Pequeno repaso das órteses, corsés e axudas técnicas para a bipedestación e a marcha. Tamén indicacións acerca do seu uso a modo de recordatorio

1. ÓRTESES, AXUDAS TÉCNICAS PARA A
BIPEDESTACIÓN E A MARCHA
SERVIZO DE FISIOTERAPIA

2. As órteses son:
⚫ Dispositivos ortopédicos que se aplican a un ou varios
segmentos corporais para previr a aparición de
deformidades, corrixir ou diminuír as xa existentes ou ben
facilitar unha función que non existe ou está alterada.
⚫ Existen moitos tipos: dispositivos para a posición correcta
de nocellos e pés, para os xeonllos, férulas de todo o
membro inferior, para provocar a separación de cadeiras,
férulas para manter o pulso e dedos estirados .... e tamén
corsés para a corrección das deformidades de columna
vertebral.
⚫ Nas seguintes diapositivas presentamos as que estaba
usando algún do noso alumnado e algunha indicación a
modo de recordatorio.

3. Órteses antiequino
⚫ As órteses antiequino permiten corrixir e controlar as
alteracións posturais do nocello e do pé (normalmente o
equino, valgo ou varo).
⚫ Os AFOS y DAFOS son órteses antiequino.
⚫ A.F.O. (Ankle Foot Orthesis): órteses de nocello e pé, pode
ser estándar ou feita a medida. Úsase para o control
postural.

4. Órteses antiequino
⚫ D.A.F.O. (Dynamic Ankle Foot Orthesis): órtese dinámica
de nocello e pé. Diferénciase da anterior en que esta é unha
órtese envolvente do pé que ten como función ademais do
control postural axudar e facilitar a marcha.
⚫ O obxectivo é manter o nocello e o pé nunha posición
funcional dando o mínimo soporte necesario para limitar o
menos posible as habilidades motrices.

5. Órteses antiequino
⚫ Xa que son dispositivos que se elaboran de forma
individualizada deben encaixar perfectamente nos
contornos do pé, nocello e perna. Tamén deben resultar
confortables dentro do posible.
⚫ É importante ter en conta que a medida que o alumnado
medra ou cambian os obxectivos funcionais é preciso
revisar estes dispositivos.

6. Colocación antiequino
⚫ Alumno sentado ou tumbado.
⚫ Soltar todas as cinchas, colocar o membro inferior na
posición correcta facéndoo coincidir coa forma da férula,
facilitará a colocación ter o xeonllo flexionado.
⚫ Axustar primeiro a cincha que coincide na articulación:
debe ir axustada pero sen comprimir demasiado. A maioría
levan unha lengüeta debaixo da cincha para evitar roces,
debemos colocala totalmente estirada.

7. Colocación antiequino
⚫ Colocamos o resto de cinchas para que manteñan a
posición sen apretar.
⚫ Recomendamos uns calcetíns altos para evitar o roce da
órtese na pantorrilla.
⚫ Con respecto ao tempo de colocación debemos ter en conta
a tolerancia do alumno, hai nenos que conseguen levala
todo o día e outros aos que lles molesta antes. Non debe
molestar.

8. Órteses para pulso e man
⚫ Hai moitos tipos pero as que estaban usando o noso
alumnado este curso son órteses de posicionamento, que
teñen como obxectivo manter a estrutura, evitar retraccións
na musculatura e na estrutura ligamentosa e manter a
correcta alineación.

9. Colocación
⚫ Soltar todas as cinchas, colocar o membro
superior na posición correcta facéndoo
coincidir coa forma da férula, facilitará a
colocación realizar previamente estiramentos
de pulso e dedos.
⚫ Axustar primeiro a cincha que coincide na
articulación do pulso, despois debemos
insistir na apertura do dedo polgar para que
quede ben estirado e na posición correcta,
logo facemos a extensión do resto dos dedos e
finalmente colocamos a cincha superior.
⚫ Debe ir axustada pero sen comprimir
demasiado.

10. ⚫ Hai algún alumno que ten prescritas férulas para os dous
membros superiores, pódense poñer simultáneamente
aínda que normalmente colocamos primeiro unha e
despois outra. Se hai maior afectación dunha man colocar
preferentemente a da man mais afectada.
⚫ No noso alumnado este tipo de férulas soen ser peor
toleradas así que se manterán durante un tempo suficiente
pero según tolerancia.

11. CORSÉS
⚫ Os corsés empréganse para o tratamento das desviacións da
columna vertebral. Hai moitos tipos segundo o tipo de
desviación e a corrección que se queira obter.
⚫ Están prescritos polo médico e son individualizados para as
características do alumno.
⚫ Colocalos segundo a prescrición.
⚫ Axustalo ben para que se manteña na posición correcta.
⚫ Colocar unha camiseta por debaixo para minimizar a
fricción, sen enrugas e o mais estirada posible.
⚫ Convén vixiar os puntos de apoio para evitar feridas ou
lesións (sobre todo a nivel axilar e pélvico).

13. As axudas técnicas
Son aqueles dispositivos que serven para conseguir unha
maior independencia e facilitar ou mellorar funcións que o
individuo non é capaz de facer sen axuda. Poden axudar a
actividades da vida diaria e tamén serven para favorecer a
posición de bipedestación e a marcha.
Nas seguintes diapositivas facemos un recordatorio daquelas
que usa algún do noso alumnado para favorecer a
bipedestación e a marcha.

14. Bipedestadores
⚫ Os bipedestadores son
axudas técnicas que serven
para conseguir a posición
do neno en bipedestación
cando o control motriz non
está o suficientemente
desenvolvido para permitir
estar de pé sen axuda.

16. Tipos de bipedestadores
⚫ Hai moitos tipos e o servizo de atención temperá ou
rehabilitación prescribe o mais axeitado para as
necesidades do alumnado:
⚫ con apoio anterior ou posterior
⚫ que permiten a inclinación diminuíndo o traballo do
neno para manter a verticalidade.
⚫ que permiten regular a posición dos pés, dos xeonllos,
das cadeiras, a altura dos controis de tronco....
⚫ bipedestadores termoplásticos feitos a medida...

18. ⚫ O que estaban
empregando de xeito mais
habitual o alumnado do
noso servizo é o
bipedestador básico que é
adecuado para a maioría de
casos, cómodo e fácil de
usar.

19. Uso do bipedestador
⚫ Comprobar que a colocación de cada articulación é a
axeitada: que os nocellos se atopan a 90 grados, o xeonllo o
mais alineado posible, a cincha glútea á altura adecuada
para permitir que a cadeira esté o mais estirada posible e o
tronco tamén alineado sen inclinacións nin rotacións.
⚫ No alumnado que o ten prescrito é unha moi boa opción
para realizar o cambio postural.
⚫ Adecuar os tempos de permanencia á tolerancia do neno
evitando a fatiga, é importante que manteña unha posición
axeitada mais que que estea moito tempo.

20. Axudas técnicas para a marcha
⚫ Se non existen contraindicacións e o desenvolvemento
motor o permite está moi recomendado facilitar a marcha.
⚫ Para a reeducación da marcha úsanse moitos dispositivos:
guindastres que permiten a marcha, as paralelas,
andadores, trípodes, muletas, bastóns...

21. Andadores
⚫ Neste momento o noso
alumnado está usando
preferentemente andadores.
⚫ Existen moitísimos tipos, os
mais habituais son:
⚫ Andadores anteriores e
posteriores
⚫ Andadores axilares
⚫ Andador tipo «pony»
⚫ Andador dinámico con
órtesis tipo «NF Walker»

22. Uso do andador
⚫ Sempre tentaremos que os nenos sexan o mais activos que
podan dentro das posibilidades de cada un, así que se o
alumno ten prescrito un andador debe quitarlle o maior
partido que lle sexa posible.
⚫ Ao igual que nos bipedestadores é importante comprobar
que o andador está ben regulado para as características do
neno e adaptado á súa altura.
⚫ Cando camiñe tentar que realice unha marcha o mais
normalizada posible e corrixir as alteracións que
observemos: que apoie ben os pés (talón-punta), que non
arrastre os pés, que o apoio sexa simétrico, o tronco e a
cabeza erguidos, que realice o menor apoio posible ...