SlideShare a Scribd company logo
1 of 48
Download to read offline
Autoritateak
sortzeko
prozedura-
eskuliburua
1.1 Bertsioa
2008ko urtarrila
Donostia - San Sebastian, 1 – 01010 VITORIA-GASTEIZ
tef. 945 01 94 70 – Fax 945 01 95 34 – e-mail ondarea@ej-gv.es
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 2/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
AURKIBIDEA
ESKULIBURUAREN XEDEA.................................................................................... 3
LIBURU-BILDUMAK ................................................................................................ 3
AUTORITATEAK SORTZEA .................................................................................... 5
T008 LUZERA FINKOKO INFORMAZIO KODETUA – INFORMAZIO
OROKORRA (EE) ....................................................................................................... 9
T040 ZENTRO KATALOGATZAILEA (EE)........................................................... 11
T100 SARRERA NAGUSIA – NORBANAKO EGILEA (EE) ................................ 12
T110 SARRERA NAGUSIA – EGILE KORPORATIBOA (EE) ............................. 16
T111 SARRERA NAGUSIA – BILTZAR-IZENA (EE)........................................... 20
T130 SARRERA NAGUSIA – IZENBURU HAUTATUA (EE).............................. 22
T150 GAI-SARRERA - GAI-SARRERA (E)............................................................ 36
T151 GAI-SARRERA – LEKU-IZENA (E).............................................................. 37
T155 SARRERA – GENERO/FORMA TERMINOA (EE) ...................................... 39
T4XX, T5XX ERREFERENTZIAZKO EREMUAK (EE)........................................ 40
T670 KONTSULTATUTAKO ITURRIA (E)............................................................ 42
T678 DATU BIOGRAFIKOAK ETA HISTORIKOAK (E)...................................... 47
BIBLIOGRAFIA........................................................................................................ 48
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 3/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
ESKULIBURUAREN XEDEA
AUTORITATEAK sortzeko unean katalogatzaileei normalizatutako jarraibideak
ematea da eskuliburu honen xedea, Absysneten autoritateen datu-base homogeneo eta
normalizatua edukitzeko.
Ondoren azalduko diren arauek sarrerak zehazteko balio dute, eta baita ere jakiteko
horietako zein izango den sarrera nagusia eta zein edo zeintzuk bigarren mailakoak.
LIBURU-BILDUMAK
Pertsona izenak
1. Reglas de Catalogación. Madrid : Dirección General del Libro, Archivos y
Bibliotecas, 1999.
2. BNE Autoritate katalogoa: [Hemen eskura: http://www.bne.es] [Kontsulta: 2008-
03-26]
3. Mujika Etxeberria, Alfontso; Goenaga Unamuno, Ane y Alberdi Gorostiaga,
Andres. Onomastika: irizpideak. Vitoria-Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen
Zerbitzu Nagusia, 2005 (+ 1 CD-Rom)
4. Azkue Biblioteka (Euskaltzaindia) [Hemen eskura:
http://www.euskaltzaindia.net/azkue] [Kontsulta: 2008-03-26]
5. Library of Congress Autoritate katalogoa [disponible en Web:
http://authorities.loc.gov/] [Kontsulta: 2008-03-26]
6. Bibliotèque Nationale de France Autoritate katalogoa [disponible en Web:
http://catalogue.bnf.fr/] [Kontsulta: 2008-03-26]
7. Deutsche Bibliothek Autoritate katalogoa [disponible en Web:
http://www.ddb.de/] [Kontsulta: 2008-03-26]
8. Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa [disponible en Web:
http://www.euskadi.net/harluxet] [Kontsulta: 2008-03-26]
9. Enciclopedia general ilustrada del País Vasco. Cuerpo A, Diccionario
enciclopédico vasco, San Sebastián : Auñamendi , D.L. 1968-1997 [disponible en
Web: http://www.euskomedia.org/aunamendi] [Kontsulta: 2008-03-26]
Gaztelaniaz
Gaztelaniazko gai-sarrerak lantzeko erabil daitezkeen liburu-bildumak hauexek izango
dira:
1. BNE Autoritate katalogoa: [Hemen eskura: http://www.bne.es] [Kontsulta: 2008-
03-26]
2. Library of Congress Autoritate katalogoa [disponible en Web:
http://authorities.loc.gov/] [Kontsulta: 2008-03-26]
3. Reglas de Catalogación. Madrid: Dirección General del Libro, Archivos y
Bibliotecas, 1999.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 4/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
4. Villalón, Alberto. Encabezamientos de materia para libros infantiles y juveniles.
Madrid : Fundación Germán Sánchez Ruipérez: Pirámide, 1994
5. Lista de encabezamientos de materia para bibliotecas públicas. Madrid : Dirección
General del Libro y Bibliotecas, D.L. 19931
Euskaraz
Euskarazko gai-sarrerak sortzeko ondoko liburu-bildumak erabiliko dira:
1. AUBI: kontsulta tresna gisa.
2. BNE Autoritate katalogoa: [Hemen eskura: http://www.bne.es] [Kontsulta: 2008-
03-26]. Aurrez IVAPek itzulia.
3. Library of Congress Autoritate katalogoa [disponible en Web:
http://authorities.loc.gov/] [Kontsulta: 2008-03-26]
4. Villalón, Alberto. Haur eta gazteeentzako liburuetarako gai-sarrerak, Vitoria-
Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 2006 [Hemen eskura
http://www.kultura.ejgv.euskadi.net/r46-
4879/es/contenidos/informacion/manuales_snbe/eu_8043/adjuntos/eu_haur_gazte_li
buru_gai-sarrerak.pdf] [Kontsulta: 2008-03-26]
5. Euskalterm [Hemen eskura: http://www.euskadi.net/euskalterm] [Kontsulta: 2008-
03-26]
6. Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa [Hemen eskura: http://www.euskadi.net/harluxet]
[Kontsulta: 2008-03-26]
Leku-izenak
1. Lurralde eta erkide autonomo ezberdinen egunkari ofizialak.
2. BNE Autoritate katalogoa: [Hemen eskura: http://www.bne.es] [Kontsulta: 2008-
03-26]
3. Mujika Etxeberria, Alfontso; Goenaga Unamuno, Ane eta Alberdi Gorostiaga,
Andres. Onomastika: irizpideak. Vitoria-Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen
Zerbitzu Nagusia, 2005 (+ 1 CD-Rom)
4. Euskaltzaindiaren arauak eta izendegiak [Hemen eskura:
http://www.euskaltzaindia.net] [Kontsulta: 2008-03-26]
1
Horrelako ediziorik ezean, beste hau erabili: Lista de encabezamientos de materia para bibliotecas
públicas. Madrid: Dirección General del Libro y Bibliotecas, 1986
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 5/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
AUTORITATEAK SORTZEA
Autoritateak sortzeko hizkuntza
Autoritateen erregistroak sortzeko hizkuntza hautatzeko unean autoritateak bi taldetan
sailkatu dira:
Autoritate bakarrak
Sarrera bakarra dute, erabilitako grafiak euskararako nahiz gaztelaniarako balio du.
Autoritate horien kasuan, PAREKO oharrak egingo dira euskaraz eta gaztelaniaz
(eremuak errepikatu daitezkeenean). Kasu horietan, T040 etiketako $b azpieremuan
baqspa idatziko da. Talde honetan biltzen dira:
• Norbanako egileen sarrerak, azpisarrerarik gabe.
• Euskaldunak ez diren egile korporatiboen sarrerak (jurisdikziorik edota
mugatzaile geografikorik ez badute).
• Serieko sarrera elebakarrak.
Gaztelaniazko eta euskarazko autoritateak
Talde honetan sartzen dira:
• Norbanako egileen sarrerak (T100), egile korporatiboen sarrerak (T110)
eta izenburu hautatuen sarrerak (T130) edozein motako azpisarrerekin.
• Euskal egile korporatiboen sarrerak (T110), gehienean izendapen elebiduna
dutenak.
• Euskal Herrikoak ez diren egile korporatiboen sarrerak (T110) (jurisdikzio
edo mugatzaile geografikoa badute).
• Biltzarren sarrerak (T111).
• Serieko sarrera elebidunak (T130).
• Gaztelaniazko gai-sarrerak (T150) eta leku-izenak (T151).
• Genero/forma terminoak (T155).
Kasu horietan, T040 etiketako $b azpieremuan dagokion spa (gaztelania) edo baq
(euskara) idatziko da. Katalogoan euskarazko2
edo gaztelaniazko baliokidea den
sarrerarekin lotuko dira.
2
Ikus Euskarazko eta gaztelaniazko autoritateen elkartzea erregistroan, eskuliburu honetako 8.
orrialdean.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 6/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Prozedura orokorrak
Autoritateen datu-basea ahalik eta kontrolatuena edukitzeko, Liburutegi Zerbitzuak
autoritate guztiak behin-behinekoak izatea erabaki du. Behin bertako teknikariek
berrikusi eta gero, autoritate horiek behin-betikoak izango dira.
Liburutegiek autoritateak sortzerakoan hauxe izan behar dute kontuan:
• T008 etiketako 33 posizioko (sarreraren egoera) kodea c izango dela, hots,
behin-behineko sarrera.
• T040 etiketako $a azpieremuan zentro katalogatzailearen3
kodea jasoko dela.
Autoritateak atzematea
Autoritateen katalogoa oraindik behar bezala garbitu barik dago. Hori dela eta,
baliteke katalogatzaileak errepikatutako autoritateak aurkitzea eta zein erabaki behar
duen ez jakitea. Egoera horri aurre egiteko, BETI egiaztatu behar da T040 etiketa, eta
ELSN-AUBI ($a eta $c edota $d ondoren) kodea duena hartu beharko da. Horretarako,
katalogazio pantailan hurrats hauek jarraitu behar dira:
1. Bilatu nahi den terminoa sartu, esaterako, Pako Aristi (Lehenengo lerroan,
ziurtatzeko aktibo dagoen eremuan bilatuko dugula).
2. botoian klikatu eta agertzen diren autoritateen artean bat
aukeratu.
3. Komeni den autoritatea hautatu.
4. laukian klikatu.
5. botoian klikatu T040 eremuko kodea egiaztatzeko.
3
Ikus T040 ZENTRO KATALOGATZAILEA (EE).
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 7/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
6. T040 etiketan ELSN-AUBI ($a eta $c edota $d ondoren) agertzen dela ziurtatu
eta gero, atzeman.
Dena den, katalogatzaileak errepikatutako autoritateak bilatzen baditu Liburutegi
Zerbitzura bidali beharko ditu horretarako sortu den autoritateen inprimakiaren bidez.
Liburutegi Zerbitzuko teknikariek autoritate horiek transferitu eta batu egingo dituzte.
Balidatu gabeko autoritateak
Katalogatzaileak balidatu gabeko autoritate bat aurkitzen badu atzeman ahalko du, baina
balidatzeko Liburutegi Zerbitzura bidali beharko du (informazio-iturri ekoizlea
adieraziz)4
) xede horrekin prestatutako inprimakiaren bidez.
Autoritate berriak sortzea
Autoritatea AUTO datu-basean ez badago, katalogatzaileak sortu beharko du.
Horretarako, eskuliburu honetako jarraibideak segi beharko ditu, iturri honetan
oinarrituta: Formato Ibermarc para registros de autoridad. Madrid: Biblioteca
Nacional, 1999.
Sarrerak sortzeko unean aurreko bertsioekin alderatuz gero, Absysnetek lehio bat
aurkezten du sortu nahi den sarrera mota aukeratzeko: norbanako egilea, egile
korporatiboa, biltzarra eta abar.
4
Ikus T670 INFORMAZIO-ITURRI EKOIZLEA.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 8/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Euskarazko eta gaztelaniazko autoritateen elkartzea erregistroan
Absysen 6.0 bertsiotik aurrera sarrerak elkartzeko aukera dago, hau da, erregistro berean
euskarazko onartutako sarrera batetik baliokidea den gaztelaniazko onartutako sarrera
batera bidaltzeko aukera, eta alderantziz. Beraz, baliodun sarrera bera bi hizkuntzatan,
euskaraz eta gaztelaniaz, agertuko da, eta beraien artean ezarritako erlazioetatik
nabigatu ahalko da.
Prozesua ondokoa da:
1. Lehendabiziko autoritatea sortu behar da, euskaraz edo gaztelaniaz, dagokion
T1XX eremuan, eta onartu botoian klikatu.
2. Ondoren bere termino baliokidea sortu beste hizkuntzan, autoritate-erregistro
berri batean. Bigarren autoritatea onartu baino lehen dagokion T7XX5 eremuan
kokatuko gara eta kontsultako ikonoan klikatuko dugu. Autoritate
baliokidea bilatu eta atzeman. Orain onartu dezakegu autoritatea eta modu
horretan bi autoritateak automatikoki lotuta geratuko dira.
Adierazi behar da estruktura hau sortu eta gero, autoritate bat aldatzea erabakitzen bada,
nahikoa dela dagokion autoritatea (T1XX) aldatzearekin. Behin aldaketa onartu eta
gero, katalogoa eguneratzerakoan aldaketa horiek dokumentu guztietan islatuko dira,
bai erlazionatutako sarreretan bai erregistro bibliografikoetan6
5
Autoritate erregistroa T100 bada, T700 eremuan kokatuko gara, T110 bada T710enean etab.
6
Katalogo bibliografikoa gauez eguneratzen da; hortaz, autoritateen katalogoan egindako aldaketak
hurrengo egunean ikusiko dira.
T150 #4 $a Berokiak
T750 ## $a Abrigos « ZZ0098734»
T150 #1 $a Abrigos
T750 ## $a Berokiak«ZZ0098727»
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 9/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T008 LUZERA FINKOKO INFORMAZIO KODETUA – INFORMAZIO
OROKORRA (EE)
Eremu honek 40 posizio ditu eta erregistroari buruzko informazio kodetua eskaintzen
du. Kodetutako informazioa posizioak ematen du, eta erregistroan segidan agertzen da,
adibidean bezalaxe:
T008040418nnvaipnnaabn##########|n#aac####d
Kode alfabetikoak beti letra xehez idazten dira.
08 Katalogoaren hizkuntza
Karaktere bakarreko kode alfabetikoa da eta sarreraren (T1XX) hizkuntza adierazten
du.
Gure kasuan honela erabiliko da:
a Gaztelania, katalana, galegoa eta euskara. Kode hau erabiliko da autoritate
bakarren kasuan, hots, autoritateak forma bakarra badu. Ohikoena da egile
pertsonalen kasuan.
s Gaztelaniaz soilik. Gaztelaniaz sortutako sarreretarako.
v Euskaraz soilik. Euskarazko sarreretarako.
13 Zenbakitutako edo zenbakitu gabeko seriea
Karaktere bakarreko kode alfabetikoa da, eta T130 etiketak, zenbakitutako edo
zenbakitu gabeko serie baterako, sarrera onartua duen adierazten du. Logikoki, serieko
autoritateak direnean bakarrik erabiliko da.
a Zenbakitua
b Zenbakitu gabea
n Ez aplikagarria. T1XX eremuak seriea ez den sarrera du.
33 Sarreraren egoera
Karaktere bakarreko kode alfabetikoa da eta katalogazio irizpideen edota erabilitako
sarrera-sistemaren egokitze maila adierazten du. Automatikoki c kodea azalduko da eta
sarrera behin-behinekoa dela adierazten du. KATALOGATZAILEAK EZ DU
ALDATUKO. Liburutegi Zerbitzutik soilik aldatu ahalko da; behin autoritatea onartu
eta gero, c kodea a (onartutako sarrera) kodeagatik ordezkatuko da.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 10/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 11/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T040 ZENTRO KATALOGATZAILEA (EE)
Eremu honetan Ibermarc kodea edota jatorrizko erregistroa sortu zuen erakundearen
izenaren datuak jasotzen dira: Ibermarc edukiaren identifikatzaileak esleitu dituztenak,
ordenagailu bidez irakurtzeko moduan erregistroa transkribatu dutenak edota aurrez
zegoen Ibermarc erregistroa aldatu dutenak. Eremu honek eta T008/39 kodeak (zentro
katalogatzailea) edukiaren erantzukizuna eta autoritate-erregistroa transkribatu duten
zentroak identifikatzen ditu.
Modu honetan beteko da:
$aZentro katalogatzailearen kodea$b. Autoritatearen hizkuntza$c. Zentro
transkribatzailearen kodea
Adierazleak
Lehena # Zehaztu gabea
Bigarrena # Zehaztu gabea
Azpieremu-kodeak
$a Jatorrizko zentro katalogatzailea (EE). Jatorrizko erregistroa sortu duen
erakundea.
$b Katalogazio-hizkuntza (EE). baq, spa edo baqspa izan daiteke.
$c Zentro transkribatzailea (EE). Erregistroa transkribatzen duen erakundea
ordenagailu bidez irakurri ahal izateko. Zentro katalogatzaile bera izango da.
$d Erregistroa aldatu duen zentroa (E). Aldaketak badaude, ELSN-AUBI
izango da.
Adibidea:
Durangoko Liburutegiak sortutako autoritate erregistroa:
T040 ## $a B0095 $bbaqspa $cB0095
Autoritate erregistroa Liburutegi Zerbitzuak birpasatu ondoren:
T040 ## $ aB0095 $bbaqspa $cB0095 $dELSN-AUBI
Liburutegi Zerbitzuak zuzenean sortutako autoritate erregistroa:
T040 ## $a ELSN-AUBI $bbaqspa $cELSN-AUBI
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 12/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T100 SARRERA NAGUSIA — NORBANAKO EGILEA (EE)
Norbanako egilea sarrera nagusia nola bigarren mailakoa izan daiteke erregistro
bibliografikoan. Eremu honetan norbanako egileen izenak sartuko dira katalogazio
moduluko T100, T600 eta T700 etiketetan.
Autoritate mota hauek idazterakoan ondoko zehaztasunak izan behar dira kontuan:
Katalogazio Arauetan ezarritako irizpideen arabera idatziko dira.
Sarrera nagusia sortzeko:
- Gaur egungo egileak: egileak bere burua ezagutarazteko erabili nahi duen
izena hautatuko da beti, hau da, atarian agertzen den izena.
- Egile klasikoak, hilak eta pertsonaia historikoak: katalogatzaileak
atarian agertzen den izena hartuko du. Liburutegi Zerbitzuak katalogoak
(liburutegi nazionalak…) aztertu ondoren sarreraren behin betiko forma
ezarriko du.
ORTOGRAFIA ARAUAK eta PUNTUAZIOA:
- Abizenak letra xehez idatziko dira, lehendabiziko letra izan ezik.
Adibidea: T100 1# $aIrigoien, Joan Mari
eta ez
T100 1# $aIRIGOIEN, Joan Mari
- Izenei azentua jarriko zaie, ortografia arauak jarraituz, baita letra larriei ere.
Adibidea: T100 1# $aÁlvaro Zamora, María Isabel
- Mª edo Ma. (Maria) laburdurak osorik idatziko dira beti.
Adibidea: T100 1# $aFuente, Ana María de la
- Fdez. edo Fco. motako laburdurak ez dira inoiz ere osatuko.
- Izenetan inizial bat baino gehiago agertzen bada, inizialen ondoren puntua eta
tartea jarriko da; eta baita abizenen ondoren doan komaren ostean ere.
Adibidea: T100 1# $aFernández, J. L.
- $c azpieremuko puntuazio zeinuak katalogatzaileak sartu beharko ditu, programak
ez ditu ematen aldakorrak direlako.
Jaiotza- eta heriotza-datak jaso behar dira, betiere argitalpenean agertzen badira.
Datak jarriz gero, onartutako eta baztertutako sarreretan jarri behar dira.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 13/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Adibideak:
T100 1# $aArregi, Xabier$d (1934-) [1934an jaioa eta oraindik bizirik
dagoena]
T100 1# $aGómez Librero, Felisa$d (j. 1896) [1896an jaioa]
T100 1# $aMartínez de Aranda, Pedro$d (h. 1937) [1937an hila]
T100 1# $aEspadero, Javier$d (ca. 1832-1872) [gutxi gorabehera
1832an jaioa]
T100 1# $a Larreguy, Bernard $d (fl. 1775) [Heldutasun literarioa 1775.
urtean lortu zuen]
T100 1# $a Etxepare, Bernard $d (fl.1516-1545) [Heldutasun literarioa
1516 eta 1545 bitartean lortu zuen]
HOMONIMIA sahiestuko da. Izen bera duten lagunak bereizten ahalegindu behar da
eta lagun bakoitza bakarra bihurtu elementu identifikatzaileak gehituz. Jaiotza- eta
heriotza-datak gehitzeak lana errazten du; baina horrez gain, hurrenkera honetan
ondoko elementuak gehitu daitezke:
1. Izenaren forma osoa: Datarik ezean, $q erabiliko da izena osatzeko.
Adibideak: T100 1# $aGómez, J.$q(José)
T100 1# $aGarcía, Luis$q(García Grandes)
T100 1# $aGarcía, L.$q(Luis García Robledo)
2. Beharrezko zehaztasunak: lanbidea, tituluak, erlijio-ordenaren siglak…
- Inoiz ez da erabiliko funtzioa (itzultzailea, hitzaurregilea, etab.) adierazten
duen terminorik edota laburdurarik, beharrik gabe autoritateak ez errepikatzeko.
Bakoitzaren funtzioa erregistro bibliografikoan zehaztuta agertzen da.
- Erlijio-ordenen siglak, parentesi artean, 1999ko Katalogazio Arauetako VI.
gehigarritik hartuko dira. Parentesiaren aurretik tartea utzi behar da eta siglak puntu
bidez bereiziko dira, baina tarterik gabe, laburdurak letra bat baino gehiago dutenean
izan ezik.
Adibidea: T100 0# $aLamberto de Zaragoza$c(O.F.M. Cap.)
Izenaren ondoren doazen zenbaki erromatarrak $b azpieremuan doaz hasierako
elementua ponte izena denean, beste kasu batzuetan $c azpieremuan joango dira.
Adibidea: T100 0# $aAlfontso$b XIII.a $c, Espainiako erregea
T100 1# $aAppleton, Víctor$cII (seud.)
$c azpieremuak dauzka:
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 14/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
- Maila, kargua edo noblezia adierazten duten titulu edota hitzak
- Trataera adierazten duten terminoak
- Zenbaki erromatarrak, $a azpieremua ponte izenarekin hasten ez bada
- Izenarekin loturik doazen beste hitzak edo esaldiak.
Egile-serie motako autoritateak
Monografiak katalogatzeko eskuliburuan azaltzen den bezala, batzuetan beharrezkoa
izango da egile-serie motako autoritate bat sortzea. Mota horretako autoritatea sortzeko
ondoko urratsak jarraituko dira:
1. Norbanako egile motako autoritatea sortuko da eta ondoko azpieremuak
gehituko zaizkio:
a. $t azpieremua, bertan aztertzen ari den seriearen izenburua jasoko da edo
jatorrizko izenburua, jatorrian beste hizkuntza batean argitaratu bazen.
b. $l azpieremua, seriearen jatorrizko hizkuntza katalogazioaren beste
hizkuntza bat bada.
c. Azkenik, parentesi artean eta aurretik inolako azpieremurik ez duela,
bildumaren argitalpenaren argitaletxea gehituko da.
2. Ikus (T400) motako erreferentzia egingo da seriearen jatorrizko izenburua
argitaletxeak emandako itzulpenaren desberdina bada.
3. Ikus (T430) motako erreferentzia egingo da argitaletxeak emandako seriearen
izenarekin.
Adibidea: T100 1# $aHof, Marjolijn$d (1956-)$t. Koe en Mus«l». Euskara (Ibaizabal)
T400 1# $aHof, Marjolijn$d (1956-)$t. Txio eta Mu (Ibaizabal)
T430 #0 $aTxio eta Mu
T670 ## $aTrenean, 2003$b : az. (Txio eta Mu)
T670 ## $aTrenean, 2003$b : cub. (Txio eta Mu)
T670 ## $aWWW Gottmer kinderboeken, 2004-06-30$b : (Koe en Mus
Omdraaiboekje 1)
Adierazleak
Lehena
0 Izen berezia. Izen berezia da edo hitz, inizial eta abarrez osatutako
izena, hurrenkera zuzenean.
1 Abizena (k)
3 Familia izena. Izenak familia, klan, dinastia, etxe edota antzeko
taldea ordezkatzen du, modu zuzenean edota alderantziz.
Bigarrena # Zehaztu gabea
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 15/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Azpieremu-kodeak
$a Izen berezia (EE). Izena edo familiaren izena ordezkatzeko erabilitako
abizena edo izena, letrak, inizialak, laburdurak, esaldiak edo zenbakiak.
$b Zenbakiak (EE). Zenbaki erromatarra eta abizenaren ondorengo zatiak,
lehen adierazleak 0 balioa duenean.
$c Tituluak eta izenarekin zerikusia duten gainerako hitzak (E)
$d Izenarekin elkartuta doazen datak (EE). Jaiotza-datak, heriotza-datak
edota izenarekin elkartuta doan beste edozein data.
$l Lanaren hizkuntza (EE)
$t Lanaren izenburua (EE). Egile-izenburu kasuetarako.
Adibideak:
T100 0# $aJuan$c, Bataiatzailea, Santua
T100 0# $aJoan Paulo$b II.a$c, Aita Santua$d (1920-2005)
T100 0# $a Brigita Suediakoa $c, Santua $d (1303-1373)
T100 0# $aVirgen María
T100 0# $a Alejandro Magno $d (356-323 a.C.)
T100 0# $a Alexandro Handia $d (K.a. 356-323)
T100 0# $a Bordari $d (1910-1983)
T100 1# $a Amuriza, Xabier $d (1941-)
T100 1# $aMoix, Terenci$d (1942-2003)
T100 1# $aChurchill, Winston,$c, Sir $d(1874-1965)$j-Bibliografiak
T100 1# $aGarcía Márquez, Gabriel$t. El otoño del patriarca$x
Lenguaje
T100 1# $aFlores Dávila, Pedro de Zúñiga y de la Cueva $c, Marqués de
T100 3# $aMedici (Familia)$j-Biografiak
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 16/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T110 SARRERA NAGUSIA – EGILE KORPORATIBOA (EE)
Egile korporatiboa sarrera nagusia nola bigarren mailakoa izan daiteke erregistro
bibliografikoan.
Katalogazio arauetan adierazitakoaren arabera beharrezkoa denean, egile
korporatiboaren sarrera nagusia egingo da.
Aplikatzeko irizpideak:
Korporazioaren izena argitalpenean hainbat modutan agertzen bada, korporazioaren
argitalpenetako informazio-iturri nagusian nabarmentzen dena hartuko da. Modu
baten baino gehiagotan agertzen bada, tipografikoki nabarmentzen dena hartuko da;
eta desberdintasunik ez badago, laburrena hartuko da. Hautatu ez diren formei
erreferentziak egingo zaizkie:
Hizkuntza hautatzea:
- Korporazioak: ofíziala hobesten da. Hizkuntza ofizial bat baino gehiago egonez
gero, eta horien artean euskara edo gaztelania7
, horiek hartuko dira. Bestela,
ezarritako hurrenkeran.
- Nazioarteko erakundeak: euskaraz eta gaztelaniaz, halakorik egonez gero.
Bestela, jatorrizko hizkuntzan.
- Jurisdikzio eremua: beti euskaraz eta gaztelaniaz.
- Eliza Katolikoaren erakundeak: latinez.
- Tokiko eliza eta erlijio-ordenak: euskaraz eta gaztelaniaz.
- Nahasketa sor dezaketen hitzak ez dira erabili behar. Halaber, erakundeen
izenak ez dira itzuli behar.
Ortografia arauak eta puntuazioa:
- Hizkuntza bakoitzeko ortografia arauak jarraituko dira.
- Korporazio izenen inizialen (siglak) artean ez da tarterik utziko.
- Kakotxak errespetatuko dira.
- B.H.I. (Bigarren Hezkuntzako Institutua) edo I.E.S (Instituto de Enseñanza
Secundaria), B.I. (Batxilergo Institutua) edo I.B. (Instituto de Bachillerato)
motako siglak beti osatuko dira.
- Ohorezko aipuak eta sozietatea edo korporazioa adierazten duten motako
aipuak kenduko dira.
- Musika-taldeen kasuan taldearen izenaren hasierako artikulua errespetatuko
da, esaterako, The Beatles, Los Ronaldos, etab. Sarrera ez onartua (T410)
egingo da baztertutako formarekin (ad.: Beatles).
7
Euskara hautatuko da autoritatea euskaraz katalogatzen ari bada eta gaztelania autoritatea gaztelaniaz
katalogatzen ari bada.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 17/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Adibidea: T110 2# $aThe Beatles
T410 2# $aBeatles
Zuzeneko edo menpeko transkripzioa egiteko unean, hauxe izan behar da kontuan:
- Sarrera zuzena egingo da korporazioaren izena nahikoa adierazgarria bada.
Menpeko izena ezarriko da kasu hauetan:
- Korporazioaren izenak menpekotasun hori adierazteko terminoren bat badu
(atala, eremua…).
- Korporazioa fakultatea, ikastetxea, unibertsitateko institutua bada eta izenak
soilik jakintzaren adar bat adierazten badu (ez pertsonaren izen berezi bat).
- Korporazioaren izenak korporazio nagusiaren edo erlazionatutakoaren aipu
osoa hartzen badu.
Adibideak: T110 2# $aPedro Arrupe Giza Eskubideen Institutua
T410 2# $aDeustuko Unibertsitatea$b. Pedro Arrupe Giza Eskubideen
Institutua
Korporazio ofizialak jurisdikzioaren bidez:
Adibidea: T110 1# $aGipuzkoa$bArkitektura Zerbitzua
T410 1# $aGipuzkoa$bForu Aldundia$bArkitektura Zerbitzua
Korporazio ofizial bat beste korporazio batekin nahasi badaiteke, BETI eta
BAKARRIK jarraian dagoen jurisdikzioaren bidez egingo da sarrera:
Adibidea:
T110 1# $aGipuzkoa$b. Kultura Saila$b.Informatika atala
T110 1# $aEuskadi$b.Ogasun eta Herri administrazio Saila$b. Argitalpen
Zerbitzu Nagusia
T110 1# $aEuskadi$b.Legebiltzarra$b. Argitalpen Zerbitzua
HOMONIMIA sahiestuko da. Izen berdina duten korporazioak bereizten saiatu behar
da eta korporazio bakoitza bakarra bihurtu behar da elementu identifikatzaileak
gehituz. Elementuok hauexek izango dira:
- Egoitza (edo jurisdikzioa). Transkribatu ahalko da une horretan
homonimiarik ez egon arren.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 18/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
- Korporazio nagusia edo erlazionatutakoa.
- Datak
- Bestelako gehikuntzak:
S.A., S.L.
Identifikatzeko terminoak: firma, galeria, elkartea, musika-taldea…
T410 etiketan ikus motako erreferentziak jasoko dira:
- Baztertutako forma guztien artean: hizkuntza desberdinak, forma osatuagoak
edo laburtuagoak, benetako trataera gabeko formak…
- Korporazioaren izenean emandako aldaketa txikiak: preposizioak, artikuluak,
juntagailuak edota hitzen aldaketak (laburdurak…)
- Kendu diren ondo-ondoko korporazio nagusien erreferentziak.
Adibidea: T110 1# $aBizkaia$bKirol Zerbitzua
T410 1# $aBizkaia$bForu Aldundia$bKirol Arkitektura Zerbitzua
- Mende dagoen korporazioak izena aldatzen badu, hori adierazteko izen
berriarekin sarrera alternatiboa egingo da.
- Bitariko korporazioen kasuan, erreferentziak egingo dira korporazio batetik
bestera.
150 etiketan ikus gainera motako erreferentziak jasoko dira:
- Arauetan ezarrita daude kasu hauetarako: estatuburuak eta elizako dignitateak.
- Izenaren aldaketa garrantzitsuak, aurreko eta ondorengo erlazioak (T665 eta
T667 etiketetako oharrak).
Adierazleak
Lehena
1 Jurisdikzioaren izena. Sarrerako elementua jurisdikzio-izena da
2 Izena modu zuzenean
Bigarrena # Zehaztu gabea
Azpieremu-kodeak
$a Erakundearen edo jurisdikzioaren izena, hasierako elementu gisa (EE).
Korporazio izena, erakunde izena edo korporazioaren lehenengo zatia
menpeko unitateak daudenean
$b Menpeko unitatea (E). Menpeko korporazio unitatearen izena edo bileraren
izena korporazioaren edo jurisdikzioaren izenaren bidez.
$c Biltzarraren egoitza (EE)
$d Biltzarraren edo tratatua sinatu zen data (E)
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 19/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
$n Biltzarraren zenbakia edo lanaren zatiarena edo atalarena (E)
$p Lanaren zatiaren edo atalaren izena (E)
$t Lanaren izenburua (EE)
Adibideak:
T110 1# $aEuskadi
T110 1# $aEuskadi$b. Jaurlaritza
T110 1# $aBizkaia$b. Enplegua Suspertzeko Atala
T410 1# $aBizkaia$b. Foru Aldundia$b. Enplegua Suspertzeko Atala
T110 2#$a Asociación Española para el Estudio de la Menopausia $b
Congreso Nacional $n (10.a $d 2006 $c Bartzelona) $t Actualidad en la
atención al climaterio y menopausia
T110 10 $aEuskadi$t. Autonomia Estatutua, 1979
T110 2# $a Juan Antonio Sagardoy, Abogados Asociados
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 20/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T111 SARRERA NAGUSIA — BILTZAR-IZENA (EE)
Biltzar, batzar, sinposium eta abarren sarrera nagusia nola bigarren mailakoa izan
daiteke erregistro bibliografikoan.
Erabiltzeko irizpideak:
Lehendabizi biltzarraren autoritate osoa sortuko da, zenbaki, data eta tokirik gabe,
dagozkion aldaera eta oharrekin. Ondoren biltzar bakoitzaren sarrerak sortuko dira
onartutako forma, zenbaki, data eta tokiarekin, erregistro bibliografikoaren sarrera
izateko; baina ez da inolaz ere autoritatearekin lotuko. Kasu horretan autoritatea
(osoa) ez dago bibliografikoarekin erlazionatuta.
Biltzarraren izena argitalpenean hainbat modutan azaltzen bada, informazio-iturri
nagusian nabarmentzen dena hartuko da. Informazio-iturrian modu baten baino
gehiagotan agertzen bada tipografikoki nabarmendutakoa hartuko da, eta
ezberdintasunik ezean, laburrena. Aukeratu ez diren formei, erreferentziak egingo
zaizkie.
Ortografia arauak eta puntuazioa:
- Jatorrizko puntuazioa errespetatuko da.
- Biltzarraren urtea izenari lotuta agertzen bada apostrofe baten bidez, forma hori
errespetatuko da banatu barik:
Adibidea: T111 2# $aExpo´92$cSevilla
- Sarreraren ondoren azalpena (akronimoa edo inizialak) jar daiteke parentesi
artean.
- Biltzarren zenbakia zenbaki arabiarretan adieraziko da eta forma ordinalean.
Unibertsitateek emandako udako ikastaroak EZ dira biltzarrak. Erregistro
bibliografikoko sarrera nagusia izenburuaren bidez egingo da.
Biltzarraren egoitza euskaraz adieraziko da, betiere itzulpena badu.
HOMONIMIA saihestuko da. Izen berdina duten biltzarrak bereizten saiatu behar
da eta biltzar bakoitza bakarra bihurtu behar da elementu identifikatzaileak gehituz.
Elementu horiek hauexek izango dira hurrenkera honetantxe:
1. Erakunde antolatzailea
2. Esparru geografiko orokorra
3. Hasierako eta bukaerako data
Adibidea: T111 2# $aCertamen de Fotografía (Instituto de la Juventud
(Espainia))
Adierazleak
Lehena 2 Izena hurrenkera zuzenean
Bigarrena # Zehaztu gabea
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 21/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Azpieremu-kodeak
$a Biltzarra, batzarra eta abarren izena sarrera nagusi gisa (EE)
$c Biltzarraren egoitza (EE). Biltzarra egin zen tokiaren edo erakundearen izena
$d Biltzarraren data (EE)
$e Menpeko unitatea (E). Menpeko unitatearen izena bileraren bidez.
$n Biltzarraren zenbakia (E). –Zenbaki ordinala arabiar zenbakitan
Adibideak: T111 20 $aIhardunaldi Medikoak$n(4.$d. 1994 $c. Donostia)
T111 20 $aCongreso Internacional EURALEX
T111 2# $aMartin Luther Symposium$d(1983.$c Wittenburg)
T111 2# $aBizkaia XXI mendearen aurrean Jardunaldiak$n. (3.a.
$d.1985. $c Bilbo)
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 22/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T130 SARRERA NAGUSIA — IZENBURU HAUTATUA (EE)
Lan bat identifikatzeko egon daitezkeen izenburu guztien artean, izenburu bakarra
(uniformea eta onartua) hautatzeak ahalbidetzen du katalogoan izenburu horri buruzko
berri guztiak elkartzea, dokumentuetan agertzen diren formak eta hizkuntzak kontuan
izan gabe. Modu berean, ahalbidetzen du izenburu bera duten lan desberdinak bereiztea.
Horrela, eremu honetan ondoko kodeak sartuko dira:
lan anonimoak izenburu hautatuarekin
klasiko anonimoak
Biblia
serieak
legeak
tratatuak, hitzarmenak, akordioak eta abar
izenburu hautatu orokor izuna duten lanak
egile ezagunen lanak izenburu hautatuarekin. Azken kasu honetan, autoritateen
erregistroko sarrera nagusian egilearen izena ez da jasoko. Soilik horrela
atzeman ahalko da izenburu hori katalogo bibliografikoko T240 eta T243
etiketetatik.
Argitalpen seriatuak, izenburu beraren azpian, euskarri, hizkuntza...
ezberdinetan argitaratutako agirien kasuetan.
Adierazleak
Lehena # Zehaztu gabea
Bigarrena 0 – 9 Alfabetatzen ez duten karaktereak
Azpieremu-kodeak
$a Izenburu hautatua (EE)
$d Tratatua izenpetu zen data (E)
$f Argitalpen-data (EE)
$k Forma-azpisarrera (E). Formako azpisarrera du. Izenburu hautatuekin
erabilitakoak hauexek dira: Eskuizkribuak, Protokoloak eta abar. Eta baita
Hautaketa eta Antologia ere.
$l Lanaren hizkuntza (EE)
$n Lanaren zatiaren edo atalaren zenbakia (E)
$p Lanaren zatiaren edo atalaren izena (E)
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 23/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
1. Lan anonimoak eta Biblia
- Biblia
Katalogazio arauetako I. eranskina erabiliko da Bibliaren eta bere zatien izenburu
hautatuak idazteko. Izenburuak bai euskaraz bai gaztelaniaz idatziko dira. Bibliako
izenburu hautatuak euskaraz AUBItik eskura daitezke.
- Gaztelaniazko klasiko anonimoak
Gaztelaniazko klasiko anonimoen izenburu hautatuak idazteko Katalogazio arauetako
II. eranskinean ezarritako irizpideei jarraituko zaie.
- Lan anonimo euskaldunak
Euskal klasiko anonimoen izenburu hautatuak idazteko, momentuz, Liburutegi
Zerbitzuarekin kontsultatuko da.
- Lan anonimoak:
Oro har, izenburu hautatua osatzeko jatorrizko hizkuntzan ezagunena den
izenburuaren forma hautatuko da: Hizkuntza gehituko zaio katalogatzen ari den edizioa
jatorrizkoaren desberdina bada.
Salbuespena:
- Latinarenaz bestelako idazkeran idatzitako lan anonimoak. Izenburu hautatua euskaraz
edo gaztelaniaz idatziko da halakorik badago; bestela transliterazioa egingo da.
Adibideak: T130 #3 $aEl abencerraje y la hermosa Jarifa
T130 #0 $aBiblia$p. I.B.$p. Ebangelioak$l. Euskara
T130 #0 $aBiblia$p. I.B.$p. Ebangelioak$l. Euskara$k Antologia
T130 #0 $aMila gau eta bat gehiago
T130 #0 $aChanson de Guillaume$l. Euskara
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 24/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
2. Egile ezagunen bakarkako izenburuak
Idatziz horrela jasoko da:
- $a Lanaren izenburua jatorrizko hizkuntzan.
- $l lana itzulita dagoen hizkuntzaren notazioa, jatorrizko hizkuntzaren kasuan izan
ezik.
- Egile-izenburu hautatuaren erreferentzia egingo da T400 etiketan.
Adibideak: T130 #0 $aAlso sprach Zarathustra$l. Euskara
T400 1# $aNietzsche, Friedrich$t. Also sprach Zarathustra$l. Euskara
T130 #3 $aEl otoño del patriarca
T400 1# $aGarcía Márquez, Gabriel$t. El otoño del patriarca
Izenburuak forma aldaerak baditu, lana jatorrizko hizkuntzan ezagunena den forma
hautatuko da.
Salbuespena:
- XVI. mendea baino lehenagoko grekozko lanak. Euskaraz eta gaztelaniaz idatziko
dira.
Adibidea: T130 #0 $aOdisea
T400 0# $aHomero$t. Odisea
T430 #0 $aOdysseia
Adibidea: T130 #3 $aEl Buscón
T400 1# $aQuevedo, Francisco de$t. El Buscón
T430 #0 $aHistoria de la vida del Buscón llamado Don Pablos
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 25/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
3. Serieak
Serie-izenburuak monografiak katalogatzeko T830 etiketan jasotzen dira, nahiz eta
autoritateen katalogoan T130 etiketan jaso. Serieko autoritateak sortzeko unean ondoko
hauxe izan behar da kontuan:
- Argitaletxearen izena parentesi artean jasoko da seriearen izena oso orokorra
denean edota jada dagoen beste serie batekin bat datorrenean.
T130 #0 $aNarratiba (Elkar)
T130 #0 $aPoesia (Erein)
- Seriearen izenak argitaletxearen izena hartzen badu, ez da parentesi artean
adieraziko.
T130 #4 $aLos jet de Plaza y Janés
4. Argitalpen seriatuak
Argitalpen seriatuen kasuan izenburu hautatua erabiliko dugu izenburu beraren azpian
euskarri, hizkuntza etab, ezberdinetan argitaratutako agiriak desberdintzeko.
Adibideak:
T130 0# $a Trafiko istripuen urtekari estatistikoa (Paperean argit.)
T130 0# $a Trafiko istripuen urtekari estatistikoa (CD-ROM)
T130 0# $a Basque enterprise (Euskarazko argit.)
T130 0# $a Basque enterprise (Ed. en inglés)
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 26/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
5. Izenburu hautatu orokor izunak
Izenburu hautatu orokor izunak ondoko kasuetan erabiliko dira:
- Idazlan guztiak
Argitalpenak egile baten idazlan guztiak biltzen dituenean edota hala aurkezten
dituenean, Idazlanak izenburu hautatu orokorra erabiliko da.
Adibidea:
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $aIdazlanak$l. Euskara
Erregistro bibliografikoa:
T100 1# $aCervantes Saavedra, Miguel de$d (1547-1616)
T243 10 $aIdazlanak$l. Euskara
T245 10 $aCervantesen idazlanak euskaraz
- Idazlan hautatuak
Egile baten hiru lan edo gehiagoko bildumetarako, Idazlan hautatuak izenburu hautatua
erabiliko da.
Adibidea:
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $aIdazlan hautatuak$l. Euskara
Erregistro bibliografikoa:
T100 1# $aCervantes Saavedra, Miguel de$d (1547-1616)
T243 10 $aIdazlan hautatuak$l. Euskara
T245 14 $aLan onenak
- Literatura-generoa
Genero bat baino gehiago landu duten egileen genero bereko lan-bildumetan,
generoaren izena izango da izenburu hautatu orokor izuna.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 27/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Adibideak:
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $aPoesia
Erregistro bibliografikoa:
T100 1# $aLauaxeta $d (1905-1937)
T243 10 $aPoesia
T245 10 $aPoesia osoa
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $aAntzerkia$k. Hautaketa
Erregistro bibliografikoa:
100 1# $aLabayen, Antonio María $d (1898-1994)
T243 10 $aAtzerkia$k. Hautaketa
T245 10 $aGizona ta kidea $b ; Malentxo, alargun! ; Jokua ez da errenta
Aurreko hiru kasuetan, testuaren hizkuntza gehitu beharko da jatorrizkoaren desberdina
bada.
Adibidea:
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $aAntzerkia$l. Euskara$k. Hautaketa
Erregistro bibliografikoa:
T100 1# $aGoethe, Johann Wolfang von$d (749-1832)
T243 10 $aAntzerkia$l. Euskara $k. Hautaketa
T245 10 $aAntzerki hautatua
- Antologiak
Egile baten literatura-lan baten edo gehiagoren zatiekin osatutako bildumen kasuan,
dagokion izenburu hautatuari eta hizkuntzaren adierazpenari Antologia hitza gehituko
zaie.
Adibidea:
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $aDon Quijote de la Mancha$l. Euskara$k. Antologia
Erregistro bibliografikoa:
T100 1# $aCervantes Saavedra, Miguel de$d (1547-1616)
T243 10 $aDon Quijote de la Mancha$l. Euskara $k. Antologia
T245 10 $aOn Kixote$b : antologia
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 28/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
6. Musika-lanak
- Izenburu hautatu literarioa
Musika-lan bakarra argitalpen baten izenburu literario (opera, baleta, zartzuela…) baten
bidez aurkezten bada, izenburu hautatua egiteko oinarritzat hartuko da musikagileak
jatorrizko edizioan emandako jatorrizko izenburua. Halere, musika-lana ondorengo
hizkuntza berean emandako izenburuagatik ezagunagoa bada, horixe erabiliko da.
Gainera, izenburua oso luzea bada, laburragoa hautatu ahalko da edota zentro
katalogatzaileak ezarritako laburrago bat.
Adibidea:
T130 #0 $aAn der schönen blauen Donau
T400 1# $aStrauss, Johann$d (1825-1899)$t. An der schönen blauen
Donau
T130 #4 $aDie Kunst der Fuge
T400 1# $aBach, Johann Sebastian$t. Die Kunst der Fuge
- Musika-moldea duen izenburua
Izenburu hautatua zentro euskaraz eta gaztelaniaz idatziko da, betiere mundu osoan
onartutako hitzak edo itzuli ezin direnak (concerti grossi, intermezzo, lied eta abar) bere
horretan utzita.
Izenburu hautatua eratzeko, honako elementu hauek erabiliko dira, koma batez bereizita
eta hurrenkera honetan:
a) musika-moldearen izena
b) interpretatzeko modua
c) seriearen zenbakia, opus zenbakia edo gaikako katalogoa
d) tonalitatea
e) identifikatzeko beste ezaugarri batzuk
a) Musika-moldearen izena
Musika-moldearen izena (kontzertua, suitea, sonata eta abar) pluralean adieraziko da,
salbu eta musikagileak molde horretako lan bakarra idatzi badu.
b) Interpretatzeko modua
Ondoren interpretatzeko modua adieraziko da. Instrumentuak soilik (pianoa, biolina…)
izan daitezke, instrumentu-taldeak (egurra, metala, haizea, perkusioa, teklatu-
instrumentuak, soka) edo bakarlarientzako lanak taldeekin.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 29/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
c) Zenbakizko elementuak (seriea, opusa, gaikako katalogoaren zenbakia…)
Instrumentu berarentzako idatzitako izenburu berdina duten lanetan, serie-zenbakia
agertu ohi da eta izenburu hautatuan jasoko da.
Baita ere ahal den guztietan opus zenbakia ere gehituko zaio, lanaren azpibanaketei
dagozkien zenbakiez gain.
d) Tonalitatea
XX. mendea baino lehenagoko lanetan erabiliko da, tonu maior edo minorrekoa den
adierazita. XX. mendeko musika-konposizioetan, katalogatu beharreko dokumentuan
tipografikoki nabarmenduta azaltzen denean baino ez da adieraziko tonalitatea.
Latinezko notazio
musikala sistema
Latinezko notazio
musikala sistema
FRANTZIA
Ingalaterrako
notazio musikala
sistema
Alemaniako
notazio musikala
sistema
Do Ut C C
Re Re D D
Mi Mi E E
Fa Fa F F
Sol Sol G G
La La A A
Si Si B H
Sostenido Dièse Sharp is
Bemol Bémol Flat es / s
e) Beste elementu batzuk:
Moldaketak. Mold. gehituko da, aurretik puntu eta koma jarri ta (;)
Itzulpenetan (jatorrizko ediziotik desberdinak diren ahots musika-lanetan) izenburu
hautatuari katalogatzen ari den edizioko hizkuntzaren izena gehituko zaio, aurretik
puntua jarrita.
Musikako lanen zatiak:
- Bereiz argitaratutako lan-zatietan: lan osoaren izenburu hautatua erabiliko da,
ondoren zatiaren izenburua jarrita. Bi izenburuak bereizteko agindutako
puntuazioa puntua da.
Adibidea:
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $aIberia. $p Triana
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 30/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Erregistro bibliografikoa:
T100 1# $aAlbéniz, Isaac$d (1860-1909)
T240 #0 $aIberia$p. Triana
T245 10 $aTriana$b : de la suite Iberia$c / Isaac Albéniz
- Batera argitaratutako zati bat baino gehiago. Hiru egoera eman daitezke:
a) Elkarren segidako zatiak zenbakera korrelatiboarekin. Zatiak singularrean
adieraziko dira (“zk.”) lan osoaren izenburu hautatuaren ondoren, eta
ondoren lehen eta azken zenbakiak jarriko dira.
b)Bi zati izanik, zenbakirik ez daukatenean edo duten zenbakera korrelatiboa
ez denean, edota izenburua edo incipit literarioa dutenean. Lehendabizi
aipatutako zatiaren izena erabiliko da (T130) eta egile-izenburuen bigarren
mailako sarrera egingo zaio beste zatiari (T700).
c) Dokumentuak lan baten hiru zati edo gehiago biltzen dituelarik, zatiak
zenbakitu barik badaude edo duten zenbakera korrelatiboa ez bada.
Izenburu hautaturako lan osoari dagokiona hartuko da eta, ondoren
Hautaketa terminoa jarriko da puntu bidez bereiztuta.
Adibideak:
T130 #0 $aTrioak,$m fagota, biolina, biolontxeloa, $n K. 370, $r fa maior
T400 1# $aMozart, W. A.. $t Trioak, $m fagota, biolina, biolontxeloa, $n K.
370, $r fa maior
T130 #0 $aSonatak, $m pianoa, $n 26. zk., op. 81, $r mi bemol mayor
T400 1# $aBeethoven, Ludwig van. $t Sonatak, $m pianoa, $n 26 zk., op.
81, $r mi bemol maior
- Izenburu hautatu orokor izuna musika lanentzako
Izenburu orokorrak honetarako erabiltzen dira:
- Konposizio-mota bereko lanen bildumak, baina banakako izenburu
desberdinekin. [Mezak. Hautaketa]
- Interpretatzeko modu bereko lanen bildumak, baina banakako izenburu
desberdinekin. [Gitarra. Hautaketa]
- Musika-lan hautatuak. Aurreko bi kasuetatik bat bera ere bete ezin denean:
[Musika-lan hautatuak]
- Musika-lan guztiak. Izenburu hautatuan soilik [Musika-lanak] agertuko da.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 31/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Adibideak:
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $aLan hautatuak
Erregistro bibliografikoa:
T100 1# $aGuridi, Jesus$d (1886-1961)
T243 10 $aLan hautatuak
T245 10 $aGuridiren musika$h [Soinu-grabazioa]
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $aOrkestra musika$k. Hautaketa
Erregistro bibliografikoa:
T100 1# $a Ravel, Maurice $d (1875-1937)
T243 10 $a Orkestra musika$k. Hautaketa
T245 10 $a Dafnis eta Cloe, La Valse eta beste$h[Soinu-grabazioa]
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 32/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
7. Legeak
Antzinako legeak:
- Aro Modernoa baino lehenagoko legeak dira eta usadiozko izenaren bidez
ezagunak.
- Legeen sarrera legeon usadiozko izenaren bidez egingo da, izen hori osorik
hartuta eta jatorrizko hizkuntzan, salbu eta erreferentzia-iturrietan beste
hizkuntza batean aipatu ohi bada. Baztertutako formei Ikus motako
erreferentziak egingo zaizkie.
Adibideak:
130 #0 $aLex Romana Visigothorum
430 #0 $aAuctoritas Alarici Regis
430 #0 $aBreviario de Alarico
130 #0 $aFuero Juzgo
430 #0 $aForum Judicum
430 #0 $aLex Visigothorum
130 #0 $aCorpus Iuris Civilis$p. Codex
- Lege modernoak:
Lege-xedapenen bildumen izenburu hautatua Legeak etab. izango da. Lege-bilduma
monografikoen kasuan, izenburu hautatuak beroien edukia adieraziko du, salbu eta
legeok aipatzeko jadanik izenburua ezarrita badago.
Banakako legeen kasuan, izenburu hautatu gisa honako hauek erabil daitezke:
xedapenaren izen ofiziala; hartu ohi duen izenik ezagunena; zenbakia edota
aldarrikapen-data.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 33/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Adibideak:
Autoritate erregistroa:
T130 10 $aLegeak etab.
Erregistro bibliografikoa:
T110 1# $aEuskadi
T243 10 $aLegeak etab.
T245 10 $aEuskal Herriko Autonomia-Elkartearen Legegintza-Bilduma$b =
Recopilación legislativa de la Comunidad Autónoma del País Vasco
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $a Ordenazio Farmazeutikorako Legea, 1994
Erregistro bibliografikoa:
T110 1# $a Euskadi
T240 10 $a Ordenazio Farmazeutikorako Legea, 1994
T245 10 $a Euskal Autonomi Elkarteko ordenazio farmazeutikorako legea
$b = Ley de ordenación farmacéutica de la Comunidad Autónoma del País
Vasco
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 34/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
8. Nazioarteko tratatuak
- Bi alderdik izenpetutako tratatuak
Bi alderdik izenpetutako tratatuen edota tratatu-bildumen, hitzarmenen eta abarren
kasuan, izenburu hautatu orokorra Tratatuak etab. izango da, ondoren beste alderdiaren
izena jarrita. Tratatua, hitzarmena edo dena delakoa bakarra denean, urtea ere adieraziko
da ezaguna bada.
Adibideak:
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $a Tratatuak etab.$gFrantzia
Erregistro bibliografikoa:
T110 1# $aEspainia
T243 10 $aTratatuak etab.$gFrantzia
T245 10 $aEspainia eta Frantziaren arteko itun bilduma
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $a Tratados, etc $g. Francia $d, 1761
Erregistro bibliografikoa:
T110 1# $a España
T243 10 $a Tratados, etc $g. Francia $d, 1761
T245 10 $a Pacto de familia $b: tratado entre el Rei nuestro Señor y el Rei
christianisimo : ajustado en Paris á 15. de Agosto de 1761 ...
- Hiru alderdik izenpetutako tratatuak:
Adibidea:
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $a Tratados, etc. $d, 1729
Erregistro bibliografikoa:
T110 1# $a España
T243 10 $a Tratados, etc. $d, 1729
T245 10 $a Tratado de paz, unión y amistad y de alianza defensiva entre
España, Francia e Inglaterra $b: concluido y firmado en Sevilla, el día 9 de
noviembre de 1729
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 35/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
- Hiru alderdik baino gehiagok izenpetutako tratatuak
Tratatua ezaguna den izen arrunta hartuko da, halakorik badago. Forma baldin eta
badago, euskaraz eta gaztelaniaz idatziko da eta izenaren ondoren, parentesi artean,
tratatuok izenpetu ziren edota izenpetzen hasi ziren urtea adierazita.
Adibideak:
130 #0 $aPariseko Tratatua$d (1763)
130 #0 $aEuropar Batasuneko Tratatua$d (1990)
- Tratatu-bildumak
Adibidea:
Autoritate erregistroa:
T130 #0 $aTratatuak etab.
Erregistro bibliografikoa:
T110 1# $aHolanda
T243 10 $a Tratatuak etab.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 36/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T150 GAI-SARRERA — GAIA TERMINOA (E)
Eremu honetan gaien sarrerak jasotzen dira.
Haur eta gazte literaturarako gaien terminoak adierazi beharko dira (horretarako Haur
eta gazteentzako liburuentzako gaien sarrerak8
dokumentuko jarraibideak segiko dira.
Kasu hauetan, gaiari formako laguntzailea gehituko zaio $jHaur eta gazteentzako
liburuak.
Adierazleak
Lehena # Zehaztu gabea
Bigarrena
1 Autoritatea gaztelaniaz
4 Autoritatea euskaraz
Azpieremu-kodeak
$a Gaien terminoa (EE)
$x Gai orokorren azpizatiketa (EE) Sarrera nagusiari edo beste gai-sarrera bati
aplikatzen zaio, gaiari buruzko alderdi zehatzen bat adierazteko.
$y Azpizatiketa kronologikoa (E)
- Azpisarrera kronologikoak beti gai-sarreren edo -azpisarreren ondoren
joango dira.
- Ez dira data zehatzak erabiliko (1514, 1962...), baldin eta historiako data
oso esanguratsuak ez badira (1492, 1789…).
$z Azpizatiketa geografikoa (E). Gaiaren zatiketa mugatzen du esparru
geografiko zehatz batera.
$j Formako azpizatiketa (E). Azpisarrera honen funtzioa da gaia aurkezten den
modua adieraztea: hiztegiak, katalogoak, aurkibideak eta abar.
Adibideak:
T150 #4 $aHaurrak$x – Osasen-babesa, etab.$z - Bizkaia $j -
Estatistikak
T150 #4 $aAmetsak$j – Haur eta gazteentzako liburuak
T150 #4 $a Lourdesko Andre Maria $x-Gurtza
T150 #4 $a Drakula (Fikziozko pertsonaia)
8
Ikus Liburu-bildumak 3. or.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 37/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T151 GAI-SARRERA – LEKU-IZENA (E)
Eremu honetan geografia izen bat jasotzen da bigarren mailako gai-sarrera gisa.
Honelaxe transkribatuko da:
Euskal Herria eta Espainiaren kasuan herriaren izena transkribatuko da inolako
gehikuntzarik gabe: $aHerriaren izena.
Adibidea: T151 #4 $aBermeo
Maila desberdineko jurisdikzio eremuek geografia izen bera badute, beharrezko
zehaztasunak parentesi artean gehituko dira, betiere leku-izen soila jurisdikzioa
identifikatzeko nahikoa ez bada. $aJurisdikzio geografikoaren izena (zehazten
duena).
Adibidea: T151 #4 $aSegovia (izenak udalerria adierazten du)
T151 #4 $aSegovia (Elizbarrutia)
T151 #4 $aSegovia (Probintzia)
Gainerako herrialdeen kasuan, herriaren izena jasoko da ondoren herrialdearen izena
jarrita, betiere herria ezaguna ez bada: $aHerria (Herrialdea)
Adibideak: T151 #4 $aGdansk (Polonia)
baina
T151 #4 $aParis
Dokumentuan ezagunak diren hiru geografia unitate agertzen diren kasuan, guztiak
jasoko dira.
Hiru geografia unitate baino gehiago direnean, goi mailako geografia unitatea
erabiltzera joko da.
Ameriketako Estatu Batuak-Harremanak-Panama motako sarrerak ez dira
“jirabiratuko”. (Panama-Harremanak-Ameriketako Estatu Batuak) motako sarrerak
“jirabiratzea” eskuko katalogoetarako pentsatuta zegoen, eta automatizatutako
katalogo batean ez du zentzurik edozein modutara bilatu baitaiteke. Lehendabizi zein
herrialde jaso behar den kontua, subjetiboa da eta informazio-iturriko edukiaren
arabera egin beharko da. Horrela bada, katalogatzailearen esku geratuko da.
Adierazleak
Lehena # Zehaztu gabea
Bigarrena
1 Gaztelaniaz erabiltzeko autoritatea
4 Euskaraz erabiltzeko autoritatea
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 38/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Azpieremu-kodeak
$a Izen geografikoa (EE)
$j Formako azpizatiketa (E)
$x Gai orokorren azpizatiketa (E)
$y Azpizatiketa kronologikoa (E)
$z Azpizatiketa geografikoa (E)
Adibideak:
T151 #4 $aEuskadi$x-Biztanleria$y–XVI-XVIII. m.$j-Estatistikak
T151 #4 $aBilbo$j-Turismoko gidaliburuak
T151 #4 $aBermeo$x-Historia
T151 #4 $aGetaria (Lapurdi)
T151 #4 $aHierro (uhartea)
T151 #4 $aGibraltar (itsasartea)
T151 #4 $aAneto
T151 #4 $aHabana
T151 #4 $aOrdesa eta Monte Perdidoko Parke Nazionala«j»-Turismoko
gidaliburuak
T151 #4 $aAtxetako haitzuloa (Forua)$x-Arkeologia-indusketak
T151 #4 $aSantutxu (Bilbao, Auzoa)
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 39/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T155 SARRERA – GENEROA/FORMA TERMINOA (EE)
Eremu honetan generoari edota formari9
buruzko terminoa jasotzen da.
Adierazleak
Lehena # Zehaztu gabea
Bigarrena
1 Autoritatea gaztelaniaz
4 Autoritatea euskaraz
Azpieremu-kodeak
$a Genero/forma terminoa (EE)
$j Formako azpizatiketa (E)
$x Gai orokorren azpizatiketa (E)
$y Azpizatiketa kronologikoa (E)
$z Azpizatiketa geografikoa (E)
9
Ikus ELSNk sortutako zerrendak: Literaturarako, ikus-entzunezkoetarako eta musikako generoen
zerrendak.
Adibidea:
T155 #4 $aEleberri fantastikoak
T155 #4 $aZinema beltza
T155 #4 $aBlues-a
T155 #4 $aIkus-entzunezko didaktikoak
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 40/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
ERREFERENTZIAZKO EREMUAK - T4XX, T5XX
T400, T410, T411, T430, T450, T451 – TERMINO ALTERNATIBOAK
Eremu hauek onartuta ez dauden formak transkribatzeko erabiltzen dira, eta lanetan
askotan agertzen direla-eta, erreferentziak jasotzea gomendatzen da.
(Ikus motako orientazio-erreferentziak)
Adibidea:
T100 1# $aArretxe, Jon$d (1963-)
T400 1# $aArretxe Perez, Jon$d (1963-)
T110 20 $aAEK
T410 20 $aAlfabetatze Euskalduntze Koordinakundea
T111 20 $aEuskararen Normalizazioari buruzko Udal Jardunaldiak
T411 20 $aEuskarari buruzko Udal Jardunaldiak
T130 #0 $aDon Quijote de la Mancha
T430 #3 $aEl Quijote
T430 #0 $aQuijote
T150 #4 $aHaitzuloak
T450 #4 $aHarpeak
T450 #4 $aKobak
T450 #4 $aHartzuloak
T450 #4 $aLeizeak
T151 #4 $aBritainia Handia
T451 #4 $aErresuma Batua
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 41/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T500, T510, T511, T530, T550, T551, ERLAZIONATUTAKO TERMINOAK
(Ikus gainera motako orientazio-erreferentziak)
T5XX etiketak beste autoritate batzuekin egon daitezkeen erlazioak argitzeko erabiltzen
dira, betiere egokia irudituz gero, esaterako, data batetik aurrera izena aldatzen duten
erakundeen kasuan, bakarka eta taldean argitaratzen duten egileen kasuan, talde-izenen
kasuan eta abar. T5XX eremuek onartutako termino batetik onartutako beste batetara
eramaten dute.
Adibideak:
T100 1# $aOliver, Joan$d (1899-1986)
T500 1# $aQuart, Pere$d (1899-1986)
T100 3# $aAustriako etxea
T500 3# $aHabsburgoko etxea
T110 2# $aEliza Katolikoa$b. Aita Santua (1644-1655: Inozentzio X.a)
T500 0# $aInozentzio X.a$c, Aita Santua
T110 1# $aEuskadi$b. Kultura Saila
T510 1# $aEuskadi$b. Kultura eta Turismo Saila
T111 20 $aJornadas Nacionales de Medicina de Montaña
T511 20 $aJornadas de Medicina y Socorro en Montaña
T150 #4 $aAnfibioak
T550 #4 $aOrnodunak
T151 #4 $aBizkaia
T551 #4 $aZeanuri
T551 #4 $aLekeitio
T151 #4 $aGipuzkoa
T551 #4 $aEuskadi
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 42/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T670 KONTSULTATUTAKO ITURRIA (E)
Eremu hau nahitaez bete behar da, eta sarrera hautatzeko unean zein iturri edota liburu
erabili den adierazten du.
Lehendabiziko T670 etiketa (hots, lehenbiziko informazio-iturria) beti katalogatzen ari
den dokumentua izango da. Etiketa aipatu iturri mota horrekin bakarrik beteko da.
Bestelako informazio osagarria bilatzea (liburutegi nazionaletan, entziklopedietan,
webguneetan…) katalogatzailearen esku geratuko da. Aipamenaren lehentasun-
hurrenkera Katalogazio Arauek markatzen dute.
Gai-sarreren kasuan (T150, T151) ez da T670 etiketa beteko.
Adierazleak:
Lehena # Zehaztu gabea
Bigarrena # Zehaztu gabea
Azpieremu-kodeak
$a Iturriaren aipua (EE)
$b Aurkitutako informazioa (EE)
AIPUA NOLA EGIN
Monografiak aipatzeko:
$aLanaren izenburua, edizioaren urtea$b : Informazioa agertzen den tokia (aurkitutako
informazioa)
Aurkitutako informazioa hitzez hitz transkribatuko da.
Autoritatea ilustratzaile, itzultzaile edota abarrena bada, eta iturrian horrela agertzen
bada (esaterako: Antton Garikanoren itzulpena), T670 etiketan funtzioari buruzko
erreferentzia hori hitzez hitz jaso beharko da.
Adibidea:
T670 ## $a»Jokalaria, 1993«b» : at. (itzultzailea, Anton Garikano Iruretagoiena)
Argitalpen seriatuak aipatzeko:
$a Izenburu nagusia10
, argitalpen edota banaketa data11
$b:Argitalpen seriatuaren
zenbakia12
, Informazioa agertzen den tokia (aurkitutako informazioa)
10
T245 eremuaren $a azpieremuaren kodea
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 43/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Adibidea:
T670 ## $a Aranzadiana, 1953- $b n. 118 (1997), cub. (Sociedad de Ciencias
Aranzadi; Aranzadi Zientzi Elkartea)
T670 ## $a Guineana, 1995- $b vol. 2 (1996), port. (Universidad del País
Vasco; Euskal Herriko Unibertsitatea)
T670 ## $a Nekazaritzako elikagai sektorearen estatistika urtekaria, 1996- $b
1993/94, port. (Eusko Jaurlaritza. Nekazaritza eta Arrantza Saila)
Web orriak horrela aipatuko dira:
$aWWW web orriaren izena, kontsulta-eguna uuuu-hh-ee$b(Aurkitutako informazioa)
Adibidea:
T670 ## $aWWW Internet Movie Database (IMDb), 2004-09-28$b(Nicolas
Cage, b. 7 January 1964, Long Beach, California, USA)
T670 ## $a WWW Aranzadi, 2007-09-18 $b : (Josu Tellabide Azkolain.
Donostia 1943. Etnografoa)
T670 ## $a WWW Harluxet Hizt. Entz., 2008-01-14 $b : (Aitzol (j.i. Jose
Ariztimuño Olaso). Idazle eta abertzale gipuzkoarra (Tolosa, 1896 -
Hernani, 1936)…)
T670 ## $a WWW Euskal Idazleen Elkartea, 2008-01-14 $b (Kepa
Altonaga Sustatxa; Loiu, 1958)
LIBURU-BILDUMAK
Katalogatzailearen irizpideen arabera betiere, paperezko edo on line iturriak erabili
ahalko dira.
Lehenengoak entziklopedia orokorrak edo gaikakoak izango dira.
Norbanako egileen (T100), gaztelaniazko serieen eta egile korporatiboen (T110)
erregistroak sortzeko, erdal esparrukoak nahiz nazioartekoak, Espainiako Liburutegi
Nazionalaren (http://www.bne.es) irizpideak jarraituko dira. T670 etiketan BNE jarriko
da.
Espainiako Liburutegi Nazionalean ez dauden nazioarteko norbanako egileen (T100)
eta egile korporatiboen (T110) erregistroak sortzeko unean, dagokien liburutegi
11
T260 eremuaren $a azpieremuaren kodea
12
Transkribatzeko, zenbaketa arloan (T362) ezarritako arauak jarraituko dira
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 44/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
nazionalen jarraibideak segi beharko dira. Ondoko hurrenkera jarraitzea gomendatzen
da:
1. Library of Congress [http://authorities.loc.gov/][autoritateen katalogoarekin]
Aipua: WWW LC Auth. file, uuuu-hh-ee
2. Bibliotèque Nationale de France [http://catalogue.bnf.fr/]
Aipua: WWW BNF Opale-plus, uuuu-hh-ee
3. Die Deutsche Bibliothek [http://www.ddb.de/]
Aipua: WWW DDB DBF-Opac, uuuu-hh-ee
4. Beste herrialde batzuetako liburutegi nazionalak.
5. Ondoko iturri hauek ere balioko dute: egile, erakunde, argitaletxe, egunkari, on
line datu-base eta abarren entziklopediak eta web orriak.
MONOGRAFIEN EDOTA ARGITALPEN SERIATUEN ZATIAK (informazioa
aurkitzen den tokia):
- Argitaldariaren marka. Ikus Mantxeta
- Ataria (at.) / Portada (port.): Liburuaren orrialde garrantzitsuena da, eta modu
zabalagoan adierazten dira lanaren izenburua, egilearen izena, hitzaurregilearen
izena, egilearen merituak; eta baita ere nabarmendu beharreko beste edozein azalpen,
inprimalekua, inprimatzailearen izena eta data.
- Atariaren ifrentzua (at. Ifrentzua) / Verso de portada (v. port.): atariaren
ifrentzua hartzen du eta bertan, atariaurrean bezala, eskubideen zerrenda jaso daiteke
(lanaren eskubideak, edizioaren zenbakia, inprimategi zigilua, itzultzailea(k) eta
abar).
- Atariaurrea (ataur.): Anteportada o portadilla (anteport.): atariaren aurreko
orria da, zuriz joan daiteke baina normalean liburuaren izenburua inprimatzen da
laburtuta edo karaktere txikiagoetan, atariarekin alderatuz gero.
- Atariaurrearen ifrentzua (ataur. ifrentzua): Contraportada (contraport.):
Atariaurrearen atzeko orria da, zuriz edo lanaren izenburu orokorra joan daiteke,
liburuki bat baino gehiagok osatzen badute. Baita ere eskubideen zerrenda joan
daiteke (lanaren eskubideak, edizioaren zenbakia, inprimategi zigilua, itzultzailea(k)
eta abar).
- Aurkibidea: Liburuaren edukiaren zerrendatze eskematikoa. Hasieran edo
amaieran joan daiteke (lan zientifikoetan hasieran joan ohi da eta literatura lanetan
bukaeran). Aurkibide kronologiko, geografiko, orrirudi eta abarrenak lanaren
bukaeran doaz.
- Azala (az.) / Cubierta (cub.): Liburu bateko pleguak, inprimatuta, ordenatuta
eta josita edo itsatsita, estaltzen dituen estaldura; atariko datu berberak azaltzen dira
bertan.
- Azalaren atzeko aldea (az. atzeko aldea) / Contracubierta o cubierta
posterior (contracub.): paper-azalez egindako liburuak estaltzeko erabiltzen den
paperezko atzeko planoa.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 45/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
- Bizkarra /(Lomo): liburuaren alboko zatia. Lanaren izenburua, egilea eta
batzuetan seriearen zenbakia edukitzen ditu.
- Hegala /Solapa: azalaren luzera, barrurantz tolestuta. Lanaren egileari buruzko
datuak eduki ditzake.
- Hitzaurrea / Prólogo: Literatur lanaren mamiaren aurretik doan testua da.
Hitzaurrea egileak, editoreak edota beste adituren batek idatzia izaten da. Sarrera
edota prefazio gisa ere ezaguna da.
- Kolofoia edo azken oharra / Colofón: Lanaren amaieran jartzen da (azken
orrialde bakoitian) eta bertan jasotzen da inprimalekua, inprimatze-data eta
inprimatzailearen izena; eta baita ere botaldia eta inprimatzailearen harmarria.
- Mantxeta. Kazeta baten edo aldizkako argitalpen baten izenburuaren, jabeen,
argitaratzaileen eta abarren aipua. Kokagune bat baino gehiago izan badezake ere,
kazeten kasuan argitaldariaren orrialdean edo lehen orrialdearen goiko aldean agertu
ohi da; eta aldizkako argitalpenen kasuan, berriz, aurkibidearen orrialdean
(halakoetan, “argitaldariaren marka” esaten zaio).
- Orriburu. Ikus Mantxeta
CD-DA, VHS BIDEO ETA DVD BATEN ZATIAK:
- Azala (az.) / Funda Gehienean dokumentuaren ontziarekin doazen CD-DA edo VHS-
DVD baten estalkiak dira eta material erantsia.
- Etiketa: Dokumentuari etengabe lotuta dagoena, Library of Congress-ek "label" hitza
aipatzen du eta euskaraz “etiketa” hitzarekin defini daiteke. Zuzena ez izan arren
Liburutegi Nazionalak “caratula” hitza erabiltzen du, “caratula”-ren esanahia “estalkia”
da, elkartutako iturria.
- Tituluak / Créditos: Kreditu-tituluak bideograbazioen kasuan, filmaren hasieran edo
amaieran.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 46/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
Adibideak:
T110 20 $aCentro de Información y Documentación Científica (Madril)
T410 20 $aCINDOC
T670 ## $aCatálogo colectivo de publicaciones seriadas de matemáticas,
1992$b : at. (Centro de Información y Documentación Científica, CINDOC)
Hauxe da katalogatutako lana:
T245 10 $aCatálogo colectivo de publicaciones seriadas de matemáticas$b
: Madrid 1992
T100 10 $aGarikano, Anton$d (1967-)
T670 ## $aLorategiko festa eta beste kontakizun batzuk, 1998$b : atarian
(itzultzailea, Anton Garikano) hegalean (1967an Tolosan jaioa)
Hauxe da katalogatutako lana:
T245 10 $aLorategiko festa eta beste kontakizun batzuk$c / Katherine
Mansfield ; itzultzailea, Anton Garikano
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 47/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
T678 DATU BIOGRAFIKOAK EDO HISTORIKOAK (E)13
Eremu honetan T1XX sarrerari buruzko informazio biografikoa, historikoa eta beste
mota batekoa jasotzen da, bai onartutako sarrera-erregistroan bai onartutako sarrera-
erregistro batean eta azpizatiketan.
Adierazleak
Lehena
# Ez da informaziorik eskaintzen
0 Informazio biografikoa
1 Historia administratiboa
Bigarrena # Zehaztu gabea
Azpieremu-kodeak
$a Datu biografikoak edo historikoak (E)
$b Oharra sakontzea (E)
Adibidea:
T110 2# $aSorotan Bele
T678 ## $aMusika-taldea
T678 ## $aGrupo musical
13
Musika-taldeen autoritateetan soilik bete beharko dute katalogatzaileek. Gainerako kasuetan ohar hau
Liburutegi Zerbitzuak beteko du.
Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila
Pág.: 48/48
Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala
Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
BIBLIOGRAFIA
• Reglas de catalogación. Madrid: Dirección General del Libro, Archivos y
Bibliotecas, 1999
• Formato IBERMARC para registros de autoridad. Madrid: Biblioteca Nacional,
1999 [Hemen eskura: www.bne.es/docs/Registros_autoridad2001.pdf] [Kontsulta:
2008-03-26]
• Formato IBERMARC para registros bibliográficos (I. eta II. tomoa). 6ª edición,
Madrid, 2001 [Hemen eskura:
http://www.bne.es/docs/Rbibliograficos2001_TomoI.pdf
http://www.bne.es/docs/Rbibliograficos2001_TomoII.pdf
http://www.bne.es/docs/Rbibliograficos_erratas_2005.pdf] [Kontsulta: 2008-03-26]
• Jiménez Pelayo, J., García Blanco, R. El catálogo de autoridades: creación y
gestión de unidades documentales. Gijón : Trea, D.L. 2002

More Related Content

Viewers also liked

Social Media Marketing Solution for Realtors
Social Media Marketing Solution for RealtorsSocial Media Marketing Solution for Realtors
Social Media Marketing Solution for Realtorssocialraver
 
Lectionline dedicazione della basilica lateranense
Lectionline dedicazione della basilica lateranenseLectionline dedicazione della basilica lateranense
Lectionline dedicazione della basilica lateranenseMaike Loes
 
Giornata Mondiale del Migrante e del Rifugiato
Giornata Mondiale del Migrante e del RifugiatoGiornata Mondiale del Migrante e del Rifugiato
Giornata Mondiale del Migrante e del RifugiatoMaike Loes
 
Perlbeginners proposal
Perlbeginners proposalPerlbeginners proposal
Perlbeginners proposalazuma satoshi
 
Dutchbroadbandmarket2010 100112090225-phpapp01
Dutchbroadbandmarket2010 100112090225-phpapp01Dutchbroadbandmarket2010 100112090225-phpapp01
Dutchbroadbandmarket2010 100112090225-phpapp01Norman Eisenberg
 
ฉันเหมือนใคร สุขศึกษา ม.1 7
ฉันเหมือนใคร สุขศึกษา ม.1 7ฉันเหมือนใคร สุขศึกษา ม.1 7
ฉันเหมือนใคร สุขศึกษา ม.1 7ai17
 
Flight of the black and yellow
Flight of the black and yellowFlight of the black and yellow
Flight of the black and yellowMichele Kearns
 
Trabajo informatica camping
Trabajo informatica campingTrabajo informatica camping
Trabajo informatica campingjuanortegaperez
 
Study skillsppt
Study skillspptStudy skillsppt
Study skillspptrnesbit
 
Audacity oinarrizkoa
Audacity oinarrizkoaAudacity oinarrizkoa
Audacity oinarrizkoaKatalogador
 
Info 5 minit pppm bhg 4
Info 5 minit pppm   bhg 4Info 5 minit pppm   bhg 4
Info 5 minit pppm bhg 4Opie Mohamad
 
Bideo-grabazioak
Bideo-grabazioakBideo-grabazioak
Bideo-grabazioakKatalogador
 
A guide to bookshare
A guide to bookshareA guide to bookshare
A guide to bookshareDiane Nguyen
 
Lectionline xxvii domenica del t o anno a_5 ottobre 2014
Lectionline xxvii domenica del t o  anno a_5 ottobre 2014Lectionline xxvii domenica del t o  anno a_5 ottobre 2014
Lectionline xxvii domenica del t o anno a_5 ottobre 2014Maike Loes
 

Viewers also liked (20)

Social Media Marketing Solution for Realtors
Social Media Marketing Solution for RealtorsSocial Media Marketing Solution for Realtors
Social Media Marketing Solution for Realtors
 
Lectionline dedicazione della basilica lateranense
Lectionline dedicazione della basilica lateranenseLectionline dedicazione della basilica lateranense
Lectionline dedicazione della basilica lateranense
 
Giornata Mondiale del Migrante e del Rifugiato
Giornata Mondiale del Migrante e del RifugiatoGiornata Mondiale del Migrante e del Rifugiato
Giornata Mondiale del Migrante e del Rifugiato
 
Perlbeginners proposal
Perlbeginners proposalPerlbeginners proposal
Perlbeginners proposal
 
Dutchbroadbandmarket2010 100112090225-phpapp01
Dutchbroadbandmarket2010 100112090225-phpapp01Dutchbroadbandmarket2010 100112090225-phpapp01
Dutchbroadbandmarket2010 100112090225-phpapp01
 
ฉันเหมือนใคร สุขศึกษา ม.1 7
ฉันเหมือนใคร สุขศึกษา ม.1 7ฉันเหมือนใคร สุขศึกษา ม.1 7
ฉันเหมือนใคร สุขศึกษา ม.1 7
 
Flight of the black and yellow
Flight of the black and yellowFlight of the black and yellow
Flight of the black and yellow
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
Latigrita
LatigritaLatigrita
Latigrita
 
Trabajo informatica camping
Trabajo informatica campingTrabajo informatica camping
Trabajo informatica camping
 
Study skillsppt
Study skillspptStudy skillsppt
Study skillsppt
 
Audacity oinarrizkoa
Audacity oinarrizkoaAudacity oinarrizkoa
Audacity oinarrizkoa
 
Inprimakiak
InprimakiakInprimakiak
Inprimakiak
 
Info 5 minit pppm bhg 4
Info 5 minit pppm   bhg 4Info 5 minit pppm   bhg 4
Info 5 minit pppm bhg 4
 
Bideo-grabazioak
Bideo-grabazioakBideo-grabazioak
Bideo-grabazioak
 
Scuola dante alighieri
Scuola dante alighieriScuola dante alighieri
Scuola dante alighieri
 
A guide to bookshare
A guide to bookshareA guide to bookshare
A guide to bookshare
 
Hachioji.pm #13 LT
Hachioji.pm #13 LTHachioji.pm #13 LT
Hachioji.pm #13 LT
 
Epifania
EpifaniaEpifania
Epifania
 
Lectionline xxvii domenica del t o anno a_5 ottobre 2014
Lectionline xxvii domenica del t o  anno a_5 ottobre 2014Lectionline xxvii domenica del t o  anno a_5 ottobre 2014
Lectionline xxvii domenica del t o anno a_5 ottobre 2014
 

Similar to Autoritateak

Imprimaki modernoak
Imprimaki modernoakImprimaki modernoak
Imprimaki modernoakKatalogador
 
Gobernu Kontseiluaren Akordio nagusiak, Gobernu Kontseilua, 2015-03-17ko Gobe...
Gobernu Kontseiluaren Akordio nagusiak, Gobernu Kontseilua, 2015-03-17ko Gobe...Gobernu Kontseiluaren Akordio nagusiak, Gobernu Kontseilua, 2015-03-17ko Gobe...
Gobernu Kontseiluaren Akordio nagusiak, Gobernu Kontseilua, 2015-03-17ko Gobe...Irekia - EJGV
 
eLiburutegiaren lantaldearekin bileraren laburpena
eLiburutegiaren lantaldearekin bileraren laburpenaeLiburutegiaren lantaldearekin bileraren laburpena
eLiburutegiaren lantaldearekin bileraren laburpenaLiburutegiak Kultura Saila
 
Protocolo captura 2011_eu
Protocolo captura 2011_euProtocolo captura 2011_eu
Protocolo captura 2011_euKatalogador
 
Protocolo captura 2011_eu
Protocolo captura 2011_euProtocolo captura 2011_eu
Protocolo captura 2011_euKatalogador
 
Protocolo Captura 2011 Eu
Protocolo  Captura 2011 EuProtocolo  Captura 2011 Eu
Protocolo Captura 2011 EuKatalogador
 

Similar to Autoritateak (7)

Imprimaki modernoak
Imprimaki modernoakImprimaki modernoak
Imprimaki modernoak
 
Gobernu Kontseiluaren Akordio nagusiak, Gobernu Kontseilua, 2015-03-17ko Gobe...
Gobernu Kontseiluaren Akordio nagusiak, Gobernu Kontseilua, 2015-03-17ko Gobe...Gobernu Kontseiluaren Akordio nagusiak, Gobernu Kontseilua, 2015-03-17ko Gobe...
Gobernu Kontseiluaren Akordio nagusiak, Gobernu Kontseilua, 2015-03-17ko Gobe...
 
eLiburutegiaren lantaldearekin bileraren laburpena
eLiburutegiaren lantaldearekin bileraren laburpenaeLiburutegiaren lantaldearekin bileraren laburpena
eLiburutegiaren lantaldearekin bileraren laburpena
 
Guia expurgo
Guia expurgoGuia expurgo
Guia expurgo
 
Protocolo captura 2011_eu
Protocolo captura 2011_euProtocolo captura 2011_eu
Protocolo captura 2011_eu
 
Protocolo captura 2011_eu
Protocolo captura 2011_euProtocolo captura 2011_eu
Protocolo captura 2011_eu
 
Protocolo Captura 2011 Eu
Protocolo  Captura 2011 EuProtocolo  Captura 2011 Eu
Protocolo Captura 2011 Eu
 

More from Katalogador

Bibliografía Demetrio Loperena
Bibliografía Demetrio LoperenaBibliografía Demetrio Loperena
Bibliografía Demetrio LoperenaKatalogador
 
Bibliografía - juan luis panero
Bibliografía - juan luis paneroBibliografía - juan luis panero
Bibliografía - juan luis paneroKatalogador
 
Bibliografía-carlos blanco aguinaga
Bibliografía-carlos blanco aguinagaBibliografía-carlos blanco aguinaga
Bibliografía-carlos blanco aguinagaKatalogador
 
Bibliografía Alberto Bevilacqua
Bibliografía Alberto BevilacquaBibliografía Alberto Bevilacqua
Bibliografía Alberto BevilacquaKatalogador
 
Protocolo captura 2011
Protocolo captura 2011Protocolo captura 2011
Protocolo captura 2011Katalogador
 
Protocolo Captura 2011
Protocolo  Captura 2011Protocolo  Captura 2011
Protocolo Captura 2011Katalogador
 
Alta ejemplares Depósito Legal
Alta ejemplares Depósito LegalAlta ejemplares Depósito Legal
Alta ejemplares Depósito LegalKatalogador
 
Protocolo ereaders
Protocolo ereadersProtocolo ereaders
Protocolo ereadersKatalogador
 
Materiales gráficos proyectables
Materiales gráficos proyectablesMateriales gráficos proyectables
Materiales gráficos proyectablesKatalogador
 
Quick timeversionimprimible
Quick timeversionimprimibleQuick timeversionimprimible
Quick timeversionimprimibleKatalogador
 

More from Katalogador (20)

Marc21
Marc21Marc21
Marc21
 
Bibliografía Demetrio Loperena
Bibliografía Demetrio LoperenaBibliografía Demetrio Loperena
Bibliografía Demetrio Loperena
 
Bibliografía - juan luis panero
Bibliografía - juan luis paneroBibliografía - juan luis panero
Bibliografía - juan luis panero
 
Bibliografía-carlos blanco aguinaga
Bibliografía-carlos blanco aguinagaBibliografía-carlos blanco aguinaga
Bibliografía-carlos blanco aguinaga
 
Bibliografía Alberto Bevilacqua
Bibliografía Alberto BevilacquaBibliografía Alberto Bevilacqua
Bibliografía Alberto Bevilacqua
 
Resumen 4.7
Resumen 4.7Resumen 4.7
Resumen 4.7
 
Resumen 4 1
Resumen 4 1Resumen 4 1
Resumen 4 1
 
Brecha digital
Brecha digitalBrecha digital
Brecha digital
 
Protocolo captura 2011
Protocolo captura 2011Protocolo captura 2011
Protocolo captura 2011
 
Protocolo Captura 2011
Protocolo  Captura 2011Protocolo  Captura 2011
Protocolo Captura 2011
 
Alta ejemplares Depósito Legal
Alta ejemplares Depósito LegalAlta ejemplares Depósito Legal
Alta ejemplares Depósito Legal
 
E-readers
E-readersE-readers
E-readers
 
Protocolo ereaders
Protocolo ereadersProtocolo ereaders
Protocolo ereaders
 
Redes sociales
Redes socialesRedes sociales
Redes sociales
 
Materiales gráficos proyectables
Materiales gráficos proyectablesMateriales gráficos proyectables
Materiales gráficos proyectables
 
Mapak
MapakMapak
Mapak
 
Material mixto
Material mixtoMaterial mixto
Material mixto
 
Vtesy htasblog
Vtesy htasblogVtesy htasblog
Vtesy htasblog
 
Google docs
Google docsGoogle docs
Google docs
 
Quick timeversionimprimible
Quick timeversionimprimibleQuick timeversionimprimible
Quick timeversionimprimible
 

Autoritateak

  • 1. Autoritateak sortzeko prozedura- eskuliburua 1.1 Bertsioa 2008ko urtarrila Donostia - San Sebastian, 1 – 01010 VITORIA-GASTEIZ tef. 945 01 94 70 – Fax 945 01 95 34 – e-mail ondarea@ej-gv.es
  • 2. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 2/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi AURKIBIDEA ESKULIBURUAREN XEDEA.................................................................................... 3 LIBURU-BILDUMAK ................................................................................................ 3 AUTORITATEAK SORTZEA .................................................................................... 5 T008 LUZERA FINKOKO INFORMAZIO KODETUA – INFORMAZIO OROKORRA (EE) ....................................................................................................... 9 T040 ZENTRO KATALOGATZAILEA (EE)........................................................... 11 T100 SARRERA NAGUSIA – NORBANAKO EGILEA (EE) ................................ 12 T110 SARRERA NAGUSIA – EGILE KORPORATIBOA (EE) ............................. 16 T111 SARRERA NAGUSIA – BILTZAR-IZENA (EE)........................................... 20 T130 SARRERA NAGUSIA – IZENBURU HAUTATUA (EE).............................. 22 T150 GAI-SARRERA - GAI-SARRERA (E)............................................................ 36 T151 GAI-SARRERA – LEKU-IZENA (E).............................................................. 37 T155 SARRERA – GENERO/FORMA TERMINOA (EE) ...................................... 39 T4XX, T5XX ERREFERENTZIAZKO EREMUAK (EE)........................................ 40 T670 KONTSULTATUTAKO ITURRIA (E)............................................................ 42 T678 DATU BIOGRAFIKOAK ETA HISTORIKOAK (E)...................................... 47 BIBLIOGRAFIA........................................................................................................ 48
  • 3. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 3/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi ESKULIBURUAREN XEDEA AUTORITATEAK sortzeko unean katalogatzaileei normalizatutako jarraibideak ematea da eskuliburu honen xedea, Absysneten autoritateen datu-base homogeneo eta normalizatua edukitzeko. Ondoren azalduko diren arauek sarrerak zehazteko balio dute, eta baita ere jakiteko horietako zein izango den sarrera nagusia eta zein edo zeintzuk bigarren mailakoak. LIBURU-BILDUMAK Pertsona izenak 1. Reglas de Catalogación. Madrid : Dirección General del Libro, Archivos y Bibliotecas, 1999. 2. BNE Autoritate katalogoa: [Hemen eskura: http://www.bne.es] [Kontsulta: 2008- 03-26] 3. Mujika Etxeberria, Alfontso; Goenaga Unamuno, Ane y Alberdi Gorostiaga, Andres. Onomastika: irizpideak. Vitoria-Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 2005 (+ 1 CD-Rom) 4. Azkue Biblioteka (Euskaltzaindia) [Hemen eskura: http://www.euskaltzaindia.net/azkue] [Kontsulta: 2008-03-26] 5. Library of Congress Autoritate katalogoa [disponible en Web: http://authorities.loc.gov/] [Kontsulta: 2008-03-26] 6. Bibliotèque Nationale de France Autoritate katalogoa [disponible en Web: http://catalogue.bnf.fr/] [Kontsulta: 2008-03-26] 7. Deutsche Bibliothek Autoritate katalogoa [disponible en Web: http://www.ddb.de/] [Kontsulta: 2008-03-26] 8. Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa [disponible en Web: http://www.euskadi.net/harluxet] [Kontsulta: 2008-03-26] 9. Enciclopedia general ilustrada del País Vasco. Cuerpo A, Diccionario enciclopédico vasco, San Sebastián : Auñamendi , D.L. 1968-1997 [disponible en Web: http://www.euskomedia.org/aunamendi] [Kontsulta: 2008-03-26] Gaztelaniaz Gaztelaniazko gai-sarrerak lantzeko erabil daitezkeen liburu-bildumak hauexek izango dira: 1. BNE Autoritate katalogoa: [Hemen eskura: http://www.bne.es] [Kontsulta: 2008- 03-26] 2. Library of Congress Autoritate katalogoa [disponible en Web: http://authorities.loc.gov/] [Kontsulta: 2008-03-26] 3. Reglas de Catalogación. Madrid: Dirección General del Libro, Archivos y Bibliotecas, 1999.
  • 4. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 4/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi 4. Villalón, Alberto. Encabezamientos de materia para libros infantiles y juveniles. Madrid : Fundación Germán Sánchez Ruipérez: Pirámide, 1994 5. Lista de encabezamientos de materia para bibliotecas públicas. Madrid : Dirección General del Libro y Bibliotecas, D.L. 19931 Euskaraz Euskarazko gai-sarrerak sortzeko ondoko liburu-bildumak erabiliko dira: 1. AUBI: kontsulta tresna gisa. 2. BNE Autoritate katalogoa: [Hemen eskura: http://www.bne.es] [Kontsulta: 2008- 03-26]. Aurrez IVAPek itzulia. 3. Library of Congress Autoritate katalogoa [disponible en Web: http://authorities.loc.gov/] [Kontsulta: 2008-03-26] 4. Villalón, Alberto. Haur eta gazteeentzako liburuetarako gai-sarrerak, Vitoria- Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 2006 [Hemen eskura http://www.kultura.ejgv.euskadi.net/r46- 4879/es/contenidos/informacion/manuales_snbe/eu_8043/adjuntos/eu_haur_gazte_li buru_gai-sarrerak.pdf] [Kontsulta: 2008-03-26] 5. Euskalterm [Hemen eskura: http://www.euskadi.net/euskalterm] [Kontsulta: 2008- 03-26] 6. Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa [Hemen eskura: http://www.euskadi.net/harluxet] [Kontsulta: 2008-03-26] Leku-izenak 1. Lurralde eta erkide autonomo ezberdinen egunkari ofizialak. 2. BNE Autoritate katalogoa: [Hemen eskura: http://www.bne.es] [Kontsulta: 2008- 03-26] 3. Mujika Etxeberria, Alfontso; Goenaga Unamuno, Ane eta Alberdi Gorostiaga, Andres. Onomastika: irizpideak. Vitoria-Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 2005 (+ 1 CD-Rom) 4. Euskaltzaindiaren arauak eta izendegiak [Hemen eskura: http://www.euskaltzaindia.net] [Kontsulta: 2008-03-26] 1 Horrelako ediziorik ezean, beste hau erabili: Lista de encabezamientos de materia para bibliotecas públicas. Madrid: Dirección General del Libro y Bibliotecas, 1986
  • 5. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 5/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi AUTORITATEAK SORTZEA Autoritateak sortzeko hizkuntza Autoritateen erregistroak sortzeko hizkuntza hautatzeko unean autoritateak bi taldetan sailkatu dira: Autoritate bakarrak Sarrera bakarra dute, erabilitako grafiak euskararako nahiz gaztelaniarako balio du. Autoritate horien kasuan, PAREKO oharrak egingo dira euskaraz eta gaztelaniaz (eremuak errepikatu daitezkeenean). Kasu horietan, T040 etiketako $b azpieremuan baqspa idatziko da. Talde honetan biltzen dira: • Norbanako egileen sarrerak, azpisarrerarik gabe. • Euskaldunak ez diren egile korporatiboen sarrerak (jurisdikziorik edota mugatzaile geografikorik ez badute). • Serieko sarrera elebakarrak. Gaztelaniazko eta euskarazko autoritateak Talde honetan sartzen dira: • Norbanako egileen sarrerak (T100), egile korporatiboen sarrerak (T110) eta izenburu hautatuen sarrerak (T130) edozein motako azpisarrerekin. • Euskal egile korporatiboen sarrerak (T110), gehienean izendapen elebiduna dutenak. • Euskal Herrikoak ez diren egile korporatiboen sarrerak (T110) (jurisdikzio edo mugatzaile geografikoa badute). • Biltzarren sarrerak (T111). • Serieko sarrera elebidunak (T130). • Gaztelaniazko gai-sarrerak (T150) eta leku-izenak (T151). • Genero/forma terminoak (T155). Kasu horietan, T040 etiketako $b azpieremuan dagokion spa (gaztelania) edo baq (euskara) idatziko da. Katalogoan euskarazko2 edo gaztelaniazko baliokidea den sarrerarekin lotuko dira. 2 Ikus Euskarazko eta gaztelaniazko autoritateen elkartzea erregistroan, eskuliburu honetako 8. orrialdean.
  • 6. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 6/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Prozedura orokorrak Autoritateen datu-basea ahalik eta kontrolatuena edukitzeko, Liburutegi Zerbitzuak autoritate guztiak behin-behinekoak izatea erabaki du. Behin bertako teknikariek berrikusi eta gero, autoritate horiek behin-betikoak izango dira. Liburutegiek autoritateak sortzerakoan hauxe izan behar dute kontuan: • T008 etiketako 33 posizioko (sarreraren egoera) kodea c izango dela, hots, behin-behineko sarrera. • T040 etiketako $a azpieremuan zentro katalogatzailearen3 kodea jasoko dela. Autoritateak atzematea Autoritateen katalogoa oraindik behar bezala garbitu barik dago. Hori dela eta, baliteke katalogatzaileak errepikatutako autoritateak aurkitzea eta zein erabaki behar duen ez jakitea. Egoera horri aurre egiteko, BETI egiaztatu behar da T040 etiketa, eta ELSN-AUBI ($a eta $c edota $d ondoren) kodea duena hartu beharko da. Horretarako, katalogazio pantailan hurrats hauek jarraitu behar dira: 1. Bilatu nahi den terminoa sartu, esaterako, Pako Aristi (Lehenengo lerroan, ziurtatzeko aktibo dagoen eremuan bilatuko dugula). 2. botoian klikatu eta agertzen diren autoritateen artean bat aukeratu. 3. Komeni den autoritatea hautatu. 4. laukian klikatu. 5. botoian klikatu T040 eremuko kodea egiaztatzeko. 3 Ikus T040 ZENTRO KATALOGATZAILEA (EE).
  • 7. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 7/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi 6. T040 etiketan ELSN-AUBI ($a eta $c edota $d ondoren) agertzen dela ziurtatu eta gero, atzeman. Dena den, katalogatzaileak errepikatutako autoritateak bilatzen baditu Liburutegi Zerbitzura bidali beharko ditu horretarako sortu den autoritateen inprimakiaren bidez. Liburutegi Zerbitzuko teknikariek autoritate horiek transferitu eta batu egingo dituzte. Balidatu gabeko autoritateak Katalogatzaileak balidatu gabeko autoritate bat aurkitzen badu atzeman ahalko du, baina balidatzeko Liburutegi Zerbitzura bidali beharko du (informazio-iturri ekoizlea adieraziz)4 ) xede horrekin prestatutako inprimakiaren bidez. Autoritate berriak sortzea Autoritatea AUTO datu-basean ez badago, katalogatzaileak sortu beharko du. Horretarako, eskuliburu honetako jarraibideak segi beharko ditu, iturri honetan oinarrituta: Formato Ibermarc para registros de autoridad. Madrid: Biblioteca Nacional, 1999. Sarrerak sortzeko unean aurreko bertsioekin alderatuz gero, Absysnetek lehio bat aurkezten du sortu nahi den sarrera mota aukeratzeko: norbanako egilea, egile korporatiboa, biltzarra eta abar. 4 Ikus T670 INFORMAZIO-ITURRI EKOIZLEA.
  • 8. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 8/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Euskarazko eta gaztelaniazko autoritateen elkartzea erregistroan Absysen 6.0 bertsiotik aurrera sarrerak elkartzeko aukera dago, hau da, erregistro berean euskarazko onartutako sarrera batetik baliokidea den gaztelaniazko onartutako sarrera batera bidaltzeko aukera, eta alderantziz. Beraz, baliodun sarrera bera bi hizkuntzatan, euskaraz eta gaztelaniaz, agertuko da, eta beraien artean ezarritako erlazioetatik nabigatu ahalko da. Prozesua ondokoa da: 1. Lehendabiziko autoritatea sortu behar da, euskaraz edo gaztelaniaz, dagokion T1XX eremuan, eta onartu botoian klikatu. 2. Ondoren bere termino baliokidea sortu beste hizkuntzan, autoritate-erregistro berri batean. Bigarren autoritatea onartu baino lehen dagokion T7XX5 eremuan kokatuko gara eta kontsultako ikonoan klikatuko dugu. Autoritate baliokidea bilatu eta atzeman. Orain onartu dezakegu autoritatea eta modu horretan bi autoritateak automatikoki lotuta geratuko dira. Adierazi behar da estruktura hau sortu eta gero, autoritate bat aldatzea erabakitzen bada, nahikoa dela dagokion autoritatea (T1XX) aldatzearekin. Behin aldaketa onartu eta gero, katalogoa eguneratzerakoan aldaketa horiek dokumentu guztietan islatuko dira, bai erlazionatutako sarreretan bai erregistro bibliografikoetan6 5 Autoritate erregistroa T100 bada, T700 eremuan kokatuko gara, T110 bada T710enean etab. 6 Katalogo bibliografikoa gauez eguneratzen da; hortaz, autoritateen katalogoan egindako aldaketak hurrengo egunean ikusiko dira. T150 #4 $a Berokiak T750 ## $a Abrigos « ZZ0098734» T150 #1 $a Abrigos T750 ## $a Berokiak«ZZ0098727»
  • 9. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 9/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T008 LUZERA FINKOKO INFORMAZIO KODETUA – INFORMAZIO OROKORRA (EE) Eremu honek 40 posizio ditu eta erregistroari buruzko informazio kodetua eskaintzen du. Kodetutako informazioa posizioak ematen du, eta erregistroan segidan agertzen da, adibidean bezalaxe: T008040418nnvaipnnaabn##########|n#aac####d Kode alfabetikoak beti letra xehez idazten dira. 08 Katalogoaren hizkuntza Karaktere bakarreko kode alfabetikoa da eta sarreraren (T1XX) hizkuntza adierazten du. Gure kasuan honela erabiliko da: a Gaztelania, katalana, galegoa eta euskara. Kode hau erabiliko da autoritate bakarren kasuan, hots, autoritateak forma bakarra badu. Ohikoena da egile pertsonalen kasuan. s Gaztelaniaz soilik. Gaztelaniaz sortutako sarreretarako. v Euskaraz soilik. Euskarazko sarreretarako. 13 Zenbakitutako edo zenbakitu gabeko seriea Karaktere bakarreko kode alfabetikoa da, eta T130 etiketak, zenbakitutako edo zenbakitu gabeko serie baterako, sarrera onartua duen adierazten du. Logikoki, serieko autoritateak direnean bakarrik erabiliko da. a Zenbakitua b Zenbakitu gabea n Ez aplikagarria. T1XX eremuak seriea ez den sarrera du. 33 Sarreraren egoera Karaktere bakarreko kode alfabetikoa da eta katalogazio irizpideen edota erabilitako sarrera-sistemaren egokitze maila adierazten du. Automatikoki c kodea azalduko da eta sarrera behin-behinekoa dela adierazten du. KATALOGATZAILEAK EZ DU ALDATUKO. Liburutegi Zerbitzutik soilik aldatu ahalko da; behin autoritatea onartu eta gero, c kodea a (onartutako sarrera) kodeagatik ordezkatuko da.
  • 10. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 10/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi
  • 11. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 11/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T040 ZENTRO KATALOGATZAILEA (EE) Eremu honetan Ibermarc kodea edota jatorrizko erregistroa sortu zuen erakundearen izenaren datuak jasotzen dira: Ibermarc edukiaren identifikatzaileak esleitu dituztenak, ordenagailu bidez irakurtzeko moduan erregistroa transkribatu dutenak edota aurrez zegoen Ibermarc erregistroa aldatu dutenak. Eremu honek eta T008/39 kodeak (zentro katalogatzailea) edukiaren erantzukizuna eta autoritate-erregistroa transkribatu duten zentroak identifikatzen ditu. Modu honetan beteko da: $aZentro katalogatzailearen kodea$b. Autoritatearen hizkuntza$c. Zentro transkribatzailearen kodea Adierazleak Lehena # Zehaztu gabea Bigarrena # Zehaztu gabea Azpieremu-kodeak $a Jatorrizko zentro katalogatzailea (EE). Jatorrizko erregistroa sortu duen erakundea. $b Katalogazio-hizkuntza (EE). baq, spa edo baqspa izan daiteke. $c Zentro transkribatzailea (EE). Erregistroa transkribatzen duen erakundea ordenagailu bidez irakurri ahal izateko. Zentro katalogatzaile bera izango da. $d Erregistroa aldatu duen zentroa (E). Aldaketak badaude, ELSN-AUBI izango da. Adibidea: Durangoko Liburutegiak sortutako autoritate erregistroa: T040 ## $a B0095 $bbaqspa $cB0095 Autoritate erregistroa Liburutegi Zerbitzuak birpasatu ondoren: T040 ## $ aB0095 $bbaqspa $cB0095 $dELSN-AUBI Liburutegi Zerbitzuak zuzenean sortutako autoritate erregistroa: T040 ## $a ELSN-AUBI $bbaqspa $cELSN-AUBI
  • 12. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 12/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T100 SARRERA NAGUSIA — NORBANAKO EGILEA (EE) Norbanako egilea sarrera nagusia nola bigarren mailakoa izan daiteke erregistro bibliografikoan. Eremu honetan norbanako egileen izenak sartuko dira katalogazio moduluko T100, T600 eta T700 etiketetan. Autoritate mota hauek idazterakoan ondoko zehaztasunak izan behar dira kontuan: Katalogazio Arauetan ezarritako irizpideen arabera idatziko dira. Sarrera nagusia sortzeko: - Gaur egungo egileak: egileak bere burua ezagutarazteko erabili nahi duen izena hautatuko da beti, hau da, atarian agertzen den izena. - Egile klasikoak, hilak eta pertsonaia historikoak: katalogatzaileak atarian agertzen den izena hartuko du. Liburutegi Zerbitzuak katalogoak (liburutegi nazionalak…) aztertu ondoren sarreraren behin betiko forma ezarriko du. ORTOGRAFIA ARAUAK eta PUNTUAZIOA: - Abizenak letra xehez idatziko dira, lehendabiziko letra izan ezik. Adibidea: T100 1# $aIrigoien, Joan Mari eta ez T100 1# $aIRIGOIEN, Joan Mari - Izenei azentua jarriko zaie, ortografia arauak jarraituz, baita letra larriei ere. Adibidea: T100 1# $aÁlvaro Zamora, María Isabel - Mª edo Ma. (Maria) laburdurak osorik idatziko dira beti. Adibidea: T100 1# $aFuente, Ana María de la - Fdez. edo Fco. motako laburdurak ez dira inoiz ere osatuko. - Izenetan inizial bat baino gehiago agertzen bada, inizialen ondoren puntua eta tartea jarriko da; eta baita abizenen ondoren doan komaren ostean ere. Adibidea: T100 1# $aFernández, J. L. - $c azpieremuko puntuazio zeinuak katalogatzaileak sartu beharko ditu, programak ez ditu ematen aldakorrak direlako. Jaiotza- eta heriotza-datak jaso behar dira, betiere argitalpenean agertzen badira. Datak jarriz gero, onartutako eta baztertutako sarreretan jarri behar dira.
  • 13. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 13/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Adibideak: T100 1# $aArregi, Xabier$d (1934-) [1934an jaioa eta oraindik bizirik dagoena] T100 1# $aGómez Librero, Felisa$d (j. 1896) [1896an jaioa] T100 1# $aMartínez de Aranda, Pedro$d (h. 1937) [1937an hila] T100 1# $aEspadero, Javier$d (ca. 1832-1872) [gutxi gorabehera 1832an jaioa] T100 1# $a Larreguy, Bernard $d (fl. 1775) [Heldutasun literarioa 1775. urtean lortu zuen] T100 1# $a Etxepare, Bernard $d (fl.1516-1545) [Heldutasun literarioa 1516 eta 1545 bitartean lortu zuen] HOMONIMIA sahiestuko da. Izen bera duten lagunak bereizten ahalegindu behar da eta lagun bakoitza bakarra bihurtu elementu identifikatzaileak gehituz. Jaiotza- eta heriotza-datak gehitzeak lana errazten du; baina horrez gain, hurrenkera honetan ondoko elementuak gehitu daitezke: 1. Izenaren forma osoa: Datarik ezean, $q erabiliko da izena osatzeko. Adibideak: T100 1# $aGómez, J.$q(José) T100 1# $aGarcía, Luis$q(García Grandes) T100 1# $aGarcía, L.$q(Luis García Robledo) 2. Beharrezko zehaztasunak: lanbidea, tituluak, erlijio-ordenaren siglak… - Inoiz ez da erabiliko funtzioa (itzultzailea, hitzaurregilea, etab.) adierazten duen terminorik edota laburdurarik, beharrik gabe autoritateak ez errepikatzeko. Bakoitzaren funtzioa erregistro bibliografikoan zehaztuta agertzen da. - Erlijio-ordenen siglak, parentesi artean, 1999ko Katalogazio Arauetako VI. gehigarritik hartuko dira. Parentesiaren aurretik tartea utzi behar da eta siglak puntu bidez bereiziko dira, baina tarterik gabe, laburdurak letra bat baino gehiago dutenean izan ezik. Adibidea: T100 0# $aLamberto de Zaragoza$c(O.F.M. Cap.) Izenaren ondoren doazen zenbaki erromatarrak $b azpieremuan doaz hasierako elementua ponte izena denean, beste kasu batzuetan $c azpieremuan joango dira. Adibidea: T100 0# $aAlfontso$b XIII.a $c, Espainiako erregea T100 1# $aAppleton, Víctor$cII (seud.) $c azpieremuak dauzka:
  • 14. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 14/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi - Maila, kargua edo noblezia adierazten duten titulu edota hitzak - Trataera adierazten duten terminoak - Zenbaki erromatarrak, $a azpieremua ponte izenarekin hasten ez bada - Izenarekin loturik doazen beste hitzak edo esaldiak. Egile-serie motako autoritateak Monografiak katalogatzeko eskuliburuan azaltzen den bezala, batzuetan beharrezkoa izango da egile-serie motako autoritate bat sortzea. Mota horretako autoritatea sortzeko ondoko urratsak jarraituko dira: 1. Norbanako egile motako autoritatea sortuko da eta ondoko azpieremuak gehituko zaizkio: a. $t azpieremua, bertan aztertzen ari den seriearen izenburua jasoko da edo jatorrizko izenburua, jatorrian beste hizkuntza batean argitaratu bazen. b. $l azpieremua, seriearen jatorrizko hizkuntza katalogazioaren beste hizkuntza bat bada. c. Azkenik, parentesi artean eta aurretik inolako azpieremurik ez duela, bildumaren argitalpenaren argitaletxea gehituko da. 2. Ikus (T400) motako erreferentzia egingo da seriearen jatorrizko izenburua argitaletxeak emandako itzulpenaren desberdina bada. 3. Ikus (T430) motako erreferentzia egingo da argitaletxeak emandako seriearen izenarekin. Adibidea: T100 1# $aHof, Marjolijn$d (1956-)$t. Koe en Mus«l». Euskara (Ibaizabal) T400 1# $aHof, Marjolijn$d (1956-)$t. Txio eta Mu (Ibaizabal) T430 #0 $aTxio eta Mu T670 ## $aTrenean, 2003$b : az. (Txio eta Mu) T670 ## $aTrenean, 2003$b : cub. (Txio eta Mu) T670 ## $aWWW Gottmer kinderboeken, 2004-06-30$b : (Koe en Mus Omdraaiboekje 1) Adierazleak Lehena 0 Izen berezia. Izen berezia da edo hitz, inizial eta abarrez osatutako izena, hurrenkera zuzenean. 1 Abizena (k) 3 Familia izena. Izenak familia, klan, dinastia, etxe edota antzeko taldea ordezkatzen du, modu zuzenean edota alderantziz. Bigarrena # Zehaztu gabea
  • 15. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 15/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Azpieremu-kodeak $a Izen berezia (EE). Izena edo familiaren izena ordezkatzeko erabilitako abizena edo izena, letrak, inizialak, laburdurak, esaldiak edo zenbakiak. $b Zenbakiak (EE). Zenbaki erromatarra eta abizenaren ondorengo zatiak, lehen adierazleak 0 balioa duenean. $c Tituluak eta izenarekin zerikusia duten gainerako hitzak (E) $d Izenarekin elkartuta doazen datak (EE). Jaiotza-datak, heriotza-datak edota izenarekin elkartuta doan beste edozein data. $l Lanaren hizkuntza (EE) $t Lanaren izenburua (EE). Egile-izenburu kasuetarako. Adibideak: T100 0# $aJuan$c, Bataiatzailea, Santua T100 0# $aJoan Paulo$b II.a$c, Aita Santua$d (1920-2005) T100 0# $a Brigita Suediakoa $c, Santua $d (1303-1373) T100 0# $aVirgen María T100 0# $a Alejandro Magno $d (356-323 a.C.) T100 0# $a Alexandro Handia $d (K.a. 356-323) T100 0# $a Bordari $d (1910-1983) T100 1# $a Amuriza, Xabier $d (1941-) T100 1# $aMoix, Terenci$d (1942-2003) T100 1# $aChurchill, Winston,$c, Sir $d(1874-1965)$j-Bibliografiak T100 1# $aGarcía Márquez, Gabriel$t. El otoño del patriarca$x Lenguaje T100 1# $aFlores Dávila, Pedro de Zúñiga y de la Cueva $c, Marqués de T100 3# $aMedici (Familia)$j-Biografiak
  • 16. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 16/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T110 SARRERA NAGUSIA – EGILE KORPORATIBOA (EE) Egile korporatiboa sarrera nagusia nola bigarren mailakoa izan daiteke erregistro bibliografikoan. Katalogazio arauetan adierazitakoaren arabera beharrezkoa denean, egile korporatiboaren sarrera nagusia egingo da. Aplikatzeko irizpideak: Korporazioaren izena argitalpenean hainbat modutan agertzen bada, korporazioaren argitalpenetako informazio-iturri nagusian nabarmentzen dena hartuko da. Modu baten baino gehiagotan agertzen bada, tipografikoki nabarmentzen dena hartuko da; eta desberdintasunik ez badago, laburrena hartuko da. Hautatu ez diren formei erreferentziak egingo zaizkie: Hizkuntza hautatzea: - Korporazioak: ofíziala hobesten da. Hizkuntza ofizial bat baino gehiago egonez gero, eta horien artean euskara edo gaztelania7 , horiek hartuko dira. Bestela, ezarritako hurrenkeran. - Nazioarteko erakundeak: euskaraz eta gaztelaniaz, halakorik egonez gero. Bestela, jatorrizko hizkuntzan. - Jurisdikzio eremua: beti euskaraz eta gaztelaniaz. - Eliza Katolikoaren erakundeak: latinez. - Tokiko eliza eta erlijio-ordenak: euskaraz eta gaztelaniaz. - Nahasketa sor dezaketen hitzak ez dira erabili behar. Halaber, erakundeen izenak ez dira itzuli behar. Ortografia arauak eta puntuazioa: - Hizkuntza bakoitzeko ortografia arauak jarraituko dira. - Korporazio izenen inizialen (siglak) artean ez da tarterik utziko. - Kakotxak errespetatuko dira. - B.H.I. (Bigarren Hezkuntzako Institutua) edo I.E.S (Instituto de Enseñanza Secundaria), B.I. (Batxilergo Institutua) edo I.B. (Instituto de Bachillerato) motako siglak beti osatuko dira. - Ohorezko aipuak eta sozietatea edo korporazioa adierazten duten motako aipuak kenduko dira. - Musika-taldeen kasuan taldearen izenaren hasierako artikulua errespetatuko da, esaterako, The Beatles, Los Ronaldos, etab. Sarrera ez onartua (T410) egingo da baztertutako formarekin (ad.: Beatles). 7 Euskara hautatuko da autoritatea euskaraz katalogatzen ari bada eta gaztelania autoritatea gaztelaniaz katalogatzen ari bada.
  • 17. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 17/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Adibidea: T110 2# $aThe Beatles T410 2# $aBeatles Zuzeneko edo menpeko transkripzioa egiteko unean, hauxe izan behar da kontuan: - Sarrera zuzena egingo da korporazioaren izena nahikoa adierazgarria bada. Menpeko izena ezarriko da kasu hauetan: - Korporazioaren izenak menpekotasun hori adierazteko terminoren bat badu (atala, eremua…). - Korporazioa fakultatea, ikastetxea, unibertsitateko institutua bada eta izenak soilik jakintzaren adar bat adierazten badu (ez pertsonaren izen berezi bat). - Korporazioaren izenak korporazio nagusiaren edo erlazionatutakoaren aipu osoa hartzen badu. Adibideak: T110 2# $aPedro Arrupe Giza Eskubideen Institutua T410 2# $aDeustuko Unibertsitatea$b. Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutua Korporazio ofizialak jurisdikzioaren bidez: Adibidea: T110 1# $aGipuzkoa$bArkitektura Zerbitzua T410 1# $aGipuzkoa$bForu Aldundia$bArkitektura Zerbitzua Korporazio ofizial bat beste korporazio batekin nahasi badaiteke, BETI eta BAKARRIK jarraian dagoen jurisdikzioaren bidez egingo da sarrera: Adibidea: T110 1# $aGipuzkoa$b. Kultura Saila$b.Informatika atala T110 1# $aEuskadi$b.Ogasun eta Herri administrazio Saila$b. Argitalpen Zerbitzu Nagusia T110 1# $aEuskadi$b.Legebiltzarra$b. Argitalpen Zerbitzua HOMONIMIA sahiestuko da. Izen berdina duten korporazioak bereizten saiatu behar da eta korporazio bakoitza bakarra bihurtu behar da elementu identifikatzaileak gehituz. Elementuok hauexek izango dira: - Egoitza (edo jurisdikzioa). Transkribatu ahalko da une horretan homonimiarik ez egon arren.
  • 18. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 18/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi - Korporazio nagusia edo erlazionatutakoa. - Datak - Bestelako gehikuntzak: S.A., S.L. Identifikatzeko terminoak: firma, galeria, elkartea, musika-taldea… T410 etiketan ikus motako erreferentziak jasoko dira: - Baztertutako forma guztien artean: hizkuntza desberdinak, forma osatuagoak edo laburtuagoak, benetako trataera gabeko formak… - Korporazioaren izenean emandako aldaketa txikiak: preposizioak, artikuluak, juntagailuak edota hitzen aldaketak (laburdurak…) - Kendu diren ondo-ondoko korporazio nagusien erreferentziak. Adibidea: T110 1# $aBizkaia$bKirol Zerbitzua T410 1# $aBizkaia$bForu Aldundia$bKirol Arkitektura Zerbitzua - Mende dagoen korporazioak izena aldatzen badu, hori adierazteko izen berriarekin sarrera alternatiboa egingo da. - Bitariko korporazioen kasuan, erreferentziak egingo dira korporazio batetik bestera. 150 etiketan ikus gainera motako erreferentziak jasoko dira: - Arauetan ezarrita daude kasu hauetarako: estatuburuak eta elizako dignitateak. - Izenaren aldaketa garrantzitsuak, aurreko eta ondorengo erlazioak (T665 eta T667 etiketetako oharrak). Adierazleak Lehena 1 Jurisdikzioaren izena. Sarrerako elementua jurisdikzio-izena da 2 Izena modu zuzenean Bigarrena # Zehaztu gabea Azpieremu-kodeak $a Erakundearen edo jurisdikzioaren izena, hasierako elementu gisa (EE). Korporazio izena, erakunde izena edo korporazioaren lehenengo zatia menpeko unitateak daudenean $b Menpeko unitatea (E). Menpeko korporazio unitatearen izena edo bileraren izena korporazioaren edo jurisdikzioaren izenaren bidez. $c Biltzarraren egoitza (EE) $d Biltzarraren edo tratatua sinatu zen data (E)
  • 19. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 19/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi $n Biltzarraren zenbakia edo lanaren zatiarena edo atalarena (E) $p Lanaren zatiaren edo atalaren izena (E) $t Lanaren izenburua (EE) Adibideak: T110 1# $aEuskadi T110 1# $aEuskadi$b. Jaurlaritza T110 1# $aBizkaia$b. Enplegua Suspertzeko Atala T410 1# $aBizkaia$b. Foru Aldundia$b. Enplegua Suspertzeko Atala T110 2#$a Asociación Española para el Estudio de la Menopausia $b Congreso Nacional $n (10.a $d 2006 $c Bartzelona) $t Actualidad en la atención al climaterio y menopausia T110 10 $aEuskadi$t. Autonomia Estatutua, 1979 T110 2# $a Juan Antonio Sagardoy, Abogados Asociados
  • 20. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 20/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T111 SARRERA NAGUSIA — BILTZAR-IZENA (EE) Biltzar, batzar, sinposium eta abarren sarrera nagusia nola bigarren mailakoa izan daiteke erregistro bibliografikoan. Erabiltzeko irizpideak: Lehendabizi biltzarraren autoritate osoa sortuko da, zenbaki, data eta tokirik gabe, dagozkion aldaera eta oharrekin. Ondoren biltzar bakoitzaren sarrerak sortuko dira onartutako forma, zenbaki, data eta tokiarekin, erregistro bibliografikoaren sarrera izateko; baina ez da inolaz ere autoritatearekin lotuko. Kasu horretan autoritatea (osoa) ez dago bibliografikoarekin erlazionatuta. Biltzarraren izena argitalpenean hainbat modutan azaltzen bada, informazio-iturri nagusian nabarmentzen dena hartuko da. Informazio-iturrian modu baten baino gehiagotan agertzen bada tipografikoki nabarmendutakoa hartuko da, eta ezberdintasunik ezean, laburrena. Aukeratu ez diren formei, erreferentziak egingo zaizkie. Ortografia arauak eta puntuazioa: - Jatorrizko puntuazioa errespetatuko da. - Biltzarraren urtea izenari lotuta agertzen bada apostrofe baten bidez, forma hori errespetatuko da banatu barik: Adibidea: T111 2# $aExpo´92$cSevilla - Sarreraren ondoren azalpena (akronimoa edo inizialak) jar daiteke parentesi artean. - Biltzarren zenbakia zenbaki arabiarretan adieraziko da eta forma ordinalean. Unibertsitateek emandako udako ikastaroak EZ dira biltzarrak. Erregistro bibliografikoko sarrera nagusia izenburuaren bidez egingo da. Biltzarraren egoitza euskaraz adieraziko da, betiere itzulpena badu. HOMONIMIA saihestuko da. Izen berdina duten biltzarrak bereizten saiatu behar da eta biltzar bakoitza bakarra bihurtu behar da elementu identifikatzaileak gehituz. Elementu horiek hauexek izango dira hurrenkera honetantxe: 1. Erakunde antolatzailea 2. Esparru geografiko orokorra 3. Hasierako eta bukaerako data Adibidea: T111 2# $aCertamen de Fotografía (Instituto de la Juventud (Espainia)) Adierazleak Lehena 2 Izena hurrenkera zuzenean Bigarrena # Zehaztu gabea
  • 21. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 21/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Azpieremu-kodeak $a Biltzarra, batzarra eta abarren izena sarrera nagusi gisa (EE) $c Biltzarraren egoitza (EE). Biltzarra egin zen tokiaren edo erakundearen izena $d Biltzarraren data (EE) $e Menpeko unitatea (E). Menpeko unitatearen izena bileraren bidez. $n Biltzarraren zenbakia (E). –Zenbaki ordinala arabiar zenbakitan Adibideak: T111 20 $aIhardunaldi Medikoak$n(4.$d. 1994 $c. Donostia) T111 20 $aCongreso Internacional EURALEX T111 2# $aMartin Luther Symposium$d(1983.$c Wittenburg) T111 2# $aBizkaia XXI mendearen aurrean Jardunaldiak$n. (3.a. $d.1985. $c Bilbo)
  • 22. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 22/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T130 SARRERA NAGUSIA — IZENBURU HAUTATUA (EE) Lan bat identifikatzeko egon daitezkeen izenburu guztien artean, izenburu bakarra (uniformea eta onartua) hautatzeak ahalbidetzen du katalogoan izenburu horri buruzko berri guztiak elkartzea, dokumentuetan agertzen diren formak eta hizkuntzak kontuan izan gabe. Modu berean, ahalbidetzen du izenburu bera duten lan desberdinak bereiztea. Horrela, eremu honetan ondoko kodeak sartuko dira: lan anonimoak izenburu hautatuarekin klasiko anonimoak Biblia serieak legeak tratatuak, hitzarmenak, akordioak eta abar izenburu hautatu orokor izuna duten lanak egile ezagunen lanak izenburu hautatuarekin. Azken kasu honetan, autoritateen erregistroko sarrera nagusian egilearen izena ez da jasoko. Soilik horrela atzeman ahalko da izenburu hori katalogo bibliografikoko T240 eta T243 etiketetatik. Argitalpen seriatuak, izenburu beraren azpian, euskarri, hizkuntza... ezberdinetan argitaratutako agirien kasuetan. Adierazleak Lehena # Zehaztu gabea Bigarrena 0 – 9 Alfabetatzen ez duten karaktereak Azpieremu-kodeak $a Izenburu hautatua (EE) $d Tratatua izenpetu zen data (E) $f Argitalpen-data (EE) $k Forma-azpisarrera (E). Formako azpisarrera du. Izenburu hautatuekin erabilitakoak hauexek dira: Eskuizkribuak, Protokoloak eta abar. Eta baita Hautaketa eta Antologia ere. $l Lanaren hizkuntza (EE) $n Lanaren zatiaren edo atalaren zenbakia (E) $p Lanaren zatiaren edo atalaren izena (E)
  • 23. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 23/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi 1. Lan anonimoak eta Biblia - Biblia Katalogazio arauetako I. eranskina erabiliko da Bibliaren eta bere zatien izenburu hautatuak idazteko. Izenburuak bai euskaraz bai gaztelaniaz idatziko dira. Bibliako izenburu hautatuak euskaraz AUBItik eskura daitezke. - Gaztelaniazko klasiko anonimoak Gaztelaniazko klasiko anonimoen izenburu hautatuak idazteko Katalogazio arauetako II. eranskinean ezarritako irizpideei jarraituko zaie. - Lan anonimo euskaldunak Euskal klasiko anonimoen izenburu hautatuak idazteko, momentuz, Liburutegi Zerbitzuarekin kontsultatuko da. - Lan anonimoak: Oro har, izenburu hautatua osatzeko jatorrizko hizkuntzan ezagunena den izenburuaren forma hautatuko da: Hizkuntza gehituko zaio katalogatzen ari den edizioa jatorrizkoaren desberdina bada. Salbuespena: - Latinarenaz bestelako idazkeran idatzitako lan anonimoak. Izenburu hautatua euskaraz edo gaztelaniaz idatziko da halakorik badago; bestela transliterazioa egingo da. Adibideak: T130 #3 $aEl abencerraje y la hermosa Jarifa T130 #0 $aBiblia$p. I.B.$p. Ebangelioak$l. Euskara T130 #0 $aBiblia$p. I.B.$p. Ebangelioak$l. Euskara$k Antologia T130 #0 $aMila gau eta bat gehiago T130 #0 $aChanson de Guillaume$l. Euskara
  • 24. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 24/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi 2. Egile ezagunen bakarkako izenburuak Idatziz horrela jasoko da: - $a Lanaren izenburua jatorrizko hizkuntzan. - $l lana itzulita dagoen hizkuntzaren notazioa, jatorrizko hizkuntzaren kasuan izan ezik. - Egile-izenburu hautatuaren erreferentzia egingo da T400 etiketan. Adibideak: T130 #0 $aAlso sprach Zarathustra$l. Euskara T400 1# $aNietzsche, Friedrich$t. Also sprach Zarathustra$l. Euskara T130 #3 $aEl otoño del patriarca T400 1# $aGarcía Márquez, Gabriel$t. El otoño del patriarca Izenburuak forma aldaerak baditu, lana jatorrizko hizkuntzan ezagunena den forma hautatuko da. Salbuespena: - XVI. mendea baino lehenagoko grekozko lanak. Euskaraz eta gaztelaniaz idatziko dira. Adibidea: T130 #0 $aOdisea T400 0# $aHomero$t. Odisea T430 #0 $aOdysseia Adibidea: T130 #3 $aEl Buscón T400 1# $aQuevedo, Francisco de$t. El Buscón T430 #0 $aHistoria de la vida del Buscón llamado Don Pablos
  • 25. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 25/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi 3. Serieak Serie-izenburuak monografiak katalogatzeko T830 etiketan jasotzen dira, nahiz eta autoritateen katalogoan T130 etiketan jaso. Serieko autoritateak sortzeko unean ondoko hauxe izan behar da kontuan: - Argitaletxearen izena parentesi artean jasoko da seriearen izena oso orokorra denean edota jada dagoen beste serie batekin bat datorrenean. T130 #0 $aNarratiba (Elkar) T130 #0 $aPoesia (Erein) - Seriearen izenak argitaletxearen izena hartzen badu, ez da parentesi artean adieraziko. T130 #4 $aLos jet de Plaza y Janés 4. Argitalpen seriatuak Argitalpen seriatuen kasuan izenburu hautatua erabiliko dugu izenburu beraren azpian euskarri, hizkuntza etab, ezberdinetan argitaratutako agiriak desberdintzeko. Adibideak: T130 0# $a Trafiko istripuen urtekari estatistikoa (Paperean argit.) T130 0# $a Trafiko istripuen urtekari estatistikoa (CD-ROM) T130 0# $a Basque enterprise (Euskarazko argit.) T130 0# $a Basque enterprise (Ed. en inglés)
  • 26. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 26/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi 5. Izenburu hautatu orokor izunak Izenburu hautatu orokor izunak ondoko kasuetan erabiliko dira: - Idazlan guztiak Argitalpenak egile baten idazlan guztiak biltzen dituenean edota hala aurkezten dituenean, Idazlanak izenburu hautatu orokorra erabiliko da. Adibidea: Autoritate erregistroa: T130 #0 $aIdazlanak$l. Euskara Erregistro bibliografikoa: T100 1# $aCervantes Saavedra, Miguel de$d (1547-1616) T243 10 $aIdazlanak$l. Euskara T245 10 $aCervantesen idazlanak euskaraz - Idazlan hautatuak Egile baten hiru lan edo gehiagoko bildumetarako, Idazlan hautatuak izenburu hautatua erabiliko da. Adibidea: Autoritate erregistroa: T130 #0 $aIdazlan hautatuak$l. Euskara Erregistro bibliografikoa: T100 1# $aCervantes Saavedra, Miguel de$d (1547-1616) T243 10 $aIdazlan hautatuak$l. Euskara T245 14 $aLan onenak - Literatura-generoa Genero bat baino gehiago landu duten egileen genero bereko lan-bildumetan, generoaren izena izango da izenburu hautatu orokor izuna.
  • 27. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 27/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Adibideak: Autoritate erregistroa: T130 #0 $aPoesia Erregistro bibliografikoa: T100 1# $aLauaxeta $d (1905-1937) T243 10 $aPoesia T245 10 $aPoesia osoa Autoritate erregistroa: T130 #0 $aAntzerkia$k. Hautaketa Erregistro bibliografikoa: 100 1# $aLabayen, Antonio María $d (1898-1994) T243 10 $aAtzerkia$k. Hautaketa T245 10 $aGizona ta kidea $b ; Malentxo, alargun! ; Jokua ez da errenta Aurreko hiru kasuetan, testuaren hizkuntza gehitu beharko da jatorrizkoaren desberdina bada. Adibidea: Autoritate erregistroa: T130 #0 $aAntzerkia$l. Euskara$k. Hautaketa Erregistro bibliografikoa: T100 1# $aGoethe, Johann Wolfang von$d (749-1832) T243 10 $aAntzerkia$l. Euskara $k. Hautaketa T245 10 $aAntzerki hautatua - Antologiak Egile baten literatura-lan baten edo gehiagoren zatiekin osatutako bildumen kasuan, dagokion izenburu hautatuari eta hizkuntzaren adierazpenari Antologia hitza gehituko zaie. Adibidea: Autoritate erregistroa: T130 #0 $aDon Quijote de la Mancha$l. Euskara$k. Antologia Erregistro bibliografikoa: T100 1# $aCervantes Saavedra, Miguel de$d (1547-1616) T243 10 $aDon Quijote de la Mancha$l. Euskara $k. Antologia T245 10 $aOn Kixote$b : antologia
  • 28. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 28/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi 6. Musika-lanak - Izenburu hautatu literarioa Musika-lan bakarra argitalpen baten izenburu literario (opera, baleta, zartzuela…) baten bidez aurkezten bada, izenburu hautatua egiteko oinarritzat hartuko da musikagileak jatorrizko edizioan emandako jatorrizko izenburua. Halere, musika-lana ondorengo hizkuntza berean emandako izenburuagatik ezagunagoa bada, horixe erabiliko da. Gainera, izenburua oso luzea bada, laburragoa hautatu ahalko da edota zentro katalogatzaileak ezarritako laburrago bat. Adibidea: T130 #0 $aAn der schönen blauen Donau T400 1# $aStrauss, Johann$d (1825-1899)$t. An der schönen blauen Donau T130 #4 $aDie Kunst der Fuge T400 1# $aBach, Johann Sebastian$t. Die Kunst der Fuge - Musika-moldea duen izenburua Izenburu hautatua zentro euskaraz eta gaztelaniaz idatziko da, betiere mundu osoan onartutako hitzak edo itzuli ezin direnak (concerti grossi, intermezzo, lied eta abar) bere horretan utzita. Izenburu hautatua eratzeko, honako elementu hauek erabiliko dira, koma batez bereizita eta hurrenkera honetan: a) musika-moldearen izena b) interpretatzeko modua c) seriearen zenbakia, opus zenbakia edo gaikako katalogoa d) tonalitatea e) identifikatzeko beste ezaugarri batzuk a) Musika-moldearen izena Musika-moldearen izena (kontzertua, suitea, sonata eta abar) pluralean adieraziko da, salbu eta musikagileak molde horretako lan bakarra idatzi badu. b) Interpretatzeko modua Ondoren interpretatzeko modua adieraziko da. Instrumentuak soilik (pianoa, biolina…) izan daitezke, instrumentu-taldeak (egurra, metala, haizea, perkusioa, teklatu- instrumentuak, soka) edo bakarlarientzako lanak taldeekin.
  • 29. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 29/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi c) Zenbakizko elementuak (seriea, opusa, gaikako katalogoaren zenbakia…) Instrumentu berarentzako idatzitako izenburu berdina duten lanetan, serie-zenbakia agertu ohi da eta izenburu hautatuan jasoko da. Baita ere ahal den guztietan opus zenbakia ere gehituko zaio, lanaren azpibanaketei dagozkien zenbakiez gain. d) Tonalitatea XX. mendea baino lehenagoko lanetan erabiliko da, tonu maior edo minorrekoa den adierazita. XX. mendeko musika-konposizioetan, katalogatu beharreko dokumentuan tipografikoki nabarmenduta azaltzen denean baino ez da adieraziko tonalitatea. Latinezko notazio musikala sistema Latinezko notazio musikala sistema FRANTZIA Ingalaterrako notazio musikala sistema Alemaniako notazio musikala sistema Do Ut C C Re Re D D Mi Mi E E Fa Fa F F Sol Sol G G La La A A Si Si B H Sostenido Dièse Sharp is Bemol Bémol Flat es / s e) Beste elementu batzuk: Moldaketak. Mold. gehituko da, aurretik puntu eta koma jarri ta (;) Itzulpenetan (jatorrizko ediziotik desberdinak diren ahots musika-lanetan) izenburu hautatuari katalogatzen ari den edizioko hizkuntzaren izena gehituko zaio, aurretik puntua jarrita. Musikako lanen zatiak: - Bereiz argitaratutako lan-zatietan: lan osoaren izenburu hautatua erabiliko da, ondoren zatiaren izenburua jarrita. Bi izenburuak bereizteko agindutako puntuazioa puntua da. Adibidea: Autoritate erregistroa: T130 #0 $aIberia. $p Triana
  • 30. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 30/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Erregistro bibliografikoa: T100 1# $aAlbéniz, Isaac$d (1860-1909) T240 #0 $aIberia$p. Triana T245 10 $aTriana$b : de la suite Iberia$c / Isaac Albéniz - Batera argitaratutako zati bat baino gehiago. Hiru egoera eman daitezke: a) Elkarren segidako zatiak zenbakera korrelatiboarekin. Zatiak singularrean adieraziko dira (“zk.”) lan osoaren izenburu hautatuaren ondoren, eta ondoren lehen eta azken zenbakiak jarriko dira. b)Bi zati izanik, zenbakirik ez daukatenean edo duten zenbakera korrelatiboa ez denean, edota izenburua edo incipit literarioa dutenean. Lehendabizi aipatutako zatiaren izena erabiliko da (T130) eta egile-izenburuen bigarren mailako sarrera egingo zaio beste zatiari (T700). c) Dokumentuak lan baten hiru zati edo gehiago biltzen dituelarik, zatiak zenbakitu barik badaude edo duten zenbakera korrelatiboa ez bada. Izenburu hautaturako lan osoari dagokiona hartuko da eta, ondoren Hautaketa terminoa jarriko da puntu bidez bereiztuta. Adibideak: T130 #0 $aTrioak,$m fagota, biolina, biolontxeloa, $n K. 370, $r fa maior T400 1# $aMozart, W. A.. $t Trioak, $m fagota, biolina, biolontxeloa, $n K. 370, $r fa maior T130 #0 $aSonatak, $m pianoa, $n 26. zk., op. 81, $r mi bemol mayor T400 1# $aBeethoven, Ludwig van. $t Sonatak, $m pianoa, $n 26 zk., op. 81, $r mi bemol maior - Izenburu hautatu orokor izuna musika lanentzako Izenburu orokorrak honetarako erabiltzen dira: - Konposizio-mota bereko lanen bildumak, baina banakako izenburu desberdinekin. [Mezak. Hautaketa] - Interpretatzeko modu bereko lanen bildumak, baina banakako izenburu desberdinekin. [Gitarra. Hautaketa] - Musika-lan hautatuak. Aurreko bi kasuetatik bat bera ere bete ezin denean: [Musika-lan hautatuak] - Musika-lan guztiak. Izenburu hautatuan soilik [Musika-lanak] agertuko da.
  • 31. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 31/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Adibideak: Autoritate erregistroa: T130 #0 $aLan hautatuak Erregistro bibliografikoa: T100 1# $aGuridi, Jesus$d (1886-1961) T243 10 $aLan hautatuak T245 10 $aGuridiren musika$h [Soinu-grabazioa] Autoritate erregistroa: T130 #0 $aOrkestra musika$k. Hautaketa Erregistro bibliografikoa: T100 1# $a Ravel, Maurice $d (1875-1937) T243 10 $a Orkestra musika$k. Hautaketa T245 10 $a Dafnis eta Cloe, La Valse eta beste$h[Soinu-grabazioa]
  • 32. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 32/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi 7. Legeak Antzinako legeak: - Aro Modernoa baino lehenagoko legeak dira eta usadiozko izenaren bidez ezagunak. - Legeen sarrera legeon usadiozko izenaren bidez egingo da, izen hori osorik hartuta eta jatorrizko hizkuntzan, salbu eta erreferentzia-iturrietan beste hizkuntza batean aipatu ohi bada. Baztertutako formei Ikus motako erreferentziak egingo zaizkie. Adibideak: 130 #0 $aLex Romana Visigothorum 430 #0 $aAuctoritas Alarici Regis 430 #0 $aBreviario de Alarico 130 #0 $aFuero Juzgo 430 #0 $aForum Judicum 430 #0 $aLex Visigothorum 130 #0 $aCorpus Iuris Civilis$p. Codex - Lege modernoak: Lege-xedapenen bildumen izenburu hautatua Legeak etab. izango da. Lege-bilduma monografikoen kasuan, izenburu hautatuak beroien edukia adieraziko du, salbu eta legeok aipatzeko jadanik izenburua ezarrita badago. Banakako legeen kasuan, izenburu hautatu gisa honako hauek erabil daitezke: xedapenaren izen ofiziala; hartu ohi duen izenik ezagunena; zenbakia edota aldarrikapen-data.
  • 33. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 33/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Adibideak: Autoritate erregistroa: T130 10 $aLegeak etab. Erregistro bibliografikoa: T110 1# $aEuskadi T243 10 $aLegeak etab. T245 10 $aEuskal Herriko Autonomia-Elkartearen Legegintza-Bilduma$b = Recopilación legislativa de la Comunidad Autónoma del País Vasco Autoritate erregistroa: T130 #0 $a Ordenazio Farmazeutikorako Legea, 1994 Erregistro bibliografikoa: T110 1# $a Euskadi T240 10 $a Ordenazio Farmazeutikorako Legea, 1994 T245 10 $a Euskal Autonomi Elkarteko ordenazio farmazeutikorako legea $b = Ley de ordenación farmacéutica de la Comunidad Autónoma del País Vasco
  • 34. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 34/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi 8. Nazioarteko tratatuak - Bi alderdik izenpetutako tratatuak Bi alderdik izenpetutako tratatuen edota tratatu-bildumen, hitzarmenen eta abarren kasuan, izenburu hautatu orokorra Tratatuak etab. izango da, ondoren beste alderdiaren izena jarrita. Tratatua, hitzarmena edo dena delakoa bakarra denean, urtea ere adieraziko da ezaguna bada. Adibideak: Autoritate erregistroa: T130 #0 $a Tratatuak etab.$gFrantzia Erregistro bibliografikoa: T110 1# $aEspainia T243 10 $aTratatuak etab.$gFrantzia T245 10 $aEspainia eta Frantziaren arteko itun bilduma Autoritate erregistroa: T130 #0 $a Tratados, etc $g. Francia $d, 1761 Erregistro bibliografikoa: T110 1# $a España T243 10 $a Tratados, etc $g. Francia $d, 1761 T245 10 $a Pacto de familia $b: tratado entre el Rei nuestro Señor y el Rei christianisimo : ajustado en Paris á 15. de Agosto de 1761 ... - Hiru alderdik izenpetutako tratatuak: Adibidea: Autoritate erregistroa: T130 #0 $a Tratados, etc. $d, 1729 Erregistro bibliografikoa: T110 1# $a España T243 10 $a Tratados, etc. $d, 1729 T245 10 $a Tratado de paz, unión y amistad y de alianza defensiva entre España, Francia e Inglaterra $b: concluido y firmado en Sevilla, el día 9 de noviembre de 1729
  • 35. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 35/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi - Hiru alderdik baino gehiagok izenpetutako tratatuak Tratatua ezaguna den izen arrunta hartuko da, halakorik badago. Forma baldin eta badago, euskaraz eta gaztelaniaz idatziko da eta izenaren ondoren, parentesi artean, tratatuok izenpetu ziren edota izenpetzen hasi ziren urtea adierazita. Adibideak: 130 #0 $aPariseko Tratatua$d (1763) 130 #0 $aEuropar Batasuneko Tratatua$d (1990) - Tratatu-bildumak Adibidea: Autoritate erregistroa: T130 #0 $aTratatuak etab. Erregistro bibliografikoa: T110 1# $aHolanda T243 10 $a Tratatuak etab.
  • 36. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 36/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T150 GAI-SARRERA — GAIA TERMINOA (E) Eremu honetan gaien sarrerak jasotzen dira. Haur eta gazte literaturarako gaien terminoak adierazi beharko dira (horretarako Haur eta gazteentzako liburuentzako gaien sarrerak8 dokumentuko jarraibideak segiko dira. Kasu hauetan, gaiari formako laguntzailea gehituko zaio $jHaur eta gazteentzako liburuak. Adierazleak Lehena # Zehaztu gabea Bigarrena 1 Autoritatea gaztelaniaz 4 Autoritatea euskaraz Azpieremu-kodeak $a Gaien terminoa (EE) $x Gai orokorren azpizatiketa (EE) Sarrera nagusiari edo beste gai-sarrera bati aplikatzen zaio, gaiari buruzko alderdi zehatzen bat adierazteko. $y Azpizatiketa kronologikoa (E) - Azpisarrera kronologikoak beti gai-sarreren edo -azpisarreren ondoren joango dira. - Ez dira data zehatzak erabiliko (1514, 1962...), baldin eta historiako data oso esanguratsuak ez badira (1492, 1789…). $z Azpizatiketa geografikoa (E). Gaiaren zatiketa mugatzen du esparru geografiko zehatz batera. $j Formako azpizatiketa (E). Azpisarrera honen funtzioa da gaia aurkezten den modua adieraztea: hiztegiak, katalogoak, aurkibideak eta abar. Adibideak: T150 #4 $aHaurrak$x – Osasen-babesa, etab.$z - Bizkaia $j - Estatistikak T150 #4 $aAmetsak$j – Haur eta gazteentzako liburuak T150 #4 $a Lourdesko Andre Maria $x-Gurtza T150 #4 $a Drakula (Fikziozko pertsonaia) 8 Ikus Liburu-bildumak 3. or.
  • 37. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 37/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T151 GAI-SARRERA – LEKU-IZENA (E) Eremu honetan geografia izen bat jasotzen da bigarren mailako gai-sarrera gisa. Honelaxe transkribatuko da: Euskal Herria eta Espainiaren kasuan herriaren izena transkribatuko da inolako gehikuntzarik gabe: $aHerriaren izena. Adibidea: T151 #4 $aBermeo Maila desberdineko jurisdikzio eremuek geografia izen bera badute, beharrezko zehaztasunak parentesi artean gehituko dira, betiere leku-izen soila jurisdikzioa identifikatzeko nahikoa ez bada. $aJurisdikzio geografikoaren izena (zehazten duena). Adibidea: T151 #4 $aSegovia (izenak udalerria adierazten du) T151 #4 $aSegovia (Elizbarrutia) T151 #4 $aSegovia (Probintzia) Gainerako herrialdeen kasuan, herriaren izena jasoko da ondoren herrialdearen izena jarrita, betiere herria ezaguna ez bada: $aHerria (Herrialdea) Adibideak: T151 #4 $aGdansk (Polonia) baina T151 #4 $aParis Dokumentuan ezagunak diren hiru geografia unitate agertzen diren kasuan, guztiak jasoko dira. Hiru geografia unitate baino gehiago direnean, goi mailako geografia unitatea erabiltzera joko da. Ameriketako Estatu Batuak-Harremanak-Panama motako sarrerak ez dira “jirabiratuko”. (Panama-Harremanak-Ameriketako Estatu Batuak) motako sarrerak “jirabiratzea” eskuko katalogoetarako pentsatuta zegoen, eta automatizatutako katalogo batean ez du zentzurik edozein modutara bilatu baitaiteke. Lehendabizi zein herrialde jaso behar den kontua, subjetiboa da eta informazio-iturriko edukiaren arabera egin beharko da. Horrela bada, katalogatzailearen esku geratuko da. Adierazleak Lehena # Zehaztu gabea Bigarrena 1 Gaztelaniaz erabiltzeko autoritatea 4 Euskaraz erabiltzeko autoritatea
  • 38. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 38/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Azpieremu-kodeak $a Izen geografikoa (EE) $j Formako azpizatiketa (E) $x Gai orokorren azpizatiketa (E) $y Azpizatiketa kronologikoa (E) $z Azpizatiketa geografikoa (E) Adibideak: T151 #4 $aEuskadi$x-Biztanleria$y–XVI-XVIII. m.$j-Estatistikak T151 #4 $aBilbo$j-Turismoko gidaliburuak T151 #4 $aBermeo$x-Historia T151 #4 $aGetaria (Lapurdi) T151 #4 $aHierro (uhartea) T151 #4 $aGibraltar (itsasartea) T151 #4 $aAneto T151 #4 $aHabana T151 #4 $aOrdesa eta Monte Perdidoko Parke Nazionala«j»-Turismoko gidaliburuak T151 #4 $aAtxetako haitzuloa (Forua)$x-Arkeologia-indusketak T151 #4 $aSantutxu (Bilbao, Auzoa)
  • 39. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 39/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T155 SARRERA – GENEROA/FORMA TERMINOA (EE) Eremu honetan generoari edota formari9 buruzko terminoa jasotzen da. Adierazleak Lehena # Zehaztu gabea Bigarrena 1 Autoritatea gaztelaniaz 4 Autoritatea euskaraz Azpieremu-kodeak $a Genero/forma terminoa (EE) $j Formako azpizatiketa (E) $x Gai orokorren azpizatiketa (E) $y Azpizatiketa kronologikoa (E) $z Azpizatiketa geografikoa (E) 9 Ikus ELSNk sortutako zerrendak: Literaturarako, ikus-entzunezkoetarako eta musikako generoen zerrendak. Adibidea: T155 #4 $aEleberri fantastikoak T155 #4 $aZinema beltza T155 #4 $aBlues-a T155 #4 $aIkus-entzunezko didaktikoak
  • 40. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 40/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi ERREFERENTZIAZKO EREMUAK - T4XX, T5XX T400, T410, T411, T430, T450, T451 – TERMINO ALTERNATIBOAK Eremu hauek onartuta ez dauden formak transkribatzeko erabiltzen dira, eta lanetan askotan agertzen direla-eta, erreferentziak jasotzea gomendatzen da. (Ikus motako orientazio-erreferentziak) Adibidea: T100 1# $aArretxe, Jon$d (1963-) T400 1# $aArretxe Perez, Jon$d (1963-) T110 20 $aAEK T410 20 $aAlfabetatze Euskalduntze Koordinakundea T111 20 $aEuskararen Normalizazioari buruzko Udal Jardunaldiak T411 20 $aEuskarari buruzko Udal Jardunaldiak T130 #0 $aDon Quijote de la Mancha T430 #3 $aEl Quijote T430 #0 $aQuijote T150 #4 $aHaitzuloak T450 #4 $aHarpeak T450 #4 $aKobak T450 #4 $aHartzuloak T450 #4 $aLeizeak T151 #4 $aBritainia Handia T451 #4 $aErresuma Batua
  • 41. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 41/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T500, T510, T511, T530, T550, T551, ERLAZIONATUTAKO TERMINOAK (Ikus gainera motako orientazio-erreferentziak) T5XX etiketak beste autoritate batzuekin egon daitezkeen erlazioak argitzeko erabiltzen dira, betiere egokia irudituz gero, esaterako, data batetik aurrera izena aldatzen duten erakundeen kasuan, bakarka eta taldean argitaratzen duten egileen kasuan, talde-izenen kasuan eta abar. T5XX eremuek onartutako termino batetik onartutako beste batetara eramaten dute. Adibideak: T100 1# $aOliver, Joan$d (1899-1986) T500 1# $aQuart, Pere$d (1899-1986) T100 3# $aAustriako etxea T500 3# $aHabsburgoko etxea T110 2# $aEliza Katolikoa$b. Aita Santua (1644-1655: Inozentzio X.a) T500 0# $aInozentzio X.a$c, Aita Santua T110 1# $aEuskadi$b. Kultura Saila T510 1# $aEuskadi$b. Kultura eta Turismo Saila T111 20 $aJornadas Nacionales de Medicina de Montaña T511 20 $aJornadas de Medicina y Socorro en Montaña T150 #4 $aAnfibioak T550 #4 $aOrnodunak T151 #4 $aBizkaia T551 #4 $aZeanuri T551 #4 $aLekeitio T151 #4 $aGipuzkoa T551 #4 $aEuskadi
  • 42. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 42/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T670 KONTSULTATUTAKO ITURRIA (E) Eremu hau nahitaez bete behar da, eta sarrera hautatzeko unean zein iturri edota liburu erabili den adierazten du. Lehendabiziko T670 etiketa (hots, lehenbiziko informazio-iturria) beti katalogatzen ari den dokumentua izango da. Etiketa aipatu iturri mota horrekin bakarrik beteko da. Bestelako informazio osagarria bilatzea (liburutegi nazionaletan, entziklopedietan, webguneetan…) katalogatzailearen esku geratuko da. Aipamenaren lehentasun- hurrenkera Katalogazio Arauek markatzen dute. Gai-sarreren kasuan (T150, T151) ez da T670 etiketa beteko. Adierazleak: Lehena # Zehaztu gabea Bigarrena # Zehaztu gabea Azpieremu-kodeak $a Iturriaren aipua (EE) $b Aurkitutako informazioa (EE) AIPUA NOLA EGIN Monografiak aipatzeko: $aLanaren izenburua, edizioaren urtea$b : Informazioa agertzen den tokia (aurkitutako informazioa) Aurkitutako informazioa hitzez hitz transkribatuko da. Autoritatea ilustratzaile, itzultzaile edota abarrena bada, eta iturrian horrela agertzen bada (esaterako: Antton Garikanoren itzulpena), T670 etiketan funtzioari buruzko erreferentzia hori hitzez hitz jaso beharko da. Adibidea: T670 ## $a»Jokalaria, 1993«b» : at. (itzultzailea, Anton Garikano Iruretagoiena) Argitalpen seriatuak aipatzeko: $a Izenburu nagusia10 , argitalpen edota banaketa data11 $b:Argitalpen seriatuaren zenbakia12 , Informazioa agertzen den tokia (aurkitutako informazioa) 10 T245 eremuaren $a azpieremuaren kodea
  • 43. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 43/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Adibidea: T670 ## $a Aranzadiana, 1953- $b n. 118 (1997), cub. (Sociedad de Ciencias Aranzadi; Aranzadi Zientzi Elkartea) T670 ## $a Guineana, 1995- $b vol. 2 (1996), port. (Universidad del País Vasco; Euskal Herriko Unibertsitatea) T670 ## $a Nekazaritzako elikagai sektorearen estatistika urtekaria, 1996- $b 1993/94, port. (Eusko Jaurlaritza. Nekazaritza eta Arrantza Saila) Web orriak horrela aipatuko dira: $aWWW web orriaren izena, kontsulta-eguna uuuu-hh-ee$b(Aurkitutako informazioa) Adibidea: T670 ## $aWWW Internet Movie Database (IMDb), 2004-09-28$b(Nicolas Cage, b. 7 January 1964, Long Beach, California, USA) T670 ## $a WWW Aranzadi, 2007-09-18 $b : (Josu Tellabide Azkolain. Donostia 1943. Etnografoa) T670 ## $a WWW Harluxet Hizt. Entz., 2008-01-14 $b : (Aitzol (j.i. Jose Ariztimuño Olaso). Idazle eta abertzale gipuzkoarra (Tolosa, 1896 - Hernani, 1936)…) T670 ## $a WWW Euskal Idazleen Elkartea, 2008-01-14 $b (Kepa Altonaga Sustatxa; Loiu, 1958) LIBURU-BILDUMAK Katalogatzailearen irizpideen arabera betiere, paperezko edo on line iturriak erabili ahalko dira. Lehenengoak entziklopedia orokorrak edo gaikakoak izango dira. Norbanako egileen (T100), gaztelaniazko serieen eta egile korporatiboen (T110) erregistroak sortzeko, erdal esparrukoak nahiz nazioartekoak, Espainiako Liburutegi Nazionalaren (http://www.bne.es) irizpideak jarraituko dira. T670 etiketan BNE jarriko da. Espainiako Liburutegi Nazionalean ez dauden nazioarteko norbanako egileen (T100) eta egile korporatiboen (T110) erregistroak sortzeko unean, dagokien liburutegi 11 T260 eremuaren $a azpieremuaren kodea 12 Transkribatzeko, zenbaketa arloan (T362) ezarritako arauak jarraituko dira
  • 44. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 44/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi nazionalen jarraibideak segi beharko dira. Ondoko hurrenkera jarraitzea gomendatzen da: 1. Library of Congress [http://authorities.loc.gov/][autoritateen katalogoarekin] Aipua: WWW LC Auth. file, uuuu-hh-ee 2. Bibliotèque Nationale de France [http://catalogue.bnf.fr/] Aipua: WWW BNF Opale-plus, uuuu-hh-ee 3. Die Deutsche Bibliothek [http://www.ddb.de/] Aipua: WWW DDB DBF-Opac, uuuu-hh-ee 4. Beste herrialde batzuetako liburutegi nazionalak. 5. Ondoko iturri hauek ere balioko dute: egile, erakunde, argitaletxe, egunkari, on line datu-base eta abarren entziklopediak eta web orriak. MONOGRAFIEN EDOTA ARGITALPEN SERIATUEN ZATIAK (informazioa aurkitzen den tokia): - Argitaldariaren marka. Ikus Mantxeta - Ataria (at.) / Portada (port.): Liburuaren orrialde garrantzitsuena da, eta modu zabalagoan adierazten dira lanaren izenburua, egilearen izena, hitzaurregilearen izena, egilearen merituak; eta baita ere nabarmendu beharreko beste edozein azalpen, inprimalekua, inprimatzailearen izena eta data. - Atariaren ifrentzua (at. Ifrentzua) / Verso de portada (v. port.): atariaren ifrentzua hartzen du eta bertan, atariaurrean bezala, eskubideen zerrenda jaso daiteke (lanaren eskubideak, edizioaren zenbakia, inprimategi zigilua, itzultzailea(k) eta abar). - Atariaurrea (ataur.): Anteportada o portadilla (anteport.): atariaren aurreko orria da, zuriz joan daiteke baina normalean liburuaren izenburua inprimatzen da laburtuta edo karaktere txikiagoetan, atariarekin alderatuz gero. - Atariaurrearen ifrentzua (ataur. ifrentzua): Contraportada (contraport.): Atariaurrearen atzeko orria da, zuriz edo lanaren izenburu orokorra joan daiteke, liburuki bat baino gehiagok osatzen badute. Baita ere eskubideen zerrenda joan daiteke (lanaren eskubideak, edizioaren zenbakia, inprimategi zigilua, itzultzailea(k) eta abar). - Aurkibidea: Liburuaren edukiaren zerrendatze eskematikoa. Hasieran edo amaieran joan daiteke (lan zientifikoetan hasieran joan ohi da eta literatura lanetan bukaeran). Aurkibide kronologiko, geografiko, orrirudi eta abarrenak lanaren bukaeran doaz. - Azala (az.) / Cubierta (cub.): Liburu bateko pleguak, inprimatuta, ordenatuta eta josita edo itsatsita, estaltzen dituen estaldura; atariko datu berberak azaltzen dira bertan. - Azalaren atzeko aldea (az. atzeko aldea) / Contracubierta o cubierta posterior (contracub.): paper-azalez egindako liburuak estaltzeko erabiltzen den paperezko atzeko planoa.
  • 45. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 45/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi - Bizkarra /(Lomo): liburuaren alboko zatia. Lanaren izenburua, egilea eta batzuetan seriearen zenbakia edukitzen ditu. - Hegala /Solapa: azalaren luzera, barrurantz tolestuta. Lanaren egileari buruzko datuak eduki ditzake. - Hitzaurrea / Prólogo: Literatur lanaren mamiaren aurretik doan testua da. Hitzaurrea egileak, editoreak edota beste adituren batek idatzia izaten da. Sarrera edota prefazio gisa ere ezaguna da. - Kolofoia edo azken oharra / Colofón: Lanaren amaieran jartzen da (azken orrialde bakoitian) eta bertan jasotzen da inprimalekua, inprimatze-data eta inprimatzailearen izena; eta baita ere botaldia eta inprimatzailearen harmarria. - Mantxeta. Kazeta baten edo aldizkako argitalpen baten izenburuaren, jabeen, argitaratzaileen eta abarren aipua. Kokagune bat baino gehiago izan badezake ere, kazeten kasuan argitaldariaren orrialdean edo lehen orrialdearen goiko aldean agertu ohi da; eta aldizkako argitalpenen kasuan, berriz, aurkibidearen orrialdean (halakoetan, “argitaldariaren marka” esaten zaio). - Orriburu. Ikus Mantxeta CD-DA, VHS BIDEO ETA DVD BATEN ZATIAK: - Azala (az.) / Funda Gehienean dokumentuaren ontziarekin doazen CD-DA edo VHS- DVD baten estalkiak dira eta material erantsia. - Etiketa: Dokumentuari etengabe lotuta dagoena, Library of Congress-ek "label" hitza aipatzen du eta euskaraz “etiketa” hitzarekin defini daiteke. Zuzena ez izan arren Liburutegi Nazionalak “caratula” hitza erabiltzen du, “caratula”-ren esanahia “estalkia” da, elkartutako iturria. - Tituluak / Créditos: Kreditu-tituluak bideograbazioen kasuan, filmaren hasieran edo amaieran.
  • 46. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 46/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi Adibideak: T110 20 $aCentro de Información y Documentación Científica (Madril) T410 20 $aCINDOC T670 ## $aCatálogo colectivo de publicaciones seriadas de matemáticas, 1992$b : at. (Centro de Información y Documentación Científica, CINDOC) Hauxe da katalogatutako lana: T245 10 $aCatálogo colectivo de publicaciones seriadas de matemáticas$b : Madrid 1992 T100 10 $aGarikano, Anton$d (1967-) T670 ## $aLorategiko festa eta beste kontakizun batzuk, 1998$b : atarian (itzultzailea, Anton Garikano) hegalean (1967an Tolosan jaioa) Hauxe da katalogatutako lana: T245 10 $aLorategiko festa eta beste kontakizun batzuk$c / Katherine Mansfield ; itzultzailea, Anton Garikano
  • 47. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 47/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi T678 DATU BIOGRAFIKOAK EDO HISTORIKOAK (E)13 Eremu honetan T1XX sarrerari buruzko informazio biografikoa, historikoa eta beste mota batekoa jasotzen da, bai onartutako sarrera-erregistroan bai onartutako sarrera- erregistro batean eta azpizatiketan. Adierazleak Lehena # Ez da informaziorik eskaintzen 0 Informazio biografikoa 1 Historia administratiboa Bigarrena # Zehaztu gabea Azpieremu-kodeak $a Datu biografikoak edo historikoak (E) $b Oharra sakontzea (E) Adibidea: T110 2# $aSorotan Bele T678 ## $aMusika-taldea T678 ## $aGrupo musical 13 Musika-taldeen autoritateetan soilik bete beharko dute katalogatzaileek. Gainerako kasuetan ohar hau Liburutegi Zerbitzuak beteko du.
  • 48. Autoritateak sortzeko eskuliburua Berritze data: 2008ko urtarrila Pág.: 48/48 Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi BIBLIOGRAFIA • Reglas de catalogación. Madrid: Dirección General del Libro, Archivos y Bibliotecas, 1999 • Formato IBERMARC para registros de autoridad. Madrid: Biblioteca Nacional, 1999 [Hemen eskura: www.bne.es/docs/Registros_autoridad2001.pdf] [Kontsulta: 2008-03-26] • Formato IBERMARC para registros bibliográficos (I. eta II. tomoa). 6ª edición, Madrid, 2001 [Hemen eskura: http://www.bne.es/docs/Rbibliograficos2001_TomoI.pdf http://www.bne.es/docs/Rbibliograficos2001_TomoII.pdf http://www.bne.es/docs/Rbibliograficos_erratas_2005.pdf] [Kontsulta: 2008-03-26] • Jiménez Pelayo, J., García Blanco, R. El catálogo de autoridades: creación y gestión de unidades documentales. Gijón : Trea, D.L. 2002