2. ULUSLARARASI DEMİRYOLU EŞYA
TAŞIMACILIĞI PROJELERİ
• Avrupa’dan Asya’ya kadar uzanan büyük bir
coğrafyada tüm dünyanın ticaret ve ulaştırma
planlamaları bulunmaktadır.
• Son dönemde bölgede doğu-batı, kuzey-güney
eksenlerinde sayısız ulaştırma projesi
meydana gelmektedir.
• Bu projeler “ticaret ve taşıma koridorları”
olarak nitelendirilmektedir.
3. HEDEF PROJELER
• AVRUPA BİRLİĞİ DEMİRYOLU EŞYA AKIŞLARI
2020 PROJEKSİYONU
• CREAM PROJESİ
• PAN-AVRUPA TAŞIMA PROJESİ
• TRACECA (AVRUPA-KAFKASYA-ASYA TAŞIMA
KORİDORU PROJESİ)
• TARİHİ İPEK YOLU ( TRANS ASYA)
• TRANS SİBİRYA PROJELERİ
4. AVRUPA BİRLİĞİ DEMİRYOLU EŞYA AKIŞLARI
2020 PROJEKSİYONU
• Avrupa Birliğinin 2020 yılı için genel öngörüleri
• Demiryolu yük hareketinin %72 büyüyeceği tahmin
edilmektedir
• Yıllık bazda ortalama %3-4 büyüme
• 2020 yılına gelindiğinde taşıma türleri arasında
Demiryolunun payının %17’den %23’e çıkacağı tahmin
edilmektedir.
• Bütün bunların gerçekleşmesi için AB içerisinde 6 temel
koridor hedeflenmiş ve bu noktalarda genel bir çalışma
başlatılmıştır.
• Öncelikli hedefler; Altyapının güçlendirilmesi, Taşımacılıkta
dar boğazların önlenmesi, Terminal kapasitelerinin
arttırılmasıdır.
5. CREAM PROJESİ
• Temeli 2007’de atılan bu projenin genel amacı
Benelux ülkelerinden Türkiye’ye kadar olan
hatta kombine taşımacılığın gelişmesini
sağlamaktır.
• Hollanda-Almanya ve Türkiye-Yunanistan arası
hattın canlandırılması asıl amaç olan bu
projenin yaklaşık olarak uzunluğu 3150 km’dir.
• Projenin genel hedeflerini şöyle sıralayabiliriz:
6. CREAM PROJESİ
• Akıllı demiryolu ve multimodal işletim modellerini
içine alan yenilikçi demiryolu tabanlı tedarik zinciri
kurmak
• Kalite yönetim sistemini geliştirmek
• Karşılıklı işlerlik ve sınır geçişleri oluşturmak
• Tren kontrolü, gönderilerin izlenmesi takibi ve müşteri
bilgilendirilmesi için çözümler üretmek
• Isı kontrollü kargolar için demiryolu lojistiğini
oluşturmak
• Intermodal taşımalarda refakatsiz semitreyler
taşımaları için yeni teknolojiler düzenlemektir.
9. PAN-AVRUPA TAŞIMA PROJESİ
• Temeli 1990 yılında Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla başlayan
sürece dayandırılabilir.
• Sovyetlerinde çökmesiyle beraber kendini Dünya
sahnesinde yeniden konumlandırmak isteyen AB üyesi
devletler ilk olarak ticaretin serbestleştirilmesi ve siyasi
nüfuz alanlarını arttırmayı düşündüler.
• SSCB’nin dağılması ile ortaya çıkan ülkeler AB için iyi bir
ekonomik alandı.
• Ayrıca yeni Pazar arayışları ve enerji politikalarındaki
değişimler onları ‘TAŞIMACILIK’ alanında ilerlemeleri
gerçeğine götürdü.
• Ve bütün bu gelişmelerin ışığında bu proje ve alt katmanları
hayata geçirilmeye başlandı.
10. PAN-AVRUPA TAŞIMA PROJESİ
• Temeli 1990 yılında atılan bu proje sonrasında 1994 ve
1997 yıllarında yapılan yeni deglerasyonlar sayesinde
hayata geçirilmiştir.
• Sonrasında Pan-Avrupa Taşıma Konferansları
kapsamında on adet taşıma koridoru belirlenmiş ve
buna uygun altyapı planları geliştirilmiştir.
• Yapılan bu planlamalarda Birlik üyeleri arasında
harmonizasyonun sağlanması, gelecekteki ihtiyaçlara
yönelik programlar, taşıma türlerinde güvenlik ve
hepsinden önemlisi Bölge Ülkeleri ve AB aday
ülkeleriyle ilişkiler taşıma boyutları ile analiz edilmiştir.
12. PAN-AVRUPA TAŞIMA PROJESİ
• Temelde 10 kolidora dayanan bu proje de Türkiye 4
numaralı hatta yer almaktadır.
• Koridor 4 Avrupa’yı Güneydoğu Avrupa’ya bağlamaktadır.
• Kara ve demiryolu, Tuna ferry bağlantısı, hava ve deniz
limanları, kombine taşıma dahil olmak üzere; toplam
uzunluk 3.258 km’dir.
• Berlin – Dresden - Nurnberg (Almanya), Prag – Brno
(Çekoslavakya), Viyana (Demiryolu) – (Avusturya),
Bratislava – (Slovakya), Gyor – Budapeşte –
(Macaristan)Arad – Craiova – Bucharest – Köstence
(Romanya), Sofya – Plovdiv (Bulgaristan)Selanik
(Yunanistan), İstanbul (Türkiye)
13. TRACECA(AVRUPA-KAFKASYA-ASYA
TAŞIMA KORİDORU PROJESİ)
• Avrupa’yı Batı-Doğu ekseninde ve Karadeniz’i
boydan boya geçerek Kafkaslar üzerinden
Hazar Denizi ile Orta Asya’ya bağlayan aynı adlı
ulaştırma koridorunu geliştirmek amacıyla
doğmuştur.
• Programının amaçları Avrupa Birliğinin bu
ülkelere yönelik global stratejisi ile uyum
içinde bulunmaktadır.
15. Programın Genel Amaçları
• Üye cumhuriyetlerin Avrupa ve Dünya pazarına giriş
kapasitelerini alternatif ulaşım güzergâhlarıyla artırarak
politik ve ekonomik bağımsızlıklarını desteklemek.
• Üye devletler arasındaki bölgesel işbirliğini artırmak ve
kuvvetlendirmek.
• Uluslararası Finans Kurumları ve özel sektör yatırımcılarının
daha etkin olmasını sağlamak amacıyla TRACECA’nın bir
katalizör gibi kullanımını sağlamak.
• TRACECA güzergahını Trans-Avrupa Şebekeleri (TEN) ile
bağlamak.
• TRACECA programı kapsamında bugüne kadar 25 Teknik
Yardım Projesi (25 Milyon €) ve 11 adet altyapının
rehabilitasyonu amaçlı yatırım projesi finanse edilmiştir.
16. TARİHİ İPEK YOLU VE TRANS SİBİRYA
PROJELERİ
• Karadeniz Bölgesi taşıma projelerindeki gelişmeler, Tarihi İpek Yolu(Trans
Asya) ve Trans Sibirya projelerine ciddi alternatif teşkil etmektedir.
• Türkiye,İpek Yolu Projesi’ni,Rusya ise Trans Sibirya Projesi’ni dünyaya
sunarken, AB kendi taşıma alternatiflerini oluşturmuştur.
• Moskova ve Rusya’nın Pasifik kıyısındaki Vladivostok’u birbirine bağlayan
toplam 10.555km. demiryolu ağı olup 1890-1905 yılları arasında inşa
edilmiştir.Bu projeye Almanya ve Çin ciddi destek vermekte, Rusya ile
kapsamlı demiryolu anlaşmalarına imza atmışlardır,
• Trans Sibirya Projesi, Kombine demiryolu taşıma açısından konteyner
taşımacılığı hizmetlerini müşterilere sunmaktadır. Almanya ve Çin arasında
sınırlı kalmayıp çevre ülkelerle demiryolu bağlantıları sağlanmıştır.Bu proje
ile hem taşıma süresinin azalması hem de gümrük mevzuatlarının
kolaylaştırılması ve taşıma güvenliği konusundaki sıkıntıların aşılması için
çalışılmaktadır.
• İpek Yolu konusunda Türkiye ile İran bir takım çalışmalar yürütmekle
birlikte diğer Orta Asya ülkeleriyle koordinasyonun sağlanması hiç kolay
olmamaktadır. AB,Çin,Japonya gibi güçlü ekonomiler daha iyi çalışan
taşıma alternatiflerinden dolayı bu hattın işlerlik kazanması için çaba
göstermemektedir.
19. Genel olarak:
• AB projeleri, Birlik kuruluş amaç ve misyonu gereği, öncelikle kendi
üye ülke ekonomilerini, imalat ve hizmetler sektörünün çıkarlarını
düşünmektedir. “Her AB projesi Türkiye için de yararlıdır” anlayışı
her zaman ve koşulda geçerli olmayabilir. Ülkeler, sektörler ve
şirketler arasında kıyasıya rekabetin yaşandığı bir dönemde AB
politika ve projeleri bir “dayanışma platformu” gibi
algılanmamalıdır.
• Pan Avrupa Taşıma koridorlarında, AB için doğu ve güney
entegrasyonu birincil önemdedir. Taşıma politikalarının özünde;
ticaret hacminin artırılması, enerji ihtiyaçlarının karşılanması ve
siyasi nüfuz alanın genişletilmesi yatmaktadır.
• Tamamlanması için 220 milyar dolar gerekmektedir.
• Taşıma projelerinin merkezinde Almanya ve Fransa bulunmaktadır.
• Türkiye 70 milyonluk nüfusu, dış ticaret hacmi açısından kendi
bölgesinin en güçlü ekonomisi olmasına rağmen AB taşıma koridor
ve projelerinde istenilen payı alamadığı bir gerçektir.
20. AVRUPA ÜLKELERİ İLE DEMİRYOLU
EŞYA TAŞIMACILIĞI
• Ülkemiz ile Avrupa ülkeleri arasındaki demiryolu
taşımacılığı Türkiye ile Bulgaristan arasında
Kapıkule sınır garı,
• Türkiye ile Yunanistan arasında Pityon sınır garı
üzerinden blok tren işletmeciliği ile yapımaktadır.
• Bu sayede taşıma süresi ve navlunda rekabet
yapılarak demiryoluyla kapıdan kapıya taşıma
yapılmasıda gerçekleştirilmektedir.
• Blok konteyner taşımacılarının Avrupa
trafiğindeki organizasyonu ICF Şirketi ve diğer
firmalar tarafından yapılmaktadır
21.
22. TÜRKİYE’NİN ULUSLARARASI
DEMİRYOLU EŞYA TAŞIMACILIĞI
PROJELERİ
• Ülkemiz coğrafi konum itibariyle transit
taşımacılık açısından elverişli konumda
bulunmasına rağmen, transit eşya taşımacılığı
toplam uluslararası eşya taşımacılığının %1.5i
civarındadır
• Transit taşımacılığın ülkemizde sağlanması için
Avrupa’da geliştirilen projelere aktif katılım
sağlanarak oluşturulan ulaştırma koridorlarında
Türkiye’nin aktif rol alması gerekmektedir
23. MARMARAY DEMİRYOLU BAĞLANTISI
PROJESİ
.
• Ülkemizin batısını doğuya, daha doğrusu Avrupa’yı
Asya’ya bağlayan projedir.
• Demiryolu yük taşımacılığında çok önemli
gelişmeler sağlayarak lojistik sektörünün gelişimini
önemli ölçüde artıracaktır. Çünkü boğaz
geçişlerindeki aktarma ve geçişe bağlı taşımacılıkta
en önemli zaman kayıpları ortadan kalkmış
olacaktır.
• Orta Avrupa üzerinden Karadeniz’in kuzeyinden
geçecek vagonlar daha avantajlı olacağı için
boğazdan geçişi tercih edeceklerdir.
• Trakya bölgemizin Avrupa ile sınır olması, Muratlı –
Tekirdağ demiryolu bağlantısı ve deniz ayağının
burada oluşması, lojistik sektörü için bu bölgeyi
çok cazip hale getirecektir.Avrupa yüklerinin bu
bölgede tasnifi yapılarak blok trenlerle son varış
yerine ulaştırılabilecegi gibi bölgedeki limanlar
kullanılarak deniz aşırı transit yükler gemilerle
buluşup demiryolu denizyolu kombine taşımacılığı
gerçekleşecektir.
• Tekirdağ bağlantılı Derince ve Bandırma Limanları
arasında taşıma yapacak tren ferilerinin seferlere
başlaması ile iç talebe yönelik dahili taşımacılık
yapılabileceği gibi transit yük taşımacılığı daha ön
plana çıkarak limanlarımızın demir-deniz yolu alt
yapı bağlantıları önemli ölçüde desteklenmiş
olacaktır.
• Fakat boğazda yapılan çalışmalarda İstanbul’un
altından başka bir şehir çıktığı için arkeoljik kazılar
nedeniyle hala bitirilememiştir (:
.
24. TEKİRDAĞ LİMANI MURATLI-BÜYÜKKARIŞTIRAN
DEMİRYOLU HATTI PROJESİ
.
• Tekirdağ-Bandırma ve Tekirdağ-
Derince arasında Ro-Ro ve gemi-
tren taşımacılığı ile karayolu ve
demiryolu araçlarının(vagon,yarı
römork,kamyon)geçişi
sağlanacaktır.
• İlk aşamada yıllık olarak 55.000
adet vagon taşınması
hedeflenmektedir.
• Çevre bağlantıları ile birlikte bu hat
, İstanbul eşya ve araç trafiğini
azaltacak, çevre ve yaşam kalitesini
artıracaktır (inşallah).
• Asya ve Avrupa arasındaki kesintisiz
yük trafiğinin sağlanması amacıyla,
Tekirdağ Limanının Muratlı’da
mevcut demiryolu ağına
bağlanması için Tekirdağ-Muratlı
arasında yeni demiryolu inşaatı
tamamlanmak üzeredir.
.
25. İSTANBUL BULGARİSTAN DEMİRYOLU
HATTI PROJESİ
.
• Çift hat 230 km olarak
planlanan yüksek standatlı
demiryolu projesi ile bugün ve
gelecekte yaşanması
muhtemel birçok sıkıntının
aşılacağı düşünülmektedir.
• Avrupa yönüne yapılan
karayolu taşımalarında
karşımıza çıkan belge
sınırlamaları,kota,kış
döneminde iklim vb.
Problemlerin aşılmasında ve
sınır kapılarında uzun süre araç
beklemelerinin önüne
geçilmesinde etkili olması
düşünülmektedir.
.
•.
26. BAKÜ-TİFLİS-KARS DEMİRYOLU HATTI
• Avrupa-Kafkasya-Asya'yı birbirine bağlayan Tarihi ipek Yolu'nun
yeniden canlandırılması anlamına gelen "Demir İpek Yolu", yük
taşımacılığı ve insan taşımacılığı alanında, Avrupa'dan Çin'e değin
uzanan hızlı, güvenilir, çağdaş bir ulaştırma koridoru olacaktır.
• Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi hayata geçirildiğinde Avrupa'dan
Çin'e demiryoluyla kesintisiz yük taşınması mümkün hale gelecektir.
• Böylece Avrupa ile Orta Asya arasındaki yük taşımalarının
tamamının demiryoluna kaydırılması planlanmaktadır.
• Proje’nin 2014 yılı dolaylarında bitirileceğini; arazinin çok engebeli
ve zor yapıya sahip olduğunu ve yapılan 2250 metre dolaylarındaki
tünelin de 2012 yılında bitirilme imkânının olmadığı belirtilmektedir.
27.
28. DOĞUKAPI-AHURYAN(ERMENİSTAN) DEMİRYOLU HATTI
•Mevcut Doğukapı-Ahuryan
Demiryolu Hattı’nın iki ülke
işbirliği ile yakın bir gelecekte
tekrar kullanıma açılması
planlamaktadır.
•Doğu Karadeniz liman altyapı
ve bağlantılarının
güçlendirilmesi,kuzey-güney
ve doğu-batı güzergahlarının
canlanması ile birlikte
Kafkasya’da yük trafiği hızla
artmaktadır.Bu hattın yeniden
işletime açılması iki ülke
arasındaki ticaretin gelişmesi
ve bölge ekonomisine önemli
katkı sağlayacağı
düşünülmektedir.
29. DEMİRYOLUNDA YAŞANAN
ENTEGRASYON PROBLEMLERİ
• Ekonomik İş Birliği(EİT) şemsiyesi altında Güney Avrasya koridoru
üzerindeki ülkelerin demiryolu idareleri ile ortaklaşa yürütülen
çalışmalar neticisinde İstanbul(Haydarpaşa)-Türkmenistan
konteyner tren seferleri başlatılmıştır.
• EİT: Türkiye, İran, Afganistan gibi ülkeler tarafından kurulan
ve Sovyetler Birliği'nin yıkılmasıyla diğer Türk Devletleri'nin de dahil
olduğu ekonomik örgüttür.
• EİT üyesi ülkelerle demiryolu taşımacılığında öne çıkan başlıklar:
• Demiryolu güzergah planlaması
• Mevzuat problemleri
• Karadeniz bölgesi ve alternatif güzergahlar
• EİT ülkeleri ile ticaretin geliştirilmesi
30. Demiryolu güzergah planlaması
• Güzergah:Van Kapıköy,İran,Sarakhs
• Yaşanan sıkıntılar;
• Van feribot geçiş problemleri, Taşıma süresinin
uzunluğu, Belirsizlikler, Terminli işlerde
müşterilere belirli bir sürenin verilememesi
• Öneriler;
• Feribotların yenilenmesi, Van Gölü Kuzey Geçiş
Projesinin hayata geçirilmesi, Karayolu aktarmalı
planlama yapılması, Denizyolu+Demiryolu
kombinasyonunun iyi bir şekilde sağlanması
31. e
Eğer yaşanan sorunlar aşılabilirse İstanbul
Haydarpaşa’dan Kazakistan Almaty’ ye kadar sağlıklı bir
hat oluşturulabilir.
32. Samsun-Kavkaz Demiryolu Taşıma
Güzergahı(Deniz+Demiryolu Kombinasyonu)
• Bu hattın kullanılmaya başlaması ile ,Turki Cumhuriyetler
(Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan,
Özbekistan) ve Rusya’ya gerçekleşecek ihracatlarda, navlun
fiyatlarını daha da aşağıya çekilebilecektir.
• Bu durum, aynı zaman da ihracatçıyı da ihracat yapmaya
teşvik etmektedir.
• Bununla birlikte çok büyük bir ekonomi giridisi de,
doğrudan Samsun üzerinden ülke ekonomisi içine akacak ve
ülke ekonomisini daha da güçlenecektir.
• Bu hattın en çok tercih nedenlerinden biride, Rusya’nın
karayolları taşıması üzerinde koyduğu yüksek kotalar
nedeniyle ihracatçıyı daha çok demiryolu ve denizyolu
taşımacılığını kullanmaya yöneltmiş olmasıdır.
33. Türkiye-Rusya, Rusya-Ortadoğu ve tersi yönde kuzey-güney taşıma
koridorunun oluşması için Kavkaz-Samsun Feri Hattı ve Samsun boji
değiştirme istasyonu kurulmaktadır.Projenin maliyeti 10 milyon TL dir.
•Samsun – Kavkaz hattı
üzerinde taşımalarında
kullanılan ve SMAT adı verilen
feribotlara yüklenen mallar,
Rusya üzerinden diğer Turki
Cumhuriyetlerine rahatlıkla
ulaşabilmektedir.
•Hattın açılmasıyla birlikte,
Samsun limanı, ihracatçıları ve
taşıma şirketlerini yavaş yavaş
kendi üstüne çekmeyi
başarmış ve transit
sürelerinde çok önemli
avantajlar sağlarken, Türkiye –
Rusya arasında ki ticaretin
gelişimine de katkıda
bulunması beklenmektedir.
34. Mevzuat problemleri
• COTIF ve CIM hükümlerinin uyguladığı ikinci kez
taşıma belgesi düzenleme zorunluluğunun
kaldırılması gerekmektedir.
• EİT Organizasyonuna katılan ülkeler arasında sınır
geçişleri,gümrük işlemleri konusunda tek tip
kuralların belirlenmesi gereklidir.
• Farklı ülkelerin farklı rejimlerine tabi
olunduğundan ayrı hukuklar ortaya çıkmasından
dolayı düzenlemeler yapılması gerekmektedir.
35. Karadeniz Bölgesi ve Alternatif
Güzergahlar
• Pan-Avrupa Koridorlarının devamı niteliğindeki demiryolu
koridorlarının bakımı yapılarak AB ile entegre edilmesi
gereklidir.
• TRACECA kapsamında geleceğe dönük projeksiyonlarda
Karadeniz kıyı şeridindeki limanların bağlantı yollarının
yapımına öncelik verilmelidir.
• AB demiryolu ulaştırma koridorlarından iki tanesi
İstanbulda sonlanmaktadır.Bunların devamı niteliğinde
Haydarpaşa-Kars-Doğukapı hattının iyileştirilmesi ve yol
sınıfının yükseltilmesi önemlidir.
• İpekyolu Projesi ve Trans Kafkasya Projesinin amaçlarına
hizmet edebilmesi için Türkiye’nin hiç vakit kaybetmeden
Doğu Karadeniz limanlarına demiryolu bağlantısını planlayıp
hayata geçirmek için hareket etmesi gerekmektedir.
36. Türkiye-EİT Ülkeleri Arası Demiryolu
Güzergahlarda Karşılaşılan Temel
Sorunlar
• Boş vagon temini
• Taşıma süresi
• Taşıma güvenliği
• Vagondan vagona mal aktarılması
• Navlun fiyatları
37. EİT ülkeleri ile ticaretin geliştirilmesi
• Suriye,Irak,İran gibi ülkelerle yapılan ticaretin gelişmesi için
taşımaların daha kolay yapılması ve navlun fiyatları bakımından
diğer ülkelere rekabet sağlayabilecek rakamlar hayata geçirilmelidir.
• Havayolu ve denizyolunda uygulanan ÖTV indirimleri gibi
indirimlerin demiryollarına da uygulanarak bu taşıma modunun
güçlendirilmesi gerekir.
• EİT üyesi ülkelerle yapılan ticarette vergi kolaylıkları sağlanabilmesi
ve navlun fiyatlarının düşrülmesi ihracatı artırıcı etki yapacaktır.
• Sınır geçişleri ve gümrük işlemleri konusunda tektip kuralların
belirlenerek hayata geçirilmesi sağlanmalıdır.
• Bürokrasiyi azaltıp işlem sayısını en aza indirmek ticareti
desteklemek için gereklidir.