2. Unutmayalım ki toprak da canlıdır. Her canlı gibi toprağın HAVAYA, NEME ve
ISIYA ihtiyacı vardır.
Tekniğine uygun olarak iĢlenmemiĢ tarladan; istediğimiz verimi değil, sadece
toprağın VERDĠĞĠ KADARINI alabiliriz.
Toprağımızı tekniğine uygun olarak iĢlemek suretiyle ISI, NEM ve
HAVALANMAYI sağlamanın yanı sıra, toprağın yapısının da düzeltilerek, bitki
kök sisteminin geliĢmesine ve yayılmasına uygun bir ORTAM hazırlanması da
gerekmektedir.
Kültür bitkilerinin büyümesi, olgunlaĢması ve meyve verebilmesi için
toprağın elveriĢli olması gerekir. Toprağı elveriĢli bir hale getirebilmek ise
uygun bir TOPRAK ĠġLEME ile mümkündür
Toprak iĢlemenin amaçlarını özetleyecek olursak;
1 Tohum yatağını hazırlamak,
2 Yabancı ot kontrolünü yapmak
3 Toprak yüzeyindeki bitki artıkları, anız ve ahır gübresinin gömülmesini
sağlamak,
4 Tarlayı sulamaya hazırlamak ve erozyonu kontrol etmektir.
Bu amaçları gerçekleĢtirebilmek için değiĢik yapıda birçok TOPRAK ĠġLEME
ALETĠ geliĢtirilmiĢtir.
3. Toprak iĢleme aletlerini Ģöyle sınıflandırabiliriz;
1 - Birinci sınıf toprak iĢleme aletleri; Pulluk, Çizeler, Dip kazanlar
2 - Ġkinci sınıf toprak iĢleme aletleri ; Kültivatörler, Tırmıklar, Toprak
frezeleri, Merdaneler, diğer aletler
BĠRĠNCĠ SINIF TOPRAK ĠġLEME ALETLERĠ
PULLUKLAR
Toprak iĢlemede en yaygın kullanılan alet pulluklardır. Pulluklar toprağı parçalar
çevirerek devirir, gevĢetir anız ve yabancı otları toprağa gömer.
Ülkemizde en çok kullanılanlar askılı pulluklardır. Bunları sıra ile inceleyelim.
ASKILI PULLUKLAR
Traktör hidrolik kollarına bağlanıp, askıda tutularak çekilen pulluklara askılı
pulluklar denir.
ASKILI PULLUKLARIN FAYDALARI
1-Pulluk traktörün arkasına bağlandığı için patinaj önlenir, çeki gücü artar.
2-TaĢınmaları kolaydır, havada taĢındıkları için az aĢınırlar.
3-Traktöre kısa bağlandığından sürümde dönüĢ kolaylaĢır, yastık baĢları kısa olur.
Traktör iĢ verimini arttırır, zamandan kazandırır
Çekili pulluklardaki bir çok parça bunlarda yoktur.
ASKILI PULLUKLARIN ÇEġĠTLERĠ
A-Kulaklı pulluklar B-Döner kulaklı pulluklar C-Diskli pulluklar
4. A-KULAKLI PULLUKLAR
Askılı pulluklar içerisinde en çok kullanılan kulaklı pulluklardır. Gövde ve
Ģokların sayısı bir ile yirmi arasında değiĢir
Esas parçaları: Bağlama kafası, çatı, çapraz mil, muylular, gövde ve uç demiri.
Yardımcı Parçaları:Ön gövdecik, köĢe kesen, gübre gömücü, taĢ sigortası, kulak
uzantısı.
Kulaklı pulluğun toprak iĢlemesi
5. PULLUKTAKĠ ÖLÇÜLER
Pulluk parçalarından uç demirinin bağlanması çok önemlidir.
Bu bağlantıda iki pay vardır. 1-Alt kavrama payı 2- Yan kavrama payı
Düz bir yerde uç demirinin ucu ile taban demirinin arasındaki boĢluğa alt
kavrama payı denir. Alt kavrama payı az olursa pulluk toprağa batmaz, çok
olursa pulluk toprağa dalmaya çalıĢır, derinlik ayarı güçleĢir ve traktör zorlanır.
Pulluk gövdesi yan olarak düz bir yere konduğunda uç demiri ucunun taban
demirinden iĢlenmemiĢ tarafa doğru biraz çıkıntılı bağlandığı görülür. Bu
boĢluğa yan kavrama payı denir.
Pulluğa yön verir ve dengeli çalıĢmasını sağlar.
Yan kavrama az olursa pulluk sürülmüĢ tarafa kaçar. Çok olursa, iĢlenmemiĢ
tarafa kaçar.
Kulaklı Pulluklarda Aranılacak Özellikler
– Bağlantı yerlerinde boĢluk olmamalıdır.
– Pulluğun boyu kısa olmalıdır.
– Çapraz mil ve muylular ayarlanabilir olmalıdır.
– Bağlama kafası yüksek ve üzerinde 3-5 bağlama deliği bulunmalıdır.
– Büyük ve çekilir pulluklarda son gövdede destek tekeri bulunmalıdır.
– Pulluktaki tüm ölçüler standartlara uygun olmalıdır.
Pulluğun Traktöre Bağlanması ve Sökülmesi
Pulluk traktöre bağlanırken önce ayarsız alt kol, sonra ayarlı kol, daha sonra
üst bağlantı kolu bağlanır. Sökülürken ise bu iĢlemin tersi yapılır.
6. PULLUK AYARLARI
Atölye Ayarı:
Tarlaya gitmeden önce yapılması gereken ayardır.
Traktör çalıĢtırılır, pulluk kaldırılıp düz bir yere çekilir ve yere bırakılır bu
durumda çok az ileri çekilir. Yan bağlantı kolları tekerleklerden eĢit uzaklıkta ve
tekerleğe değmeyecek Ģekilde ayarlanır.
Birinci gövdenin taban demiri ile ikinci gövdenin uç demiri arası ölçülür.
Traktör sağ arka tekerinin iç kenarından arkaya düz bir çizgi çizilir veya bu düzgün
bir çıta da olabilir.
Birinci gövdenin uç demiri ucu ile traktör sağ arka tekeri arası mesafenin;
birinci gövdenin taban demiri ile ikinci gövdenin uç demiri ucu arasında kalan
mesafeden beĢ parmak kadar fazla olması sağlanır. Bu iĢ daha önce cıvataları
gevĢetilen aks mili bu ölçüye göre, sağa, sola kaydırılarak yapılır ve cıvatalar
tekrar sıkıĢtırılır. Bu Ģekilde yapılan ayardan sonra traktör tekerleği tarlada çizi
duvarını tırmalamaz ve dolayısıyla lastik daha az aĢınır.
Tarlaya giderken traktörün her iki yan tespit zincirleri gerdirilir. Daha sonra
pulluk kaldırılarak, hidrolik düzen yolda taĢıma durumuna getirilir. Tarlaya fazla
sarsmadan ve çok hızlı olmamak üzere gidilir.
Tarla Ayarı:
Tarlada, traktörün üzerindeki yol kilidi açılır.
Pulluk yere indirilir.
Traktörün hidrolik sistemi çeki durumuna alınır.
Yan gerdirme zincirleri gevĢetilir. GevĢetme alt bağlantı kolları tekerleklere 4-5
parmak kalıncaya kadar devam etmeli ve tekerlekler bağlantı kollarına
değmemelidir.
7. Pullukla ilk çizgi açılıp arka sağ tekerlek pulluk çizgisine girince pulluğun sağ-
sol paralellik ayarı, ayarlı askı kollarından yapılır.
Ön arka paralellik ayarı; pulluğun çatısı tarla düzeyinde ön ve arkada paralel
olmalıdır. yani pulluk yere tam oturmalıdır. Bu ayar üst bağlantı kolundan yapılır.
Derinlik ayarı; derinlik ayarı ikinci çizgiden sonra belirli bir gazda ve hızda
yapılmalıdır. Derinlik ayarı hidrolik indirme kolu ile yapılır. Ġstenilen derinlik
bulununca, hidrolik kolu tespit kelebeği ile belirlenir ve sabitleĢtirilir. Derinlik ayarı
üst bağlantı kolu ile yapılmalıdır. Üst bağlantı kolu, pulluk çizide iken yere paralel
veya traktöre doğru biraz eğik olmalıdır.
B-DÖNER KULAKLI PULLUKLAR
Aynı çiziden gidip gelerek düz sürüm yapan pulluklara döner kulaklı pulluklar
denir.
Özellikleri;
1- Düz sürüm yaptıklarından tarla yüzeyi düzgün bir Ģekilde sürülür.
2- Erozyon engellenir.
3- DönüĢlerde kısalıktan dolayı yakıt ve zaman tasarrufu sağlanır.
Döner Kulaklı Pullukların Ayarı: Normal kulaklı pulluklarda olduğu gibidir.
8. C-DĠSKLĠ PULLUKLAR
Ġyi Yönleri:
1-Toprakta dönerek çalıĢtıkları için engellere takılmazlar.
2-Kesme iĢlemini diskin çevresi yapar, disk dönerken kendi kendine bilenir.
3-Diskler bombeli olduğu için darbelere karĢı daha çok dayanırlar.
Diğer pulluklarda uç demiri kör ise taban sertliği yapar. Diskli pulluklarda bu söz
konusu değildir.
Sakıncalı Yönleri:
Kulaklı pullukta olduğu gibi iyi bir devirme ve kapama yapamaz.
Toprağı Ģerit halinde bıraktığı için ağır ve yaĢ toprakları iyi parçalayamaz.
Kendi kendine toprağa batar. Derinlik arttırmak için üzerine ağırlık bağlanmalıdır.
Çizi tabanı dalgalı olur
Ayarları
Derinlik ayarı, hidrolik kumanda kolundan yapılabildiği gibi üst bağlantı kolu
uzatıp kısaltılarak da yapılabilir.
ĠĢ geniĢliği ayarı, arka çizi tekerinin sağa-sola alınması ile gerçekleĢtirilir. Sağa
alınırsa geniĢ, sola alınırsa dar sürüm yapılır.
Ayrıca, diskin durumundan dolayı sahip olduğu açı ile gidiĢ yönüne göre sahip
olduğu açı alet üzerinde değiĢtirilerek toprağın parçalanması artırılıp azaltılabilir.
9. Ayarları
Derinlik ayarı, hidrolik kumanda kolundan yapılabildiği gibi üst bağlantı kolu
uzatıp kısaltılarak da yapılabilir.
ĠĢ geniĢliği ayarı, arka çizi tekerinin sağa-sola alınması ile gerçekleĢtirilir. Sağa
alınırsa geniĢ, sola alınırsa dar sürüm yapılır.
Ayrıca, diskin durumundan dolayı sahip olduğu açı ile gidiĢ yönüne göre sahip
olduğu açı alet üzerinde değiĢtirilerek toprağın parçalanması artırılıp azaltılabilir.
Pullukların Bakımı
Diğer ekipmanlar gibi pulluklarda, kapalı bir yerde korunmalıdır. Açıkta güneĢ
altında veya kapalı nemli yerlere konulmamalıdır. Bir tahta veya takoz üzerine
alınmalıdır.
ĠĢ mevsimi dıĢında uç demiri, kulak, taban demiri ve aks baĢları paslanmaya karĢı
muhakkak gresleĢmelidir.
Uç demiri ile ökçe demiri aĢınmıĢsa yenileriyle değiĢtirilmelidir.
GevĢemiĢ cıvatalar, yaylı rondela konarak sıkılmalı ve eğilmiĢ çatı araları
doğrultulmalıdır.
Pulluklarla Ġlgili Önemli Tavsiyeler
Alınacak pulluk traktörünüze uygun olmalıdır. Bunu biraz daha açıklarsak;
Traktörünüzün beygir gücüne göre pulluk 2-3 veya 4 Ģoklu olmalıdır. Pulluğu
traktör rahatlıkla zorlanmadan istenilen hızda çekebilmelidir.
Pulluk ölçüleri traktör iz geniĢliğine ve hidrolik düzenine uygun olmalı, hidrolik
kolayca kaldırılıp, indirilmelidir.
Pulluk yapı itibariyle sağlam, bilhassa ön aks mili ve iĢleyici parçalardan uç demiri
ve kulak, sertleĢtirilmiĢ çelikten olmalıdır.
10. Pulluğun üst bağlantısında 2-5 delik olmalıdır. Tek delik pullukları traktörün
hidroliği iyi kumanda edemez. Bu sebeple düzgün ve eĢit derinlikte sürüm
yapılmaz. Hatta sürümde güç ve yakıt sarfiyatı da artar.
Pullukta iĢleyici gövde yani kulak Ģekli çalıĢacağı toprağın
yapısına, cinsine, yapılan ziraat çeĢidine uygun olmalıdır. Hiç olmazsa çevrede
imal edilen ve çevre Ģartlarına göre uygun olanı tecrübe ile tespit edilmiĢ olmalıdır.
Bunun içinde özel durumlar dıĢında yarı bükük veya orta dik kulak tipinde pulluk
satın alınmalıdır.
Pulluğun bir gövdedeki iĢ geniĢliği, traktörün arka tekerlek taban geniĢliğine
uygun olmalıdır.
Sürüm ġekilleri ve Sürüm Tekniği
Kulaklı pulluklarla yapılan sürümlere tahtavari sürüm denilmektedir. Bu sürüm
Ģeklinde iki değiĢik yöntem uygulanır.
Birincisi balık sırtı sürüm Ģeklidir. Ġkincisi ise açık çizi sürüm Ģeklidir.
Balık sırtı sürüm Ģeklinde ilk çizgi tarlanın ortasından açılır ve parsel baĢlarında
hep sağa dönülerek sürüme devam edilir. Sürüm bitiĢinde parselin ortasındaki ilk
iki toprak Ģeridinin üst üste binmesinden dolayı balık sırtı biçiminde boydan boya
bir tümsek meydana gelir.
Açık çizi yönteminde ise ilk çizi parselin kenarından açılarak parsel baĢlarında
daima sola dönülürse sonunda parselin ortasında kanal biçiminde açık bir çizi
kalır.
Kulaklı pulluklarda sürüm yapıldığında balık sırtı yönteminde tarlanın ortasında bir
tümsek, açık çizi yönteminde ise tarlanın ortasında bir kanal meydana
gelmektedir. Bu iki yöntemin sakıncalı yönlerini bir tarafa bırakıp iyi olan yönlerini
11. Bu tekniğe göre orta boy tarlalar için en uygun parsel geniĢliği 60-70 adım (40
metre), büyük tarlalar için 110-120 adım (80 metre) kadar alınmalıdır.
Sürüme baĢlamadan önce tarlada traktörün döneceği kadar yastık baĢı
bırakılmalıdır
BaĢlangıç çizgisinin açılması:
Traktör gergi zincirleri gergin olarak parsele girilir. Birinci gidiĢte pulluk yaklaĢık
beĢ parmak derinlikte sürüm yapabilecek Ģekilde üst bağlantı kolu uzatılır ve
pulluk sola yatırılır. (Arka gövde ile sürüm yapılır). Birinci gidiĢten sonra sola
dönülerek traktörün sol arka tekeri daha önce açılan çizide olmak üzere aynı
ayarla geri dönülür. Meydana gelen kanal her yerde eĢit derinlikte ve yaklaĢık bir
adım geniĢlikte olacaktır. Daha sonra bu baĢlangıç çizisi ikinci turda kapatılacaktır.
Bunun için üst bağlantı kolu kısaltılır. Pulluk gövdesi tam yere paralel olmayacak
Ģekilde biraz düzeltilir.
Arka gövdenin sürüm derinliği yaklaĢık on parmak kadar olmalıdır. DönüĢte ilk
açılan kanal tamamen kapatılacaktır. Derinlik aynıdır. Bundan sonra istenilen
derinliğe göre bu ayarla üçüncü kez gidilip dönülebilir. Ġstediğimiz toprak iĢleme
derinliği elde edildiğinde pulluğun tüm ayarları yapılmalıdır.
Son çizinin bitirilmesi:
Tarlanın ya da parselin bitimine iki veya üç tur kaldığı zaman, sürüm derinliği
bitiĢe doğru giderek azaltılır. Bu sırada baĢlangıç çizisinin açılmasının tersi olarak
pulluk sağa yatırılarak sürüme devam edilir. BitiĢten önceki gidiĢte derinlik sürüm
derinliğinin yarısına kadar azaltılmalıdır.
12. Toprağın pullukla iĢlenmesinde dikkat edilmesi gereken önemli hususlar;
Son yıllarda tarımda yapılan araĢtırmalar göstermiĢtir ki; toprağı çok miktarda
iĢlemek hem toprak açısından iyi neticeler vermemekte hem de ürün maliyetini
artırmaktadır. O halde toprağın gereğinden fazla iĢlenmesi yanlıĢtır.
Ülkemiz çiftçilerinde eskiden beri süregelen yanlıĢ bir intiba vardır. Toprağı ne
kadar çok sürersen o kadar verim artar diye. Hatta çiftçilerimiz aralarında toprak
iĢleme ile ilgili sohbetlerinde; tarlayı ikiledim, üçledim gibi ifadelerle yaptıkları
sürüm sayılarını birbirlerine övünerek anlatırlardı.
Oysa artık yapılan bilimsel çalıĢmalar göstermektedir ki toprağı çok miktarda
iĢlemek, çok fazla sürmek, hem toprağın verimliliği bakımından hem de ürün
maliyeti bakımından zararlıdır.
Ülkemiz çiftçilerinin dünya piyasalarında rekabet edebilmeleri için ürün
maliyetini düĢürmeleri gerekmektedir. Bunun yolu da geleneksel tarımdan teknik
tarıma geçmekle mümkündür. Toprak gereği kadar iĢlenmeli, fazla iĢlemeden
kaçınmalıdır.
Sonuç olarak pulluğumuzu yerinde, zamanında ve yeteri kadar kullanmalıyız.
13. ÇĠZELLER
Yedi ayaklı bir çizel
Son yıllarda ülkemizde çok kullanılmaya baĢlanmıĢlardır. Toprağı devirmeden
iĢlerler. Toprağı derin olarak çizdikleri için aynı zamanda dip kazanın görevini
de yapmıĢ olurlar. Bunun yanı sıra pulluk kullanımını iyice azaltmıĢlardır.
Çiftçilerimiz tarafından üç bacak, yedi bacak gibi ayak sayıları ile adlandırılırlar.
Özellikle pamuk yerlerinin hazırlanmasında çok kullanılmaktadırlar. Pulluğun
kullanılmasını büyük ölçüde azaltmıĢlardır. Yapıları basittir. Bir çatı üzerine
monte edilmiĢ çizici ayaklardan ibarettir.
DeğiĢik ayak sayısına sahip çizeller vardır. ĠĢ verimleri pulluğa nazaran çok
yüksektir. Bu bakımdan toprak iĢlemede maliyeti düĢürürler ve zamandan
tasarruf sağlarlar.
14. DĠPKAZANLAR
Bazı toprak ve iklim Ģartlarında her yıl aynı derinlikte iĢlenen toprak katının hemen
altında kalınlığı 8-10 cm. ye varan su geçirmez sert bir tabaka oluĢur. Taban taĢı
denilen bu tabakanın oluĢmasıyla toprakta suyun, alt katmanlarına sızması
zorlaĢır ve bitkinin kök geliĢimini engeller. Dolayısıyla toprağa düĢen yağmur ve
kar sularının toprağın alt katlarında süzülmesini zorlaĢtırarak suyun toprak
yüzeyinden akıp gitmesine ve erozyona sebep olur. Bu nedenle taban taĢının
belirli aralıklarla kırılması gerekir. Bu iĢ dipkazan denilen özel gövdeli pulluklarla
yapılır.
15. Bu aletin iĢleyici gövdesi dik ve sağlam bir payandaya bağlı kama biçiminde bir uç
demirinden oluĢur. Aletin iĢ geniĢliği sert tabakayı (taban taĢını) kıracak Ģekilde
olmalıdır. Bunu sağlamak için önceden sert tabakanın derinliği tespit edilmelidir.
Dipkazan; belirli aralıklarla çekilmesi gerekiyorsa bir yönde çekildikten
sonra, ikinci olarak önce çekilen doğrultunun dikine ve belirli aralıklarla
çekilmelidir. Killi ağır topraklarda dipkazanın uç demirinin arkasına; gülle Ģeklinde
yada silindir biçiminde bir parça bağlanarak toprak içerisinde hem sert tabakanın
daha iyi patlatılması hem de belli bir derinlikte bu parçanın geçtiği yerde boĢluklar
oluĢturularak toprağın havalandırılması ve suyun toprakta hareketi kolaylaĢtırılmıĢ
olur.
Dipkazanın gövdesi değiĢik tiplerde olabilir. Bunların sabit ya da titreĢimli olarak
çalıĢan tipleri mevcuttur. TitreĢimli olarak çalıĢanlar traktörün kuyruk milinden
hareketle çalıĢtırılırlar. Sabit olanlar ise traktör arkasında belli bir derinlikte
Toprağa batacak Ģekilde çekilerek çalıĢtırılmalıdır. Traktörün hidrolik
sistemi, dipkazanla çalıĢırken, mutlaka çeki kontrol konumunda olmalı, dipkazanla
çalıĢırken ön ağırlıklar takılmalıdır.
16. II. ĠKĠNCĠ SINIF TOPRAK ĠġLEME ALETLERĠ
1. KÜLTÜVATÖRLER
Kültüvatörler; toprağı yırtarak kabartmak, parçalamak, havalandırmak, yabancı
otları kesip köklerini yüze çıkarmak, mineral gübreleri karıĢtırmak ve anız bozmak
gibi amaçlarla kullanılırlar.
17. 2. TIRMIKLAR
Tarla yüzeyini iĢlerler. En çok hafif ve orta ağırlıktaki topraklarda kullanılırlar. Tarla
yüzeyini kabartır, kaymak tabakasını kırar, yabani otları söker ve tohum yatağının
hazırlanmasını sağlarlar.
ÇeĢitleri;
•DiĢli tırmıklar,
•Yaylı tırmıklar,
•Döner tırmıklar,
•Diskli tırmıklar olmak üzere dört grupta toplanır. Her grubun değiĢik Ģekilleri
vardır.
19. S tip hafif kültüvatör – döner tırmık kombinasyonu
20. Diskli Tırmıklar (Diskarolar)
Diskleri ile toprağı keser, ufalar, aktarır ve karıĢtırırlar. Pullukla sürümden
sonra, bilhassa ağır ve otlu tarlada kesekleri en iyi ufalayan alettir. Ayrıca çok otlu
tarlada ve yeĢil ot ekim nöbetinde otları ve yeĢilliği parçalayıp toprağa karıĢtırırlar
Diskarolarda açı ayarı en uygun Ģekilde yapılmalıdır. Açıyı artırmak, traktörün çeki
gücünü ve yakıt sarfiyatını artırır. Yapılan iĢ miktarı azalır. Rahat bir çalıĢma için
normal bir ayar yapılmalıdır. Tarla koĢulları, iĢ geniĢliği, iĢ derinliğine bağlı olarak
saatte 6-10 km. hızla çekilmelidir.
21. 3. TOPRAK FREZESĠ
Bu aletin kullanma amaçlarını Ģöyle sıralayabiliriz;
•Toprağı yüzeysel olarak kabartır, ufalar ve karıĢtırır.
•Tarla yüzeyindeki otları ve sapları keser, toprağı homojen bir Ģekilde karıĢtırır.
•Pullukla iĢlenmiĢ toprağı da iĢler ve ekime hazır hale getirir. Özellikle bağ ve
bahçe iĢlerinde çok kullanıĢlıdır.
•Ġkinci üründe toprağın hazırlanmasını, sapların toprağa karıĢtırılmasını sağlar.
Mibzerle ekim iĢlerinde ve özellikle kombinasyon olarak kullanılmakta, ayrıca Ģerit
vari toprak iĢleme yapmaktadır.
22. Aletin Kullanılması
Toprak frezeleri, traktörün kuyruk milinden hareket alır. Traktörlerle çekilme
hızları, saatte 4-8 km arasında değiĢir.
Toprak frezelerinde genel olarak düĢük ilerleme hızında ufalama daha küçük
parçalı, yüksek ilerleme hızında ufalanan toprak daha iri parçalıdır. Aynı zamanda
bu ufalama bıçak milinin devri ile de ilgilidir. Bıçak milinin devri azaldıkça ufalama
büyür, devir arttıkça ufalanan toprak daha küçük olarak parçalanır. Çekilme hızı ile
bıçak milinin devri uygun bir Ģekilde ayarlanırsa, toprak yapısına göre istenilen
ufalama sağlanabilir.
Toprak frezelerinin iĢ geniĢlikleri sabittir. Yalnız bazı frezelerde, bıçak grupları
sağa veya sola kaydırılabilir. Bahçelerde ağaç altları, freze sağa kaydırılmıĢ olarak
iĢlenir.
Bazı toprak frezelerinde ufalama ayarı muhafaza saçının bıçaklara yaklaĢtırılıp,
uzaklaĢtırılmasıyla yapılır. Saç bıçaklara yaklaĢtırıldıkça ufalama daha çok yapılır.
Bakımları kolaydır. Hangar veya kapalı bir yerde takoz üzerinde muhafaza edilmeli,
aĢınan bıçaklar yenileri ile değiĢtirilmeli, eğilen bıçaklar doğrultulmalıdır. DiĢli
kutusuna uygun ve yeteri kadar diĢli yağı konulmalıdır. Hareket kayıĢı olanlarda
ise kayıĢlar sökülüp ve duvara asılarak muhafaza edilmelidir. Kuyruk milinden
hareket veren Ģaft mafsalının gresörlüklerine de gres basılmalıdır.
23. Rototiller
Günümüzde, tek veya kombinasyon aleti Ģeklinde, teknik özellikleri ve
kullanılıĢları diğer frezelerden daha üstün olan rototiller kullanılmaktadır. Her türlü
toprakta rahatlıkla çalıĢmakta ve tohum yatağını en iyi Ģekilde hazırlamaktadırlar.
Kuyruk milinden gelen hareket, diĢli kutusuna ve oradan da istenilen
devirde,bıçak miline verilmekte ve iyi bir Ģekilde toprağı iĢlemektedir.
24.
25. 4. MERDANELER
Toprak keseklerini parçalayıp ufalttıksan sonra gevĢek olan toprağı bastırarak
toprakla tohumun temasını artırır ve dolayısıyla çimlenmeye yardım eder. Traktöre
çekili ya da askılı olarak bağlanarak yüzücü pozisyonda çalıĢırlar.
