1. การดูแลสุขภาพหลังเกษียณ
ศ. นพ.นิธิ มหานนท์

2. โรคที่พบบ่อยหลังเกษียณ
โรคหัวใจขาดเลือด,ความดันสูง
โรคสมอง; อัลไซม์เมอร์,อัมพาต
เบาหวาน
มะเร็ง
โรคติดเชื้อ ปอด,กระเพาะและ
ลําไส้,ถุงน้ําดี,ฟันและช่องปาก
โรคกระดูกและข้อ

3. สาเหตุของการเกิดโรค
พันธุกรรม=กรรมเก่า
การดําเนินชีวิต=กรรมปัจจุบัน
เชื้อโรค,อุบัติเหตุ=กรรมเก่า+กรรม
ปัจจุบัน

4. โรคที่พบบ่อยหลังเกษียณ
โรคหัวใจขาดเลือด,ความดันสูง
โรคสมอง; อัลไซม์เมอร์,อัมพาต
เบาหวาน
มะเร็ง
โรคติดเชื้อ ปอด,กระเพาะและ
ลําไส้,ถุงน้ําดี,ฟันและช่องปาก
โรคกระดูกและข้อ

5. ระบบหัวใจและหลอดเลือด

6. ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรค
หัวใจ,สมองและหลอดเลือด

7. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจขาดเลือด
บุหรี่
เบาหวาน
ความดันโลหิตสูง
ไขมันในเลือดผิดปกติ
ความอ้วน
การไม่ออกกําลังกาย
เพศชาย(หญิงหลังหมดประจําเดือน)
อายุ
พันธุกรรม

8. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดอัมพาต
บุหรี่
เบาหวาน
ความดันโลหิตสูง
ไขมันในเลือดผิดปกติ
ความอ้วน
การไม่ออกกําลังกาย
เพศชาย(หญิงหลังหมดประจําเดือน)
อายุ
พันธุกรรม

9. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดอัลไซม์เมอร์
หลอดเลือดสมองตีบ
ยานอนหลับ
พันธุกรรม
สารพิษตกค้าง,สิ่งแวดล้อม

10. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดเบาหวาน
พันธุกรรม
การติดเชื้อในวัยเด็ก
ความอ้วน
อาหาร
กลุ่มโรคเมตาโบลิค

11. กลุ่มโรคเมตาโบลิค
Metabolic syndrome
อ้วนลงพุง(ชาย>90,หญิง>80)
เบาหวาน(ภาวะดื้ออินซูลิน)
ไตรกลีเซอไรด์สูง,ไขมันดีต่ํา
ความดันโลหิตสูง(>140/90)

12. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดความดัน
โลหิตสูง
พันธุกรรม
โรคไต
อาหารรสจัด,อาหารที่มีเกลือโซเดี้ยมมาก
ยาบางชนิดเช่นยาแก้ปวดกระดูกและข้อ
สารพิษและโลหะหนัก
ความอ้วน,การไม่ออกกําลังกาย

13. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดความผิด
ปกติของระดับไขมัน
พันธุกรรม
อาหารที่มีไขมันอิ่มตัวมาก
บุหรี่
การไม่ออกกําลังกาย
ความอ้วน

14. สาเหตุร่วมของการเกิดโรคสมอง
และหัวใจขาดเลือด
หลอดเลือดแข็งตัว&หลอด
เลือดตีบ

15. อาการเริ่มต้นทางหัวใจและสมอง

16. อาการเริ่มต้นของโรคหัวใจ
แน่นหน้าอก,เจ็บหน้าอก
เหนื่อยหายใจลําบาก,อึดอัดหายใจไม่อิ่ม
ออกกําลังกายได้น้อยลง
เหนื่อยง่าย
ใจสั่น
บวม,นอนราบไม่ได้

17. อาการเริ่มต้นของอัมพาต
ชาตามแขนขา
ตาพร่ามีแสงแปลบๆในตา
ปวดศีรษะรุนแรง
แขนขาอ่อนแรง,เดินเซ
พูดไม่ชัด

18. การตรวจค้น

19. การตรวจค้นหาโรคหลอดเลือด
หัวใจและสมองตีบเบื้องต้น
น้ําหนักตัวและรอบเอว
ระดับน้ําตาลและน้ําตาลสะสม
ระดับไขมันเลว,ไข
มันดี,ไตรกลีเซอไรด์และ
คอเลสเตอรอล
ระดับความดันโลหิต

20. การตรวจเพื่อยืนยันภาวะหลอด
เลือดหัวใจและสมอง
การตรวจสมรรถภาพหัวใจด้วยการ
เดินสายพานหรือใช้ยาและการ
ตรวจคลื่นสะท้อนเสียง
หัวใจ(echo)
การฉีดสีหลอดเลือดหัวใจ,สมอง
การตรวจเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์
หรือตรวจภาพคลื่นแม่เหล็ก(MRI)
คลื่นไฟฟ้าหัวใจ(ECG,EKG)

21. การป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ
และสมองตีบ

22. อาหารที่ควรรับประทาน
ผักใบเขียวและพืชผักต่างๆสี
ผลไม้หลากสีไม่หวานจัด
คาร์โบไฮเดรตไม่ขัดสี
ถั่วต่างๆ
ปลาต่างๆ

23. อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง
น้ําตาลและคาร์โบไฮเดรตที่
ผ่านขบวนการขัดขาว
น้ําอัดลมโซดา
อาหารทอดและของมันๆ
ไขมันและเนยเทียม
นม,เนยและเดรี่โปรดัค
อาหารสําเร็จรูปอาหารสดวกซื้อ

24. สรุปวิธีรับประทานอาหาร
รับประทานน้อย
รับประทานหลากหลาย

25. การออกกําลังกาย
การออกกําลังกายแบบ
แอโรบิค
การยืดเส้นเอ็นและกล้ามเนื้อ
การออกกําลังต้านแรงเสียด
ทาน(ยกน้ําหนัก)

26. การเริ่มออกกําลังกายหลังวัย
เกษียณ
ควรพบหมอหัวใจเพื่อตรวจหาปัจจัยเสี่ยงและดู
สมรรถภาพร่างกาย

27. การออกกําลังกายเพื่อหัวใจและ
หลอดเลือด
อาทิตย์ละ 3-4 ครั้ง
ครั้งละ 25-30 นาที
อุ่นเครื่องและผ่อนแรง(warm
up&cool down)

28. น้ําหนักตัวและรอบเอวที่เหมาะสม

29. การป้องกันการเกิดอัลไซม์เมอร์
ออกกําลังสม่ําเสมอ,ควบคุมน้ําหนักตัว
รับประทานผัก,ผลไม้,ปลา,ถั่ว
ฝึกสมาธิ
ออกสังคม
เกมส์ฝึกสมอง,ดูแลสัตว์เลี้ยง
หลีกเลี่ยงยานอนหลับ

30. โรคที่พบบ่อยหลังเกษียณ
โรคหัวใจขาดเลือด,ความดันสูง
โรคสมอง; อัลไซม์เมอร์,อัมพาต
เบาหวาน
มะเร็ง
โรคติดเชื้อ ปอด,กระเพาะและ
ลําไส้,ถุงน้ําดี,ฟันและช่องปาก
โรคกระดูกและข้อ

31. โรคมะเร็ง

32. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง
พันธุกรรม
บุหรี่
อาหาร(น้ําตาล,ความเป็นกรด)
สิ่งแวดล้อม
การติดเชื้อบางประเภทเช่น
ไวรัสตับอักเสบ,เริม
สุรา

33. การป้องกันมะเร็ง
ออกกําลังกาย
ฝึกสมาธิ
หลีกเลี่ยงอาหารก่อมะเร็ง
ตรวจร่างกาย
รับประทานผักผลไม้มากๆ
เลี่ยงแอลกอฮอลและบุหรี่

34. อาหารที่มะเร็งชอบ
ของหวาน น้ําตาล
น้ําอัดลม
เนื้อสัตว์
ของทอดของมัน
แอลกอฮอล

35. อาหารที่มะเร็งกลัว
ผัก
ผลไม้
น้ํา

36. การตรวจหามะเร็งระยะเริ่มต้น
ตรวจเลือด PSA, AFP
เอ็กซเรย์
แมมโมแกรม
ส่องกล้องลําไส้ใหญ่หรือเอ็กซเรย์
ตรวจภายในสตรี

37. โรคที่พบบ่อยหลังเกษียณ
โรคหัวใจขาดเลือด,ความดันสูง
โรคสมอง; อัลไซม์เมอร์,อัมพาต
เบาหวาน
มะเร็ง
โรคติดเชื้อ ปอด,กระเพาะและ
ลําไส้,ถุงน้ําดี,ฟันและช่องปาก
โรคกระดูกและข้อ

38. ภาวะติดเชื้อต่างๆ

39. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะติด
เชื้อ
ภูมิต้านทานต่ํา
การไม่ออกกําลังกาย
โรคประจําตัว
บุหรี่
ความเป็นอยู่ที่ไม่ถูกสุขลักษณะ
อาหาร,ความอ้วน

40. การเพิ่มภูมิต้านทานร่างกาย
การฝึกสมาธิ
การออกกําลังกาย
อาหารบางประเภท

41. สรุปการดูแลสุขภาพหลังเกษียณ
อาหาร
ออกกําลังกาย
ควบคุมน้ําหนัก
ฝึกปฏิบัติสมาธิภาวนา

42. โรคที่พบบ่อยหลังเกษียณ
โรคหัวใจขาดเลือด,ความดันสูง
โรคสมอง; อัลไซม์เมอร์,อัมพาต
เบาหวาน
มะเร็ง
โรคติดเชื้อ ปอด,กระเพาะและ
ลําไส้,ถุงน้ําดี,ฟันและช่องปาก
โรคกระดูกและข้อ

43. โรคกระดูกและข้อ

44. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดปัญหา
กระดูกและข้อ
น้ําหนักตัว
ยาบางประเภทเช่น สเตียรอยด์
พันธุกรรม
อาหาร
การไม่ออกกําลังกาย
อุปนิสัยในการ นั่ง,นอน,ยืน และเดิน

45. การลดความเสี่ยงต่อการเกิด
ปัญหาเรื่องกระดูกและข้อ
ควบคุมน้ําหนักตัวให้เหมาะสม
ออกกําลังกายให้ครบทั้งสามแบบ
ป้องกันอุบัติเหตุ;จัดแสงภายในบ้าน,จัดห้องน้ํา,ตรวจสายตา
ฝึกกล้ามเนื้อช่วยการทรงตัว