Onderzoek rijschade na mestaanwending

1. 2-2-2013
Systemen mestaanwending
nieuw ingezaaid grasland
Demoproef effecten op opbrengst,
klaverbenutting en rijschade.
Praktijknetwerk
Duurzame Voerproductie Flevoland
Herman Krebbers, DLV Plant
Louk Hendrix, CAH Vilentum
Europees Landbouwfonds voor
plattelandsontwikkeling: Europa investeert in
zijn platteland.
© DLV Plant
Aanleiding en doel
• Bij uitruil veehouder-akkerbouw veel nieuw
ingezaaid grasland met extra gevoeligheid
rijschade in voorjaar
• Inzicht in mate van rijschade bij verschillende
systemen van mestaanwending en effecten
op mineralenbalans en rendement
© DLV Plant
2/5
1

2. 2-2-2013
Toegepaste systemen mestaanwending
Systeem
Gewicht
leeg (ton)
Gewicht
vol (ton)
Werk
Breedte
(m)
Banden
Spanning
Spoor
Breedte (m) (bar)
Tankwagen
7
20,5
7,4
2,6
1,5
Sleepslang
16
16
12
1,80
0,8
Zelfrijder
13
25
7,6
3,60
1,4
© DLV Plant
3/5
© DLV Plant
4/5
Systemen grasoogst
2

3. 2-2-2013
Objecten op demoveld
Systemen
•Getrokken tankwagen twin onderstel Bosma
•Slangaanvoer op trekker
•Zelfrijder met meersporig hondegang
Behandelingen
•Onbereden
•Alleen bemestings systeem
•Alleen opraapwagen
•Zowel bemester als opraapwagen zelfde spoor
© DLV Plant
5/5
© DLV Plant
6/5
Plattegrond demoveld Bosma
Bemester en
opraapwagen
Opraapwagen
Bemester
Onbereden
3

4. 2-2-2013
Bemestings strategie Bosma demoveld
Datum
1 maart
10 mei
15 juni
26 juli
25 augustus
Totaal
•
•
•
Drijfmest
geen
30 kuub runderdrijfmest
30 kuub runderdrijfmest
30 kuub runderdrijfmest
30 kuub runderdrijfmest
120 kuub runderdrijfmest
kunstmest
350 kg KAS
100 kg KAS
125 kg KAS
125 kg KAS
175 kg KAS
775 kg KAS
Gehalte drijfmest: 2,6 kg N, 1,09 kg P2O5 en 6,1 kg K per ton
Totaal gegeven meststoffen uit drijfmest
187 kg N (werkzaam), 130 kg P2O5 en 732 kg K
Hierbij 210 kg N uit kunstmest KAS
© DLV Plant
7/5
Tijdstip bewerkingen en weer
Snede
Maaidatum
Omstandigheden
Gevallen neerslag
7 dagen voor oogst
Eerste
2 mei
Goed berijdbaar
11 mm
Tweede
13 juni
Redelijk nat
18 mm
Derde
23 juli
Nat
43 mm
Vierde
22 augustus
Droog
3 mm
Vijfde
9 oktober
Nat
38 mm
Bemesting 2-3 dagen na kuilen
© DLV Plant
8/5
4

5. 2-2-2013
Groeiverloop op veld
Voor de eerste snede
Begin April
Begin mei
© DLV Plant
9/5
© DLV Plant
10/5
Uitrijden na eerste snede tankwagen
5

6. 2-2-2013
Uitrijden mest na eerste snede Sleepslang
© DLV Plant
11/5
© DLV Plant
12/5
Uitrijden na eerste snede zelfrijder
6

7. 2-2-2013
Groei voor 2e snede Tankwagen
bemester
onbereden
bemester en opraapwagen
opraapwagen
© DLV Plant
13/5
Groei voor 2e snede Sleepslang
Geen berijdingen
Alles berijdingen
© DLV Plant
14/5
7

8. 2-2-2013
Groei voor 2e snede Zelfrijder
Opraapwagen
Vredo
© DLV Plant
15/5
© DLV Plant
16/5
Groei voor 3e snede Tankwagen
Onbereden
Injecteur en Opraapwagen
Injecteur
Opraapwagen
8

9. 2-2-2013
Groei voor 3e snede Sleepslang
Onbereden
Sleepslang
Sleepslang en Opraapwagen
Opraapwagen© DLV Plant
17/5
Groei voor 3e snede Zelfrijder
Onbereden
Opraapwagen
Zelfrijder en opraapwagen
Zelfrijder
© DLV Plant
18/5
9

10. 2-2-2013
Groei voor 4 snede Tankwagen
Tankwagen
Tankwagen en opraapwagen
Onbereden grond
opraapwagen
© DLV Plant
19/5
© DLV Plant
20/5
Groei voor 4e snede sleepslang
Sleepslang en opraapwagen
Onbereden
Sleepslang
Opraapwagen
10

11. 2-2-2013
Groei voor 4e snede Zelfrijder
Zelfrijder
Opraapwagen
Zelfrijder en Opraapwagen
Onbereden
© DLV Plant
21/5
© DLV Plant
26/5
Groei bekeken met Mijnakker 19-25 April
Groei redelijk egaal
11

12. 2-2-2013
Groeiverschillen Mijnakker 7-13 Juni
© DLV Plant
27/5
Groeiverschillen 12-18 Juli
Meer biomassa Slangaanvoer herkenbaar
© DLV Plant
28/5
12

13. 2-2-2013
Bodemverdichtingen en vocht meten
Meting penetrologger
Weerstand tot 80 cm diep
© DLV Plant
31/5
Vergelijking bodemweerstand juli na oogst
Tankwagen
Zelfrijder
Sleepslang
• Tankwagen vanaf 20 cm
• Sleepslang minimaal,
ploegzool zichtbaar
• Zelfrijder al dichter bovenin
© DLV Plant
32/5
13

14. 2-2-2013
Penetrologger metingen aanvang perceel
• Al verschillen door grondbewerking inzaai
• Basis perceel niet egaal
© DLV Plant
33/5
Na de eerste snede en 1e bemesting
• Geen verschillen bodemverdichtingen
© DLV Plant
34/5
14

15. 2-2-2013
Na de tweede snede en 2e bemesting
• Sleepslang minder verdichting
© DLV Plant
35/5
Na de derde snede en derde bemesting
•
•
Ondergrond tankwagen losser?
Aanzienlijk verschil met onbereden tankwagen
© DLV Plant
36/5
15

16. 2-2-2013
Meting opbrengsten
• 3 meter zwad achtermaaier
• Vers gewicht wegen
• Drogestof monster nemen
© DLV Plant
37/5
Grasopbrengsten eerste snede (ton ds/ha)
Hadden nagenoeg gelijk moeten zijn
© DLV Plant
38/5
16

17. 2-2-2013
Opbrengsten tweede snede per behandeling
7,0
2 e snede
6,0
5,0
4,0
3,0
2,0
2 e snede
1,0
opraapwagen
injecteur
alles
vredo
sleepslang
bosma
vredo
sleepslang
bosma
vredo
sleepslang
bosma
vredo
sleepslang
bosma
0,0
onbereden
• Blok tankwagen lager
• Weinig verschil sleepslang-zelfrijder
© DLV Plant
39/5
Opbrengsten derde snede
3 e snede
4,5
4,0
3,5
3,0
2,5
2,0
3 e snede
1,5
1,0
0,5
0,0
bosma sleepslang
opraapwagen
vredo
bosma sleepslang
injecteur
vredo
bosma sleepslang
alles
vredo
bosma sleepslang
vredo
onbereden
• Duidelijk lager tankwagen
• Sleepslang hoogste opbrengsten
© DLV Plant
40/5
17

18. 2-2-2013
Opbrengsten Vierde snede
4 e snede
4,0
3,5
3,0
2,5
2,0
4 e snede
1,5
1,0
0,5
0,0
bosma
sleepslang
vredo
bosma
opraapwagen
sleepslang
vredo
bosma
sleepslang
injecteur
vredo
bosma
alles
sleepslang
vredo
onbereden
• Systemen bemesten beter
• Opraapwagen minder opbrengst
© DLV Plant
41/5
Opbrengsten Vijfde snede
5 e snede
3,5
3,0
2,5
2,0
5 e snede
1,5
1,0
0,5
0,0
bosma
sleepslang
opraapwagen
vredo
bosma
sleepslang
injecteur
vredo
bosma
sleepslang
alles
vredo
bosma
sleepslang
vredo
onbereden
• Tankwagen systeem trekt bij
© DLV Plant
42/5
18

19. 2-2-2013
Totale opbrengst per systeem
totale opbrengst
25,0
20,0
15,0
10,0
totale opbrengst
5,0
opraapwagen
injecteur
alles
vredo
sleepslang
bosma
vredo
sleepslang
bosma
vredo
sleepslang
bosma
vredo
sleepslang
bosma
0,0
onbereden
• Combi tankwagen-opraapwagen schade
• Sleepslang minste schade
! Toepassing onder vochtige situaties
© DLV Plant
43/5
Totale opbrengst op volgorde op veld
• Veldverdeling redelijke gelijkmatig
© DLV Plant
44/5
19

20. 2-2-2013
35%
15%
43%
34%
34%
34%
59%
39%
67%
35%
38%
40%
17,0
18,8
18,3
16,6
17,8
17,5
17,5
18,6
18,2
15,1
17,8
17,1
18,3
19,0
18,7
18,2
18,6
18,5
17,5
18,6
18,2
17,6
18,5
18,2
nbere
ha
694
30
301
816
408
510
1462
418
781
1365
456
760
o. v o
ing t.
breng
sderv
% op
kG D
S op b
rengs
tderv
in
g pe r
N DS
in TO
rengs
t
hec ta
re op
b
op b r
engst
type machine
Joskin tetrax
sleepslangsysteem
vredo zelfrijder
opraapwagen bosma
opraapwagen slang
opraapwagen vredo
Joskin tetrax en opraapwagen verspreid over het veld*
sleepslangsysteem en opraapwagen verspreid over het veld*
vredo zelfrijder en opraapwagen verspreid over het veld*
Joskin tetrax en opraapwagen over het zelfde spoor
sleepslangsysteem en opraapwagen over het zelfde spoor
vredo zelfrijder en opraapwagen over het zelfde spoor
% be
r eden
pr oef
s
poor
in
TON
DS
den
Bereden oppervlak en schade
96%
100%
98%
96%
98%
97%
92%
98%
96%
93%
98%
96%
* - 10% overlap
© DLV Plant
46/5
Opbrengstverliezen conclusies
•
•
•
•
•
Grote invloed natte grond bij 2e en 3e snede
Verliezen van 300-1400 kg ds bij niveau 18 t ds/ha
Sleepslang duidelijk minste verlies, opraapwagen (2%)
Zelfrijder meer schade (4%)
Getrokken tankwagen en opraapwagen zelfde spoor
meeste verlies (8%)
• Grotere verschillen in spoor, maar beperkt naar totaal
• Alles in zelfde spoor minder verlies dan verspreid rijden
bemester en opraapwagen
(? Vaste rijsporen?)
© DLV Plant
47/5
20

21. 2-2-2013
Balans werkzame stikstof
•
•
KG N afvoer
50
gem opbrenst
167
130
136
188
170
30
totaal ruw eiwit
stikstoflevering
klaver
95
27
34
34
47
237
mineralisatie
bodem
39
39
39
39
156
eerste snede
tweede snede
derde snede
vierde snede
vijfde snede
Totaal KG N
kunstmest
afvoer N
drijfmest*
aanvoer N
3,8
5,2
2,9
2,9
2,9
17,7
102
108
63
87
79
439
473
*Werkingscoofficient drijfmest jaar rond 60%
Er is 34 kg N overschot
© DLV Plant
48/5
Kringloopwijzer
Bodembalans stikstof (kg/ha)
KUILGRAS
DRIJFMEST
482
312
WEIDEMEST
237
WEIDEGRAS
0
0
BODEM
benutting 80%
0
SNIJMAïS
KUNSTMEST
50
KLAVER
69%
0
147
OVERIG
128
30
OVERSCHOT
DEPOSITIE
K&K 2011
nitraat
denitrificatie
ophoping
© DLV Plant
21

22. 2-2-2013
Kringloopwijzer
Bodembalans fosfaat (kg/ha)
KUILGRAS
DRIJFMEST
154
130
WEIDEMEST
WEIDEGRAS
0
0
BODEM
benutting 115%
0
0
SNIJMAïS
KUNSTMEST
98%
0
-24
OVERIG
4
0
OVERSCHOT
DEPOSITIE
K&K 2011
© DLV Plant
Schade aan klaver
door berijden
Niet bereden / licht
bereden delen veel klaver
Zwaar bereden delen
weinig klaver
© DLV Plant
51/5
22

23. 2-2-2013
Netto kosten vergelijking
Systeem
3000 m3, 60 ha
Opbrengst Kosten
Totaal
verlies
mech. Per verlies
jaar
Tankwagen EM ex arbeid
Sleepslang loonwerk
Zelfrijder loonwerk
6000 m3, 120 ha
9000 m3, 150 ha
Kosten
Totaal verlies Kosten
Totaal
mech.
mech.
verlies
Per jaar
Per jaar
8%
12.000
7200
15.000
14000
22000
21000
0 ,5 %
9.600
1000
18.000
2000
25000
3000
4%
9.000
4000
17.000
8000
26000
12000
• Opbrengstverlies telt zwaar door in rendement mechanisatie
• Voorjaar grote kavels sleepslangen aantrekkelijk, minder
risico rijschade!
• Bij > 5000 m3: EM goedkoper afh. Arbeid, mits rijschade te
beperken is!!!
© DLV Plant
59/5
Conclusies en discussie
• Demoproef als praktijk indicatie mogelijke
opbrengsten bij optimale bemesting en
opbrengstverliezen door berijding
• 2012 relatief veel natte grond bij oogst en bemesting
• Opbrengstverliezen van 200-700 kg ds/ha
• Sleepslangen 1e en 2e snede aantrekkelijk bij vochtige
bodem (loonwerk in netto kosten)
• Berijden negatief effect op klaverontwikkeling
• Opbrengstniveau 18 ton ds/ha mogelijk, maar hogere
mestgift dan norm noodzakelijk
© DLV Plant
61/5
23

24. 2-2-2013
Dank voor uw aandacht
Vragen/opmerkingen?
© DLV Plant
62/5
24