primer egyemplarne nastave

1. EGZEMPLARNA NASTAVA
Pojmovno određenje interaktivnog sistema nastave:
Egzemplarna ili paradigmatska nastava je savremena didaktička koncepcija kojom se nastoji
prevladati suprotnost između opširnosti nastavnog programa- sadržaja i savremenog načina
izvođenja nastave, što zahtijeva razmjerno više nastavnog vremena. Izraz „egzemplarna
nastava“ prvi put je upotrijebio u Njemačkoj Martin Vengenštaj 1952. godine. Pojam
egzemplarna potiče od latinskog izraza „exemplum“ što znači: primjer, iz mnoštva uzeto
bitno,suštinsko,esencijalno. Ideja o egzemplarnoj nastavi javila se prvo u Americi i Zapadnoj
Evropi, gdje se ova didaktička koncepcija najviše teorijski i praktično razrađivala, mada se
nebi trbali potcijeniti nastojanja i pokušaji tzv.“esencijalista“ u Americi.
Pozicije i uloge učenika i nastavnika u procesu nastave:
Od nastavnika se traži široka- pedagoško-didaktičko- metodička stručna osposobljenost i
kultura, kontinuirano usavršavanje u struci, svom i drugim predmetima.Od njega se traži
disciplinovanost,orginalnost,snalažljivost,motivisanost i želja za poticanjem učenika,njihovo
usmjeravanje,bodrenje, davanje sugestija u radu, uvažavanje njihovih individualnih
osobenosti,kreativnost i orginalnost, potreba za samodokazivanjem, samopotvrđivanjem i sl.
Nastavnik ima subjekatsku poziciju u ovoj nastavi.
Učenik je u poziciji da sluša, prati, te povremeno vodi razgovor sa nastavnikom.
Ostvarene komunikacije i interakcije između učenika i nastavnika, učenika i nastavnih
sadržaja materijalno- tehničke osnove:
U egzemplarnoj nastavi nastavnik ostvaruje dvosmjernu i direktnu komunikaciju.
Odnos između učenika i nastavnika i ostalih neposrednih faktora nastave:
U egzemlarnoj nastavi uspostavlja se direktan odnos između učenika i nastavnika,nastavnih
sadržaja i sredstava, što je velika prednost.Bitno je da učenici priloikom obrade egzemplarnog
sadržaja pod rukovodstvom nastavnika dožive i stvaralački prerade sadržaj,da egzemplar
prezentira cjelinu, da učenicima omogući aktivno učenje.

2. Primjena metoda i oblika rada u nastavi:
U egzemplarnoj nastavi koristi se verbalno- tekstualna i ilustrativno- demonstrativna metoda .
Edukativne vrijednosti nastavnog sistema:
Primjenom ovog sistema nastave doprinosi osposobljavanju učenika za samoučenje,
samostalni rad, aktivno i interaktivno učenje, izbjegava didaktički materijalizam i
enciklopedizam, odnosno preobinost nastavnih sadržaja, učenici na manjem broju činjenica
usvajaju pojmove, razvijaju mišljenje, zaključivanje, pronalaze granicu između znanja i
neznanja.