Ubuntu Türkiye topluluğunun katkıları ile hazırlanan Özgür Yazılım Dergisi

1. Aylık Süreli Ücretsiz Özgür Yazılım Dergisi

2. Ö n e Ç ı ka n l a r
Yıl: 3
Özel Sayı
04 27 Nisan 2012
HUD
Niyet okumak hiç bu kadar güzel olmamıştı!
12.04'teki YENİLİKLER 07
Precise Pangolin'de sizi bekleyen yenilikleri
derledik.
Dergi Ekibi:
10 Aysel AKSU
Semetey COŞKUN
Elif SUNĞUR
UBUNTU OLSUN, UNITY OLMASIN DİYORSANIZ... Çağrı EMER
Siz de böyle diyenlerdensiniz, işte yeni sürümde yapmanız
Ceren ÇALICI
gerekenler! 13
Tasarım Ekibi:
Elif SUNĞUR
12.04'ü Kurduktan Sonra Yapmanız Gereken 10 Şey Ömer YATĞIN
Ozan GÜLER
12.04'ü indirdiniz, kurdunuz. Peki ya sonra?
Ahmet YATĞIN
GNOME 3.4 SÜRÜM NOTLARI
Ubuntu gibi her altı ayda bir sürüm yenileyen Gnome'nin yeni
sürümündeki yenilikler...
16
web:
sudo.ubuntu-tr.net
SUDO Dergisi, GNU/GPL lisansı ile dağıtılmaktadır.
e-posta:
sudo@ubuntu-tr.net
SUDO Dergi Tasarımında Tamamen "Özgür Yazılımlar" Kullanılmaktadır.
Kullanılan Programlar; Scribus, Gimp, Inkscape

3. E d i t ö r d e n
"Ubuntu sürümleri daima özgür olacaktır."
Söz Mark Shuttleworth'e, yani Ubuntu'nun babası, destekçisi, bir numaralı hayranına ait. Ubuntu,
çıktığı 2004 yılından beri özgür oldu ve öyle de olacak. Kendisi muhtemelen son on sene
içerisinde Linux'un adını dünyaya duyuran en büyük projedir. Çıkışından bu yana her yeni sürüm
verdiğinde konuşulmakta, heyecan fırtınaları estirmekte. Seneler geçtikçe, özgür yazılım dünyası
ve beraberinde GNU/Linux evrildikçe, devindikçe, Ubuntu da farklı mecralara yelken açıyor ve
iyisiyle kötüsüyle insanlar kendisini konuşuyor. Mesele de bu değil mi zaten, insanlar Ubuntu'yu,
Linux'u, özgür yazılımı konuşmalı değiller mi?
12.04 yayımlandı ve muhtemelen şu satırlar yazılırken binlerce insan, onu indirmekte. Bu sürümü
özel kılan en büyük şey LTS olmasının yanında bu uzun süreli desteğinin beş seneye kadar
genişletilmiş olmasıdır. Bu şu demektir: 12.04 kullanıcıları beş sene boyunca suya sabuna
dokunmadan bu sürüme ait tüm güncellemelerden yararlanabilecektir. 12.04 elbette bu uzun
süreli desteğinin yanında birçok yeniliği ve iyileştirmeyi de beraberinde getirmekte. Ubuntu
Türkiye ve SUDO olarak sizlere sürümün çıktığı şu sıralarda özel bir sayı hazırlamak istedik.
Amacımız 12.04 ile beraber nelerin değiştiğini, nelerin bize sunulduğunu karınca kararınca size
aktarmaya çalışmak.
Elimizden gelenler ve gelmeyenler vardır ve bu herkes için geçerlidir. Ubuntu Türkiye ailesi olarak
elimizden gelenleri kullanarak öğrenmek isteyenlere bilgi birikimizi aktarma çabası içindeyiz ve
SUDO da bu çabamızın en güzel örneklerinden biri. Vakti, azıcık bile olsa bilgisi olan herkesi bu
desteği büyütmeye çağırıyoruz. Bu çağrımızı da Linux'un babasının meşhur biz sözüyle bitirelim:
"Talk is cheap. Show me the code." Aslını da verdik ki o çarpıcı ifade özgün dilinde de yer bulsun.
Şöyle diyor yani Linus Torvalds: "Konuşmak kolaydır, bana yaptığını göster." Tabii bu düşünceyi,
en yakın olduğu dünya üzerinden dile getiriyor: Kodlar. Konuşmak ucuz ve kolaydır, mesele az da
olsa bir şey yapabilmektir.
12.04 herkese sorunsuz günler getirsin.
heartsmagic
Model: Ahmet YATGIN
Fotoğraf: Furkan SİNGİL

5. HUD (Heads Up Display)
Niyet Okumak Hiç Bu Kadar Güzel Olmamıştı sunacak şekilde tasarlandığı görülüyor. Somutlaştıracak yazılıma geçen kullanıcılar için sadra şifa verecek [bir
olursam bu cümlemi, Firefox açıkken, HUD'u çağırıp arama özellik]; çünkü kullanıcıları, kapalı kaynak/sahipli
26 Nisan Salı günü GNU/Linux dünyası, heyecanlı bir kutusuna girdi olarak “kara” yazıldığında, karakter uygulamalarda kullandıkları seçeneklerin/işlevlerin, özgür
bekleyişi nihayete erdirecek haberle hareketli günlere kodlaması ile ilgili seçeneklerin yanı sıra girdiyle alakalı yazılımlarda nerede bulunduğunu arama zahmetinden
yelken açmış olacak. Evet, hepinizin tahmin ettiği gibi diğer seçenekler de sunulacaktır. kurtarıyor.” cümleleriyle vurgulamakta.[3] Henüz gelişme
Ubuntu 12.04 UDD kararlı sürümü bekleyenlerine merhaba aşamasında olan HUD, Lea'nın bu iddiasını test etmemize
diyecek. Bir yandan hangi uygulamaların öntanımlı şimdilik imkân vememekte; fakat HUD'un neler
geldiğini, hangi özelliklerin eklendiğini öğrenip forum ve yapabileceği göz önüne alındığında Lea'nın görüşünün
günlüklerdeki bu sürüm hakkındaki tartışmalara katılırken gerçekleşmesinin mümkün olduğunu söyleyebilirim.
if
diğer yandan Ubuntu'yu istediğimiz gibi şekillendirmeye,
sevdiğimiz uygulamaları kurmaya, arayüzü zevkimize göre HUD'un maharetleri bulanık mantık kullanarak uygun
değiştirmeye çalışacağız. Bütün bu heyecanlı işleri sonuç sunmayla sınırlı kalmamakta, aynı zamanda
yaparken belki çoğumuzun farkına varamayacağı, sessizce Aynı arama girdisi masaüstü görüntüleniyorken kullanıcının ayak izlerini takip ederek, yani hangi
görevini yerine getirecek bir uygulamayı kullanıyor yazıldığında “Bilgisayarı Kapat” ve “Oturumu Kapat” gibi uygulamayla daha çok neler yaptığını takip ederek,
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
olacağız: HUD. seçeneklerle beraber yine girdiyle alakalı olduğu kullanıcının en çok kullandığı/ihtiyaç duyduğu seçenekleri
düşünülen diğer seçenekler de sunulacaktır. diğer seçeneklere göre öncelemektedir. Bu, beklenebilir
Mark Shuttleworth tarafından tanıtılan[1] HUD, “global- bir özellik, fakat HUD kimilerinin ayaklarını yerden
menü”yü kullanan yazılım ve bildirim uygulamalarının kesecek bir özelliğe daha sahip: Sesle komut verme. Lea,
seçke ve içeriklerini tek bir çatı altında kullanmamızı aynı röportajında HUD'un zamanla ses komutlarının fare,
sağlayan, ara-bul mantığıyla işleyen, kullanıcıların seçke ve klavye ve dokunmatik ekranla yapılan işlere paralel
içeriklerini daha hızlı buldurmayı ve bu sayede kullanıldığı bir ortam sunacağını dile getiriyor. Ubuntu,
kullanıcıların çalışma zamanını kısaltmayı amaçlayan bir kullanım kolaylığıyla sadece acemi kullanıcıları değil,
uygulamadır. Shuttleworth, günlüğünde yaptığı duyuruda tecrübeli kullanıcıları da kendine çekiyor. Acemi
HUD'un yaptığı işi “Niyetinizi ifade ettiğiniz ve kullanıcılar Ubuntu'nun sağladığı güvenli limanda kulaç
uygulamaların da bu niyete uygun karşılık verdiği bir yol.” Görüldüğü gibi, aynı arama girdisi kullanılmasına rağmen atmasını öğrenirken, tecrübeli kullanıcılarsa aynı limanda
diye ve bu tasarımı da “arayüz ötesi”, “niyet-arayüzü” HUD, kullanılan uygulamaya/yere göre uygun sonuçlar 'tembelliğin' zevkini çıkarıyorlar. Sanırım, sesle sistemi
olarak tanımlamakta.[1] sunmaktadır. Bir başka denememde Nautilus üzerinden yönlendirebilecek olmamız her tecrübeden kullanıcıyı aynı
FTP ağına bağlanmam için HUD arama kutusuna “sunu” 'tembelliğin' içine atacak. Tabii bu durum, yakın gelecekte
Shuttleworth'un HUD tasarımını neden “niyet-arayüzü” yazmam yeterli oldu. HUD'un neler yapabildiğini bu [2] görünmüyor.
olarak adlandırdığını HUD'un nasıl çalıştığına video aracılığıyla seyredebilirsiniz.
içindekiler
baktığımızda anlıyoruz. ALT tuşuna basarak çağırılan HUD'un, 12.04 ile öntanımlı gelen uygulamalardan Firefox,
HUD'un, arama kutusuna girilen girdileri o an kullanmakta HUD'un bu özelliğini, Ubuntu masaüstü ve TV tasarımı Thunderbird, Nautilus, Shotwell gibi uygulamaların yanı
olunan uygulamanın seçke ve girdileri içerisinde bulanık ekibi başkanı John Lea, kendisi ile yapılan bir röportajda sıra Sylpheed, Audacious, Synaptic gibi sonradan
mantık kullanarak arayıp, en uygun sonucu/sonuçları “Özellikle kapalı kaynak/sahipli uygulamalardan özgür yükleyebileceğiniz uygulamalarla da uyumlu olduğunu
5

6. HUD (Heads Up Display)
gözlemledim. Bir diğer gözlemim ise HUD'un bildirim
alanını kullanan uygulamalarla çalıştığıydı. Seçkelerini sık
kullandığım için üzerinde HUD'u en çok denemek
istediğim uygulamalar olan LibreOffice Kelime İşlemci ve
Hesap Çizelgesi, şu an için HUD'la uyumlu değil görünüyor.
Buna rağmen bu kısa tecrübem HUD'un kullanıcılar
tarafından beğenileceği ve bilgisayar kullanımını
kolaylaştıracağı yorumunu yapmama yetiyor. Umarım
yorumumda yanılmam ve bir kez daha Ubuntu'nun
if
“insanlık için” olduğuna şahit oluruz.
[1] http://www.markshuttleworth.com/archives/939
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
[2] http://www.youtube.com/watch?v=w_WW-DHqR3c
[3] http://www.omgubuntu.co.uk/2012/01/hud-new-unity-feature/
içindekiler
6

8. Ubuntu 12.04 LTS Precise Pangolin'deki Yenilikler
Uzun zamandır beklediğimiz Ubuntu 12.04 LTS sonunda Ekran görüntüsünde HUD'un Gimp'teki kullanımını
duyruldu. 12.04'teki yeniliklere bir göz atalım. görüyorsunuz.
Ubuntu 12.04, birçok yeni uygulama güncellemesi ile Unity Ekran ve Parlaklık GKA Temaları
ve Unity 2B kullanıcı arayüzü için farklı geliştirmeleri
içeriyor. Muhtemelen Beta sürümlerde şimdiye kadar
cerencalici
aldığınız güncellemelerde Precise Pangolin'e eklenen yeni
özelliklerden bazılarını görmüşsünüzdür. Yine de son
özelliğini görmüştük. Şimdi bu özelliğin Ubuntu Yazılım
değişikliklerin ve yükseltmelerin üstünden geçeceğiz.
Merkezi ve Günceleme Yöneticisi gibi uygulamalarda da
geçerli olduğunu görüyoruz.
Unity Başlatıcı Hızlı Listesi
"HUD" Unity 2B'deki Yerini Aldı
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
Kullanımı kolaylaştıran ve belli işlevlere çabuk giriş
sağlayan hızlı liste özelliği, uygulamaların büyük kısmı
tarafından destekleniyor. Nautilus, Totem, ekran
görüntüsü aracı, Transmission, Mozilla Firefox, Google
“HUD”, uygulamaların seçkelerinde belirli işlevleri
Chrome, Hızlı Seçke, Güncelleme Yöneticisi, LibreOffice
aramayı sağlayan etkileşimli bir yol. "Alt" tuşuyla etkin
gibi birçok varsayılan uygulamada kullanılabiliyor. Bu
duruma gelen HUD için ayrıca, CCSM –> Ubuntu Unity
uygulamalardan bazılarında hızlı liste, siz uygulamayı
Eklenti yolunu kullanarak kısayol ayarlayabilirsiniz.
çalıştırana kadar etkin olmayacaktır.
12.04 ile hayatımıza giren HUD, bir şey aramaya
içindekiler
Unity Başlatıcı İlerleme Penceresi
başladığınızda ortaya çıkan hareketli kayan efekt
özelliğine de sahip.
Daha önce geliştirilen Beta sürümlerinde Nautilus dosya
yöneticisi için Unity Başlatıcıda İlerleme Penceresi
8

9. Ubuntu 12.04 LTS Precise Pangolin'deki Yenilikler
Her pencerede, eğer aktif değilse, butonlar, işlem çekirdekte birleştiriyor. i386 mimarili sistemler, PAE
Ubuntu 12.04 Precise Pangolin LTS'ye
göstergesi çubuğu ve seçili ögeler turuncudan griye döner. çekirdeği olarak değiştirilen kendi varsayılan
Yükseltmek
Güncelleştirme Yöneticisinde olduğu gibi... çekirdeklerine sahip. Ayrıca bakım masrafını azaltmak için
non-SMP PowerPC çekirdeği de silinmiş durumda.
Donanım gerekliliği esasen SMP ve non-SMP PowerPC'de
Ubuntu 10.04 Lucid Lynx ya da Ubuntu 11.10 Oneiric
Başlatıcı Çoklu Ekranlara Yerleştirildi aynı ve non-SMP PowerPC çekirdek türleri SMP PowerPC
cerencalici
Ocelot'tan Ubuntu 12.04 Precise Pangolin LTS'ye
çekirdek türüne otomatikman
yükseltmek için aşağıdaki yönergeleri izleyiniz:
yükseltilecek/güncellenecektir.
“Alt+F2" tıklayıp
Dil Desteği
update-manager -d
Yazılım Merkezi'nden yeni bir yazılımı yüklediğinizde, dil
yazınız. Güncelleştirme Yöneticisi açılacaktır. Size Ubuntu
desteği paketleri (yazılımın çevirisi, yazılıma özel yazım
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
12.04 LTS'nin yüklenebilir olduğunu söyleyecektir.
denetimi eklentisi, yardım dosyaları vb.) de otomatik
"Yükselt"e tıklayıp ekrandaki yönergelere uyunuz.
olarak yüklenecektir. Bu özelliği kullanabilmeniz için
yazılımı kurduktan sonra "Dil Desteği"ni çalıştırmanız
Uçbirim'i kullanmayı tercih eden kullanıcılar ise "Uçbirim"i
gerekir.
açıp aşağıdaki komutu girebilirler:
sudo do-release-upgrade -d
Ubuntu 12.04 Precise Pangolin'deki Diğer
Yenilikler
Ubuntu 12.04 Precise Pangolin LTS'deki tüm değişiklikleri
görmek için "sürüm notları"nı inceleyebilirsiniz.
1) 3.2.12 kararlı Linux çekirdeği tabanlı 3.2.0-20.33 Ubuntu
Görünüm Yöneticisi, Unity Başlatıcıyı masaüstüne çekirdeğini barındırıyor.
sabitlemek ya da isterseniz bütün masaüstlerinde sabit 2) Rhythmbox, varsayılan müzik çalar olarak geliyor ve
hâle getirmek gibi yeni seçenekler sunar. Ubuntu One Music mağazasını destekliyor.
3) LibreOffice'nin son sürümü 3.5.1 varsayılan olarak
geliyor.
Çekirdekteki Yenilikler 4) Gnome'nin son kararlı uygulamalarını ve Gnome Shell
içindekiler
3.4.0. kullanıcı arayüzünü depolarda barındırıyor.
Beta 1 ve Beta 2 gibi LTS'de de çekirdek, amd64 mimariler 5) Sistem Ayarları'ndaki "Görünüm" paneli, kullanıcıya
için olan server (sunucu) ve generic olarak ikiye ayrılmıyor. Unity'nin bazı özelliklerini kolayca yapılandırma olanağı
Bakım yükünü azaltmak için artık ikisini de generic tanıyor.
9

11. UBUNTU OLSUN, UNITY OLMASIN DİYORSANIZ...
Varsayılan Unity Masaüstü: Ubuntu 11.04 sürümüyle gelen ve sonraki sürümlerde common gnome-session-bin desktop-base
devam eden yeniliklerden birisi de Unity' dir. Bir Gnome
kabuğu olan Unity, kullanıcıların Ubuntu alışkanlıklarını 3) Oturumu kapatın ve Gnome Shell veya Gnome klasik ile
bir anda değiştirmesini gerektiren özelliklere sahipti. Bu oturum açın.
yönüyle bazı kullanıcıların tepkilerini, soğuk bakışlarını ve Not: Unity kalsın diyorsanız üçüncü adımdaki işlemleri
alışma sürecini de beraberinde getirdi. Birçok topluluk ve atlayıp 4. adıma geçebilirsiniz.
destek sitesinde, soru-cevap ortamlarında "Unity nasıl
Decent
kaldırılır?" , "Unity üst panelden kurtulmanın bir yolu var Unity masaüstünü tamamen kaldırmak için Uçbirim'den
mıdır?" türünden sorulara cevap arandı. aşağıdaki komutları yürütün:
Biz de bu yazımızı Ubuntu 12.04 sürümünü Unity olmadan sudo apt-get purge unity* ubuntu-desktop
kullanmak isteyen kullanıcılara yardımcı olabilecek sudo apt-get purge indicator-application indicator-appmenu appmenu-
ipuçlarına ayırdık. Özgür yazılım ortamında alternatiflerin gtk3 appmenu-gtk appmenu-qt
çokluğunu bir kez daha göstermek istedik. sudo apt-get autoremove
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
sudo apt-get update && sudo apt-get upgrade
Sözü daha fazla uzatmadan konuya geçelim. sudo apt-get install unity-greeter
Hedefimiz: Bu anlatımımız Kubuntu, Xubuntu gibi resmi türevleri
değil, daha çok Unity varsayılanı ile gelen Ubuntu
kurulumunu ilgilendirmektedir. Tabii ki isteyenler 4) İsteyenler sadece Gnome Shell ortamında devam
aşağıdaki 4. adımı istedikleri her Ubuntu 12.04 tabanlı edebilir. Biz anlatıma devam ediyoruz.
kurulumda uygulayabilirler. Uçbirim'den aşağıdaki komutları yürütün:
sudo add-apt-repository ppa:cairo-dock-team/ppa
Öncelikle şu adımları bitirmiş olmalıyız: sudo apt-get update && sudo apt-get upgrade
sudo apt-get install cairo-dock cairo-dock-plug-ins
1) Ekran kartı sürücünüzü yükledikten sonra bilgisayarı
yeniden başlatın. 5) Oturumu kapatıp oturum açma ekranına geldiğinizde
Güncellemeleri kontrol edip varsa yükleyin. Cairo Dock, yeni adıyla GLX-Dock oturumlarının listede yer
Ubuntu masaüstü sürümlerinden ilk defa beş yıl süreyle aldığını göreceksiniz. Efektleri isteyip istemediğinize göre
desteklenecek olan, Linux camiasının yakından takip ettiği 2) Unity masaüstünü kaldıracağımız için öncelikle Gnome istediğiniz Cairo-Dock tercihini yaparak oturum
açabilirsiniz.
içindekiler
ve heyecanla beklediği, donanım ve yazılım desteği yüksek masaüstü ortamını yüklememiz gerekiyor.
seviyelere ulaşmış bir sürüm; Ubuntu 12.04 Precise Uçbirim penceresi açın ve aşağıdaki komutu yürütün:
Pangolin (LTS) bugün final sürümüyle görücüye çıkıyor.
sudo apt-get install gnome-shell gnome-session-fallback gnome-session-
11

12. UBUNTU OLSUN, UNITY OLMASIN DİYORSANIZ...
Not: Cairo-Dock with Unity-2D oturumu kullanmak için
Unity-2D paketleri yüklenmesi gereklidir. Unity kabuğunu
kaldırdığımıza göre Unity-2D paketlerini yüklemek de
anlamsız olacaktır.
Decent
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
Masaüstü açıldığında Gnome Shell veya diğer
istemediğiniz paketler var ise bağımlılıklarını kontrol
ederek onları da kaldırabilirsiniz.
içindekiler
Tavsiyemiz en azından Gnome Shell, Gnome Klasik ve
Cairo-Dock oturumlarının olması yönündedir.
12

14. Ubuntu 12.04'ü Kurduktan Sonra Yapmanız Gereken 10 Şey
Evet, 12.04'ü indirdiniz, kurdunuz ve sıra geldi kullanmaya. filmleri izlemek gibi bir planınız varsa bazı yazılımları da görünmelerini sağlayabiliyorsunuz. Bütün bu değişiklikleri
kurmanız gerekiyor. "Sistem Ayarları"ndaki "Görünüm" seçkesinden
Fakat onu keşfetmeye başlamadan önce, aşağıda düzenleyebilirsiniz.
sıraladığımız ipuçlarını ve püf noktalarını gözden geçirmek Yasal nedenlerle Ubuntu görünürde bunları desteklemiyor,
için biraz mola verebilirsiniz. fakat yükleyici, kurulum sırasında bunların kurulmasını da
öneriyor. 5. Gizlilik Ayarlarınızı Düzenleyin
cerencalici
1. Yeniliklerin Neler Olduğunu Öğrenin
Eğer kurulum sırasında bu seçeneği işaretlemediyseniz Unity'de "Hızlı Seçke"yi ilk açtığınızda karşınıza en son
Ubuntu 12.04'e birçok yeni özellik eklendi. Bunlardan en sorun değil: Ubuntu Yazılım Merkezi üzerinden bir tıkla kullanılanlar çıkacaktır: uygulamalar, klasörler, dosyalar
iyi 10 tanesini öğrenmek için birkaç dakikanızı ayırın. kolayca bu yazılımların kurulumunu da yapabilirsiniz. vb.
Video için:
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded 4. Masaüstünüzü Özelleştirin
&v=D6z6hn6wZlg
Ubuntu 12.04, 14 yeni duvar kâğıdını da içeriyor. Bunlar
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
2. Güncellemeleri Kontrol Edin arasında Pangolin çizimi ve etkileyici çiçek, hayvan ve
manzara kesitleri var. Unity'nin yarı transparan alanlarının
Ubuntu 12.04, taze bir sürüm olabilir; ama bu, sizi bir "son rengi de ayarladığınız duvar kâğıdına göre değişiyor.
dakika" böcek düzeltmelerinin beklemediği anlamına Deneyin ve görün
gelmez.
Yeni güncellemeler, en sağda dişli simgesiyle gösterilen
"Ayarlar Seçkesi"nde listelenir. Bunun için Hızlı Seçke-->
Güncelleştirme Yöneticisi yolunu da kullanabilirsiniz.
Fakat siz bunların görünmesini istemeyebilirsiniz. Bunun
içindekiler
Eğer çok büyük ya da çok küçük olduğunu düşünüyorsanız için ufak bir değişiklik yapmanız yeterli: "Sistem Ayarları"
3. Üçüncü Parti Yazılımları Kurun Unity Başlatıcıyı da yeniden boyutlandırabiliyorsunuz. panelindeki yeni "Gizlilik" seçkesi size bunu değiştirme
fırsatı veriyor.
Eğer Ubuntu'da arşivinizdeki müzikleri dinlemek ya da Ayrıca pencere temalarında da değişiklik yapıp daha zarif
14

15. Ubuntu 12.04'ü Kurduktan Sonra Yapmanız Gereken 10 Şey
6. Ubuntu One'yi Kurun
8. Google Chrome
Ubuntu One ile her Ubuntu kullanıcısına 5GB
“Ne?!!” diye çığlık atıyor olabilirsiniz, “Niçin Firefox
büyüklüğünde bir bulut depo alanı verilir. Bu yüzden,
değil?”
bunun kullanılabilir olduğundan emin olun!
Nedeni tek kelime: Flash.
cerencalici
Bunu etkinleştirmek için gerekli paket olan "Global
Menu"yü kurun.
10. Keyfini Sürün!
Notlarımızın sonuna geldik. Artık yeni sürümden keyif
almaya geldi sıra.
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
Bu yıl Adobe, Linux'taki Flash Player eklentisi için Yeni uygulamalar keşfetme ve yükleme işine biraz ara
desteğini keseceğini duyurdu. Bunun yerine Google da, bu verin ve Ubuntu'yu herhangi biriymiş gibi kullanın:
alanda hüküm sürmek için, Chrome'ye Linux için Flash'ı Facebook ve Google+ profillerinizi kontrol edin,
ekleyecek. Empathy'de arkadaşlarınızla sohbet edin, LibreOffice'te
bir yazı yazın ve Rhythmbox'ta biraz müzik dinleyin.
Bu yüzden eğer, Linux'ta kararlı ve hatasız bir Flash
Üst paneldeki zarf simgesinden ‘Ubuntu One’yi açın ve bir
oynatıcı istiyorsanız Google Chrome, bunu elde etmenin Ubuntu 12.04, 11.10'un bir üst sürümü ve 10.04'ten çok çok
hesap oluşturmak için yönergeleri izleyin.
tek yolu. daha gelişmiş durumda; dolayısıyla getirdiği değişiklikler
Zaten bir hesabınız varsa giriş yaparak yeni de büyük. Bu yüzden kullanmaya alışmak için kendinize
Eğer en sonuncusu, en mükemmeli olsun, diyen bir biraz zaman verin.
masaüstünüzden güvenle deponuzdaki belgelere
düşünceniz yoksa veya tarayıcınızı değiştirmek
ulaşabilirsiniz.
istemiyorsanız telaşlanmayın. Ubuntu Yazılım Muhtemelen güncel bir uygulamayı ya da özelliği
Merkezi'den, Adobe Flash'ın son özgür sürümünü kaçırmaktan korkuyorsunuzdur; fakat değişikliklerin çoğu
7. Yeni Uygulamaları Keşfedin
kurabilirsiniz. tek bir nedenden ötürü yapıldı: Ubuntu'nun kullanımını
Ubuntu Yazılım Merkezi, müzik çalıcılar ve tarayıcılardan kolaylaştırmak.
9. LibreOffice Global Menü'yü Kurun
içindekiler
oyunlara kadar binlerce uygulamaya ev sahipliği yapar.
Ve tabii ki, arkadaşlarınıza Ubuntu'yu anlatmayı
Ubuntu ile öntanımlı gelen ofis uygulaması LibreOffice unutmayın!
Bazıları iyi, bazıları ise kötüdür; fakat aradığınız gibi bir
'global-menü" eklentisi içermiyor. http://www.omgubuntu.co.uk
şey bulmanız için aramaya değer.
15

17. GNOME 3.4 SÜRÜM NOTLARI
Yine uzun ve heyecanlı bir bekleyişin ardından yepyeni bir Gnome 3.2'den Gnome 3.4'e Web (Epiphany)
Ubuntu sürümüne daha kavuşmuş bulunmaktayız. Bu
sürümün önemli bir özelliği hiç şüphesiz Uzun Süreli Başta da belirttiğim gibi Gnome ekibi her altı ayda bir yeni Epiphany, Gnome ekibinin geliştirdiği genelağ gezgini
Destek sürümü olması. Ve ilk defa bu sürümde olmak üzere sürüm çıkarmakta. Son sürüm olan 3.2'den beri; yaklaşık uygulamasının ismidir. Yeni Gnome sürümleriyle ismi
destek süresi de 3 yıl değil, 5 yıl olacak. Ama bu yazının 1275 kişi, Gnome üzerinde hemen hemen 41.000 değişiklik sadece Web olarak kullanılagelmektedir. Bu sürümle
konusu bu değil elbette. Bu yazımda, aynen Ubuntu gibi yaptı. Gnome 3.4 sürümü, Gnome'un köklü değişikliklerle birlikte Web uygulamasında da görsel anlamda
her altı ayda bir yeni bir sürüm çıkaran Gnome ekibinin bizlere yepyeni bir deneyim sunmaya başladığı 3.0 güzelleştirmeler, sadeleştirmeler ve performans
alquirel
son yeni ürününün, yani Gnome 3.4 sürümünün tanıtımını sürümünden sonra ikinci sürüm oluyor. Bu sürümde; geliştirmesi, hızlı geçmiş taraması gibi değişiklikler
yapacağım. Öncelikle Gnome'un ne olduğunu açıklamakla kullanıcı deneyimini geliştiren yenilikler ile hatâ yapılmıştır.
başlayayım. düzeltmeleri ve küçük geliştirmeler bizlerle buluştu. Sonuç
olarak yeni ve çok şık bir masaüstü sürümüne kavuşmuş Kişiler (Gnome Contacts)
Gnome, GNU/Linux ve Unix türü işletim sistemleri için olduk.
üretilmiş olan bir masaüstü geliştirme ortamıdır. 1997 Kişiler uygulamasının yeni sürümündeki en önemli
yılında iki üniversite öğrencisi tarafından başlatılmış, Ayrıca bu sürümle birlikte Gnome uygulamalarında da değişiklik, kişinizin bilgilerinin yer aldığı kısmın
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
geçen süre içerisinde büyük bir topluluğu arkasına alacak pürüzsüz kaydırma (smooth scrolling), yenilenmiş kullanıcı tasarımında yapıldı. Artık kişilerinizin bilgilerini daha
hâle gelmiştir. Gnome bize şunları sunar: Dosya yöneticisi arayüzü bileşenleri, yenilenmiş tema ve uygulama etkin bir şekilde görebilecek ve değişiklik yapabileceksiniz.
ve genelağ (İnternet) gezgini gibi temel uygulamalar, bu menüleri gibi önemli geliştirmeler ve belge arama
uygulamaların kullanılabileceği bir masaüstü arayüzü ve kolaylığı, Boxes isimli yeni bir uygulama, görüntülü Super Menu (Üst Seçke)
bunların haricinde bu arayüze uygun uygulamaların görüşme ve gün içi saate göre değişebilen arka plan resmi
geliştirilebileceği bir geliştirme ortamı, yani GTK. gibi yenilikler gerçekleştirilmiş oldu. Bir diğer güzel özellik ise Super Menu bileşeni. İsminden
Gnome'un bize şu an sunmakta olduğu masaüstü sanki HUD gibi bir şeymiş gibi algılanabilir; ancak daha çok
arayüzünün ismi Gnome Shell'dir. Yenilikler Global Menu olayının Gnome Shell'deki hâli gibi duruyor.
Bu seçke, Shell panelindeki uygulamanın ismi ve
Bir önceki özel sayımızda, yani 11.10 sürümü için Belgeler (Gnome Documents)
çıkarttığımız sayıda Gnome Shell ile ilgili temel konulara
değinen bir tanıtım yazısı yazmıştım. Bu özel sayımızda da Gnome'un bu sürümüyle birlikte Gnome ekibinin kendi
Gnome'un şu anki büyük sürümü olan 3.4 sürümünde yeni geliştirmekte oldukları uygulamalarda da önemli yenilik
olan neler var bundan bahsedeceğim. Yazımda Gnome ve değişiklikler yapıldı. Yeniliklerin en başında da Gnome
Shell arayüzünden çok Gnome'un kendisindeki Belgeler (Gnome Documents) uygulaması gelmekte. Bu
değişikliklerden bahsedeceğim. Çünkü bu değişiklikler uygulama sayesinde gerek bilgisayarınızdaki, gerekse
içindekiler
aynı zamanda Unity'yi de ilgilendirmekte. çevrimiçi hesabınızdaki belgelerinizi hem listeleyebilir
hem de açıp bakabilirsiniz.
simgesinin göründüğü düğmenin altına yerleştirilen bir
17

18. GNOME 3.4 SÜRÜM NOTLARI
seçke. Elbette ki tüm uygulamalarda geçerli olan bir seçke ekranı kaplama yoluna gittiğiniz zaman pencere başlığı
Sistem ayarları kısmında da birkaç değişiklik yapılmış.
değil. Şimdilik sadece Gnome ekibinin kendi uygulamaları gizleniyor. Ne yazık ki şimdilik sadece Gnome ekibinin
Şöyle ki; Ağ Bağlantıları penceresinde daha önce belleğe
bu seçke ile bütünleşik hâle getirilmiş. Resimde de uygulamalarında bu özellik mevcut.
alınmış bir ağ profilini tamamen unutma seçeneği
göreceğiniz üzere uygulamanız ile ilgili bir takım
eklenmiş, Güç seçenekleri penceresinde pil durumunuzun
seçeneklerin ve kapatma seçeneğinin bulunduğu bir öge. Yeni Canlandırmalı Arka Plan Resmi
gösterildiği kısımda görsel bir değişiklik yapılmış, Wacom
grafik tablet ayar sayfasında kalibrasyon, düğme profili
Yenilenmiş Arayüz Bileşenleri Gnome'un varsayılan mavi şeritli arka plan resmi bu
alquirel
gibi gelişmiş ayarlara yer verilmiş.
sürümde yeni bir özelliğe kavuşturulmuş. Şöyle ki, gün içi
Gnome ekibi, uygulamalarındaki birkaç arayüz bileşenini saate göre bu duvar kağıdımızın parlaklığı değişiyor.
Gnome Shell eklentilerinde de yenilik ve değişikliklerin
yenilemiş ve daha rahat bir kullanıma ulaştırmış Resimde de daha iyi görülebileceği üzere sabah hafif
ardı arkası kesilmiyor elbette. Birçok eklenti şimdiden
bulunmaktalar. Örnek olarak Renk Seçici pencerenin parlak, gündüz tamamen parlak ve geceleyin de mat bir
Gnome Shell 3.4 sürümüne uyumlu hâle getirildi bile.
tasarımı tamamen değiştirilmiş. Renk Seçici bileşeninin hâl alıyor.
Konusu gelmişken şunu da belirtelim, ilk açıldığında
yeni arayüzü için Sistem Ayarları uygulamasından
"alpha" etiketiyle yayında olan extensions.gnome.org
Görünüm kısmına geçerek Renk seçeneğini değiştirmeyi
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
özgürlüğün sınırlarını SEN belirle!
sitesi, bir süredir "beta" etiketiyle yayında. Bu siteyi
deneyebilirsiniz. Arayüz bileşenlerinin yeniden
kullanarak kolayca eklenti kurabilir, kullanabilir,
tasarımında öncelikli olarak kolay tıklama hedefleri
kapatabilir, kaldırabilirsiniz. Ayrıca en çok kullanılan
oluşturmak amaçlanmış.
eklentilerin sıralamasını da görebilirsiniz.
Değişimin asla durmadığı ve hep ileriye doğru gittiği özgür
yazılım dünyamızdaki bu değişim treninin hiç durmaması
temennisiyle...
Kaynak : http://library.gnome.org/misc/release-notes/3.4/
Belge Arama
Etkinlikler seçkemizdeki arama bileşenine "belgelerde
arama" özelliği de eklenmiş. Bu arama sonuçlarına Gnome
Belgeler uygulamanızdaki belgeler dahil oluyor.
Dolayısıyla çevrimiçi hesabınızdaki belgelere de bu yolla
ulaşabilmektesiniz. Gelecek sürümlerde bu arama
içindekiler
Pencere Başlıklarının Gizlenmesi sonuçlarının müzikleriniz ve videolarınız da dahil edilecek
şekilde genişletilmesi düşünülüyor.
Pencere başlıklarının gizlenmesi özelliği, aynen Unity'deki
gibi Gnome Shell'e de eklenmiş. Belirli uygulamalarda Sistem Ayarları
18