2. Nafarroan, euskara itotzeko planak 4 zutabe ditu:
1-Irakaskuntza
2-Administrazioa
3-Komunikabideak
4-Prestigioa
3. 1-IRAKASKUNTZA
Legearen aldetik, Nafarroa hirutan dago zatiturik:
- Eremu euskalduna:
Euskarazko irakaskuntza publikoa
ematen da
- Eremu “mistoa”:
Euskarazko irakaskuntza publikoa ematen
(Txinako Harresi Handia Nafarroan)
da, baina zenbait baldintzarekin (eskaera
kopurua)
- Eremu “ez-euskalduna”:
Ez dago euskarazko irakaskuntza publikorik
4. Beraz, eremu “ez-euskaldunean” euskarazko irakaskuntza nahi dutenek haurrak beren
kabuz eraman behar dituzte, egunero...
Eremu “mistora”(Lizarra, Gares, Iruñea).
5. Edo herri ekimeneko ikastoletara: Lodosa, Tafalla, Viana, Irunberri, Zangoza, Tutera.
Gobernuak ez du laguntzarik ematen, ez garraiorako, ez jantokirako.
6. Hala, Gobernuak nahi du euskara ikastea izan dadila:
- Garestia
- Nekagarria
Eta, ahal bada, gurasoek bertan behera utz dezatela.
*Oharra: Nafarroa guztian ikas daiteke INGELESEZ, publikoan, hainbat modalitatetan.
8. ...betiko debekaturik izanen duzu euskara nahitaezkoa ez duen beste postu batera
aldatzea: 29/2003 Foru Dekretua.
Hori bertan behera utzi zen 215/2008 epaian (Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusia),
baina 2012ko uztailaren 25ean oraindik aplikatzen da.
Lanpostu gehien-gehienetan euskara ez da nahitaezkoa.
9. Nafarroako Gobernuak gehienbat OPOSIZIOAK egiten ditu, EZ lehiaketa-oposizioak,
euskararen jakitea baloratu behar EZ izateko.
Hala ere, OPOSIZIOETAN ingelesa jakitea baloratzen da, puntuazioaren %10 arte
(2489/2009 Ebazpena, Ebazpen “sekretua”: ez zen Aldizkari Ofizialean argitaratu).
10. 3-Komunikabideak
Nafarroako haurrek ezin dute marrazki bizidunik euskaraz ikusi.
ETB 3, haurrentzako programazioa duena, ezin da telebista analogikoan ikusi. Beraz,
ezin da Nafarroan ikusi.
Nafarroako Gobernuak esan du ETB 3 ez dela Nafarroan ikusiko (Berria, 2010-6-26),
eta, praktikan, ez du uzten ETB 1 eta ETB 2 modu digitalean ikustea.
(Bidenabar: zergatik ez emititu ETB 3 analogikoki ere, Nafarroan ere ikus dadin?)
11. Nafarroako leku askotan ez da Gaztea irratia aditzen (Iruñerrian ez, edo gaizki).
Euskalerria Irratiari ez zaio lizentziarik ematen, nahiz eta epaiketak irabazi (Nafarroako
Justizia Auzitegi Nagusia, 1999an eta 2010ean). Beraz, Iruñean ez dago legezko
euskarazko irratirik.
12. Tokiko euskarazko komunikabideei diru-laguntza GUZTIAK kendu zaizkie 2012an. Canal
6 eta Popular TV erdarazko telebistei, aldiz, kasik 2 MILIOI EURO eman zaizkie urte
berean (Diario de Noticias, 2012-2-29).
13. 4- Hizkuntzaren prestigioa
Nafarroako Gobernuak euskara ikusezin bihurtu nahi du:
Eremu ez-euskaldunean errotulazio guztia
gaztelania hutsean jartzen du.
Eremu mistoan, 2000. urtetik aurrera, ele
bitan zeuden errotulazioak gaztelania
hutsean jarri zituen (372/2000 eta 29/2003
Foru Dekretuak).
14. “Lehenbailehen behar diren pausoak emanen dira (...) errotuluak gaztelania hutsekoak
izan daitezen. (...) Esandakoa betetzen ez dutenak berehala kenduko dira.”
(ERABAKIA, 2001eko urtarrilaren 8koa, Nafarroako Gobernuak hartua)
2002. urtean, Nafarroako euskaltegi publiko bakarra Iruñetik 5 kilometrora bidali zuten.
Hezkuntzan eta Administrazioan ingelesari euskarari baino balio handiagoa ematen
zaio: Nafarroako Gobernuak euskara baliogabea eta arrotza dela adierazten digu.
15. MARKETINA:
Betiere, 1-Irakaskuntzan, 2-Administrazioan, 3-Komunikabideetan eta 4-Prestigioan
egiten dituen erasoak MARKETIN handiz estaltzen ditu.
Ez du esaten: Esaten du:
Ez dugu nahi ETB Nahi dugu ETB
Nafarroan ikustea; Nafarroan ikustea,
PAGATUKO genuke ikus baina dirua EAEk
ez dadin. jarri behar du.
16. EMAITZAK:
-2012an, lehenbiziko aldiz, D ereduko MATRIKULAZIO DATUEK BEHERA egin dute.
-Inkesta soziolinguistikoek erakusten digutenez, 1991tik 2012ra EUSKARAREN
ERABILERAK BEHERA egin du (Berria, 2012-7-28).
-Nafarroan, euskara eskolaren barnean gelditzen ari da, eta hori Nafarroako zati
batean bakarrik.
