Euskal gizarteak izandako bilakaeraren eragileak ezagutzeko interesgarria

1. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
HELBURU NAGUSIA
Gizartea eta eskolaren arteko elkarrekintza bada aztergai
aurrean dugun moduluaren nahi garrantzitsuena,
derrigortuta gaude antzematen nahiz adierazten gizarte
horren eragileak eta ezaugarriak zeintzuk diren.
Honatx, bada, gaurko saioaren helburu nagusia :
Euskal errealitatearen
deskripzioa, interpretazioa eta
hausnarketa ahalbideratzea

2. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA (GIDOIA)
•HELBURU NAGUSIA
1. ZERK/NORK BALDINTZATZEN GAITU?
(ERAGILEAK)
1.1. ERAGILE GEOGRAFIKOA
1.2. ERAGILE HISTORIKOA
2. INDUSTRIALIZAZIOA ETA INMIGRAZIOA
2.1. POLARIZAZIOTIK ANIZTASUNERA
3. EUSKAL HERRIA XXI. MENDEARI BEGIRA
3.1. DEMOGRAFIA: BIZTANLERIA ZAHARTUZ
3.2. EKONOMIA :SEKTORE EKONOMIKOAK
3.3. SOZIOPOLITIKA
3.4. KULTURA
3.5. GIZA BALOREAK
4. IPARRALDEA: HIL ALA BIZIKO EGOERA

3. http://www.kultura.ejgv.euskadi.net/r46-19815/eu/contenidos/informacion/ibilbideak/eu_ibilbide/ibil
ZERTAN DATZA EUSKAL
KONPLEXUTASUNA (GIDOIA)
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA

4. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
1. ZERK/NORK BALDINTZATZEN GAITU?
(ERAGILEAK)
ZERK EDOTA NORK BULTZATZEN GAITU,
BADA, HAIN HERRI ANITZA ETA KONPLEXUA
IZATERA?: GEOGRAFIAK AGIAN?
HISTORIAK AGIAN? BIAK AGIAN? (...)

5. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
1.1./1.2. Eragileak: Geografiko/historikoak
UR MUGA ERAGILE

6. AUÑAMENDI BARDEAK MIARRITZE
KANTAURI MENDILERROA UNTZUE

7. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
XIX. MENDEA 2. INDUSTRIALIZAZIOA/INMIGRAZIOA
(1876 arte)
POLARIZAZIOTIK
1876tik AURRERA
MONARKIKOAK,
KONTSERBADOREAK...
SOZIALISTA, NAZIONALISTAK
ERREPUBLIKA ZALEAK...
ANIZTASUNERA

8. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
3. EUSKAL HERRIA XXI. MENDERA BEGIRA
3.1. DEMOGRAFIA
BIZTANLERIA JAIOTZAK MIGRAZIOAK
HIRUKOIZTU JAITSI BIZKORTU
BIZTANLERIA ZAHARTU

9. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
BIZTANLERIAREN BILAKAERA 1950-1970
3.500.000
2.881.384 2.902.962 2.992.609
3.000.000 2.565.377 3.005.670
2.500.000
1.982.995
2.000.000 1.643.272
1.500.000 925.370
1.000.000
500.000
0
1877 1887 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991 2001 2005 2006
Iturria: EUSTAT eta GAINDEGIA

10. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
JAIOTZA-HERIOTZA TASA: BIZTANLERIA
ZAHARTU
25 45
21,8 40
20 19,6
35
15 15,9 30
9
10,1 8,1 9,8 JAIOTZA 25
10 10,15
8,2 8,1 7,6 7,7 8,6 8,8 9,1 8,5 HERIOTZA 20
5 15
10
0 5
0
0-29 30-59 60+
04
06
19 8
19 5
1
19 2
19 0
19 9
20
20
-8
-6
-7
-0
-9
-9
62
68
75
90
99
82
Iturria: EUSTAT eta GAINDEGIA PIRAMIDEA, 2006
19

11. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
MIGRAZIO SALDOA (1962-2005)
200.000 169.991
150.000 124.975
72.684
100.000
23.086
50.000
0
-50.000
-69.154 -47.991
-100.000
1962- 1968- 1975- 1982- 1990- 1999-
68 75 82 90 99 2005
Iturria: EUSTAT eta GAINDEGIA

12. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
Iturria: EUSTAT eta GAINDEGIA
ATZERRITAR BIZTANLERIA ESPAINIA eta E.A.E-n
(1998-2008)
12
10
8
6
4
2
0
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2008
Espainia 2 2 2 3 5 6 7 8,5 8,7 11,3
EAE 0,7 0,8 1 1,3 1,8 2,3 2,8 3,4 3,9 5,4

13. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
3.2. EKONOMIA: SEKTORE EKONOMIKOAK
70
60
59,3
53,2 53,1 61,6
50
40 42,3
38,5 37,1
30 35,4
Nekazaritza
20
Industria
8,3
10 Zerbitzuak
4,6 3,7 3
0 Iturria: EUSTAT eta GAINDEGIA
1975 1991 1999 2001
GanbaraberriLankideakNorberarenakIñigo Ramirez de OkarizIñigoIngurunea2008-2009JARDUERA EKONOMIKOAKSARRERA.avi

14. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
3.3. EGOERA SOZIOPOLITIKOA GAUR
ANIZTASUNETIK
IPARRAL- GARAPEN
BIR POLARIZAZIORA HEGOALDE MOLDE BERRI
EKIALDE- BILA
MENDEBALDE
EUROPAKO
DESAFIOAK
BATASUNEAN
KOKATU NAHIAN GLOBALIZAZIOA

15. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
3.4. KULTURA
HIZKUNTZA
TRANSMISIO
IRAKASKUNTZA ETENA?
“Todos los españoles
tienen el deber de
conocer la lengua
FAMILIA
castellana y el derecho
A-B-D-X-G... EGITURA/OHITURA
de usarla”.
(Constitución de 1978) EREDUAK ALDAKETA

16. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
EREDUAK IRAKASKUNTZAN EUSKAL HERRIAN,
2006-2007 (18 URTE ARTEKO)
O8-09 MATRIKULA DATUAK (%)
EREDUAK EAE NAFARROA
D 54.3 24
B 25.2 114 ikasle
A 20.4 19
X/G 0 56
Br -- 1 (1325 ikasle)

17. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
ETORKINAK ETA SAREA E.A.E.n
(2008-2009ko ikasturtea)
Itunpekoa
34%
Sare Publikoa
66%

18. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
3.5. EUSKAL GIZA BALOREAK
2. FAMILIA ETA LAGUNAK
3. LANA
4. AISIALDIA
5. ERLIJIOA
6. POLITIKA TRADIZIOZ
7. (...) JASOTAKO BALORE
ASKO ZALANTZAN

19. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
4. IPARRALDEA: HIL ALA BIZIKO EGOERAN
AINTZAT HARTZEKOAK
3. Euskal lurraldeen arteko lankidetza beharra
4. Eragile sozio-ekonomikoen inplikazio beharra
5. Ipar Euskal Herria bere osotasunean aintzat
hartuko duen instituzionalizazio beharra
KEZKATZEKOAK
7. Ipar Euskal Herriko gazteen bizi-leku aldatzea
8. Mugaren eragina
9. Kohesio eza
10. Euskararen gainbehera herritarren artean

20. ZERTAN DATZA EUSKAL
GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
WEB ITURRIAK
http://www.insee.fr (Frantziako Estatistika Erakundea: Iparralderako beharrezkoa)
•http://www.ine.es (Espainiako Estatistika Erakundea)
•http://www.cfnavarra.es/estadistica (Nafarroako Gobernua: Estatistika saila)
•http://eustat.es (Euskal Autonomi Erkidegoa: Estatistika saila)
•http://www.alava.net (Arabako Foru Aldundia)
•http://www.bizkaia.net (Bizkaiko Foru Aldundia)
•http://www.gipuzkoa.net (Gipuzkoako Foru Aldundia)
•http://www.navarra.es (Nafarroako Gobernua)
•http://www.euskadi.net (Eusko Jaurlaritza)
•www.ikuspegi.org (Inmigrazioaren Euskal Behatokia)
•http://www.gaindegia.org (Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako
behategia
•http://www.datutalaia.net (Ekonomia eta gizarte mailako Euskal Herriari buruzko
datu estatistiko ugari)