e drejta. Përfshirja e komuniteteve të ndryshme, grave dhe të rinjve në
procesin e pajtimit dhe zhvillimit konsiderohet si një fokus kryesor për organizatën.
IPSIA, bazuar në përvojën e saj me kontekste të ndryshme për shumë vite pune me
të rinjë, ka zhvilluar disa ide dhe ka zbatuar modele të ndryshme në këtë fushë. Një
model i sugjeruar është ai i Qendrës Rinore "ARKA", që është projektuar dhe zhvilluar
në Shkodër. Kjo Qendër Rinore u përurua në vitin 2017. Bazuar në këtë model, krijimi
i Qendrës Rinore në Prizren do të ishte një vend ku të rinjtë dhe OJQ-të do të kishin
rastin të takohen dhe të rrjetëzohen. Ideja për krijimin e kësaj qendre është
promovimi i mirëqenies së të rinjve, nëpërmjet inicimit të programeve dhe
aktiviteteve në arsim, kulturë, sport etj.
56

THY
THY - është një organizatë joqeveritare vendore e regjistruar në Kosovë që nga viti
2011. OJQ THY synon të kanalizojë energjitë e të rinjve, veçanërisht studentëve, duke
inkurajuar tolerancë dhe mirëkuptim midis të rinjve dhe duke promovuar
bashkëpunim, shkëmbime dhe integrim me të rinjtë evropianë përmes përfshirjes
në proceset e vendimmarrjes. OJQ THY promovon ngritjen e vetëdijes përmes
gjeneratave të reja për qytetari aktive dhe angazhim qytetar.
OJQ THY u ofron të rinjve dhe komuniteteve lokale mundësi për të zhvilluar
shkathtësi për vendimmarrje, për zgjidhje të problemeve dhe aftësi të
udhëheqjes/lidershipit, gjë që u mundëson atyre të marrin pjesë si qytetarë aktivë të
angazhuar në zhvillimin dhe të ardhmen e komunitetit.
57

Lista e referencave

1 United Nations Mission in Kosovo
(UNMIK), Report from 1st UN Kosovo
Youth Assembly “Advancing Youth,
Peace and Security in Kosovo
Together”, June 2017
2 There are not official statistics
referred to the number of young
people not employed in Prizren
Municipality. The only available data
regarding the unemployment of youth
refers to Kosovo, in general: 50.9% of
young population is unemployed. The
percentage is higher among females
(60.2 %), compared to males (47.1%).
Data provided by ASK, Labour Force
Survey, Q2 2017
3 Friedrich Ebert Stiftung, Kosovo
Youth Study: Forward looking,
grounded in tradition, 2012
4 https://ojq.rks-gov.net/KerkoOJQ.aspx
5 In the “Results” section, is possible to
see which NGOs are active in the field
of work with youth, according to the
respondents
6 Democracy for Development, Youth
Manifesto, 2017
⁷ OSCE, Municipal Profile 2018 Prizren
Region, October 2018
(https://www.osce.org/kosovo/13128?do
wnload=true)
8 OSCE, Municipal Profile of Prizren,
June 2006.
9 GIZ Kosovo, Feasibility Study - A
concept proposal for the future use of
the KFOR camp in Prizren, Kosovo,
March 2018
10
According to the data published by
Kosovo Agency of Statistics (ASK), in
Prizren lives: 17.946 people from 15-19
y.o; 16.553 from 20 to 24 y.o and 14.363
from 25 to 29 y.o.
11
Ask - Kosovo Agency of Statistics,
Statistical Yearbook of the Republic of
Kosovo 2018.
12
Friedrich Ebert Stiftung (FES),
National Youth Congress, August 2018
13
Subventions from DCYS Prizren
Municipality
(https://kk.rks-gov.net/prizren/wp-cont
ent/uploads/sites/26/2018/05/Subvenci
onet-nga-DKRS-ne-Kulture-1.pdf)
14
Social Center where citizens, mostly
youngsters, can organize every kind of
activities, with no profitable purposes.
http://prishtinainsight.com/termokiss-
warm-kiss-prishtina/
59

Pyetësor - Vlerësimi i nevojave të të Rinjëve në Prizren dhe rrethinë
Të dhëna të përgjithshme
1) Mosha juaj
14-18 19-25 26-30
2) Gjinia
M F
3) Etniciteti juaj?
Shqiptar Serb Ashkali
Rom Egjiptian Boshnjak
Turk Goran
Tjetër __________________________________
4) A studioni në ndonjë shkollë apo/dhe
punoni diku?
Për nxënësit/studentët: Emri i shkollës
_________________________________________
Për të punësuarit: Fusha e punës dhe
institucioni ku punoni
_________________________________________
5) A jeni të përfshirë në ndonjë organizatë?
Po Ndonjëherë Jo
6) A keni bërë ndonjëherë punë
vullnetare?
Po Ndonjëherë Jo
7) Nëse gjatë kohës së lirë merreni me
ndonjë aktivitet mundësisht shënoni në
cilat programe ose/dhe organizata jeni të
përfshirë? _______________________________
8) Qyteti/Fshati ku jetoni?
______________________________________
Mundësitë
1) A mendoni se Prizreni/fshati juaj është
një vend që ofron mundësi të ndryshme
për të rinjtë?
Po Jo Nuk e di
2) Nëse po, çfarë lloj mundësish?
_______________________________________
3) A mendoni se Prizreni mund të ofrojë
më shumë mundësi për moshatarët tuaj?
Po Jo Nuk e di
(Komento përgjigjen tuaj)
_________________________________________
4) Çka konsideroni ju se është pika më e
fortë apo potenciali më i fortë i Prizrenit
me rrethinë?
_________________________________________
5) A mendoni se ky potencial është duke u
shfrytëzuar mirë?
Po Jo Nuk e di
(Komento përgjigjen tuaj)
________________________________________
6) A mendoni se edhe të rinjtë do të mund
të përfitojnë nga këto potenciale? Në
çfarë mënyrë?
________________________________________
60

Aktivitetet
1) Si e kaloni kohën e lirë në Prizren?
_________________________________________
2) A mendoni se në Prizren ekzistojnë
iniciativa/aktivitete për të rinjtë e moshës
tuaj?
Po Jo Nuk e di
3) A mund të përmendni disa nga to që ju
i dini apo i keni ndjekur?
_________________________________________
4) Cilat mendoni se janë nevojat tuaja dhe
të të rinjëve?
_________________________________________
5) A organizohen aktivitete të
mjaftueshme për përmbushjen e
nevojave të të rinjëve?
Po Jo Nuk e di
6) A mendoni se këto nevoja mund të
përmbushen duke zhvilluar dhe zbatuar
aktivitete/iniciativa të reja?
Po Jo Nuk e di
7 Çfarë lloj aktivitetesh mendoni se do të
mund të realizohen për të rinjtë në
Prizren? (si dhe për të rinjtë nga fshatrat)
_________________________________________
Vendi
1) Cilat vende në Prizren janë më të
frekuentuarat nga të rinjtë në kohën e tyre
të lirë?
_________________________________________
2) A mendoni se në Prizren ekziston një
vend ku të rinjtë mund të takohen, të
ndajnë mendimet e tyre, të zhvillojnë
iniciativa të ndryshme, etj?
Po Jo Nuk e di
3) Nëse po, a mund të përmendni disa nga
to? ______________________________________
4) Nëse jo, a mendoni se qyteti ka nevojë
për një lloj “hapësire rinore”?
Po Jo Nuk e di
5) Si e mendoni ju këtë "hapësirë rinore”?
Çfarë duhet të përmbajë dhe përfshijë?
_________________________________________
6) Çfarë lloj iniciativash dhe aktivitetesh
duhet të zhvillohen në një “hapësirë
rinore”? _________________________________
7) Ku mendoni se është vendi më i duhur
për një hapësirë të tillë? A mund të
specifikoni zonën e preferuar?
_________________________________________
61

PRİZREN BELEDİYESİNDE GENÇLERİN
İHTİYAÇLARINA YÖNELİK DEĞERLENDİRME
İşbu belge, Prizren Belediyesindeki gençlerin durumunu, ihtiyaçlarını ve
çıkarlarını en yakın belirlenmesi için hizmet debilen verileri sunar. Aynı
zamanda kuruluşlara, kamu enstitülerine ve diğerlerine gençlerle çalışmaları
ve doğrudan gençlerin ihtiyaçlarına dayalı olarak olanak ve programların
sağlanması ile ilgili malzemeler için olanak sağlar.

Teşekkür
Veri toplama sürecin ve anketin hazırlanması için sunduğu katkı ve yakın
işbirliğinden dolayı gönüllümüz Francesca Milan’a teşekkür etmek isteriz. Aynı
zamandan, söz konusu değerlendirme için verilerin toplanması ile ilgili katkı
sunan ve anketlerin dağıtılması konusunda göstermiş oldukları istek ve
çabaları için IPSIA ve STK THY gönüllülerimiz: Arbra Shala, Gresa Gashi, Lejla
Bytyqi, Tringa Kushaj’a teşekkür ederiz.
Değerlendirmenin tasarlanmasında yorum, öneri ve yönergeler için danışman
Sn. Mimoza Telaku’ya çok teşekkür ederiz.
İşbu basının tasarımına destek sunan Arbër Kryeziu’ya da teşekkür ederiz.

Giriş 67
Değerlendirmenin amacı 68
Bağlam 69
Metodoloji 72
Şekil ve süreç 72
Anket 73
Sonuçlar 74
Gençlikkuruluşlarındagönüllülük 74
Olanak ve potansiyeller 75
Olanakların yönetilmesi 77
Gençler için potansiyel faydalar 78
Gençlik etkinlikleri 78
Gençler için önerilen yeni girişimler 78
Gençler tarafından en çok rağbet gören yerler 81
Gençler için mevcut yerler 81
Gençler için bir yerin özellikleri ve etkinlikleri 82
Öneriler 85
Kuruluşların açıklaması 86
Kaynakca 89
Ek - Anket 90
İçerik

67
GİRİŞ
Gençlerin siyasete katılabilmeleri için
fırsatlar, Kosova içinde ekonomik
kalkınma olanakları ve kaliteli eğitime
erişimleri sınırlı kalmaktadır1
. Prizren’de
çok sayıda genç olmasına rağmen
kendilerini ifade etme, uygun ve faydalı bir
şekilde serbet zamanlarını geçirmeleri ya
da gençlik etkinlikler aracılığında
kendilerini geliştirebilmeleri için çok az
sayıda olanaklar bulunmaktadır.
Yüksek ölçüdeki işsizlik oranı, gençlik
etkinliklerin ve olanakların olmadığı göz
önüne alındığında Prizrendeki gençler çok
boş zamanları olduğu için genelde
kafelerde şehirde gezerek zamanlarını
geçirmektedirler2
. Gençler arasında boş
zamanlar TV izleyerek, müzik dinleyere ve
arkadaşlarla çıkarak geçer3
.
Sivil Toplum Kuruluşların (STK) sahip
olduğu verilere göre Prizrende 708 yerli
STK kurulmuştur bunların arasında 58
gençlerle çalışmaktadır4
.
Çok sayıda STK olmasına rağmen
bunlardan sadece birkaçı kamu ve
toplumsal yaşama yüksek katılım
yönünde gençleri meşgul etmek amacıyla
gençlik inisiyatiflerin tanıtılmasında
aktiftirler5
.
Prizrende aynı zamanda bir Kamu Gençlik
Merkezi bulunmaktadır fakat
değerlendirme sonuçlarına ve son
araştırmalara "Gençlik Manifestosu" göre
küçük bir grup yararlanıcıya yönelen sınırlı
sayıda etkinlik uygulanmaktadır. "Gençlik
Manifestosu" araştırması çok sayıda
gençlerin ihtiyacını yerine getirmek için
çeşitli etkinliklere sahip olmanın önemini
vurgulamaktadır.
İşbu belge, diğer gençlik merkezlerin
finanse edilmesi için uluslararası bağışçılar
tarafından destek kulmak için çaba sarf
eden belediyelerin zorluklarından da söz
eder6
.
Gençlerin kendilerini ifade etme,
uygun ve faydalı bir şekilde serbet
zamanlarını geçirmeleri ya da
gençlik etkinlikler aracılığında
kendilerini geliştirebilmeleri için çok
az sayıda olanaklar bulunmaktadır.

Değerlendirmenin amacı
İşbu değerlendirmenin amacı Prizren Belediyesinde bulunan gençlerin
ihtiyaçlarını net olarak yansıtmaktır. Değerlendirme aynı zmanda belediyede
mevcut olan gençlik girişimleri ve etkinlikleri belirlemek ve gençlerin çeşitli
ihtiyaçlarını, taleplerini yerine getirmeleri için yeterli olup olmadığını anlamak
için de bir fırsattı.
Bunun dışında söz konusu değerlendirme kültürel, doğal özellikler ve söz
konusu belediye gençlerin bunlardan nasıl faydalanacağı ile ilgili belediyenin
potansiyeline ilişkin gençlerin düşüncelerini anlamaya da katkı sağlayacaktır.
68

2. BAĞLAM
Prizren Belediyesi, Kosova’nın
güneydoğusunda bulunmakta olup
yaklaşık olarak 640 km2’lik alanla hem
Prizren şehrini hem de 74 köyü
kapsamaktadır7
. Prizren şehri, Arnavutluk
ve Makedonya sınırları yanındaki coğrafi
konumu sayesinde bölge işletmesi ve
ticareti ile merkezi rol oynar. Prizren aynı
zamanda etnik çeşitlilik ile bilinir ve
etnikler arası uzun bir hoşgörü ve işbirliği
geleneğine sahiptir8
.
Prizren Belediyesi, Kosova’da bulunan en
büyük belediyedir: genel bölgenin
yaklaşık olarak %5.94 temsil eder9
. Prizren
yaklaşık olarak 180.000 nüfusa sahiptir ve
bunlardan yaklaşık olarak 50.000, 15-29
yaşındaki gençlerden oluşmaktadır10
.
Kosova’nın İstatistik Ajansına göre
Kosova’nın en büyük ikinci şehridir11
. Bu
şehirde Arnavutça, Boşnakça ve Türkçe
dillerinde ders sunan on orta okul, bir
kamu üniversitesi ve birkaç özel eğitim
enstitüsü bulunmaktadır. Söz konusu
eğitim enstitülerin varlığı sehire gelmek
için hergün yolculuk yapan gençlerini
sayısını arttırmaya katkı sağlamaktadır.
Kosova’da toplumsal ve kültürel yaşamın
gelişimi şehirden sehire ve şehirden krye
farklılık göstermektedir. 2018 yılı Ulusal
Gençlik Kongresinde toplumsal ve
kültürel bir yaşam için talep ve zorlukların
Kosova gençlerinin geldiği belediyelere
göre farklılık gösterdiğini rapor edilmiştir.
Gençler, bu tür etkinlikler olduğunda da
herzaman başkentte düzenlendiklerini
söylemiştirler. Gençler, en çok ligi
uyandıranlarla: kafe, gece kulüpleri,
kinema, tiyatro, galeri, müze, park, festival,
yerel gençlik kulüpleri, STK, üniversite,
okullar, okul dışı etkinlikler, farklı olaylar v.s
başlayarak sosyal ve kültürel yaşamın
gelişebileceği tüm yerleri belirledi.
Prizrende Gençlik Merkezi küçük
bir grup yararlanıcıya yönelen
sınırlı sayıda etkinlik
uygulanmaktadır.
69

Öncelikle, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı ve
Belediye Kültür Müdürlüğü gibi kamu
enstitülerin faaliyet gösterdikleri
belediyelerde sosyal ve kültürel yaşamı tevik
etmek ve desteklemekleri konusunda daha
etkili olamaları gerektiğine kanaat
getirmiştirler. Aynı zamanda yaşadıkları
semtte, köyde ya da şehirde sosyal veya
kültürel etkinlikler olmadığı zamanlarda
gençlerin daha etkin ve talepçi olmaları
konusunda uzlaşmaya varılmıştır yani onlar
kültürel yaşam ve sosyal konuların
gelişmesine katkı sağlayan sembolik
etkinlikler yapmalıdırlar12
.
Prizren sosyal ve kültürel yaşamla ilgili
yeterince tanınmıştır. Sadece 2018 yılında
çeşitli kültür ve gençlik kuruluşlardan alınan
75 talep ve başvurulardan Prizren Belediyesi,
bir yıl içinde Prizrende meydana gelen
etkinliklerin sayısını net olarak yansıtarak
kültür ve gençlik13
alanında toplam 47
projeyi desteklemeye karar vermiştir. Bu sayı,
Kamu Enstitüler dışında bu tür etkinlikleri
destekleyen dşper bağışçıların ve fonların da
var olduğunu dikkate alarak sosyal ve kültürel
faaliyetlerin sadece bir göstergesidir.
70

Metodoloji
Örnekler ve Prosedürler
2018 Nisan – Mayıs ayları süresince Prizren şehirnde ve
Prizren Belediyesinin kırsal alanlarında yaşayan
gençler için 88 anket dağıttık. Anketlerin bir kısmı
doğrudan dağıtılarak diğer kısım internet aracılığında
dağıtılmıştır. Süreç boyunca ankete katılanların
anonimliğini garanti ettik.
Örnek boyutu
• Prizren şehrinde yaşayan 67 genç mülakata alındı;
• Prizren Belediyesinin kırsal alanlarında yaşayan 21
genç mülakata alınmıştır.
Örnek açıklama
Anketler 14 -30 yaş aralıklı gençler için yöneldi yani:
• Ankete katılanların %39,8, 14-18 yaş aralığında;
• Ankete katılanların %46,6, 19-25 yaş aralığında;
• Ankete katılanların %13,6, 26-30 yaş aralığında.
Cinsiyet
• Ankete katılan kadınlar : %60,9;
• Ankete katılan erkekler: %39,1.
Etnik topluluk
• Ankete katılan Arnavut T: %94, 3;
• Ankete katılan Boşnak T: %4, 6;
• Ankete katılan Rom T : 1,1%.
72

Anket
Anket, söz konusu gençlerin ihtiyaçları,
onlar için mvcut etkinlikler ve şehirde
gençlik etkinlikleri için alanların olması
olanağı hakkında bölgedeki mevut
olanaklarla ilgili gençlerin ne düşündüğü
anlamak için bilgilerin toplanması
amacıyla hazırlanmıştır.
Anket açık ve çoklu seçenekli sorulardan
oluşur. Anket aşağıda yer alan bölümleri
kapsar:
• Kişisel bilgi bölümü yaş, etnik topluluk,
şehir/ köy, meslek ya da eğitim ile ilgili
soruları kapsar;
• Olanaklar bölümü hizmet, mal ve
gelecekteki olanaklar açısından bu
bölgenin nelere sunabileceği ile ilgili
gençlerin düşünceleri ile ilişkili soruları
kapsar;
• Etkinlikler bölümü, bölgede mevcut
girişimleri belirlemeyi ve yerel gençlik
ihtiyaçlarını karşılamak için Prizrende ne
tür etkinliklerin geliştirilmesi gerektiğini
bulmayı hedefleyen soruları kapsar;
• Yer bölümü, etkinlikleri için uygun bir
alana sahip olmaları ile ilgili gençlerin
ihtiyaçlarının belirlemeyi hedefleyen
soruları kapsar.
Anketler, Prizren ve kırsal alanlarda ankete
katılanlara doğrudan 3 sorunun
yönelidiğini göz önünde bulundurarak
kırsal alanlarda yaşan gençler için değişik
sorular barındırmıştır yani 1. Soru
Olanaklar Bölümü ve 1 ve 3. Soru
Etkinlikler Bölümü. Bu sorular yaşadıkları
köye odaklanarak ihtitaçları ve Prizrenin
onlara sunabileceği olanaklara
uyulmuştur.
73

4. SONUÇLAR
* Alfabe şeklinde dizilmiştir.
Gençlik kuruluşlarında gönüllülük
Araştırmadan elde edilen cevaplardan anlaşıldığı üzere ankete katılan az sayıdaki kişi
kendilerini gençlik kuruluşların üyesi olarak tanıtmıştır. Yani ankete katılanların
sadece %22,7 kuruluş üyesi olduğunu kabul etmiştir. Gençlik kuruluşu üyeleri olarak
belirlenenler aşağıda yer alan kuruluşlarla ilgili olan meşguliyetlerinden söz ettiler:
• Autostrada Biennale
• Bunarfest
• CET
• D&D
• Dokufest
• Ec ma ndryshe
• Femaktiv
• Gani Bobi
• Idea
• IDRA
• IPSIA
• Këndi Amerikan
• Kuvendi i të Rinjve
• Kosova Hope
• Kryqi i Kuq
• Lumbardhi
• Ngomfest
• OJQ THY
• Play International
• UNICEF Innovation Lab
• YIHR*
Ankete katılanların % 58.6 kuruluşların gençlik etkinliklerine gönüllü olarak yer
aldıklarını diğer yandan %19.5 ise bu tür etkinliklere bazan katıldıklarını rapor
etmişlerdir. Bu veriler ankete katılanların çoğunun yıl boyunca gençlik etkinliklere
sürekli değil de ara ara etkinliklere dahil olduklarını göstermektedir.
74

Grafik 1.
Gençlerin kuruluşlara dahil olmaları
19.5%
21.8%
58.6%
Grafik 2.
37.3%
16.4%
46.3%
Olanak ve Potansiyeller
Akete katılanlar farklı özelliklerin Prizren şehri
ve belediyenin kırsal alanları için potansiyel
olarak nitelendirilebileceklerini beyan
etmiştirler. Gençler için Prizrenin sunduğu
olanaklar sorulduğunda ankete katılanlardan %
37,3 olumlu yönde beyanda bulunarak % 46,3
Prizrenin herhangi bir olanak sunmadığını
söylediler.
Onlar en çok belediyenin potansiyeli olarak
aşağıda sunulan özellikleri vurguladılar:
• Doğal kaynaklar ve güzel manzaralar
• Tarihi, sanatsal ve kültürel miras
• Kültür / gelenek
• Yukarıda söz edilen özelliklerle
geliştirilebilen turizm.
Devamda yer alan özellikler belediyenin
potansiyeli olarak o kadar da beyan edilmediler:
• Gelişimin, inovasyonun ve değişimin
kaynağı olarak gençlik;
• Şehrin çok kültürlü geleneğinden
gelen açık fikir, hoşgörü;
• Kültür, gelenek, topluluk ve dil
yönünden çeşitlilik;
• Üniversite ve diğer eğitim enstitülerin
kampüsünün varlığı;
• Gönüllü etkinliklere dahil olunması
için STK sunulan çeşitli olanaklar;
• Tarım;
Evet
Bazan
Hiçbir zaman
Prizren Belediyesinin mevcudiyetinde öngörülen
olanaklar
Evet
Hayır
Bilmiyorum
75

-
Grafik 3. Grafik 4.
80.6%
14.9%
4.5%
36.4%
30.3%33.3%
Belediyenin kırsal alanından ankete katılanların %80,6, Belediyenin potansiyel ve
olanaklarının daha fazla kullanılabildiğini yani belediye gençlere daha fazla
olanaklar sunabildiğini doğrulamıştır. Kırsal alanlardan ankete katılanların yüzdesi
daha dengeldi: %30,3 belediye potansiyelin iyi kullanıldığını doğruladı, %36,4
potansiyellerinin kullanımının düzeltilmesi gerektiğini doğruladılar.
Kırsal alanlarda yaşayan gençlerde Prizren
Belediyesinde mevcut olanakların algısının
kullanımı.
Kırsal alanlarda yaşayan gençlerde Prizren
Belediyesinde mevcut olanakların algısının
kullanımı.
Evet
Hayır
Bilmiyorum
Evet
Bilmiyorum
Hayır
76

Olanakların yönetilmesi
Grafik 5.
Belediye olanakların gerektiği gibi yönetilmesi
16.4%
22.4%
61.2%
Ankete katılanların %61, 2 belediyede
sunulan olanakların çoğunun gerektiği
gibi kullanılıp yönetilmediğine
inanmaktadır. Bu da bazı zorlukları
ortaya çıkartır. Örneğin turizmin
kalkınmasında zorluklar
bulunmaktadır. Ankete katılan çeşitli
katılımcılar sürdürülür turizm
kalkınması belediyenin önceliğinde
olmasını gerektiğini düşündüler ve bu
amaç doğrultusunda şehir ve etraftaki
bölgeler tarafından sunulan
potansiyellerin tamamının kullanılacak
şekilde fonların tahsis edilmesi
gerekmektedir.
Olanaklar doğrultusunda girişimlere
gelince ankete katılanların çoğu yıl
boyunca etkinliklerin yapılmadığı için
şikayette bulundular. Girişimlerin çoğu
yılın diğer kısmı süresince ayrılan yaz
dönemine odaklıdırlar. Bu da gençlerle
ilgili olabilen bir şeye sürekli olarak
dahil edilmelerini engeller ve aynı
zamanda görüşme ve alışverişler için
olanak ve alanları kısıtlar.
Diğer yandan ankete katılanların
küçük bir yüzdesi bu belediyede
gençlerin belediye potansiyelinin
kalkınmasında yeterince dahil
edilmediklerini düşünmektedirler ki
bunun sonucunda uyuşturucu ve 77
narkotik ile ilgili olan konular ortaya
çıkar. Bu nedenle onlar, belediyede
olanakların tanıtılması konusunda
gençlerin neden yeterince ilgi
göstermediklerinin nedeni olduğunu
düşünmektedirler. Ankete katılanların
biri, farklı etnik kökenden gelen
vatandaşlarımız arasında var olan dil
engeli belediyede olanakların yetersiz
gelişimi için önemli bir neden
olduğunu iddia etti.
Evet
Hayır
Bilmiyorum

Gençler için potansiyel faydalar
Gençlik etkinlikleri
Gençler için önerilen yeni girişimler
Bu araştırmadaki bütün cevaplara
göre, gençler Prizren Belediyesinin
çeşitli potansiyelleri açısından
faydalanabilirler ve tam tersi olarak.
Gençler turizim gelişimine dahil
edilebilirler, burada kılavuz olarak veya
kendi belediyelerini tanıtarak katkı
verebilirler. Onların gönüllüce
yapacakları bu ilk çalışması gelecekteki
çalışmaları için bir piyasaya
hazırlanmaları konusunda yararlı
becerileri geliştirmeleri konusunda
yardımcı olacaktır. Ayrıca gelişmiş bir
turizim sistemi daha fazla istihdam
olanağı sunacaktır, özellikle de gençler
için. Aynı zamanda yurt dışından
insanların değişimi ve yabancı
kültürlerle temas gençlerin şahsi
gelişimine de katkı sağlayabilir.
Yukarıda da belirttildiği gibi, ankete
katılanların çoğu serbes zamanlarını
şehir merkezinde gezerek, çeşitli
kafeteryalarda oturarak veya sosyal
ağları kullanarak Prizren şehrinde
geçirdiklerini onayladılar. Ankete
katılanların bir kısmı spor etkinliklerine
katıldıklarını onaylarken, gençlerin çok
az sayıdaki bir kısmı kültür etkinliklerini
takip ettiğini onayladılar.
Kentsel bölgeden ankete katılanlardan
%83,6 ve kırsal bölgeden ankete
katılanların %60’ı gençler için çeşitli
girişimlerin mevcut olduğunu
doğruladılar, ancak bunlar gençlerin
tüm gereksinimlerini yerine getiremez.
Bu bağlamda çeşitli spor turnuvaları ve
eğitimler de belirttildi, ayrıca gençler
için etkinlikleri teşvik eden tanınmış
STK’lar da örneğin Dokufest, Ec ma
ndryshe, IPSIA, Idea, Amerikan Köşesi,
Lumbardhi belirtilmiştir.
Kentsel bölgeden ankete katılanların
%87,7’si ve kırsal bölgeden %83,3’ü yeni
faaliyetlerin uygulanmasının bu
belediyedeki gençlerin ihtiyaçlarını
karşılamaya yardımcı olabileceğini
belirtmiştir.
Ankete katılanla, becerilerin
geliştirilmesine yardımcı olabilecek ve
bu hedef grubun ilgisini artırabilecek
çeşitli etkinliklere ilgi gösterdi.
Gençler Prizren Belediyesinin
çeşitli potansiyelleri açısından
faydalanabilirler ve tam tersi
olarak.
78

Aşağıda, ankete katılanlar tarafından on
konusal alanda sınıflandırılan çeşitli
girişimler listesini sunuyoruz. Bu konusal
alanlar ankete katılanların çoğu tarafından
en fazla belirtilenlerden başlıyoruz.
1. Spor etkinlikleri özel vurgulu olarak
yürüyüş (hiking), yoga ve meditasyon
kursları.
2. İstihdam edilebilirlik ve İş Becerisi
gelişimi ile ilişkin girişimler: mesleki ve
ptarik eğitimlerin geliştirilmesi, istihdam
olanakları için bir bilgilendirme noktasının
geliştirilmesi, mesleki yönlendirme
eğitimleri, istihdam edilebilirlikle ilgili
eğitimler, girişim işletmelerin büyümesini
desteklemek vb.
3. Çeşitli Kültürel etkinlik türleri: Ankete
katılanlar Priştine Termokiss’e benzer bir
şey örgütlemek veya katılmak
istediklerinden bahsettiler, mevcut
etkinliklerden çeşitli sanat ve müzik
etkinlikleri, Dokufest dışında diğer sinema
veya girişim festivalleri, bir tiyatro
programının geliştirilmesi vb. Ankete
katılanlardan bazıları edebiyat kulüpleri ve
tartışmaları desteklemek için
kütüphanede daha fazla kitap
gereksiniminden bahsettiler.
79

4. Turizmin gelişimi ile ilişkin girişimler:
Ankete katılanlardan bazıları gençlerin
belediyeye dahil edilmesini önerdiler.
Örneğin, gençlerin turist rehberi olarak
dahil edilmesi. Turizim ayrıca gençler için
daha çekici yerlerin ve teşviklerin
gelişimine de yardımcı olabilir.
5. Öğrencilerin bilgilerini geliştirmek ve
öğrenme becerisini geliştirmek, ayrıca okul
öğretmenleri ve devlet üniversiteleri
tarafından sunulan özel kurs (eğitim)
ihtiyaçlarını önlemek için için okul ve
öğrenme ile ilişkin etkinlikler tavsiye edildi.
6. Formel olmayan eğitim ile ilişkin girişim
(burada öğrenimle ilgili olmayan ancak
eğitimle ilgili etkinlikler dahildir): çeşitli
programlarla gençler için birkaç günlük
kamplar, yönetici eğitimleri, gençler arası
işbirliği teşvik eden etkinlikler, çeşitli
alanlardan yarışlar, rol model sayılabilecek
yetişkinler tarafından destek vb.
7. İnovasyonlar ilgili etkinlikler: ankete
katılanlar ekoloji konuları üzere
bilinçlendirmeyi arttırmayı hedefleyen
girişimler, yeni teknoloji ve sanayinin
gelişimi üzerine eğitimlerden
bahsettiler.
8. Bilim alanından girişimler: bilim
inovasyonları , bilimsel inovasyonların
gerektiği gibi kullanımı, ayrıca bilim
alanından yeni yeteneklerin
desteklenmesi gibi etkinlikler.
9. Gönüllülük: ankete katılanlardan
bazılar gönüllü bazku etkinliklerin
uygulanmasının öneminden bahsetti,
çünkü bu şekilde gençlerde toplumsal
bilincin gelişmesine de katkı sağlanmış
olur. Ankete katılanlara göre, bu tür
etkinlikler çocuklar ve engelli kişileri
desteklemeyi hedeflemelidir.
10. Bahesedilen diğer etkinlikler Etkin
vatandaşlık ve gençlerin hakkları alanına
aitti: ankete katılanlardan bazıları etkin
vatandaşlık hissiyatının geliştirilmesi
gerektiğine inanıyorken, diğer taraftan
belediyenin siyasi ve sosyal yaşamına
etkin biçin katkı sağlamak amaçlı kendi
görev ve yükümlülükler hakkında
bilgilendirimeleri gerekir.
80

Gençler tarafından en çok rağbet gören
yerler
Yukarıda da bahsedildiği üzere, ankete
katılanlardan bazıları serbest zamanlarını
şehir merkezi etrafında Prizren şehrini
gezerek geçirdiklerini doğruladılar.
Ankete katılanlardan çoğu serbest
vekitlerini geçirmek için gittikler yer
olarak şehir merkezini ve değişik
kafeteryalardan bahsettiler.
Ayrıca, en sık ziyaret edilen yer olarak
Kültür Evi, değişik tarihi anıtlar ve
sinemayı sıraladılar.
Ankete katılanlardan bazılar serbest
zamanlarını spor merkezinde ve spor
stadyumunda değişik spor etkinliklerine
katılarak veya her hangi spor
etkinliklerini veya en önemli liglerin
maçlarını seyretmek için gittiklerini
doğruladılar
Kentsel bölgeden ankete katılanlardan
%43,3 ve kırsal bölgeden %53,3’ü bu
belediyede gemçlerin buluşup, fikir
paylaşımında bulunacağı, zaman
geçireceği ve etkinliklere ve eğitimlere
katılabilecekleri bir yerin olmadığını
doğruladılar.
Gençlerden bazıları Prizren şehrinde bir
Gençlik Merkezinin var olduğundan
ancak işlevsel olmadığından ve yeterli
Gençler için mevcut yerler
sayıda gençleri kapsama durumunda
olmadığından bahsettiler. Bazı gruplar
merkez tarafından tanıtılan etkinliklere
dahil edilirler ancak bu etkinlikler
belediyenin tüm gençlerine değil sadece
bu gruba hitap etmektedir. Gençlik
Merkezinde bu belediyenin tüm gençleri
için yeterli alanı yoktur.
Buna göre, daha yukarıda verilen tüm
bilgilerden yola çıkarak, ankete
katılanlardan %90’dan fazlası
belediyenin gençler için mecburi olarak
bir alana ihtiyacı olduğunu belirttiler.
Bu alan gençlerin buluşup birbirlerini
tanımalarına, onların farklı bir şekilde
serbest zamanlarını geçirecekleri, fikir
paylaşımında bulunacakları ve
etkinlikleri teşvik edecekleri bir alan
olarak hizmet edecektir.
81

Gençler için bir yerin özellikleri ve etkinlikleri
Ankete katılanlar arasında gençler için uygun bir yerin olmaması memnuniyetsizliğin
sonucunda, biz bir Gençlik merkezinde geliştirilmesini istedikleri çeşitli etkinlikleri
sıralamalarını talep ettik. Ankete katılanlar, kendi ilgi ve hobileri doğrultusunda
merkezde uygulanması gereken girişim ve kurslarla ilgili bir liste önerdiler.
Etkinlikler açısından onların önerileri doğrultusunda oluşturulan liste şu şekildedir:
• Etkin vatandaşlık
• Savunmasız gruplarla etkinlikler
• Çocukları için animasyon
• Sanat
• Kodlama / Java gibi IT programların
kullanımı
• Topluluğun gelişimi
• Eleştirel düşünce
• Yemek/Mutfak dersleri ve kursları
• Dans
• Karar alma
• Gençler ağının gelişimi ve tanımıtı ve
onların değişimi
• Köpeklerin korunması
• Oyun
• İnsan hakları
• Kültürel arası paylaşımı
• Öğrencilerin derslerine destek
• Serbest zaman etkinlikleri
• Müzik
• Formel olmayan eğitim
• Gençlerin mesleki gelişimi
• Demokrasiyi teşvik etmek
• Okuma kulüpleri
• Sosyalizim
• Spor
• Teknolojinin kullanımı ve geliştirilmesi.
82

Ankete katılanlar, tavsiye edilen ve bu yeri ziyaret edecek gençlerin refahını tanıtmak
için tüm girişim ve etkinliklerin uygulanabilmesi için gençler tarafından önerilen bu
alanın içermesi gereken bazı alanları tespit ettiler.
Gençlere göre gençlik merkezinin içermesi gerekenler:
• Amfi tiyatroya benzer, filmlerin gösterileri için bir yer,
• Konferans salonu,
• Grupların birlikte çalışabileceği alan, kütüphane alanlarından daha esnek,
• Çok dilli alan, herkesin kendi dilini kullanabileceği bir yer,
• Kafe bar
• Dışarda yeşil alan,
• Etkinlikler, girişimler ve olanaklar ilgili bilgilendirme noktası,
• Bu alan engelli kişiler tarafından da erişilebilir ve gençlere destek verecek
yetişkin veya danışmanlar tarafından da desteklenmelidir.
Gençler için bir yer bu belediyedeki çoğu genç için kolayca erişilebilir olması
gerektiğinden, ankete katılanlar ayrıca bu tür bir yerin nerde olmasını istedikleri bir
bölge veya semti tespit etmeleri soruldu.
Ankete katılanlardan çoğı bu merkezin yerleştirilmesi gereken en uygun ve en erişibilir
yer olarak şehir merkezini tespit ettiler. Ankete katılanları diğer bir bölümü: Ortakol
(mevcut gençlik merkezinin bulunduğu yer), Maraş, Farmakos Fabrikası, Spor Merkezi,
Prizren Üniversitesi kampüsü yakınlığındaki park ve KFOR kampını önerdiler.
Ankete katılanlardan biri ayrıca her büyük semtte gençlerin gençlik merkezlerine
kolayca erişebilmesi amaçlı kendi gençlik merkezi olması gerektiğini önerdi.
83

Öneriler

Bu değerlendirme sonuçları ile ankete katılanlar sayesinde Prizren şehir merkezinde
bir gençlik merkezinin var olması gereksiniminin tespit edilmesine yardımcı oldu.
Doğrusu, ankete katılanların büyük bir yüzdeliği onların önerdiği gençlik etkinleri
için gerekli bir yerin olmasının öneminden bahsettiler.
Onlar, Prizrem Belediyesinde gençlerin buluşup, fikir paylaşımında bulundukları,
etkinlikeri teşvik edip uyguladıkları,gençlerle çalışacak olan uzmanlar ve
profesyoneller tarafından eğitilen bir ekip tarafından desteğin sunulması, onlara
yardımcı olacak ve yönlendirecektir.
Ankete katılanlar, bu belediyenin kültür, sanat ve eğitim açısından sunduğu
potansiyel ve fırsatlarla ilişkin vatabdaşların farkındalığını tanıtacak bir gençlik
merkezinin kurulmasına çok büyük ilgi gösterdiler.
Diğerlerin yanı sırabu gençlik merkezinin aşağıdaki şekilde herbirinin ayrı etkinlikleri
olacak, bir toplantı odası, bir kafe bar, sanat galesisi, bir kitap yeri ve bir gençlik
hostelini içerecek yer olarak görüldü:
- Bir toplantı ıdasu gençlerin ve gençlik etkinliklerine dahil STK-ların ağlanması
ve düzenli görüşmelerinin düzenlenmesi için kullanılacaktır.
- Sanat eserlerinin özellikle genç sanatçıların eserlerinin sergileneceği bir sanat
galerisi. Bu sergilerin tartışma ve kültürel programlar eşliğinde yapılması
önerildi.
- Kültür, okuma-yazma ve kültürler arası paylaşımı tanıtacak şekilde çeşitli
dillerde değişik ciltlerin sunulduğu bir kitap yeri.
- Değişik yerlerden gelen turistleri yönlendirme durumunda olan, yerel
gönüllüler tarafından yönetilecek olan bir gençlik hosteli.
- Merkez içerisindeki bir kafe bar tüm vatandaşların, özellikle gençlerin
hizmetinde olacaktır. Bu kafe bar yeni fikirlerin tartışalabileceği ve
toplanacağı bir buluşma yeri olarak hizmet edecektir.
85
RECOMMENDATIONS

IPSIA
Pace Sviluppo Innovazione Acli (IPSIA) Enstitüsü, bir İtalyan SMK-sıdır ve 1985 yılından
bu yana sosyal değişiklikler üzerinde çalışmalarını sürdürmektedir. IPSIA şu anda:
Kosova, İtalya, Arnavutluk, Bosna Hersek, Kenya, Mozambik, Senegal, Mali, Brezilya ve
Lübnan’da faaliyet görmektedir. Kuruluşundan bu yana, IPSIA'nın temel
hedeflerinden biri gençleri sürdürülebilir kalkınma, toplum işbirliği ve barış
alanlarında gençleri güçlendirmektir.
paqes.
Pace Sviluppo Innovazione Acli (IPSIA) Enstitüsü, 1999 yılında Kosova’daki
faaliyetlerine, kapasitelerin yükseltilmesi ve güçlendirilmesinde halkı desteklemeyi
amaçlayan projeler aracılığıyla özellikle sosyal ve işletmecilik tüm kapsamlığı
alanından projelerin uygulanması aracılığıyla başlamıştır. Kosova’da IPSIA, toplulukta
işbirliği tecrübeleri, uluslararası gönüllülük etkinlikleri ve küresel vatandaşlık eğitim
yolları ve doğru ilişkilerin tanıtımına odaklanmıştır. Çeşitli toplulukların kapsanması,
kadınların ve gençlerin barışma ve gelişim sürecine dahil edilmesi, bu kuruluşun en
önemli odak noktasından birisi sayılır.
IPSIA, gençlerle yıllarca sürece çeşitli açıdan tecrübesine dayalı, bu alanda çeşitli
modelleri uygulamıştır ve birkaç fikri geliştirmiştir. Önerilen modellerden biri
İşkodra’da tasarlanan ve geliştirilen “ARKA” Gençlik Merkezidir. Bu Gençlik Merkezi
2017 yılında açıldı. Bu modele dayalı, Prizren’de Gençlik Merkezinin kurulması ile
gençlerin ve STK’ların buluşup ve ağlar oluşturacağı bir yer olacaktır. Bu Merkezin
oluşturulması fikri eğitim, kültür, spor vb. etkinlikler ve programları başlatılmasıyla
gençlerin refahını tanıtmak olacaktır.
86

THY
THY – 2011 yılından bu yana Kosova’da kayıtlı yerel bir sivil toplum kuruluşudur. THY
STK gençlerin, özellikle öğrencilerin, hoşgürü ve gençler arasındaki iyi niyeti teşvik
ederek ve işbirliğini, paylaşımı ve karar alma sürecine dahil ederek Avrupayi gençler
ile kaynaştırarak enerjisini yönlendirmeyi hedefler. THY STK etkin vatandaşlık ve
vatandaşlık çalışmaları için yeni nesiller aracılığıyla farkındalığın gelişimini tanıtır.
THY STK karar alma, sorunları çözmek ve yönetici becerisini geliştirmek için yerel
gençlere ve topluluklara olanaklar sunar, bu sayede onların toplumun geleceğini ve
gelişiminde çalışarak etkin vatandaşlığa katılımlarını sağlar.
87

Kaynakca