Eng: originally planned as a talk/workshop on hiking with GPS, but evolving into a wider talk about the evolution of navigation and Natural Navigation techniques.
See also the main website: http://gps.justobjects.nl.
Below Dutch:
Plaatsbepaling en navigatie is iets van alle tijden. Zij is mee-geëvolueerd met de mensheid. Vandaag de dag doen we navigatie met GPS via bijv “De TomTom” of steeds vaker via onze Smartphone. We dreigen daarmee echter belangrijke vaardigheden te verliezen zoals kaartlezen en het gebruik van kompas. Maar deze laatste twee middelen waren ook weer een stap in de lange evolutie van Navigatie. Zoals de meesten van jullie weten heb ik veel interesse in de evolutie van de mensheid. In die context heb ik de laatste tijd nagedacht hoe navigatie zich heeft ontwikkeld. Ik zal dit praatje chronologisch opbouwen. Dan komen we vanzelf uit bij "Wandelen met de GPS" waar de nadruk op gaat liggen deze middag.
Taming Rich GML with Stetl - FOSS4G 2013 Nottingham
Wandelen met GPS en De Evolutie van Navigatie
1. VERDWALEN
IS
BALEN
Wandelen met GPS
Just van den Broecke!
23-aug-2015!
Nieuwendammerdijklezing
+Evolutie van Navigatie
In de laatste lezing van Maartje hebben we kennis gemaakt met het oudste beroep ter wereld….”De Houtbewerker”. Dat zit zo: voordat de
eerste mensen met stenen aan de slag gingen hebben ze wel zeker millennia met hout zitten knoeien. Maar misschien wel de oudste ik-
vraag ter wereld is: “Waar ben ik?" of “Hoe kom ik van A naar B?”. Plaatsbepaling en navigatie is iets van alle tijden. Zij is mee-geëvolueerd
met de mensheid. Vandaag de dag doen we navigatie met GPS via bijv “De TomTom” of steeds vaker via onze Smartphone. We dreigen
daarmee echter belangrijke vaardigheden te verliezen zoals kaartlezen en het gebruik van kompas. Maar deze laatste twee middelen
waren ook weer een stap in de lange evolutie van Navigatie. Zoals de meesten van jullie weten heb ik veel interesse in de evolutie van de
mensheid. In die context heb ik de laatste tijd nagedacht hoe navigatie zich heeft ontwikkeld. Ik zal dit praatje chronologisch opbouwen.
Dan komen we vanzelf uit bij "Wandelen met de GPS" waar de nadruk op gaat liggen deze middag.
1 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
2. 1. Introductie - Just’s Geo
2. Evolutie - navigatie zo oud als de mensheid
3. Natural Navigation - een vergeten kunst herleeft
4. Kaarten - kunst en wetenschap
5. Wandelen met GPS: hoe?
6. Vliegenbos - Naar Buiten!
7. Evaluatie
Dit is het programma, het “praat-gedeelte” zal ruim een uur zijn. Bij punt 6 gaan we zelf met GPS werken (plus Natural Navigation en
GeoCaching) en naar buiten!
2 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
3. 1. Introductie
Ondernemende jongetjes waren we: 8jr oud stiekem fietstocht met kaart A”veen Naarden gemaakt.
3 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
5. Na studie chemie in ICT werkzaam, sinds 1997 als freelancer, laatste 10 jaar exclusief Geo-ICT (GIS) en daarbinnen weer met Open
Source. Via eigen zaak Just Objects B.V. Zie ook http://justobjects.nl en samenwerkend met anderen in OpenGeoGroep: http://
opengeogroep.nl en ideëel om Geo Open Source uit te dragen als oprichter en secretaris van in http://OSGeo.nl .
Van 1997-2007 veel bij Waag Society een innovatief en inspirerend medialab in A’dam (oa. in Waag Nieuwmarkt) opererend op het snijvlak
van Samenleving, Cultuur en Techniek (dit laatste hopelijk goed verwoord).
5 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
6. Waag Society/Esther Polak - Amsterdam RealTime - 2002
Inspiratiebron: een vd eerste projecten met mobiele telefoon en GPS. Zie http://realtime.waag.org
6 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
7. Waag Society/Esther Polak - Amsterdam RealTime - 2002
Deelnemers konden ook hun eigen sporen zien. Verhaal vd duif en het bootje over het IJ om de tekening af te maken!.
7 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
8. Zie http://waag.org/nl/project/frequentie-1550 en artikel:
http://www.computable.nl/artikel/achtergrond/onderwijs/1415901/1277214/umtspilot-in-
middeleeuws-amsterdam.html presentatie http://www.justobjects.nl/jo/assets/presentation/
f1550tech
8 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
9. Waag Mobile Game - 2004
9 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
10. www.geoskating.com 2005+
Eerste eigen GPS+mobiel project: http://geoskating.com (2005). Skeelerpaden in kaart brengen met meerdere mensen met asfaltkwaliteit
(kleuren) en foto’s en video’s. Draait nog steeds!
10 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
12. www.7scenes.com 2007+
http://7scenes.com met Waag Society als partner, technologie vanuit GeoTracing.com en eerdere Waag Society projecten.
Gebruiker Zkan zelf mobiele Tours en Games maken en deze door anderen laten spelen, voorbeelden: MuseumApp en NOS
van RossumApp.
12 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
13. www.georambling.com - 2008+
Ik houd nog steeds een “sporendagboek” bij op http://georambling.com, o.a. onze jaarlijkse wandelingen in Europa.
13 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
14. RIVM Air Quality - 2014+
Een aantal van mijn huidige projecten: luchtkwaliteit in de tijd in kaart brengen op basis RIVM metingen.
14 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
15. map5.nl Topokaarten - 2015+
Topografische Kaarten gemaakt door JW van Aalst op basis open data (o.a. OpenStreetMap en Kadaster Top10NL en BAG) ontsluiten via
het web. Tevens hoogte/reliefkaarten op basis AHN2 en aantal historische kaarten.
15 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
16. Hockeyclubs & Inkomen - 2015
Met moderne tools is heel snel zelf een kaart te maken. Hier met CartoDB.com, zie https://justb4.cartodb.com/
16 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
17. 2. Evolutie van navigatie
17 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
19. EVOLUTIE - MENS
Evolutie - Mens
Mensachtigen verschenen zo’n 2.5 miljoen jaar geleden ten tonele, afstammend van de zgn. Grote Apen (ga een willekeurig
voetbalstadion of winkelcentrum in: Quod est demonstrandum) . Er ontstonden meerdere soorten mensachtigen. Velen zijn toen
uitgestorven. Uiteindelijk ontstonden zo’n 250,000 jaar geleden de eerste moderne mensen, in een aantal subsoorten zoals de
Homo neanderthalensis (De Neanderthaler) en de Homo habilis. Ook dezen zijn allen uitgestorven, vaak verdreven door de soort
Homo sapiens, de moderne mens, wij dus. De Homo sapiens ontwikkelde zich alleen in Afrika. Ik zeg vanaf nu maar voor gemak
“wij/we”, "de mensheid”, of “de mensen” waar ik de soort Homo Sapiens bedoel. Vanuit Afrika heeft de mensheid zich verspreid
(“out of Afrika”, allang geen theorie meer) over de gehele wereld. Dus inclusief de Aboriginals in Australië, de Chinezen, de
Indianen, De ADO- en FC Utrecht- supporters, en zelfs die van Ajax, bezoekers van De Toppers, De Tokkies, Einstein, Beethoven en
Ivo Niehe, iedereen. (Daarom is het niet verbazingwekkend dat De Grote Aap van tijd tot tijd in ons naar boven komt).
!
Het was plm 80,000 jaar geleden dat een kleine groep, van naar schatting 150 mensen, de Rode Zee overstak (water stond laag).
Deze groep heeft vervolgens de huidige/totale wereld bevolkt (van Aboriginals tot Ivo Niehe)! Pas 40000 jaar verschenen deze
eerste mensen in Europa waar ze de Neanderthalers die daar al meer dan 100000 jaar woonden hebben verdreven. Hoe/wat toen
precies gebeurd is, is onderwerp van veel speculaties. Een van de intrigerendste vond ik: het feit dat “ wij” met honden (Hunden!)
leefden ervoor gezorgd heeft dat wij voordelen qua jacht- en andere vermogens op de Neanderthalers hadden. Zie dit boek (boek
1).
!
19 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
21. Mijn eigen route vanuit Afrika via Mitochrondriaal DNA (vrouwelijke lijn).
21 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
22. EVOLUTIE - MENS
Evolutie - Mens
Weer even terug naar navigatie. Lange tijd, tot de agrarische revolutie zo’n 12,000 jaar geleden, leefden we eerst als
verzamelaars en later als jager/verzamelaars. Voordat we konden jagen waren we vooral aaseters, dus wat op botten kluiven
die de leeuwen hadden achtergelaten, misschien hadden we net een plekje tussen hyena’s en de gieren. We waren ook
prooidieren voor de grote roofdieren, indertijd met name grote katachtigen (vandaar mogelijk mijn wantrouwen t.o.v. katten).
Met het zoeken en verzamelen en zeker met jagen moet navigatie ongetwijfeld een rol hebben gespeeld.
!
“Verdwalen was toen zeker Balen” want verdwalen betekende destijds een zekere dood. De overlevers moeten dus steeds
betere navigatie-genen ontwikkeld hebben. Maar hoe deden ze plaatsbepaling navigatie in die tijd? Bij opstaan werden
mogelijk taken verdeeld: “Jij, jij en jij vandaag mammoeten (‘Yesss, mammoeten’). Jij en jij knolletjes en geneeskrachtige
kruiden uit het bos”. En dan moest je tegen de avond maar weer het kamp zien terug te vinden, en daar uitleggen waar die
gedode mammoet ligt. Navigatie was m.i. ook niet voorbehouden aan mannen !! In die tijd moet, wat we nu noemen, Natural
Navigation zijn ontstaan. Mogelijk was er zelfs een “navigator" in de groep, een specialist, zoals iemand die vuur kon maken
of speerpunten kon fabriceren. Misschien zelfs in een leidende rol of als “consultant” voor naburige stammen. Het vak
“headhunter” krijgt hier betekenis? Nog steeds bestaan er woorden als “roerganger". Wat is ook alweer “gids” in het Duits?
Ook zegswijzen rond navigatie hanteren we nog steeds: “iemand spoort niet”, “is ontspoord”, “de weg kwijt”, “is van het padje
af” of erger “volledig van het padje af” (deze hoor ik steeds vaker). Ook in godsdienst ontstonden begrippen als “de herder die
de kudde leidt. Omdat onze uiterlijke en innerlijke wereld niet bekend was kreeg m.i. het begrip “navigator” ook een spirituele
betekenis.
22 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
24. Evolutie van Navigatie - Honden?
'Jamie, zoek huis', werkt voor mij regelmatig.
24 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
25. Evolutie van Navigatie - Songlines
De Aboriginals navigeren bijv. door het zingen van een lied, een zgn “songline” die hen door heel Australië kan leiden op een
“walkabout”:
!
https://en.wikipedia.org/wiki/Songline "Within the animist belief system of Indigenous Australians, a songline, also called dreaming
track, is one of the paths across the land (or sometimes the sky[1]) which mark the route followed by localised 'creator-beings'
during the Dreaming. The paths of the songlines are recorded in traditional songs, stories, dance, and painting.
!
A knowledgeable person is able to navigate across the land by repeating the words of the song, which describe the location of
landmarks, waterholes, and other natural phenomena. In some cases, the paths of the creator-beings are said to be evident from
their marks, or petrosomatoglyphs, on the land, such as large depressions in the land which are said to be their footprints.
!
By singing the songs in the appropriate sequence, Indigenous people could navigate vast distances, often travelling through the
deserts of Australia's interior. The continent of Australia contains an extensive system of songlines, some of which are of a few
kilometres, whilst others traverse hundreds of kilometres through lands of many different Indigenous peoples — peoples who may
speak markedly different languages and have different cultural traditions.
!
Since a songline can span the lands of several different language groups, different parts of the song are said to be in those different
languages. Languages are not a barrier because the melodic contour of the song describes the nature of the land over which the
25 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
26. 3 - Natural Navigation
Voor de tijd van fysieke hulpmiddelen als kompas was de mens dus aangewezen op wat wel heet Natural Navigation, kortweg het
navigeren op basis van wat de hemel en de natuur ons aangeeft. Deze vaardigheden zijn we al langer kwijt, maar zitten wel in onze
genen. Is dat jammer? Ja, om meerdere redenen: veiligheid: er is altijd een moment in ieders leven dat we terug moeten vallen op
navigatie zonder hulpmiddelen bijv bij een ongeluk of verdwalen. De smartphone is leeg en de lucht is bewolkt. We hebben geen
idee van richting. Een andere reden heeft te maken met schoonheid en kunst. Het navigeren via Natural Navigation brengt je dichter
in contact met de natuur. Het goede nieuws is dat we deze vaardigheden gewoon kunnen leren. Het zit tenslotte in onze genen. Het
is meer een kwestie van opwekken. Onze visuele patroonherkenning, analyse en deductie kan hedentendagen geen computer
evenaren. Dat is precies waar Natural Navigation over gaat: kijken (naar de natuur), analyseren, conclusies trekken.
!
Mijn boodschap is dus: GPS is heel handig, maar leer of gebruik ook andere navigatie-mogelijkheden. Het is dus niet of/of maar
en/en. Ik gebruik mijn GPS op wandeltochten maar heb altijd een kompas bij me en ben mij aan het bekwamen in Natural
Navigation. Voor dit laatste kan ik steeds met de GPS en kompas mijn bevindingen checken.
!
!
26 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
27. Het beste is om een aantal voorbeelden van Natural Navigation te geven. We gaan zo naar buiten om daar een oefening in te doen. Het
boek van Dooley is een grote inspiratie. We laten even de zon, maan en sterren achterwege, we gaan uit van die druilerige dag. Dit is mij
ook daadwerkelijk overkomen: op wandeling Hollandsche Rading-Baarn, druilerige dag, GPS vergeten, smartphone leeg hebben de
(korst)mossen mij bijna exact West-Oost naar Soestdijk geleid...
27 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
28. Bomen en Zon
Voorbeeld 1: groei van boomtakken
!
“A huge amount of natural navigation is about looking for asymmetries in nature “ (Gooley)
!
etc meer uitleg en voorbeelden Natural Navigation
!
28 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
31. Bomen en Wind
Je kunt ook teveel wind hebben (maar was duidelijk uit ZW).
31 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
32. Mossen
Voorbeeld 2: mossen op bomen. Niet perse op noordzijde van bomen, meer waar vocht langst blijft liggen. Zoek dus rechte bomen met
voldoende ruimte om zich heen. Dan zal mos bijna altijd op de noordzijde groeien. Lantaarnpalen doen het ook vaak goed.
32 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
33. Korstmossen
Korstmossen (eng: Lichens) is een apart verhaal: zijn strict genomen geen mossen maar een symbiose tussen alg en
schimmel. Afhankelijk van de soort kiezen ze noord of zuidzijde. Deze “golden” op foto kiest zon/zuidzijde (onthoud goud
== zon). Witte korstmossen op naaldbomen zitten meestal aan noordzijde. Maar kijk eerst zelf, met je kompas en trek je
eigen conclusies.
33 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
34. 4 - Kaarten
Gaandeweg gaan we naar het GPS-verhaal toe. Maar eerst moet ik toch eerst iets over kaarten vertellen want die zijn nooit
verdwenen en vormen de basis voor GPS-plaatsbepaling: "waar ben ik (op deze aarde in fysieke zin)". Kaarten, vooral
historische kaarten spreken bijna iedereen aan. Hoe komt dat. Kaarten worden gemaakt op het snijvlak van wetenschap,
kunst en techniek. Vooral op historische kaarten had kunst vaak de overhand. Een kaart is een abstractie van gebieden en
plaatsen in de werkelijke wereld en laat laat, door die abstractie, veel aan onze verbeelding over. Zeker door de vormgeving
kan zij op ons laten fantaseren over plekken ver weg. Misschien wel daarom heb ik niet zoveel op met Google Earth en
satelliet/luchtfoto-kaarten: die zijn een direct beeld, een foto, van de werkelijkheid, terwijl een kaart meer iets is als een
(abstract) schilderij met daarin ook de essentie/de kunst van het weglaten verbeeld. Ik zou een middag over kaarten kunnen
vertellen maar we moeten verder.
!
Sinds kaarten in digitale vorm en vooral via internet steeds gemakkelijker te maken zijn, zie ik het belang dagelijks toenemen.
Echter een idee over de vorm en plaatsbepaling op onze aardbol en de conventies waar GPS mee werkt, verdient verheldering.
!
(Een aantal voorbeelden van oude en nieuwe kaarten hier en idee van plaatsbepaling daarop, uiteindelijk: waar ben ik op de
kaart?)
!
34 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
36. https://www.youtube.com/watch?v=X4wgFSHZXBg
The Orange Peel Problem
Het probleem van projecteren aarde (bol) op play vlak wordt hier beeldend uitgelegd:
https://www.youtube.com/watch?v=X4wgFSHZXBg
36 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
37. Mercator Projectie
Alsof je een licht midden in de bol aansteekt en deze op de cylinder projecteert. Vervolgens vouw je de cylinder uit: voila:
Mercator Projectie.
37 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
40. Hoe je je kan vergissen in je plaatsbepaling (2x):
Ziet: https://nl.wikipedia.org/wiki/De_schat_van_Scharlaken_Rackham
!
"Kuifje treedt in de voetsporen van een voorvader van kapitein Haddock, ridder Hadoque, die een schat verborgen zou
hebben. Door een boek dat Haddock in het vorige verhaal vond, lukt het Kuifje en Haddock al vlug de plaats vinden waar
de Eenhoorn ligt. Tijdens de schipbreuk zou de bewuste voorvader als enige ontkomen zijn en de schat van de piraten die
onder leiding stonden van Scharlaken Rackham meegenomen hebben.
!
Aan het begin van het verhaal zijn Kuifje en Haddock bezig met de voorbereidingen van de reis naar het eiland waar de schat
begraven zou liggen. Ze hebben daarvoor de Sirius, het schip van Haddocks vriend Chester, geleend. De voorbereidingen
zorgen er al snel voor dat het nieuws van de op handen zijnde schattenjacht uitlekt en in de krant komt te staan. Al snel staat
er een leger charlatans voor Kuifjes deur: allen beweren erfgenaam van de zeerover Scharlaken Rackham te zijn en dus recht
te hebben op een deel van de schat. Eén van de bezoekers blijkt niet uit op de schat. Hij stelt zich voor als Trifonius
Zonnebloem en biedt aan om een door hem gebouwde duikboot ter beschikking te stellen, om tijdens het zoeken naar het
wrak te kunnen duiken zonder door haaien aangevallen te worden. Kuifje en Haddock voelen niets voor het apparaat, maar
kunnen de uitvinder dit maar moeilijk duidelijk maken, omdat hij hen door zijn doofheid voortdurend verkeerd begrijpt.
!
Na de laatste voorbereidingen vertrekt de Sirius. De detectives Jansen en Janssen gaan ook mee aan boord, vanwege het
40 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
41. Twee Representaties voor Lat/Lon
Decimale!
Graden
Graden!
Minuten!
Seconden
Link naar Omrekentool
Coordinaten zoals die in GPS gebruikt worden kennen twee representaties, zeg maar notatievormen:
!1. standaard: Graden, Minuten, Seconden waarbij je ook moet aangeven of het Noorder - of Zuiderbreedte (voor Latitude) is en Ooster of Westerlengte (longitude)
2. decimale graden: als X,Y stelsel met 4 kwadranten: Graden en een fractie voor de Minuten en Seconden bijv 4.91, 52.92
!Voorbeeld Nieuwendammerdijk is op 4° 55' 41” Oosterlengte (Longitude) en 52° 23' 28” Noorderbreedte (Latitude).
In decimale graden is dit: 4.928, 52.391. Het is duidelijk dat deze laatste notatie de handigste is. De nummering loopt door 4 kwadranten met 0,0 op de evenaar
voor kust Afrika (ook wel Null Island genoemd). Wij in NL zitten in het positieve kwadrant. Westelijk/links van de 0 meridiaan (Greenwich) wordt de longitude negatief en
zuidelijk van de evenaar wordt de platitude negatief. Bijv in Zuid Amerika zijn dus alle coordinaten zuidelijk van de evenaar negatief in lon en lat.
!Het gemakkelijkste is dus om decimale graden te gebruiken, dat kun je vaak in je GPS instellen.
!
41 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
42. Decimale Graden: net als X,Y coordinaten bij wiskunde
-
-
- -
4.9, 52.4 52.4
4.9
-30.0
-60.0
-60.0, -30.0
0,0
42 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
43. Oefening: coordinaten van ?,?
-
-
- -
?, ?
0,0
?
?
43 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
45. 5 - GPS
45 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
46. GPS Satellieten
In feite zegt een GPS waar je bent op aarde in coordinaten. Maar hoe doet ie dat? (Visuele uitleg met cirkels en bollen).
GPS satellieten: iedere satelliet kan de GPS ontvanger vertellen “hoe laat hij waar was”. Daarmee kan de GPS software de
afstand tot deze satelliet uitrekenen. Dat is dan een denkbeeldige bol rond die satelliet. Met minimaal 3 satellieten kun je een
triangulatie doen. Zie volgende voorbeeld.
Verwarring 1: een GPS ontvanger heeft niets met het mobiele netwerk te maken!
!
46 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
47. Groningen
“Je bent 200km van Groningen”
We denken even in plat vlak. Iemand kan steeds vertellen hoe ver we van een bepaalde plaats zijn. 200km van Groningen kan
overal op de cirkel zijn.
47 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
48. Groningen
Haarlem
“Je bent 200km van Groningen”
“Je bent 20km van Haarlem”
Ook 20km van Haarlem ben je op een vd 2 blauwe punten.
48 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
49. Groningen
Haarlem
Utrecht
“Je bent 200km van Groningen”
“Je bent 20km van Haarlem”
“Je bent 40km van Utrecht”
En 40km van Utrecht ben je op snijvlak vd 3 cirkels: plaats is bepaald. In praktijk heb je meer satellieten nodig voor
nauwkeurigheid.
49 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
50. GPS APPARATEN
(Handheld) GPS Smartphones
GPS Apparaten
Deze heten ook wel “Handheld GPS” . Veel merken maar als je iets van Garmin aanschaft zit je altijd goed.
!
GPS op de Smartphone
Iedere moderne smartphone is uitgerust met GPS, beter gezegd een “GPS-chip”. Waar het meer om gaat is dat je de handigste
“apps" gebruikt. Voor wandelen zijn met name apps die “outdoor navigation” ondersteunen het handigst. Google Maps hoort
daar niet bij. Die is meer voor de auto en heeft geen topografische kaarten. Op Android is mijn favoriet “BackCountry
Navigator” http://backcountrynavigator.com/. Voor iPhone weet ik niet zo gauw maar ik denk Gaia GPS https://
www.gaiagps.com/. In praktijk verschillen deze apps ook niet zoveel. Een betaalde versie max 15,- is aan te raden.
!
Belangrijk is dat een outdoor app deze 3 zaken kan:
!
- offline maps: van tevoren de kaarten downloaden zodat je geen netwerk nodig hebt bij je wandeling
- GPX files laden: dat je een Route kunt laden
- evt route kunnen intekenen, handig als je ergens op reis bent en je krijgt daar bijv een routekaart
!
Echter: ik zweer bij de zgn “handheld GPS”, een echt GPS apparaat en bij voorkeur van Garmin. De nadelen van een
smartphone als GPS:
50 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
51. KAARTENVERKRIJGEN
http://garmin.openstreetmap.nl
Kaarten op je GPS zetten
Vaak zit er al een kaart op je GPS, maar niet gedetailleerd. Je kunt in principe kaarten bijv van Garmin bijkopen maar gemakkelijker, en
gratis zijn kaarten gebaseerd op OpenStreetMap. Dit is een gezamenlijk project, ik werk er ook aan mee, van zo’n 30000 mensen over de
hele wereld die gezamenlijk een kaart van de wereld maken, samenwerkend via internet. Het is vergelijkbaar met Wikipedia. De resultaten
kun je bekijken op www.openstreetmap.org. Je kunt via OpenStreetMap ook kaarten voor de Garmin vinden. De 2 beste bronnen hiervoor
zijn: http://garmin.openstreetmap.nl/ (vergeet niet een donatie te doen!) en http://www.freizeitkarte-osm.de/. (ga naar “Regions” en kies
dan Benelux voor NL-kaart bijv http://download.freizeitkarte-osm.de/garmin/latest/BEL_NLD_LUX_en_gmapsupp.img.zip). Een kaart-
bestand voor de Garmin heeft de onuitsprekelijke naam “gmapsupp.img”. Deze kun je direct op de SD kaart van de Garmin zetten. Ook
kun je een kaart voor BaseCamp (zie later) downloaden, bijv voor Apple http://download.freizeitkarte-osm.de/garmin/latest/
Freizeitkarte_BEL_NLD_LUX_en.gmap.zip.
!
51 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
53. Smartphone
!
• Zoek GPS apps die “outdoor” en “hiking” ondersteunen
!
• Belangrijke eigenschappen voor wandel-app:
- Routes importeren (“GPX files”)
- Offline Maps
- Topokaarten
• Voor Android is de beste “BackCountry Navigator”
!
• Voor iPhone? evt Gaia GPS
53 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
54. Routes en Sporen
!
Een Route is wat “uitgezet” is
(vgl “paaltjesroute”)
!
Een Spoor (Track) is wat je zelf loopt
(vgl kruimelspoor Hans&Grietje)
!
Routes vs (Kruimel-)Sporen
Een route is bijvoorbeeld een uitgezette wandeling. Een spoor is wat je zelf achterlaat. Hans en Grietje deden dit laatste bijv.
met broodkruimels, met alle fatale gevolgen van dien. De held Theseus destijds op Kreta was al slimmer: bij het verslaan van
de Minotaurus was het De Draad van Ariadne in het Labyrint die zijn spoor aangaf. https://nl.wikipedia.org/wiki/
Ariadne_(mythologie).
!
Dus kortweg: De Route is wat we willen volgen en Het Spoor is wat je zelf achterlaat. De GPS kan beiden.
!
54 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
55. WANDELEN MET GPS
- 3 STAPPEN -
!
1. Route verkrijgen
- downloaden (“GPX File”)
- zelf maken
!
2. Route laden in GPS (of app)
3. Gaan!
!
55 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
57. GPX FILE
Een GPX file is gewoon een tekstfile met extensie .gpx. Daarin oa (rood) de opeenvolging van punten (zie coordinaten) die de
route of hier Track (tijd erin) vormen.
57 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
58. Zelfs als je geen GPS hebt is het programma BaseCamp van Garmin onovertroffen. Je kunt hier routes laden of zelf maken en
deze op je GPS laden via USB. Zie http://www.garmin.com/en-US/shop/downloads/basecamp. Met de bij BaseCamp
behorende programma MapManager kun je de kaarten die je gedownload hebt bijv van OpenStreetMap of Freizeitkarte, zgn
“.gmap” bestanden in BaseCamp laden.
!
58 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
59. Importeren in Basecamp en naar GPS sturen
59 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
60. 6 - Naar Buiten!!
60 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
61. Drie Onderdelen
!
1. Oefening in Natural Navigation: Waar is het Noorden?
!
2. Uitgezette route volgen
!
3. Schatzoeken/GeoCaching:
3 lokaties zoeken waar een “schat” verborgen is
!
!
!
61 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
62. Website gps.justobjects.nl
Op http://gps.justobjects.nl vind je de gegevens over de route en hoe je die kunt gebruiken. Drie manieren:
- laden op je GPS
- laden in een Smartphone App bijv BackCountry Navigator.
- direct via website met NLTopo App
62 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015
63. NLTopo App: Link via gps.justobjects.nl
GPS Aan/uit
Kaart!
Kiezen
Optie 3: Met de NLTopo App uit het http://map5.nl project hoef je geen app te installeren. Werkt dus in je browser op de
smartphone, tablet, computer.
Achtergrondkaart is OpenTopo (JW v Aalst) maar je kunt ook bijv op kaart van 1925 gaan (Bonnenbladen).
63 lezing-karin-23aug15-v1.key - 24 augustus 2015