มงคลไง
- 3. 9.1 ทรัพย์สินทางปัญญา
ทรัพย์สินทางปัญญา (Intellectual Property) หมายถึง ผลงานอันเกิดจากการประดิษฐ์
คิดค้น หรือสร้างสรรค์ของมนุษย์ ซึ่งเน้นที่ผลผลิตของสติปัญญาและความชานาญ
โดยไม่คานึงถึงชนิดของการสร้างสรรค์หรือวิธีในการแสดงออก ทรัพย์สินทาง
ปัญญาอาจจะแสดงออกในรูปแบบของสิ่งที่จับต้องได้ เช่น สินค้าต่างๆ หรือ ในรูปแบบ
ของสิ่งที่จับต้องไม่ได้ เช่น บริการ แนวคิดในการดาเนินธุรกิจ กรรมวิธีในการผลิต
ทางอุตสาหกรรม เป็ นต้น (เอกสารหลักสูตรทรัพย์สินทางปัญญา, กรมทรัพย์สินทาง
ปัญญา: www.ipthailand.go.th)
3
- 4. 9.2.1 ลิขสิทธิ์
ลิขสิทธิ์(Copyright) หมายถึง สิทธิแต่เพียงผู้เดียว
ที่จะกระทาการใดๆ เกี่ยวกับงานที่ผู้สร้างสรรค์
ได้ทาขึ้นโดยการใช้สติปัญญา ความรู ้
ความสามารถ และความวิริยะอุตสาหะของ
ตนเองในการสร้างสรรค์ โดยไม่ลอกเลียนงาน
ของผู้อื่น โดยงานที่สร้างสรรค์ต้องเป็ นงานตาม
ประเภทที่กฎหมายลิขสิทธิ์ให้ความคุ้มครอง
ผู้สร้างสรรค์จะได้รับความคุ้มครองทันทีที่
สร้างสรรค์โดยไม่ต้องจดทะเบียน
4
- 6. ผลงานอันมีลิขสิทธิ์
งานวรรณกรรม (หนังสือ จุลสาร สิ่งพิมพ์คาปราศรัย โปรแกรมคอมพิวเตอร ์ฯลฯ)
งานนาฏกรรม (ท่ารา ท่าเต้น ฯลฯ)
งานศิลปกรรม (จิตรกรรม ประติมากรรม ภาพพิมพ์ภาพถ่าย ศิลปประยุกต์ฯลฯ)
งานดนตรีกรรม (ทานอง ทานองและเนื้อร้อง ฯลฯ)
งานสิ่งบันทึกเสียง (เทป ซีดี)
งานโสตทัศนวัสดุ (วีซีดี ดีวีดี ที่มีภาพหรือมีทั้งภาพและเสียง)
งานภาพยนตร ์
งานแพร่เสียงแพร่ภาพ
งานอื่นใดในแผนกวรรณคดี วิทยาศาสตร ์หรือศิลปะ
6
- 9. 9.2.2 สิทธิบัตร
"สิทธิบัตร" หมายถึง หนังสือสาคัญที่ออกให้เพื่อคุ้มครองการประดิษฐ ์หรือการออกแบบผลิตภัณฑ์ตามที่
กาหนดในหมวด ๒ และหมวด ๓ แห่งพระราชบัญญัตินี้
"การประดิษฐ ์" หมายความว่า การคิดค้นหรือคิดทาขึ้น อันเป็ นผลให้ ได้มาซึ่งผลิตภัณฑ์หรือกรรมวิธีใดขึ้น
ใหม่ หรือการกระทาใด ๆ ที่ทาให้ดีขึ้นซึ่งผลิตภัณฑ์หรือกรรมวิธี
"กรรมวิธี" หมายความว่า วิธีการ กระบวนการ หรือกรรมวิธีในการผลิต หรือการเก็บรักษาให้คงสภาพหรือให้มี
คุณภาพดีขึ้นหรือการปรับสภาพให้ดีขึ้นซึ่งผลิตภัณฑ์และรวมถึงการใช้กรรมวิธีนั้นๆ ด้วย
9
- 10. 9.3 จริยธรรมทางเทคโนโลยีสารสนเทศ
จริยธรรม (Ethics) หมายถึง หลักของความถูกต้องและไม่ถูกต้อง ซึ่งถูกใช้เป็ นตัวแทนของหลัก
ในการปฏิบัติตนของบุคคล [Laudon and Laudon, Management Information Systems, 2007]
จริยธรรมทางเทคโนโลยีสารสนเทศ คือ “หลักของความถูกต้องไม่ถูกต้อง ที่ใช้เป็ นหลักปฏิบัติ
หรือควบคุมการใช้ไอทีของผู้ใช้” หรือก็คือ “จริยธรรมสาหรับผู้ใช้งานคอมพิวเตอร ์”
นั่นเอง
10
- 13. ภัยที่เกิดกับเครื่องคอมพิวเตอร ์ของผู้ใช้หรืออุปกรณ์
ต่างๆ
ซอฟต์แวร ์โจมตี (Malicious Software) เช่น ไวรัสคอมพิวเตอร ์ที่ทาให้เครื่องคอมพิวเตอร ์
ผู้ใช้งานทางานผิดปกติ
แฮคเกอร ์(Hacker) ที่ลักลอบเข้ามาขโมยข้อมูลส่วนตัวในระบบคอมพิวเตอร ์ของผู้ใช้
โปรแกรมโทรจัน (Trojan Horse Program) เป็ นโปรแกรมที่หลอกให้ผู้ใช้ดาวน์โหลดลงมาเรียกใช้
งาน จากนั้นโปรแกรมโทรจันจะทาลายหรือสร้างปัญหาให้กับเครื่องคอมพิวเตอร ์หรือคอย
แอบส่งข้อมูลบัญชีผู้ใช้ต่างๆ ที่บันทึกอยู่ในเครื่องให้กับแฮคเกอร ์
13
- 14. 9.5 แนวทางป้ องกันตนเองจากภัยคุกคามออนไลน์
ไม่ใช้คอมพิวเตอร ์โดยไม่ระวัง เมื่อมีการ login ต้อง logout ออกจากระบบเสมอ
ไม่ตั้งรหัสผ่านที่ง่ายต่อการคาดเดา รหัสผ่านควรมี 8 ตัวอักษรเป็ นอย่างน้อย และควรมีทั้งตัวเลข
ตัวหนังสือ และอักขระผสมกันอยู่ หรือมีทั้งตัวอักษรพิมพ์เล็ก พิมพ์ใหญ่อยู่ด้วย
ไม่ใช้คอมพิวเตอร ์โดยไม่สังเกตความเปลี่ยนแปลง ควรสังเกตการเปลี่ยนแปลงขณะเปิ ดและปิ ดเครื่อง
ไม่ใช้คอมพิวเตอร ์โดยไม่ได้อัปเดต ควรอัปเดตระบบปฏิบัติการของเครื่องให้เป็ นปัจจุบัน เพื่อซ่อมแซม
ช่องโหว่ ซึ่งเป็ นช่องทางหลักของการลักลอบเข้าเครื่องคอมพิวเตอร ์จากแฮคเกอร ์
14
- 15. ไม่ลงซอฟต์แวร ์มากเกินจาเป็ น โดยเฉพาะซอฟต์แวร ์ที่ละเมิดลิขสิทธิ์เนื่องจากซอฟต์แวร ์เหล่านี้มัก
มีไวรัสหรือโปรแกรมมุ่งร้ายแฝงมา
ไม่ควรเข้าเว็บไซต์เสี่ยงภัย เช่น เว็บลามกอนาจาร เว็บการพนันออนไลน์ เป็ นต้น
ไม่ทาธุรกรรมออนไลน์โดยไม่สังเกตสัญลักษณ์แสดงความมั่นคงปลอดภัย ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็ นบริการ
แบบ https:// และมีรูปกุญแจเป็ นสัญลักษณ์
ไม่เปิ ดเผยข้อมูลส่วนตัวบนโลกออนไลน์
ไม่ปฏิบัตินอกเหนือกฎหมายเกี่ยวกับการใช้งานอินเทอร ์เน็ต
ไม่หลงเชื่อโดยง่าย
15
- 21. ถ้าเว็บไซต์หรือ blog ของเรา นา embed วีดีโอจาก youtube แปะใส่ในหน้าเว็บเราล่ะ ทา
ได้มั้ย ผิดหรือเปล่า?
embed ของ youtube ใส่หน้าเว็บเราเป็นสิงที่อันตราย เพราะลิขสิทธิ์ของเขา แต่อยู่ภาายใต้เวบของเรา ซึ่งผิดลิขสิทธิ์
ดังนั้นวิธีแก้คือ ใส่ภาาพนิ่งเป็นตัวอย่างภาาพวีดีโอนั้น พร้อมกับทาลิงค์ไปยังวีดีโอเจ้าของคลิป อันนี้สามารถทาได้ ไม่ผิดกฎหมาย
ลิขสิทธิ์
21
- 22. หากกลุ่มผู้ผลิตรายการทีวี ต้องการนาคลิป Youtube ไปใช้ควรทาอย่างไร?
ต้องเผยชื่อ user youtube เจ้าของคลิปนั้น เพื่ออ้างอิง และคลิปที่ใช้ได้ต้องเผยแพร่แบบสาธารณะ
ถ้าเป็นคลิป youtube แบบ Private หรือแชร์ลิงค์เฉยๆ ที่ไม่ใช่สาธารณะนามาใช้ ถือว่าผิดลิขสิทธิ์
กรณีแฟนเพจ facebook แชร์ภาาพของ fanpage อื่น เพื่อเรียกเรตติ้ง มีความเสี่ยงถูกฟ้อง เพราะเรื่องแสวงหาผลกาไร
ดังนั้น หากไม่อยากโดนฟ้องเรื่องลิขสิทธิ์ภาาพถ่าย ควรถ่ายเอง วาดเอง หรือขอจากเจ้าของรูปเอง ก็ใช้ได้ แต่ถ้าเอาจาก
google อาจโดนฟ้ องได้ และถูกเรียกเงินสูงด้วย
22