[Phần 3] 10 Bí quyết chinh phục phương pháp giải toán chủ chốt môn Hóa học - Megabook.vn

http://megabook.vn/ 1
BÍ QUYẾT 11
Ph¦¬ng ph¸p ®Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch.
NO
1,344
n 0,06mol;
22,4
 
I. Néi dung ph¦¬ng ph¸p .
1. Trong ph¶n øng trao ®æi ion cña dung dÞch chÊt ®iÖn li trªn c¬ së cña ®Þnh luËt b¶o toµn
®iÖn tÝch ta thÊy cã bao nhiªu ®iÖn tÝch tÝch d-¬ng hoÆc ®iÖn tÝch ©m cña çc ion chuyÓn vµo trong
kÕt tña hoÆc khi t¸ch ra khái dung dÞch th× ph¶i tr¶ l¹i cho dung dÞch bÊy nhiªu ®iÖn tÝch ©m hoÆc
®iÖn tÝch d-¬ng.
2.Tæng ®iÖn tÝch d-¬ng b»ng tæng ®iÖn tÝch ©m. Hay tæng sè mol ®iÖn tÝch d-¬ng b»ng
tæng sè mol ®iÖn tÝch ©m.
3. Trong çc ph¶n øng oxi hãa khö th× tæng sè mol e do çc chÊt khö nh-êng b»ng tæng
sè mol e do çc chÊt oxi hãa nhËn.
4. Mét hçn hîp nhiÒu kim lo¹i cã hãa trÞ kh«ng ®æi vµ cã khèi l-îng cho tr-íc sÏ ph¶i
nh-êng mét sè e kh«ng ®æi cho bÊt kú t¸c nh©n oxi hãa nµo.
II. Ph¹m vi sö dông.
§Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch ®-îc ¸p dông trong çc tr-êng nguyªn tö, ph©n tö dung dÞch
trung hoµ ®iÖn.
X¸c ®Þnh khèi l-îng chÊt r¾n sau khi c« c¹n mét dung dÞch khi biÕt sè mol cña çc ion
trong dung dÞch, x¸c ®Þnh lîng mol, nång ®é… cñaion nµo ®ã khi biÕt l-îng cña ion kh¸c.
III. Bµi to¸n ¸p dông.
Bµi to¸n 1. ( TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A- 2008). Cho 11.36 gam hçn hîp gåm Fe,
FeO, Fe2O3 và Fe3O4 ph¶n øng hÕt víi dd HNO3 lo·ng d- thu ®-îc 1.344 lÝt khÝ NO (s¶n phÈm
khö duy nhÊt ë đktc) vµ dung dịch X. C« c¹n dung dÞch X sau ph¶n øng ®-îc m gam muèi khan.
Gi¸ trÞ m lµ:
A. 34.36 gam. B. 35.50 gam.
C. 49.09 gam D. 38.72 gam.
Bµi gi¶i.
 NO
1,344
n 0,06mol;
22,4
 nFe = m/56 mol
O O
11,36 m
m 11,36 m n mol
16

   Dùa vµo §LBTKL ta cã: O O
11,36 m
m 11,36 m n mol
16

   

2
3
Fe Fe 3e
m 3m
mol;
56 56

 

2
O 2e O
11,36 m 2(11,36 m)
16 16

 
 

5 2
N 3e N
...0,18 0,06mol
 
 

¸p dông §LBT§T
3
muoi Fe FeNO
3m 2(11,36 m)
0,18 m 8,96gam
56 16
m m m 8,96 62.3.n
8.96
8,96 62.3. 38,72 gam D dung
56


   
    
   
Çch 2: ¸p dông c«ng thøc gi¶i nhanh.
3 3 3 3
hh e
Fe
Fe(NO ) Fe , Fe(NO )
7.m 56.n 7.11,36 56.0,06.3
m 8,96gam
10 10
8,96
n n 0,16mol m 0,16.242 38,72gam
56
 
  
    
=> D ®óng
Çch 3. LÊy çc ®¸p ¸n ®em chia cho khèi l-îng mol cña muèi lµ 242 th× çc sè ®Òu lÏ nh-ng chØ
cã ®¸p ¸n D lµ sè kh«ng lÏ lµ 0,16
Chóng ta cã thÓ gi¶i nhiÒu çch kh¸c nhau, song t¸c gi¶ chØ gi¶i minh häa theo ph-¬ng
ph¸p ®ã.
Bµi to¸n 2. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§ Khèi B- 2007) Nung m gam bét Fe trong oxi thu
®-îc 3 gam chÊt r¾n X. hµo btan hÕt hçn hîp X trong dung dÞch HNO3 d- thu ®-îc 5,6 lÝt NO (
®ktc) (lµ s¶n phÈm khö duy nhÊt). Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 2,52 gam B. 2,22 gam C. 2,62 gam D. 2,32 gam.
http://megabook.vn/

3
Bµi gi¶i.
 NO Fe
0,56 56
n 0,025mol; n mol
22,4 m
   nFe = m/56 mol
Dùa vµo §LBTKL ta cã: O O
3 m
m 3 m n mol
16

   
3
Fe Fe 3e
m 3m
mol;
56 56

 

2
O 2e O
3 m 2(3 m)
16 16

 
 

5 2
N 3e N
...0,075 0,025mol
 
 

¸p dông §LBT§T
3m 2(3 m)
0,075 m 2,52gam
56 16

    =>A ®óng.
hh e
Fe
7.m 56.n 7.3 56.0,025.3
m 2,52gam
10 10
 
   => A ®óng
Bµi to¸n 2. LÊy 7,88 gam hçn hîp gåm 2 kim lo¹i ho¹t ®éng X, Y cã hãa trÞ kh«ng ®æi chia
thµnh 2 phÇn b»ng nhau:
- PhÇn 1 nung trong «xi d- ®Ó «xi hãa hoµn toµn thu ®-îc 4,74 hçn hîp 2 «xÝt.
- PhÇn 2 hßa tan hoµn toµn trong dung dÞch chøa 2 axit HCl vµ H2SO4 lo·ng thu ®-îc V lÝt
khÝ (®ktc). Gi¸ trÞ V lµ:
A. 1,12 lÝt B. 2,24 lÝt C. 1,68 lÝt D. 3,36 lÝt.
Bµi gi¶i.
Khèi l-îng mçi phÇn:
7,88:2=3,94 gam. Sè mol O kÕt hîp víi 3,94 gam hçn hîp kim lo¹i:
4,74 3,94
0,05mol
16


Qu¸ tr×nh t¹o «xit:
http://megabook.vn/

4
2
O 2e O
0,05 0,1mol

 

Theo §LBT§T th× ë phÇn 2:
22H 2e H
......0,1mol 0,05mol

 

VËy 2HV 0,05.22,4 1,12 A dung  
Bµi to¸n 4. Dung dÞch X cã chøa 5 ion: Mg2+
, Ba2+
, Ca2+
, 0.1 mol Cl -
. vµ 0.2 mol NO3
-
, thªm dÇn
V ml dung dÞch Na2CO3 1 M vµo X ®Õn khi ®-îc l-îng kÕt tña lín nhÊt. Gi¸ trÞ V ml lµ:
A. 450 ml B. 600 ml C. 300 ml D. 150 ml
Bµi gi¶i.
Ph-¬ng tr×nh ion rót gän xÉy ra:
2+ 2-
3 3
2+ 2-
3 3
2+ 2-
3 3
Mg + CO = MgCO .
Ba + CO = BaCO .
Ca + CO = CaCO .
Khi ph¶n øng kÕt thóc c¸c kÕt tña t¸ch khái dung dịch, phÇn dung dịch chøa Na+
, Cl-
vµ NO-
3 . §Ó trung hoµ vÒ ®iÖn tÝch th×
3
0,3Na Cl NO
n n n mol    
2 3
Na
ddNa CO
n 0,3
V 0,15lit 150ml
22. Na


   
 
 
=> D ®óng.
Chó ý:
+ 2 3
2 Na
2 3 3 Na CO
n
Na CO 2.Na CO n 0.15mol
2
 
    
+ NÕu 2 3
Na
Na CO
n 0,3
V 0,3lit 300ml C sai
1Na


    
 
 
+ NÕu 2 3
Na
Na CO
2n 0,3.2
V 0,6lit 600ml B sai
1Na


    
 
 
http://megabook.vn/

5
Bµi to¸n 5. Chia hçn hîp hai kim lo¹i X vµ Y cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi thµnh hai phÇn b»ng nhau:
+ PhÇn mét tan hÕt trong dung dÞch HCl t¹o ra 1.792 lÝt H2 (®ktc)
+ PhÇn hai nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi thu ®-îc 2.84 gam chÊt r¾n. Khèi
l-îng gam hçn hîp hai kim lo¹i ban ®Çu lµ:
A. 3.12 gam B. 1.56 gam C. 0.56 gam D. 4.4 gam
Bµi gi¶i:
Ta cã: ®iÖn tÝch cña hai kim lo¹i X vµ Y trong hai phÇn lµ kh«ng ®æi, nªn ®iÖn tÝch ©m
trong hai phÇn còng b»ng nhau, do vËy sè mol ®iÖn tÝch hai phÇn còng nh- nhau.
Do O2-
<=> 2Cl-
nªn:
2
Cl (muoi)
O(oxit) H
oxit kimloai O kimloai
honhop
n 1,792
n n 0,08mol
2 22,4
m m m m 2,84 16.0,04 1,56gam
m 1,56.2 3,12gam A dung

   
     
  
Chó ý: + NÕu honhopm 1,56 B sai  . Do chØ cã muèi mét phÇn
+NÕu honhopm 2,84 32.0,08 0,28gam m 0,56gam C sai     
+ NÕu honhopm 2,84 16.0,04 2,2gam m 4,4gam D sai     
Bµi to¸n 6. Dung dÞch X chøa c¸c ion: CO3
2-
, SO3
2-
, SO4
2-
vµ 0,1 mol HCO3
-
, 0,3 mol Na+
. Thªm
V lÝt dung dÞch Ba(OH)2 1 M vµo dung dÞch A thu ®-îc l-îng khèi l-îng kÕt tña lín nhÊt. Gi¸ trÞ
cña V lÝt lµ:
A. 0,4 lÝt B. 0,2 lÝt C. 0,1 lÝt D. 0,15 lÝt
Bµi gi¶i:
Ta cã: 2
Ba 1M, OH 2M 
        . ®Ó thu ®-îc l-îng kÕt tña lín nhÊt th× cÇn 0,1 mol
OH-
®Ó t¸c dông hÕt HCO3
-
. 2
3 3 2HCO OH CO H O  
  
MÆt kh¸c cÇn 0,3 mol OH-
®Ó trung hßa Na+,
nh- vËy cÇn tæng sè mol
OH-
=0,4 mol=> 2Ba(OH)
0,4
V 0,2lit D dung
2
   .
Chó ý: + NÕu 2Ba(OH)
0,4
V 0,4lit A sai
1
  
+ NÕu 2Ba(OH)
0,2
V 0,1 lit C sai
2
  
+ NÕu 2Ba(OH)
0,3
V 0,15 lit D sai
2
   .
http://megabook.vn/

6
Bµi to¸n 7. Mét dung dÞch cã chøa x mol K+
, y mol Fe3+
, z mol Cl-
vµ t mol SO4
2-
. BiÓu thøc C
liªn hÖ gi÷a x, y, z, t lµ:
A. x+3y= z+2t B. x+y= z+t C. x+z= 3y+2t
D. 3y+z = x+2t
Bµi gi¶i
¸p dông ph-¬ng ph¸p ®Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch : tæng sè mol ®iÖn tÝch d-¬ng b»ng tæng
sè mol ®iÖn tÝch ©m.
Ta cã 3 2
4K Fe Cl SO
1.n 3.n 1.n 2.n      => x + 3y = z + 2t  A (§óng).
Bµi to¸n 8. Cho tan hoµn toµn 15,6 gam hçn hîp Al vµ Al2O3 trong 500 ml dung dÞch NaOH 1M
thu ®-îc 6,72 lÝt H2 (®ktc) vµ dung dÞch X . ThÓ tÝch HCl 2 M cÇn cho vµo X ®Ó thu ®-îc kÕt tña
lín nhÊt lµ :
A. 0,25 lÝt. B. 0,35 lÝt. C. 0,5 lÝt. D. 0,244 lÝt.
Bµi gi¶i:
Trong dung dÞch X chøa AlO2
-
vµ OH-
(nÕu d-). Dung dÞch X trung hßa vÒ ®iÖn tÝch nªn.
2AlO OH Na
n n n 0,5mol     khi cho axit HCl vµo dung dÞch X ta cã ptp- sau:
H+
+ OH-
 H2O
H+
+ AlO2
-
+ H2O  Al(OH)3 
§Ó thu ®-îc kÕt qu¶ lín nhÊt th×
2
HClH AlO OH
0,5
n n n 0,5mol V 0,25lit A dung
2
        
Chó ý : NÕu sö dông ph-¬ng ph¸p nµy th× sÏ thõa d÷ kiÖn vµ ta cã thÓ sö dông nhiÒu ph-¬ng ph¸p
kh¸c ®Ó kiÓm tra kÕt qu¶.
Bµi to¸n 9. Cho tan hoµn toµn 10 gam hçn hîp Mg vµ Fe trong dung dÞch HCl 4M thu ®-îc 5,6 lÝt
H2 ( ®ktc) vµ dung dÞch X. §Ó kÕt tña hoµn toµn c¸c ion trong X cÇn 300 ml dung dÞch NaOH 2M.
ThÓ tÝch HCl ®· dïng lµ:
A. 0,168 B. 0,224 C. 0,112 D. 0,15 lÝt.
Bµi gi¶i
Khi cho 0,6 mol NaOH vµo dung dÞch X chø Mg2+
, Fe3+
, H+
( nÕu d-) t¸ch ra khái dung
dÞch X. Dung dÞch t¹o thµnh chøa Cl-
ph¶i trung hßa víi 0,6 mol Na+
HClCl Na
0,6
n n 0,6mol V 0,15lit D dung
4
      
http://megabook.vn/

7
Bµi to¸n 10. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§ Khèi A- 2007) Mét dung dÞch chøa 0,02 mol Cu2+
,
0,03 mol K+
, x mol Cl-
vµ y mol SO4
2-
. Tæng khèi l-îng çc muèi tan cã trong dung dÞch lµ
5,435 gam . Gi¸ trÞ cña x , y lÇn l-ît lµ:
A. 0,03 vµ 0,02. B. 0,05 vµ 0,01
C. 0,01 vµ 0,03 D. 0,02 vµ 0,0,5
Bµi gi¶i
¸p dông §LBT§T : x + 2y = 0,02 . 2 + 0,03 = 0,07 (1)
MÆt kh¸c khèi l-îng muèi b»ng tæng khèi l-îng çc ion .
=> 64 . 0,2 + 0,03 . 39 + 35,5.x + 96.y = 5,435 (2)
 35,5x + 96y = 2,085 (3) , Tõ (1) vµ (3)  x = 0,03 , y = 0,02  A ®óng.
Bµi to¸n 11. Mét dung dÞch chøa 0,1 mol Fe2+
, 0,2 mol Al3+
cïng 2 lo¹i anion x mol Cl-
vµ y
mol SO4
2-
. Tæng khèi l-îng çc muèi tan cã trong dung dÞch lµ 46,9 gam . Gi¸ trÞ cña x , y lÇn
l-ît lµ:
A. 0,4 vµ 0,2. B. 0,2 vµ 0,3
C. 0,3 vµ 0,25 D. 0,1 vµ 0,35
Bµi gi¶i
¸p dông §LBT§T : x + 2y = 0,1.2 + 0,2.3 = 0,8 (1)
=> 0,1.56 + 0,2 .27+ 35,5.x + 96.y = 46,9 (2)
 35,5x + 96y = 35,9 (3) , Tõ (1) vµ (3)  x = 0,2 , y = 0,3  B ®óng.
Bµi to¸n 12. Mét dung dÞch chøa 0,39 gam K+
, 0,54gam Al3+
cïng 2 lo¹i anion 1,92 gam SO4
2-
vµ ion NO3
-
. NÕu c« c¹n dung dÞch th× sÏ thu ®-îc khèi l-îng muèi khan lµ:
A. 4,71 gam B. 3,47 gam
C. 4,09 gam D. 5,95 gam
Bµi gi¶i
3 2
4K Al SO
n 0,01mol, n 0,02mol , n 0,02mol    
¸p dông §LBT§T : 0,01 + 0,02.3 = 0,02 + nNO3
-
=> nNO3
-
=0,03 mol mµ
3 2
4 3
muoi K Al SO NO
m m m m m
0,39 0,54 1,92 62.0,03 4,71gam A dung
       
     
Chó ý:
- NÕu
3
muoiNO
n 0,01 0,02 0,02 0,01mol m 3,47gam B sai       
- NÕu
3
muoiNO
n 0,02mol m 4,09gam C sai    
http://megabook.vn/

8
- NÕu
3
muoiNO
n 0,01 0,02 0,02 0,05mol m 5,95gam D sai        .
Bµi to¸n 13. Mét dung dÞch X chøa a mol Na+
, b mol HCO3
-
, c mol CO2-
3 , d mol SO4
2-
. §Ó thu
®-îc kÕt tña lín nhÊt cÇn dïng V lÝt dung dÞch Ba(OH)2 nång ®é y mol/lÝt. Gi¸ trÞ cña y mol/lÝt
theo c¸c gi¸ trÞ a, b, c, d lµ:
Bµi gi¶i
A.
a b
y
V

 B.
a b
y
2V


C.
b c d
y
V
 
 D.
b c d
y
2V
 

Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra:
- - 2-
3 2 3
2+ 2-
3 3
2+ 2-
4 4
OH + HCO = H O+CO .(1)
Ba + CO = BaCO .(2)
Ba + SO = BaSO .(3)
Sau khi c¸c ph¶n øng xÉy ra th× trong dung dÞch A chØ cßn l¹i a mol Na+
. ¸p dông §LBT§T
th× sè mol OH-
cñng ph¶i b»ng a mol. MÆt kh¸c sè mol OH-
ë ph-¬ng tr×nh (1) còng ph¶i b¾ng b
mol, nªn sè mol OH-
ban ®Çu lµ (a+b) mol
2+ -
2Ba(OH) =Ba +2OH (4)
y.Vmol..................2y.Vmol
a b
=>2y.V=a b y B dung
2V

   
Chó ý: + Tõ (1)
- 2- 2-
3 3 4NO CO SO
n =b mol, tu(2) n =c mol, tu(3) n =d mol
b+c+d
=>y.V=b+c+d=>y= C sai
V

+ NÕu
b+c+d
2y.V=b+c+d=>y= D sai
2V

+ NÕu tõ (4)
a+b
y.V=a+b=>y= A sai
V

IV. Bµi tËp tù gi¶i.
Bµi 1. Cho 20 gam hçn hîp X gåm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 tan võa hÕt trong 700 ml dung dÞch
HCl 1 M thu ®…îc 3,36 lÝt H2 (®ktc) v¯ dung dÞch D. Cho dung dÞch D t¸c dông víi NaOH d…,
http://megabook.vn/

9
läc kÕt tña v¯ nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi l…îng kh«ng ®æi thu ®…îc chÊt r¾n Y. Khèi l…îng
Y lµ:
A. 22 gam B. 28 gam C. 30 gam D. 24 gam
Bµi 2. Trén 100 ml dung dÞch AlCl3 1 M víi 200 ml dung dÞch NaOH 1,8 M thu ®…îc kÕt tña A
vµ dung dÞch D.
1. Khèi l…îng kÕt tña A l¯
A.3,9 gam B. 3,12 gam C. 4,68 gam D. 2,34 gam
2. Nång ®é mol cña çc chÊt trong dung dÞch D lµ
A. NaCl 0,1 M vµ NaAlO2 0,2 M B. NaCl 1 M vµ NaAlO2 0,2 M
C. NaCl 1M vµ NaAlO2 2 M D. NaCl 1,8 M vµ NaAlO2 1 M
Bµi 3: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H- C§ - KB - 2007). Cho 200ml dung dÞch AlCl3 1,5M t¸c dông
víi V lÝt dung dÞch NaOH 0,5M, l-îng kÕt tña thu ®-îc lµ 15,6 gam, gi¸ trÞ lín nhÊt cña V lÝt lµ:
A: 1,2 B: 1,8 C: 2 D: 2,4
Bµi 4: Hßa tan hoµn toµn mét «xit s¾t FexOy b»ng dung dÞch H2SO4 ®Æc nãng thu ®-îc 2,24 lÝt khÝ
SO2 duy nhÊt (®ktc) vµ dung dÞch muèi Y, c« c¹n dung dÞch muèi Y c©n nÆng 120 gam chÊt r¾n
khan. C«ng thøc ph©n tö cña «xit s¾t lµ:
A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. Kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc
Bµi 5: Nung y mol Fe trong kh«ng khÝ mét thêi gian thu ®-îc 16,08 gam hçn hîp A gåm 4 chÊt
r¾n gåm Fe vµ çc «xit s¾t. hßa tan hÕt l-îng hçn hîp A trªn b»ng dung dÞch HNO3 lo·ng d- thu
®-îc 672 ml khÝ NO duy nhÊt(®ktc) vµ dung dÞch muèi. Gi¸ trÞ cña lµ y:
A. 0.291 mol B. 0,232 mol.C. 0,426 mo l D. 36,8 mol
Bµi 6: Hßa tan m gam hçn hîp A gåm 4 chÊt r¾n gåm Fe vµ çc «xit s¾t b»ng dung dÞch HNO3
d- thu ®-îc 4,48 lit khÝ NO2 duy nhÊt(®ktc) vµ 145,2 gam muèi khan. Gi¸ trÞ cña lµ m gam:
A. 44 gam B. 32 gam. C. 58 gam D. 22 gam
Bµi 7: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H-C§ - KA – 2008). Cho V lÝt dung dÞch NaOH 2M vµo dung
dÞch chøa 0,1mol Al2(SO4)3 vµ 0,1mol H2SO4 ®Õn khi ph¶n øng hoµn toµn, thu ®-îc 7,8 gam kÕt
tña. Gi¸ trÞ lín nhÊt cña V ®Ó thu ®-îc l-îng kÕt tña trªn lµ:
A: 0,05 B: 0,25 C: 0,35 D: 0,45
Bµi 8: Cho 3,42 gam Al2(SO4)3 vµo 50ml dung dÞch NaOH, thu ®-îc 1,56gam kÕt tña vµ dung
dÞch X. Nång ®é M cña dung dÞch NaOH lµ:
A: 0,6 B: 1,2 C: 2,4 D: 3,6
Bµi 9: Hoµ tan hÕt m gam hçn hîp X gåm FeO, Fe2O3 và Fe3O4 b»ng HNO3 thu ®-îc 2.24 lÝt
khÝ mµu n©u duy nhÊt (đktc). C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng ®-îc 96.8 gam muèi khan. Gi¸ trÞ m
lµ:
A. 55.2 gam. B. 31.2 gam. C. 23.2 gam D. 46.4 gam.
Bµi 10: Hoµ tan 52.2 gam hh X gåm FeO, Fe2O3 và Fe3O4 b»ng HNO3 ®Æc, nãng thu ®-îc 3.36
lÝt khÝ NO2 (đktc). C« c¹n dd sau ph¶n øng ®-îc m gam muèi khan. Gi¸ trÞ m lµ:
http://megabook.vn/

10
Bµi 11: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2008). Nung nãng m gam hçn hîp Al vµ Fe2O3
(trong m«i tr-êng kh«ng cã kh«ng khÝ) ®Õn ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn thu ®-îc hçn hîp r¾n Y,
chia Y thµnh hai phÇn b»ng nhÇn b»ng nhau:
- PhÇn 1 t¸c dông víi H2SO4 lo·ng d- sinh ra 3.08 lÝt khÝ hi®r« (®ktc).
- PhÇn 2 t¸c dông NaOH d- sinh ra 0.84 lÝt khÝ hi®r« (®ktc). Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 22.75 B. 21.40 C. 29.40 D. 29.43 .
Bµi 12. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2007). Hoµ tan hoµn toµn 12 gam hçn hîp Fe vµ
Cu ( tØ lÖ mol 1:1) b»ng HNO3 thu ®-îc V lÝt hçn hîp khÝ X gåm NO vµ NO2 (®ktc) vµ dung dịch
Y ( chØ chøa 2 muèi vµ axit d- ). TØ khèi cña X so víi H2 b»ng 19. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 2.24 B. 3.36. C. 4.48 D. 5.60.
http://megabook.vn/

11
BÍ QUYẾT 12
Ph¦¬ng ph¸p gi¶I bµi to¸n vÒ aluminum vµ
hîp chÊt cña aluminum
2 2
3
3
3 2 2
2M 2H O 2MOH H (1)
3OH Al Al(OH) (2)
OH Al(OH) AlO 2H O (3)
 
 
   
  
  
I. mét sè chó ý khi gi¶I bµi to¸n vÒ aluminum vµ hîp chÊt cña
aluminum.
Nh- chóng ta ®· biÕt nh«m lµ mét nguyªn tè ®-îc dïng rÊt phæ biÕn, nhÊt lµ çc vËt dông
trong gia ®×nh
ChÝnh v× vËy mµ nguyªn tè nh«mvµ hîp chÊt cña chóng v« cïng phøc t¹p, bëi nh«m vµ mét
sè hîp chÊt cña chung t¸c dông ®-îc ®ång thêi axit vµ baz¬ (l-ìng tÝnh).
VÝ dô: khi cho mét kim lo¹i kiÒm M vµo dung dÞch muèi cña nh«m th× tïy vµo d÷ kiÖn cña
bµi to¸n, tû lÖ vÒ sè mol mµ s¶n phÈm cã thÓ xuÊt hiÖn kÕt tña, sau ®ã kÕt tña tan mét phÇn hoÆc
kÕt tña tan hÕt….qua vÝ dô ®ã çc ph¬ng tr×nh ph°n øng cã thÓ xÉy ra.
2 2
3
3
3 2 2
2M 2H O 2MOH H (1)
3OH Al Al(OH) (2)
OH Al(OH) AlO 2H O (3)
 
 
   
  
  
3
2 2Al 4OH AlO 2H O  
  
§Ó lµ tèt çc bµi to¸n vÒ nh«m vµ hîp chÊt cña nh«m cÇn l-u ý mét sè ®iÓm sau:
1. N¾m ®îc ®Æc ®iÓm cÊu t¹o, cÊu h×nh, vÞ trÝ, « , nhãm, chu kú….
2. N¾m ®-îc tÝnh chÊt vËt lý, tÝnh chÊt hãa häc, ph-¬ng ph¸p ®iÒu chÕ cña nh«m.
3. N¾m ®-îc çch xö lý quÆng nh«m (B«xit) ®Ó thu ®-îc nh«m.
4. N¾m ®-îc tÝnh chÊt vËt lý, tÝnh chÊt hãa häc, ph-¬ng ph¸p ®iÒu chÕ cña «xit nh«m ( Al2O3),
hi®roxit nh«m (Al(OH)3), muèi nh«m (Al3+
)…
5. N¾m ®-îc mét sè ph-¬ng ph¸p gi¶i nhanh liªn quan ®Õn nh«m vµ hîp chÊt cña chóng.
6. Khi cho dung dÞch kiÒm vµo muèi nh«m thu ®-îc kÕt tña th× ta cã ph¶n øng cã thÓ xÉy ra:
Al3+
+ 3OH-
 Al(OH)3 (1)
Al(OH)3 + OH-
 AlO2
-
+ 2H2O (2)
3
2 2Al 4OH AlO 2H O  
   (3)
2AlO
7. Khi cho muèi 2AlO
t¸c dông víi dung dÞch axit thu ®-îc kÕt tña th× ta cã ph¶n øng cã thÓ
2 2 3AlO H H O Al(OH) 
  
xÉy ra:
2 2 3AlO H H O Al(OH) 
  
3
3 2Al(OH) 3H Al 3H O 
  
(1)
3
3 2Al(OH) 3H Al 3H O 
  
3
2 2AlO 4H Al 3H O  
  
(2)
3
2 2AlO 4H Al 3H O  
   (3)
http://megabook.vn/

12
II. bµi to¸n ¸p dông.
Bµi to¸n 1: ( TrÝch ®Ò thi tèt nghiÖp TH PT 2007). Hoµ tan 5.4 gam Al b»ng mét l-îng dung
dÞch H2SO4 lo·ng d-. Sau ph¶n øng thu ®-îc dung dÞch X vµ V lÝt khÝ H2 ®ktc. Gi¸ trÞ cña V lÝt:
A. 2.24 lÝt B. 3.36 lÝt. C. 4.48 lÝt D. 6.72 lÝt
Bµi gi¶i:
2
3
Al H
2
Al 3e Al
0,2 0,6 5,4
n 0,2 n 0,3
272H 2e H
0,6 0,3


  


   
 


mol
VH2 = 0,3.22,4 =6,72 lÝt => D ®óng
Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc §H –C§ Khèi A 2007)
Cho m gam hçn hîp Mg, Al vµo 250 ml dung dÞch X chøa hçn hîp axit HCl 1 M vµ axit
H2SO4 0,5 M thu ®-îc 5,32 lÝt H2 (ë ®ktc) vµ dung dÞch Y (coi thÓ tÝch dung dÞch kh«ng ®æi).
Dung dÞch Y cã pH lµ:
A: 1 B: 2 C: 6 D: 7
Bµi gi¶i:
(X)
2 4
H (HCl)
H
H (H SO )
n 0,25.1 0,25(mol)
n 0,25 0,25 0,5mol
n 0,25.0,5.2 0,25(mol)



  
  
  
2H+
+ 2e  H2
0,475mol….. 0,2375(mol) 2H
5,32
n 0,2375(mol)
22,4
 
1
H (Y)
0,025
n 0,5 0,475 0,025(mol) [H ] 0,1 10 (mol/lit)
0,250

 
      
 pH = 1  A ®óng
Bµi to¸n 3: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H- C§ - KB - 2007). Cho 200 ml dung dÞch AlCl3 1,5 M
t¸c dông víi V lÝt dung dÞch NaOH 0,5M, l-îng kÕt tña thu ®-îc lµ 15,6 gam, gi¸ trÞ lín nhÊt cña
V lÝt lµ:
A: 1,2 gam B: 1,8 gam C: 2,0 gam D: 2,4 gam
http://megabook.vn/

13
Bµi gi¶i:
Ta cã: 3
3AlCl Al
n n 0,2.1,5 0,3mol   3Al(OH)
15,6
n 0,2mol
78
 
NaOH
NaOH
0,6
n 0,6mol V 1,2lit
0,5
1
n 1mol V 2lit
0,5

   

    
 gi¸ trÞ lín nhÊt lµ 2 lÝt  C ®óng.
‘
Bµi to¸n 4: (TrÝch ®Ò tuyÓn sinh §H- C§ Khèi A 2008). Cho hçn hîp 2,7 gam nh«m vµ 5,6 gam
s¾t vµo 550 ml dung dÞch AgNO3 1M. Sau khi ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn th× ®-îc m gam chÊt r¾n(
biÕt Fe3+
/Fe2+
®øng tr-íc Ag+
/Ag). Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 59,4 gam B. 64,8 gam C. 32,4 gam D. 54,0 gam
Bµi gi¶i:
Ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, nªn: AgNO3  Ag + NO3
-
¸p dông §LBT nguyªn tè b¹c: 0,55 0,55mol
3Ag AgNO AgAg
n n n 0,55mol; m 0,55.108 59,4g      A ®óng
Chó ý: - NÕu ph¶n øng kh«ng hoµn toµn hoÆc AgNO3 ph¶n øng ®ang cßn d- th× kh«ng ¸p dông
®-îc §LBT nguyªn tè
- NÕu Al FeAg
n 3n 2n 0,5mol
    mAg = 0,5 . 108 = 54,0g  D sai
Bµi to¸n 5: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi A 2008) Cho hçn hîp bét gåm 2,7 gam Al vµ
5,6 gam Fe vµo 550 ml dung dÞch AgNO3 1M, sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn thu ®-îc m
gam chÊt r¾n, gi¸ trÞ m lµ ( biÕt thø tù trong d·y thÕ ®iÖn hãa: Fe3+
/ Fe2+
®øng tr-íc Ag+
/Ag).
3Al(OH)n
-
OH
n
0,3
0,3 1
0,2
1,2
Al3+
0,6 0,9
http://megabook.vn/

14
Bµi gi¶i:
nAl = 0,1mol; nFe= 0,1mol; 3AgNOAg
n n 0,55mol  
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra:
Al + 3Ag+
 Al3+
+ 3Ag  mAg = 108. 0,3
0,1 0,3 0,1 0,3
Fel + 2Ag+
 Fe2+
+ 2Ag  mAg = 108. 0,2
0,1 0,2 0,1 0,2
Fe2+
+ Ag+
 Fe3+
+ Ag+
 mAg = 108. 0,05
0,05 0,05 0,05 0,05
 m = 108 . 0,55 = 59,4g  A ®óng
Chó ý:
+ Ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn nªn ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè b¹c:
3AgNOAg
n n 0,55mol   ,
Ag
m m 108.0,55 59,4g    A ®óng
+ NÕu mAg = 108 . 0,5 = 54g  D sai
Bµi to¸n 6: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2008). Nung nãng m gam hçn hîp Al vµ
Fe2O3 (trong m«i tr-êng kh«ng cã kh«ng khÝ) ®Õn ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn thu ®-îc hçn hîp r¾n
Y, chia Y thµnh hai phÇn b»ng nhÇn b»ng nhau:
- PhÇn 1 t¸c dông víi H2SO4 lo·ng d- sinh ra 3.08 lÝt khÝ hi®r« (®ktc).
- PhÇn 2 t¸c dông NaOH d- sinh ra 0.84 lÝt khÝ hi®r« (®ktc). Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 22.75 B. 21.40 C. 29.40 D. 29.43 .
Bµi gi¶i:
Ph©n tÝch bµi to¸n: Tõ P2 + NaOH d- nªn Al d- cßn Fe2O3 hÕt:
Nh- vËy hçn hîp Y: Fe, Al2O3 vµ Al d-
Gäi x, y, z lÇn l-ît lµ sè mol Al2O3, Fe vµ Al d- trong mçi phÇn:
P1:
3
2
2
Al 3e Al
z 3z z
Fe 2e Fe
y 2y y
2H 2e H
0,275 0,1375



 


  


 


¸p dông §LBT e: 3z + 2y = 0,275 (1)
http://megabook.vn/

15
P2:
3
2
Al 3e Al
z 3z z
2H 2e H
0,075 0,0375


 



  


¸p dông §LBT e: 3z + 2y = 0,075 z= 0,025M
Thay vµo (1)  y = 0,1mol: Fe2O3 + 2Al  Al2O3 + 2Fe (3)
Tõ (3)  2 3Al O Fe
1
x n n 0,05mol
2
  
m = 2.(0,05 . 102 + 56. 0,1 + 27 . 0,025)= 22,75  A ®óng
Bµi to¸n 7: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H - KA - 2008). Cho V lÝt dung dÞch NaOH 2 M vµo dung
dÞch chøa 0,1 mol Al2(SO4)3 vµ 0,1 mol H2SO4 ®Õn khi ph¶n øng hoµn toµn thu ®-îc 7,8 gam kÕt
tña. Gi¸ trÞ lín nhÊt cña V lÝt ®Ó thu ®-îc khèi l-îng kÕt tña trªn lµ:
A: 0,05 lÝt B: 0,25 lÝt C: 0,35 lÝt D: 0,45 lÝt
Bµi gi¶i:
C¸ch 1. 3
2 4 2 4 3H SO Al (SO )H Al
n 2.n 2.0,1 0.2mol; n 2.n 0,2mol     
Thø tù c¸c ph-¬ng tr×nh x¶y ra: 3Al(OH)
7,8
n 0,1mol
78
 
H+
+ OH-
 H2O (1)
0,2 0,2mol
Al3+
+ 3OH-
 Al(OH)3 (2)
0,2 0,6mol
- -
3 2 2Al(OH) + OH AlO 2H O
0,1 0,1mol
  (3)
Tõ (1), (2), (3): OH
n 0,2 0,6 0,1 0,9mol    
 NaOH
0,9
n 0,45
2
  lÝt  D ®óng
Chó ý: + NÕu OH
0,1
n 0,1mol V 0,05
2
     lÝt  A sai
+ NÕu OH
0,5
n 0,5mol V 0,25
2
     lÝt  B sai
+ NÕu OH
0,7
n 0,7mol V 0,35
2
     lÝt  C sai
http://megabook.vn/

16
+ C¸ch 2: ¸p dông ph-¬ng ph¸p ®å thÞ:
3
2 4 2 4 3 3H SO Al (SO ) Al(OH)Al
7,8
n 0,1mol; n 2n 0,2mol; n 0,1mol
78
    
Trªn ®å thÞ OH
n 0,7mol 
mÆt kh¸c trung hoµ 0,1mol H2SO4 th×
cÇn 0,2mol OH-
 NaOH NaOHOH
0,9
n n 0,2 0,7 0,9mol V 0,45
2
       lÝt  D ®óng
Bµi to¸n 8: Nhóng mét thanh nh«m nÆng 45 gam vµo 400 ml dung dÞch CuSO4 0,5 M. Sau mét
thêi gian lÊy thanh nh«m ra c©n nÆng 46,38 gam. Khèi l-îng gam Cu tho¸t ra lµ:
A. 0,64 gam B. 12,80 gam C. 1.92 gam D. 1,38 gam
Bµi gi¶i:
Kim lo¹i m¹nh ®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi (ph¶n øng thÕ bëi k/lo¹i)
2Al + 3CuSO4  Al2(SO4)3 + 3Cu
2Al + 3Cu2+
 2Al3+
+ 3Cu (rót gän)
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng ta cã:
Cø 2 mol Al ®· t¹o ra 3 mol Cu nh- vËy khèi l-îng t¨ng:
( 3. 64 - 2. 27) = 138g
Theo bµi ra th× x mol Cu khèi l-îng t¨ng: 46,38 - 45 = 1,38g
 Cu Cu
1,38
x n 3. 0,03mol m 0,03.64 1,92g
138
       C ®óng
Chó ý: + NÕu mCu = 0,01 . 64 = 0,64g  A sai
+ NÕu mCu = 0,5 . 0,4 . 64 = 12,8  B sai
+ NÕu mCu = 46,38 - 45 = 1,38g  D sai
Al(OH)3
OH
n 
0,2
0,3 0,6
A
0,8
0,1
O 0,7
http://megabook.vn/

17
¸p dông khi gÆp bµi to¸n cã PT rót gän: nA + mBn+
 nAm+
+ mB (Trong ®ã: n, m lÇn l-ît
lµ ®iÖn tÝchcña kim lo¹i B vµ A) th× ta ¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng. Khèi l-îng
t¨ng hay gi¶m mét l-îng ®-îc tÝnh theo c«ng thøc trÞ tuyÖt ®èi B Am.M n.M sau ®ã dùa vµo
d÷ kiÖn cña ®Ò ra ®Ó tÝnh to¸n
Bµi to¸n 9: §Ó 2,7 gam mét thanh nh«m ngoµi kh«ng khÝ, mét thêi gian sau ®em c©n thÊy thanh
nh«m nÆng 4,14 gam. PhÇn tr¨m khèi l-îng thanh nh«m ®· bÞ oxi hãa bëi oxi cña kh«ng khÝ lµ:
A. 65,21% B. 30% C. 67,5% D. 60%
Bµi gi¶i:
Khèi l-îng cña oxit tham gia ph¶n øng víi thanh nh«m lµ:
4,14 - 2,7 = 1,44 gam  Al(
2 1,44
m . .27 0,06.27 1,62g
3 16
  p)
1,62
%Al .100% 60%
2,7
    D ®óng
Chó ý: + NÕu
2,7
%Al .100% 65,21%
4,14
   A sai
+ NÕu Al(
2 1,44 1,8225
m . .27 1.8225g %Al .100% 67,5%
3 32 2,7
    p)
 C sai
+ NÕu Al(
2 1,44 0,81
m . .27 0,81g %Al .100% 30%
3 32 2,7
    p) B sai
Bµi to¸n 10: Chia hçn hîp X gåm Al vµ Al2O3 thµnh 2 phÇn b»ng nhau.
- PhÇn 1 t¸c dông NaOH d- thu ®-îc 0.3 mol khÝ.
- PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dÞch HNO3 thu ®-îc 0.075 mol khÝ Y duy nhÊt. Y lµ:
A. NO2 B. NO C. N2O D. N2
Bµi gi¶i:
Trong X chØ cã Al cã tÝnh khö: 2H2O + 2e  H2 + 2OH-
0,6 0,3
Khi t¸c dông víi HNO3, chÊt oxi ho¸ lµ HNO3
N+5
+ ne  Y
0,075n 0,075mol ta cã: 0,075n = 0,6
Víi n lµ sè e mµ N+5
nhËn ®Ó t¹o thµnh Y  n = 8. VËy Y lµ N2O  C ®óng
http://megabook.vn/

18
Bµi to¸n 11: Cho m gam Al tan hoµn toµn dung dÞch HNO3 nãng d- thu ®-îc 11.2 lÝt (®ktc) hh
khÝ A gåm: N2 , NO, N2O cã tØ lÖ vÒ sè mol t-¬ng øng lµ 2:1:2. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 35.1 B. 18.9 C. 27.9 D. 26.1
Bµi gi¶i:
2 2A N NO N O
11,2
n 0,5mol n 0,2mol;n 0,1mol; n 0,2mol
22,4
     
+ Qu¸ tr×nh oxi ho¸:
Al - 3e  Al3+
(1)
a 3a a
+ Qu¸ tr×nh khö:
2N+5
+ 10e  N2 (2)
0,4 2 0,2
N+5
+ 3e  N+2
(NO) (3)
0,3 0,1
2N+5
+ 8e  N+1
(N2O) (4)
1,6 0,2
¸p dông §LBT e:
3a = 2 + 0,3 + 1,6 = 3,9  a = 1,3
 mAl = 27 . 1,3 = 35,1g  A ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n: + NÕu (2, 3, 4) kh«ng c©n b»ng 3a = 1 + 0,3 + 0,8  a = 0,7
 mAl = 18,9g  B sai
+ NÕu (2, 3) c©n b»ng cßn (4) kh«ng: 3a = 2 + 0,3 + 0,8

3,1
a
3
  mAl = 27,9  C sai
+ NÕu (2) kh«ng c©n b»ng, (3,4) c©n b»ng 3a = 1 + 0,3 + 1,6

2,9
a
3
  mAl = 26,1  D sai
Bµi to¸n 12. Mét dung dÞch chøa 0,39 gam K+
, 0,54gam Al3+
cïng 2 lo¹i anion 1,92 gam SO4
2-
vµ ion NO3
-
. NÕu c« c¹n dung dÞch th× sÏ thu ®-îc khèi l-îng muèi khan lµ:
A. 4,71 gam B. 3,47 gam
C. 4,09 gam D. 5,95 gam
Bµi gi¶i
3 2
4K Al SO
n 0,01mol, n 0,02mol , n 0,02mol    
¸p dông §LBT§T : 0,01 + 0,02.3 = 0,02 + nNO3
-
=> nNO3
-
=0,03 mol mµ
3 2
4 3
muoi K Al SO NO
m m m m m
0,39 0,54 1,92 62.0,03 4,71gam A dung
       
     
http://megabook.vn/

19
Chó ý:- NÕu
3
muoiNO
n 0,01 0,02 0,02 0,01mol m 3,47gam B sai       
- NÕu
3
muoiNO
n 0,02mol m 4,09gam C sai    
- NÕu
3
muoiNO
n 0,01 0,02 0,02 0,05mol m 5,95gam D sai        .
Bµi to¸n 13. Cho tan hoµn toµn 15,6 gam hçn hîp Al vµ Al2O3 trong 500 ml dung dÞch NaOH 1M
thu ®-îc 6,72 lÝt H2 (®ktc) vµ dung dÞch X . ThÓ tÝch HCl 2 M cÇn cho vµo X ®Ó thu ®-îc kÕt tña
lín nhÊt lµ :
A. 0,25 lÝt. B. 0,35 lÝt. C. 0,5 lÝt. D. 0,244 lÝt.
Bµi gi¶i:
Trong dung dÞch X chøa AlO2
-
vµ OH-
(nÕu d-). Dung dÞch X trung hßa vÒ ®iÖn tÝch nªn.
2AlO OH Na
n n n 0,5mol     khi cho axit HCl vµo dung dÞch X ta cã ptp- sau:
H+
+ OH-
 H2O
H+
+ AlO2
-
+ H2O  Al(OH)3 
§Ó thu ®-îc kÕt qu¶ lín nhÊt th×
2
HClH AlO OH
0,5
n n n 0,5mol V 0,25lit A dung
2
        
Bµi to¸n 14: Mét hçn hîp 3 kim lo¹i gåm Al , Fe, Mg cã khèi l-îng 26.1 gam ®-îc chia lµm 3
phÇn b»ng nhau.
- PhÇn 1 cho tan hÕt trong dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra 13.44 lÝt khÝ.
- PhÇn 2 cho t¸c dông víi dung dÞch NaOH d- thu ®-îc 3.36 lÝt khÝ
- PhÇn 3 cho t¸c dung dÞch CuSO4 d- , läc lÊy toµn bé chÊt r¾n thu ®-îc sau ph¶n øng ®em hoµ tan
trong dung dÞch HNO3 d- th× thu ®-îc V lÝt khÝ NO2 ( c¸c khÝ ®Òu ®o ®ktc). Gi¸ trÞ V lÝt thu ®-îc
lµ:
A. 26.88. B. 53.70. C. 13.44 D. 44.8.
Bµi gi¶i:
2Al + 6HCl  AlCl3 + 3H2
Mg + 2HCl  MgCl2 + H2
Fe + 2HCl  FeCl2 + H2
Khèi l-îng mçi phÇn
26,1
m 8,7g
3
 
Gäi x, y, z lµ sè mol Al, Mg, Fe trong 7,4 gam hçn hîp
27x 24y 56z 8,7 x 0,1
1,5x y z 0,3 y 0,075
1,5 0,15 x 0,075
    
 
     
   
trong 34,7 gam hçn hîp nAl = 0,4; nMg = 0,3; nFe = 0,3
2Al + 3CuSO4  Al2(SO4)3 + 3Cu
http://megabook.vn/

20
Mg + CuSO4  MgSO4 + Cu
Fe + CuSO4  FeSO4 + Cu
Cu + 4HNO3  Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
- ë P3 khi c¸c kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch CuSO4 t¹o thµnh Cu, l-îng Cu nµy t¸c dông
víi HNO3 t¹o ra Cu2+
. Do ®ã: Al, Mg, Fe lµ chÊt khö, nh-êng e.
ne nh-êng = 3. 0,1 + 2. 0,075 + 2. 0,075 = 0,6mol
- HNO3 lµ chÊt oxi ho¸, nhËn e: N+5
+ 1e  N+4
(NO2)  a = 0,6
a a
2 2NO NOn 0,6mol V 0,6.22,4 13,44l    it  C ®óng
Bµi to¸n 15: Chia hçn hîp X gåm Al, Al2O3, ZnO thµnh 2 phÇn b»ng nhau.
– PhÇn 1 cho t¸c dông dung dịch NaOH d- thu ®-îc 0.3 mol khÝ.
– PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dịch HNO3 thu ®-îc 0.075 mol khÝ Y duy nhÊt. KhÝ Y lµ:
A. NO2 B. NO C. N2O C. N2 .
Bµi gi¶i:
Trong X chØ cã Al cã tÝnh khö n-íc bÞ nh«m khö theo ph-¬ng tr×nh
2H2O + 2e  H 2 + 2OH-
0,6 0,3mol
Khi t¸c dông víi HNO3, chÊt oxi ho¸ lµ
HNO3
N+5
+ ne  Y
0,075n 0,075
0,075n = 0,6, n lµ sè e mµ N+5
nhËn
®Ó t¹o thµnh Y. n = 8.
VËy Y lµ N2 O
 C ®óng
Bµi to¸n 16: Hoµ tan hoµn toµn 17.4 gam hçn hîp 3 kim lo¹i Al, Fe, Mg trong dung dÞch HCl
thÊy tho¸t ra 13.44 lÝt khÝ, nÕu cho 34.8 gam hçn hîp trªn t¸c dông víi dung dÞch CuSO4 d-, läc
lÊy toµn bé chÊt r¾n thu ®-îc sau ph¶n øng t¸c dông víi dung dÞch HNO3 nãng d-, thu ®-îc V lÝt
khÝ NO2 ®ktc. Gi¸ trÞ V lµ:
A. 11.2 lÝt B. 22.4 lÝt C. 53.76 lÝt D. 26.88 lÝt.
Bµi gi¶i:
Al, Fe, Mg nh-êng e, sè mol e nµy chÝnh b»ng sè mol e Cu nh-êng khi tham gia ph¶n øng
víi HNO3 sè mol e mµ H+
nhËn còng chÝnh lµ sè mol e mµ HNO3 nhËn.
2H+
+ 2e  H2
1,2mol 
13,44
0,6mol
22,4

17,4 gam hçn hîp H+
nhËn 1,2 mol e.
VËy 34,8 gam sè mol mµ H+
nhËn lµ: 2,4 mol
http://megabook.vn/

21
17,4g hçn hîp  H
n 1,2 
n 2,4mol 
N+5
+ 1e  NO2
2,4 2,4mol  2NOV 2,4.22,4 53,76  lÝt  C ®óng
Chó ý: NÕu H
n 1,2   2NOV 1,2.22,4 26,88  lÝt  D sai
Bµi to¸n 17: Hoà tan 11.2 gam hỗn hợp X gåm Al và Fe trong HCl dư th× thu được hçn hîp
dung dịch muèi Y1 vµ khÝ Y2 . Cho dung dịch Y1 t¸c dụng với NaOH dư, lọc kết tủa rồi nung trong
kh«ng khÝ đến khối lượng kh«ng đổi th× thu được 8 gam chất rắn Z. Thµnh phÇn % Fe trong hỗn
hợp đầu là:
A. 58,03 % B. 26.75 % C. 75.25 % D. 50.00 %.
Bµi gi¶i:
S¶n phÈm cña qu¸ tr×nh nung lµ:
 3
3 2 3
FeCl Fe(OH)HCl NaOHFe 2 2
Al AlCl Al(OH)3tan
Fe(OH) Fe O  
    
 
2 3Fe O
8
n 0,05mol
160
  . ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè Fe ta cã:
2 3Fe Fe On 2n 0,05.2 0,1mol    mFe = 0,1.56 = 5,6gam,
 %Fe =50,00%  D ®óng
Bµi to¸n 18: Cho 4.04 gam hçn hîp X gåm 3 kim lo¹i Fe, Cu, Al ë d¹ng bét t¸c dông hoµn toµn
víi oxi thu ®-îc hçn hîp Y gåm c¸c oxit cã khèi l-îng 5.96 gam. ThÓ tÝch dung dÞch HCl 2 M
võa ®ñ ®Ó ph¶n øng hÕt víi hçn hîp Y lµ:
A. 60 ml B. 120 ml C. 224 ml D. 30 ml.
Bµi gi¶i:
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng:
mO (oxit) = 5,96 - 4,04 = 1,92 gam
2
2
O
2H O H O1,92
n 0,12mol:
16 0,24 0,12
 
  
  

 VHCl =
0,24
= 0,12
2
lÝt = 120 ml  B ®óng
http://megabook.vn/

22
Chó ý: - NÕu 2O
1,92
n 0,06mol
32
   VHCl = 60 ml  A sai
- NÕu 2O
1,92
n 0,06mol
32
   2HCl H O
n n n    V = 30ml  D sai
Bµi to¸n 19: Hoµ tan 10.14 gam hîp kim Cu, Mg, Al b»ng mét l-îng võa ®ñ dung dÞch HCl thu
®-îc 7.84 lÝt khÝ X (®ktc) vµ 1.54 gam chÊt r¾n Y vµ dung dÞch Z. C« c¹n dung dÞch Z thu ®-îc m
gam muèi. Gi¸ trÞ m gam lµ:
Bµi gi¶i:
¸p dông ®inh luËt b¶o toµn khèi l-îng:
(Al Mg) Cl
m m m (10,14 1,54) 0,7.35,5     = 8,6 + 24,85 = 33,45(g)  B ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n: +Cu kh«ng t¸c dông víi HCl, cßn Mg vµ Al t¸c dông víi HCl, t¹o ra khÝ H2
cã sè mol = 0,35mol
+ NÕu 2HCl HH
n n n 0,35     m = (10,14 - 1,54) + 0,35.35,5 = 21,025g
 A sai
+ NÕu 2HCl H
1
H n n 0,175
2

  
 m = (10,14 - 1,54) + 0,175. 35,5 = 14,81255g  C sai
Bµi to¸n 20: Thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m víi 9.66 gam hçn hîp X gåm FexOy vµ Al thu ®-îc
hçn hîp r¾n Y. Cho Y t¸c dông víi dung dÞch NaOH d- thu ®-îc dung dÞch D, 0.672 lÝt khÝ ®ktc
vµ chÊt r¾n kh«ng tan Z. Sôc CO2 ®Õn d- vµo dung dÞch D läc lÊy kÕt tña vµ nung ®Õn khèi l-îng
kh«ng ®æi ®-îc 5.1 gam chÊt r¾n.
1. Khèi l-îng gam cña FexOy vµ Al trong hçn hîp X lµ:
A. 6.96 gam vµ 2.7 gam. B. 5.04 gam vµ 4.62 gam
C. 2.52 gam vµ 7.14 gam D. 4.26 gam vµ 5.4 gam.
2. C«ng thøc cña oxit s¾t lµ:
A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. c«ng thøc kh¸c.
Bµi gi¶i:
Ph©n tÝch bµi to¸n: Bµi cã nhiÒu ph-¬ng tr×nh ph¶n øng, ®ßi hái n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ kim lo¹i,
tÝnh to¸n phøc t¹p nªn cÇn lµm tõng b-íc vµ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng, b¶o toµn
nguyªn tè,… ®Ó l¯m.
1) x y 2 32yAl 3Fe O 3xFe yAl O (1)  
http://megabook.vn/

23
0
2 2 2
2 2 2 3 3
t
3 2 3 2
3
Al NaOH H O NaAlO H (2)
2
0,02 0,02 0,03
NaAlO CO 2H O Al(OH) NaHCO (3)
2Al(OH) Al O 3H O (4)
   
   
 
NhËn xÐt: TÊt c¶ l-îng Al ban ®Çu ®Òu chuyÓn hÕt vÒ Al2O3 (4). Do ®ã ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn
nguyªn tè Al: 2 3Al(bandau) Al O
5,1
n 2n 2. 0,1mol
102
  
 mAl = 0,1 . 27 = 2,7 (g)  x yF Om 9,66 2,7 6,96g    A ®óng
2) mAl = 2,7 gam . Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè oxi ta cã:
no(trong FexOy) = no(trong Al2O3)=3.0,05=0,15 mol=> nFe=(6,96- 0,15.16):56=0.08
 x : y = 8 : 15  kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc
Bµi to¸n 21: Cho 3,42 gam Al2(SO4)3 vµo 50ml dung dÞch NaOH, thu ®-îc 1,56 gam kÕt tña vµ
dung dÞch X. Nång ®é M cña dung dÞch NaOH lµ:
A: 0,6 B: 1,2 C: 2,4 D: 3,6
Bµi gi¶i:
+ C¸ch 1: ¸p dông ph-¬ng ph¸p ®å thÞ:
2 4 3Al (SO )
3,42
n 0,01mol;
342
  3Al(OH)
1,56
n 0,02mol
78
 
OH
n 0,06mol  M.NaOH
0,06
C 1,2M
0,05
    B ®óng
+ C¸ch 2: - TH1: OH-
thiÕu nªn xÉy ra ph¶n øng: Al3+
+ 3OH-
 Al(OH)3
3Al(OH)n
-
OH
n
0,02
0,06 0,08
http://megabook.vn/

24
3 3Al(OH) NaOH Al(OH)OH
1,56
n 0,02mol; n n 3n 0,06mol
78
    
 NaOHM
0,06
C 1,2M
0,05
   B ®óng
- TH2: OH-
d- hoµ tan mét phÇn kÕt tña nªn xÉy ra ph¶n øng:
Al3+
+ 3OH-
 Al(OH)3 (1)
0,02 0,06 0,02
Al(OH)3 + OH-
 AlO-
2 + 2H2O (2)
 3
2 4 3Al (SO )Al
n 2n 0,02mol  
 3Al(OH)n bÞ hoµ tan = 0,02 - 0,02 = 0 lo¹i tr-êng hîp nµy
Bµi to¸n 22: Cho 200ml dung dÞch KOH vµo 200 ml dung dÞch AlCl3 1M thu ®-îc 7,8 gam kÕt
tña keo. Nång ®é M cña dung dÞch KOH lµ:
A: 1,5 vµ 3,5 B: 1,5 vµ 2,5 C: 2,5 vµ 3,5 D: 2,5 vµ 4,5
Bµi gi¶i:
+ C¸ch 1: ¸p dông ph-¬ng ph¸p ®å thÞ
3 3AlCl Al(OH)
7,8
n 0,2mol; n 0,1mol
78
  
KOH
KOH
KOH M
KOH M
0,3
n 0,3mol C 1,5M
0,2
0,7
n 0,7mol C 3,5M
0,2

   

    
 Chän A ®óng
Bµi to¸n 23: Cho 200ml dung dÞch HCl vµo 200ml dung dÞch NaAlO2 2M thu ®-îc 15,6 gam kÕt
tña keo. Nång ®é M cña dung dÞch HCl lµ:
A: 1 hoÆc 2 B: 2 hoÆc 5 C: 1 hoÆc 5 D: 2 hoÆc 4
3Al(OH)n
-
OH
n
0,2
0,60,3 0,7 0,8
http://megabook.vn/

25
Bµi gi¶i:
3Al(OH)
15,6
n 0,2mol
78
 
HCl
HCl
MH
MH
0,2
n 0,2mol C 1M
0,2
1
n 1mol C 5M
0,2



   

    
 C ®óng
Bµi to¸n 24: Cho 200ml dung dÞch H2SO4 vµo 400ml dung dÞch NaAlO2 1M thu ®-îc 7,8 gam kÕt
tña. Nång ®é M cña dung dÞch H2SO4 lµ:
A: 0,125 vµ 1,625 B: 0,5 vµ 6,5 C: 0,25 vµ 0,5 D: 0,25 vµ 3,25
Bµi gi¶i:
¸p dông ph-¬ng ph¸p ®å thÞ:
2 3NaAlO Al(OH)
7,8
n 0,4mol;n 0,1mol
78
  
2 4
2 4
H SO M
H SO M
1 0,1 0,05
n H 0,05mol C 0,25M
2 2 0,2
1 1,3 0,65
n H 0,65mol C 3,25M
2 2 0,2



     

      
 D ®óng
+
H
n
0,4
0,1 1,3 1,60,4
Al(OH)3
+
H
n
0,4
0,2 1 1,60,4
Al(OH)3
0,2
http://megabook.vn/

26
Bµi to¸n 25: Hoµ tan 4,59 gam Al b»ng dung dÞch HNO3 thu ®-îc hçn hîp khÝ NO vµ N2O cã tØ
khèi h¬i ®èi víi hi®r« b»ng 16,75. ThÓ tÝch lÝt NO vµ N2O (®ktc) thu ®-îc lÇn l-ît lµ:
A: 6,72 lÝt vµ 2,24 lÝt B: 67,2 lÝt vµ 22,4 lÝt
C: 2,016 lÝt vµ 0,672 lÝt D: 0,672 lÝt vµ 2,016 lÝt
Bµi gi¶i:
- ¸p dông ph-¬ng ph¸p b¶o toµn electron:
+ Al - 3e  Al3+
Al
4,59
n 0,17mol
27
 
0,17.--> 3.0,17mol
+
5 2
5 1
2
N 3e N (NO)
3x..........x
2N 2.4e 2N (N O)
8y.......2y (y)
 
 
  



 


 3x + 8y = 0,51 (1)
¸p dông ph-¬ng ph¸p ®-êng chÐo
xmol NO....... MNO=30 44 = 33,5
M= 2.16,75 = 33,5
ymol N2O....... MN2O=44 33,5 - 30

x 10,5 3
y 3.5 1
   x = 3y Tõ (1) vµ (2):  x = 0,09, y = 0,03.
VËy VM = 0,09  22,4 = 2,016 lÝt, 2N OV 0,03 22,4 0,672   lÝt  C ®óng
Chó ý: + NÕu VNO = 0,03  22,4 = 0,672 lÝt; 2N OV = 0,09  22,4 = 2,016  D sai
+ Tõ (2) x = 3y  VNO = 0,3  22,4 = 6,72 lÝt; 2N OV = 22,4  A sai
+ Tõ (2) x = 3y  VNO = 67,2 lÝt; 2N OV = 22,4  B sai
III. bµi to¸n tù gi¶i
Bµi 1: Nung Al trong oxi thu ®-îc chÊt r¾n X. Chia hçn hîp X thµnh 2 phÇn b»ng nhau.
- PhÇn 1 t¸c dông NaOH d- thu ®-îc 6,72 lÝt khÝ kh«ng mµu (®ktc).
- PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dÞch HNO3 thu ®-îc V lÝt khÝ N2O duy nhÊt. Vµ dng dÞch muèi.
Gi¸ trÞ V lµ:
http://megabook.vn/

27
Bµi 2: Chia hçn hîp m gam gåm Al vµ Al2O3 thµnh 2 phÇn b»ng nhau.
- PhÇn 1 t¸c dông HNO3 d- thu ®-îc 1,68 lÝt khÝ N2O duy nhÊt (®ktc).
- PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dÞch NaOH thu ®-îc V lÝt khÝ H2 duy nhÊt (®ktc). Gi¸ trÞ cña V
lµ:
Bµi 3: Hßa tan m gam Al vµo l-¬ng d- dung dÞch hçn hîp NaOH vµ NaNO3 thÊy xuÊt hiÖn 6,72 lÝt
(®ktc) hçn hîp khÝ NH3 vµ H2 víi sè mol b»ng nhau. Gi¸ trÞ cña m gam lµ:
Bµi 4: HÊp thô hoµn toµn 2,688 lÝt CO2 (®ktc) vµo V lÝt dung dÞch Ba(OH)2 nång ®é 0,4 M thu
®-îc 15,76 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ cña V lÝt lµ:
A: 250 ml B: 200 ml C: 300 ml D: 180 ml
Bµi 5: HÊp thô hoµn toµn 1,344 lÝt CO2 (®ktc) vµo 5 lÝt dung dÞch Ba(OH)2 nång ®é a M thu ®-îc
7,88 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ cña a mol/lÝt lµ:
A: 0,01 mol/lB: 0,02 mol/l C: 0,03 mol/lD: 0,04 mol/l.
Bµi 6: HÊp thô hoµn toµn V lÝt CO2 (®ktc) vµo 250 ml dung dÞch Ba(OH)2 0,4 M thu ®-îc 15,76
gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ nhá nhÊt cña V lÝt lµ:
A: 2,688 lÝt B: 1,792 lÝt C: 1,344 lÝt D: 2,24 lÝt
Bµi 7 : HÊp thô hoµn toµn 0,2 mol CO2 (®ktc) vµo 0,25 lÝt dung dÞch hçn hîp gåm NaOH 0,2 M vµ
Ba(OH)2 0,4 M thu ®-îc m gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ cña m gam lµ:
Bµi 8: Cho 2,24 lÝt CO2 (®ktc) vµo 350 ml dung dÞch Ca(OH)2 0,2 M, kÕt thóc ph¶n øng thu ®-îc a
gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ cña a gam lµ:
Bµi 9: Sôc 4,48 lÝt khÝ (®ktc) gåm CO vµ CO2 vµo b×nh chøa 400ml dung dÞch Ca(OH)2 0,2 M thu
®-îc 6 gam kÕt tña. PhÇn tr¨m thÓ tÝch khÝ CO trong hçn hîp ®Çu cã thÓ lµ:
A: 30% hoÆc 40% B: 70% hoÆc 50%
C: 40% hoÆc 50% D: 70% hoÆc 30%.
Bµi 10 : Cho 200ml dung dÞch KOH vµo 200ml dung dÞch AlCl3 1M thu ®-îc 7,8gam kÕt tña keo.
Nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch KOH lµ:
A: 1,5 mol/lÝt vµ 3,5 mol/lÝt B: 1,5 mol/lÝt vµ 2,5 mol/lÝt
C: 2,5 mol/lÝt vµ 3,5 mol/lÝt D: 2,5 mol/lÝt vµ 4,5 mol/lÝt
Bµi 11 :Trộn 150ml dd Na2CO3 1M và K2CO3 0,5M với 250ml dd HCl 2M thì thể tích khí CO2
sinh ra ở đktc là:
A. 2,52 lít B. 5,04 lít C. 3,36 lít D. 5,60 lít
Bµi 12: Thổi V lít (đktc) khí CO2 vào 300 ml dung dịch Ca(OH)2 0,02M thì thu được 0,2 gam kết
tủa. Giá trị của V là:
A. 44,8 ml hoặc 89,6 ml B. 224 ml
C. 44,8 ml hoặc 224 ml D. 44,8 ml
http://megabook.vn/

28
Bµi 13: Dẫn V lít (đktc) khí CO2 qua 100 ml dung dịch Ca(OH)2 1M thu được 6 gam kết tủa. Lọc
bỏ kết tủa, lấy dung dịch nước lọc đun nóng lại thu được kết tủa nữa. V lít bằng :
A. 3.136 lít B.3.36 lít hoặc 1.12 lít
C. 1.344 lít hoặc 3.136 lít B. 1.344 lít
http://megabook.vn/

29
BÍ QUYẾT 13
Ph¦¬ng ph¸p gi¶I bµi to¸n vÒ iron vµ
hîp chÊt cña iron
NO Fe
0,56 56
n 0,025mol; n mol
22,4 m
  
I.mét sè chó ý khi gi¶I bµi to¸n vÒ iron vµ hîp chÊt cña iron.
a. N¾m ®îc ®Æc ®iÓm cÊu t¹o, cÊu h×nh, vÞ trÝ, « , nhãm, chu kú….
b. N¾m ®-îc tÝnh chÊt vËt lý, tÝnh chÊt hãa häc, ph-¬ng ph¸p ®iÒu chÕ cña cña s¾t.
c. N¾m ®-îc mét sè quÆng s¾t quan träng nh-: quÆng manhetit (Fe3O4), quÆng hematit
®á (Fe2O3), quÆng hematit n©u (Fe2O3.nH2O), quÆng xi®erit (FeCO3), quÆng pirit
(FeS2)…
d. N¾m ®-îc tÝnh chÊt vËt lý, tÝnh chÊt hãa häc, ph-¬ng ph¸p ®iÒu chÕ cña hîp chÊt s¾t
nh: hîp chÊt s¾t (II), hîp chÊt (III)…
e. N¾m ®-îc mét sè ph-¬ng ph¸p gi¶i nhanh liªn quan ®Õn s¾t vµ hîp chÊt cña s¾t.
ii.bµi to¸n ¸p dông.
Bµi to¸n 1. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§ Khèi B- 2007) Nung m gam bét Fe trong oxi thu
®-îc 3 gam chÊt r¾n X. Hßa tan hÕt hçn hîp X trong dung dÞch HNO3 d- thu ®-îc 5,6 lÝt NO (
®ktc) (lµ s¶n phÈm khö duy nhÊt). Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 2.52 gam B. 1.96 gam. C. 3.36 gam. D. 2.10 gam.
Bµi gi¶i.
 NO Fe 0,56 56
n 0,025mol; n mol
22,4 m  
O O
3 m
m 3 m n mol
16

   
3
Fe Fe 3e
;m 3m
mol
56 56

  




, nFe = m/56 mol
C¸ch 1: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng vµ b¶o toµn ®iÖn
tÝch.
Dùa vµo §L BT KL ta cã: O O 3
m m 3 m n mol 16
    3 Fe Fe 3e ; m
3m
mol
56 56    




2
O 2e O
3 m 2(3 m)
16 16

  

  


5 2
N 3e N
...0,075 0,025mol
 
  


3m 2(3 m)
0,075 m 2,52gam
56 16

   
¸p dông §L BT §T
3m 2(3 m)
0,075 m 2,52gam
56 16

    =>A ®óng.
C¸ch 2: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn electron.
http://megabook.vn/

30
Fe - 3e  Fe3+
x 3x
N+5
+ 3e  N+2
(NO)
0,075 0,025
¸p dông §LBT e: 3x = 0,075 + 4y (1)
MÆt kh¸c: mX = mFe + 2Om 2Om
56x+ 32y=3 (2)
O2 + 4e  2O-2
y 4y
Tõ (1) vµ (2) 
x 0,045
y 0,015



x 0,045
y 0,015



NO
0,56
n 0,025mol
22,4
 
 m = 56  0,045 = 2,52g  A ®óng
Çch 3: ¸p dông ph-¬ng ph¸p quy ®æi chÊt r¾n X vÒ Fe, Fe2O3
Fe + 4HNO3  Fe(NO3)3 + NO + 2H2O
0,025mol 0,025mol
 NO
0,56
n 0,025mol
22,4

2 3Fe Om 2 3Fe Om 2 3Fe(trongFe O )
1,6
n 0,02mol
160
 = 3 - 0,025 .56 = 1,6gam  2 3Fe(trongFe O )
1,6
n 0,02mol
160

 mFe = 56(0,025 + 0,02) = 2,52 gam  A ®óng
2 3Fe(trongFe O )
1,6
n 0,01mol
160
 Chó ý: NÕu 2 3Fe(trongFe O )
1,6
n 0,01mol
160

Fe(FeO)
5,4
n 0,075mol
72
 
 mFe = 56.(0,035) = 1,96gB sai Çch 4: ¸p
dông ph-¬ng ph¸p quy ®æi chÊt r¾n X vÒ FeO, Fe2O3
3FeO + 10HNO3  3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O
3.0,025 0,025
 mFeO = 3.0,025 . 72 = 5,4g  Fe(FeO)
5,4
n 0,075mol
72
 
2 3Fe Om 2 3Fe Om = 3 - 5,4 = -2,4g
2 3Fe(Fe O )
2.( 2,4) 4,8
n 0,03mol
160 160

     2 3Fe(Fe O )
2.( 2,4) 4,8
n 0,03mol
160 160

    
2 3Fe(Fe O )n 0,015mol 
mFe = 56 .(0,075 + (-0,03)) = 2,525 gam  A ®óng
Chó ý: + KÕt qu¶ ©m ta vÉn tÝnh b×nh th-êng v× ®©y lµ ph-¬ng ph¸p quy ®æi
+ NÕu 2 3Fe(Fe O )n 0,015mol   mFe = 56.0,06 = 3,36g  C sai
Çch 5: ¸p dông ph-¬ng ph¸p quy ®æi chÊt r¾n X vÒ FeXOY
3FexOy + (12x - 2y)HNO3  2Fe(NO3)3 +(3x-2y)NO + (6x -y)H2O
http://megabook.vn/

31
3.0,025
3x 2y
0,025mol
 x yFe O
3 3.0,025
n
56x 16y 3x 2y
 
 
 3 2Fe O
x 3
m 200
y 2
  
 Fe(oxit)
3.56.3
m 2,52g
200
   A ®óng
Chó ý: NÕu 2 3Fe O Fe
3.2.56m 160 m 2,1g
160
     D sai
hh e
Fe
7.m 56.n 7.3 56.0,025.3
m 2,52gam
10 10
 
   => A ®óng
Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2007). Hoµ tan 5.6 gam Fe b»ng dung dịch
H2SO4 lo·ng thu ®-îc dung dịch X. Dung dịch X ph¶n øng võa ®ñ víi V ml dung dịch KMnO4 0.5
M. Gi¸ trÞ V ml lµ:
A. 20 ml B. 40 ml C. 60 ml D. 80 ml
Bµi gi¶i
Fe
5,6
n 0,1mol
56
  ; Fe - 2e  Fe2+
0,1 0,2 0,1
Fe2+
- 1e  Fe3+
0,1 0,1 0,1
Mn+7
+ 5e  Mn2+
x 5x
¸p dông §LBT E: 5x = 0,1  x =
0,1
0,02
5

4KMnO
0,02
V 0,04lit 40ml
0,5
    B ®óng
Bµi to¸n 3: TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi B-2008). Nung mét hçn hîp r¾n gåm a mol
FeCO3 vµ b mol FeS2 trong b×nh kÝn chøa kh«ng khÝ d-, sau khi çc ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn,
®-a b×nh vÒ nhiÖt ®é ban ®Çu th× ®-îc chÊt r¾n duy nhÊt lµ Fe2O3 vµ hçn hîp khÝ. BiÕt ¸p suÊt tr-íc
vµ sau ph¶n øng ®Òu b»ng nhau. Mèi liªn hÖ gi÷a vµ b lµ: ( biÕt sau çc ph¶n øng l-u huúnh cã sè
«xi hãa +4, thÓ tÝch çc chÊt r¾n kh«ng ®¸ng kÓ)
A. a=0,05b B. a=b C. a=4b D. a=2b
http://megabook.vn/

32
Bµi gi¶i:
3 2 3
2 2 3
2FeCO Fe O
a
a mol mol
2
2FeS Fe O
b
b mol mol
2
 




 

 

 ¸p dông §LBT nguyªn tè s¾t ta cã:
a b
2 2

 a = b  B ®óng
Chó ý: + NÕu ¸p dông §LBT E :
2 3
1 4
Fe Fe 1e
(a b) (a b)
S S 5e
b 5b
 
 
 

  

  


a +b =5b a = 4b C sai (do ch-a biÕt sè mol (oxi)
Bµi to¸n 4. ( TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A- 2008). Cho 11.36 gam hçn hîp gåm Fe,
FeO, Fe2O3 và Fe3O4 ph¶n øng hÕt víi dd HNO3 lo·ng d- thu ®-îc 1.344 lÝt khÝ NO (s¶n phÈm
khö duy nhÊt ë đktc) vµ dung dịch X. C« c¹n dung dÞch X sau ph¶n øng ®-îc m gam muèi khan.
Gi¸ trÞ m lµ:
A. 34.36 gam. B. 35.50 gam.
C. 49.09 gam D. 38.72 gam.
Bµi gi¶i.
 NO
1,344
n 0,06mol;
22,4
  nFe = m/56 mol
C¸ch 1. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng vµ b¶o toµn ®iÖn tÝch.
Dùa vµo §LBTKL ta cã: O O
11,36 m
m 11,36 m n mol
16

   
3
Fe Fe 3e
m 3m
mol
56 56

  
 
 
  
2
O 2e O
11,36 m 2(11,36 m)
16 16

  
 
  
  
5 2
N 3e N
...0,18 0,06mol
 
 
  
  
¸p dông §LBT§T
http://megabook.vn/

33
3
muoi Fe FeNO
3m 2(11,36 m)
0,18 m 8,96gam
56 16
m m m 8,96 62.3.n
8.96
8,96 62.3. 38,72 gam D dung
56


   
    
   
Çch 2: Quy ®æi hçn hîp vÒ hai chÊt: Fe, Fe2O3
Hoµ tan hçn hîp víi HNO3 lo·ng d-  1,344 lÝt NO
Fe + 4HNO3  Fe(NO3)3 + NO + 2H2O (1)
0,06mol 0,06mol 0,06mol
Fe2O3  2Fe(NO3)3 (2)
0,05 0,1mol
 NO
1,344
n 0,06mol;
22,4
 
Tõ (1)  mFe = 56 . 0,06 = 3,36 g  2 3Fe Om 11,36 3,36 8g  
 2 3Fe O
8
n 0,05mol
160
   mX = 242 (0,06 + 0,1) = 38,72g  D ®óng
Çch 3: Quy hçn hîp vÒ hai chÊt: FeO, Fe2O3
3FeO + 10HNO3  3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O
0,18 0,18mol 0,06
Fe2O3  2Fe(NO3)3
-0,01 -0,02
 mFeO = 12,96g;  2 3Fe Om 1,6g 
 3Fe(NO )3m 242(0,18 0,02) 38,72g    D ®óng
Çch 4: Quy hçn hîp vÒ mét chÊt FexOy
3FexOy + (12x - 2y)HNO3  3xFe(NO3)3 + (3x - 2y)NO + (6x-y)H2O
3.0,06
3x 2y
3.x.0,06
3x 2y
0,06
x yFe O
11,36 0,06.3
n
56x 16y 3x 2y
 
 
 150x = 160y 
x 16
y 15

http://megabook.vn/

34
 3 3Fe(NO )
3.16.0,06
m .242 38,72g
3.16 2.15
 

 D ®óng
3 3 3 3
hh e
Fe
Fe(NO ) Fe , Fe(NO )
7.m 56.n 7.11,36 56.0,06.3
m 8,96gam
10 10
8,96
n n 0,16mol m 0,16.242 38,72gam
56
 
  
    
=> D ®óng
Çch 6. LÊy çc ®¸p ¸n ®em chia cho khèi l-îng mol cña muèi lµ 242 th× çc sè ®Òu lÏ nh-ng chØ
cã ®¸p ¸n D lµ sè kh«ng lÏ lµ 0,16
Bµi to¸n 5: §Ó m gam bét s¾t ngoµi kh«ng khÝ 1 thêi gian thu ®-îc 11,8 gam hçn hîp çc chÊt r¾n
FeO, Fe2O3, Fe, Fe3O4 . Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp ®ã b»ng dung dÞch HNO3 lo·ng thu ®-îc 2,24
lÝt khÝ NO duy nhÊt (®ktc). Gi¸ trÞ m gam lµ:
Bµi gi¶i:
2Fe O NO(gp)
m 11,8 m
n ; n ; n 0,1mol
56 32

  (p)
ChÊt khö lµ Fe; ChÊt oxi ho¸ gåm O2 vµ HNO3
FeO
- 3e  Fe3+
m
56
 3m
56
2-
2
.4
11,8 m 11,8 m
32 8.4
O + 4e 2O
 

N+5
+ 3e  N+2
(NO)
0,3 0,1
ne nh-êng = ne chÊt oxi ho¸ nhËn (O2 , 3NO
)
3m 11,8 m
0,3
56 8

   m = 9,94 gam  B ®óng
Bµi to¸n 6: : Chia 44 gam hçn hîp gåm Fe vµ kim lo¹i M cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi thµnh 2 phÇn
b»ng nhau.
- P1 tan hÕt trong 2 lÝt dung dich HCl t¹o ra 14.56 lÝt H2 ®ktc.
http://megabook.vn/

35
- P2 tan hoµn toµn trong dung dich HNO3 lo·ng nãng thÊy tho¸t ra 11.2 lÝt khÝ NO duy nhÊt ë
®ktc.
1. Nång ®é mol cña dung dich HCl lµ:
A. 0.45 M B. 0.25 M C. 0.55 M D. 0.65 M.
2. Khèi l-îng hçn hîp muèi clorua khan thu ®-îc khi c« c¹n dung dịch sau p- ë P1 lµ:
A. 65.54 gam B. 68.15 gam C. 55.64 gam D. 54.65 gam.
3. PhÇn tr¨m khèi l-îng cña Fe trong hçn hîp ban ®Çu lµ:
A. 49.01 % B. 47.97 % C. 52.03 % D. 50.91 %.
4. Kim lo¹i M lµ:
A. Mg B. Zn C. Al D. Cu.
Bµi gi¶i:
a) 2 2H HCl Hn 0,65mol n 2n 2.0,65 1,3mol    
M
1,3
C 0,65M
2
   §¸p ¸n D ®óng
b) KL Cl
m m m  muèi . Trong ®ã: HClCl
n n 1,3mol  
mmuãi = 22 + 1,3 . 35,5 = 68,15g  §¸p ¸n B
c) ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn e:
P1: Fe: Fe - 2e  Fe2+
x 2x
M - ae  Ma+
y ay
2H+
+ 2e  H2
1,3 0,65
3
x 3x
Fe 3e Fe 
 
M - ae  Ma+
N+5
+ 3e  N+2
(NO)
1,5 0,5

2x ay 1,3 x 0,2
3x ay 1,5 ay 0,9
   
 
   
nFe = 0,2  Fe
0,2.56
%m .100% 50,91%
22
   D ®óng
d) mM = 22 - 0,2 . 56 = 10,8 gam
M
0,9 m 10,8.a
n y ; M 12a
a n 0,9
     VËy a = 2; M = 24(Mg) lµ phï hîp
http://megabook.vn/

36
Bµi to¸n 7: Cho tan hoµn toµn 3.6 gam hçn hîp gåm Fe vµ Mg trong dung dÞch HNO3 2M lo·ng
nãng thu ®-îc dung dÞch D, 0.04 mol khÝ NO vµ 0.01 mol NO2 . Cho dung dÞch D t¸c dông víi
NaOH lÊy d-, läc vµ nung kÕt tña ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi thu ®-îc m gam chÊt r¾n.
1. Gi¸ trÞ m lµ
2. ThÓ tÝch HNO3 ®· ph¶n øng lµ:
Bµi gi¶i:
a) HNO3 lµ chÊt oxi ho¸: N+5
+ 3e  NO
0,12 0,04 mol
2N+5
+ 8e  2M+1
(N2O)
0,08 0,02 0,01mol
ne nhËn = 0,12 + 0,08 = 0,2mol .
- Mg vµ Fe lµ chÊt khö. Gäi x, y lµ sè mol Mg vµ Fe trong hçn hîp
Mg - 2e  Mg3+
x 2x mol
Fe - 3e  Fe3+
y 3y mol
ne nh-êng = 2x + 3y
Ta cã hÖ ph-¬ng tr×nh:
2 3
x 0,01molMg 0,01molMgO24x 56y 3,6
y 0,06molFe 0,03molFe O2x 3y 0,2
   
 
   
2 3MgO Fe Om m m 0,01.40 0,03.160 5,2g    
Ta cã thÓ tÝnh theo c¸ch sau: Ta cã s¬ ®å: Mg  MgO; Fe  Fe2O3. Trong ®ã Mg vµ Fe lµ chÊt
khö, oxi lµ chÊt oxi ho¸, sè mol e nh©n vÉn lµ 0,2mol:
O + 2e  O2-
0,1 0,2 m = mMg, Fe + MO = 3,6 + 16. 0,1 = 5,2gam  C ®óng
b) Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè N ta cã:
3 3 2N(HNO ) N(NO ) N(NO) N(N O)n n n n  
Hay 3 3 2 3 3 2HNO Mg(NO ) Fe(NO ) NO N On 2n 3n n 2n   
2.0,01 3.0,06 0,04 2.0,01 0,26    
http://megabook.vn/

37
3HNO
0,26
V 0,13
2
  lÝt  D ®óng
Bµi to¸n 8: Cho luång khÝ CO qua m gam bét Fe2O3 nung nãng thu ®-îc 14 gam hçn hîp X gåm
4 chÊt r¾n . Cho hçn hîp X hßa tan hoµn toµn b»ng HNO3 d-, thu ®-îc 2.24 lÝt khÝ NO (đktc) lµ
s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ m lµ:
Bµi gi¶i:
CO lµ chÊt khö (ta coi Fe2O3 kh«ng tham gia vµo ph¶n øng oxi ho¸ khö)
moxi(trong oxit) = m - 14g. nCO = nO(oxit) =
m 14
16

C+2
+ 2e  C+4
m 14
16
 m 14
8

- HNO3 lµ chÊt oxi ho¸: N+5
+ 3e  N+2
0,3 0,1mol
Ta cã:
m 14
0,3 m 16,4g
8

    A ®óng
Bµi to¸n 9: Cho luång khÝ CO qua m gam bét Fe2O3 nung nãng thu ®-îc X gåm 4 chÊt r¾n. chia
X thµnh 2 phÇn b»ng nhau.
- PhÇn 1 hoµ tan b»ng HNO3 d-, thu ®-îc 0.02 mol khÝ NO vµ 0.03 mol N2O.
- PhÇn 2 hoµ tan hoµn toµn trong dung dÞch H2SO4 ®Æc nãng thu ®-îc V lÝt SO2 (®ktc). Gi¸ trÞ V
lµ:
Bµi gi¶i:
HNO3 lµ chÊt «xi hãa:
N+5
+ 3e  N+2
0,06 0,02mol
2N+5
+ 8e  2N+1
(N2O)
0,24 0,06 0,03
ne nhËn = 0,06 + 0,24 = 0,3mol
- ChÊt «xi hãa ë hai phÇn lµ nh- nhau, do ®ã sè mol eletron H2SO4 nhËn b»ng sè mol
eletron HNO3 nhËn. Ta cã
http://megabook.vn/

38
2
6 4
2
SO
S 2e S (SO )
V 0,15.22,4 3,36
0,3 0,15
 
 
 

lÝt  B ®óng
Bµi to¸n 10: Cho tan hoµn toµn 7.2 gam FexOy trong HNO3 thu ®-îc 0.1 mol NO2 . C«ng thøc
ph©n tö cña «xit lµ:
A. FeO, B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. kÕt qu¶ kh¸c.
Bµi gi¶i:
N+5
+ 1e  N+4
…..(NO2) , FexOy lµ chÊt khö
0,1 0,1 0,1
2y
3x
2y 7,2
x.Fe x. 3 e x.Fe (3x 2y) 0,1
x 56x 16y

 
      
 
7,2 7,2
(3x 2y) 16x 16y x y
56x 16y 56x 16y
       
 
 FeO  A ®óng
Bµi to¸n 11: Cho tan hoµn toµn 3.76 gam hçn hîp X ë d¹ng bét gåm: S, FeS vµ FeS2 trong dung
dịch HNO3 thu ®-îc 0.48 mol NO2 vµ dung dịch dung dịch D. Cho dung dịch D t¸c dông dung dịch
Ba(OH)2 d-, läc vµ nung kÕt tña ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi ®-îc m gam chÊt hçn hîp r¾n. Gi¸ trÞ
m gam lµ:
A. 11.650 B. 12.815 C. 13.980 D. 15.145.
Bµi gi¶i:
2 1
2Fe S 
t-¬ng ®-¬ng víi Fe2+
. S-2
. S0
, V× vËy cã thÓ coi hçn hîp X gåm hai chÊt S vµ FeS
cã sè mol a vµ b ta cã: Sè gam: X = 32a + 88b = 3,76 (I)
ChÊt khö: S0
- 6e  S+6
a 6a
FeS-2
- 9e  Fe3+
+ S+6
b 9b
ChÊt oxi ho¸:
N+5
+ 1e  N+4
(NO2)
0,48 0,48
Ta cã: 6a + 9b = 0,4 8 (II)
Tõ (I) vµ (II): a = 0,035 mol S
b = 0,03 mol FeS
2
4 4
BaSO S FeSSO
n n n n 0,035 0,03 0,065mol     
http://megabook.vn/

39
4BaSOm 0,065.233 15,145g   D ®óng
Bµi to¸n 12: Hỗn hợp chất rắn A gồm 16 gam Fe2O3 và 23.2 gam Fe3O4. Hoà tan hoàn toàn A
bằng dung dịch HCl d- thu ®-îc dd B. Cho NaOH dư vào B, thu được kết tủa C. Lọc lấy kết tủa,
rữa sạch rồi đem nung trong kh«ng khÝ đến khối lượng kh«ng đổi thu được m gam chất rắn D.
Gi¸ trÞ m lµ:
A. 80 gam. B. 32.8 gam. C. 40 gam D. 16 gam.
Bµi gi¶i:
2 3 3 2
3 4 2 3 2
2
2 2
3 3
2 2 2 3
3 2 3 2
Fe O 6HCl 2FeCl 3H O
Fe O 8HCl FeCl 2FeCl 4H O
HCl NaOH NaCl H O
FeCl 2NaOH Fe(OH) 2NaCl
FeCl 3NaOH Fe(OH) 3NaCl
4Fe(OH) 2H O O 4Fe(OH)
2Fe(OH) Fe O 3H O
  

    
  

   

   
  

  
2 3
3 4
Fe O
Fe O
16
n 0,1mol
160
23,2
n 0,1mol
232
 
 
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi s¾t ta cã:
nFe (trong D) = 0,1 . 2 + 0,1 . 3 = 0,5 mol  D
0,5
n 0,25mol
2
 
 mD = 0,25 x 160 = 40 gam  C ®óng
Chó ý: + NÕu mD = 0,5 . 160 = 80 gam  A sai
+ NÕu mD = 0,1 . 112 + 0,1 . 168 + 0,1 . 48 = 32,8 gam  B sai
+ NÕu mD = 0,1 . 160 = 16 gam  D sai
Bµi to¸n 13: Hoµ tan hÕt m gam hçn hîp gåm FeO, Fe2O3 và Fe3O4 b»ng HNO3 ®Æc, nãng thu
®-îc 4.48 lÝt khÝ NO2 (đktc). C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng ®-îc 145.2 gam muèi khan. Gi¸ trÞ
m lµ:
Bµi gi¶i:
§Æt a, b, c lµ sè mol cña FeO, Fe2O3, Fe3O4
5 4
2 3 2N 1e N (NO )
Fe 1e Fe
4,48
0,2 0,2mola c (a c)mol
22,4
 
    
    
 
    

http://megabook.vn/

40
 a + c = 0,2 mol: muèi Fe(NO3)3 cã sè mol lµ:
3 3 2 3Fe(NO ) FeO Fe O 3 4n n 2n 3Fe O a 2b 3c (a c) 2(b c)         
+ Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè s¾t: 3 3Fe(NO )
145,2
n 0,6mol
242
 
(a + c) + 2 (b + c) = 0,6 
0,6 0,2
b c 0,2mol
2

  
 3 4FeO Fe O FeOm m m m 72a 160b 232c     
= 72(a + c) + 160 (b + c) = 72.0,2 + 160 . 0,2 = 46,4g  B ®óng
Bµi to¸n 14: ĐÓ khử hoàn toàn 3,04 gam hỗn hợp X gồm FeO, Fe3O4, Fe2O3, cần 0,05 mol H2.
MÆt kh¸c hoà tan hoàn toàn 3,04 gam X trong dung dÞch H2SO4 đặc thu được V ml SO2 (đktc).
Gi¸ trị V là:
A.112 ml B. 224 ml C. 336 ml D. 448 ml.
Bµi gi¶i:
C¸ch 1: Quy ®æi hçn hîp X vÒ hçn hîp hai chÊt FeO vµ Fe2O3 víi sè mol lµ x, y
Ta cã:
0
t
2 2FeO H Fe H O   (1)
x x x
Fe2O3 + 3H2  2Fe + 3H2O (2)
y 3y 2y
Tõ (1) vµ (2) ta cã:
x 3y 0,05 x 0,02mol
72x 160y 3,04 y 0,01mol
   
 
   
2FeO + 4 H2SO4  Fe2(SO4)3 + SO2 + 4H2O (3)
0,02mol 0,01mol
VËy 2SOV 0,01  22,4 = 0,224 lÝt hay 224ml  B ®óng
Chó ý: NÕu (3) kh«ng c©n b»ng: 2SOV = 0,02  22,4 = 0,448 lÝt = 448ml  D sai
C¸ch 2: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè
Gäi x, y z lµ sè mol cña FeO, Fe3O4 , Fe2O3 :
B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh khö trªn lµ H2 sÏ lÊy O trong oxÝt ®Ó t¹o thµnh n-íc theo s¬ ®å:
O (trong oxÝt) + H2  H2O
0,05 0,05 0,05
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi oxi ta cã:
x + 4y + 3z = 0,05 (1)
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi s¾t ta cã:
http://megabook.vn/

41
3,04 16.0,05
x 2y 2z 0,04mol
56

    (2)
LÊy (1) - (2) ta cã: y + z = 0,01
Tõ ®ã ta thÕ vµo (1) hoÆc (2)  x + y = 0,02
Trong c¸c oxit s¾t th× chØ cã FeO, Fe3O4 ph¶n øng víi H2SO4 ®Æc SO2
2FeO + 4 H2SO4  Fe2(SO4)3 + SO2 + 4 H2O (3)
x x/2
2Fe3O4 + 10 H2SO4  3Fe2(SO4)3 + SO2 + 10 H2O (4)
y y/2
Tõ (3) vµ (4) ta suy ra: 2SO
x y 0,02
n 0,01mol
2 2

  
 2SOV 0,01.22,4 0,224l 224ml    B ®óng
Chó ý: NÕu kh«ng c©n b»ng (3) vµ (4)  2SOn x y 0,02  
 V = 448ml  D sai
O H On n 0,05mol,m 0,05.16 0,8gam   
mFe = m«xit – mO =2,24 gam =>
e
2
10.22,4 7.3,04
n 0,01mol
56.2
Vso 0,01.22,4 0,224lit 224ml

 

   
 B ®óng
Bµi to¸n 15: Cho 7.68 gam hỗn hợp X gồm FeO, Fe3O4, Fe2O3 vµo 260 ml dung dÞch HCl 1M võ
®ñ ta thu ®-îc dung dịch Y. Cho dung dÞch NaOH d- vµo dung dịch Y thu ®-îc kÕt tña Z. §em
nung Z trong khång khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi th× thu ®-îc m gam chÊt r¾n G. Gi¸ trÞ m lµ.
A. 18 gam B. 8 gam. C. 32 gam D. kÕt qu¶ kh¸c.
Bµi gi¶i:
Khi cho hçn hîp gåm FeO, Fe2O3, Fe3O4 t¸c dông víi HCl th× b¶n chÊt
2H+
+ O2-
 H2O
0,26 0,13 0,13
 mO = 0,13 . 16 = 2,08 gam
mFe (trong oxÝt) = 7,68 - 16. 0,13 = 5,6 gam  Fe
5,6
n 0,1mol
56
 
S¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh trªn lµ: Fe2O3
http://megabook.vn/

42
2 3 2 2 3 2 3
3 4 3 3
FeO
Fe O FeCl Fe(OH) Fe(OH) Fe O
Fe O FeCl Fe(OH)
 
 
    
 
 

2 3 2 3Fe O Fe O
0,1
n 0,05mol m 0,05.160 8gam
2
      B ®óng
Chó ý: - NÕu 2 3 2 3Fe O Fe On 0,1mol m 16gam    A sai
- NÕu 2 3 2 3Fe O Fe On 0,2mol m 32gam    C sai
- NÕu mO = 0,13 . 32 = 4,16  Fe
7,68 32.0,13
n 0,06
56

  … lÏ,  kÕt qu¶ kh¸c
Bµi to¸n 16: Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp gåm 11.2 gam Fe vµ 16 gam Fe2O3 vào HNO3 lo¶ng
dư th× thu được dung dịch A. Cho A t¸c dụng với NaOH rồi lọc kết tủa nung trong kh«ng khÝ
đến khối lượng kh«ng đổi th× thu được m gam chất rắn. Gi¸ trị m là:
A. 16 gam B. 32 gam C. 64g D. kÕt qu¶ kh¸c.
Bµi gi¶i:
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè Fe ta cã: nFe = 0,2 + 0,1 .2 = 0,4M
 2 3 2 3Fe O Fe Fe O
1 0,4
n n 0,2mol m 0,2.160 32gam
2 2
       B ®óng
Bµi to¸n 17: Cho tan hoµn toµn 8 gam hçn hîp X gåm FeS vµ FeS2 trong 290 ml dung dÞch
HNO3 thu ®-îc khÝ NO vµ dng dÞch Y. §Ó t¸c dông hÕt víi c¸c chÊt trong dung dÞch Y cÇn 250 ml
dung dÞch Ba(OH)2 1M. KÕt tña t¹o thµnh ®em nung ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi
®-îc 32.03 gam chÊt r¾n Z.
1. Khèi l-îng FeS vµ FeS2 lÇn l-ît lµ:
A. 3.6 gam vµ 4.4 gam B. 4.4 gam vµ 3.6 gam
C.2.2 gam vµ 5.8 gam D. 4.6 gam vµ 3.4 gam.
2. ThÓ tÝch lÝt khÝ NO ®ktc thu ®-îc lµ:
A. 1.12 B. 2.24 C. 3.36 D. 6.72.
3. Nång ®é mol cña dung dÞch HNO3 ®· dïng lµ:
A. 0.5 M B. 1 M C. 1.5 M D. 2 M.
Bµi gi¶i:
§èi víi bµi nµy ¸p dông rÊt nhiÒu ph-¬ng ph¸p: BTKL, BTNT, BT E
1. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi Fe vµ S.
Ta cã: xmol - FeS vµ y mol FeS2  0,5(x + y)mol Fe2O3 vµ (x + 2y)mol BaSO4
http://megabook.vn/

43
88x + 120y = 8 88x + 120y = 8
160 . 0,5(x + y) + 233 (x +2y) = 32,03 313 +546y = 32,03
 
 
 
x 0,05
y 0,03

 

mFeS = 88x = 88 . 0,05 = 4,4g; 2FeSm = 8-4,4 = 3,6  B ®óng
2. ¸p dông §LBT E:
3 6
3 6
2
3
FeS 9e Fe S
0,05 0,45mol
FeS 15e Fe 2S
0,03 0,45mol
NO 3e NO
3x xmol
 
 

  


   


 


NO
3x 0,45 0,45
x 0,3 V 6,72
 
   
 D ®óng
3: 3
Fe
n x y 0,08    . §Ó lµm kÕt tña hÕt l-îng Fe3+
cÇn 0,24 mol OH-
hay 0,12mol Ba(OH)2,
kÕt tña (x + 2y) = 0,11 mol
2
4SO 
cÇn 0,11 mol Ba2+
hay 0,11mol Ba(OH)2, 2Ba(OH)n ®· dïng =
0,11 + 0,12 = 0,23 < 0,25mol
Cßn: 0,25 - 0,23 = 0,02mol Ba(OH)2 trung hoµ 0,04 mlol HNO3 d-
3 33
HNO ( NO HNO (dNO
n n n n 0,08.3 0,3 0,04 0,58mol      p) )
3M(HNO )
0,58
C 2M
0,29
   D ®óng
Bµi to¸n 18: Thæi 8.96 khÝ CO qua èng sø ®ùng 16 gam FexOy, nung nãng thu ®-îc m gam chÊt
r¾n. Toµn bé khÝ tho¸t ra sôc vµo n-íc v«i trong d- thÊy cã 30 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ m gam lµ:
Bµi gi¶i:
x y 2yCO Fe O xFe yCO (1)
ymol...1mol....... xmol...ymol
  
; CO
8,96
n 0,4mol
22,4
 
2 2 3 2CO Ba(OH) CaCO H O (2);   
2 3 2CO CaCO CO
30
n n 0,3mol n 0,3mol
100
    
 2CO COn 0,4 n 0,3    CO d- cßn FexOy hÕt
¸p dông §LBTKL ta cã: x y 2Fe O CO Fe COm m m m  
16 + 28. 0,3 = mFe +0,3 . 44  mFe = 11,2g  D ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n: NÕu ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng ngay:
http://megabook.vn/

44
x y 2CO Fe O Fe COm m m m  
 mFe = 16 + 28 . 0,4 - 0,4. 44 = 9,6  B sai
Bµi to¸n 19: Cho hßa tan hoµn toµn a gam Fe3O4 trong dung dÞch HCl, thu ®-îc dung dÞch D. Cho
D t¸c dông víi dung dÞch NaOH d-, läc kÕt tña ®Ó ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi n÷a,
thÊy khèi l-îng kÕt tña t¨ng lªn 3,4 gam. ®em nung kÕt tña ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi ®-îc b gam
chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña a, b lÇn l-ît lµ:
A. 48 gam vµ 46,4 gam B. 69,6 gam vµ 32 gam
C. 32 gam vµ 69,6 gam D. 46,4 gam vµ 48 gam
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng:
Fe3O4 + 8HCl  2FeCl3 + FeCl2 + 4H2O
FeCl2 + 2NaOH  Fe(OH)2 + 2NaOH
FeCl3 + 3NaOH  Fe(OH)3 + 3NaOH
4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O  4Fe(OH)3
2Fe(OH)3
0
t
Fe2O3 + 3H2O
Ta cã:
1mol Fe(OH)2  1mol Fe(OH)3 thªm 1mol OH khèi l-îng t¨ng lªn 17gam
0,2mol Fe(OH)2  0,2mol Fe(OH)3 thªm 1mol OH khèi l-îng t¨ng lªn 3,4gam
2 3 2FeO Fe O Fe(OH) 3 4 2 3n n n 0,2mol; 0,2molFe O 0,3molFe O   
a = 232 . 0,2 = 46,4 gam; b = 160 . 0,3 = 48gam  D ®óng
Bµi to¸n 20: Cho dßng khÝ CO qua mét oxit s¾t ë nhiÖt ®é cao, sau khi ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn
khèi l-îng chÊt r¾n gi¶m ®i 27,58 %. C«ng thøc oxit s¾t ®· dïng lµ:
A. FeO B. Fe3O4 C. Fe2O3 D. Fe4O3.
Bµi gi¶i:
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng: Khèi l-îng chÊt r¾n gi¶m ®i 27,58% chÝnh lµ
oxi.
C«ng thøc oxit s¾t: FexOy:
16y x 3
27,58 .100
56x 16y y 4
  

 Fe3O4 B ®óng
Chó ý : + A: FeO:
16
%O .100 22,22%
72
  (kh«ng tho¶ m·n)
+ B: Fe3O4:
64
%O .100 27,58%
232
  (tho¶ m·n d÷ kiÖn)
http://megabook.vn/

45
+ C: Fe2O3:
48
%O .100 30%
160
+ D: Fe4O3:
48
%O .100 17,64%
272
Bµi to¸n 21: X lµ quÆng hematit chøa 6% Fe2O3, Y lµ quÆng manhetÝt chøa 69,9% Fe3O4. Trén
m1 tÊn quÆng X víi m2 tÊn quÆng Y thu ®-îc quÆng Z, mµ tõ mét tÊn quÆng Z cã thÓ ®iÒu chÕ
®-îc 0,5 tÊn gang chøa 4% cacbon. TØ lÖ m1/m2 lµ
A) 5:2 B) 5:6 C) 2:5 D) 2:2,9
Bµi gi¶i:
Sè gam Fe trong 1 tÊn cña mçi quÆng lµ:
+ QuÆng X chøa:
60 112
.1000. 420(kg)
100 160

+ QuÆng Y chøa:
69,6 168
.1000. 504(kg)
100 232

+ QuÆng Z chøa:
4
500 1 480(kg)
100
 
  
 
¸p dông ph-¬ng ph¸p ®-êng chÐo:
MX=.....420
MZ=480
504-480=24
480-420=60MY=.....504
 X
Y
m 24 2
m 60 5
   ®¸p ¸n C ®óng
Chó ý: + NÕu X
Y
m 5
m 2
  A sai
+ NÕu X
Y
m 420 5
m 504 6
   B sai
+ NÕu X
Y
m 160
2:2,6
m 232
   D sai
+ Bµi nµy cã thÓ sö dông nhiÒu ph-¬ng ph¸p song ph-¬ng ph¸p ®-êng chÐo nhanh vµ ®¬n
gi¶n h¬n nhiÒu. Nh- vËy ta xem quÆng nh- mét dung dÞch mµ chÊt tan lµ kim lo¹i ®ang xÐt, vµ
nång ®é cña chÊt tan chÝnh lµ hµm l-îng % vÒ khèi l-îng cña kim lo¹i trong quÆng.
mX
mY
mZ
http://megabook.vn/

46
III. bµi tO¸n tù gi¶i.
Bµi 1: §Ó khö hoµn toµn 30 gam hçn hîp gåm CuO, FeO, Fe2O3, Fe, MgO cÇn dïng 5.6 lÝt khÝ
CO (®ktc). Khèi l-îng chÊt r¾n thu ®-îc sau ph¶n øng lµ:
Bµi 2: Hoµ tan hoµn toµn 20 gam hçn hîp Fe vµ Mg trong dung dÞch HCl d- thu ®-îc 1 gam khÝ
H2. Khi c« c¹n dung dÞch muèi thu ®-îc khèi l-îng gam muèi khan lµ:
Bµi 3: Hoµ tan hçn hîp gåm 0.5 gam Fe vµ mét kim lo¹i ho¸ trÞ II trong dung dÞch HCl d- thu
®-îc 1.12 lÝt khÝ H2 (®ktc). Kim lo¹i ho¸ trÞ II ®ã lµ:
A. Mg B. Ca C. Zn D. Be.
Bµi 4: §Ó khö hoµn toµn 23.2 gam mét oxit kim lo¹i, cÇn dïng 8.96 lÝt hi®r«(®ktc). Kim lo¹i ®ã lµ:
A. Mg. B. Cu. C. Fe. D. Ba.
Bµi 5: Hoµ tan hoµn toµn 0.28 gam Fe vµo dung dịch Ag NO3 d- th× khèi l-îng chÊt r¾n thu ®-îc
lµ:
A. 1.08 gam. B. 2.16 gam. C. 3.24 gam. D. 1.56 gam.
Bµi 6: Cho 0.56g s¾t t¸c dông víi dung dÞch HCl d- thu ®-îc thÓ tÝch khÝ H2 (®ktc) lµ:
A. 0.112 lÝt B. 0.224 lÝt C. 0.336 lÝt D. 6.72 lÝt
Bµi 7: Cho khÝ Clo (®ktc) t¸c dông võa ®ñ víi 11.2 gam s¾t ®Ó t¹o thµnh muèi FeCl3. ThÓ tÝch khÝ
Cl2 cÇn dïng lµ:
Bµi 8: Cho 1.6 gam Fe2O3 t¸c dông víi axit HCl d-. Khèi l-îng muèi trong dung dÞch sau ph¶n
øng lµ:
Bµi 9: Hoµ tan m gam hh bét Fe vµ FeO b»ng mét l-îng dung dÞch HCl võ ®ñ thÊy tho¸t ra 1.12
lÝt khÝ (®ktc) vµ thu ®-îc dung dÞch D. Cho D t¸c dông víi dung dÞch NaOH d-, läc lÊy kÕt tña
t¸ch ra ®em nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi thu ®-îc chÊt r¾n nÆng 12 gam: Gi¸
trÞ cña m lµ:
Bµi 10: Hoµ tan 2.4 gam mét oxit s¾t võa ®ñ 90 ml dd HCl 1M. C«ng thøc cña oxit s¾t nãi trªn lµ:
A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. Fe3O2.
Bµi 11: §Ó 9,94 gam bét s¾t ngoµi kh«ng khÝ mét thêi gian thu ®-îc a gam hçn hîp c¸c chÊt r¾n
FeO, Fe2O3, Fe, Fe3O4 . Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp ®ã b»ng dung dÞch HNO3 lo·ng thu ®-îc 2,24
lÝt khÝ NO duy nhÊt (®ktc). Gi¸ trÞ a gam lµ:
Bµi 12: Hoµ tan hoµn toµn 1,74 gam hçn hîp 3 kim lo¹i Al, Fe, Mg trong dung dÞch HCl thÊy
tho¸t ra 1,344 lÝt khÝ, nÕu cho mét l-îng gÊp ®«i hçn hîp trªn t¸c dông víi dung dÞch CuSO4 d-,
http://megabook.vn/

47
läc lÊy toµn bé chÊt r¾n thu ®-îc sau ph¶n øng t¸c dông víi dung dÞch HNO3 nãng d-, thu ®-îc V
lÝt khÝ NO2 ®ktc. Gi¸ trÞ V lµ:
A. 16,128 lit B. 26,88 lÝt C. 53.76 lÝt D. 8,046 lÝt.
http://megabook.vn/

48
BÍ QUYẾT 14
Ph¦¬ng ph¸p gi¶i çc bµi to¸n liªn quan ®Õn
çc kim lo¹i: Cu, Zn, Ag, Cr…
I. néi dung
- GÆp bµi to¸n nhiÒu kim läai, nªn sÏ xÉy ra nhiÒu ph¶n øng hãa häc, viÕt nhiÒu ph-¬ng
tr×nh ph¶n øng hãa häc sÏ mÊt nhiÒu thêi gian. Ta cã thÓ gi¶i quyÕt b»ng ph-¬ng tr×nh ion rót gän,
qu¸ tr×nh trao ®æi electron, hay gäi gi¸ trÞ trung b×nh ®¹i diÖn cho nhiÒu kim lo¹i…
- GÆp bµi to¸n mµ nhiÒu kim lo¹i th× chóng ta kh«ng gi¶i b»ng ph-¬ng ph¸p th«ng th-êng,
viÕt ph-¬ng tr×nh ph¶n øng, gäi x, y, z.. lÇn l-ît lµ sè mol mµ cÇn ph©n tÝch bµi to¸n d¹ng nµo? ¸p
dông ph-¬ng ph¸p nµo lµ tèi -u nhÊt. Th-êng th× chóng ta ¸p dông ph-¬ng ph¸p b¶o toµn khèi
lîng, b°o to¯n electron, b°o to¯n ®iien tÝch….
- CÇn x¸c ®Þnh tr¹ng th¸i ®Çu , tr¹ng th¸i cuèi nÕu thÊy cÇn thiÕt ®èi víi bµi to¸n.
- ViÕt qu¸ tr×nh «xi hãa, qu¸ tr×nh khö, ®Ó x¸c ®Þnh tæng sè mol eletron cho b»ng tæng sè mol
eletron nhËn.
- CÇn n¾m râ tÝnh chÊt cña tõng nguyªn tè phæ biÕn: nh- çc kim lo¹i trong d·y ®iÖn hãa,
nhÊt lµ kim lo¹i kiÒm, kim lo¹i kiÒm thæ.
VÝ dô: nÕu khi cho mét kim lo¹i kiÒm hay kiÒm thæ vµo çc dung dÞch muèi cña çc kim
lo¹i trung b×nh hay yÕu. chØ nh- vËy còng ®ñ thÊy sù phøc t¹p cña bµi to¸n. Häc sinh th-êng gÆp
bµi to¸n nay th-êng viÕt ph-¬ng tr×nh ph¶n øng lµ kim lo¹i m¹nh ®Èy kim läai yÕu ra khái dung
dÞch muèi. Häc sinh m¾c sai lÇm nh- vËy lµ do kh«ng n¾m v÷ng tÝnh chÊt hãa häc cña çc nguyªn
tè. CÇn x¸c ®Þnh r»ng kim lo¹i kiÒm, kim ko¹i kiÒm thæ sÏ t¸c dông víi n-íc cã trong dung dÞch
muèi, sau ®ã s¶n phÈm sinh ra lµ m«i tr-êng baz¬ sÏ t¸c dông víi dung dÞch muèi ®Ó t¹o kÕt tña,
nÕu kÕt tña cña nh«m, cr«m, kÏm th× cµng phøc t¹p h¬n n÷a, bìi kÕt tña sÏ ph¶n øng víi m«i
tr-êng baz¬ ( nÕu d-).
II. bµi to¸n ¸p dông
Bµi to¸n 1: Nung 0,7 mol Fe vµ x mol Cu trong kh«ng khÝ mét thêi gian thu ®-îc 63,2 gam hçn
hîp chÊt r¾n. Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp chÊt r¾n trªn b»ng H2SO4 ®Æc, nãng, d- thu ®-îc dung
dÞch Y vµ 6,72 lÝt khÝ SO2(®ktc). Gi¸ trÞ cña x mol lµ:
A. 0,15 mol B. 0,20 mol C. 0,25 mol D. 0,18 mol
Bµi gi¶i.
Xem hçn hîp chÊt r¾n lµ hçn hîp cña 0,7 mol Fe , x mol Cu vµ y mol O.
Ta cã: mHH=56.0,7 + 64.x +16y=63,2
64x+16y=24 (1)
MÆt kh¸c qu¸ tr×nh cho vµ nhËn electron nh- sau
http://megabook.vn/

49
0 3 0 2 0 2 6 4
Fe 3e Fe Cu 2e Cu O 2e O S 2e S
0,7 2,1 x 2x y 2y ...0,6 0,3
              
  
      
¸p dông §LBT E ta ®-îc:
en 2x 2,1 0,6 2y
2y 2x 1,5 (2)
    
    
Gi¶i hÖ (1) vµ (2) => x=0,15 mol, y=0,9 mol. A ®óng
Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2008). Cho 3.2 gam bét Cu t¸c dông víi
200 ml dung dÞch hçn hîp HNO3 0.4 M vµ H2SO4 0.1 M. Sau khi c¸c ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn
sinh ra V lÝt khÝ NO (®ktc) s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 0.746 lÝt. B. 0.448 lÝt. C. 1.792 lÝt. D. 0.672 lÝt.
Bµi gi¶i:
¸p dông ph¶n øng oxi ho¸ khö:
3 2NO 4H 3e NO 2H O
0,12 0,03
 
   
Ta cã:
3
2 4
H (HNO )
H
2 4H (H SO )
n 0,08mol
n 0,12mol
n 2.H SO 2.0,2.0,1 0,04



 
 
   
VNO = 0,03 x 22,4 = 0,672lÝt  D ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n:
+ Häc sinh A lµm: Cu - 2e  Cu2+
0,05 0,1 0,05
5 2
3NO N 3e N (NO)
x 3x x
  
  
 2NO
0,1 0,1
x V .22,4
3 3
   =>sai
+ Häc sinh B lµm:
2+
5 2
Cu - 2e Cu
x 2x x
2x 0,24 x 0,12
N 3e N (NO)
0,05 0,1 0,08
 



  
  


(kh«ng tho¶ m·n)
v× nCu = 0,05mol
+ Häc sinh C lµm:
http://megabook.vn/

50
2+
3 2
Cu - 2e Cu
0,05 0,1 0,1 0,1
x (sai)
3NO 4H 3e NO 2H O
x 4x 3x x
 




    


+ Häc sinh D lµm:
+
3
2 4
H (HNO )
NOH
H (H SO )
n 0,08mol 1
n 0,1mol V .0,1.22,4 0,56(Sai)
n 0,02mol 4


 
   
 
+ Häc sinh E nhËn xÐt: Cã thÓ Cu d- hoÆc Cu ph¶n øng hÕt  nªn lµm nh- A ®óng.
Bµi to¸n 3: Hoµ tan hoµn toµn 17.4 gam hçn hîp 3 kim lo¹i Al, Fe, Mg trong dung dÞch HCl thÊy
tho¸t ra 13.44 lÝt khÝ, nÕu cho 34.8 gam hçn hîp trªn t¸c dông víi dung dÞch CuSO4 d-, läc lÊy
toµn bé chÊt r¾n thu ®-îc sau ph¶n øng t¸c dông víi dung dÞch HNO3 nãng d-, thu ®-îc V lÝt khÝ
NO2 ®ktc. Gi¸ trÞ V lµ:
A. 11.2 lit B. 22.4 lÝt C. 53.76 lÝt D. 26.88 lÝt.
Bµi gi¶i:
Al, Fe, Mg nh-êng e, sè mol e nµy chÝnh b»ng sè mol e Cu nh-êng khi tham gia ph¶n øng
víi HNO3 sè mol e mµ H+
nhËn còng chÝnh lµ sè mol e mµ HNO3 nhËn.
2H+
+ 2e  H2
1,2mol
13,44
0,6mol
22,4

17,4 gam hçn hîp H+
nhËn 1,2mol e.
VËy 34,8gam sè mol mµ H+
nhËn lµ: 2,4 mol
n 1,2 
n 2,4mol 
N+5
+ 1e  NO2
2,4 2,4mol  2NOV 2,4.22,4 53,76  lÝt  C ®óng
Chó ý: NÕu H
n 1,2   2NOV 1,2.22,4 26,88  lÝt  D sai
Bµi to¸n 4: Hoµ tan hoµn toµn 43.2 gam kim lo¹i Cu vµo dung dÞch HNO3 lo·ng d-, tÊt c¶ khÝ NO
thu ®-îc ®em «xi ho¸ thµnh NO2 råi sôc vµo n-íc cã dßng oxi ®Ó chuyÓn hÕt thµnh dung dÞch
HNO3 . V lÝt khÝ O2 ®ktc tham gia vµo qu¸ tr×nh trªn lµ:
http://megabook.vn/

51
Bµi gi¶i:
Ta nhËn thÊy Cu nh-êng e cho HNO3 t¹o thµnh NO2 , sau ®ã NO2 l¹i nh-êng cho O2. VËy
trong bµi toµn nµy, Cu lµ chÊt nh-êng víi O2 lµ chÊt nhËn e.
Cu - 2e  Cu2+
0,675->1,35
O2 + 4e  2O2-
x -> 4x
4x = 1,35 x = 0,3375
2OV 0,3375.22,4 7,56  lÝt  B ®óng
Ph©n tÝch: NÕu O2 + 2e  2O2-
 2O
1,35
x V 15,12
2
   lÝt  A sai
Bµi to¸n 5: Cho tan hoµn toµn 41,1 gam hçn hîp A gåm Zn, Cu, Ag trong dung dÞch HNO3 2M
lo·ng nãng thu ®-îc dung dich B vµ 0.15 mol khÝ NO vµ 0.05 mol NO2 . C« c¹n dung dich B khèi
l-îng muèi khan thu ®-îc lµ:
A. 120gam B. 89,8 gam C. 116 gam D. 100 gam.
Bµi gi¶i:
NÕu chØ dïng ph-¬ng ph¸p b¶o toµn e th«ng th-êng, ta còng chØ lËp ®-îc 2 ph-¬ng tr×nh 3
Èn sè vµ sÏ gÆp khã kh¨n trong viÖc gi¶i. §Ó tÝnh khèi l-îng muèi 3NO
trong bµi to¸n trªn ta cã
c«ng thøc
3NO
n  (trong muèi) = a. nX.
Trong ®ã a lµ sè e mµ N+5
nhËn ®Ó t¹o thµnh Y
Nh- vËy: mmuèi khan = mFe, Cu, Ag +
3NO
m 
23
NO N ONO
n 3.n 8n 3.0,15 8.0,05 0,95mol     
mmuèi khan = 41,1 + 0,95 . 62 = 100 gam  D ®óng
Bµi to¸n 6. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§ Khèi A- 2007) Mét dung dÞch chøa 0,02 mol Cu2+
,
0,03 mol K+
, x mol Cl-
vµ y mol SO4
2-
. Tæng khèi l-îng c¸c muèi tan cã trong dung dÞch lµ
5,435 gam . Gi¸ trÞ cña x , y lÇn l-ît lµ:
A. 0,03 vµ 0,02. B. 0,05 vµ 0,01
C. 0,01 vµ 0,03 D. 0,02 vµ 0,0,5
Bµi gi¶i
¸p dông §LBT§T : x + 2y = 0,02 . 2 + 0,03 = 0,07 (1)
=> 64 . 0,02 + 0,03 . 39 + 35,5.x + 96.y = 5,435 (2)
http://megabook.vn/

52
 35,5x + 96y = 2,085 (3) , Tõ (1) vµ (3)  x = 0,03 , y = 0,02  A ®óng.
Bµi to¸n 7: Hoµ tan hoµn toµn 1,92 gam kim lo¹i M trong dung dÞch HNO3 d- thu ®-îc 896 ml
(®ktc) hçn hîp khÝ NO2 vµ NO cã tØ lÖ vÒ thÓ tÝch 3:1.
1. Kim lo¹i M lµ:
A. Zn B. Cu. C. Mg D. Ag.
2. Khèi l-îng HNO3 ®· tham gia ph¶n øng lµ.
A. 9,45gam B. 6,3 gam C. 18,9 gam D. 12,6.
Bµi gi¶i:
2
h
0,896
n 0,04mol
22,4
 khÝ
v× 2 2NO NO
NO NO
V n3 3
V 1 n 1
  
 2NO
3
n .0,04 0,03mol
4
   nNO = 0,01mol
ChÊt khö M: M - ne  Mn+
(1)
1,92
M
1,92
M
.n
ChÊt oxi ho¸:
3 2 2
3 2
NO 1e 2H NO H O (2)
0,03 0,03 0,06 0,03
NO 3e 4H NO 2H O (3)
0,01 0,03 0,04 0,01 0,02
 
 
   
   
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn e: ne nhËn = ne nh-êng 
1,92
.n 0,06
M

a) 
1,92
M .n 32n M 64(n 2)
0,06
      Cu  B ®óng
b) 3HNO H
n n 0,06 0,04 0,1mol     3HNOm 0,1.63 6,3mol   B ®óng
Bµi to¸n 8. Chia hçn hîp hai kim lo¹i M vµ N cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi thµnh hai phÇn b»ng nhau:
+ PhÇn mét tan hÕt trong dung dÞch HCl t¹o ra 1.792 lÝt H2 (®ktc)
+ PhÇn hai nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi thu ®-îc 2.84 gam chÊt r¾n. Khèi
l-îng gam hçn hîp hai kim lo¹i ban ®Çu lµ:
Bµi gi¶i:
Ta cã: ®iÖn tÝch cña hai kim lo¹i M vµ N trong hai phÇn lµ kh«ng ®æi, nªn ®iÖn tÝch ©m
trong hai phÇn còng b»ng nhau, do vËy sè mol ®iÖn tÝch hai phÇn còng nh- nhau.
http://megabook.vn/

53
Do O2-
<=> 2Cl-
nªn:
2
Cl (muoi)
O(oxit) H
oxit kimloai O kimloai
honhop
n 1,792
n n 0,08mol
2 22,4
m m m m 2,84 16.0,04 1,56gam
m 1,56.2 3,12gam A dung

   
     
  
Chó ý: + NÕu honhopm 1,56 B sai  . Do chØ cã muèi mét phÇn
+NÕu honhopm 2,84 32.0,08 0,28gam m 0,56gam C sai     
+ NÕu honhopm 2,84 16.0,04 2,2gam m 4,4gam D sai     
Bµi to¸n 9: Hoµ tan 10.14 gam hîp kim Cu, Mg, Al b»ng mét l-îng võa ®ñ dung dÞch HCl
thu ®-îc 7.84 lÝt khÝ X (®ktc) vµ 2,64 gam chÊt r¾n Y vµ dung dÞch Z. C« c¹n dung dÞch Z
thu ®-îc m gam muèi. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 19,925 gam B. 32.35 gam C. 13,7125 gam D. 18.6 gam
Bµi gi¶i:
¸p dông ®inh luËt b¶o toµn khèi l-îng:
(Al Mg) Cl
m m m (10,14 2,64) 0,7.35,5     = 7,5 + 24,85 = 32,35(gam)  B ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n:
Cu kh«ng t¸c dông víi HCl, cßn Mg vµ Al t¸c dông víi HCl, t¹o ra khÝ H2 cã sè mol
= 0,35mol
+ NÕu 2HCl HH
n n n 0,35     m = (10,14 – 2,64) + 0,35.35,5 = 19,925 gam
 A sai
+ NÕu 2HCl H
1
H n n 0,175
2

  
 m = (10,14 – 2,64) + 0,175. 35,5 = 13,7125 gam  C sai
Bµi to¸n 10: Cho 2.81 gam hçn hîp A gåm 3 oxit kim lo¹i MgO, ZnO, Fe2O3 hoµ tan võa ®ñ
trong 300 ml dung dÞch H2SO4 0.1 M . C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng, khèi l-îng gam c¸c muèi
sunfat khan thu ®-îc lµ:
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng:
2 3 2 4 2 4 3 2
2 4 4 2
2 4 4 2
Fe O 3H SO Fe (SO ) 3H O (1)
MgO H SO MgSO H O (2)
ZnO H SO ZnSO H O (3)
   

   
   
http://megabook.vn/

54
 2 2 4H O H SOn n 0,3.0,1 0,03mol  
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng: 2 4 2oxit H SO H Om m m m  muèi
2 4 2oxit H SO H Om m m m 2,81 0,03.98 0,03.18 5,21      muèi  A ®óng
Bµi to¸n 11: . Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp gồm 6 gam FeS2 và x gam Cu2S vào HNO3 vừa đủ
thu được dung dịch Y (Y chỉ chứa muối sunfat) và khÝ duy nhất NO2. Gi¸ trÞ x lµ.
A.`8 gam B. 2 gam C. Kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc D. 4 gam
Bµi gi¶i:
Do Y chØ chøa muèi sunph¸t nªn ta cã s¬ ®å:
2 4
2 2 4 3
Cu S 2CuSO (1)
x 2 x
160 160
2FeS Fe (SO ) (2)
0,05mol 0,025mol
 
 

 


2
2
Cu S
FeS
x
n mol
160
6
n 0,05mol
120

 
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi l-u huúnh ta cã:
x 2.x
0,05.2 3.0.025
160 160
    x = 0,025 .160 = 4 gam  D ®óng
Chó ý: - NÕu tõ (2)
2 2 4 3
x 2x
FeS Fe (SO ) 0,05.2 3.0,05
160 160
0,05 0,05
    

 kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc  C sai
- Ta cã thÓ thay c¸c gi¸ trÞ x gam vµ 6g FeS2 bºng mét gi¸ trÞ bÊt kú kh¸c (cã thÓ sè mol , g,…)
- KhÝ tho¸t ra kh«ng nhÊt thiÕt lµ NO2, cã thÓ NO, N2O, N2… v¯ cã thÓ hçn hîp khÝ cña Nit¬ m¯
kh«ng lµm ¶nh h-ëng ®Õn kÕt qu¶ cña bµi to¸n.
Bµi to¸n 12. LÊy 7,88 gam hçn hîp gåm 2 kim lo¹i ho¹t ®éng M, N cã hãa trÞ kh«ng ®æi chia
thµnh 2 phÇn b»ng nhau:
- PhÇn 1 nung trong «xi d- ®Ó «xi hãa hoµn toµn thu ®-îc 4,74 gam hçn hîp 2 «xÝt.
- PhÇn 2 hßa tan hoµn toµn trong dung dÞch chøa 2 axit HCl vµ H2SO4 lo·ng thu ®-îc V lÝt
khÝ (®ktc). Gi¸ trÞ V lµ:
Bµi gi¶i.
Khèi l-îng mçi phÇn:
7,88:2=3,94 gam. Sè mol O kÕt hîp víi 3,94 gam hçn hîp kim lo¹i:
http://megabook.vn/

55
4,74 3,94
0,05mol
16


Qu¸ tr×nh t¹o «xit: Theo §LBT§T th× ë phÇn 2:
2
O 2e O
0,05 0,1mol

  
 
 
22H 2e H
......0,1mol 0,05mol

  
 
 
VËy 2HV 0,05.22,4 1,12 A dung  
Bµi to¸n 13: Nhóng mét thanh nh«m nÆng 45 gam vµo 400 ml dung dÞch CuSO4 0,5 M. Sau mét
thêi gian lÊy thanh nh«m ra c©n nÆng 46,38 gam. Khèi l-îng gam Cu tho¸t ra lµ:
A. 0,64 gam B. 12,80 gam C. 1.92 gam D. 1,38 gam
Bµi gi¶i:
Kim lo¹i m¹nh ®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi (ph¶n øng thÕ bëi k/lo¹i)
2Al + 3CuSO4  Al2(SO4)3 + 3Cu
2Al + 3Cu2+
 2Al3+
+ 3Cu (rót gän)
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng ta cã:
Cø 2 mol Al ®· t¹o ra 3 mol Cu nh- vËy khèi l-îng t¨ng:
( 3. 64 - 2. 27) = 138g
Theo bµi ra th× x mol Cu khèi l-îng t¨ng: 46,38 - 45 = 1,38g
 Cu Cu
1,38
x n 3. 0,03mol m 0,03.64 1,92g
138
       C ®óng
Chó ý: + NÕu mCu = 0,01 . 64 = 0,64g  A sai
+ NÕu mCu = 0,5 . 0,4 . 64 = 12,8  B sai
+ NÕu mCu = 46,38 - 45 = 1,38g  D sai
¸p dông khi gÆp bµi to¸n cã PT rót gän: nA + mBn+
 nAm+
+ mB (Trong ®ã: n, m lÇn l-ît
lµ ®iÖn tÝchcña kim lo¹i B vµ A) th× ta ¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng. Khèi l-îng
t¨ng hay gi¶m mét l-îng ®-îc tÝnh theo c«ng thøc trÞ tuyÖt ®èi B Am.M n.M sau ®ã dùa vµo
d÷ kiÖn cña ®Ò ra ®Ó tÝnh to¸n
Bµi to¸n 14: Nhóng mét thanh kim lo¹i A hãa trÞ a ( kh«ng tan trong n-íc) nÆng m1 gam vµo V
lÝt dung dÞch B (NO3)b xM. Sau mét thêi gan lÊy thanh A ra vµ c©n nÆng m2 gam. Khèi l-îng m
kim lo¹i B tho¸t ra lµ:
A.
B 2 1
B A
a.M m m .
a.M b.M .


B. b.MA
A 2 1
B A
b.M m m .
a.M b.M .


http://megabook.vn/

56
C.
A 2 1
A B
a.M m m .
a.M b.M .


D.
B 2 1
A B
b.M m m .
a.M b.M .


Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng: bA + aBb+
 bAa+
+ a.B
Theo ph-¬ng tr×nh th× cø bmol A sÏ t¹o ra amol B nh- vËy khèi l-îng t¨ng hoÆc gi¶m
B Aa.M - b.M .
Theo bµi ra th× n mol B khèi l-îng t¨ng hoÆc gi¶m 2 1m m
 2 1
B B B 2 1 B A
B A
m m
m a. .M a.M m m : aM bM
a.M b.M

   

 A ®óng
Chó ý: §Ó lµm nhanh kÕt qu¶ chÝnh x¸c ta cÇn ghi nhí c«ng thøc tÝnh ë trªn.
Bµi to¸n 15: Cho 4,16 gam Cu t¸c dụng với 120 ml HNO3 x mol/lÝt thu được 2,464 lÝt khÝ hỗn
hợp 2 khÝ NO và NO2. Gi¸ trÞ nồng độ mol x mol/lÝt là: (BiÕt c¸c khÝ ®o ë ®ktc).
A. 1.46 mol/lÝt B. 1.8765 mol/lÝt C. 2,00 mol/lÝt D. 3,00 mol/lÝt.
Bµi gi¶i:
- ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi nit¬ ta cã:
3 23
N(HNO ) N(NO NO)N(NO )
n n n  
3
2
CuN(NO )
N(NO NO)
4,16
n 2n 2. 0,13mol
64
2,464
n 0,11mol
22,4


  
 
3 23
N(HNO ) (NO NO)N(NO )
n n n 0,13 0,11 0,24mol     
 Nång ®é HNO3: 3M(HNO )
0,24
x C 2mol/lit
0,12
    C ®óng
Chó ý: + NÕu
3
CuN(NO )
n n 0,065mol  
3N(HNO )
0,175
n 0,065 0,11 0,175mol x 1,46mol/lit
0,12
        A sai
+ NÕu
3
CuN(NO )
1 0,065
n n 0,0325mol 1,1875mol/lit Bsai
2 2
     
http://megabook.vn/

57
+ NÕu cho biÕt hçn hîp trªn (NO vµ NO2) cã tØ khèi so víi mét chÊt nµo ®ã th× ta cã thÓ ¸p
dông gi¶i bµi nµy b»ng ph-¬ng ph¸p b¶o toµn e.
Bµi to¸n 16: Hoµ tan hoµn toµn 24,3 gam hçn hîp Zn vµ Mg vµo dung dÞch HCl d- thÊy cã
11.2 lÝt khÝ tho¸t ra ®ktc vµ dung dÞch X , c« c¹n dung dÞch X th× ®-îc m gam muèi khan.
Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 59,8 gam B. 55 gam C. 28 gam D. 35gam.
Bµi gi¶i:
2HCl HCl
n n 2n 0,5.2 1mol     ;
muoi Kimloai Cl
m m m 24,3 35,5 59,8gam     => A ®óng
Bµi to¸n 17: §iÖn ph©n dung dÞch CuSO4 víi ®iÖn cùc trë trong thêi gian 60 phót, c-êng ®é dßng
®iÖn cè ®Þnh lµ 0,16 A. Khèi l-îng gam Cu tho¸t ra trªn ®iÖn cùc vµ pH dung dÞch thu ®-îc sau
thêi gian ®iÖn ph©n lµ:
A: 1,9 gam vµ pH =1 B: 0,192 gam vµ pH =1,22 C: 1,28 gam vµ
pH =3 D: 0,64 gam vµ pH =2
Bµi gi¶i:
¸p dông c«ng thøc: X
X
M .I.t
m
n.F
 (xem thªm ph-¬ng ph¸p ®iÖn ph©n)
Cu
64.0,16.60.60
m 0,19(g)
2.96500
 
Ph-¬ng tr×nh ®iÖn ph©n dung dÞch: CuSO4
p
4 2 2 2 4
1
CuSO H O Cu O H SO
2
   ®
2 4
3
H SO Cu H
0,19 2.0,19 0,19
n n n 0,005938 5,988.10 (mol)
64 64 32


      

3
25,938.10
[H ] 5,938.10
0,1

 
  pH = -lg5,938.10-2
= 1,22  B ®óng
Bµi to¸n 18: ThÓ tÝch V1 lÝt khÝ H2 O vµ V2 lÝt dung dÞch MgSO4 2M cÇn ®Ó pha ®-îc 100ml dung
dÞch MgSO4 0,4M. Gi¸ trÞ V1 vµ V2 lÇn l-ît lµ:
A: 80ml vµ 20ml B: 20ml vµ 80ml
C: 55,55ml vµ 44,45ml D: 44,44ml vµ 55,56ml
http://megabook.vn/

58
Bµi gi¶i:
V1 lµ thÓ tÝch H2O cÇn cho vµo, khi ®ã V2 = 100 - V1 lµ thÓ tÝch dung dÞch MgSO4 2M.
 1 1
2 1
V V 1,6
4
V 100 V 0,4
  

 V1 = 80  V2 = 20
VËy pha 80 ml H2O víi 20 ml MgSO4 th× thu ®-îc dung dÞch MgSO4 0,4M  A ®óng
Chó ý: + NÕu 1
2
V 0,4
V 1,6
  V1 = 20ml  V2 = 80ml  B sai
+ NÕu 1
2
V 2
V 1,6
  V1 = 55,55  V2 = 44,45  C sai
+ NÕu 1
2
V 1,6
V 2
  V1 = 44,44  V2 = 55,56  D sai
Bµi to¸n 19: Hoµ tan hoµn toµn m1 gam hçn hîp 3 kim lo¹i A, B( ®Òu ho¸ trÞ II), C (ho¸ trÞ III)
vµo dung dÞch HCl d- thÊy cã V lÝt khÝ tho¸t ra ®ktc vµ dung dÞch X , c« c¹n dung dÞch X th× ®-îc
m2 gam muèi khan. BiÓu thøc liªn hÖ gi÷a m1, m2, V lµ:
A. m2 = m1 + 71V B. 112 m2 = 112 m1 +355V
C. m2 = m1 + 35.5V D. 112 m2 = 112m1 + 71V
Bµi gi¶i:
Ph©n tÝch bµi to¸n: Ba kim lo¹i ®Òu t¸c dông víi ®-îc víi axÝt v× kh«ng cã chÊt r¾n kh«ng tan:
2HCl HCl
V V
n n 2n 2 (mol)
22,4 11,2
    
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng:
2 KL 1 1Cl
V 355V
m m m m .35,5 m
11,2 112
       B ®óng
Chó ý: Nh- vËy nªu tÝnh khèi l-îng muèi th× ta ¸p dông: mmuèi = mKL + mgèc axÝt
V1..............0 2 - 0,4
0,4
V2 = 100-V1....2 0,4
http://megabook.vn/

59
Bµi to¸n 20: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi B 2008) Cho mét l-îng bét Zn vµo dung
dÞch X gåm FeCl2 vµ CuCl2, khèi l-îng chÊt r¾n sau khi c¸c ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn nhá h¬n
khèi l-îng bét Zn ban ®Çu lµ 0,8 gam. C« c¹n phÇn dung dÞch sau ph¶n øng thu ®-îc 23,8 gam
muèi khan. Tæng khèi l-îng c¸c muèi trong X lµ:
A. 20 gam B. 23 gam C. 26 gam D. 22,5 gam
Bµi gi¶i:
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng vµ ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng
mZn + mX = mr¾n + mmuèi (1)
mr¾n + 0,8 = mZn (2)
Tõ (1) vµ (2)  mX = mmuèi - 0,8  mX = 23,8 - 0,8 = 23 gam B ®óng
Bµi to¸n 21: Hoµ tan 52,5 gam hçn hîp gåm Fe, Cu, Cr vµo dung dÞch HCl d- thÊy cã
14.56 lÝt khÝ tho¸t ra ®ktc, dung dÞch X vµ chÊt r¾n kh«ng tan cã khèi l-îng 20 gam, c«
c¹n dung dÞch X th× ®-îc m gam muèi clorua khan. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A.104.75 gam B. 61.675 gam C. 78.6 gam D. 78,65 gam.
Bµi gi¶i:
ChÊt r¾n kh«ng tan cã khèi l-îng 20 gam chÝnh lµ Cu (do Cu kh«ng t¸c dông HCl)
nªn mCr + Fe = 52,5 -20 = 32,5 gam .
nCl- =nHCl = 2nH2 = (2.14,56):22,4=1,3 mol
¸p dông §LBTKL: mCr + Fe + mCl- = 32,5 + 1,3 . 35,5 = 78.65 gam  D ®óng
Bµi to¸n 22: Cho hçn hîp gåm NaCl vµ NaBr, cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 d- th× t¹o ra kÕt
tña cã khèi l-îng b»ng khèi l-îng cña AgNO3 ®· tham gia ph¶n øng. Thµnh phÇn % theo khèi
l-îng cña NaCl trong hçn hîp ®Çu lµ:
A: 27,84% B: 40,45% C: 36,22% D: 72,16%
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ion: Cl
+ Ag+
 AgCl (1)
Br
+ Ag+
 AgBr (2)
mAgCl + mAgBr = 3AgNOm (Theo bµi ra).
Do ®ã 3AgCl AgBr AgNOM M 170   vµ Cl Br
M 170 108 62
   .
Hay khèi l-îng mol trung b×nh cña hai muèi ban ®Çu lµ: NaCl,NaBrM 23 62 85  
¸p dông ph-¬ng ph¸p ®-êng chÐo ta cã:
http://megabook.vn/

60
M1(NaBr).......103
85
85-58,5 = 26,5
103-85 = 18M2(NaCl).......58,5
NaCl
BaBr NaCl
m 18.58,5
%NaCl .100% .100% 27,84%
m m (26,5.103) (18.58,5)
  
 
 A ®óng
Chó ý: + NÕu
18
%NaCl .100% 40,45%
18 26,5
 

 B sai
+ NÕu
58,5
%NaCl .100% 36,22%
58,5 103
 

 C sai
+ NÕu
26,5.103
%NaCl .100% 72,16%
(26,5.103 18.58,5)
 

 D sai
Bµi to¸n 23: NhiÖt ph©n x gam Cu(NO3)2 sau mét thêi gian, sau ®ã c©n thÊy khèi l-îng cßn (x-
5,4) gam. Khèi l-îng gam muèi Cu(NO3)2 ®· bÞ nhiÖt ph©n lµ:
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng: Cu(NO3)2
0tCuO + 2NO2 +
1
2
O2 (1)
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng : Cø 188g Cu(NO3)2 ph©n huû thµnh CuO
lµm khèi l-îng chÊt r¾n gi¶m 188 - 80 = 108g. (Khèi l-îng gi¶m chÝnh lµ khèi l-îng NO2 vµ O2).
Theo bµi ra th× khèi l-îng chÊt r¾n gi¶m 5,4g th× khèi l-îng Cu(NO3)2 ph©n huû lµ
5,4
.188 9,4gam
108
  A ®óng
Bµi to¸n 24: Ph©n hñy 66,2 gam Pb(NO3)2 thu ®-îc 55,4 gam chÊt r¾n. HiÖu suÊt ph¶n øng ph©n
hñy lµ:
A. 50% B. 80% C. 65% D. 58 %
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng khi nhiÖt ph©n muèi:
Pb(NO3)2  PbO + 2NO2 +
1
2
O2
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng: Cø 331 gam Pb(NO3)2 ph©n huû thµnh 223
gam PbO lµm khèi l-îng chÊt r¾n gi¶m 331- 223=108gam, theo bµi ra th× khèi l-îng chÊt r¾n
http://megabook.vn/

61
gi¶m 66,2 - 55,4 = 10,8g th× khèi l-îng Pb(NO3)2 ph¶n øng lµ:
10,8
x331 33,1gam
108
 .VËy
33,1
H .100% 50%
66,2
   A ®óng
Bµi to¸n 25: NhiÖt ph©n hoµn toµn 9,4 gam muèi nitrat kim lo¹i thu ®-îc 4 gam oxit r¾n. C«ng
thøc muèi ®· ®em nhiÖt ph©n lµ:
A. Pb(NO3)2 B. Hg(NO3)2 C. Cu(NO3)2 D. AgNO3
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng nhiÖt ph©n:
2M (NO3)n
0tM2On + 2nNO2 +
n
2
O2
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng: Cø 2(M + 62n)g ph©n huû thµnh M2On lµ khèi l-îng
chÊt r¾n gi¶m: (2M + 124n) - (2M + 16n) = 108n gam
Theo bµi ta khèi l-îng gi¶m: 9,4 - 4 = 5,4gam th× khèi l-îng M(NO3)2 ph©n huû lµ
5,4
.2(M 62n) 9,4
108n
   M = 32n
 n = 2  M = 64  C«ng thøc muèi: Cu(NO3)2  C ®óng
Bµi to¸n 26: Cho 8 gam hçn hîp A gåm Mg vµ Fe t¸c dông hÕt víi 200ml dung dÞch CuSO4 ®Õn
ph¶n øng kÕt thóc, thu ®-îc12,4 gam chÊt r¾n B vµ dung dÞch D. Cho dung dÞch D t¸c dông vãi
dung dÞch NaOH d-, läc vµ nung kÕt tña ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi thu ®-îc
8gam hçn hîp gåm 2 «xit.
1. Khèi l-îng Mg vµ Fe trong hçn hîp A lÇn l-ît lµ:
A. 2,4 gam vµ 5,6 gam B. 5,2 gam vµ 2,8 gam
C. 1,2 gam vµ 6,8 gam D. 3,6 gam vµ 4,4 gam.
2. Nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch CuSO4 lµ:
A. 0,15 mol/lÝt B. 0,75 mol/lÝt C. 0,30 mol/lÝt D. 0,25. mol/lÝt
3. ThÓ tÝch NO tho¸t ra khi hßa tan B trong dung dÞch HNO3 d- lµ:
A. 2,24lÝt B. 6,72 lÝt C. 3,36 lÝt D. 1,12lÝt.
Bµi gi¶i:
1) Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng:
xmol xmol
4 4
ymol ymol
4 4
Mg CuSO MgSO Cu
Fe CuSO FeSO Cu
  
  
Dung dÞch D gåm MgSO4 vµ FeSO4 , chÊt r¾n B bao gåm Cu vµ Fe d-
http://megabook.vn/

62
MgSO4 + 2NaOH  Mg(OH)2 + Na2SO4
FeSO4 + 2NaOH  Fe(OH)2 + Na2SO4
Mg(OH)2
0
t
MgO + H2O
4Fe(OH)2 + O2
0
t
2Fe2O3 + 4H2O
Gäi x, y lµ sè mol Mg vµ Fe ph¶n øng, sù t¨ng khèi l-îng tõ hçn hîp A (gåm Mg vµ Fe)
 hçn hîp B (gåm Cu vµ Fe cã thÓ d-) lµ:
(64x + 64y) - (24x + 56y) = 12,8 - 8 = 4,4
hay 5x + y = 0,55 (I) Khèi l-îng c¸c oxÝt MgO vµ Fe2O3: m = 40x + 80y = 8
hay x + 2y = 0,2 (II) Tõ (I) vµ (II) tÝnh ®-îc x = 0,1; y= 0,05
mMg = 24. 0,1 = 2,4 g; mFe = 8 - 2,4 = 5,6 gam  A ®óng
2) 4CuSO M
0,15
n x y 0,15 C 0,75M
0,2
       B ®óng
3) Hçn hîp B Cu vµ Fe d-: nCu = 0,15mol; nFe = 0,1 - 0,05 = 0,05mol
Khi t¸c dông víi dung dÞch HNO3, theo ph-¬ng ph¸p b¶o toµn e:
- ChÊt khö lµ Fe vµ Cu:
3+
2+
Fe - 3e Fe
0,05 0,15mol
Cu - 2e Cu
0,15 0,3mol




 


3a = 0,15 + 0,3  a = 0,15mol
- ChÊt oxi ho¸ vµ HNO3: N5+
+ 3e  N2+
(NO)
3a a (a)
 VNO = 0,15 . 22,4 = 3,36 lÝt  C ®óng
Bµi to¸n 27: Khö hoµn toµn 28 gam hçn hîp CuO vµ Fe2O3 b»ng khÝ H2 thÊy t¹o ra 9 gam H2O vµ
m gam hçn hîp kim lo¹i. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 12 gam B. 20 gam C. 37 gam D. 19 gam.
Bµi gi¶i:
V× H2 lÊy oxi cña oxit kim lo¹i: H2 + O2-
H2O nªn 2 2O(oxit) H H On n n 
2O H O
9
n n 0,5mol
18
    mO= 0,5 . 16 = 8g
¸p dông §LBTKL: mKL = moxit - moxi = 28 - 8 = 20  B ®óng
Chó ý: NÕu 2O H On 2n 1mol   mKL = 28 - 16 = 12g  A sai
Bµi to¸n 28: Đốt ch¸y hoàn toàn 0,2 mol mỗi chất FeS2 và CuS trong kh«ng khÝ rồi cho s¶n
phẩn ch¸y t¸c dụng vừa đủ V ml dung dịch KMnO4 0,5M.
http://megabook.vn/

63
Gi¸ trị V (ml) là:
A. 420 ml B.360 ml C. 280 ml D. 480 ml.
Bµi gi¶i:
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè S ta cã:
2 2SO FeS CuSn 2n n 0,2.2 0,2 0,6mol    
Ta cã ph-¬ng tr×nh lµm mÊt mµu thuèc tÝm:
5SO2 + 2 KMnO4 + H2O  2MnSO4 + K2SO4 + 2 H2SO4
0,6 0,24mol
 0,24V 0,48lit 480ml
0,5
    D ®óng
III. bµi to¸n tù gi¶i.
Bµi 1: Cho m1 gam hçn hîp X gåm 3 kim lo¹i A(ho¸ tri 2), B( ho¸ trÞ 3), C(ho¸ trÞ n) ®Òu ë d¹ng
bét t¸c dông hoµn toµn víi oxi thu ®-îc hçn hîp Y gåm c¸c oxit cã khèi l-îng m2 gam. ThÓ tÝch
V(lÝl) dung dÞch HCl a M võa ®ñ ®Ó ph¶n øng hÕt víi dung dÞch Y lµ: Gi¸ trÞ V(lÝt) lµ: ( biÕt m2 >
m1).
A. (m2 - m1) : 32 a B. (m2 - m1) : a
C. (m2 - m1) : 16 a D. (m2 - m1) : 8 a.
Bµi 2: Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp gồm y mol FeS2 và x gam Cu2S vào HNO3 vừa đủ thu được
dung dịch X (X chỉ chứa 2 muối sunfat) và khÝ Y duy nhất. BiÓu thøc liªn hÖ gi÷a ®ai l-îng x vµ
y lµ: ( BiÕt khÝ Y kh«ng mµu, kh«ng mïi, kh«ng vÞ, kh«ng ch¸y d-íi 10000
C).
A.x:y=1:2 B. x:y = 2:1 C. x:y =2:3 D. kÕt qu¶ kh¸c.
Bµi 3: Hßa tan 5,94 gam hçn hîp 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i A, B (®Òu cã ho¸ trÞ II) v¯o n…íc
®…îc dung dÞch X. §Ó l¯m kÕt tña hÕt ion Clo cã trong dung dÞch X ng…êi ta cho dung dÞch X t¸c
dông víi dung dÞch AgNO3 thu ®…îc 17,22 gam kÕt tña. Läc bá kÕt tña, thu ®…îc dung dÞch Y. C«
c¹n Y ®…îc m gam hçnhîp muèi khan. m cã gi¸ trÞ lµ:
Bµi 4: Hoµ tan hoµn toµn 0,4 gam hçn hîp XCO3 vµ YCO3 vµo dung dÞch HCl
thÊy tho¸t ra V lÝt khÝ (®ktc). Dung dÞch thu ®…îc ®em c« c¹n thu ®…îc 0,51 gam muèi khan. Gi¸
trÞ cña V lµ:
A. 0,1344 lÝt B. 0,168 lÝt C. 0,224 lÝt D. 0,448 lÝt
Bµi 5: (§Ò §H- C§ Khèi A 2008). Cho 2.13 gam hçn hîp X gåm 3 kim lo¹i Mg, Cu, Al ë d¹ng
bét t¸c dông hoµn toµn víi oxi thu ®-îc hçn hîp Y gåm c¸c oxit cã khèi l-îng 3.33 gam. ThÓ
tÝch dung dÞch HCl 2 M võa ®ñ ®Ó ph¶n øng hÕt víi dung dÞch Y lµ:
A. 90 ml B. 57 ml C. 75 ml D. 50 ml.
http://megabook.vn/

[Phần 3] 10 Bí quyết chinh phục phương pháp giải toán chủ chốt môn Hóa học - Megabook.vn

[Phần 3] 10 Bí quyết chinh phục phương pháp giải toán chủ chốt môn Hóa học - Megabook.vn

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (9)

Viewers also liked

Viewers also liked (19)

More from Megabook

More from Megabook (13)

[Phần 3] 10 Bí quyết chinh phục phương pháp giải toán chủ chốt môn Hóa học - Megabook.vn