SlideShare a Scribd company logo
1 of 47
Download to read offline
GÜNGÖREN BELEDİYESİ
MALİ PERFORMANS
ANALİZ RAPORU
Gelirler ve Giderler (Bütçe, Gerçekleşme), Bilanço (Varlıklar ve
Borçlar)
2008-2018
04 NİSAN 2018
Mahalli İdareler Okulu Yayınları
Saadet Partisi İstanbul İl Başkanlığı
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 1 / 46
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 2 / 46
İçindekiler
SUNUŞ ..................................................................................................................................................................... 3
1 GİRİŞ ............................................................................................................................................................... 5
1 KAMU MALİ YÖNETİMİ VE YEREL YÖNETİMLER MALİ MEVZUATI .................................................................. 6
1.1 Mali Mevzuat ......................................................................................................................................... 6
1.2 Kamu Maliyesi........................................................................................................................................ 6
1.2.1 Kamu maliyesinin temel ilkeleri .................................................................................................... 6
1.2.2 Kamu Kaynağının Kullanılmasının Genel Esasları .......................................................................... 6
1.2.3 Muhasebe sistemi ......................................................................................................................... 6
1.2.4 Temel Muhasebe Kavramları ve İlkeleri........................................................................................ 6
2.2.5. Muhasebe Politikalarında Değişiklikler ve Temel Yanlışlıklar........................................................ 7
1.2.5 Mali İstatistikler............................................................................................................................. 7
1.3 Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme.............................................................................. 7
1.4 Bütçe...................................................................................................................................................... 7
1.4.1 Bütçe İlkeleri ................................................................................................................................. 8
1.4.2 Gider bütçesi................................................................................................................................. 9
1.4.3 Gelir bütçesi .................................................................................................................................. 9
1.4.4 Bütçe denkliğinin sağlanması ........................................................................................................ 9
1.5 Faaliyet Raporları................................................................................................................................. 10
1.5.1 Faaliyet Raporları Mevzuatı ........................................................................................................ 10
1.5.2 Faaliyet Raporu Hazırlama İlkeleri............................................................................................... 11
1.6 Sayıştay Denetim Rehberleri................................................................................................................ 12
1.6.1 Faaliyet raporları değerlendirme rehberi.................................................................................... 12
1.6.2 Mali İstatistikleri Değerlendirme Rehberi ................................................................................... 13
2 GÜNGÖREN BELEDİYESİNİN ŞEFFAFLIK, GÜVENİLİRLİK VE HUKUKA UYGUNLUĞU...................................... 15
2.1 Mali Durum ve Beklenti Raporları ve Mali Saydamlık.......................................................................... 15
2.2 Mali Bilgilerin Güvenilirliği................................................................................................................... 15
2.3 Mali İşlemlerde Hukuka Uygun Davranma .......................................................................................... 16
2.3.1 Yedek Ödenek’e Ayrılan Pay ve Yedek Ödeneklerin Kullanımı.................................................... 16
2.3.2 Karşılıksız Çek Kesme................................................................................................................... 17
3 GÜNGÖREN BELEDİYESİNİN MALİ PERFORMANSI........................................................................................ 18
3.1 Mali Analiz ........................................................................................................................................... 18
3.1.1 Bütçe Büyüklükleri ...................................................................................................................... 18
3.1.2 Gelir-Gider Gerçekleşmeleri........................................................................................................ 19
3.1.3 Açık ve Fazlanın Finansmanı (Mali Borçlanma) ........................................................................... 19
3.1.4 Yıllar İtibariyle Giderler ...................................................................Error! Bookmark not defined.
3.1.5 Yıllar İtibariyle Gelirler................................................................................................................. 21
3.1.6 Gider Kalemlerinin Analizi........................................................................................................... 21
3.1.7 Gelir Kalemlerinin Analizi ............................................................................................................ 29
3.1.8 Yıllar İtibariyle Tahsilat/Tahakkuk Oranları ............................................................................... 353
4 BİLANÇO ANALİZLERİ .................................................................................................................................. 364
4.1 Varlıkların Analizi ............................................................................................................................... 364
4.1.1 Dönen Varlıkların Analizi........................................................................................................... 375
4.1.2 Duran Varlıklar .......................................................................................................................... 397
4.1.3 Yabancı Kaynaklar - Borç Stoku................................................................................................... 40
4.1.4 Özkaynaklar / Sermaye ............................................................................................................. 442
5 SONUÇ (ÖZET DEĞERLENDİRME)................................................................................................................ 453
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 3 / 46
SUNUŞ
Kıymetli Güngörenliler,
Yerel yönetimlere büyük önem veren, ülke kalkınmasının yerelden başlayarak genele yaygınlaştırılmasını savunan
Saadet Partisi yaşanabilir bir Türkiye, yeniden büyük Türkiye ve yeni bir Dünya idealleri doğrultusunda zorlu bir
mücadele ortaya koymuştur. İlkeleri, prensipleri, önce ahlak ve maneviyat düsturuyla, meselelere bakışı, hayra motor
şerre fren olmasıyla ülkemizin en önemli siyasi dinamiklerinden olduğunu ispatlamıştır.
Ülkemizde özellikle son 15 yıl içerisinde uygulanan yanlış ekonomik ve sosyal politikalar sonucu, kırsal
kesimlerden şehirlere doğru, şehirlerden de Büyükşehirlere doğru yoğun göçler yaşanmıştır. Nitekim 2009-2011
yıllarında bulundukları İl’leri terk eden insanlarımızın sayısı yaklaşık üç milyondur. Anadolu adeta boşalmaktadır. Ne
yazık ki bu göçler artarak devam etmektedir.
Son yıllarda uygulanan politikalarla insan eksenli bir anlayışı kaldırmış, Rantı esas alan bir anlayış hakin kılınmıştır.
Böylece şehirlerimizin sosyal dokusu tahrip edilerek, insanlarımız birbirine yabancı hale getirilmiştir. Bu anlayış
nedeniyledir ki toplumsal ahlak ve barış zedelenmiştir. Böylece şehirlerimiz ciddi sosyal ve toplumsal sorunlarla karşı
karşıya kalmış, adeta suç merkezi haline getirilmiştir.
Siyasi geleneğimiz ve değerlerimiz itibariyle dünyaya, ekonomiye, siyasete bakışımızda ölçülü, insaflı, merhametli
olmayı esas alan bir topluluğuz. Delirten değil dirilten, ayrıştıran değil kucaklayan olmaya özen gösterdik. Bu
hassasiyetlerimizi Hakkı söylemeye, iyinin, güzelin, doğrunun yanında, yanlışın ise karşısından olma hususunu da
gösterdik.
Denetim, planlanan işlerin amaç ve hedeflere ulaşacak şekilde gerçekleştirilip geçekleştirilmediğini belirlemek ve
saptanacak saplamaları ve sorunları gidererek sistemin en etkili ve verimlim çalışmasını sağlamak bakımından, yönetimin
en yaşamsal işlevlerinden biridir. Mali denetim, kamu mal ve hizmetlerin, kamu harcamalarının, kamu gelirlerinin ve
kamu malvarlığının mali mevzuatın ve maliye biliminin önceden belirlediği amaç ve kurallara uygunluğunu araştırır.
Saadet Partisi olarak yapmış olduğumuz bu çalışmanın, Güngören Belediyesi’nin faaliyet ve işlemlerinde hataların
önlenmesine, çalışanların ve belediye teşkilatının gelişmesine, yönetim ve kontrol sistemlerinin geçerli ve güvenilir
olmasına, Güngören ve Güngörenlilerin hakkının korunması ve kamu yararına katkı sağlayacağını ümit ediyoruz.
Bu vesile ile raporun hazırlanmasında emeği geçen İl ve İlçe Mahalli İdareler Birimimizdeki çalışma arkadaşlarıma,
görüş ve katkılarıyla bizlerden desteklerini esirgemeyen uzman ve akademisyenlere teşekkür ediyorum.
Raporda ayrıntıları ile görüleceği üzere Güngören Belediyesi kötü yönetilmektedir. Belediyenin her yıl yatırımlara
ayırdığı kaynaklar azalırken faize ve cari harcamalara ayırdığı pay artmaktadır. Belediyenin her yıl borcu artarken, buna
karşılık bir yandan da taşınmazlarını sattığı için öz kaynakları/sermayesi azalmaktadır.
Bu çalışma ile ortaya çıkan “Halka hizmet hakka hizmettir“ düsturu ile yola çıkıp “Her alanda dönüşümü
tamamlanmış, yaşam standartları ve sürekli gelişen yönüyle tercih edilen bir kent olmak” Vizyonunu önümüze koyan
kadroların, ciddi bir savrulma içerisinde olduğu, metal yorgunluğun zirvesine çıktığı, ideal ve değerlinden uzaklaştığıdır.
Yine bu çalışma ile birlikte; Güngören Belediyesi’nin
• Mali Saydamlık ve Hesap Verme Sorumluluğu ilkelerine uygun davranmadığı.
• Mali verilerinin güvenilir olmadığı.
• Bütçe ödeneklerini mevzuatın öngördüğü şekilde kullanmadığı
• Karşılıksız çek keserek hukuka aykırı davrandığı.
• Denk bütçe yapıyormuş gibi yapmasına rağmen Sermaye-Geliri elde ettiği yıllar dışında her yıl açık verdiği
• Bütçesini mevzuatın öngördüğü şekilde hazırlamadığı ve kamuoyunu yanılttığı
• Gelir bütçesini gerçekçi bir şekilde yapmadığı / yapamadığı.
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 4 / 46
• Her geçen yıl cari harcamalara, rutin mal ve hizmet giderlerine daha fazla kaynak ayırdığı.
• Yatırımlarını büyük ölçüde varlık satışı ve borçlanma ile yaptığı.
• Her yıl büyük miktarlarda faiz ödemesi gerçekleştirdiği.
• Her geçen yıl bütçeden yoksullara daha az pay ayırdığı.
• Sermaye Giderleri / Yatırım Harcamalarına her geçen yıl bütçeden daha az pay ayırdığı.
• Son üç yılda özellikle Alınan Bağış ve Yardımlar ve Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Bütçelerini gerçeklikten
oldukça uzak bir şekilde hazırladığı.
• Proje ve fonlardan faydalanma performansı oldukça düşük ve hatta sıfıra yakın olduğu.
• Alacaklarını sağlıklı bir şekilde takip etmediği
• Borcu her geçen yıl artan bir belediye olduğu.
• Kötü mali yönetiminin sonucu olarak son yılda Öz Kaynaklarının bile azaldığı anlaşılmaktadır.
Başarı; problemi bilmek, teşhis etmek, çözümü ortaya koymak, planlamak ve bu planı titizlikle uygulamaya
bağlıdır. Biz Saadet Partisi olarak, Belediyelerde
❖ Borç = faiz demektir. Faiz ise, alın teri ve emeğin sömürülmesi demektir. Öncelikli yapılması gereken Borçtan
kurtulmak için Denk Bütçe’nin hayata geçirilmesini,
❖ İsraf ve belediye kaynaklarının çarçur edilmesinin önüne geçilmesini,
❖ Hesap verilebilirlik adına, şeffaf olunması, kamuoyunun kanun ve yasalarda belirtildiği şekliyle
bilgilendirilmesini,
❖ Merkeze; insanı, değerleri, adaleti, hakkaniyeti, şefkat ve merhameti alan anlayışın yeniden hâkim kılınmasını
❖ Kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını,
❖ Sosyal belediyeciliğin adının değil kendisinin yapılmasını,
Mevcut iktidardan Talep ediyor, Biz Geldiğimizde de bunları yapacağımızı Taahhüt ediyoruz.
Saygılarımla
Adnan HACIABDULLAHOĞLU
Saadet Partisi
Güngören İlçe Başkanı
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 5 / 46
GİRİŞ
Stratejik Yönetimin araçları olan Stratejik Plan, Performans Programı ve Performans Esaslı Bütçeleme 10 yılı aşkın
bir süredir ülkemiz kamu kurumlarının da kullandığı temel yönetim araçlarından olmuştur. Stratejik Planlar –seçim
dönemlerine de paralel olarak- 5 yıllık bir süre için hazırlanırken, Performans Programları bir yıllık olarak hazırlanmakta
ve Yıllık Bütçenin hazırlanmasına da esas teşkil etmektedirler. Faaliyet Raporları ise Performans Programının hangi
ölçüde uygulanabildiğinin ve bunu yaparken bütçenin nasıl kullanıldığının raporları olarak kamuoyuna ve yetkili
mercilere hesap vermenin bir aracı olarak hazırlanmaktadırlar.
Çalışma Güngören Belediyesinin 2009-2017 yılları arasındaki Mali Performansını tespit etmeyi amaçlamaktadır.
Çalışmada elde edilen verilerin tamamı mevzuat çerçevesinde hazırlanarak kamuoyuyla paylaşılmış olan Stratejik Plan,
Performans Programı ve Faaliyet Raporları gibi resmi dokümanlar/raporlardır.
Kamu kaynaklarını kullanarak faaliyetlerini yürüten belediyelerin bu kaynakları ne kadar etkili kullandıkları çok
önemli bir husustur. Çoğunlukla belediyelerin büyük bütçeli rakamlarla yürüttükleri sosyal-kültürel hizmetlerin
gölgesinde kalan mali boyutun irdelenmesi ve kamunun gerçek sahibi olan halkla / vatandaşla / seçmenle paylaşılması
gerekmektedir.
Çalışmanın ilk bölümünde genel olarak kamu mali yönetimi ve yerel yönetimlerin mali mevzuatına yer verilmiş ve
bu çerçevede kamu maliyesinin ilkeleri, bütçe, faaliyet raporu ve diğer bazı kavramlar kısaca açıklanmıştır. Ayrıca bu
bölümde yine ülkemizin idarenin mali iş ve işlemlerini denetlemekle görevli en üst kuruluş olan Sayıştay’ın Denetim
Rehberlerinin konumuzla ilgili bölümlerine kısaca yer verilmiştir. Bu bölümde değerlendirmelere yapmak yerine
doğrudan ilgili mevzuatın gerekli görülen maddelerine yer verilmiştir.
Çalışmanın İkinci bölümünde Güngören Belediyesinin mali iş ve işlemlerde hukuka uygun davranma durumu,
şeffaflığı ve mali tablo ve verilerinin doğruluk ve güvenilirliği sorgulanmıştır.
Çalışmanın üçüncü bölümünde Güngören Belediyesinin bütçe, gelir ve giderleri ana kalemler bazında
incelenmiştir. Bu çerçevede bütçe gerçekleşmeleri, bütçe/ gelir ve gider kalemlerinin yıl içinde toplam içinde aldıkları
paylar ve 2009 yılına göre artış oranları analiz edilmiştir.
Çalışmanın dördüncü bölümünde Güngören Belediyesinin Bilançosu analiz edilmiştir. Varlıklar, borçlar ve öz
kaynaklarındaki değişim incelenmiştir.
Çalışmanın sonuç bölümünde ise tüm bölümlerde yapılan analizlerin maddeler halinde sonuçlarına yer
verilmiştir.
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 6 / 46
1. KAMU MALİ YÖNETİMİ VE YEREL YÖNETİMLER MALİ MEVZUATI
1.1 Mali Mevzuat
Kamu Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması çalışmaları İstihbarat, askeriye gibi bazı alanlar hariç olmak üzere
belediyeleri de kapsayan kamu kurumlarını yönetiminde büyük ölçekli yenilikler – değişiklikler getirmiştir. Bu kapsamda
yapılan en önemli değişikliklerden biri, hiç şüphesiz 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’dur. Kamu
Yönetimimizin temel mevzuatı 2003 yılında Resmi Gazetede yayımlanan 2006 yılında uygulamaya konulan 5018 sayılı
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (KMYKK)’dur. KMYKK’ndan sonra Kanunun uygulama detaylarını göstermek
üzere;
- Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği (GYMY)
- Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği (MİBMY)
- Analitik Bütçe Sınıflandırmasına İlişkin Rehber (ABSİR)
- Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporlarına İlişkin Yönetmelik gibi birçok ikincil mevzuat çıkarılmıştır.
Konumuz olan kurum Belediye olduğu için kuruma ilişkin mevzuat da ayrıca önem arz etmektedir. Bu konuyla
ilgili temel mevzuat ise 5393 sayılı Belediye Kanunu’dur.
1.2 Kamu Maliyesi
Kamu Maliyesinin Kapsamı: “Kamu maliyesi; gelirlerin toplanması, harcamaların yapılması, açıkların finansmanı,
kamunun varlık ve borçları ile diğer yükümlülüklerinin yönetimini kapsar.” (KMYKK Madde 4)
1.2.1 Kamu maliyesinin temel ilkeleri
“Kamu maliyesinin temel ilkeleri şunlardır:
a) Kamu mali yönetimi uyumlu bir bütün olarak oluşturulur ve yürütülür.
b) Kamu maliyesi, kamu görevlilerinin hesap verebilmelerini sağlayacak şekilde uygulanır.
c) Maliye politikası, makroekonomik ve sosyal hedefler ile uyumlu bir şekilde oluşturulur ve yürütülür.
d) Kamu mali yönetimi Türkiye Büyük Millet Meclisinin bütçe hakkına uygun şekilde yürütülür.
e) Kamu mali yönetimi mali disiplini sağlar.
f) Kamu mali yönetimi ekonomik, mali ve sosyal etkinliği birlikte sağlayacak şekilde kamusal tercihlerin oluşması için gerekli
ortamı yaratır.
g) Kamu idarelerinin mal ve hizmet üretimi ile ihtiyaçlarının karşılanmasında, ekonomik veya sosyal verimlilik ilkelerine uygun
olarak maliyet-fayda veya maliyet-etkinlik ile gerekli görülen diğer ekonomik ve sosyal analizlerin yapılması esastır.” (KMYKK
Madde 5)
1.2.2 Kamu Kaynağının Kullanılmasının Genel Esasları
1.2.2.1 Mali saydamlık
“ Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında denetimin sağlanması amacıyla kamuoyu
zamanında bilgilendirilir. Bu amaçla;
Görev, yetki ve sorumlulukların açık olarak tanımlanması,
b) Hükümet politikaları, kalkınma planları, yıllık programlar, stratejik planlar ile bütçelerin hazırlanması, yetkili organlarda
görüşülmesi, uygulanması ve uygulama sonuçları ile raporların kamuoyuna açık ve ulaşılabilir olması,
c) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından sağlanan teşvik ve desteklemelerin bir yılı geçmemek üzere belirli
dönemler itibarıyla kamuoyuna açıklanması,
d) Kamu hesaplarının standart bir muhasebe sistemi ve genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygun bir muhasebe
düzenine göre oluşturulması zorunludur.” (KMYKK Madde 7)
1.2.2.2 Hesap verme sorumluluğu
“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili,
ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden,
raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere
hesap vermek zorundadır.” (KMYKK Madde 8)
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 7 / 46
“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili,
ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden,
raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere
hesap vermek zorundadır.” (GYMY Madde 43)
1.2.3 Muhasebe sistemi
“Muhasebe sistemi; karar, kontrol ve hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağlayacak ve malî raporların
düzenlenmesi ile kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak şekilde kurulur ve yürütülür.
Kamu hesapları, kamu idarelerinin gelir, gider ve varlıkları ile malî sonuç doğuran ve öz kaynağın artmasına
veya azalmasına neden olan her türlü işlemlerle garantilerin ve yükümlülüklerin belirlenmiş bir düzen içinde hesaplara
kaydedilerek, yönetim ve denetim yetkilileriyle kamuoyuna gerekli bilgilerin sağlanması amacıyla tutulur.” (KMYKK
Madde 49)
1.2.4 Temel Muhasebe Kavramları ve İlkeleri
1.2.4.1 Temel kavramlar
Genel yönetim muhasebesi, muhasebe ilke ve kurallarının dayanağını oluşturan ve aşağıda belirtilen kavramlara
göre yürütülür:
a) Süreklilik: Kamu idarelerinin faaliyetleri, herhangi bir zaman sınırlamasına tabi olmaksızın sürdürülür.
b) Dönemsellik: Kamu idarelerinin faaliyetleri, belirli dönemlerde raporlanır ve her dönemin faaliyet sonuçları diğer
dönemlerden bağımsız olarak saptanır.
c) Parayla ölçülme: Parayla ölçülebilen ekonomik olay ve işlemlere ilişkin muhasebe kayıtları, ortak ölçü olarak ulusal para
birimi ile yapılır.
d) Maliyet esası: Para mevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün veya uygun olmayan kalemler hariç, kamu
idareleri tarafından edinilen varlık ve hizmetler, bunların elde edilme maliyet bedelleriyle muhasebeleştirilir. Maliyet bedeli
tespit edilemeyen varlık ve kaynakların değerlemesine ilişkin hükümler saklıdır.
e) Belgelendirme: Muhasebe kayıtları, gerçek durumu yansıtan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş belgelere dayandırılır.
f) Tutarlılık: Muhasebe uygulamalarının, faaliyet ve bütçe uygulama sonuçlarının ve bunlara ilişkin yorumların birbirini izleyen
dönemlerde tutarlı bir şekilde karşılaştırılabilirliğinin sağlanması esastır. Uygulanan muhasebe politikalarının değişmesi
durumunda, değişikliklerin ve mali etkilerinin mali tablo dipnotlarında açıklanması zorunludur.
g) Tam açıklama: Mali tablolar, bu tablolardan yararlanacak olanların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli,
açık ve anlaşılır şekilde düzenlenir.
h) Önemlilik: Bir hesap kalemi veya mali bir olayın nispi ağırlık ve değerinin, mali tablolarda yer verilecek önemde olması
esastır.
i) İhtiyatlılık: Muhasebe uygulamasında muhtemel risklere ve olaylara karşı bu Yönetmelikte belirtilen durumlarda karşılık
ayrılır. Faaliyet sonucunu değiştirmeye yönelik olarak gizli yedekler ya da gereğinden fazla karşılık ayrılamaz.” (GYMY Madde
5)
1.2.5 Muhasebe Politikalarında Değişiklikler ve Temel Yanlışlıklar
1.2.5.1 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler
“Muhasebe politikaları, dönemden döneme tutarlı bir şekilde uygulanır. Ancak bu politikalar, yeni
düzenlemelerin gerektirmesi veya işlemlerin ve olayların daha sağlıklı sunulmasını sağlamak amacıyla değiştirilebilir.
Genel yönetim muhasebesinin uygulanmasına ilişkin ilkeler, esaslar, kurallar ve raporlamaya ilişkin yeni uygulamaya
konulacak politikalar önceden uygulayıcılara ve kullanıcılara duyurulur ve değişikliklerin mevcut muhasebe politikaları ve
raporlarını nasıl etkileyeceği açıklanır.” (GYMY Madde 138)
1.2.5.2 Temel yanlışlıklar
“ Temel yanlışlık, içinde bulunulan faaliyet döneminde fark edilen ve faaliyet sonuçları üzerindeki önemli etkisi
dolayısıyla geçmiş dönemlerde yayımlanmış olan mali tabloların güvenilirliğini etkileyen yanlışlıklardır. Önceki
dönemlerle ilgili süregelen herhangi bir temel yanlışlık, faaliyet sonuçlarının yeni dönem açılış kayıtlarında düzeltilir.
Karşılaştırmalı bilgiler, eğer yanlışlık açıklamaya değecek kadar önemli görülürse düzeltilir ve aşağıdaki hususlar ayrıca
açıklanır:
a) Temel yanlışlıkların niteliği,
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 8 / 46
b) İçinde bulunulan faaliyet dönemi ve geçmiş faaliyet dönemleri için yapılan düzeltmeler,
c) Karşılaştırmalı mali tablolarda yer alan önceki faaliyet dönemlerine ilişkin düzeltilmiş tutarlar,
d) Düzeltmenin karşılaştırmalı bilgiyi içerecek şekilde yapıldığına ilişkin hususlar.” (GYMY Madde 139)
1.2.6 Mali İstatistikler
1.2.6.1 Kapsam, temel ilkeler ve kurumsal çevre
“Mali istatistikler, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin mali işlemlerini kapsar. Mali istatistikler,
uluslararası standartlara uygun olarak bütünlük, güvenilirlik, kullanışlılık, yöntemsel geçerlilik ve ulaşılabilirlik ilkeleri
çerçevesinde; yeterli mesleki eğitimi almış personel tarafından muhasebe kayıtlarındaki verilere dayanılarak ve
istatistiksel yöntemler kullanılarak hazırlanır. Mali istatistiklerin hazırlanmasında kamu idarelerinin yöneticileri uygun
kurumsal çevrenin oluşturulması için gerekli önlemleri alır.” (KMYKK Madde 52)
1.3 Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme
“Kamu idareleri; kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde
geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını
önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla
katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlarlar.
Kamu idareleri, kamu hizmetlerinin istenilen düzeyde ve kalitede sunulabilmesi için bütçeleri ile program ve proje
bazında kaynak tahsislerini; stratejik planlarına, yıllık amaç ve hedefleri ile performans göstergelerine dayandırmak
zorundadırlar.” (KMYKK Madde 9)
1.4 Bütçe
Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne
uygun olarak yürürlüğe konulan belgedir. (KMYKK )
“İl özel idaresi, belediye, bağlı idare ve birliklerin bütçesi, mali yıl içindeki gelir ve gider tahminlerini gösteren,
gelirlerin toplanmasına ve harcamaların yapılmasına izin veren bir meclis kararıdır.
Mali yıl bütçesi, stratejik planlar dikkate alınarak izleyen iki yılın gelir ve gider tahminleri ile birlikte görüşülür ve
değerlendirilir.
Bütçe, kurumların plan ve programlarının gerekleri ile fayda ve maliyet unsurları göz önünde tutularak verimlilik,
tutumluluk ilkeleri ile uluslararası standartlara uygun olarak hazırlanır ve uygulanır.
Bütçe, gider, gelir ve finansmanın ekonomik sınıflandırması bölümlerinden oluşur.
Gider bütçesi, kurumsal, fonksiyonel, finansman tipi ve ekonomik sınıflandırma olmak üzere dört bölüme ayrılır.
Finansman tipi sınıflandırma tek düzeyden, diğer sınıflandırmalar dört düzeyden oluşur. Gelir bütçesi ve finansmanın
ekonomik sınıflandırması cetvelleri de dört düzeyden oluşur. Kurumlar ihtiyaç duymaları halinde, bu düzeyler dışında
ilave düzeyler açabilirler.” (MİBMY Madde 5)
1.4.1 Bütçe İlkeleri
“ Bütçelerin hazırlanması, uygulanması ve kontrolünde aşağıdaki ilkelere uyulur:
a) Bütçelerin hazırlanması ve uygulanmasında, makroekonomik istikrarla birlikte sürdürülebilir kalkınmayı
sağlamak esastır.
b) Kamu idarelerine bütçeyle verilen harcama yetkisi, kanunlarla düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine
getirilmesi amacıyla kullanılır.
c) Bütçeler, kalkınma planı ve programlarda yer alan politika, hedef ve önceliklere uygun şekilde, idarelerin
stratejik planları ile performans ölçütlerine ve fayda-maliyet analizine göre hazırlanır, uygulanır ve kontrol edilir.
d) Bütçeler, stratejik planlar dikkate alınarak izleyen iki yılın bütçe tahminleriyle birlikte görüşülür ve
değerlendirilir.
e) Bütçe, kamu malî işlemlerinin kapsamlı ve saydam bir şekilde görünmesini sağlar.
f) Tüm gelir ve giderler gayri safi olarak bütçelerde gösterilir.
g) Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esastır.
h) Bütçelerde gelir ve gider denkliğinin sağlanması esastır.
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 9 / 46
i) Bütçeler, ait olduğu yıl başlamadan önce Türkiye Büyük Millet Meclisi veya yetkili organlarca kabul edilmedikçe
veya onaylanmadıkça uygulanamaz.
j) Bütçelerde, bütçeyi ilgilendirmeyen hususlara yer verilmez.
k) Bütçeler kurumsal, işlevsel ve ekonomik sonuçların görülmesini sağlayacak şekilde Maliye Bakanlığınca
uluslararası standartlara uygun olarak belirlenen bir sınıflandırmaya tabi tutularak hazırlanır ve uygulanır.
l) Bütçe gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve mali saydamlık
esas alınır.
m) Kamu idarelerinin tüm gelir ve giderleri bütçelerinde gösterilir.
n) Kamu hizmetleri, bütçelere konulacak ödeneklerle, mevzuatla belirlenmiş yöntem, ilke ve amaçlara uygun
olarak gerçekleştirilir.
o) Bütçelerde, ödenekler belirli amaçları gerçekleştirmek üzere tahsis edilir.” (KMYKK Madde 13)
1.4.2 Gider bütçesi
“Gider bütçesi, kurumsal, fonksiyonel, finansman tipi ve ekonomik sınıflandırma olmak üzere dört bölümden
oluşur.” (MİBMY Madde 6)
1.4.2.1 Ekonomik sınıflandırma
“ Ekonomik sınıflandırma, kurumların faaliyetlerinin ekonomik ve mali anlamda çeşitlerini gösteren bir
sınıflandırmadır. Ekonomik sınıflandırma dört düzeyden oluşur, birinci düzeyi iki haneli, iki ve üçüncü düzeyi tek haneli,
dördüncü düzeyi ise iki haneli rakamla kodlanır.” (MİBMY Madde 10)
Birinci düzey ekonomik kodlar;
01 Personel Giderleri
02 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri
03 Mal Ve Hizmet Alım Giderleri
04 Faiz Giderleri
05 Cari Transferler
06 Sermaye Giderleri
07 Sermaye Transferleri
08 Borç Verme
09 Yedek Ödenekler
1.4.3 Gelir bütçesi
Gelir bütçesi kurumların gelirlerinin çeşitlerini gösterir. Dört düzeyden oluşur. Birinci düzey iki haneli, ikinci ve üçüncü düzey
tek haneli, dördüncü düzey iki haneli rakamla kodlanır.” (MİBMY Madde 10)
Birinci düzey ekonomik kodlar;
01 Vergi Gelirleri
02 Vergi Dışı Gelirler
03 Sermaye Gelirleri
04 Alınan Bağışlar Ve Yardımlar
08 Alacaklardan Tahsilatlar
09 Ret Ve İadeler (-)
1.4.4 Bütçe denkliğinin sağlanması
“ Bütçe denkliğinin sağlanmasında bütçe gelirleri esas alınır. Gelirlerin giderleri karşılamaması halinde aradaki
fark, ilk olarak gider bütçesinde öngörülen tertiplerden indirim yapılması ya da yeni gelir kaynakları bulunması suretiyle
giderilmeye çalışılır. Buna rağmen denklik sağlanamamış ise, borçlanma yoluna gidilerek veya varsa önceki yıldan nakit
devri yoluyla bütçe denkliği sağlanır." (MİBMY Madde 19)
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 10 / 46
1.5 Faaliyet Raporları
1.5.1 Faaliyet Raporları Mevzuatı
1.5.1.1 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu:
Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 6. Bölümü “Faaliyet Raporları ve Kesin Hesap Başlığı” altında 41.
Maddede Faaliyet Raporlarına, 42. Maddede ise Kesin Hesap Kanununa ilişkin hükümlere yer vermiştir. Kanunun,
Faaliyet Raporuna ilişkin 41. Madde hükümleri şu şekildedir:
MADDE 41.- Üst yöneticiler ve bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama yetkililerince, hesap verme sorumluluğu çerçevesinde,
her yıl faaliyet raporu hazırlanır. Üst yönetici, harcama yetkilileri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını esas alarak,
idaresinin faaliyet sonuçlarını gösteren idare faaliyet raporunu düzenleyerek kamuoyuna açıklar.
…
İdare faaliyet raporu, ilgili idare hakkındaki genel bilgilerle birlikte; kullanılan kaynakları, bütçe hedef ve gerçekleşmeleri ile
meydana gelen sapmaların nedenlerini, varlık ve yükümlülükleri ile yardım yapılan birlik, kurum ve kuruluşların faaliyetlerine ilişkin
bilgileri de kapsayan malî bilgileri; stratejik plan ve performans programı uyarınca yürütülen faaliyetleri ve performans bilgilerini
içerecek şekilde düzenlenir.
Görüldüğü üzere 5018 sayılı kanunda, kanun koyucu çok önemli bulduğu için faaliyet raporunda yer alacak
hususları da belirleyerek şu şekilde sıralamıştır:
- İdare Hakkında Genel Bilgiler,
- Bütçe Hedef ve Gerçekleşmeleri ile meydana gelen sapmaların nedenleri,
- Varlık ve yükümlülükleri ile yardım yapılan birlik, kurum ve kuruluşların faaliyetlerine ilişkin bilgileri de kapsayan
malî bilgiler,
- Stratejik plan ve performans programı uyarınca yürütülen faaliyetleri ve performans bilgileri
1.5.1.2 5393 Sayılı Belediye Kanunu:
Faaliyet Raporlarıyla ilgili kanun düzeyinde (araştırmamızla bağlantılı) bir düzenleme de 5393 sayılı Belediye
Kanunu’nda bulunmaktadır. Belediye Kanunu’nun Belediyelerin Denetimi başlıklı 4. Kısmında 54 ve 55. Maddelerde
Denetimin amacı ve Denetimin kapsamı ve türleri hususlarına değinilmiş, 56. Madde ise faaliyet raporu başlığıyla
verilmiş ve bu maddede sadece faaliyet raporuyla ilgili hükümlere yer verilmiştir. Belediye Kanunu’nun Belediyelerin
Denetimi başlıklı dördüncü kısımdaki hükümler şu şekildedir:
“DÖRDÜNCÜ KISIM
Belediyelerin Denetimi
Faaliyet raporu
MADDE 56.- Belediye başkanı, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 41 inci maddesinin dördüncü fıkrasında
belirtilen biçimde; stratejik plân ve performans programına göre yürütülen faaliyetleri, belirlenmiş performans ölçütlerine göre hedef
ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini ve belediye borçlarının durumunu açıklayan faaliyet raporunu
hazırlar. Faaliyet raporunda, bağlı kuruluş ve işletmeler ile belediye ortaklıklarına ilişkin söz konusu bilgi ve değerlendirmelere de yer
verilir.
Faaliyet raporu nisan ayı toplantısında belediye başkanı tarafından meclise sunulur. Raporun bir örneği İçişleri Bakanlığına
gönderilir ve kamuoyuna da açıklanır.”
5393 sayılı Belediye Kanunu’nda faaliyet raporu hazırlama sorumluluğu doğrudan Belediye Başkanına verilmiş,
Faaliyet raporunda yer alacak bilgiler 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 41 inci maddesinin
dördüncü fıkrasında belirtilen biçimde
- Stratejik plân ve performans programına göre yürütülen faaliyetler,
- Belirlenmiş performans ölçütlerine göre hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenleri,
- Belediye borçları,
- Bağlı kuruluş ve işletmeler ile belediye ortaklıklarına ilişkin söz konusu bilgi ve değerlendirmeler şeklinde
sayılmıştır.
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 11 / 46
1.5.1.3 Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik:
Faaliyet Raporu bu derecede önemli bir belge olduğu için Maliye Bakanlığı’nca “Raporda yer alacak hususlar,
raporların hazırlanması, ilgili idarelere verilmesi, kamuoyuna açıklanması ve bu işlemlere ilişkin süreler ile diğer usul ve
esasları” belirlemek üzere Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik hazırlanmıştır.
Yönetmelik 5 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar; ikinci bölümde
Raporlama İlkeleri; üçüncü bölümde Faaliyet Raporlarının Düzenlenmesi, İlgili İdarelere Verilmesi ve Bu İşlemlere İlişkin
Süreler; dördüncü bölümde Birim ve İdare Faaliyet Raporlarında Yer Alması Gereken Hususlar; beşinci bölümde ise Çeşitli
ve Son Hükümler konularına yer verilmiştir.
1.5.2 Faaliyet Raporu Hazırlama İlkeleri
Yönetmeliğin 2. Bölümünde 4-9. Maddelerinde Birim ve İdare Faaliyet Raporlarında uyulacak ilkeler olarak,
Sorumluluk ilkesi, Açıklık ilkesi, Tam açıklama ilkesi, Tutarlılık ilkesi, Yıllık olma ilkesi belirlenmiştir. Bu ilkeleri
Yönetmelik’teki hükümlere paralel olarak kısaca paylaşmak faydalı olacaktır:
1.5.2.1 Sorumluluk ilkesi
Yönetmeliğin 4. Maddesi sorumluluk ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 4 – (1) Faaliyet raporları mali saydamlık ve
hesap verme sorumluluğunu sağlayacak şekilde hazırlanır.” Yönetmelik hükmünden anlaşılacağı üzere sorumluluk ilkesi iki kavram
üzerine oturtulmuştur: Mali Saydamlık ve Hesap Verme Sorumluluğu.
Mali Saydamlık kavramı dikkate alındığında mevzuatın faaliyet raporlarında yer verilmesini istediği bütçe
uygulama sonuçları, temel mali tablolar, borç ve yükümlükler gibi mali bilgileri paylaşmaları gerektiği, paylaşmamış olan
idarelerin sorumluluk ilkesiyle bağdaşır bir şekilde davranmadığı anlaşılacaktır.
Sorumluluk İlkesinin ikinci kavramı olan hesap verme sorumluluğu ise yönetim yetkisini doğrudan veya dolaylı
olarak halktan alan idarelerin idare faaliyet raporlarını hazırlamalarını bir tanıtım ve reklam aracı olmaktan çok bir hesap
verme aracı olarak görmeleri gerektiğini ortaya koymaktadır. Hesap Verme Sorumluluğu ilkesinin doğrudan bir sonucu
olarak da mevzuatımız faaliyet raporlarının kurumsal web siteleri üzerinden kamuoyuyla paylaşılmasını öngörmektedir.
1.5.2.2 Doğruluk ve tarafsızlık ilkesi
Yönetmeliğin 5. Maddesi doğruluk ve tarafsızlık ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 5 – (1) Faaliyet raporlarında yer
alan bilgilerin doğru, güvenilir, önyargısız ve tarafsız olması zorunludur.” Yönetmelik hükmünden anlaşılacağı üzere doğruluk ve
tarafsızlık ilkesi gereği faaliyet raporunda yer alan bilgilerin doğru, güvenilir, önyargısız ve tarafsız olması
gerekmektedir.
1.5.2.3 Açıklık ilkesi
Yönetmeliğin 6. Maddesi açıklık ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 6 – (1) Faaliyet raporları, ilgili tarafların ve
kamuoyunun bilgi sahibi olmasını sağlamak üzere açık, anlaşılır ve sade bir dil kullanılarak hazırlanır. (2) Raporlarda teknik terim ve kısaltmaların
kullanılması durumunda bunlar ayrıca tanımlanır.” Açıklık ilkesi metinden anlaşılacağı üzere faaliyet raporlarının sunulduğu ilgili
taraflar ve kamuoyunun bilgi sahibi olmasını amaçlamaktadır. Dolayısıyla onların anlayacağı açıklıkta ve sadelikte
hazırlanması gerekmektedir.
1.5.2.4 Tam açıklama ilkesi
Yönetmeliğin 7. Maddesi tam açıklama ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 7 – (1) Faaliyet raporlarında yer alan
bilgilerin eksiksiz olması, faaliyet sonuçlarını tüm yönleriyle açıklaması gerekir. (2) İdarenin faaliyetleriyle ilgisi olmayan hususlara faaliyet raporlarında
yer verilmez.” Metinden anlaşılacağı üzere tam açıklama ilkesinin gereği olarak faaliyet raporundaki bilgilerin eksiksiz
olması, faaliyet sonuçlarını tüm yönleriyle açıklaması, faaliyet raporlarında idarenin faaliyetleriyle ilgisi olmayan
faaliyetlere raporda yer verilmemesi gerekmektedir.
Faaliyet Raporlarındaki bilgilerin eksiksiz olması, faaliyet sonuçlarını tüm yönleriyle açıklaması ifadesinden
idarelerin faaliyet raporlarında sadece işlerine gelen, olumlu yönlerini anlatmamalarını, olumsuz sonuçları da
açıklamaları gerektiği ortaya çıkmaktadır.
1.5.2.5 Tutarlılık ilkesi
Yönetmeliğin 8. Maddesi tam açıklama ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 8 – (1) Faaliyet sonuçlarının
gösterilmesi ve değerlendirilmesinde aynı yöntemler kullanılır. Yöntem değişiklikleri olması durumunda, bu değişiklikler raporda
açıklanır. (2) Faaliyet raporları yıllar itibarıyla karşılaştırmaya imkân verecek biçimde hazırlanır.” Metinden anlaşılacağı üzere
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 12 / 46
tutarlılık ilkesi faaliyet sonuçlarının gösterilmesi ve değerlendirilmesinde aynı yöntemlerin kullanılması, yıllar itibariyle
karşılaştırmaya imkan verecek şekilde hazırlanmasını gerektirmektedir.
1.5.2.6 Yıllık olma ilkesi
Yönetmeliğin 9. Maddesi yıllık olma ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 9 – (1) Faaliyet raporları, bir mali
yılın faaliyet sonuçlarını gösterecek şekilde hazırlanır.” Metinden anlaşılabileceği üzere yıllık olma ilkesi faaliyet
raporunda verilen bilgilerin tek kalemde birden çok yılı ifade etmemesi veya kısmen bir mali yılı, kısmen diğer bir mali
yıla ilişkin faaliyetleri gösterecek şekilde hazırlanmaması gerektirmektedir.
1.6 Sayıştay Denetim Rehberleri
Ülkemizde gerek merkezi yönetim gerekse yerel yönetim kurumları olsun kamu kurumlarını mevzuat
çerçevesinde denetleyen ve denetim sonuçlarını TBMM’ye sunan en üst kurum Sayıştay’dır. Sayıştay 6085 Sayılı Sayıştay
Kanunu çerçevesinde denetim yapmaktadır. 5018 sayılı KMYKK’na paralel olarak Sayıştay’In denetim kapsamı ve
yönteminde de değişiklik olmuş ve Sayıştay gerçekleştirdiği / gerçekleştireceği denetimlere ilişkin uygulama birliği
sağlamak amacıyla denetim Rehberleri hazırlamıştır. Denetim Türüne göre hazırlanmış olan Rehberin başlıkları aşağıda
sunulmuştur:
1) Düzenlilik denetimi rehberi1
2) Performans denetimi rehberi2
3) Faaliyet raporları değerlendirme rehberi3
4) Mali istatistikleri değerlendirme rehberi4
Siyasi partiler de kamuoyu adına denetim yaptıkları için denetimlerini yaparken ülkemizde denetim alanındaki en
uzman kuruluş olan Sayıştay’ın denetim tecrübesinden faydalanmak hiç şüphesiz çok önemli bir husustur. Bu çerçevede
Sayıştay’ın Denetim Rehberlerinde çalışmamızla ilgili bölümler özetlenerek aşağıda sunulmuştur:
1.6.1 Faaliyet raporları değerlendirme rehberi
1.6.1.1 Mali Bilginin Değerlendirilmesi
İdare faaliyet raporlarında yer alan mali bilginin değerlendirilmesinde ilgili mali yıla ilişkin yürütülen düzenlilik
denetimi sonuçlarından yararlanılır. İdarelerin faaliyet raporlarında sundukları mali bilginin aşağıda sıralanan hususları
kapsaması gerekmektedir:
- Kullanılan kaynaklar,
- Bütçe hedef ve gerçekleşmeleri ile meydana gelen sapmaların nedenleri,
- Varlık ve yükümlülükler,
- Yardım yapılan birlik, kurum ve kuruluşların faaliyetlerine ilişkin bilgiler,
- Temel mali tablolar ve bunlara ilişkin açıklamalar,
- İç ve dış denetim sonuçları hakkında bilgiler.
Denetim ekibi denetlediği kamu idaresinin sunduğu mali tablo ve verilerden yukarıda sayılanları düzenlilik
denetimi sürecinde aşağıda yer alan kriterlere göre değerlendirir.
Tamlık: Mali tabloların kapsadığı döneme ilişkin gelir ve gider işlemlerinin tamamı kaydedilmeli ve ait olduğu
mali tabloya yansıtılmalıdır.
Gerçekleşme: Tüm gelir ve gider işlemleri mali tabloların ilgili olduğu dönemde gerçekleşmiş olmalı ve bunlara
ilişkin kayıtlar kurumun gerçek işlemlerini yansıtmalıdır.
Dönemsellik: Kayıtlarda yer alan tüm işlemler ilgili dönem içinde veya sonuçları itibariyle o dönemle ilgili
olmalıdır.
Sınıflandırma: Tüm gelir ve gider işlemleri doğru hesaplara kaydedilmiş olmalıdır.
1
SDR.1, Düzenlilik Denetimi Rehberi, 2014/3, Şubat 2014
2
SDR.3, Performans Denetimi Rehberi, 2014/2, Aralık 2014
3
SDR. 5, Faaliyet Raporları Değerlendirme Rehberi, 2014/2, Aralık 2014
4
SDR.2, Mali İstatistikleri Değerlendirme Rehberi, 2013/1, Mart 2013
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 13 / 46
Düzenlilik denetimi süresince yapılacak incelemelere ek olarak Form 1’de yer alan soruların cevaplandırılması
suretiyle mali bilginin değerlendirilmesi yapılacaktır. Bu değerlendirme sırasında öncelikle mali tablolarda yer alan
bilgilerin idare faaliyet raporuna doğru aktarılıp aktarılmadığı kontrol edilmelidir. “5
1.6.2 Mali İstatistikleri Değerlendirme Rehberi
“Mali istatistikler; hazırlanma, yayımlanma, doğruluk, güvenilirlik ve önceden belirlenmiş standartlara uygunluk
bakımlarından değerlendirilir. “6
1) Hazırlanma Bakımından Değerlendirme: Kamu mali istatistiklerinin hazırlanmasında kullanılan yöntemler ve iç
kontroller gözden geçirilir.
2) Yayımlanma Bakımından Değerlendirme: Bu süreç, yayımlanan mali istatistiklerin yayımlanma araçlarının ve
takviminin değerlendirilmesini içerir.
3) Doğruluk ve Güvenilirlik Bakımından Değerlendirme: Doğruluk ve güvenilirlik bakımından değerlendirme,
bütçe tiplerine göre tasnifli olan istatistiklerin ait oldukları idarelerin verilerinin doğru ve güvenilir olmasından
başlayarak, üretilen bu verilerin derlenme ve birleştirme/konsolidasyonu aşamalarına kadar güvenilirliğinin
değerlendirilmesini içerir. Doğruluk ve güvenilirlik bakımından değerlendirmede, verilerin derlenmesinde
uygulanan usul ve prosedürlerin doğruluğu ve güvenilirliği ile bu usullerin güvenli bir iç kontrol sistemine sahip
olup olmadığı araştırılır.
4) Önceden Belirlenmiş Standartlara Uygunluk Bakımından Değerlendirme
Sektörel Sınıflamaya Uygunluk: Kamu mali istatistikleri 5018 sayılı Kanunda tanımlanan genel yönetim
kapsamındaki kamu idarelerinin mali işlemlerini içermekle birlikte Maliye Bakanlığının bu kapsamı uluslararası
standartlara göre yeniden belirleme yetkisi bulunduğundan yapılan değerlendirmede bu husus göz önünde bulundurulur.
Muhasebe Standartlarına Uygunluk: Mali istatistikler, genel yönetim sınıflamasında yer alan idarelerin mali
işlemlerinin muhasebe kayıtlarından üretilir. Mali işlemlerin muhasebeleştirilmesi ve raporlanması, uluslararası
muhasebe ve raporlama standartlarına uygun olarak düzenlenen muhasebe yönetmelikleri ile belirlenmektedir.
1.6.2.1 Denetim Hedefleri:
Denetim hedefleri, denetlenen kurum tarafından mali tablolarda ve eklerinde açıkça veya zımnen ifade edilen
beyanlardır. Bu beyanların doğruluğunu test etmek, denetçi için denetimde ulaşılacak bir hedef olmaktadır. Denetim
hedefleri gelir gider hesaplarına/gelir tablosuna, varlık ve kaynak hesaplarına/bilançoya ve mali tabloların sunumuna ve
dipnotlarına ilişkin olmak üzere üç başlıkta ele alınmaktadır.
1.6.2.2 Gelir Gider Hesapları/Gelir Tablosuna İlişkin Denetim Hedefleri
1) Tamlık: Mali tabloların kapsadığı döneme ilişkin gelir ve gider işlemlerinin tamamı kaydedilmeli ve ait olduğu
mali tabloya yansıtılmalıdır.
2) Doğruluk: Tüm gelir ve gider işlemleri gerçek değeriyle kaydedilmiş olmalıdır. Tüm gelir ve giderler, ait olduğu
mali tabloda uygun tutarlarla ifade edilmelidir.
3) Gerçekleşme: Tüm gelir ve gider işlemleri mali tabloların ilgili olduğu dönemde gerçekleşmiş olmalı ve bunlara
ilişkin kayıtlar kurumun gerçek işlemlerini yansıtmalıdır.
4) Dönemsellik: Kayıtlarda yer alan tüm işlemler ilgili dönem içinde veya sonuçları itibariyle o dönemle ilgili
olmalıdır.
5) Uygunluk: Kurumlar, yasalarla kendilerine verilen görevleri ifa ederken mevzuata uygun hareket etmekle
yükümlüdürler. Kurumların mali tablolarındaki kayıt ve bilgiler ile bunların dayandığı gelir, gider ve mal işlemleri
kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olmalıdır.
6) Sınıflandırma: Tüm gelir ve gider işlemleri doğru hesaplara kaydedilmiş olmalıdır.
1.6.2.3 Varlık ve Kaynak Hesaplarına/Bilançoya İlişkin Denetim Hedefleri
1) Tamlık: Mali tablolar, düzenleniş tarihi itibari ile denetlenen kurumun tüm varlıklarını ve kaynaklarını
göstermelidir. Kurumun bilançosunda ya da mali tablolarında yer alması gereken varlıklar ve kaynaklar kayıt
dışı bırakılmamalıdır.
2) Aidiyet: Varlık ve kaynaklar, bilanço tarihi ya da mali tablonun düzenlendiği tarih itibariyle denetlenen kuruma
ait ya da kurumun kullanımında olmalıdır.
5
Age sh. 5
6
Age sh. 5
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 14 / 46
3) Değerleme: Varlık ve kaynaklar, bilanço tarihi ya da mali tablonun düzenlendiği tarih itibariyle taşıdığı değeri
göstermelidir. Varlık ve kaynaklara ilişkin mevzuatın öngördüğü değerleme yapılmalıdır.
4) Mevcudiyet: Varlık ve kaynaklar, bilanço tarihi ya da mali tablonun düzenlendiği tarih itibariyle denetlenen
kurumda mevcut olmalıdır. Fiilen mevcut olmayan varlıklar veya hukuken ödenmeyecek borçlar bilançoda ya da
mali tablolarda yer almamalıdır.
5) Uygunluk: Varlık ve kaynakların elde edilmesi ve kullanılmasına ilişkin işlemler kanunlara ve diğer hukuki
düzenlemelere uygun olmalıdır.
6) Sınıflandırma: Varlık ve kaynaklar ilgili hesaplara kaydedilmiş olmalıdır.
1.6.2.4 Mali Tabloların Sunumuna ve Dipnotlarına İlişkin Denetim Hedefleri
1) Gerçekleşme: Düzenleyici hesaplarda yer alan bilgilerle dipnotlardaki açıklamalar gerçekleşmiş işlemlere veya
olaylara dayanmalıdır.
2) Tamlık: Mali tablolara ilişkin dipnotlarda ve düzenleyici hesaplarda yer alması gereken tüm bilgiler beyan
edilmiş olmalıdır.
3) Sınıflandırma ve Anlaşılırlık: Mali tablolarda yer alan bilgiler doğru hesaplara kaydedilmeli (uygun Şekilde
sınıflandırılmalı), uygun şekilde sunulmalı ve bunlara ilişkin dipnotlar anlaşılır olmalıdır.
4) Uygunluk: Mali tablolara ilişkin dipnotlarda ve düzenleyici hesaplarda yer alan bilgiler kanunlara ve diğer
hukuki düzenlemelere uygun olmalıdır.
5) Doğruluk ve Değerleme: Mali tablolara ilişkin dipnotlarda ve düzenleyici hesaplarda yer alan bilgiler doğru
olarak ve gerçek tutarlarda beyan edilmelidir.“7
7
Düz. Den. Rehb. Sh 84-87
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 15 / 46
2 GÜNGÖREN BELEDİYESİNİN ŞEFFAFLIK, GÜVENİLİRLİK VE HUKUKA
UYGUNLUĞU
2.1 Mali Durum ve Beklenti Raporları ve Mali Saydamlık
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 30.maddesinde, yerel yönetimler dâhil genel yönetim
kapsamındaki idarelerin ilk altı aylık bütçe uygulama sonuçları, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile
faaliyetlerini Temmuz ayı içinde kamuoyuna açıklayacakları hüküm altına alınmıştır.
Tablo 2.1. Mali Durum, Beklenti Raporları ve Mali Saydamlık
Ancak Güngören Belediyesinin web sitesi incelendiğinde aşağıdaki sorgu sayfası ekranından da görülebileceği gibi
Mali Durum ve Beklenti Raporları kamuoyuyla paylaşılmamıştır.
2.2 Mali Bilgilerin Güvenilirliği
Mali performansa ilişkin analize başlamadan önce mali verilerin ne ölçüde doğru bilgiyi yansıttığı kısaca
güvenilirliğine ilişkin her ne kadar mevzuat, verilerin gerçeği yansıtacak şekilde ve hesap verme sorumluluğu içinde
sunulması gerektiğini vurgulasa da bir değerlendirme yapılması gerekmektedir. Elbette bu değerlendirme Faaliyet
Raporlarında sunulan bilgi düzeyinde olacaktır.
Aşağıda sunulan verilerde görüleceği üzere Güngören Belediyesi 2014 yılında 43.000.763,57 TL’lik arsa satışı
yaparak Sermaye Geliri elde etmiştir. Sermaye Gelirleri Duran Varlık Satış Gelirlerinden oluştuğu için Bilançoda Duran
Varlıklarda azalma meydana getirir. Güngören Belediyesi 2014 yılı Bilançodaki Duran Varlıkların Arsa ve Arazi kaleminde
bu satış ile alakalı bir azalma görülmemektedir. Tam tersine 2013 yılı Bilançodaki Duran Varlıklar Arsa ve Arazi kalemine
göre 2,48 milyonun üzerinde bir artış söz konusudur. Bu izahı gerektiren bir durumdur.
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 16 / 46
GELİR HESAPLARI F. R. 2014 I s. 43
Hesap Kodu
Yardımcı
Hesaplar
BÜTÇE GELİRİNİN TÜRÜ 2014 Bütçesi Gerçekleşen
Gerçekleşeme
Oranı (%)
800 1 Vergi Gelirleri 66.775.776 46.478.111,03 69,60
800 3 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 4.585.138 2.843.128,73 62,01
800 5 Diğer Gelirler 61.652.097 55.713.999,53 90,37
800 6 Sermaye Gelirleri 29.500.000 43.000.783,57 145,77
BÜTÇE GELİRLERİ TOPLAMI 162.513.011 148.036.022,86 91,09
810 RED VE İADELER (-) 267.000 469.255,77 175,75
NET BÜTÇE GELİRLERİ TOPLAMI 162.246.011 147.566.767,09 90,95
BİLANÇO / AKTİFLER F. R. 2014 I s. 45
2012 Yılı 2013 Yılı 2014 (Cari Yıl)
II- DURAN VARLIKLAR 148.958.933,41 365.293.144,58 396.521.416,42
22 FAALİYET ALACAKLARI 3.609.782,41 0 0
24 MALİ DURAN VARLIKLAR 1.467.148,09 2.283.526,30 3.149.793,28
25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 141.798.634,61 359.826.496,72 389.523.257,60
250 ARAZİ VE ARSALAR HESABI 1.331.111,54 169.535.809,64 172.016.947,71
251 YERALTI VE YERÜSTÜ DÜZENLER HESABI
111.286.612,72 134.863.100,14
150.668.857,64
252 BİNALAR HESABI 15.216.351,39 45.332.016 51.438.760,14
Tablo 2.2. Mali Verilerin Gerçekliği Yansıtması
Yukardaki tablodan da anlaşıldığı üzere Güngören Belediyesinin mali tablolarının gerçekleri tam olarak
yansıtmadığını ve güvenilir olmadığını göstermektedir.
2.3 Mali İşlemlerde Hukuka Uygun Davranma
2.3.1 Yedek Ödeneğe Ayrılan Pay ve Yedek Ödeneklerin Kullanımı
Tanım:
“Yedek ödenek; MADDE 38 – (1) Bütçede öngörülen hizmet ve amaçları gerçekleştirmek, ödenek yetersizliğini gidermek veya
bütçenin düzenlenmesi ve görüşülmesi sırasında düşünülmeyen veya öngörülmeyen ve bütçede tertibi bulunmayan ancak yerine
getirilmesi zorunlu hizmetlere ilişkin giderleri karşılamak üzere, gerektiğinde diğer tertiplere aktarma yapmak amacıyla “09-Yedek
Ödenek” tertibine bütçe gelirleri toplamının %10’undan fazla olmamak kaydıyla en az % 5 ödenek konulur. 09-Yedek Ödenek tertibi
altındaki yedek ödenek dışındaki diğer tertiplere konulacak yedek ödenekler konulduğu amaç dışında kullanılamaz. Bu tertipten diğer
tertiplere aktarma encümen kararıyla yapılır.” (Mahalli İdareler Bütçe Ve Muhasebe Yönetmeliği)
Analiz:
Yedek Ödenek bütçesi kendisinden doğrudan harcama yapılmayan bir ödenek kalemidir. Yedek Ödenek
kaleminden yetkili organ kararıyla ilgili bütçe kalemine ödenek aktarımı yapılır ve harcamalar ilgili ödenek
kaleminden yapılır. Yedek Ödenek kaleminde kalan ödenekler ise yılsonunda iptal edilir. Ancak Güngören
Belediyesinin 2011 ve 2012 yıllarında doğrudan Yedek Ödenek Kaleminden harcama yaptığı görülmektedir. Bu durum
izahı gerektiren bir durumdur.
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 17 / 46
Yıl
Giderler Toplamı Yedek Ödenekler
Bütçe Gerçekleşme Bütçe
Bütçe
İçindeki
Oranı
Gerçekleşme
Bütçe 2008'e Göre
Artış Oranı
2008 63.211.000 56.542.012 1.805.320 2,86% 0 100,00%
2009 70.328.320 57.443.324 3.500.006 4,98% 0 193,87%
2010 74.038.589 68.260.620 2.590.004 3,50% 0 143,47%
2011 110.401.518 101.515.909 2.926.236 2,65% 926.236 162,09%
2012 129.527.115 108.772.195 7.665.373 5,92% 1.165.373 424,60%
2013 147.155.068 123.717.936 7.360.000 5,00% 0 407,68%
2014 162.246.011 141.599.657 8.112.301 5,00% 0 449,36%
2015 161.014.600 144.589.493 8.051.000 5,00% 0 445,96%
2016 172.900.000 145.270.520 8.645.000 5,00% 0 478,86%
2017 180.750.000 171.593.641 9.500.000 5,26% 0 526,22%
2018 211.800.000 10.600.000 5,00% 587,15%
T 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 70.755.240 2.091.609
Tablo 2.3. Yedek Ödenek Tablosu
Güngören Belediyesi 2008 yılında bütçenin%2,86’nı, 2009 yılında bütçenin %4,98’i, 2010 yılında bütçenin
%3,50, 2011 yılında %2,65’i oranında Yedenek Ödenek ayırmıştır. Bu ise Yönetmeliğin öngördüğü asgari %5 oranının
altında kalmaktadır.
2.3.2 Karşılıksız Çek Kesme
2009, 2011, 2013, 2016 ve 2017 yıllarında Güngören Belediyesinin Bilançolarında Verilen Ödeme Emirleri ve
Çekler’in tutarının Banka Hesabından daha yüksek olduğu ve Hazır Değerlerin (-) olduğu gözükmektedir.
BİLANÇO 2011 FR s.35 2013 FR s.45
AKTİFLER
2009 Yılı 2011 Yılı 2013 Yılı
1- DÖNEN VARLIKLAR 44.554.331 56.301.552 63.994.080
10 HAZIR DEĞERLER -5.971.806 -707.737 -67.501
102 BANKA HESABI 150.356 1.737.644 1.092.219
103 VERİLEN ÇEKLER VE GÖNDERME EMİRLERİ HES. (-) -6.474.802 -2.883.325 -1.300.997
109 BANKA KREDİ KARTLARINDAN ALACAKALAR HES. 352.641 437.944 141.277
BİLANÇO 2017 FR s.45
AKTİFLER
2015 Yılı 2016 Yılı 2017 Yılı
1- DÖNEN VARLIKLAR 89.447.948 75.737.765 82.556.605
10 HAZIR DEĞERLER 13.188.713 -2.962.429 -7.677.025
102 BANKA HESABI 14.422.268 353.871 933.473
103 VERİLEN ÇEKLER VE GÖNDERME EMİRLERİ HES. (-) 2.209.594 -6.891.887 -8.693.164
109 BANKA KREDİ KARTLARINDAN ALACAKALAR HES. 976.039 3.575.587 82.666
Tablo 2.4. Karşılıksız Çekme Kesme
Analiz: Teknik olarak hazır değerlerin (-) olabilesi için belediyenin bankada nakit yokken ödeme emri veya çek
kesmesi gerekmektedir. Bu ise hukuken mümkün değildir. Güngören Belediyesinin karşılıksız çek keserek hukuka
aykırı davranmaktadır.
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 18 / 46
3 GÜNGÖREN BELEDİYESİNİN MALİ PERFORMANSI
3.1 Mali Analiz
3.1.1 Bütçe Büyüklükleri
Grafik 3.1. Yıllar İtibarı ile Bütçe Büyüklükleri
Değerlendirme: Güngören Belediyesi bütçesi 2008 yılında 63 milyonken %235 artarak 2018 yılında 212 milyona
çıktığı ve her yıl denk bütçe olarak hazırlandığı görülmektedir.
Yıl Gider Bütçe Gelir Bütçe
2008 Yılına Göre Yıllık Artış
Oranı
2008 63.211.000 63.211.000 100%
2009 70.328.320 70.328.320 111%
2010 74.038.589 74.038.589 117%
2011 110.401.518 110.401.518 175%
2012 129.527.115 129.527.115 205%
2013 147.155.068 147.155.068 233%
2014 162.246.011 162.246.011 257%
2015 161.014.600 161.014.600 255%
2016 172.900.000 172.900.000 274%
2017 180.750.000 180.750.000 286%
2018 211.800.000 211.800.000 335%
G. Toplam 1.483.372.221,00 1.483.372.221,00
Tablo 3.1. Yıllar İtibarı ile Bütçe Büyüklükleri
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Gider Bütçe 63,211,000 70,328,320 74,038,589 110,401,518 129,527,115 147,155,068 162,246,011 161,014,600 172,900,000 180,750,000 211,800,000
Gelir Bütçe 63,211,000 70,328,320 74,038,589 110,401,518 129,527,115 147,155,068 162,246,011 161,014,600 172,900,000 180,750,000 211,800,000
0
50,000,000
100,000,000
150,000,000
200,000,000
250,000,000
Yıllar İtibarıyle Bütçe Büyüklükleri
100% 111% 117%
175%
205%
233%
257% 255%
274% 286%
335%
2008 Yılına Göre Yıllık Artış Oranı
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 19 / 46
3.1.2 Gelir-Gider Gerçekleşmeleri
Grafik 3.2. Yıllar İtibarı ile Gelir ve Gider Gerçekleşmeleri
Değerlendirme:
Güngören Belediyesi’nin 2008-2017 yılları arasında ki Gelir ve Giderin, 2008 yılı baz alınarak her yıl gerçekleşme
oranlarının ne kadar artığına bakıldığında Gelir artış oranları Gider artış Oranlarından daha fazladır.
Yıl Gider Bütçe Gelir Bütçe
Gider
Gerçekleşme
Gider
Gerçekleşme
Oranı
2008 Yılına
Göre Gider
Gerçekleme
Artışı
Gelir
Gerçekleşme
Gelir
Gerçekleşme
Oranı
2008 Yılına
Göre Gelir
Gerçekleme
Artışı
Gider
Gerçekleme
Artış Oranı
Gelirin
Gideri
Karşılama
Oranı
2008 63.211.000 63.211.000 56.542.012 89% 100% 47.270.111 75% 100% 100% 84%
2009 70.328.320 70.328.320 57.443.324 82% 102% 46.773.338 66% 99% 102% 81%
2010 74.038.589 74.038.589 68.260.620 92% 121% 68.385.887 92% 145% 121% 100%
2011 110.401.518 110.401.518 101.515.909 92% 180% 92.861.903 84% 196% 180% 91%
2012 129.527.115 129.527.115 108.772.195 84% 192% 105.234.428 81% 223% 192% 97%
2013 147.155.068 147.155.068 123.717.936 84% 219% 110.654.469 75% 234% 219% 89%
2014 162.246.011 162.246.011 141.599.657 87% 250% 147.566.767 91% 312% 250% 104%
2015 161.014.600 161.014.600 144.589.493 90% 256% 123.904.704 77% 262% 256% 86%
2016 172.900.000 172.900.000 145.270.520 84% 257% 128.452.919 74% 272% 257% 88%
2017 180.750.000 180.750.000 171.593.641 95% 303% 154.111.405 85% 326% 303% 90%
G. Toplam 1.271.572.221,00 1.271.572.221,00 1.119.305.307 87% (Ort.) 1.025.215.931 80% (Ort.)
Tablo 3.2. Yıllar İtibarı ile Gelir - Gider Bütçe ve Gerçekleşmeleri
Güngören Belediyesi gelir gider gerçekleşmeleri değerlendirildiğinde 2008 – 2017 yıllarına ait Gider Gerçekleşme
ortalaması %87, Gelir Gerçekleşme ortalaması %80 olarak gerçekleşmiştir. Bunun yası sıra son 10 yılın 2010 ve 2014
yılları hariç 8’sinde gelirin gideri karşılamadığı görülmektedir. Gelir-gider arasındaki bu farkların her yıl Güngören
Belediyesinin borç hanesini yükselttiği unutulmamalıdır.
3.1.3 Açık ve Fazlanın Finansmanı (Mali Borçlanma)
Tanım: Finansmanın ekonomik sınıflandırması
Bütçenin hazırlanmasında;
a) Bütçe açığı ortaya çıkar ise ve bu açık borçlanma yoluyla kapatılacaksa yapılacak borçlanma tutarı,
b) Bütçe açığı ortaya çıkar ise ve bu açık önceki yıldan nakit devri yoluyla kapatılacaksa devreden nakit tutarı,
c) Bütçe fazlası ortaya çıkar ise, bu fazlanın nasıl değerlendirileceği,
d) Alınan borçların anapara ödemeleri, “Finansmanın Ekonomik Sınıflandırması Cetvelinde” gösterilir.
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Gider Gerçekleşme 56,542,012 57,443,324 68,260,620 101,515,912 108,775,613 123,717,936 141,599,657 144,589,493 145,270,520 171,593,641
Gelir Gerçekleşme 47,270,111 46,741,407 68,385,887 92,861,903 105,234,428 110,654,469 147,566,767 123,904,704 128,452,919 154,111,405
0
20,000,000
40,000,000
60,000,000
80,000,000
100,000,000
120,000,000
140,000,000
160,000,000
180,000,000
200,000,000
Yıllar İtibarıyle Gelir - Gider Gerçekleşmeleri
84% 81%
100% 91% 97% 89% 104% 86% 88% 90%
100%
102%
121% 180% 192%
219%
250% 256% 257%
303%
100% 99%
145%
196%
223% 234%
312%
262% 272%
326%
Gelirin Gideri Karşılama Oranı Gider Gerçekleme Artış Oranı Gelir Gerçekleme Artış Oranı
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 20 / 46
Alınan borçlar ile bu borçların anapara ödemeleri gelir ve gider bütçelerinde gösterilmez. Alınan borçların faiz tutarları
gider bütçesinin faiz giderleri tertibinden ödenir.” (MİBMY Madde 20)
“Faiz, ödünç alınan paranın kullanımı karşılığında yapılan ödeme olarak tanımlanır. Bu itibarla, faiz ödemeleri
finansman bölümünde sınıflandırılan borç alınan paranın anapara geri ödemesinden ve borçlanma için ödenen komisyon ve
ihraç giderlerinden ayrılır. Faiz, dönemler içerisinde sürekli olarak birikmekle birlikte, ödendiği zaman bütçeye gider olarak
yazılmalıdır.
04.1 Kamu Kurumlarına Ödenen İç Borç Faiz Giderleri
04.2 Diğer İç Borç Faiz Giderleri
04.3 Dış Borç Faiz Giderleri
04.4 Iskonto Giderleri
04.5 Para Piyasası Nakit İşlemleri Faiz Giderleri
04.6 Türev Ürün Giderleri
04.7 Kira Sertifikası Giderleri” (ABSİR)
Analiz:
2009 yılından itibaren her yıl faiz giderlerine bütçeden pay ayrıldığı görülmektedir. Güngören Belediyesi 2016 Yılı
Faaliyet Raporuna göre “31.12.2016 tarihi itibariyle banka kredi borcumuz 16.527.256,59 TL’dir.” (2016 FR s. 47) banka
kredisi kullanılmıştır. Bu duruma göre ise Açık ve Fazlanın Finansmanı Tablosu düzenlenmesi zorunludur.
Grafik 3.3. Yıllar İtibarı ile Faiz Bütçe ve Gerçekleşmeleri
Güngören Belediyesi yanlış bütçeleme yapmaktadır. Açık ve Fazlanın Finansmanı Tablosu doldurmalı ve Denk
Bütçe hazırlamalıdır. Borç anapara ödemelerini Açık ve Fazlanın Finansmanı tablosunda göstermelidir.
3.1.4 Yıllar İtibariyle Giderler
Grafik 3.4. Yıllar İtibarı ile Gider Bütçe ve Gerçekleşmeleri
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Faiz Bütçe 324,000 161,876 352,526 700,000 580,000 1,657,688 2,186,387 250,735 1,166,000 1,725,000 1,448,000
Faiz Gerçekleşme 513,804 608,946 523,491 399,628 977,246 1,531,891 903,272 1,100,819 1,566,691 2,427,904
513,804 608,946 523,491 399,628
977,246
1,531,891
903,272
1,100,819
1,566,691
2,427,904
0
500,000
1,000,000
1,500,000
2,000,000
2,500,000
3,000,000
Yıllar İtibarıyle Faiz Giderleri (Bütçe Gerçekleşme)
Faiz Bütçe Faiz Gerçekleşme
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Gider Bütçe 63,211,000 70,328,320 74,038,589 110,401,518 129,527,115 147,155,068 162,246,011 161,014,600 172,900,000 180,750,000 211,800,000
Gider Gerçekleşme 56,542,012 57,443,324 68,260,620 101,515,909 108,772,195 123,717,936 141,599,654 144,589,493 145,270,520 171,593,641
0
50,000,000
100,000,000
150,000,000
200,000,000
250,000,000 Yıllar İtibarıyle Giderler (Bütçe Gerçekleşme)
89%
82%
92% 92%
84% 84%
87% 90%
84%
95%
Gider Gerçekleşme Artış Oranı
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 21 / 46
Değerlendirme: Güngören Belediyesi gider gerçekleşmeleri 2008-2017 yılları arasında %82-%95aralığında
gerçekleşmiştir. Gider gerçekleşme oranları 2010, 2011, 2015 ve 2017 yılları dışında %90 altında gerçekleşmiştir.
3.1.5 Yıllar İtibariyle Gelirler
Grafik 3.5. Yıllar İtibarı ile Gelir Bütçe ve Gerçekleşmeleri
Değerlendirme: Güngören Belediyesinin gelir gerçekleşmeleri gider gerçekleşmelerinin hemen altında -2010 ve
2014 dışında- %67-%85 aralığında gerçekleşmiştir. Gelir Bütçe Gerçekleşme Oranı sadece iki yıl %90’ın üzerinde
gerçekleşmiş, 5 yıl %80’in altında gerçekleşmiştir.
3.1.6 Gider Kalemlerinin Analizi
3.1.6.1 Personel Giderleri
Tanım:
“Bu bölüm, kamu personeli ile kamu personeli olmasa bile bunlar gibi çalıştırılan veya hizmetinden faydalanılan kişilere veya
diğerlerine bordroya dayalı olarak nakden yapılan ödemeleri kapsayacaktır. Ayni nitelikteki ödemeler “Mal ve Hizmet Alım
Giderleri”ne, devletin işveren sıfatıyla sosyal güvenlik kurumlarına ödediği primler ise “sosyal güvenlik kurumuna Devlet primi
giderleri” bölümüne dâhil edilecektir.
Personel giderlerinin ikinci düzeyinde çeşitli personel kanunlarına göre çalıştırılanların istihdam çeşitleri ile çalıştırılma veya
hizmetinden yararlanma yöntemleri esas alınarak; memurlar, sözleşmeli personel, işçiler, geçici personel ve diğer personel olarak beş
grupta sınıflandırılmıştır. Üçüncü düzey, ödeme türlerine göre sınıflandırılmıştır.” (ABSİR)
Analiz: Personel Giderleri Bütçesi 2008 yılından itibaren son 10 yılda %123 oranında, Personel Giderleri
Gerçekleşmesi ise %149 oranında artmıştır. Personel Giderleri bütçesinin gerçekleşme oranı ise %88-%104 arasında
değişmiştir.
Grafik 3.6. Yıllar İtibarı ile Personel Giderleri Bütçe ve Gerçekleşmeleri
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Gelir Bütçe 63,211,000 70,328,320 74,038,589 110,401,518 129,527,115 147,155,068 162,246,011 161,014,600 172,900,000 180,750,000 211,800,000
Gelir Gerçekleşme 47,270,111 46,773,338 68,385,887 92,861,902 105,234,428 110,654,468 147,566,767 123,904,704 128,452,919 154,111,405
0
50,000,000
100,000,000
150,000,000
200,000,000
250,000,000
Yıllar İtibarıyle Gelirler (Bütçe - Gerçekleşme)
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Personel - Gider Bütçe 11,921,172 12,806,584 14,351,390 15,613,830 16,878,014 21,361,033 27,583,789 26,394,797 25,537,000 27,664,000 28,576,000
Personel Gider Gerçekleşme 10,554,780 11,949,886 14,728,265 13,921,783 17,473,544 21,541,324 24,243,136 23,538,589 24,507,752 26,253,307
0
5,000,000
10,000,000
15,000,000
20,000,000
25,000,000
30,000,000
35,000,000
Yıllar İtibarıyla Personel Giderleri (Bütçe - Gerçekleşme)
89%
93%
103%
89%
104%
101%
88% 89%
96%
95%
Personel Giderleri Gerçekleşme Oranı
75%
67%
92% 84%
81% 75% 91%
77% 74%
85%
Gelir Gerçekleşmeleri
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 22 / 46
Yıl
Giderler Toplamı Personel Giderleri
Bütçe Gerçekleşme Bütçe
Bütçe
İçindeki
Oranı
2008'e
Göre
Artışı
Gerçekleşme
Giderler
İçindeki
Oranı
2008'e
Göre
Artışı
Personel
Giderleri
Gerçekleşme
Oranı
2008 63.211.000 56.542.012 11.921.172 19% 100% 10.554.780 19% 100% 89%
2009 70.328.320 57.443.324 12.806.584 18% 107% 11.949.886 21% 113% 93%
2010 74.038.589 68.260.620 14.351.390 19% 120% 14.728.265 22% 140% 103%
2011 110.401.518 101.515.909 15.613.830 14% 131% 13.921.783 14% 132% 89%
2012 129.527.115 108.772.195 16.878.014 13% 142% 17.473.544 16% 166% 104%
2013 147.155.068 123.717.936 21.361.033 15% 179% 21.541.324 17% 204% 101%
2014 162.246.011 141.599.657 27.583.789 17% 231% 24.243.136 17% 230% 88%
2015 161.014.600 144.589.493 26.394.797 16% 221% 23.538.589 16% 223% 89%
2016 172.900.000 145.270.520 25.537.000 15% 214% 24.507.752 17% 232% 96%
2017 180.750.000 171.593.641 27.664.000 15% 232% 26.253.307 15% 249% 95%
2018 211.800.000 28.576.000 13% 223% - - - -
T 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 228.687.609 188.712.366
Tablo 3.3. Yıllar İtibarı ile Personel Giderleri Bütçe ve Gerçekleşmeleri
2008-2017 yılları arasında Personel Giderlerinin Gider Bütçesi içindeki oranı ağırlıklı olarak %19’den %13’e,
Gerçekleşen Giderler içindeki oranı ise %19’den %15’e düşmüştür. Güngören Belediyesi Personel Giderleri Bütçesi 2008
yılında 12 milyon iken %113 artarak 2018 yılında 28,5 milyona, Personel Giderleri Gerçekleşmeleri ise 2008 yılında 10,5
milyondan %149 artarak 26 milyona çıktığı görülmektedir.
3.1.6.2 Mal ve Hizmet Alım Giderleri
Tanım:
“…Bu bölüm, büro malzemesi alımları, kira, yakıt, elektrik ödemeleri ile parasal limitlere bakılmaksızın rutin bakım-onarım
ödemelerini, telefon vb. haberleşme giderlerini, yolluk giderlerini, taşıma giderlerini, düşük değerli veya bir yıldan az kullanım ömrü
olan ekipmanlar için yapılan ödemeler ile çeşitleri ve açıklamaları ekli listelerde ve bu rehberin ilerleyen bölümlerinde ifade edilen
benzeri giderleri kapsayacaktır…
03.1 Üretime Yönelik Mal Ve Malzeme Alımları
03.2 Tüketime Yönelik Mal Ve Malzeme Alımla
03.3 Yolluklar
03.4 Görev Giderleri
03.5 Hizmet Alımları
03.6 Temsil Ve Tanıtma Giderleri
03.7 Menkul Mal, Gayrimaddi Hak Alım, Bakım Ve Onarım Giderleri
03.8 Gayrimenkul Mal Bakım Ve Onarım Giderleri
03.9 Tedavi Ve Cenaze Giderleri” (ABSİR)
Analiz:
Güngören Belediyesi 2016 Yılı Faaliyet Raporundan “Mal ve Hizmet Alım Giderleri: Hizmet kalemi içerisinde
çöplerin toplanması, nakli, cadde ve sokakların süpürülmesi işi, güvenlik hizmetleri işi, hizmet binası temizliği işi, araç
kiralama giderleri, akaryakıt alım giderleri, tanıtım ve organizasyon giderleri ile diğer mal ve malzeme alımları yer
almaktadır.”
Mal ve Hizmet Alım Giderleri Bütçesinin 10 yılda %190 artarak 2008 yılında 33 milyon lira iken 2017 yılında 94
milyona çıktığı görülmektedir. Mal Hizmet Alım Giderleri bütçe gerçekleşme oranı 2010’da %104 olarak gerçekleşmişken
yıllar itibariyle azalarak 2017 yılında %92 olarak gerçekleştiği görülmektedir.
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 23 / 46
Grafik 3.7. Yıllar İtibarı ile Mal ve Hizmet Alımları (Bütçe ve Gerçekleşmeleri)
Mal ve Hizmet Alım Giderlerinin Gider Bütçesi ve Gerçekleşmeleri içinde en büyük paya sahip olduğu
görülmektedir. 2008 – 2017 yılları arasında ki Mal ve Hizmet Alım Giderlerinin Bütçe içindeki payı yıllar içinde farklılık
gösterse de %43-%61 arasında ve ortalaması %49 olarak gerçekleşmiştir. Yine 2008 – 2017 yılları arasında ki Mal ve
Hizmet Alım Giderlerinin Gider Gerçekleşmeleri içindeki oranı ise bütçe içindeki payından daha yüksek oranda %47-%54
arasında gerçekleşmiş, ortalaması ise %50 olmuştur. 2008 – 2017 yıllarında ki Toplam Mal ve Hizmet Alım Giderleri
Bütçesi içerisindeki ortalama Gerçekleşme payı % 93 olarak gerçekleşmiş olup bu yıllar içerisinde 564 milyon TL’lik
Mal ve Hizmet alımı olmuştur.
Yıl
Giderler Toplamı Mal ve Hizmet Alım Giderleri
Bütçe Gerçekleşme Bütçe
Bütçe
İçindeki
Oranı
2008'e
Göre
Artışı
Gerçekleşme
Giderler
İçindeki
Oranı
2008'a
Göre
Artışı
Mal ve
Hizmet Alım
Giderleri
Gerçekleşme
Oranı
2008 63.211.000 56.542.012 32.628.596 58% 100% 30.775.563 54% 100% 94%
2009 70.328.320 57.443.324 38.791.744 55% 119% 31.120.808 54% 101% 80%
2010 74.038.589 68.260.620 35.177.399 52% 108% 36.432.268 53% 118% 104%
2011 110.401.518 101.515.909 46.937.925 43% 121% 47.637.413 47% 155% 101%
2012 129.527.115 108.772.195 54.759.075 50% 168% 51.195.738 47% 166% 93%
2013 147.155.068 123.717.936 64.869.638 44% 199% 61.056.147 49% 198% 94%
2014 162.246.011 141.599.657 74.890.820 53% 230% 69.855.874 49% 227% 93%
2015 161.014.600 144.589.493 81.537.050 51% 250% 72.659.928 50% 236% 89%
2016 172.900.000 145.270.520 89.214.000 61% 273% 76.425.850 53% 248% 86%
2017 180.750.000 171.593.641 94.466.000 52% 290% 86.538.002 50% 281% 92%
2018 211.800.000 110.226.000 52% - - - - -
T 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 723.498.247 49% 563.697.591 50% (Ort.) 93%
Tablo 3.4. Yıllar İtibarı ile Mal ve Hizmet Alım Giderleri Bütçe ve Gerçekleşmeleri
3.1.6.3 Faiz Giderleri
Tanım:
“Faiz, ödünç alınan paranın kullanımı karşılığında yapılan ödeme olarak tanımlanır. Bu itibarla, faiz ödemeleri finansman
bölümünde sınıflandırılan borç alınan paranın anapara geri ödemesinden ve borçlanma için ödenen komisyon ve ihraç giderlerinden
ayrılır. Faiz, dönemler içerisinde sürekli olarak birikmekle birlikte, ödendiği zaman bütçeye gider olarak yazılmalıdır.
04.1 Kamu Kurumlarına Ödenen İç Borç Faiz Giderleri
04.2 Diğer İç Borç Faiz Giderleri
04.3 Dış Borç Faiz Giderleri
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Mal ve Hizmet A. G. - Bütçe 32,628,596 38,791,744 35,177,399 46,937,925 54,759,075 64,869,638 74,890,820 81,537,050 89,214,000 94,466,000 110,226,000
Mal ve Hizmet A. G. - Gerçekleşme 30,775,563 31,120,808 36,432,268 47,637,413 51,195,738 61,056,147 69,855,874 72,659,928 76,425,850 86,538,002
0
20,000,000
40,000,000
60,000,000
80,000,000
100,000,000
120,000,000
Yıllar İtibarıyla Mal ve Hizmet Alım Giderleri (Bütçe ve Gerçekleşme
94%
80%
104% 101%
93% 94%
93%
89% 86% 92%
Mal ve Hizmet Alım Giderleri Gerçekleşme Oranı
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 24 / 46
04.4 Iskonto Giderleri
04.5 Para Piyasası Nakit İşlemleri Faiz Giderleri
04.6 Türev Ürün Giderleri
04.7 Kira Sertifikası Giderleri” (ABSİR)
Analiz: Faiz Giderlerinin Gider Bütçesi ve Gerçekleşmeleri içindeki oranı 2008-2017 arasında ortalama %1
olmuştur. Güngören Belediyesinin 9 yılda Faize 8.125.788 TL ödediği görülmektedir.
Grafik 3.8. Yıllar İtibarı ile Faiz Bütçe ve Gerçekleşmeleri
Faiz Giderleri Bütçesi 2008 yılında 324 bin TL iken 2017 yılında 1,7 milyon TL olmuştur. Faiz Giderleri
Gerçekleşmesi ise 2008 yılında 500 bin TL iken 10 yılda %373 oranında artarak 2017 yılında 2,4 milyon TL olmuştur.
Güngören Belediyesinin faize ayırdığı kaynağın her geçen yıl artarak toplamda gerçekleşmesi 10 buçuk milyon TL
olmuştur. 2008 – 2017 yıllarında ki Toplam Faiz Giderleri Bütçesi içerisindeki ortalama Gerçekleşme payı beklenenin
üzerinde bir gerçekleşme ile % 116 olmuştur.
Yıllar
Giderler Toplamı Faiz Giderleri
Bütçe Gerçekleşme Bütçe Gerçekleşme
2008'e Göre
Gerçekleşme Artış
Oranı
Faiz Giderleri
Gerçekleşme Oranları
2.008 63.211.000,00 56.542.012,08 324.000 513.804 100% 159%
2.009 70.328.320,00 57.443.323,96 161.876 608.946 119% 376%
2.010 74.038.589,00 68.260.619,52 352.526 523.491 102% 148%
2.011 110.401.518,00 101.515.908,58 700.000 399.628 78% 57%
2.012 129.527.115,00 108.772.195,48 580.000 977.246 190% 168%
2.013 147.155.068,00 123.717.936,16 1.657.688 1.531.891 298% 92%
2.014 162.246.011,00 141.599.657,18 2.186.387 903.272 176% 41%
2.015 161.014.600,00 144.589.492,67 250.735 1.100.819 214% 439%
2.016 172.900.000,00 145.270.520,23 1.166.000 1.566.691 305% 134%
2.017 180.750.000,00 171.593.640,88 1.725.000 2.427.904 473% 141%
2.018 211.800.000,00 - - - -
T. 2008 - 2018 1.483.372.221 1.119.305.307 9.104.212 10.553.692 (Ort.) 116%
Tablo 3.5. Yıllar İtibarı ile Faiz Bütçe ve Gerçekleşmeleri
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Faiz Bütçe 324,000 161,876 352,526 700,000 580,000 1,657,688 2,186,387 250,735 1,166,000 1,725,000 1,448,000
Faiz Gerçekleşme 513,804 608,946 523,491 399,628 977,246 1,531,891 903,272 1,100,819 1,566,691 2,427,904
0
500,000
1,000,000
1,500,000
2,000,000
2,500,000
3,000,000
Yıllar İtibarıyle Faiz Giderleri (Bütçe Gerçekleşme)
159%
376%
148%
57%
168%
92%
41%
439%
134%
141%
Faiz Gerçekleşmeleri
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 25 / 46
3.1.6.4 Cari Transferler
Tanım:
“Sermaye birikimi hedeflemeyen ve cari nitelikli mal ve hizmet alımını finanse etmek amacıyla karşılıksız olarak yapılan
ödemelerdir. Ayni işlemler analitik bütçe sınıflandırmasının kapsamı dışında olduğundan ayni nitelikteki transferler bu kapsamda yer
almayacaktır. Transferler nihai olarak kimin yararlandığına göre değil kime ödendiğine göre sınıflandırılmalıdır.
05.1 Görev Zararları
05.2 Hazine Yardımları
05.3 Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Yapılan Transferler
05.4 Hane Halkına Yapılan Transferler
05.5 Devlet Sosyal Güvenlik Kurumlarından Hane Halkına Yapılan Fayda Ödemeleri
05.6 Yurtdışına Yapılan Transferler
05.8 Gelirlerden Ayrılan Paylar” (ABSİR)
2016 Yılı Faaliyet Raporundan: “Cari Transferler: Gider kalemi içerisinde Emekli Sandığı ödemeleri, İller Bankası’na
ödenen ortaklık payı, memur personele verilen yemek yardımları ödemeleri, memur personele verilen sosyal yardım
ödemeleri, yardım sandığı ödemeleri, asker ailesi yardım giderleri, fakir ailelere verilen aşevi yemek yardımları ve sağlık
amaçlı giderler bulunmaktadır.”
Analiz:
Cari Transferler Bütçesi 2008 yılında 7,5 milyon TL iken 10 yılda %34 artarak 2018 yılında yaklaşık 10 milyon TL
olmuştur. Cari Transferlerin Bütçe Gerçekleşme Oranı yıllar itibariyle farklılık gösterse de 8 yıl için ortalama artışı %93
olmuştur.
Grafik 3.9. Yıllar İtibarı ile Cari Transferler Bütçe ve Gerçekleşmeleri
Cari Transferlerin Bütçe Giderler içindeki oranı 2008 yılında %12 iken yıllar içinde azalarak 2018 yılında %5’e
düşmüştür. Yine Cari Transfer Giderlerin 2009 yılında Giderler içerisinde ki oranı % 11 iken 2017 yılında ki Giderler
içerisinde ki oranı %5 düşmüştür. Uluslararası dernek ve birliklere üyelik aidatları, İller Bankası ortaklık payı, SGK ek
karşılık emekli kesenekleri, kalkınma ajans payı gibi kalemlere ayrılan payların mevzuat açısından sabit olmasına karşılık
Cari Transferlere ayrılan kaynağın azalması belediyenin bütçesinden yoksullara ayrılan payın iyice azaldığını
göstermektedir.
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Cari Transfer- Bütçe 7,485,765 6,668,814 7,555,689 9,359,642 11,092,147 8,231,042 10,786,704 9,330,442 9,795,000 11,102,000 10,028,000
Cari Transfer- Gerçekleşme 5,594,417 6,556,219 6,755,191 7,338,512 9,743,475 8,083,942 8,876,961 10,168,426 9,990,925 9,430,635
0
2,000,000
4,000,000
6,000,000
8,000,000
10,000,000
12,000,000
Yıllar İtibarı ile Cari Transferler (Bütçe Gerçekleşme)
75%
98%
89%
78%
88%
98%
82%
109%
102%
85%
Cari Transfer Gerçekleşme Oranı
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 26 / 46
Yıl
Giderler Toplamı Cari Transferler
Bütçe Gerçekleşme Bütçe
Bütçe
İçindeki
Oranı
2008’e
Göre
Değişim
Gerçekleşme
Giderler
İçindeki
Oranı
2008’e
Göre
Değişim
Cari Transfer
Gerçekleşme
Oranı
2008 63.211.000 56.542.012 7.485.765 12% 100% 5.594.417 10% 100% 75%
2009 70.328.320 57.443.324 6.668.814 9% 89% 6.556.219 11% 117% 98%
2010 74.038.589 68.260.620 7.555.689 10% 101% 6.755.191 10% 121% 89%
2011 110.401.518 101.515.909 9.359.642 8% 125% 7.338.512 7% 131% 78%
2012 129.527.115 108.772.195 11.092.147 9% 148% 9.743.475 9% 174% 88%
2013 147.155.068 123.717.936 8.231.042 6% 110% 8.083.942 7% 145% 98%
2014 162.246.011 141.599.657 10.786.704 7% 144% 8.876.961 6% 159% 82%
2015 161.014.600 144.589.493 9.330.442 6% 125% 10.168.426 7% 182% 109%
2016 172.900.000 145.270.520 9.795.000 6% 131% 9.990.925 7% 179% 102%
2017 180.750.000 171.593.641 11.102.000 6% 148% 9.430.635 5% 169% 85%
2018 211.800.000 - 10.028.000 5% 134% 0%
T. 2008 - 2018 1.483.372.221 1.119.305.307 101.435.245 7% 82.538.702,90 7%
Tablo 3.6. Yıllar İtibarı ile Cari Transferler Bütçe ve Gerçekleşmeleri
3.1.6.5 Sermaye Giderleri (YATIRIM)
Tanım:
“Daha geniş açıklaması “Tanımlar” bölümünde yapıldığı üzere, sermaye harcamaları, sabit sermaye edinimleri, gayrimenkuller
ya da gayri maddi aktiflerin edinimi için yapılan ve Devlet mal varlığını artıran ödemelerdir. Ayrıca, taşınmaz mal yapımı ile bakım-
onarımının gerektirdiği yıkım ve enkaz temizleme işleri de bu kapsamda değerlendirilecektir. Bu ödemeler, her yıl bütçe kanunlarıyla
belirlenecek asgari limitin üzerinde olmalıdır ve kullanım ömürleri bir yıl veya daha uzun olmalıdır.
06.1 Mamul Mal Alımları
06.3 Gayri Maddi Hak Alımları
06.4 Gayrimenkul Alımları Ve Kamulaştırması
06.5 Gayrimenkul Sermaye Üretim Giderleri
06.6 Menkul Malların Büyük Onarım Giderleri
06.7 Gayrimenkul Büyük Onarım Giderleri
06.8 Stok Alımları” (ABSİR)
Analiz:
Sermaye Giderleri Bütçesi 2008-2010 yıllarında 6 ile 10 milyon TL arasında oldukça düşük iken 2011 yılında
artarak 33 milyona, 2012 yılında 37 milyona ve 2013 yılında 40 milyona çıkmıştır. Sermaye giderleri 2013 yılından
itibaren ise sürekli azalarak 2017 yılında 27 milyona düşmüştür. 2018 yılında ise olası seçimin motivasyonu ile 38
milyona çıkarılmıştır. Sermaye Giderleri gerçekleşmeleri ise 2008 ve 2010 yıllarına göre önemli ölçüde artsada bu artış
bütçedeki artış oranında asla olmamış 2011 ile 2016 yılları arasında ki gerçekleşmeler maksimum 24-34 milyon
aralığında gerçekleşmiştir.
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 27 / 46
Grafik 3.10. Yıllar İtibarı ile Sermaye Giderleri (Yatırım) Bütçe ve Gerçekleşmeleri
Sermaye Giderleri Bütçesinin bütçe içindeki payı 2008-2010 yılları hariç tutulduğunda 2011 yılında %30 iken her
geçen yıl azalarak 2017 yılında %15, 2018 yılında ise %18’e düştüğü görülmektedir. Sermaye Giderlerinin payıda bütçeye
paralel olarak giderler içindeki oranı 2011 yılından sonra azalarak 2016 yılında %17’ye 2017 yılında da %18’e düşmüştür.
2011 - 2018 yılları arasında ki Gider Bütçesi artışı %92, 2011 - 2017 yılları arasında Gider Gerçekleşmesi artışı %69
oranında artarken bu yıllar arasındaki Sermaye Giderlerinin oranı da gerek bütçede gerekse de gerçeklemelerde artış
değil, azalma olmuştur.
Güngören Belediyesinin 2008 – 2017 yılları arasında ki 10 yıl içerisinde ki Sermaye gideri yani yatırım miktarı
yaklaşık 221 milyon tutarında olmuştur.
Yıl
Giderler Toplamı Sermaye Giderleri
Bütçe Gerçekleşme Bütçe
Bütçe
İçindeki
Oranı
2011’e
Göre Değişim
Gerçekleşme
Giderler
İçindeki
Oranı
2011’e
Göre
Değişim
Sermaye
Giderleri
Gerçekleşme
Oranı
2008 63.211.000 56.542.012 7.048.315 11% 22% 7.508.707 13% 26% 107%
2009 70.328.320 57.443.324 6.170.827 9% 19% 5.294.971 9% 18% 86%
2010 74.038.589 68.260.620 10.608.119 14% 32% 6.730.034 10% 23% 63%
2011 110.401.518 101.515.909 32.760.092 30% 100% 28.787.564 28% 100% 88%
2012 129.527.115 108.772.195 36.546.635 28% 112% 25.366.161 23% 88% 69%
2013 147.155.068 123.717.936 40.050.016 27% 122% 28.381.337 23% 99% 71%
2014 162.246.011 141.599.657 34.310.001 21% 105% 33.510.582 24% 116% 98%
2015 161.014.600 144.589.493 28.305.362 18% 86% 30.368.587 21% 105% 107%
2016 172.900.000 145.270.520 33.067.000 19% 101% 24.080.074 17% 84% 73%
2017 180.750.000 171.593.641 27.325.000 15% 83% 31.418.061 18% 109% 115%
2018 211.800.000 38.076.000 18% 116% - - - -
T. 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 294.267.367 - 221.446.078 - - 75%
Tablo 3.7. Yıllar İtibarı ile Sermaye Giderleri (Yatırım) Bütçe ve Gerçekleşmeleri
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Sermaye Giderleri Bütçe 7,048,315 6,170,827 10,608,119 32,760,092 36,546,635 40,050,016 34,310,001 28,305,362 33,067,000 27,325,000 38,076,000
Sermaye Giderleri Gerçekleşme 7,508,707 5,294,971 6,730,034 28,787,564 25,366,161 28,381,337 33,510,582 30,368,587 24,080,074 31,418,061
0
5,000,000
10,000,000
15,000,000
20,000,000
25,000,000
30,000,000
35,000,000
40,000,000
45,000,000
Yıllar İtibarı ile Sermaye Giderleri/Yatırım Harcamaları (Bütçe Gerçekleşme)
107%
86%
63%
88%
69% 71%
98%
107%
73%
115%
Sermaye Giderleri Gerçekleşme Oranı
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 28 / 46
3.1.6.6 Sermaye Transferleri
Tanım:
“Bütçe dışına sermaye birikimi amaçlayan veya sermaye nitelikli mal ve hizmetlerin finansmanı amacıyla yapılan karşılıksız
ödemelerdir. Transferin cari nitelikli mi yoksa sermaye nitelikli mi olduğunu belirlemek için cari harcama - sermaye harcaması
ayrımında kullanılan kriterler dikkate alınmalıdır.
07.1 Yurtiçi Sermaye Transferleri
07.2 Yurtdışı Sermaye Transferleri” (ABSİR)
Analiz:
Sermaye Transferleri kaleminde 2010-2014-2015-2016-2017 yıllarında bütçe ve gerçekleşme olduğu
görülmektedir. Belirtilen yıllar içerisinde Sermaye Transferlerinde toplamda 22 milyonu aşkın bir harcama yapıldığı
görülmektedir. Ancak ilgili faaliyet raporlarında bu gider kalemine ilişkin açıklama tespit edilememiştir. Bu harcamalar
hangi kuruma yapılmıştır? Acaba belediyelerin sermaye transferleri kaleminden düzenli olarak yapması gereken giderleri
yok mudur? Varsa bunlar yanlışlıkla cari transferler kaleminden mi yapılmakta, yoksa gerçekleştirilmemekte midir?
Yıl
Giderler Toplamı Sermaye Transferleri
Bütçe Gerçekleşme Bütçe
Bütçe İçindeki
Oranı
Gerçekleşme
Giderler İçindeki
Oranı
2008 63.211.000 56.542.012 3 0,00% 0 0,00%
2009 70.328.320 57.443.324 0 0,00% 0 0,00%
2010 74.038.589 68.260.620 843.869 1,14% 443.869 0,65%
2011 110.401.518 101.515.909 0 0,00% 0 0,00%
2012 129.527.115 108.772.195 0 0,00% 0 0,00%
2013 147.155.068 123.717.936 200.000 0,14% 0 0,00%
2014 162.246.011 141.599.657 20.000 0,01% 1.011.730 0,71%
2015 161.014.600 144.589.493 3.310.000 2,06% 3.642.923 2,52%
2016 172.900.000 145.270.520 1.523.000 0,88% 5.216.568 3,59%
2017 180.750.000 171.593.641 4.887.000 2,70% 11.803.473 6,88%
2018 211.800.000 - 8.402.000 3,97% -
T. 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 19.185.872 22.118.563
Tablo 3.8. Yıllar İtibarı ile Sermaye Transferleri (Bütçe ve Gerçekleşmeleri)
Not: Bu Raporlamada bütçeleri Performans Programlarından(PP) takip ettiğimizden, 2014 yılındaki PP’daki bütçeyi
göz önünde bulundurduk. (2014 FR’nda Bütçe Gideri/173.021.860,84 TL dir. )
3.1.6.7 Yedek Ödenek
Tanım: “Bütçede başlangıçta öngörülemeyen hizmetlerin karşılığı olmak üzere veya yıl içi gelişmeler neticesinde yapılan
tahminlerde sapmalar olması ihtimaline karşılık hizmetleri aksatmamak amacıyla ihtiyat olarak ayrılan ödeneklerdir...
09.1 Personel Giderlerini Karşılama Ödeneği
09.2 Kur Farklarını Karşılama Ödeneği
09.2 Kur Farklarını Karşılama Ödeneği
09.3 Yatırımları Hızlandırma Ödeneği
09.5 Doğal Afet Giderlerini Karşılama Ödeneği
09.6 Yedek Ödenek
09.7 Yeni Kurulacak Daire Ve İdarelerin İhtiyaçlarını Karşılama Ödeneği
09.8 Mülteci Ve Göçmen Giderleri Ödeneği
09.9 Diğer Yedek Ödenekler” (ABSİR)
“Yedek ödenek; MADDE 38 – (1) Bütçede öngörülen hizmet ve amaçları gerçekleştirmek, ödenek yetersizliğini gidermek veya
bütçenin düzenlenmesi ve görüşülmesi sırasında düşünülmeyen veya öngörülmeyen ve bütçede tertibi bulunmayan ancak yerine
getirilmesi zorunlu hizmetlere ilişkin giderleri karşılamak üzere, gerektiğinde diğer tertiplere aktarma yapmak amacıyla “09-Yedek
Ödenek” tertibine bütçe gelirleri toplamının %10’undan fazla olmamak kaydıyla en az % 5 ödenek konulur. 09-Yedek Ödenek tertibi
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 29 / 46
altındaki yedek ödenek dışındaki diğer tertiplere konulacak yedek ödenekler konulduğu amaç dışında kullanılamaz. Bu tertipten diğer
tertiplere aktarma encümen kararıyla yapılır.” (Mahalli İdareler Bütçe Ve Muhasebe Yönetmeliği)
Analiz: Yedek Ödenek bütçesi kendisinden doğrudan harcama yapılmayan bir ödenek kalemidir. Yedek Ödenek
kaleminden yetkili organ kararıyla ilgili bütçe kalemine ödenek aktarımı yapılır ve harcamalar ilgili ödenek
kaleminden yapılır. Yedek Ödenek kaleminde kalan ödenekler ise yılsonunda iptal edilir
Grafik 3.11. Yıllar İtibarı ile Yedek Ödenekler (Bütçe ve Gerçekleşmeleri)
Güngören Belediyesi 2008 yılında bütçenin %2,86, 2009 yılında Bütçesinin %4,98, 2010 yılında bütçenin %3,5,
2011 yılında %2,65 oranında Yedek Ödenek ayırmıştır. Bu ise Yönetmeliğin öngördüğü asgari %5 oranının altında
kalmaktadır.
Yıl
Giderler Toplamı Yedek Ödenekler
Bütçe Gerçekleşme Bütçe Bütçe İçindeki Oranı Gerçekleşme
Bütçe 2008'e Göre
Artış Oranı
2008 63.211.000 56.542.013 1.805.320 2,86% 0 100%
2009 70.328.320 57.443.324 3.500.006 4,98% 0 194%
2010 74.038.589 68.260.620 2.590.004 3,50% 0 143%
2011 110.401.518 101.515.909 2.926.236 2,65% 926.236 162%
2012 129.527.115 108.772.195 7.665.373 5,92% 1.165.373 425%
2013 147.155.068 123.717.936 7.360.000 5,00% 0 408%
2014 162.246.011 141.599.657 8.112.301 5,00% 0 449%
2015 161.014.600 144.589.492 8.051.000 5,00% 0 446%
2016 172.900.000 145.270.520 8.645.000 5,00% 0 479%
2017 180.750.000 171.593.641 9.500.000 5,26% 0 526%
2018 211.800.000 10.600.000 5,00% 587%
T. 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 70.755.240 2.091.609
Tablo 3.9. Yıllar İtibarı ile Yedek Ödenekler (Bütçe ve Gerçekleşmeleri)
Güngören Belediyesinin 2011 ve 2012 yıllarında doğrudan Yedek Ödenek Kaleminden harcama yaptığı
görülmektedir. Bu durum Güngören Belediyesi tarafından izahı gerektiren bir durumdur.
3.1.7 Gelir Kalemlerinin Analizi
3.1.7.1 Vergi Gelirleri
Tanım:
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Yedek Ödenek - Bütçe 1,805,320 3,500,006 2,590,004 2,926,236 7,665,373 7,360,000 8,112,301 8,051,000 8,645,000 9,500,000 10,600,00
Yedek Ödenek - Gerçekleşme 0 0 0 926,236 1,165,373 0 0 0 0 0
0
2,000,000
4,000,000
6,000,000
8,000,000
10,000,000
12,000,000
Yıllar İtbarı ile Yedek Ödenekler (Bütçe ve Gerçekleşme)
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 30 / 46
“Vergiler Devletin; kamu otoritesine dayanarak ve kamu amaçları için, zorunlu, karşılıksız ve geri ödemesiz olarak yaptığı
tahsilatlarını içermektedir...
01.1 Gelir Ve Kazanç Üzerinden Alınan Vergiler
01.2 Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler
01.3 Dâhilde Alınan Mal Ve Hizmet Vergileri
01.4 Uluslararası Ticaret Ve Muamelelerden Alınan Vergiler
01.5 Damga Vergisi
01.6 Harçlar
01.9 Başka Yerde Sınıflandırılmayan Vergiler” (ABSİR)
Analiz:
Vergi Gelirleri Bütçesinin gerçekleşme oranı yıllar içinde farklılık göstermekle birlikte (2010 yılı hariç
tutulduğunda) %70-%90 arasında değişmiştir.
Grafik 3.12. Yıllar İtibarı ile Vergi Gelirleri (Bütçe ve Gerçekleşmeleri)
Vergi Gelirleri Gerçekleşmesi 2008 yılında 16 milyon TL iken 10 yılda %252 artarak 2017 yılında 52 milyon TL
olmuştur. Vergi Gelirleri Gerçekleşmesinin toplam gelirler içindeki payı ise 2008 yılında %34 iken (olağan dışı gelirler olan
sermaye gelirleri ve alınan bağış ve yardımların miktarına bağlı olarak) 2016 yılında %40 olmuştur.
Vergi Gelirleri gerçekleşme miktarlarındaki artış (Emlak Rayiç Değerlerinin yeniden belirlendiği 2010 ve 2015
yılları haricinde) oldukça düzenli olmuşken bütçe gerçekleşme oranlarındaki bu ölçüde sapma vergi gelirlerine yönelik
bütçelemenin gerçekçi olarak yapılmadığını, gerçekçilikten uzak bir şekilde bütçe yapıldığını göstermektedir.
Yıl
Gelirler Toplamı Vergi Gelirleri
Bütçe Gerçekleşme Bütçe
Bütçe
İçindeki
Oranı
2008’e
Göre
Değişim
Gerçekleşme
Gelirler
İçindeki
Oranı
2008’e
Göre
Değişim
Vergi Gelirleri
Gerçekleşme
Oranları
2008 63.211.000 47.270.111 25.828.390 41% 100% 16.115.454 34% 100% 62%
2009 70.328.320 46.773.338 20.871.634 30% 81% 14.633.433 31% 91% 70%
2010 74.038.589 68.385.887 22.496.244 30% 87% 28.683.287 42% 178% 128%
2011 110.401.518 92.861.903 40.881.481 37% 158% 36.658.515 39% 227% 90%
2012 129.527.115 105.234.428 43.983.529 34% 170% 37.123.216 35% 230% 84%
2013 147.155.068 110.654.469 52.647.001 36% 204% 46.133.152 42% 286% 88%
2014 162.246.011 147.566.767 66.775.776 41% 259% 46.478.111 31% 288% 70%
2015 161.014.600 123.904.704 67.045.901 42% 260% 54.331.843 44% 337% 81%
2016 172.900.000 128.452.919 64.063.000 37% 248% 51.603.596 40% 320% 81%
2017 180.750.000 154.111.405 65.939.000 36% 255% 51.509.261 33% 352% 78%
2018 211.800.000 - 79.737.000 38% 309% -
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Vergi Gelirleri - Bütçe 25,828,390 20,871,634 22,495,244 40,881,481 43,983,529 52,647,001 66,775,776 67,045,901 64,063,000 65,939,000 79,737,000
Vergi Gelirleri - Gerçekleşme 16,115,454 14,633,433 28,683,287 36,658,515 37,152,621 46,133,152 46,478,111 54,331,843 51,603,596 51,509,261
0
10,000,000
20,000,000
30,000,000
40,000,000
50,000,000
60,000,000
70,000,000
80,000,000
90,000,000
Yıllar İtibarıyle Vergi Gelirleri (Bütçe Gerçekleşme)
62%
70%
128%
90%
84% 88%
70%
81% 81% 78%
Vergi Gelirleri Gerçekleşme Oranları
GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ
SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 31 / 46
T. 2008-2018 1.483.372.221 1.025.215.931 550.268.956 383.269.867
Tablo 3.10. Yıllar İtibarı ile Vergi Gelirleri (Bütçe ve Gerçekleşmeleri)
3.1.7.2 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri
Tanım:
“Bu bölüm, Devletin sahip olduğu mülklerden, teşebbüslerden, mali ya da gayri maddi aktiflerden sağlanan gelirlerden,
idarelerin sundukları belirli hizmetler karşılığında tahsil ettikleri gelirlerden, malların kullanma veya faaliyette bulunma izni karşılığı
tahsil edilen gelirlerden, mal satış (sermayeye dâhil olması gerekenler hariç) gelirlerinden, KİT ve kamu bankaları gelirlerinden, kira
gelirlerinden ve bunun gibi diğer gelirlerden oluşur.
03.1 Mal Ve Hizmet Satış Gelirleri
03.2 Malların Kullanma Veya Faaliyette Bulunma İzni Gelirleri
03.3 Kit Ve Kamu Bankaları Gelirleri
03.4 Kurumlar Hasılatı
03.6 Kira Gelirleri
03.9 Diğer Teşebbüs Ve Mülkiyet Gelirleri” (ABSİR)
Analiz:
Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Bütçesi 2009-2016 yılları arasında 1-6 milyon TL arasında, gerçekleşmeleri ise 1-3
milyon TL arasında iken, 2017 yılında 30 milyon, 2018 yılında ise 17 milyon olarak bütçelenmiştir. Güngören Belediyesi
2017 ve 2018 yılı bütçelerinin hiçbir şekilde gerçekçi yapılmadığı görülmektedir. Gelirlerdeki bu tür olağandışı
değişiklikler Sermaye Gelirleri, Alınan Bağış ve Yardımlar gibi gelir kalemlerinde olur. Belki de Güngören Belediyesi bazı
belediyelerde olduğu gibi –doğru olmasa da- Sermaye Gelirlerini burada göstermiş olabilir.
Grafik 3.13. Yıllar İtibarı ile Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri (Bütçe ve Gerçekleşmeleri)
2009-2016 yılları arasında Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirlerinin gerçekleşen gelirler içindeki payı %2-3 arasında
değişmiştir. Bütçe Gerçekleşme Oranı ise %169’dan, %49’a kadar oldukça düzensiz bir şekilde gerçekleşmiştir.
Yıl
Gelirler Toplamı Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri
Bütçe Gerçekleşme Bütçe
Bütçe
İçindeki
Oranı
2008’a
Göre
Değişim
Gerçekleşme
Gelirler
İçindeki
Oranı
2008’a Göre
Değişim
Teşebbüs ve
Mülkiyet
Gelirleri
Gerçekleşme
Oranı
2008 63.211.000 47.270.111 1.251.000 2% 100% 921.820 2% 100% 74%
2009 70.328.320 46.773.338 1.065.514 2% 85% 1.132.194 2% 123% 106%
2010 74.038.589 68.385.887 1.127.000 2% 90% 1.694.864 2% 184% 150%
2011 110.401.518 92.861.903 1.286.540 1% 103% 2.176.579 2% 236% 169%
2012 129.527.115 105.234.428 6.451.050 5% 516% 3.175.121 3% 344% 49%
2013 147.155.068 110.654.469 3.825.000 3% 306% 3.423.670 3% 371% 90%
2014 162.246.011 147.566.767 4.585.138 3% 367% 2.843.129 2% 308% 62%
2015 161.014.600 123.904.704 4.429.163 3% 354% 2.720.563 2% 295% 61%
2016 172.900.000 128.452.919 4.883.000 3% 390% 3.429.720 3% 372% 70%
2017 180.750.000 154.111.405 29.786.000 16% 2381% 3.517.407 2% 382% 79%
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri - Bütçe 1,251,000 1,065,514 1,127,000 1,286,540 6,451,050 3,825,000 4,585,138 4,429,163 4,883,000 29,786,000 17,211,000
Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri - Gerçekleşme 921,820 1,132,194 1,694,864 2,176,579 3,175,121 3,423,670 2,843,129 2,720,563 3,429,720 3,517,407
0
5,000,000
10,000,000
15,000,000
20,000,000
25,000,000
30,000,000
35,000,000
Yıllar İtibarıyle Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri (Bütçe ve Gerçekleşme)
74%
106%
150%
169%
49%
90%
62% 61% 70% 79%
Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Gerçekleşme Oranı
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu
Mali analizraporu

More Related Content

Similar to Mali analizraporu

Special Commission Report on Entrepreneurship, SMEs, Tradesmen and Craftsmen
Special Commission Report on Entrepreneurship, SMEs, Tradesmen and CraftsmenSpecial Commission Report on Entrepreneurship, SMEs, Tradesmen and Craftsmen
Special Commission Report on Entrepreneurship, SMEs, Tradesmen and CraftsmenPAL Policy Analytics Lab
 
Filistin - Dis Ticaret Ulke Raporu - T.C. Ekonomi Bakanligi
Filistin - Dis Ticaret Ulke Raporu - T.C. Ekonomi BakanligiFilistin - Dis Ticaret Ulke Raporu - T.C. Ekonomi Bakanligi
Filistin - Dis Ticaret Ulke Raporu - T.C. Ekonomi BakanligiDisTicaretRaporlari
 
Orta Doğu ve Afrika’da Yapay Zeka 2019 ve Ötesine Genel Bakış
Orta Doğu ve Afrika’da Yapay Zeka 2019 ve Ötesine Genel BakışOrta Doğu ve Afrika’da Yapay Zeka 2019 ve Ötesine Genel Bakış
Orta Doğu ve Afrika’da Yapay Zeka 2019 ve Ötesine Genel BakışMusa Enderer
 
Improving Legal and Technical Infrastructure of NGOs in Policy Making Process...
Improving Legal and Technical Infrastructure of NGOs in Policy Making Process...Improving Legal and Technical Infrastructure of NGOs in Policy Making Process...
Improving Legal and Technical Infrastructure of NGOs in Policy Making Process...PAL Policy Analytics Lab
 
Devlet Malzeme Ofisi Stratejik Plan (2015 - 2019)
Devlet Malzeme Ofisi Stratejik Plan (2015 - 2019)Devlet Malzeme Ofisi Stratejik Plan (2015 - 2019)
Devlet Malzeme Ofisi Stratejik Plan (2015 - 2019)Utkan Uluçay, MSc., CDDP
 
OKP-OIKR-Afet-Yonetiminde-Etkinlik.pdf
OKP-OIKR-Afet-Yonetiminde-Etkinlik.pdfOKP-OIKR-Afet-Yonetiminde-Etkinlik.pdf
OKP-OIKR-Afet-Yonetiminde-Etkinlik.pdfMS Zaim
 
TEPAV- Türkiye’de e-İhracat Fırsatlar ve Sorunlar Raporu
TEPAV- Türkiye’de e-İhracat Fırsatlar ve Sorunlar RaporuTEPAV- Türkiye’de e-İhracat Fırsatlar ve Sorunlar Raporu
TEPAV- Türkiye’de e-İhracat Fırsatlar ve Sorunlar RaporuWebrazzi
 
Internet Girisimciligi ve E-Ticaret Raporu - Subat 2013
Internet Girisimciligi ve E-Ticaret Raporu - Subat 2013Internet Girisimciligi ve E-Ticaret Raporu - Subat 2013
Internet Girisimciligi ve E-Ticaret Raporu - Subat 2013Can Bakir
 
Kayıt Dışı İstihdam
Kayıt Dışı İstihdam Kayıt Dışı İstihdam
Kayıt Dışı İstihdam Tugba Ozen
 
Yıllık Faaliyet Raporu
Yıllık Faaliyet RaporuYıllık Faaliyet Raporu
Yıllık Faaliyet RaporuBATILAW
 
İuap summary report
İuap summary reportİuap summary report
İuap summary reportstuffresearch
 
Türkiye’de Yerel Yönetim Sistemi: Mevcut Durum ve Reform İhtiyaçları (Final E...
Türkiye’de Yerel Yönetim Sistemi: Mevcut Durum ve Reform İhtiyaçları (Final E...Türkiye’de Yerel Yönetim Sistemi: Mevcut Durum ve Reform İhtiyaçları (Final E...
Türkiye’de Yerel Yönetim Sistemi: Mevcut Durum ve Reform İhtiyaçları (Final E...PAL Policy Analytics Lab
 

Similar to Mali analizraporu (20)

Esenyurt 2015 2019 stratejik plan ihg
Esenyurt 2015 2019 stratejik plan   ihgEsenyurt 2015 2019 stratejik plan   ihg
Esenyurt 2015 2019 stratejik plan ihg
 
Tuzla 2015 2019 stratejik plan - ihg
Tuzla 2015 2019 stratejik plan - ihgTuzla 2015 2019 stratejik plan - ihg
Tuzla 2015 2019 stratejik plan - ihg
 
Special Commission Report on Entrepreneurship, SMEs, Tradesmen and Craftsmen
Special Commission Report on Entrepreneurship, SMEs, Tradesmen and CraftsmenSpecial Commission Report on Entrepreneurship, SMEs, Tradesmen and Craftsmen
Special Commission Report on Entrepreneurship, SMEs, Tradesmen and Craftsmen
 
Gungoren 2015 2019 stratejik plan - ihg
Gungoren 2015 2019 stratejik plan - ihgGungoren 2015 2019 stratejik plan - ihg
Gungoren 2015 2019 stratejik plan - ihg
 
Filistin - Dis Ticaret Ulke Raporu - T.C. Ekonomi Bakanligi
Filistin - Dis Ticaret Ulke Raporu - T.C. Ekonomi BakanligiFilistin - Dis Ticaret Ulke Raporu - T.C. Ekonomi Bakanligi
Filistin - Dis Ticaret Ulke Raporu - T.C. Ekonomi Bakanligi
 
Bakirkoy 2015 2019 stratejik plan - ihg
Bakirkoy 2015 2019 stratejik plan - ihgBakirkoy 2015 2019 stratejik plan - ihg
Bakirkoy 2015 2019 stratejik plan - ihg
 
Kartal 2015 2019 stratejik plan - ihg
Kartal 2015 2019 stratejik plan - ihgKartal 2015 2019 stratejik plan - ihg
Kartal 2015 2019 stratejik plan - ihg
 
Orta Doğu ve Afrika’da Yapay Zeka 2019 ve Ötesine Genel Bakış
Orta Doğu ve Afrika’da Yapay Zeka 2019 ve Ötesine Genel BakışOrta Doğu ve Afrika’da Yapay Zeka 2019 ve Ötesine Genel Bakış
Orta Doğu ve Afrika’da Yapay Zeka 2019 ve Ötesine Genel Bakış
 
Improving Legal and Technical Infrastructure of NGOs in Policy Making Process...
Improving Legal and Technical Infrastructure of NGOs in Policy Making Process...Improving Legal and Technical Infrastructure of NGOs in Policy Making Process...
Improving Legal and Technical Infrastructure of NGOs in Policy Making Process...
 
Devlet Malzeme Ofisi Stratejik Plan (2015 - 2019)
Devlet Malzeme Ofisi Stratejik Plan (2015 - 2019)Devlet Malzeme Ofisi Stratejik Plan (2015 - 2019)
Devlet Malzeme Ofisi Stratejik Plan (2015 - 2019)
 
OKP-OIKR-Afet-Yonetiminde-Etkinlik.pdf
OKP-OIKR-Afet-Yonetiminde-Etkinlik.pdfOKP-OIKR-Afet-Yonetiminde-Etkinlik.pdf
OKP-OIKR-Afet-Yonetiminde-Etkinlik.pdf
 
Sariyer 2015 2019 stratejik plan - ihg
Sariyer 2015 2019 stratejik plan - ihgSariyer 2015 2019 stratejik plan - ihg
Sariyer 2015 2019 stratejik plan - ihg
 
STK'lar için İBB Harcamalarini Izleme Kilavuzu - KAHİP
STK'lar için İBB Harcamalarini Izleme Kilavuzu - KAHİPSTK'lar için İBB Harcamalarini Izleme Kilavuzu - KAHİP
STK'lar için İBB Harcamalarini Izleme Kilavuzu - KAHİP
 
TEPAV- Türkiye’de e-İhracat Fırsatlar ve Sorunlar Raporu
TEPAV- Türkiye’de e-İhracat Fırsatlar ve Sorunlar RaporuTEPAV- Türkiye’de e-İhracat Fırsatlar ve Sorunlar Raporu
TEPAV- Türkiye’de e-İhracat Fırsatlar ve Sorunlar Raporu
 
Internet Girisimciligi ve E-Ticaret Raporu - Subat 2013
Internet Girisimciligi ve E-Ticaret Raporu - Subat 2013Internet Girisimciligi ve E-Ticaret Raporu - Subat 2013
Internet Girisimciligi ve E-Ticaret Raporu - Subat 2013
 
Pendik 2015 2019 stratejik plan - ihg
Pendik 2015 2019 stratejik plan - ihgPendik 2015 2019 stratejik plan - ihg
Pendik 2015 2019 stratejik plan - ihg
 
Kayıt Dışı İstihdam
Kayıt Dışı İstihdam Kayıt Dışı İstihdam
Kayıt Dışı İstihdam
 
Yıllık Faaliyet Raporu
Yıllık Faaliyet RaporuYıllık Faaliyet Raporu
Yıllık Faaliyet Raporu
 
İuap summary report
İuap summary reportİuap summary report
İuap summary report
 
Türkiye’de Yerel Yönetim Sistemi: Mevcut Durum ve Reform İhtiyaçları (Final E...
Türkiye’de Yerel Yönetim Sistemi: Mevcut Durum ve Reform İhtiyaçları (Final E...Türkiye’de Yerel Yönetim Sistemi: Mevcut Durum ve Reform İhtiyaçları (Final E...
Türkiye’de Yerel Yönetim Sistemi: Mevcut Durum ve Reform İhtiyaçları (Final E...
 

Mali analizraporu

  • 1. GÜNGÖREN BELEDİYESİ MALİ PERFORMANS ANALİZ RAPORU Gelirler ve Giderler (Bütçe, Gerçekleşme), Bilanço (Varlıklar ve Borçlar) 2008-2018 04 NİSAN 2018 Mahalli İdareler Okulu Yayınları Saadet Partisi İstanbul İl Başkanlığı
  • 2. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 1 / 46
  • 3. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 2 / 46 İçindekiler SUNUŞ ..................................................................................................................................................................... 3 1 GİRİŞ ............................................................................................................................................................... 5 1 KAMU MALİ YÖNETİMİ VE YEREL YÖNETİMLER MALİ MEVZUATI .................................................................. 6 1.1 Mali Mevzuat ......................................................................................................................................... 6 1.2 Kamu Maliyesi........................................................................................................................................ 6 1.2.1 Kamu maliyesinin temel ilkeleri .................................................................................................... 6 1.2.2 Kamu Kaynağının Kullanılmasının Genel Esasları .......................................................................... 6 1.2.3 Muhasebe sistemi ......................................................................................................................... 6 1.2.4 Temel Muhasebe Kavramları ve İlkeleri........................................................................................ 6 2.2.5. Muhasebe Politikalarında Değişiklikler ve Temel Yanlışlıklar........................................................ 7 1.2.5 Mali İstatistikler............................................................................................................................. 7 1.3 Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme.............................................................................. 7 1.4 Bütçe...................................................................................................................................................... 7 1.4.1 Bütçe İlkeleri ................................................................................................................................. 8 1.4.2 Gider bütçesi................................................................................................................................. 9 1.4.3 Gelir bütçesi .................................................................................................................................. 9 1.4.4 Bütçe denkliğinin sağlanması ........................................................................................................ 9 1.5 Faaliyet Raporları................................................................................................................................. 10 1.5.1 Faaliyet Raporları Mevzuatı ........................................................................................................ 10 1.5.2 Faaliyet Raporu Hazırlama İlkeleri............................................................................................... 11 1.6 Sayıştay Denetim Rehberleri................................................................................................................ 12 1.6.1 Faaliyet raporları değerlendirme rehberi.................................................................................... 12 1.6.2 Mali İstatistikleri Değerlendirme Rehberi ................................................................................... 13 2 GÜNGÖREN BELEDİYESİNİN ŞEFFAFLIK, GÜVENİLİRLİK VE HUKUKA UYGUNLUĞU...................................... 15 2.1 Mali Durum ve Beklenti Raporları ve Mali Saydamlık.......................................................................... 15 2.2 Mali Bilgilerin Güvenilirliği................................................................................................................... 15 2.3 Mali İşlemlerde Hukuka Uygun Davranma .......................................................................................... 16 2.3.1 Yedek Ödenek’e Ayrılan Pay ve Yedek Ödeneklerin Kullanımı.................................................... 16 2.3.2 Karşılıksız Çek Kesme................................................................................................................... 17 3 GÜNGÖREN BELEDİYESİNİN MALİ PERFORMANSI........................................................................................ 18 3.1 Mali Analiz ........................................................................................................................................... 18 3.1.1 Bütçe Büyüklükleri ...................................................................................................................... 18 3.1.2 Gelir-Gider Gerçekleşmeleri........................................................................................................ 19 3.1.3 Açık ve Fazlanın Finansmanı (Mali Borçlanma) ........................................................................... 19 3.1.4 Yıllar İtibariyle Giderler ...................................................................Error! Bookmark not defined. 3.1.5 Yıllar İtibariyle Gelirler................................................................................................................. 21 3.1.6 Gider Kalemlerinin Analizi........................................................................................................... 21 3.1.7 Gelir Kalemlerinin Analizi ............................................................................................................ 29 3.1.8 Yıllar İtibariyle Tahsilat/Tahakkuk Oranları ............................................................................... 353 4 BİLANÇO ANALİZLERİ .................................................................................................................................. 364 4.1 Varlıkların Analizi ............................................................................................................................... 364 4.1.1 Dönen Varlıkların Analizi........................................................................................................... 375 4.1.2 Duran Varlıklar .......................................................................................................................... 397 4.1.3 Yabancı Kaynaklar - Borç Stoku................................................................................................... 40 4.1.4 Özkaynaklar / Sermaye ............................................................................................................. 442 5 SONUÇ (ÖZET DEĞERLENDİRME)................................................................................................................ 453
  • 4. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 3 / 46 SUNUŞ Kıymetli Güngörenliler, Yerel yönetimlere büyük önem veren, ülke kalkınmasının yerelden başlayarak genele yaygınlaştırılmasını savunan Saadet Partisi yaşanabilir bir Türkiye, yeniden büyük Türkiye ve yeni bir Dünya idealleri doğrultusunda zorlu bir mücadele ortaya koymuştur. İlkeleri, prensipleri, önce ahlak ve maneviyat düsturuyla, meselelere bakışı, hayra motor şerre fren olmasıyla ülkemizin en önemli siyasi dinamiklerinden olduğunu ispatlamıştır. Ülkemizde özellikle son 15 yıl içerisinde uygulanan yanlış ekonomik ve sosyal politikalar sonucu, kırsal kesimlerden şehirlere doğru, şehirlerden de Büyükşehirlere doğru yoğun göçler yaşanmıştır. Nitekim 2009-2011 yıllarında bulundukları İl’leri terk eden insanlarımızın sayısı yaklaşık üç milyondur. Anadolu adeta boşalmaktadır. Ne yazık ki bu göçler artarak devam etmektedir. Son yıllarda uygulanan politikalarla insan eksenli bir anlayışı kaldırmış, Rantı esas alan bir anlayış hakin kılınmıştır. Böylece şehirlerimizin sosyal dokusu tahrip edilerek, insanlarımız birbirine yabancı hale getirilmiştir. Bu anlayış nedeniyledir ki toplumsal ahlak ve barış zedelenmiştir. Böylece şehirlerimiz ciddi sosyal ve toplumsal sorunlarla karşı karşıya kalmış, adeta suç merkezi haline getirilmiştir. Siyasi geleneğimiz ve değerlerimiz itibariyle dünyaya, ekonomiye, siyasete bakışımızda ölçülü, insaflı, merhametli olmayı esas alan bir topluluğuz. Delirten değil dirilten, ayrıştıran değil kucaklayan olmaya özen gösterdik. Bu hassasiyetlerimizi Hakkı söylemeye, iyinin, güzelin, doğrunun yanında, yanlışın ise karşısından olma hususunu da gösterdik. Denetim, planlanan işlerin amaç ve hedeflere ulaşacak şekilde gerçekleştirilip geçekleştirilmediğini belirlemek ve saptanacak saplamaları ve sorunları gidererek sistemin en etkili ve verimlim çalışmasını sağlamak bakımından, yönetimin en yaşamsal işlevlerinden biridir. Mali denetim, kamu mal ve hizmetlerin, kamu harcamalarının, kamu gelirlerinin ve kamu malvarlığının mali mevzuatın ve maliye biliminin önceden belirlediği amaç ve kurallara uygunluğunu araştırır. Saadet Partisi olarak yapmış olduğumuz bu çalışmanın, Güngören Belediyesi’nin faaliyet ve işlemlerinde hataların önlenmesine, çalışanların ve belediye teşkilatının gelişmesine, yönetim ve kontrol sistemlerinin geçerli ve güvenilir olmasına, Güngören ve Güngörenlilerin hakkının korunması ve kamu yararına katkı sağlayacağını ümit ediyoruz. Bu vesile ile raporun hazırlanmasında emeği geçen İl ve İlçe Mahalli İdareler Birimimizdeki çalışma arkadaşlarıma, görüş ve katkılarıyla bizlerden desteklerini esirgemeyen uzman ve akademisyenlere teşekkür ediyorum. Raporda ayrıntıları ile görüleceği üzere Güngören Belediyesi kötü yönetilmektedir. Belediyenin her yıl yatırımlara ayırdığı kaynaklar azalırken faize ve cari harcamalara ayırdığı pay artmaktadır. Belediyenin her yıl borcu artarken, buna karşılık bir yandan da taşınmazlarını sattığı için öz kaynakları/sermayesi azalmaktadır. Bu çalışma ile ortaya çıkan “Halka hizmet hakka hizmettir“ düsturu ile yola çıkıp “Her alanda dönüşümü tamamlanmış, yaşam standartları ve sürekli gelişen yönüyle tercih edilen bir kent olmak” Vizyonunu önümüze koyan kadroların, ciddi bir savrulma içerisinde olduğu, metal yorgunluğun zirvesine çıktığı, ideal ve değerlinden uzaklaştığıdır. Yine bu çalışma ile birlikte; Güngören Belediyesi’nin • Mali Saydamlık ve Hesap Verme Sorumluluğu ilkelerine uygun davranmadığı. • Mali verilerinin güvenilir olmadığı. • Bütçe ödeneklerini mevzuatın öngördüğü şekilde kullanmadığı • Karşılıksız çek keserek hukuka aykırı davrandığı. • Denk bütçe yapıyormuş gibi yapmasına rağmen Sermaye-Geliri elde ettiği yıllar dışında her yıl açık verdiği • Bütçesini mevzuatın öngördüğü şekilde hazırlamadığı ve kamuoyunu yanılttığı • Gelir bütçesini gerçekçi bir şekilde yapmadığı / yapamadığı.
  • 5. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 4 / 46 • Her geçen yıl cari harcamalara, rutin mal ve hizmet giderlerine daha fazla kaynak ayırdığı. • Yatırımlarını büyük ölçüde varlık satışı ve borçlanma ile yaptığı. • Her yıl büyük miktarlarda faiz ödemesi gerçekleştirdiği. • Her geçen yıl bütçeden yoksullara daha az pay ayırdığı. • Sermaye Giderleri / Yatırım Harcamalarına her geçen yıl bütçeden daha az pay ayırdığı. • Son üç yılda özellikle Alınan Bağış ve Yardımlar ve Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Bütçelerini gerçeklikten oldukça uzak bir şekilde hazırladığı. • Proje ve fonlardan faydalanma performansı oldukça düşük ve hatta sıfıra yakın olduğu. • Alacaklarını sağlıklı bir şekilde takip etmediği • Borcu her geçen yıl artan bir belediye olduğu. • Kötü mali yönetiminin sonucu olarak son yılda Öz Kaynaklarının bile azaldığı anlaşılmaktadır. Başarı; problemi bilmek, teşhis etmek, çözümü ortaya koymak, planlamak ve bu planı titizlikle uygulamaya bağlıdır. Biz Saadet Partisi olarak, Belediyelerde ❖ Borç = faiz demektir. Faiz ise, alın teri ve emeğin sömürülmesi demektir. Öncelikli yapılması gereken Borçtan kurtulmak için Denk Bütçe’nin hayata geçirilmesini, ❖ İsraf ve belediye kaynaklarının çarçur edilmesinin önüne geçilmesini, ❖ Hesap verilebilirlik adına, şeffaf olunması, kamuoyunun kanun ve yasalarda belirtildiği şekliyle bilgilendirilmesini, ❖ Merkeze; insanı, değerleri, adaleti, hakkaniyeti, şefkat ve merhameti alan anlayışın yeniden hâkim kılınmasını ❖ Kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını, ❖ Sosyal belediyeciliğin adının değil kendisinin yapılmasını, Mevcut iktidardan Talep ediyor, Biz Geldiğimizde de bunları yapacağımızı Taahhüt ediyoruz. Saygılarımla Adnan HACIABDULLAHOĞLU Saadet Partisi Güngören İlçe Başkanı
  • 6. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 5 / 46 GİRİŞ Stratejik Yönetimin araçları olan Stratejik Plan, Performans Programı ve Performans Esaslı Bütçeleme 10 yılı aşkın bir süredir ülkemiz kamu kurumlarının da kullandığı temel yönetim araçlarından olmuştur. Stratejik Planlar –seçim dönemlerine de paralel olarak- 5 yıllık bir süre için hazırlanırken, Performans Programları bir yıllık olarak hazırlanmakta ve Yıllık Bütçenin hazırlanmasına da esas teşkil etmektedirler. Faaliyet Raporları ise Performans Programının hangi ölçüde uygulanabildiğinin ve bunu yaparken bütçenin nasıl kullanıldığının raporları olarak kamuoyuna ve yetkili mercilere hesap vermenin bir aracı olarak hazırlanmaktadırlar. Çalışma Güngören Belediyesinin 2009-2017 yılları arasındaki Mali Performansını tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada elde edilen verilerin tamamı mevzuat çerçevesinde hazırlanarak kamuoyuyla paylaşılmış olan Stratejik Plan, Performans Programı ve Faaliyet Raporları gibi resmi dokümanlar/raporlardır. Kamu kaynaklarını kullanarak faaliyetlerini yürüten belediyelerin bu kaynakları ne kadar etkili kullandıkları çok önemli bir husustur. Çoğunlukla belediyelerin büyük bütçeli rakamlarla yürüttükleri sosyal-kültürel hizmetlerin gölgesinde kalan mali boyutun irdelenmesi ve kamunun gerçek sahibi olan halkla / vatandaşla / seçmenle paylaşılması gerekmektedir. Çalışmanın ilk bölümünde genel olarak kamu mali yönetimi ve yerel yönetimlerin mali mevzuatına yer verilmiş ve bu çerçevede kamu maliyesinin ilkeleri, bütçe, faaliyet raporu ve diğer bazı kavramlar kısaca açıklanmıştır. Ayrıca bu bölümde yine ülkemizin idarenin mali iş ve işlemlerini denetlemekle görevli en üst kuruluş olan Sayıştay’ın Denetim Rehberlerinin konumuzla ilgili bölümlerine kısaca yer verilmiştir. Bu bölümde değerlendirmelere yapmak yerine doğrudan ilgili mevzuatın gerekli görülen maddelerine yer verilmiştir. Çalışmanın İkinci bölümünde Güngören Belediyesinin mali iş ve işlemlerde hukuka uygun davranma durumu, şeffaflığı ve mali tablo ve verilerinin doğruluk ve güvenilirliği sorgulanmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde Güngören Belediyesinin bütçe, gelir ve giderleri ana kalemler bazında incelenmiştir. Bu çerçevede bütçe gerçekleşmeleri, bütçe/ gelir ve gider kalemlerinin yıl içinde toplam içinde aldıkları paylar ve 2009 yılına göre artış oranları analiz edilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde Güngören Belediyesinin Bilançosu analiz edilmiştir. Varlıklar, borçlar ve öz kaynaklarındaki değişim incelenmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde ise tüm bölümlerde yapılan analizlerin maddeler halinde sonuçlarına yer verilmiştir.
  • 7. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 6 / 46 1. KAMU MALİ YÖNETİMİ VE YEREL YÖNETİMLER MALİ MEVZUATI 1.1 Mali Mevzuat Kamu Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması çalışmaları İstihbarat, askeriye gibi bazı alanlar hariç olmak üzere belediyeleri de kapsayan kamu kurumlarını yönetiminde büyük ölçekli yenilikler – değişiklikler getirmiştir. Bu kapsamda yapılan en önemli değişikliklerden biri, hiç şüphesiz 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’dur. Kamu Yönetimimizin temel mevzuatı 2003 yılında Resmi Gazetede yayımlanan 2006 yılında uygulamaya konulan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (KMYKK)’dur. KMYKK’ndan sonra Kanunun uygulama detaylarını göstermek üzere; - Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği (GYMY) - Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği (MİBMY) - Analitik Bütçe Sınıflandırmasına İlişkin Rehber (ABSİR) - Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporlarına İlişkin Yönetmelik gibi birçok ikincil mevzuat çıkarılmıştır. Konumuz olan kurum Belediye olduğu için kuruma ilişkin mevzuat da ayrıca önem arz etmektedir. Bu konuyla ilgili temel mevzuat ise 5393 sayılı Belediye Kanunu’dur. 1.2 Kamu Maliyesi Kamu Maliyesinin Kapsamı: “Kamu maliyesi; gelirlerin toplanması, harcamaların yapılması, açıkların finansmanı, kamunun varlık ve borçları ile diğer yükümlülüklerinin yönetimini kapsar.” (KMYKK Madde 4) 1.2.1 Kamu maliyesinin temel ilkeleri “Kamu maliyesinin temel ilkeleri şunlardır: a) Kamu mali yönetimi uyumlu bir bütün olarak oluşturulur ve yürütülür. b) Kamu maliyesi, kamu görevlilerinin hesap verebilmelerini sağlayacak şekilde uygulanır. c) Maliye politikası, makroekonomik ve sosyal hedefler ile uyumlu bir şekilde oluşturulur ve yürütülür. d) Kamu mali yönetimi Türkiye Büyük Millet Meclisinin bütçe hakkına uygun şekilde yürütülür. e) Kamu mali yönetimi mali disiplini sağlar. f) Kamu mali yönetimi ekonomik, mali ve sosyal etkinliği birlikte sağlayacak şekilde kamusal tercihlerin oluşması için gerekli ortamı yaratır. g) Kamu idarelerinin mal ve hizmet üretimi ile ihtiyaçlarının karşılanmasında, ekonomik veya sosyal verimlilik ilkelerine uygun olarak maliyet-fayda veya maliyet-etkinlik ile gerekli görülen diğer ekonomik ve sosyal analizlerin yapılması esastır.” (KMYKK Madde 5) 1.2.2 Kamu Kaynağının Kullanılmasının Genel Esasları 1.2.2.1 Mali saydamlık “ Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında denetimin sağlanması amacıyla kamuoyu zamanında bilgilendirilir. Bu amaçla; Görev, yetki ve sorumlulukların açık olarak tanımlanması, b) Hükümet politikaları, kalkınma planları, yıllık programlar, stratejik planlar ile bütçelerin hazırlanması, yetkili organlarda görüşülmesi, uygulanması ve uygulama sonuçları ile raporların kamuoyuna açık ve ulaşılabilir olması, c) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından sağlanan teşvik ve desteklemelerin bir yılı geçmemek üzere belirli dönemler itibarıyla kamuoyuna açıklanması, d) Kamu hesaplarının standart bir muhasebe sistemi ve genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygun bir muhasebe düzenine göre oluşturulması zorunludur.” (KMYKK Madde 7) 1.2.2.2 Hesap verme sorumluluğu “Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.” (KMYKK Madde 8)
  • 8. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 7 / 46 “Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.” (GYMY Madde 43) 1.2.3 Muhasebe sistemi “Muhasebe sistemi; karar, kontrol ve hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağlayacak ve malî raporların düzenlenmesi ile kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak şekilde kurulur ve yürütülür. Kamu hesapları, kamu idarelerinin gelir, gider ve varlıkları ile malî sonuç doğuran ve öz kaynağın artmasına veya azalmasına neden olan her türlü işlemlerle garantilerin ve yükümlülüklerin belirlenmiş bir düzen içinde hesaplara kaydedilerek, yönetim ve denetim yetkilileriyle kamuoyuna gerekli bilgilerin sağlanması amacıyla tutulur.” (KMYKK Madde 49) 1.2.4 Temel Muhasebe Kavramları ve İlkeleri 1.2.4.1 Temel kavramlar Genel yönetim muhasebesi, muhasebe ilke ve kurallarının dayanağını oluşturan ve aşağıda belirtilen kavramlara göre yürütülür: a) Süreklilik: Kamu idarelerinin faaliyetleri, herhangi bir zaman sınırlamasına tabi olmaksızın sürdürülür. b) Dönemsellik: Kamu idarelerinin faaliyetleri, belirli dönemlerde raporlanır ve her dönemin faaliyet sonuçları diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanır. c) Parayla ölçülme: Parayla ölçülebilen ekonomik olay ve işlemlere ilişkin muhasebe kayıtları, ortak ölçü olarak ulusal para birimi ile yapılır. d) Maliyet esası: Para mevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün veya uygun olmayan kalemler hariç, kamu idareleri tarafından edinilen varlık ve hizmetler, bunların elde edilme maliyet bedelleriyle muhasebeleştirilir. Maliyet bedeli tespit edilemeyen varlık ve kaynakların değerlemesine ilişkin hükümler saklıdır. e) Belgelendirme: Muhasebe kayıtları, gerçek durumu yansıtan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş belgelere dayandırılır. f) Tutarlılık: Muhasebe uygulamalarının, faaliyet ve bütçe uygulama sonuçlarının ve bunlara ilişkin yorumların birbirini izleyen dönemlerde tutarlı bir şekilde karşılaştırılabilirliğinin sağlanması esastır. Uygulanan muhasebe politikalarının değişmesi durumunda, değişikliklerin ve mali etkilerinin mali tablo dipnotlarında açıklanması zorunludur. g) Tam açıklama: Mali tablolar, bu tablolardan yararlanacak olanların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır şekilde düzenlenir. h) Önemlilik: Bir hesap kalemi veya mali bir olayın nispi ağırlık ve değerinin, mali tablolarda yer verilecek önemde olması esastır. i) İhtiyatlılık: Muhasebe uygulamasında muhtemel risklere ve olaylara karşı bu Yönetmelikte belirtilen durumlarda karşılık ayrılır. Faaliyet sonucunu değiştirmeye yönelik olarak gizli yedekler ya da gereğinden fazla karşılık ayrılamaz.” (GYMY Madde 5) 1.2.5 Muhasebe Politikalarında Değişiklikler ve Temel Yanlışlıklar 1.2.5.1 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler “Muhasebe politikaları, dönemden döneme tutarlı bir şekilde uygulanır. Ancak bu politikalar, yeni düzenlemelerin gerektirmesi veya işlemlerin ve olayların daha sağlıklı sunulmasını sağlamak amacıyla değiştirilebilir. Genel yönetim muhasebesinin uygulanmasına ilişkin ilkeler, esaslar, kurallar ve raporlamaya ilişkin yeni uygulamaya konulacak politikalar önceden uygulayıcılara ve kullanıcılara duyurulur ve değişikliklerin mevcut muhasebe politikaları ve raporlarını nasıl etkileyeceği açıklanır.” (GYMY Madde 138) 1.2.5.2 Temel yanlışlıklar “ Temel yanlışlık, içinde bulunulan faaliyet döneminde fark edilen ve faaliyet sonuçları üzerindeki önemli etkisi dolayısıyla geçmiş dönemlerde yayımlanmış olan mali tabloların güvenilirliğini etkileyen yanlışlıklardır. Önceki dönemlerle ilgili süregelen herhangi bir temel yanlışlık, faaliyet sonuçlarının yeni dönem açılış kayıtlarında düzeltilir. Karşılaştırmalı bilgiler, eğer yanlışlık açıklamaya değecek kadar önemli görülürse düzeltilir ve aşağıdaki hususlar ayrıca açıklanır: a) Temel yanlışlıkların niteliği,
  • 9. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 8 / 46 b) İçinde bulunulan faaliyet dönemi ve geçmiş faaliyet dönemleri için yapılan düzeltmeler, c) Karşılaştırmalı mali tablolarda yer alan önceki faaliyet dönemlerine ilişkin düzeltilmiş tutarlar, d) Düzeltmenin karşılaştırmalı bilgiyi içerecek şekilde yapıldığına ilişkin hususlar.” (GYMY Madde 139) 1.2.6 Mali İstatistikler 1.2.6.1 Kapsam, temel ilkeler ve kurumsal çevre “Mali istatistikler, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin mali işlemlerini kapsar. Mali istatistikler, uluslararası standartlara uygun olarak bütünlük, güvenilirlik, kullanışlılık, yöntemsel geçerlilik ve ulaşılabilirlik ilkeleri çerçevesinde; yeterli mesleki eğitimi almış personel tarafından muhasebe kayıtlarındaki verilere dayanılarak ve istatistiksel yöntemler kullanılarak hazırlanır. Mali istatistiklerin hazırlanmasında kamu idarelerinin yöneticileri uygun kurumsal çevrenin oluşturulması için gerekli önlemleri alır.” (KMYKK Madde 52) 1.3 Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme “Kamu idareleri; kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlarlar. Kamu idareleri, kamu hizmetlerinin istenilen düzeyde ve kalitede sunulabilmesi için bütçeleri ile program ve proje bazında kaynak tahsislerini; stratejik planlarına, yıllık amaç ve hedefleri ile performans göstergelerine dayandırmak zorundadırlar.” (KMYKK Madde 9) 1.4 Bütçe Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgedir. (KMYKK ) “İl özel idaresi, belediye, bağlı idare ve birliklerin bütçesi, mali yıl içindeki gelir ve gider tahminlerini gösteren, gelirlerin toplanmasına ve harcamaların yapılmasına izin veren bir meclis kararıdır. Mali yıl bütçesi, stratejik planlar dikkate alınarak izleyen iki yılın gelir ve gider tahminleri ile birlikte görüşülür ve değerlendirilir. Bütçe, kurumların plan ve programlarının gerekleri ile fayda ve maliyet unsurları göz önünde tutularak verimlilik, tutumluluk ilkeleri ile uluslararası standartlara uygun olarak hazırlanır ve uygulanır. Bütçe, gider, gelir ve finansmanın ekonomik sınıflandırması bölümlerinden oluşur. Gider bütçesi, kurumsal, fonksiyonel, finansman tipi ve ekonomik sınıflandırma olmak üzere dört bölüme ayrılır. Finansman tipi sınıflandırma tek düzeyden, diğer sınıflandırmalar dört düzeyden oluşur. Gelir bütçesi ve finansmanın ekonomik sınıflandırması cetvelleri de dört düzeyden oluşur. Kurumlar ihtiyaç duymaları halinde, bu düzeyler dışında ilave düzeyler açabilirler.” (MİBMY Madde 5) 1.4.1 Bütçe İlkeleri “ Bütçelerin hazırlanması, uygulanması ve kontrolünde aşağıdaki ilkelere uyulur: a) Bütçelerin hazırlanması ve uygulanmasında, makroekonomik istikrarla birlikte sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak esastır. b) Kamu idarelerine bütçeyle verilen harcama yetkisi, kanunlarla düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla kullanılır. c) Bütçeler, kalkınma planı ve programlarda yer alan politika, hedef ve önceliklere uygun şekilde, idarelerin stratejik planları ile performans ölçütlerine ve fayda-maliyet analizine göre hazırlanır, uygulanır ve kontrol edilir. d) Bütçeler, stratejik planlar dikkate alınarak izleyen iki yılın bütçe tahminleriyle birlikte görüşülür ve değerlendirilir. e) Bütçe, kamu malî işlemlerinin kapsamlı ve saydam bir şekilde görünmesini sağlar. f) Tüm gelir ve giderler gayri safi olarak bütçelerde gösterilir. g) Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esastır. h) Bütçelerde gelir ve gider denkliğinin sağlanması esastır.
  • 10. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 9 / 46 i) Bütçeler, ait olduğu yıl başlamadan önce Türkiye Büyük Millet Meclisi veya yetkili organlarca kabul edilmedikçe veya onaylanmadıkça uygulanamaz. j) Bütçelerde, bütçeyi ilgilendirmeyen hususlara yer verilmez. k) Bütçeler kurumsal, işlevsel ve ekonomik sonuçların görülmesini sağlayacak şekilde Maliye Bakanlığınca uluslararası standartlara uygun olarak belirlenen bir sınıflandırmaya tabi tutularak hazırlanır ve uygulanır. l) Bütçe gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve mali saydamlık esas alınır. m) Kamu idarelerinin tüm gelir ve giderleri bütçelerinde gösterilir. n) Kamu hizmetleri, bütçelere konulacak ödeneklerle, mevzuatla belirlenmiş yöntem, ilke ve amaçlara uygun olarak gerçekleştirilir. o) Bütçelerde, ödenekler belirli amaçları gerçekleştirmek üzere tahsis edilir.” (KMYKK Madde 13) 1.4.2 Gider bütçesi “Gider bütçesi, kurumsal, fonksiyonel, finansman tipi ve ekonomik sınıflandırma olmak üzere dört bölümden oluşur.” (MİBMY Madde 6) 1.4.2.1 Ekonomik sınıflandırma “ Ekonomik sınıflandırma, kurumların faaliyetlerinin ekonomik ve mali anlamda çeşitlerini gösteren bir sınıflandırmadır. Ekonomik sınıflandırma dört düzeyden oluşur, birinci düzeyi iki haneli, iki ve üçüncü düzeyi tek haneli, dördüncü düzeyi ise iki haneli rakamla kodlanır.” (MİBMY Madde 10) Birinci düzey ekonomik kodlar; 01 Personel Giderleri 02 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri 03 Mal Ve Hizmet Alım Giderleri 04 Faiz Giderleri 05 Cari Transferler 06 Sermaye Giderleri 07 Sermaye Transferleri 08 Borç Verme 09 Yedek Ödenekler 1.4.3 Gelir bütçesi Gelir bütçesi kurumların gelirlerinin çeşitlerini gösterir. Dört düzeyden oluşur. Birinci düzey iki haneli, ikinci ve üçüncü düzey tek haneli, dördüncü düzey iki haneli rakamla kodlanır.” (MİBMY Madde 10) Birinci düzey ekonomik kodlar; 01 Vergi Gelirleri 02 Vergi Dışı Gelirler 03 Sermaye Gelirleri 04 Alınan Bağışlar Ve Yardımlar 08 Alacaklardan Tahsilatlar 09 Ret Ve İadeler (-) 1.4.4 Bütçe denkliğinin sağlanması “ Bütçe denkliğinin sağlanmasında bütçe gelirleri esas alınır. Gelirlerin giderleri karşılamaması halinde aradaki fark, ilk olarak gider bütçesinde öngörülen tertiplerden indirim yapılması ya da yeni gelir kaynakları bulunması suretiyle giderilmeye çalışılır. Buna rağmen denklik sağlanamamış ise, borçlanma yoluna gidilerek veya varsa önceki yıldan nakit devri yoluyla bütçe denkliği sağlanır." (MİBMY Madde 19)
  • 11. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 10 / 46 1.5 Faaliyet Raporları 1.5.1 Faaliyet Raporları Mevzuatı 1.5.1.1 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu: Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 6. Bölümü “Faaliyet Raporları ve Kesin Hesap Başlığı” altında 41. Maddede Faaliyet Raporlarına, 42. Maddede ise Kesin Hesap Kanununa ilişkin hükümlere yer vermiştir. Kanunun, Faaliyet Raporuna ilişkin 41. Madde hükümleri şu şekildedir: MADDE 41.- Üst yöneticiler ve bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama yetkililerince, hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, her yıl faaliyet raporu hazırlanır. Üst yönetici, harcama yetkilileri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını esas alarak, idaresinin faaliyet sonuçlarını gösteren idare faaliyet raporunu düzenleyerek kamuoyuna açıklar. … İdare faaliyet raporu, ilgili idare hakkındaki genel bilgilerle birlikte; kullanılan kaynakları, bütçe hedef ve gerçekleşmeleri ile meydana gelen sapmaların nedenlerini, varlık ve yükümlülükleri ile yardım yapılan birlik, kurum ve kuruluşların faaliyetlerine ilişkin bilgileri de kapsayan malî bilgileri; stratejik plan ve performans programı uyarınca yürütülen faaliyetleri ve performans bilgilerini içerecek şekilde düzenlenir. Görüldüğü üzere 5018 sayılı kanunda, kanun koyucu çok önemli bulduğu için faaliyet raporunda yer alacak hususları da belirleyerek şu şekilde sıralamıştır: - İdare Hakkında Genel Bilgiler, - Bütçe Hedef ve Gerçekleşmeleri ile meydana gelen sapmaların nedenleri, - Varlık ve yükümlülükleri ile yardım yapılan birlik, kurum ve kuruluşların faaliyetlerine ilişkin bilgileri de kapsayan malî bilgiler, - Stratejik plan ve performans programı uyarınca yürütülen faaliyetleri ve performans bilgileri 1.5.1.2 5393 Sayılı Belediye Kanunu: Faaliyet Raporlarıyla ilgili kanun düzeyinde (araştırmamızla bağlantılı) bir düzenleme de 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda bulunmaktadır. Belediye Kanunu’nun Belediyelerin Denetimi başlıklı 4. Kısmında 54 ve 55. Maddelerde Denetimin amacı ve Denetimin kapsamı ve türleri hususlarına değinilmiş, 56. Madde ise faaliyet raporu başlığıyla verilmiş ve bu maddede sadece faaliyet raporuyla ilgili hükümlere yer verilmiştir. Belediye Kanunu’nun Belediyelerin Denetimi başlıklı dördüncü kısımdaki hükümler şu şekildedir: “DÖRDÜNCÜ KISIM Belediyelerin Denetimi Faaliyet raporu MADDE 56.- Belediye başkanı, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 41 inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen biçimde; stratejik plân ve performans programına göre yürütülen faaliyetleri, belirlenmiş performans ölçütlerine göre hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini ve belediye borçlarının durumunu açıklayan faaliyet raporunu hazırlar. Faaliyet raporunda, bağlı kuruluş ve işletmeler ile belediye ortaklıklarına ilişkin söz konusu bilgi ve değerlendirmelere de yer verilir. Faaliyet raporu nisan ayı toplantısında belediye başkanı tarafından meclise sunulur. Raporun bir örneği İçişleri Bakanlığına gönderilir ve kamuoyuna da açıklanır.” 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda faaliyet raporu hazırlama sorumluluğu doğrudan Belediye Başkanına verilmiş, Faaliyet raporunda yer alacak bilgiler 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 41 inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen biçimde - Stratejik plân ve performans programına göre yürütülen faaliyetler, - Belirlenmiş performans ölçütlerine göre hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenleri, - Belediye borçları, - Bağlı kuruluş ve işletmeler ile belediye ortaklıklarına ilişkin söz konusu bilgi ve değerlendirmeler şeklinde sayılmıştır.
  • 12. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 11 / 46 1.5.1.3 Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik: Faaliyet Raporu bu derecede önemli bir belge olduğu için Maliye Bakanlığı’nca “Raporda yer alacak hususlar, raporların hazırlanması, ilgili idarelere verilmesi, kamuoyuna açıklanması ve bu işlemlere ilişkin süreler ile diğer usul ve esasları” belirlemek üzere Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik hazırlanmıştır. Yönetmelik 5 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar; ikinci bölümde Raporlama İlkeleri; üçüncü bölümde Faaliyet Raporlarının Düzenlenmesi, İlgili İdarelere Verilmesi ve Bu İşlemlere İlişkin Süreler; dördüncü bölümde Birim ve İdare Faaliyet Raporlarında Yer Alması Gereken Hususlar; beşinci bölümde ise Çeşitli ve Son Hükümler konularına yer verilmiştir. 1.5.2 Faaliyet Raporu Hazırlama İlkeleri Yönetmeliğin 2. Bölümünde 4-9. Maddelerinde Birim ve İdare Faaliyet Raporlarında uyulacak ilkeler olarak, Sorumluluk ilkesi, Açıklık ilkesi, Tam açıklama ilkesi, Tutarlılık ilkesi, Yıllık olma ilkesi belirlenmiştir. Bu ilkeleri Yönetmelik’teki hükümlere paralel olarak kısaca paylaşmak faydalı olacaktır: 1.5.2.1 Sorumluluk ilkesi Yönetmeliğin 4. Maddesi sorumluluk ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 4 – (1) Faaliyet raporları mali saydamlık ve hesap verme sorumluluğunu sağlayacak şekilde hazırlanır.” Yönetmelik hükmünden anlaşılacağı üzere sorumluluk ilkesi iki kavram üzerine oturtulmuştur: Mali Saydamlık ve Hesap Verme Sorumluluğu. Mali Saydamlık kavramı dikkate alındığında mevzuatın faaliyet raporlarında yer verilmesini istediği bütçe uygulama sonuçları, temel mali tablolar, borç ve yükümlükler gibi mali bilgileri paylaşmaları gerektiği, paylaşmamış olan idarelerin sorumluluk ilkesiyle bağdaşır bir şekilde davranmadığı anlaşılacaktır. Sorumluluk İlkesinin ikinci kavramı olan hesap verme sorumluluğu ise yönetim yetkisini doğrudan veya dolaylı olarak halktan alan idarelerin idare faaliyet raporlarını hazırlamalarını bir tanıtım ve reklam aracı olmaktan çok bir hesap verme aracı olarak görmeleri gerektiğini ortaya koymaktadır. Hesap Verme Sorumluluğu ilkesinin doğrudan bir sonucu olarak da mevzuatımız faaliyet raporlarının kurumsal web siteleri üzerinden kamuoyuyla paylaşılmasını öngörmektedir. 1.5.2.2 Doğruluk ve tarafsızlık ilkesi Yönetmeliğin 5. Maddesi doğruluk ve tarafsızlık ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 5 – (1) Faaliyet raporlarında yer alan bilgilerin doğru, güvenilir, önyargısız ve tarafsız olması zorunludur.” Yönetmelik hükmünden anlaşılacağı üzere doğruluk ve tarafsızlık ilkesi gereği faaliyet raporunda yer alan bilgilerin doğru, güvenilir, önyargısız ve tarafsız olması gerekmektedir. 1.5.2.3 Açıklık ilkesi Yönetmeliğin 6. Maddesi açıklık ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 6 – (1) Faaliyet raporları, ilgili tarafların ve kamuoyunun bilgi sahibi olmasını sağlamak üzere açık, anlaşılır ve sade bir dil kullanılarak hazırlanır. (2) Raporlarda teknik terim ve kısaltmaların kullanılması durumunda bunlar ayrıca tanımlanır.” Açıklık ilkesi metinden anlaşılacağı üzere faaliyet raporlarının sunulduğu ilgili taraflar ve kamuoyunun bilgi sahibi olmasını amaçlamaktadır. Dolayısıyla onların anlayacağı açıklıkta ve sadelikte hazırlanması gerekmektedir. 1.5.2.4 Tam açıklama ilkesi Yönetmeliğin 7. Maddesi tam açıklama ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 7 – (1) Faaliyet raporlarında yer alan bilgilerin eksiksiz olması, faaliyet sonuçlarını tüm yönleriyle açıklaması gerekir. (2) İdarenin faaliyetleriyle ilgisi olmayan hususlara faaliyet raporlarında yer verilmez.” Metinden anlaşılacağı üzere tam açıklama ilkesinin gereği olarak faaliyet raporundaki bilgilerin eksiksiz olması, faaliyet sonuçlarını tüm yönleriyle açıklaması, faaliyet raporlarında idarenin faaliyetleriyle ilgisi olmayan faaliyetlere raporda yer verilmemesi gerekmektedir. Faaliyet Raporlarındaki bilgilerin eksiksiz olması, faaliyet sonuçlarını tüm yönleriyle açıklaması ifadesinden idarelerin faaliyet raporlarında sadece işlerine gelen, olumlu yönlerini anlatmamalarını, olumsuz sonuçları da açıklamaları gerektiği ortaya çıkmaktadır. 1.5.2.5 Tutarlılık ilkesi Yönetmeliğin 8. Maddesi tam açıklama ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 8 – (1) Faaliyet sonuçlarının gösterilmesi ve değerlendirilmesinde aynı yöntemler kullanılır. Yöntem değişiklikleri olması durumunda, bu değişiklikler raporda açıklanır. (2) Faaliyet raporları yıllar itibarıyla karşılaştırmaya imkân verecek biçimde hazırlanır.” Metinden anlaşılacağı üzere
  • 13. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 12 / 46 tutarlılık ilkesi faaliyet sonuçlarının gösterilmesi ve değerlendirilmesinde aynı yöntemlerin kullanılması, yıllar itibariyle karşılaştırmaya imkan verecek şekilde hazırlanmasını gerektirmektedir. 1.5.2.6 Yıllık olma ilkesi Yönetmeliğin 9. Maddesi yıllık olma ilkesini şu şekilde tarif etmiştir: “MADDE 9 – (1) Faaliyet raporları, bir mali yılın faaliyet sonuçlarını gösterecek şekilde hazırlanır.” Metinden anlaşılabileceği üzere yıllık olma ilkesi faaliyet raporunda verilen bilgilerin tek kalemde birden çok yılı ifade etmemesi veya kısmen bir mali yılı, kısmen diğer bir mali yıla ilişkin faaliyetleri gösterecek şekilde hazırlanmaması gerektirmektedir. 1.6 Sayıştay Denetim Rehberleri Ülkemizde gerek merkezi yönetim gerekse yerel yönetim kurumları olsun kamu kurumlarını mevzuat çerçevesinde denetleyen ve denetim sonuçlarını TBMM’ye sunan en üst kurum Sayıştay’dır. Sayıştay 6085 Sayılı Sayıştay Kanunu çerçevesinde denetim yapmaktadır. 5018 sayılı KMYKK’na paralel olarak Sayıştay’In denetim kapsamı ve yönteminde de değişiklik olmuş ve Sayıştay gerçekleştirdiği / gerçekleştireceği denetimlere ilişkin uygulama birliği sağlamak amacıyla denetim Rehberleri hazırlamıştır. Denetim Türüne göre hazırlanmış olan Rehberin başlıkları aşağıda sunulmuştur: 1) Düzenlilik denetimi rehberi1 2) Performans denetimi rehberi2 3) Faaliyet raporları değerlendirme rehberi3 4) Mali istatistikleri değerlendirme rehberi4 Siyasi partiler de kamuoyu adına denetim yaptıkları için denetimlerini yaparken ülkemizde denetim alanındaki en uzman kuruluş olan Sayıştay’ın denetim tecrübesinden faydalanmak hiç şüphesiz çok önemli bir husustur. Bu çerçevede Sayıştay’ın Denetim Rehberlerinde çalışmamızla ilgili bölümler özetlenerek aşağıda sunulmuştur: 1.6.1 Faaliyet raporları değerlendirme rehberi 1.6.1.1 Mali Bilginin Değerlendirilmesi İdare faaliyet raporlarında yer alan mali bilginin değerlendirilmesinde ilgili mali yıla ilişkin yürütülen düzenlilik denetimi sonuçlarından yararlanılır. İdarelerin faaliyet raporlarında sundukları mali bilginin aşağıda sıralanan hususları kapsaması gerekmektedir: - Kullanılan kaynaklar, - Bütçe hedef ve gerçekleşmeleri ile meydana gelen sapmaların nedenleri, - Varlık ve yükümlülükler, - Yardım yapılan birlik, kurum ve kuruluşların faaliyetlerine ilişkin bilgiler, - Temel mali tablolar ve bunlara ilişkin açıklamalar, - İç ve dış denetim sonuçları hakkında bilgiler. Denetim ekibi denetlediği kamu idaresinin sunduğu mali tablo ve verilerden yukarıda sayılanları düzenlilik denetimi sürecinde aşağıda yer alan kriterlere göre değerlendirir. Tamlık: Mali tabloların kapsadığı döneme ilişkin gelir ve gider işlemlerinin tamamı kaydedilmeli ve ait olduğu mali tabloya yansıtılmalıdır. Gerçekleşme: Tüm gelir ve gider işlemleri mali tabloların ilgili olduğu dönemde gerçekleşmiş olmalı ve bunlara ilişkin kayıtlar kurumun gerçek işlemlerini yansıtmalıdır. Dönemsellik: Kayıtlarda yer alan tüm işlemler ilgili dönem içinde veya sonuçları itibariyle o dönemle ilgili olmalıdır. Sınıflandırma: Tüm gelir ve gider işlemleri doğru hesaplara kaydedilmiş olmalıdır. 1 SDR.1, Düzenlilik Denetimi Rehberi, 2014/3, Şubat 2014 2 SDR.3, Performans Denetimi Rehberi, 2014/2, Aralık 2014 3 SDR. 5, Faaliyet Raporları Değerlendirme Rehberi, 2014/2, Aralık 2014 4 SDR.2, Mali İstatistikleri Değerlendirme Rehberi, 2013/1, Mart 2013
  • 14. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 13 / 46 Düzenlilik denetimi süresince yapılacak incelemelere ek olarak Form 1’de yer alan soruların cevaplandırılması suretiyle mali bilginin değerlendirilmesi yapılacaktır. Bu değerlendirme sırasında öncelikle mali tablolarda yer alan bilgilerin idare faaliyet raporuna doğru aktarılıp aktarılmadığı kontrol edilmelidir. “5 1.6.2 Mali İstatistikleri Değerlendirme Rehberi “Mali istatistikler; hazırlanma, yayımlanma, doğruluk, güvenilirlik ve önceden belirlenmiş standartlara uygunluk bakımlarından değerlendirilir. “6 1) Hazırlanma Bakımından Değerlendirme: Kamu mali istatistiklerinin hazırlanmasında kullanılan yöntemler ve iç kontroller gözden geçirilir. 2) Yayımlanma Bakımından Değerlendirme: Bu süreç, yayımlanan mali istatistiklerin yayımlanma araçlarının ve takviminin değerlendirilmesini içerir. 3) Doğruluk ve Güvenilirlik Bakımından Değerlendirme: Doğruluk ve güvenilirlik bakımından değerlendirme, bütçe tiplerine göre tasnifli olan istatistiklerin ait oldukları idarelerin verilerinin doğru ve güvenilir olmasından başlayarak, üretilen bu verilerin derlenme ve birleştirme/konsolidasyonu aşamalarına kadar güvenilirliğinin değerlendirilmesini içerir. Doğruluk ve güvenilirlik bakımından değerlendirmede, verilerin derlenmesinde uygulanan usul ve prosedürlerin doğruluğu ve güvenilirliği ile bu usullerin güvenli bir iç kontrol sistemine sahip olup olmadığı araştırılır. 4) Önceden Belirlenmiş Standartlara Uygunluk Bakımından Değerlendirme Sektörel Sınıflamaya Uygunluk: Kamu mali istatistikleri 5018 sayılı Kanunda tanımlanan genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin mali işlemlerini içermekle birlikte Maliye Bakanlığının bu kapsamı uluslararası standartlara göre yeniden belirleme yetkisi bulunduğundan yapılan değerlendirmede bu husus göz önünde bulundurulur. Muhasebe Standartlarına Uygunluk: Mali istatistikler, genel yönetim sınıflamasında yer alan idarelerin mali işlemlerinin muhasebe kayıtlarından üretilir. Mali işlemlerin muhasebeleştirilmesi ve raporlanması, uluslararası muhasebe ve raporlama standartlarına uygun olarak düzenlenen muhasebe yönetmelikleri ile belirlenmektedir. 1.6.2.1 Denetim Hedefleri: Denetim hedefleri, denetlenen kurum tarafından mali tablolarda ve eklerinde açıkça veya zımnen ifade edilen beyanlardır. Bu beyanların doğruluğunu test etmek, denetçi için denetimde ulaşılacak bir hedef olmaktadır. Denetim hedefleri gelir gider hesaplarına/gelir tablosuna, varlık ve kaynak hesaplarına/bilançoya ve mali tabloların sunumuna ve dipnotlarına ilişkin olmak üzere üç başlıkta ele alınmaktadır. 1.6.2.2 Gelir Gider Hesapları/Gelir Tablosuna İlişkin Denetim Hedefleri 1) Tamlık: Mali tabloların kapsadığı döneme ilişkin gelir ve gider işlemlerinin tamamı kaydedilmeli ve ait olduğu mali tabloya yansıtılmalıdır. 2) Doğruluk: Tüm gelir ve gider işlemleri gerçek değeriyle kaydedilmiş olmalıdır. Tüm gelir ve giderler, ait olduğu mali tabloda uygun tutarlarla ifade edilmelidir. 3) Gerçekleşme: Tüm gelir ve gider işlemleri mali tabloların ilgili olduğu dönemde gerçekleşmiş olmalı ve bunlara ilişkin kayıtlar kurumun gerçek işlemlerini yansıtmalıdır. 4) Dönemsellik: Kayıtlarda yer alan tüm işlemler ilgili dönem içinde veya sonuçları itibariyle o dönemle ilgili olmalıdır. 5) Uygunluk: Kurumlar, yasalarla kendilerine verilen görevleri ifa ederken mevzuata uygun hareket etmekle yükümlüdürler. Kurumların mali tablolarındaki kayıt ve bilgiler ile bunların dayandığı gelir, gider ve mal işlemleri kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olmalıdır. 6) Sınıflandırma: Tüm gelir ve gider işlemleri doğru hesaplara kaydedilmiş olmalıdır. 1.6.2.3 Varlık ve Kaynak Hesaplarına/Bilançoya İlişkin Denetim Hedefleri 1) Tamlık: Mali tablolar, düzenleniş tarihi itibari ile denetlenen kurumun tüm varlıklarını ve kaynaklarını göstermelidir. Kurumun bilançosunda ya da mali tablolarında yer alması gereken varlıklar ve kaynaklar kayıt dışı bırakılmamalıdır. 2) Aidiyet: Varlık ve kaynaklar, bilanço tarihi ya da mali tablonun düzenlendiği tarih itibariyle denetlenen kuruma ait ya da kurumun kullanımında olmalıdır. 5 Age sh. 5 6 Age sh. 5
  • 15. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 14 / 46 3) Değerleme: Varlık ve kaynaklar, bilanço tarihi ya da mali tablonun düzenlendiği tarih itibariyle taşıdığı değeri göstermelidir. Varlık ve kaynaklara ilişkin mevzuatın öngördüğü değerleme yapılmalıdır. 4) Mevcudiyet: Varlık ve kaynaklar, bilanço tarihi ya da mali tablonun düzenlendiği tarih itibariyle denetlenen kurumda mevcut olmalıdır. Fiilen mevcut olmayan varlıklar veya hukuken ödenmeyecek borçlar bilançoda ya da mali tablolarda yer almamalıdır. 5) Uygunluk: Varlık ve kaynakların elde edilmesi ve kullanılmasına ilişkin işlemler kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olmalıdır. 6) Sınıflandırma: Varlık ve kaynaklar ilgili hesaplara kaydedilmiş olmalıdır. 1.6.2.4 Mali Tabloların Sunumuna ve Dipnotlarına İlişkin Denetim Hedefleri 1) Gerçekleşme: Düzenleyici hesaplarda yer alan bilgilerle dipnotlardaki açıklamalar gerçekleşmiş işlemlere veya olaylara dayanmalıdır. 2) Tamlık: Mali tablolara ilişkin dipnotlarda ve düzenleyici hesaplarda yer alması gereken tüm bilgiler beyan edilmiş olmalıdır. 3) Sınıflandırma ve Anlaşılırlık: Mali tablolarda yer alan bilgiler doğru hesaplara kaydedilmeli (uygun Şekilde sınıflandırılmalı), uygun şekilde sunulmalı ve bunlara ilişkin dipnotlar anlaşılır olmalıdır. 4) Uygunluk: Mali tablolara ilişkin dipnotlarda ve düzenleyici hesaplarda yer alan bilgiler kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olmalıdır. 5) Doğruluk ve Değerleme: Mali tablolara ilişkin dipnotlarda ve düzenleyici hesaplarda yer alan bilgiler doğru olarak ve gerçek tutarlarda beyan edilmelidir.“7 7 Düz. Den. Rehb. Sh 84-87
  • 16. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 15 / 46 2 GÜNGÖREN BELEDİYESİNİN ŞEFFAFLIK, GÜVENİLİRLİK VE HUKUKA UYGUNLUĞU 2.1 Mali Durum ve Beklenti Raporları ve Mali Saydamlık 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 30.maddesinde, yerel yönetimler dâhil genel yönetim kapsamındaki idarelerin ilk altı aylık bütçe uygulama sonuçları, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerini Temmuz ayı içinde kamuoyuna açıklayacakları hüküm altına alınmıştır. Tablo 2.1. Mali Durum, Beklenti Raporları ve Mali Saydamlık Ancak Güngören Belediyesinin web sitesi incelendiğinde aşağıdaki sorgu sayfası ekranından da görülebileceği gibi Mali Durum ve Beklenti Raporları kamuoyuyla paylaşılmamıştır. 2.2 Mali Bilgilerin Güvenilirliği Mali performansa ilişkin analize başlamadan önce mali verilerin ne ölçüde doğru bilgiyi yansıttığı kısaca güvenilirliğine ilişkin her ne kadar mevzuat, verilerin gerçeği yansıtacak şekilde ve hesap verme sorumluluğu içinde sunulması gerektiğini vurgulasa da bir değerlendirme yapılması gerekmektedir. Elbette bu değerlendirme Faaliyet Raporlarında sunulan bilgi düzeyinde olacaktır. Aşağıda sunulan verilerde görüleceği üzere Güngören Belediyesi 2014 yılında 43.000.763,57 TL’lik arsa satışı yaparak Sermaye Geliri elde etmiştir. Sermaye Gelirleri Duran Varlık Satış Gelirlerinden oluştuğu için Bilançoda Duran Varlıklarda azalma meydana getirir. Güngören Belediyesi 2014 yılı Bilançodaki Duran Varlıkların Arsa ve Arazi kaleminde bu satış ile alakalı bir azalma görülmemektedir. Tam tersine 2013 yılı Bilançodaki Duran Varlıklar Arsa ve Arazi kalemine göre 2,48 milyonun üzerinde bir artış söz konusudur. Bu izahı gerektiren bir durumdur.
  • 17. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 16 / 46 GELİR HESAPLARI F. R. 2014 I s. 43 Hesap Kodu Yardımcı Hesaplar BÜTÇE GELİRİNİN TÜRÜ 2014 Bütçesi Gerçekleşen Gerçekleşeme Oranı (%) 800 1 Vergi Gelirleri 66.775.776 46.478.111,03 69,60 800 3 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 4.585.138 2.843.128,73 62,01 800 5 Diğer Gelirler 61.652.097 55.713.999,53 90,37 800 6 Sermaye Gelirleri 29.500.000 43.000.783,57 145,77 BÜTÇE GELİRLERİ TOPLAMI 162.513.011 148.036.022,86 91,09 810 RED VE İADELER (-) 267.000 469.255,77 175,75 NET BÜTÇE GELİRLERİ TOPLAMI 162.246.011 147.566.767,09 90,95 BİLANÇO / AKTİFLER F. R. 2014 I s. 45 2012 Yılı 2013 Yılı 2014 (Cari Yıl) II- DURAN VARLIKLAR 148.958.933,41 365.293.144,58 396.521.416,42 22 FAALİYET ALACAKLARI 3.609.782,41 0 0 24 MALİ DURAN VARLIKLAR 1.467.148,09 2.283.526,30 3.149.793,28 25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 141.798.634,61 359.826.496,72 389.523.257,60 250 ARAZİ VE ARSALAR HESABI 1.331.111,54 169.535.809,64 172.016.947,71 251 YERALTI VE YERÜSTÜ DÜZENLER HESABI 111.286.612,72 134.863.100,14 150.668.857,64 252 BİNALAR HESABI 15.216.351,39 45.332.016 51.438.760,14 Tablo 2.2. Mali Verilerin Gerçekliği Yansıtması Yukardaki tablodan da anlaşıldığı üzere Güngören Belediyesinin mali tablolarının gerçekleri tam olarak yansıtmadığını ve güvenilir olmadığını göstermektedir. 2.3 Mali İşlemlerde Hukuka Uygun Davranma 2.3.1 Yedek Ödeneğe Ayrılan Pay ve Yedek Ödeneklerin Kullanımı Tanım: “Yedek ödenek; MADDE 38 – (1) Bütçede öngörülen hizmet ve amaçları gerçekleştirmek, ödenek yetersizliğini gidermek veya bütçenin düzenlenmesi ve görüşülmesi sırasında düşünülmeyen veya öngörülmeyen ve bütçede tertibi bulunmayan ancak yerine getirilmesi zorunlu hizmetlere ilişkin giderleri karşılamak üzere, gerektiğinde diğer tertiplere aktarma yapmak amacıyla “09-Yedek Ödenek” tertibine bütçe gelirleri toplamının %10’undan fazla olmamak kaydıyla en az % 5 ödenek konulur. 09-Yedek Ödenek tertibi altındaki yedek ödenek dışındaki diğer tertiplere konulacak yedek ödenekler konulduğu amaç dışında kullanılamaz. Bu tertipten diğer tertiplere aktarma encümen kararıyla yapılır.” (Mahalli İdareler Bütçe Ve Muhasebe Yönetmeliği) Analiz: Yedek Ödenek bütçesi kendisinden doğrudan harcama yapılmayan bir ödenek kalemidir. Yedek Ödenek kaleminden yetkili organ kararıyla ilgili bütçe kalemine ödenek aktarımı yapılır ve harcamalar ilgili ödenek kaleminden yapılır. Yedek Ödenek kaleminde kalan ödenekler ise yılsonunda iptal edilir. Ancak Güngören Belediyesinin 2011 ve 2012 yıllarında doğrudan Yedek Ödenek Kaleminden harcama yaptığı görülmektedir. Bu durum izahı gerektiren bir durumdur.
  • 18. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 17 / 46 Yıl Giderler Toplamı Yedek Ödenekler Bütçe Gerçekleşme Bütçe Bütçe İçindeki Oranı Gerçekleşme Bütçe 2008'e Göre Artış Oranı 2008 63.211.000 56.542.012 1.805.320 2,86% 0 100,00% 2009 70.328.320 57.443.324 3.500.006 4,98% 0 193,87% 2010 74.038.589 68.260.620 2.590.004 3,50% 0 143,47% 2011 110.401.518 101.515.909 2.926.236 2,65% 926.236 162,09% 2012 129.527.115 108.772.195 7.665.373 5,92% 1.165.373 424,60% 2013 147.155.068 123.717.936 7.360.000 5,00% 0 407,68% 2014 162.246.011 141.599.657 8.112.301 5,00% 0 449,36% 2015 161.014.600 144.589.493 8.051.000 5,00% 0 445,96% 2016 172.900.000 145.270.520 8.645.000 5,00% 0 478,86% 2017 180.750.000 171.593.641 9.500.000 5,26% 0 526,22% 2018 211.800.000 10.600.000 5,00% 587,15% T 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 70.755.240 2.091.609 Tablo 2.3. Yedek Ödenek Tablosu Güngören Belediyesi 2008 yılında bütçenin%2,86’nı, 2009 yılında bütçenin %4,98’i, 2010 yılında bütçenin %3,50, 2011 yılında %2,65’i oranında Yedenek Ödenek ayırmıştır. Bu ise Yönetmeliğin öngördüğü asgari %5 oranının altında kalmaktadır. 2.3.2 Karşılıksız Çek Kesme 2009, 2011, 2013, 2016 ve 2017 yıllarında Güngören Belediyesinin Bilançolarında Verilen Ödeme Emirleri ve Çekler’in tutarının Banka Hesabından daha yüksek olduğu ve Hazır Değerlerin (-) olduğu gözükmektedir. BİLANÇO 2011 FR s.35 2013 FR s.45 AKTİFLER 2009 Yılı 2011 Yılı 2013 Yılı 1- DÖNEN VARLIKLAR 44.554.331 56.301.552 63.994.080 10 HAZIR DEĞERLER -5.971.806 -707.737 -67.501 102 BANKA HESABI 150.356 1.737.644 1.092.219 103 VERİLEN ÇEKLER VE GÖNDERME EMİRLERİ HES. (-) -6.474.802 -2.883.325 -1.300.997 109 BANKA KREDİ KARTLARINDAN ALACAKALAR HES. 352.641 437.944 141.277 BİLANÇO 2017 FR s.45 AKTİFLER 2015 Yılı 2016 Yılı 2017 Yılı 1- DÖNEN VARLIKLAR 89.447.948 75.737.765 82.556.605 10 HAZIR DEĞERLER 13.188.713 -2.962.429 -7.677.025 102 BANKA HESABI 14.422.268 353.871 933.473 103 VERİLEN ÇEKLER VE GÖNDERME EMİRLERİ HES. (-) 2.209.594 -6.891.887 -8.693.164 109 BANKA KREDİ KARTLARINDAN ALACAKALAR HES. 976.039 3.575.587 82.666 Tablo 2.4. Karşılıksız Çekme Kesme Analiz: Teknik olarak hazır değerlerin (-) olabilesi için belediyenin bankada nakit yokken ödeme emri veya çek kesmesi gerekmektedir. Bu ise hukuken mümkün değildir. Güngören Belediyesinin karşılıksız çek keserek hukuka aykırı davranmaktadır.
  • 19. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 18 / 46 3 GÜNGÖREN BELEDİYESİNİN MALİ PERFORMANSI 3.1 Mali Analiz 3.1.1 Bütçe Büyüklükleri Grafik 3.1. Yıllar İtibarı ile Bütçe Büyüklükleri Değerlendirme: Güngören Belediyesi bütçesi 2008 yılında 63 milyonken %235 artarak 2018 yılında 212 milyona çıktığı ve her yıl denk bütçe olarak hazırlandığı görülmektedir. Yıl Gider Bütçe Gelir Bütçe 2008 Yılına Göre Yıllık Artış Oranı 2008 63.211.000 63.211.000 100% 2009 70.328.320 70.328.320 111% 2010 74.038.589 74.038.589 117% 2011 110.401.518 110.401.518 175% 2012 129.527.115 129.527.115 205% 2013 147.155.068 147.155.068 233% 2014 162.246.011 162.246.011 257% 2015 161.014.600 161.014.600 255% 2016 172.900.000 172.900.000 274% 2017 180.750.000 180.750.000 286% 2018 211.800.000 211.800.000 335% G. Toplam 1.483.372.221,00 1.483.372.221,00 Tablo 3.1. Yıllar İtibarı ile Bütçe Büyüklükleri 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Gider Bütçe 63,211,000 70,328,320 74,038,589 110,401,518 129,527,115 147,155,068 162,246,011 161,014,600 172,900,000 180,750,000 211,800,000 Gelir Bütçe 63,211,000 70,328,320 74,038,589 110,401,518 129,527,115 147,155,068 162,246,011 161,014,600 172,900,000 180,750,000 211,800,000 0 50,000,000 100,000,000 150,000,000 200,000,000 250,000,000 Yıllar İtibarıyle Bütçe Büyüklükleri 100% 111% 117% 175% 205% 233% 257% 255% 274% 286% 335% 2008 Yılına Göre Yıllık Artış Oranı
  • 20. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 19 / 46 3.1.2 Gelir-Gider Gerçekleşmeleri Grafik 3.2. Yıllar İtibarı ile Gelir ve Gider Gerçekleşmeleri Değerlendirme: Güngören Belediyesi’nin 2008-2017 yılları arasında ki Gelir ve Giderin, 2008 yılı baz alınarak her yıl gerçekleşme oranlarının ne kadar artığına bakıldığında Gelir artış oranları Gider artış Oranlarından daha fazladır. Yıl Gider Bütçe Gelir Bütçe Gider Gerçekleşme Gider Gerçekleşme Oranı 2008 Yılına Göre Gider Gerçekleme Artışı Gelir Gerçekleşme Gelir Gerçekleşme Oranı 2008 Yılına Göre Gelir Gerçekleme Artışı Gider Gerçekleme Artış Oranı Gelirin Gideri Karşılama Oranı 2008 63.211.000 63.211.000 56.542.012 89% 100% 47.270.111 75% 100% 100% 84% 2009 70.328.320 70.328.320 57.443.324 82% 102% 46.773.338 66% 99% 102% 81% 2010 74.038.589 74.038.589 68.260.620 92% 121% 68.385.887 92% 145% 121% 100% 2011 110.401.518 110.401.518 101.515.909 92% 180% 92.861.903 84% 196% 180% 91% 2012 129.527.115 129.527.115 108.772.195 84% 192% 105.234.428 81% 223% 192% 97% 2013 147.155.068 147.155.068 123.717.936 84% 219% 110.654.469 75% 234% 219% 89% 2014 162.246.011 162.246.011 141.599.657 87% 250% 147.566.767 91% 312% 250% 104% 2015 161.014.600 161.014.600 144.589.493 90% 256% 123.904.704 77% 262% 256% 86% 2016 172.900.000 172.900.000 145.270.520 84% 257% 128.452.919 74% 272% 257% 88% 2017 180.750.000 180.750.000 171.593.641 95% 303% 154.111.405 85% 326% 303% 90% G. Toplam 1.271.572.221,00 1.271.572.221,00 1.119.305.307 87% (Ort.) 1.025.215.931 80% (Ort.) Tablo 3.2. Yıllar İtibarı ile Gelir - Gider Bütçe ve Gerçekleşmeleri Güngören Belediyesi gelir gider gerçekleşmeleri değerlendirildiğinde 2008 – 2017 yıllarına ait Gider Gerçekleşme ortalaması %87, Gelir Gerçekleşme ortalaması %80 olarak gerçekleşmiştir. Bunun yası sıra son 10 yılın 2010 ve 2014 yılları hariç 8’sinde gelirin gideri karşılamadığı görülmektedir. Gelir-gider arasındaki bu farkların her yıl Güngören Belediyesinin borç hanesini yükselttiği unutulmamalıdır. 3.1.3 Açık ve Fazlanın Finansmanı (Mali Borçlanma) Tanım: Finansmanın ekonomik sınıflandırması Bütçenin hazırlanmasında; a) Bütçe açığı ortaya çıkar ise ve bu açık borçlanma yoluyla kapatılacaksa yapılacak borçlanma tutarı, b) Bütçe açığı ortaya çıkar ise ve bu açık önceki yıldan nakit devri yoluyla kapatılacaksa devreden nakit tutarı, c) Bütçe fazlası ortaya çıkar ise, bu fazlanın nasıl değerlendirileceği, d) Alınan borçların anapara ödemeleri, “Finansmanın Ekonomik Sınıflandırması Cetvelinde” gösterilir. 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Gider Gerçekleşme 56,542,012 57,443,324 68,260,620 101,515,912 108,775,613 123,717,936 141,599,657 144,589,493 145,270,520 171,593,641 Gelir Gerçekleşme 47,270,111 46,741,407 68,385,887 92,861,903 105,234,428 110,654,469 147,566,767 123,904,704 128,452,919 154,111,405 0 20,000,000 40,000,000 60,000,000 80,000,000 100,000,000 120,000,000 140,000,000 160,000,000 180,000,000 200,000,000 Yıllar İtibarıyle Gelir - Gider Gerçekleşmeleri 84% 81% 100% 91% 97% 89% 104% 86% 88% 90% 100% 102% 121% 180% 192% 219% 250% 256% 257% 303% 100% 99% 145% 196% 223% 234% 312% 262% 272% 326% Gelirin Gideri Karşılama Oranı Gider Gerçekleme Artış Oranı Gelir Gerçekleme Artış Oranı
  • 21. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 20 / 46 Alınan borçlar ile bu borçların anapara ödemeleri gelir ve gider bütçelerinde gösterilmez. Alınan borçların faiz tutarları gider bütçesinin faiz giderleri tertibinden ödenir.” (MİBMY Madde 20) “Faiz, ödünç alınan paranın kullanımı karşılığında yapılan ödeme olarak tanımlanır. Bu itibarla, faiz ödemeleri finansman bölümünde sınıflandırılan borç alınan paranın anapara geri ödemesinden ve borçlanma için ödenen komisyon ve ihraç giderlerinden ayrılır. Faiz, dönemler içerisinde sürekli olarak birikmekle birlikte, ödendiği zaman bütçeye gider olarak yazılmalıdır. 04.1 Kamu Kurumlarına Ödenen İç Borç Faiz Giderleri 04.2 Diğer İç Borç Faiz Giderleri 04.3 Dış Borç Faiz Giderleri 04.4 Iskonto Giderleri 04.5 Para Piyasası Nakit İşlemleri Faiz Giderleri 04.6 Türev Ürün Giderleri 04.7 Kira Sertifikası Giderleri” (ABSİR) Analiz: 2009 yılından itibaren her yıl faiz giderlerine bütçeden pay ayrıldığı görülmektedir. Güngören Belediyesi 2016 Yılı Faaliyet Raporuna göre “31.12.2016 tarihi itibariyle banka kredi borcumuz 16.527.256,59 TL’dir.” (2016 FR s. 47) banka kredisi kullanılmıştır. Bu duruma göre ise Açık ve Fazlanın Finansmanı Tablosu düzenlenmesi zorunludur. Grafik 3.3. Yıllar İtibarı ile Faiz Bütçe ve Gerçekleşmeleri Güngören Belediyesi yanlış bütçeleme yapmaktadır. Açık ve Fazlanın Finansmanı Tablosu doldurmalı ve Denk Bütçe hazırlamalıdır. Borç anapara ödemelerini Açık ve Fazlanın Finansmanı tablosunda göstermelidir. 3.1.4 Yıllar İtibariyle Giderler Grafik 3.4. Yıllar İtibarı ile Gider Bütçe ve Gerçekleşmeleri 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Faiz Bütçe 324,000 161,876 352,526 700,000 580,000 1,657,688 2,186,387 250,735 1,166,000 1,725,000 1,448,000 Faiz Gerçekleşme 513,804 608,946 523,491 399,628 977,246 1,531,891 903,272 1,100,819 1,566,691 2,427,904 513,804 608,946 523,491 399,628 977,246 1,531,891 903,272 1,100,819 1,566,691 2,427,904 0 500,000 1,000,000 1,500,000 2,000,000 2,500,000 3,000,000 Yıllar İtibarıyle Faiz Giderleri (Bütçe Gerçekleşme) Faiz Bütçe Faiz Gerçekleşme 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Gider Bütçe 63,211,000 70,328,320 74,038,589 110,401,518 129,527,115 147,155,068 162,246,011 161,014,600 172,900,000 180,750,000 211,800,000 Gider Gerçekleşme 56,542,012 57,443,324 68,260,620 101,515,909 108,772,195 123,717,936 141,599,654 144,589,493 145,270,520 171,593,641 0 50,000,000 100,000,000 150,000,000 200,000,000 250,000,000 Yıllar İtibarıyle Giderler (Bütçe Gerçekleşme) 89% 82% 92% 92% 84% 84% 87% 90% 84% 95% Gider Gerçekleşme Artış Oranı
  • 22. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 21 / 46 Değerlendirme: Güngören Belediyesi gider gerçekleşmeleri 2008-2017 yılları arasında %82-%95aralığında gerçekleşmiştir. Gider gerçekleşme oranları 2010, 2011, 2015 ve 2017 yılları dışında %90 altında gerçekleşmiştir. 3.1.5 Yıllar İtibariyle Gelirler Grafik 3.5. Yıllar İtibarı ile Gelir Bütçe ve Gerçekleşmeleri Değerlendirme: Güngören Belediyesinin gelir gerçekleşmeleri gider gerçekleşmelerinin hemen altında -2010 ve 2014 dışında- %67-%85 aralığında gerçekleşmiştir. Gelir Bütçe Gerçekleşme Oranı sadece iki yıl %90’ın üzerinde gerçekleşmiş, 5 yıl %80’in altında gerçekleşmiştir. 3.1.6 Gider Kalemlerinin Analizi 3.1.6.1 Personel Giderleri Tanım: “Bu bölüm, kamu personeli ile kamu personeli olmasa bile bunlar gibi çalıştırılan veya hizmetinden faydalanılan kişilere veya diğerlerine bordroya dayalı olarak nakden yapılan ödemeleri kapsayacaktır. Ayni nitelikteki ödemeler “Mal ve Hizmet Alım Giderleri”ne, devletin işveren sıfatıyla sosyal güvenlik kurumlarına ödediği primler ise “sosyal güvenlik kurumuna Devlet primi giderleri” bölümüne dâhil edilecektir. Personel giderlerinin ikinci düzeyinde çeşitli personel kanunlarına göre çalıştırılanların istihdam çeşitleri ile çalıştırılma veya hizmetinden yararlanma yöntemleri esas alınarak; memurlar, sözleşmeli personel, işçiler, geçici personel ve diğer personel olarak beş grupta sınıflandırılmıştır. Üçüncü düzey, ödeme türlerine göre sınıflandırılmıştır.” (ABSİR) Analiz: Personel Giderleri Bütçesi 2008 yılından itibaren son 10 yılda %123 oranında, Personel Giderleri Gerçekleşmesi ise %149 oranında artmıştır. Personel Giderleri bütçesinin gerçekleşme oranı ise %88-%104 arasında değişmiştir. Grafik 3.6. Yıllar İtibarı ile Personel Giderleri Bütçe ve Gerçekleşmeleri 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Gelir Bütçe 63,211,000 70,328,320 74,038,589 110,401,518 129,527,115 147,155,068 162,246,011 161,014,600 172,900,000 180,750,000 211,800,000 Gelir Gerçekleşme 47,270,111 46,773,338 68,385,887 92,861,902 105,234,428 110,654,468 147,566,767 123,904,704 128,452,919 154,111,405 0 50,000,000 100,000,000 150,000,000 200,000,000 250,000,000 Yıllar İtibarıyle Gelirler (Bütçe - Gerçekleşme) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Personel - Gider Bütçe 11,921,172 12,806,584 14,351,390 15,613,830 16,878,014 21,361,033 27,583,789 26,394,797 25,537,000 27,664,000 28,576,000 Personel Gider Gerçekleşme 10,554,780 11,949,886 14,728,265 13,921,783 17,473,544 21,541,324 24,243,136 23,538,589 24,507,752 26,253,307 0 5,000,000 10,000,000 15,000,000 20,000,000 25,000,000 30,000,000 35,000,000 Yıllar İtibarıyla Personel Giderleri (Bütçe - Gerçekleşme) 89% 93% 103% 89% 104% 101% 88% 89% 96% 95% Personel Giderleri Gerçekleşme Oranı 75% 67% 92% 84% 81% 75% 91% 77% 74% 85% Gelir Gerçekleşmeleri
  • 23. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 22 / 46 Yıl Giderler Toplamı Personel Giderleri Bütçe Gerçekleşme Bütçe Bütçe İçindeki Oranı 2008'e Göre Artışı Gerçekleşme Giderler İçindeki Oranı 2008'e Göre Artışı Personel Giderleri Gerçekleşme Oranı 2008 63.211.000 56.542.012 11.921.172 19% 100% 10.554.780 19% 100% 89% 2009 70.328.320 57.443.324 12.806.584 18% 107% 11.949.886 21% 113% 93% 2010 74.038.589 68.260.620 14.351.390 19% 120% 14.728.265 22% 140% 103% 2011 110.401.518 101.515.909 15.613.830 14% 131% 13.921.783 14% 132% 89% 2012 129.527.115 108.772.195 16.878.014 13% 142% 17.473.544 16% 166% 104% 2013 147.155.068 123.717.936 21.361.033 15% 179% 21.541.324 17% 204% 101% 2014 162.246.011 141.599.657 27.583.789 17% 231% 24.243.136 17% 230% 88% 2015 161.014.600 144.589.493 26.394.797 16% 221% 23.538.589 16% 223% 89% 2016 172.900.000 145.270.520 25.537.000 15% 214% 24.507.752 17% 232% 96% 2017 180.750.000 171.593.641 27.664.000 15% 232% 26.253.307 15% 249% 95% 2018 211.800.000 28.576.000 13% 223% - - - - T 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 228.687.609 188.712.366 Tablo 3.3. Yıllar İtibarı ile Personel Giderleri Bütçe ve Gerçekleşmeleri 2008-2017 yılları arasında Personel Giderlerinin Gider Bütçesi içindeki oranı ağırlıklı olarak %19’den %13’e, Gerçekleşen Giderler içindeki oranı ise %19’den %15’e düşmüştür. Güngören Belediyesi Personel Giderleri Bütçesi 2008 yılında 12 milyon iken %113 artarak 2018 yılında 28,5 milyona, Personel Giderleri Gerçekleşmeleri ise 2008 yılında 10,5 milyondan %149 artarak 26 milyona çıktığı görülmektedir. 3.1.6.2 Mal ve Hizmet Alım Giderleri Tanım: “…Bu bölüm, büro malzemesi alımları, kira, yakıt, elektrik ödemeleri ile parasal limitlere bakılmaksızın rutin bakım-onarım ödemelerini, telefon vb. haberleşme giderlerini, yolluk giderlerini, taşıma giderlerini, düşük değerli veya bir yıldan az kullanım ömrü olan ekipmanlar için yapılan ödemeler ile çeşitleri ve açıklamaları ekli listelerde ve bu rehberin ilerleyen bölümlerinde ifade edilen benzeri giderleri kapsayacaktır… 03.1 Üretime Yönelik Mal Ve Malzeme Alımları 03.2 Tüketime Yönelik Mal Ve Malzeme Alımla 03.3 Yolluklar 03.4 Görev Giderleri 03.5 Hizmet Alımları 03.6 Temsil Ve Tanıtma Giderleri 03.7 Menkul Mal, Gayrimaddi Hak Alım, Bakım Ve Onarım Giderleri 03.8 Gayrimenkul Mal Bakım Ve Onarım Giderleri 03.9 Tedavi Ve Cenaze Giderleri” (ABSİR) Analiz: Güngören Belediyesi 2016 Yılı Faaliyet Raporundan “Mal ve Hizmet Alım Giderleri: Hizmet kalemi içerisinde çöplerin toplanması, nakli, cadde ve sokakların süpürülmesi işi, güvenlik hizmetleri işi, hizmet binası temizliği işi, araç kiralama giderleri, akaryakıt alım giderleri, tanıtım ve organizasyon giderleri ile diğer mal ve malzeme alımları yer almaktadır.” Mal ve Hizmet Alım Giderleri Bütçesinin 10 yılda %190 artarak 2008 yılında 33 milyon lira iken 2017 yılında 94 milyona çıktığı görülmektedir. Mal Hizmet Alım Giderleri bütçe gerçekleşme oranı 2010’da %104 olarak gerçekleşmişken yıllar itibariyle azalarak 2017 yılında %92 olarak gerçekleştiği görülmektedir.
  • 24. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 23 / 46 Grafik 3.7. Yıllar İtibarı ile Mal ve Hizmet Alımları (Bütçe ve Gerçekleşmeleri) Mal ve Hizmet Alım Giderlerinin Gider Bütçesi ve Gerçekleşmeleri içinde en büyük paya sahip olduğu görülmektedir. 2008 – 2017 yılları arasında ki Mal ve Hizmet Alım Giderlerinin Bütçe içindeki payı yıllar içinde farklılık gösterse de %43-%61 arasında ve ortalaması %49 olarak gerçekleşmiştir. Yine 2008 – 2017 yılları arasında ki Mal ve Hizmet Alım Giderlerinin Gider Gerçekleşmeleri içindeki oranı ise bütçe içindeki payından daha yüksek oranda %47-%54 arasında gerçekleşmiş, ortalaması ise %50 olmuştur. 2008 – 2017 yıllarında ki Toplam Mal ve Hizmet Alım Giderleri Bütçesi içerisindeki ortalama Gerçekleşme payı % 93 olarak gerçekleşmiş olup bu yıllar içerisinde 564 milyon TL’lik Mal ve Hizmet alımı olmuştur. Yıl Giderler Toplamı Mal ve Hizmet Alım Giderleri Bütçe Gerçekleşme Bütçe Bütçe İçindeki Oranı 2008'e Göre Artışı Gerçekleşme Giderler İçindeki Oranı 2008'a Göre Artışı Mal ve Hizmet Alım Giderleri Gerçekleşme Oranı 2008 63.211.000 56.542.012 32.628.596 58% 100% 30.775.563 54% 100% 94% 2009 70.328.320 57.443.324 38.791.744 55% 119% 31.120.808 54% 101% 80% 2010 74.038.589 68.260.620 35.177.399 52% 108% 36.432.268 53% 118% 104% 2011 110.401.518 101.515.909 46.937.925 43% 121% 47.637.413 47% 155% 101% 2012 129.527.115 108.772.195 54.759.075 50% 168% 51.195.738 47% 166% 93% 2013 147.155.068 123.717.936 64.869.638 44% 199% 61.056.147 49% 198% 94% 2014 162.246.011 141.599.657 74.890.820 53% 230% 69.855.874 49% 227% 93% 2015 161.014.600 144.589.493 81.537.050 51% 250% 72.659.928 50% 236% 89% 2016 172.900.000 145.270.520 89.214.000 61% 273% 76.425.850 53% 248% 86% 2017 180.750.000 171.593.641 94.466.000 52% 290% 86.538.002 50% 281% 92% 2018 211.800.000 110.226.000 52% - - - - - T 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 723.498.247 49% 563.697.591 50% (Ort.) 93% Tablo 3.4. Yıllar İtibarı ile Mal ve Hizmet Alım Giderleri Bütçe ve Gerçekleşmeleri 3.1.6.3 Faiz Giderleri Tanım: “Faiz, ödünç alınan paranın kullanımı karşılığında yapılan ödeme olarak tanımlanır. Bu itibarla, faiz ödemeleri finansman bölümünde sınıflandırılan borç alınan paranın anapara geri ödemesinden ve borçlanma için ödenen komisyon ve ihraç giderlerinden ayrılır. Faiz, dönemler içerisinde sürekli olarak birikmekle birlikte, ödendiği zaman bütçeye gider olarak yazılmalıdır. 04.1 Kamu Kurumlarına Ödenen İç Borç Faiz Giderleri 04.2 Diğer İç Borç Faiz Giderleri 04.3 Dış Borç Faiz Giderleri 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Mal ve Hizmet A. G. - Bütçe 32,628,596 38,791,744 35,177,399 46,937,925 54,759,075 64,869,638 74,890,820 81,537,050 89,214,000 94,466,000 110,226,000 Mal ve Hizmet A. G. - Gerçekleşme 30,775,563 31,120,808 36,432,268 47,637,413 51,195,738 61,056,147 69,855,874 72,659,928 76,425,850 86,538,002 0 20,000,000 40,000,000 60,000,000 80,000,000 100,000,000 120,000,000 Yıllar İtibarıyla Mal ve Hizmet Alım Giderleri (Bütçe ve Gerçekleşme 94% 80% 104% 101% 93% 94% 93% 89% 86% 92% Mal ve Hizmet Alım Giderleri Gerçekleşme Oranı
  • 25. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 24 / 46 04.4 Iskonto Giderleri 04.5 Para Piyasası Nakit İşlemleri Faiz Giderleri 04.6 Türev Ürün Giderleri 04.7 Kira Sertifikası Giderleri” (ABSİR) Analiz: Faiz Giderlerinin Gider Bütçesi ve Gerçekleşmeleri içindeki oranı 2008-2017 arasında ortalama %1 olmuştur. Güngören Belediyesinin 9 yılda Faize 8.125.788 TL ödediği görülmektedir. Grafik 3.8. Yıllar İtibarı ile Faiz Bütçe ve Gerçekleşmeleri Faiz Giderleri Bütçesi 2008 yılında 324 bin TL iken 2017 yılında 1,7 milyon TL olmuştur. Faiz Giderleri Gerçekleşmesi ise 2008 yılında 500 bin TL iken 10 yılda %373 oranında artarak 2017 yılında 2,4 milyon TL olmuştur. Güngören Belediyesinin faize ayırdığı kaynağın her geçen yıl artarak toplamda gerçekleşmesi 10 buçuk milyon TL olmuştur. 2008 – 2017 yıllarında ki Toplam Faiz Giderleri Bütçesi içerisindeki ortalama Gerçekleşme payı beklenenin üzerinde bir gerçekleşme ile % 116 olmuştur. Yıllar Giderler Toplamı Faiz Giderleri Bütçe Gerçekleşme Bütçe Gerçekleşme 2008'e Göre Gerçekleşme Artış Oranı Faiz Giderleri Gerçekleşme Oranları 2.008 63.211.000,00 56.542.012,08 324.000 513.804 100% 159% 2.009 70.328.320,00 57.443.323,96 161.876 608.946 119% 376% 2.010 74.038.589,00 68.260.619,52 352.526 523.491 102% 148% 2.011 110.401.518,00 101.515.908,58 700.000 399.628 78% 57% 2.012 129.527.115,00 108.772.195,48 580.000 977.246 190% 168% 2.013 147.155.068,00 123.717.936,16 1.657.688 1.531.891 298% 92% 2.014 162.246.011,00 141.599.657,18 2.186.387 903.272 176% 41% 2.015 161.014.600,00 144.589.492,67 250.735 1.100.819 214% 439% 2.016 172.900.000,00 145.270.520,23 1.166.000 1.566.691 305% 134% 2.017 180.750.000,00 171.593.640,88 1.725.000 2.427.904 473% 141% 2.018 211.800.000,00 - - - - T. 2008 - 2018 1.483.372.221 1.119.305.307 9.104.212 10.553.692 (Ort.) 116% Tablo 3.5. Yıllar İtibarı ile Faiz Bütçe ve Gerçekleşmeleri 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Faiz Bütçe 324,000 161,876 352,526 700,000 580,000 1,657,688 2,186,387 250,735 1,166,000 1,725,000 1,448,000 Faiz Gerçekleşme 513,804 608,946 523,491 399,628 977,246 1,531,891 903,272 1,100,819 1,566,691 2,427,904 0 500,000 1,000,000 1,500,000 2,000,000 2,500,000 3,000,000 Yıllar İtibarıyle Faiz Giderleri (Bütçe Gerçekleşme) 159% 376% 148% 57% 168% 92% 41% 439% 134% 141% Faiz Gerçekleşmeleri
  • 26. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 25 / 46 3.1.6.4 Cari Transferler Tanım: “Sermaye birikimi hedeflemeyen ve cari nitelikli mal ve hizmet alımını finanse etmek amacıyla karşılıksız olarak yapılan ödemelerdir. Ayni işlemler analitik bütçe sınıflandırmasının kapsamı dışında olduğundan ayni nitelikteki transferler bu kapsamda yer almayacaktır. Transferler nihai olarak kimin yararlandığına göre değil kime ödendiğine göre sınıflandırılmalıdır. 05.1 Görev Zararları 05.2 Hazine Yardımları 05.3 Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Yapılan Transferler 05.4 Hane Halkına Yapılan Transferler 05.5 Devlet Sosyal Güvenlik Kurumlarından Hane Halkına Yapılan Fayda Ödemeleri 05.6 Yurtdışına Yapılan Transferler 05.8 Gelirlerden Ayrılan Paylar” (ABSİR) 2016 Yılı Faaliyet Raporundan: “Cari Transferler: Gider kalemi içerisinde Emekli Sandığı ödemeleri, İller Bankası’na ödenen ortaklık payı, memur personele verilen yemek yardımları ödemeleri, memur personele verilen sosyal yardım ödemeleri, yardım sandığı ödemeleri, asker ailesi yardım giderleri, fakir ailelere verilen aşevi yemek yardımları ve sağlık amaçlı giderler bulunmaktadır.” Analiz: Cari Transferler Bütçesi 2008 yılında 7,5 milyon TL iken 10 yılda %34 artarak 2018 yılında yaklaşık 10 milyon TL olmuştur. Cari Transferlerin Bütçe Gerçekleşme Oranı yıllar itibariyle farklılık gösterse de 8 yıl için ortalama artışı %93 olmuştur. Grafik 3.9. Yıllar İtibarı ile Cari Transferler Bütçe ve Gerçekleşmeleri Cari Transferlerin Bütçe Giderler içindeki oranı 2008 yılında %12 iken yıllar içinde azalarak 2018 yılında %5’e düşmüştür. Yine Cari Transfer Giderlerin 2009 yılında Giderler içerisinde ki oranı % 11 iken 2017 yılında ki Giderler içerisinde ki oranı %5 düşmüştür. Uluslararası dernek ve birliklere üyelik aidatları, İller Bankası ortaklık payı, SGK ek karşılık emekli kesenekleri, kalkınma ajans payı gibi kalemlere ayrılan payların mevzuat açısından sabit olmasına karşılık Cari Transferlere ayrılan kaynağın azalması belediyenin bütçesinden yoksullara ayrılan payın iyice azaldığını göstermektedir. 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Cari Transfer- Bütçe 7,485,765 6,668,814 7,555,689 9,359,642 11,092,147 8,231,042 10,786,704 9,330,442 9,795,000 11,102,000 10,028,000 Cari Transfer- Gerçekleşme 5,594,417 6,556,219 6,755,191 7,338,512 9,743,475 8,083,942 8,876,961 10,168,426 9,990,925 9,430,635 0 2,000,000 4,000,000 6,000,000 8,000,000 10,000,000 12,000,000 Yıllar İtibarı ile Cari Transferler (Bütçe Gerçekleşme) 75% 98% 89% 78% 88% 98% 82% 109% 102% 85% Cari Transfer Gerçekleşme Oranı
  • 27. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 26 / 46 Yıl Giderler Toplamı Cari Transferler Bütçe Gerçekleşme Bütçe Bütçe İçindeki Oranı 2008’e Göre Değişim Gerçekleşme Giderler İçindeki Oranı 2008’e Göre Değişim Cari Transfer Gerçekleşme Oranı 2008 63.211.000 56.542.012 7.485.765 12% 100% 5.594.417 10% 100% 75% 2009 70.328.320 57.443.324 6.668.814 9% 89% 6.556.219 11% 117% 98% 2010 74.038.589 68.260.620 7.555.689 10% 101% 6.755.191 10% 121% 89% 2011 110.401.518 101.515.909 9.359.642 8% 125% 7.338.512 7% 131% 78% 2012 129.527.115 108.772.195 11.092.147 9% 148% 9.743.475 9% 174% 88% 2013 147.155.068 123.717.936 8.231.042 6% 110% 8.083.942 7% 145% 98% 2014 162.246.011 141.599.657 10.786.704 7% 144% 8.876.961 6% 159% 82% 2015 161.014.600 144.589.493 9.330.442 6% 125% 10.168.426 7% 182% 109% 2016 172.900.000 145.270.520 9.795.000 6% 131% 9.990.925 7% 179% 102% 2017 180.750.000 171.593.641 11.102.000 6% 148% 9.430.635 5% 169% 85% 2018 211.800.000 - 10.028.000 5% 134% 0% T. 2008 - 2018 1.483.372.221 1.119.305.307 101.435.245 7% 82.538.702,90 7% Tablo 3.6. Yıllar İtibarı ile Cari Transferler Bütçe ve Gerçekleşmeleri 3.1.6.5 Sermaye Giderleri (YATIRIM) Tanım: “Daha geniş açıklaması “Tanımlar” bölümünde yapıldığı üzere, sermaye harcamaları, sabit sermaye edinimleri, gayrimenkuller ya da gayri maddi aktiflerin edinimi için yapılan ve Devlet mal varlığını artıran ödemelerdir. Ayrıca, taşınmaz mal yapımı ile bakım- onarımının gerektirdiği yıkım ve enkaz temizleme işleri de bu kapsamda değerlendirilecektir. Bu ödemeler, her yıl bütçe kanunlarıyla belirlenecek asgari limitin üzerinde olmalıdır ve kullanım ömürleri bir yıl veya daha uzun olmalıdır. 06.1 Mamul Mal Alımları 06.3 Gayri Maddi Hak Alımları 06.4 Gayrimenkul Alımları Ve Kamulaştırması 06.5 Gayrimenkul Sermaye Üretim Giderleri 06.6 Menkul Malların Büyük Onarım Giderleri 06.7 Gayrimenkul Büyük Onarım Giderleri 06.8 Stok Alımları” (ABSİR) Analiz: Sermaye Giderleri Bütçesi 2008-2010 yıllarında 6 ile 10 milyon TL arasında oldukça düşük iken 2011 yılında artarak 33 milyona, 2012 yılında 37 milyona ve 2013 yılında 40 milyona çıkmıştır. Sermaye giderleri 2013 yılından itibaren ise sürekli azalarak 2017 yılında 27 milyona düşmüştür. 2018 yılında ise olası seçimin motivasyonu ile 38 milyona çıkarılmıştır. Sermaye Giderleri gerçekleşmeleri ise 2008 ve 2010 yıllarına göre önemli ölçüde artsada bu artış bütçedeki artış oranında asla olmamış 2011 ile 2016 yılları arasında ki gerçekleşmeler maksimum 24-34 milyon aralığında gerçekleşmiştir.
  • 28. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 27 / 46 Grafik 3.10. Yıllar İtibarı ile Sermaye Giderleri (Yatırım) Bütçe ve Gerçekleşmeleri Sermaye Giderleri Bütçesinin bütçe içindeki payı 2008-2010 yılları hariç tutulduğunda 2011 yılında %30 iken her geçen yıl azalarak 2017 yılında %15, 2018 yılında ise %18’e düştüğü görülmektedir. Sermaye Giderlerinin payıda bütçeye paralel olarak giderler içindeki oranı 2011 yılından sonra azalarak 2016 yılında %17’ye 2017 yılında da %18’e düşmüştür. 2011 - 2018 yılları arasında ki Gider Bütçesi artışı %92, 2011 - 2017 yılları arasında Gider Gerçekleşmesi artışı %69 oranında artarken bu yıllar arasındaki Sermaye Giderlerinin oranı da gerek bütçede gerekse de gerçeklemelerde artış değil, azalma olmuştur. Güngören Belediyesinin 2008 – 2017 yılları arasında ki 10 yıl içerisinde ki Sermaye gideri yani yatırım miktarı yaklaşık 221 milyon tutarında olmuştur. Yıl Giderler Toplamı Sermaye Giderleri Bütçe Gerçekleşme Bütçe Bütçe İçindeki Oranı 2011’e Göre Değişim Gerçekleşme Giderler İçindeki Oranı 2011’e Göre Değişim Sermaye Giderleri Gerçekleşme Oranı 2008 63.211.000 56.542.012 7.048.315 11% 22% 7.508.707 13% 26% 107% 2009 70.328.320 57.443.324 6.170.827 9% 19% 5.294.971 9% 18% 86% 2010 74.038.589 68.260.620 10.608.119 14% 32% 6.730.034 10% 23% 63% 2011 110.401.518 101.515.909 32.760.092 30% 100% 28.787.564 28% 100% 88% 2012 129.527.115 108.772.195 36.546.635 28% 112% 25.366.161 23% 88% 69% 2013 147.155.068 123.717.936 40.050.016 27% 122% 28.381.337 23% 99% 71% 2014 162.246.011 141.599.657 34.310.001 21% 105% 33.510.582 24% 116% 98% 2015 161.014.600 144.589.493 28.305.362 18% 86% 30.368.587 21% 105% 107% 2016 172.900.000 145.270.520 33.067.000 19% 101% 24.080.074 17% 84% 73% 2017 180.750.000 171.593.641 27.325.000 15% 83% 31.418.061 18% 109% 115% 2018 211.800.000 38.076.000 18% 116% - - - - T. 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 294.267.367 - 221.446.078 - - 75% Tablo 3.7. Yıllar İtibarı ile Sermaye Giderleri (Yatırım) Bütçe ve Gerçekleşmeleri 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Sermaye Giderleri Bütçe 7,048,315 6,170,827 10,608,119 32,760,092 36,546,635 40,050,016 34,310,001 28,305,362 33,067,000 27,325,000 38,076,000 Sermaye Giderleri Gerçekleşme 7,508,707 5,294,971 6,730,034 28,787,564 25,366,161 28,381,337 33,510,582 30,368,587 24,080,074 31,418,061 0 5,000,000 10,000,000 15,000,000 20,000,000 25,000,000 30,000,000 35,000,000 40,000,000 45,000,000 Yıllar İtibarı ile Sermaye Giderleri/Yatırım Harcamaları (Bütçe Gerçekleşme) 107% 86% 63% 88% 69% 71% 98% 107% 73% 115% Sermaye Giderleri Gerçekleşme Oranı
  • 29. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 28 / 46 3.1.6.6 Sermaye Transferleri Tanım: “Bütçe dışına sermaye birikimi amaçlayan veya sermaye nitelikli mal ve hizmetlerin finansmanı amacıyla yapılan karşılıksız ödemelerdir. Transferin cari nitelikli mi yoksa sermaye nitelikli mi olduğunu belirlemek için cari harcama - sermaye harcaması ayrımında kullanılan kriterler dikkate alınmalıdır. 07.1 Yurtiçi Sermaye Transferleri 07.2 Yurtdışı Sermaye Transferleri” (ABSİR) Analiz: Sermaye Transferleri kaleminde 2010-2014-2015-2016-2017 yıllarında bütçe ve gerçekleşme olduğu görülmektedir. Belirtilen yıllar içerisinde Sermaye Transferlerinde toplamda 22 milyonu aşkın bir harcama yapıldığı görülmektedir. Ancak ilgili faaliyet raporlarında bu gider kalemine ilişkin açıklama tespit edilememiştir. Bu harcamalar hangi kuruma yapılmıştır? Acaba belediyelerin sermaye transferleri kaleminden düzenli olarak yapması gereken giderleri yok mudur? Varsa bunlar yanlışlıkla cari transferler kaleminden mi yapılmakta, yoksa gerçekleştirilmemekte midir? Yıl Giderler Toplamı Sermaye Transferleri Bütçe Gerçekleşme Bütçe Bütçe İçindeki Oranı Gerçekleşme Giderler İçindeki Oranı 2008 63.211.000 56.542.012 3 0,00% 0 0,00% 2009 70.328.320 57.443.324 0 0,00% 0 0,00% 2010 74.038.589 68.260.620 843.869 1,14% 443.869 0,65% 2011 110.401.518 101.515.909 0 0,00% 0 0,00% 2012 129.527.115 108.772.195 0 0,00% 0 0,00% 2013 147.155.068 123.717.936 200.000 0,14% 0 0,00% 2014 162.246.011 141.599.657 20.000 0,01% 1.011.730 0,71% 2015 161.014.600 144.589.493 3.310.000 2,06% 3.642.923 2,52% 2016 172.900.000 145.270.520 1.523.000 0,88% 5.216.568 3,59% 2017 180.750.000 171.593.641 4.887.000 2,70% 11.803.473 6,88% 2018 211.800.000 - 8.402.000 3,97% - T. 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 19.185.872 22.118.563 Tablo 3.8. Yıllar İtibarı ile Sermaye Transferleri (Bütçe ve Gerçekleşmeleri) Not: Bu Raporlamada bütçeleri Performans Programlarından(PP) takip ettiğimizden, 2014 yılındaki PP’daki bütçeyi göz önünde bulundurduk. (2014 FR’nda Bütçe Gideri/173.021.860,84 TL dir. ) 3.1.6.7 Yedek Ödenek Tanım: “Bütçede başlangıçta öngörülemeyen hizmetlerin karşılığı olmak üzere veya yıl içi gelişmeler neticesinde yapılan tahminlerde sapmalar olması ihtimaline karşılık hizmetleri aksatmamak amacıyla ihtiyat olarak ayrılan ödeneklerdir... 09.1 Personel Giderlerini Karşılama Ödeneği 09.2 Kur Farklarını Karşılama Ödeneği 09.2 Kur Farklarını Karşılama Ödeneği 09.3 Yatırımları Hızlandırma Ödeneği 09.5 Doğal Afet Giderlerini Karşılama Ödeneği 09.6 Yedek Ödenek 09.7 Yeni Kurulacak Daire Ve İdarelerin İhtiyaçlarını Karşılama Ödeneği 09.8 Mülteci Ve Göçmen Giderleri Ödeneği 09.9 Diğer Yedek Ödenekler” (ABSİR) “Yedek ödenek; MADDE 38 – (1) Bütçede öngörülen hizmet ve amaçları gerçekleştirmek, ödenek yetersizliğini gidermek veya bütçenin düzenlenmesi ve görüşülmesi sırasında düşünülmeyen veya öngörülmeyen ve bütçede tertibi bulunmayan ancak yerine getirilmesi zorunlu hizmetlere ilişkin giderleri karşılamak üzere, gerektiğinde diğer tertiplere aktarma yapmak amacıyla “09-Yedek Ödenek” tertibine bütçe gelirleri toplamının %10’undan fazla olmamak kaydıyla en az % 5 ödenek konulur. 09-Yedek Ödenek tertibi
  • 30. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 29 / 46 altındaki yedek ödenek dışındaki diğer tertiplere konulacak yedek ödenekler konulduğu amaç dışında kullanılamaz. Bu tertipten diğer tertiplere aktarma encümen kararıyla yapılır.” (Mahalli İdareler Bütçe Ve Muhasebe Yönetmeliği) Analiz: Yedek Ödenek bütçesi kendisinden doğrudan harcama yapılmayan bir ödenek kalemidir. Yedek Ödenek kaleminden yetkili organ kararıyla ilgili bütçe kalemine ödenek aktarımı yapılır ve harcamalar ilgili ödenek kaleminden yapılır. Yedek Ödenek kaleminde kalan ödenekler ise yılsonunda iptal edilir Grafik 3.11. Yıllar İtibarı ile Yedek Ödenekler (Bütçe ve Gerçekleşmeleri) Güngören Belediyesi 2008 yılında bütçenin %2,86, 2009 yılında Bütçesinin %4,98, 2010 yılında bütçenin %3,5, 2011 yılında %2,65 oranında Yedek Ödenek ayırmıştır. Bu ise Yönetmeliğin öngördüğü asgari %5 oranının altında kalmaktadır. Yıl Giderler Toplamı Yedek Ödenekler Bütçe Gerçekleşme Bütçe Bütçe İçindeki Oranı Gerçekleşme Bütçe 2008'e Göre Artış Oranı 2008 63.211.000 56.542.013 1.805.320 2,86% 0 100% 2009 70.328.320 57.443.324 3.500.006 4,98% 0 194% 2010 74.038.589 68.260.620 2.590.004 3,50% 0 143% 2011 110.401.518 101.515.909 2.926.236 2,65% 926.236 162% 2012 129.527.115 108.772.195 7.665.373 5,92% 1.165.373 425% 2013 147.155.068 123.717.936 7.360.000 5,00% 0 408% 2014 162.246.011 141.599.657 8.112.301 5,00% 0 449% 2015 161.014.600 144.589.492 8.051.000 5,00% 0 446% 2016 172.900.000 145.270.520 8.645.000 5,00% 0 479% 2017 180.750.000 171.593.641 9.500.000 5,26% 0 526% 2018 211.800.000 10.600.000 5,00% 587% T. 2008-2018 1.483.372.221 1.119.305.307 70.755.240 2.091.609 Tablo 3.9. Yıllar İtibarı ile Yedek Ödenekler (Bütçe ve Gerçekleşmeleri) Güngören Belediyesinin 2011 ve 2012 yıllarında doğrudan Yedek Ödenek Kaleminden harcama yaptığı görülmektedir. Bu durum Güngören Belediyesi tarafından izahı gerektiren bir durumdur. 3.1.7 Gelir Kalemlerinin Analizi 3.1.7.1 Vergi Gelirleri Tanım: 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Yedek Ödenek - Bütçe 1,805,320 3,500,006 2,590,004 2,926,236 7,665,373 7,360,000 8,112,301 8,051,000 8,645,000 9,500,000 10,600,00 Yedek Ödenek - Gerçekleşme 0 0 0 926,236 1,165,373 0 0 0 0 0 0 2,000,000 4,000,000 6,000,000 8,000,000 10,000,000 12,000,000 Yıllar İtbarı ile Yedek Ödenekler (Bütçe ve Gerçekleşme)
  • 31. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 30 / 46 “Vergiler Devletin; kamu otoritesine dayanarak ve kamu amaçları için, zorunlu, karşılıksız ve geri ödemesiz olarak yaptığı tahsilatlarını içermektedir... 01.1 Gelir Ve Kazanç Üzerinden Alınan Vergiler 01.2 Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler 01.3 Dâhilde Alınan Mal Ve Hizmet Vergileri 01.4 Uluslararası Ticaret Ve Muamelelerden Alınan Vergiler 01.5 Damga Vergisi 01.6 Harçlar 01.9 Başka Yerde Sınıflandırılmayan Vergiler” (ABSİR) Analiz: Vergi Gelirleri Bütçesinin gerçekleşme oranı yıllar içinde farklılık göstermekle birlikte (2010 yılı hariç tutulduğunda) %70-%90 arasında değişmiştir. Grafik 3.12. Yıllar İtibarı ile Vergi Gelirleri (Bütçe ve Gerçekleşmeleri) Vergi Gelirleri Gerçekleşmesi 2008 yılında 16 milyon TL iken 10 yılda %252 artarak 2017 yılında 52 milyon TL olmuştur. Vergi Gelirleri Gerçekleşmesinin toplam gelirler içindeki payı ise 2008 yılında %34 iken (olağan dışı gelirler olan sermaye gelirleri ve alınan bağış ve yardımların miktarına bağlı olarak) 2016 yılında %40 olmuştur. Vergi Gelirleri gerçekleşme miktarlarındaki artış (Emlak Rayiç Değerlerinin yeniden belirlendiği 2010 ve 2015 yılları haricinde) oldukça düzenli olmuşken bütçe gerçekleşme oranlarındaki bu ölçüde sapma vergi gelirlerine yönelik bütçelemenin gerçekçi olarak yapılmadığını, gerçekçilikten uzak bir şekilde bütçe yapıldığını göstermektedir. Yıl Gelirler Toplamı Vergi Gelirleri Bütçe Gerçekleşme Bütçe Bütçe İçindeki Oranı 2008’e Göre Değişim Gerçekleşme Gelirler İçindeki Oranı 2008’e Göre Değişim Vergi Gelirleri Gerçekleşme Oranları 2008 63.211.000 47.270.111 25.828.390 41% 100% 16.115.454 34% 100% 62% 2009 70.328.320 46.773.338 20.871.634 30% 81% 14.633.433 31% 91% 70% 2010 74.038.589 68.385.887 22.496.244 30% 87% 28.683.287 42% 178% 128% 2011 110.401.518 92.861.903 40.881.481 37% 158% 36.658.515 39% 227% 90% 2012 129.527.115 105.234.428 43.983.529 34% 170% 37.123.216 35% 230% 84% 2013 147.155.068 110.654.469 52.647.001 36% 204% 46.133.152 42% 286% 88% 2014 162.246.011 147.566.767 66.775.776 41% 259% 46.478.111 31% 288% 70% 2015 161.014.600 123.904.704 67.045.901 42% 260% 54.331.843 44% 337% 81% 2016 172.900.000 128.452.919 64.063.000 37% 248% 51.603.596 40% 320% 81% 2017 180.750.000 154.111.405 65.939.000 36% 255% 51.509.261 33% 352% 78% 2018 211.800.000 - 79.737.000 38% 309% - 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Vergi Gelirleri - Bütçe 25,828,390 20,871,634 22,495,244 40,881,481 43,983,529 52,647,001 66,775,776 67,045,901 64,063,000 65,939,000 79,737,000 Vergi Gelirleri - Gerçekleşme 16,115,454 14,633,433 28,683,287 36,658,515 37,152,621 46,133,152 46,478,111 54,331,843 51,603,596 51,509,261 0 10,000,000 20,000,000 30,000,000 40,000,000 50,000,000 60,000,000 70,000,000 80,000,000 90,000,000 Yıllar İtibarıyle Vergi Gelirleri (Bütçe Gerçekleşme) 62% 70% 128% 90% 84% 88% 70% 81% 81% 78% Vergi Gelirleri Gerçekleşme Oranları
  • 32. GÜNGÖREN BELEDİYESİ 2009-2016 MALİ PERFORMANS ANALİZİ SAADET PARTİSİ GÜNGÖREN İLÇE BAŞKANLIĞI 31 / 46 T. 2008-2018 1.483.372.221 1.025.215.931 550.268.956 383.269.867 Tablo 3.10. Yıllar İtibarı ile Vergi Gelirleri (Bütçe ve Gerçekleşmeleri) 3.1.7.2 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Tanım: “Bu bölüm, Devletin sahip olduğu mülklerden, teşebbüslerden, mali ya da gayri maddi aktiflerden sağlanan gelirlerden, idarelerin sundukları belirli hizmetler karşılığında tahsil ettikleri gelirlerden, malların kullanma veya faaliyette bulunma izni karşılığı tahsil edilen gelirlerden, mal satış (sermayeye dâhil olması gerekenler hariç) gelirlerinden, KİT ve kamu bankaları gelirlerinden, kira gelirlerinden ve bunun gibi diğer gelirlerden oluşur. 03.1 Mal Ve Hizmet Satış Gelirleri 03.2 Malların Kullanma Veya Faaliyette Bulunma İzni Gelirleri 03.3 Kit Ve Kamu Bankaları Gelirleri 03.4 Kurumlar Hasılatı 03.6 Kira Gelirleri 03.9 Diğer Teşebbüs Ve Mülkiyet Gelirleri” (ABSİR) Analiz: Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Bütçesi 2009-2016 yılları arasında 1-6 milyon TL arasında, gerçekleşmeleri ise 1-3 milyon TL arasında iken, 2017 yılında 30 milyon, 2018 yılında ise 17 milyon olarak bütçelenmiştir. Güngören Belediyesi 2017 ve 2018 yılı bütçelerinin hiçbir şekilde gerçekçi yapılmadığı görülmektedir. Gelirlerdeki bu tür olağandışı değişiklikler Sermaye Gelirleri, Alınan Bağış ve Yardımlar gibi gelir kalemlerinde olur. Belki de Güngören Belediyesi bazı belediyelerde olduğu gibi –doğru olmasa da- Sermaye Gelirlerini burada göstermiş olabilir. Grafik 3.13. Yıllar İtibarı ile Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri (Bütçe ve Gerçekleşmeleri) 2009-2016 yılları arasında Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirlerinin gerçekleşen gelirler içindeki payı %2-3 arasında değişmiştir. Bütçe Gerçekleşme Oranı ise %169’dan, %49’a kadar oldukça düzensiz bir şekilde gerçekleşmiştir. Yıl Gelirler Toplamı Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Bütçe Gerçekleşme Bütçe Bütçe İçindeki Oranı 2008’a Göre Değişim Gerçekleşme Gelirler İçindeki Oranı 2008’a Göre Değişim Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Gerçekleşme Oranı 2008 63.211.000 47.270.111 1.251.000 2% 100% 921.820 2% 100% 74% 2009 70.328.320 46.773.338 1.065.514 2% 85% 1.132.194 2% 123% 106% 2010 74.038.589 68.385.887 1.127.000 2% 90% 1.694.864 2% 184% 150% 2011 110.401.518 92.861.903 1.286.540 1% 103% 2.176.579 2% 236% 169% 2012 129.527.115 105.234.428 6.451.050 5% 516% 3.175.121 3% 344% 49% 2013 147.155.068 110.654.469 3.825.000 3% 306% 3.423.670 3% 371% 90% 2014 162.246.011 147.566.767 4.585.138 3% 367% 2.843.129 2% 308% 62% 2015 161.014.600 123.904.704 4.429.163 3% 354% 2.720.563 2% 295% 61% 2016 172.900.000 128.452.919 4.883.000 3% 390% 3.429.720 3% 372% 70% 2017 180.750.000 154.111.405 29.786.000 16% 2381% 3.517.407 2% 382% 79% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri - Bütçe 1,251,000 1,065,514 1,127,000 1,286,540 6,451,050 3,825,000 4,585,138 4,429,163 4,883,000 29,786,000 17,211,000 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri - Gerçekleşme 921,820 1,132,194 1,694,864 2,176,579 3,175,121 3,423,670 2,843,129 2,720,563 3,429,720 3,517,407 0 5,000,000 10,000,000 15,000,000 20,000,000 25,000,000 30,000,000 35,000,000 Yıllar İtibarıyle Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri (Bütçe ve Gerçekleşme) 74% 106% 150% 169% 49% 90% 62% 61% 70% 79% Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Gerçekleşme Oranı