Tingkatan 3 sains

1. BAB 6: TANAH DAN
SUMBERNYA
Unsur: bahan yang terdiri daripada 1 jenis atom sahaja
Sebatian: bahan yang terdiri daripada dua atau lebih unsur bergabung
secara kimia
Campuran : terdiri daripada dua atau lebih komponen yang bergabung
secara fizikal
Logam: Berkilat, boleh ditempa, boleh di mulur, konduktor haba dan
elektrik yang baik.

3. Mineral
Unsur Logam
Natrium (Na), Kalium (K), Kalsium (Ca),
Magnesium (Mg),Aluminium (Al), Zink
(Zn), Ferum/ Besi (Fe),Stanum /Timah
(Sn), Kuprum (Cu), Merkuri (Hg), Emas
(Au), Platinum (Pt)
Unsur Bukan
Logam
Karbon (C), Fosforus
(P), Sulfur (S),
Oksigen (O),
Hidrogen (H)

5. Sebatian
Logam +
Oksigen =
Logam Oksida
Bauxide (Al2O3)
Hematite ( Fe2 O3)
Kasiterit (SnO2)
Logam + Karbon
= Logam
karbonat
Magnesit (Mg CO3)
Malakit (Cu2 (OH)2 CO3)
Siderit (FeCo)
Logam + Sulfur =
Logam Sulfida
Besi Pirit (FeSO4)
Galena (PbSO4)
Kalkosit (CuSO4)
Logam + Silikon
= Logam Silikat
Kuprum Silikat
Besi silikat
Nikel Selikat
Mangan Selikat

6. Kalium
Natrium
Kalsium
Mangnesium
Aluminium
Karbon
Zink
Besi
Stanum
Plumbum
Kuprum
Merkuri
Argentum
Emas
Platinum

7. OKSIDA LOGAM
• Keras dan tidak larut dalam air (kecuali Kalium Oksida,
Natrium Oksida, Kalsium Oksida membentuk larutan
beralkali).
• Oksida logam tidak dapat terurai apabila di panaskan kecuali
Merkuri oksida
• Penguraian logam dari oksida logam yang kurang reaktif dari
karbon (Zink, Ferum (Besi) , stanum (timah),Plumbum,
Kuprum, Merkuri, Argentum, Emas dan platinum) melalui
kaedah pemanasan dapat dilakukan dengan menambah
karbon semasa proses pemanasan. Oksigen akan di tarik oleh
karbon membentuk karbon dioksida lantas menguraikan
logam dari oksida logam

8. KARBONAT LOGAM
• Sangat Keras dan tidak boleh digores dengan pisau atau keluli
tidak larut dalam air (kecuali Kalium karbonat, Natrium
Karbonat)
• Terurai apabila dipanaskan dengan kuat membentuk oksida
logam dan karbon dioksida (kecuali Kalium karbonat, Natrium
Karbonat)
• Logam Karbonat Logam oksida + karbon dioksida
Contoh:
• Aluminium Karbonat Aluminium Oksida + karbon
dioksida

9. SULFIDA LOGAM
• Keras dan tidak larut dalam air (kecuali Kalium Sulfida, Natrium
Sulfida)
• Terurai apabila dipanaskan membentuk oksida logam dan Sulfur
dioksida (kecuali Kalium Sulfida, Natrium Sulfida)
• Logam Sulfida Logam oksida + Sulfur dioksida
Contoh:
• Aluminium Sulfida Aluminium Oksida + Sulfur
dioksida

10. TINDAK BALAS ANTARA LOGAM
DAN BUKAN LOGAM

12. SEBATIAN KALSIUM
• Kalsium merupakan logam yang reaktif oleh itu kasium
mudah bertindak balas dengan unsur lain membentuk
sebatian.
• Cth: Kalsium oksida, kalsium klorida, kalsium hidroksida,
kasium karbonat, kalsium nitrat dan kalsium sulfat.
• Cth sebatian yang wujud secara semula jadi:
• Batu kapur, cengkerang haiwan, tulang dan gigi, batu
karang, cengkerang telur, stalaktit dan stalagmit.

13. SIFAT2 KALSIUM KARBONAT
(1). Kalsium karbonat bertindak balas dengan asid membentuk garam kalsium, air
dan karbon dioksida.
Kalsium Karbonat + Asid Garam Kalsium + Air + Karbon dioksida
Contoh:
Kalsium Karbonat + asid hidroklorik cair Kalsium Klorida + air + Karbon
dioksida
Kalsium Karbonat + Asid nitrik cair Kalsium Nitrat + air + Karbon Dioksida

14. SIFAT2 KALSIUM KARBONAT
(2). Kalsium karbonat terurai membentuk kalsium oksida (kapur tohor) apabila di
panaskan dengan kuat
Kalsium Karbonat Kalsium oksida + Karbon dioksida

16. KEGUNAAN SEBATIAN KALSIUM
Sebatian
Kalsium
Kegunaan
Marmar Membuat meja, lantai, dinding, arca dan monumen
Batu Kapur Membuat jalan,kapur tohor, simen dan di gunakan
ketika proses peleburan bijih timah dan bijih besi
KapurTohor Merendahkan keasidan tanah, digunakan sebagai agen
pengering untuk gas alkali seperti amnonia
Kapur Mati Pencuci pewarna putih, membuat soda kaustik,
digunakan di dalam proses rawatan air bagi
menggalakan proses enapan.

17. SUMBER BAHAN API SEMULA JADI
Petroleum:
• Terbentuk dari proses enapan organisma yang
mengambil masa berjuta-juta tahun dahulu.
• Campuran beberapa hidrokarbon (mengandungi hidrogen
dan karbon sahaja)
• Terperangkap di celah batuan di dalam tanah.
• Petroleum mentah perlu menjalani proses penyulingan
berperingkat bagi memisahkan pecahan-pecahan minyak
(hidrokarbon) yang berbeza

19. PENYULINGAN BERPERINGKAT
• Proses pemisahan minyak petroleum mentah
kepada pecahan-pecahan hidrokarbon (minyak)
yang berbeza pada suhu yang berbeza.
• Pecahan yang awal merupakan hidrokarbon
(minyak) yang mempunyai takat didih yang
rendah, berwarna jernih dan kurang likat. Semakin
lama takat didih pecahan akan meningkat,
kejernihan minyak berkurang dan kelikatan minyak
akan meningkat.

23. Pecahan petroleum Kegunaan
Gas Petroleum Digunakan untuk memasak
Petrol Digunakan sebagai bahan api kenderaan
seperti kereta dan motosikal
Nafta Digunakan sebagai sumber bahan kimia
seperti bahan pelarut
Minyak Kerosin Digunakan sebagai baha