1. TKDK YATIRIMLARINDA İNŞAAT AŞAMASINDA
DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Bu kılavuz, basit görülen fakat ince detaylar içeren mandıra vb. yapılarda
karşılaşılan sıkıntılar baz alınarak hazırlanmıştır. Yatırımcı ve yüklenici arasında
ve hakedişler de ortaya çıkacak problemleri çözmeyihedefler. Kendi
tecrübelerimize dayanarak hazırlanmışolup ilaveler ve ekler için aşağıda
belirtilen mail adresimizenot gönderebilirsiniz. Hiçbir kurumu vefirmayı
bağlamaz.
A) SÖZLEŞMEVEİHALE: Müteahhitler birim fiyatteklifi verdiklerinden; poz
tekliflerine göre ücret alırlar. Kendilerinden kaynaklanmayan artışlarda ek
bedeli teklif bedellerinden tahsil ederler. Kesinti ve eksik miktarlar da da eksik
ödeme alırlar. Yani hakediş esas olmalıdır.
Anahtar teslimi projeyive metrajı detaylı inceleyip fiyat veriyorlar ise;
aşağıdaki nedenlerle yaşanacak kesintiler dikkate alınmalıdır. Kısacası
faydalanıcı (mal sahibi)toplam teklifin hibe miktarı kesin gelecek diye
düşünmemelidir. Kurum, poz tarifine uygun imalatı ve miktarı öder. Bu miktar
her zaman keşifteki kadar olmayabilir. Mesela kazı sınıfı yerindeaçılan arazi
yapısındakinden farklıolabilir, kazıve dolguda 2 işlem ödenmeyebilir vb.
Aşağıdaki hususlar toplamharcama kalemlerini etkiler. Bunlar gözden
kaçmamalıdır.
B) POZ TARİFLERİ VEİMALATKONULARI :
1. Kazı pozundakitarif ; zemin etüdü raporunda, sondaj velaboratuar sonuçları,
fotoğraf vb. ile desteklenerek arazinin gerçek yapısına uygun tarif edilmelidir.
varsa katmanlar belirtilmelidir. Aksihalde yerindekiçalışmalarda farklı sınıf
araziyapısı çıkar ise bu durummaliyet ve hakedişi etkiler. Örneğin yumuşak
kaya olan yere sert kaya kazılmasıyazılmamalı, yazılmış ise kesinti olacağı
öngörülmelidir. zemin çalışmasındaki iş makinalarıkontrol birimlerince
görülmeli, fotoğraflar şantiye defterine kayıtedilmelidir.
2. Kazı pozu tarifinde bir miktar taşıma ve doldurma da yer alıyor ise, kazılacak
ve doldurulacak alanlar buna göre metraja aktarılmalıdır. En sağlıklı çalışma
kübaj hesabıile yapılmalıdır. Arazinin plankotesi mutlaka çıkartılmalıdır.
2. 3.Kazıve dolgu sonrasıçıkacak istinat duvar ve üzerine gelecek tel çit veya ek
duvar hesaba katılmalıdır. Sadece çevre duvarıveya çit keşfe konulmuş ise
hafriyattan önce çözümüretilmelidir. Şevli çalışma, kademeli araziçalışması
veya rampalı yada tabi eğimli arazi çalışması gibi.
4. Arazi eğimli ise maliyetin düşürülmesi için yapılar en az hafriyatolacak
şekilde dizayn edilmeli, gerekirseaynı bölgede toplanarak diğer kısım tabi
halinde bırakılmalıdır.
5. Eğimin fazla olduğu arazilerdetüm arazinin tesviyesiyerine kısmitesviye
veya kısım kısımtesviye ya da eğimli arazidebina yerleri tesviyeedilerek
kademeli yapılaşma (çok eğim olmamak şartıyla) yapılabilir.
6. Şevli arazilerde, sel vb etkenlerden kayma olabileceği ya da komşu parselin
rahatsız olacağı dikkate alınmalıdır.
7. Yatırım sonrasıyapılacak ek yapılar olabilecek ise 10 metre binalardan çekme
yapılacağı dikkate alınarak revize alan dikkatli planlanmalıdır.
8. İdaribina , güvenlik için de kullanılacak ise hakim bir noktaya yerleşmelidir. İş
ziyaretleri ve ön muhasebeve temsil - karşılama gibi görevler yapacak ise ahır
vb. birimlerden uzak tutulmalıdır.
9.Kalıp pozu m2 dir. Piyasada m3 üzerinden anlaşılıyor ise yüklenici keşifteki
kalıp keşif tutarını (taban betonu hariç) imalat betonu ile kıyaslamalım3
üzerinden anlaşılan kalıp bedelinin , keşifteki m2 fiyatı ile toplam miktarını
kontroletmelidir. Tavsiyemiz kalıp-demir işçiliğinin keşif dikkate alınarak
komple verilmesidir. Bunun sebeplerinden biri de hazır betonun yerinde
metrajdan fazla gitmesidir.
10. Hazır beton firmalarının hacim hesabı,birim hacim ağırlık yöntemiyle
çalışması nedeniyle keşiftekinden %7 ye kadar fazla çıkabilmektedir. yani100
m3 temel betonuna irsaliyede107 m3 çıkabilmektedir. Bunun için tedbirler
alınmalıdır (!).
11. Dolgu pozu açıklaması iyi tahlil edilmeli (kumveya çakıl dolgu mu?), toprak
dolgu yapılacak ise yerinde kontrolbirimi ile mutlaka istişare edilmelidir.
Makina ile vaya elle dolgu mu ? dikkatedilmelidir.
3. 12. Blokaj olarak Y.17.136 ocak taşıile blokaj ise , çakıl veya taş değil ocaktan
temin edilen ve özellikleri poz açıklamasında belirtilen dayanımve çaplarda
kırma taş kullanılmalıdır. Aksihalde kesinti yaşanabilir. Ocak taşı mesafesi
nedeniyle maliyeti yüksek isepoz değişikliği ile çakıl dolgu pozu zeyilname
(ipard 2) yada yerinde kontrol biriminin izni ile (ipard1) ile düzeltilmelidir.
13. Mandıralarda tüm yapılarda taban alanı oldukçafazla olduğundan taban
betonu için zayiatın önlenmesi amacıyla çakıl yada kırmataş blokaj üzerine
gözeneklerin yıkanmış kumile doldurulmasıbeton zayiatını düşürecektir. Kum
sadece gözeneklerikapatmalıdır. Aksihalde metrajdan fazla beton gidecektir.
14. Temellerde grobeton keşif-metrajda yok ise demirler altına destek çakıl vb.
konularak topraktan uzak tutulmalıdır.
15. Beton dayanım sonuçlarıve irsaliyeler saklanmalıdır.
16. Çelik konstrüksiyonda , taban levhasının temele direk ankraj mı yoksa
subasmana kadar yükseltilecek kısa kolonlara mı ankraj olacağı dikkat edilmeli,
mimari ve statik temel kotları iyi tahlil edilmeli projemühendisi ile
görüşülmelidir. Temel ankraj olacak iken kolon yapılması, etrafında subasman
perdesi de gerektireceğinden maliyeti artıracak olup fazladan harcamaya neden
olacaktır. Çelik projeönceden incelenmeli, piyasada bulunmayan profiller
tadilat ile değiştirilmeli, muadili kullanılmalıdır.
17. Şantiye şefi tarafından şantiye defteri, ataşmanlar, fotoğraflama yapılamalı,
demir-kalıp kontrolü ve blokaj kontrolü yapılmadan beton dökülememelidir.
Parçabeton dökülmesinde soğuk derz detayı dikkatealınmalıdır.
18. SGK sız işçi çalıştırılmamalı güvenli iş iskelesi TSE standartlarında olmalıdır.
19. Gübreçukuru ahırdan önce inşaa edilmeli yada ahırın gübreçukuruna yakın
son kısmı gübreçukuru yapıldıktan sonra yapılmalı ki, gübre çukrunun perde
beton kalıbı rahatyapılsın.
20. Gübreçukuru üstkotu, gübresıyırma yeri ile aynı kotta olmalıdır. En kötü
şartta biraz düşük kalmalıdır.
21. Yem yolu kenarlarıperde ise temelde ankraj demiribırakılmalıdır.
4. 22. Padok bölücü beton duvar tabanlarında saha betonu içine Q12 çaplı filiz
ekimi yapılmalıdır. Duvarın tabana ankrajısağlanmalıdır.
23. Yatak yeri eğimi dikkate alınmalıdır.
24. Zorunlu hallerde taban betonlar 12 cm kalınlıkta dökülebilir.
25. Yem yolu kotu yüksek ise; bu yükseltidolgu ile ve blokajla yapılmalı, beton
ile sağlanmamalıdır. Bu lüzumsuz maliyet getirecektir.
26. Bağ kirişler var ise en düşük kottaki taban alanının altında kalmalıdır.
Örneğin en düşük ahır taban yerigübre sıyırma alanı ise, bağ kiriş bu alanın
altında kalacak şekilde dizayn edilmelidir.
27. Saha betonu çelik yapıda temel üzerine(varsa kolon üzeri) gelecek şekilde
yapılır ise çelik taban levhası üzerindekibayrak levhaları da kapanacak,
tabandaki çıkıntı şeklindeki bayrak levhaları beton içinde kalacaktır.
28. İşiskelesi ve güvenlikli iskele (tavan ve cephe) 3metreden fazla yerlerde,
minha kısmı düşülerek ödenir. iskele projesive cd siidareye verilmelidir.
Standartlar ve malzemeler belirtilmelidir.Aksi halde ötp de sorun yaşanabilir. En
doğrusu ruhsatprojelerinin sonunda iskeletip projesikonulmalıdır. iskele
yerinde çelikten kurularak kısmideolsa fotoğraflanıp şantiye defterine
işlenmelidir. Kontrol birimine yerinde gösterilmelidir. Ahşap iskele ödenmez.
29. Projelerdebina dışına tretuvar (yürümeyolu) yapılacak ise projede olup
olmadığı kontrol edilmelidir.
30. Tüm tartı tutanakları ve irsaliyeler dosyalanmalıdır. PVCvb. pozlarda tartı
tutanağı istenebilir.
31. Paratoner ve trafo pozlarına dikkat edilmeli, trafo güç hesabına uygun
olduğu belirtilmelidir.
32. ilgili idare istiyor ise, yangın tertibatı ve yangın suyu için depo-hidrofor pozu
ve projesikontroledilmelidir.
33. İdareler yapıkullanma izninde il sağlık müdürlüğünden onay alıyor ise, işçi
mekanlarında duş ve wc olmalı. Evsel atıklar için sızdırmaz foseptik ve logar
projedeve yerinde olmalıdır.
5. 34. Piyasada bazıbordür taşları (kilitli parke yanlarındaki) poz tarifindeki
ölçülerde olmadığından kontrolbirimi ödeme yapmayabilir. Aynıölçülerde ve
tariflerde malzeme kullanılmalı veya keşfe kalıp-demir beton pozlarında yerinde
beton hatıl yapılmalıdır.
35. Padok vb. yerlerde yatak demirleri ve kilit sistemi gibi demir imalatlar
makina ekipmandan alınmıyor ise inşaat keşfinde ve metrajında yer almalıdır.
36. Su deposu ve idari binada su, ısı yalıtımı olmalıdır.
37. Yer altı su seviyesinin yüksek olduğu yerlerdedrenaj ve subasman yüksekliği
ile çakıl ile drenaj kalemleri unutulmamalıdır.
38. Çelik konstrüksiyon boyasıpozuna uygun katmanlardan oluşmalıdır. Epoksi
boya tavsiyeedilir.
39. 3mden yüksek duvarlarda beton hatıl veya çelik hatıl kullanılmalıdır.
40. Kalkan cephelerin yüksek olduğu çelik yapılarda üçgen kalkan kısmı cephe
paneli yapılabilir.
41. Yem deposu içine araç römorku açılacak ise yükseklik uygun olmalıdır.
42. Sağımhanede sağımbölümünde monte edilecek makinalar için perde beton
çelik kolon vb. keşfe eklenmelidir.
43. İlerideçatı üzerinegüneş paneli yerleştirilmesi düşünülüyor ise statik
yüklerdebu dikkate alınmalıdır. Medaş ve tedaş istiyor yönetmeliğinde var.
devam edecek. ... notlarınız var ise beklerim. sayg.
Alpaslan ÇEVİK
2015 NEVŞEHİR.