Download khóa luận tốt nghiệp ngành ngân hàng với đề tài: Ảnh hưởng của biến động lãi suất và biến động tỷ giá hối đoái đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng Việt Nam, cho các bạn có thể tham khảo

1. NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH
----------

----------
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
ẢNH HƢỞNG CỦA BIẾN ĐỘNG LÃI SUẤT VÀ
BIẾN ĐỘNG TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐẾN LỢI NHUẬN
MUA BÁN CỔ PHIẾU NGÂN HÀNG VIỆT NAM
Sinh viên thực hiện: NGUYỄN PHƢƠNG THẢO
Lớp: ĐH28NH01
Khóa học: 2012-2016
Giảng viên hƣớng dẫn: Ths. TRẦN VƢƠNG THỊNH
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 06 - 2016

2. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan toàn bộ bài khóa luận là công trình nghiên cứu của bản
thân tôi, không hề sao chép của bất kì cá nhân hay của một nhóm nào khác. Mọi
thông tin từ công trình khác tôi đều trích dẫn nguồn đầy đủ.
Tôi xin cam đoan mọi số liệu trong bài nghiên cứu đều là những số liệu trung
thực, đƣợc lấy ra từ những nguồn, trang web đáng tin cậy.
Tác giả
Nguyễn Phƣơng Thảo
i

3. LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, cho tôi xin gửi đến tất cả các Thầy Cô khoa Ngân hàng lời chúc
sức khỏe và lời cảm ơn chân thành nhất. Với sự hƣớng dẫn, dìu dắt, quan tâm, chỉ
dạy cũng nhƣ những lời động viên tận tình, chu đáo của Thầy Cô trong suốt gần
4 năm qua, tôi đã có đƣợc cho riêng mình những kiến thức vô cùng bổ ích và thiết
thực không chỉ về chuyên ngành ngân hàng mà còn những kiến thức về những
chuyên ngành học khác liên quan trong trƣờng Đại học Ngân Hàng Tp.HCM. Bằng
những kiến thức quý báu đó, cùng với sự quan tâm, chỉ dạy nhiệt tình của Thầy cô,
nay tôi đã hoàn thành khóa luận tốt nghiệp với đề tài “Ảnh hƣởng của biến động
lãi suất và biến động tỷ giá hối đoái đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng
Việt Nam”.
Để có thể thực hiện đề tài này một cách tốt nhất, tôi xin đặc biệt gửi lời cảm
ơn chân thành nhất đến Thầy ThS Trần Vƣơng Thịnh đã tận tình giúp đỡ, hƣớng
dẫn và cung cấp kiến thức cần thiết giúp em có những suy nghĩ đúng đắn trong quá
trình tiếp cận, tìm hiểu vấn đề, cũng nhƣ chỉ bảo tận tâm cho tôi trong suốt quá
trình tôi hoàn thành đề tài tốt nghiệp của mình.
Trong khi thực hiện, mặc dù đã có nhiều cố gắng học tập, tìm hiểu, nghiên
cứu kiến thức và thông tin thực tế, nhƣng với sự hạn chế về kiến thức cũng nhƣ
thời gian thực hiện có hạn nên đề tài cũng không thể tránh khỏi những thiếu sót, tôi
rất mong nhận đƣợc thêm sự chỉ bảo, đóng góp ý kiến của các Thầy, Cô để đề tài
đƣợc hoàn thiện và nâng cao.
Cuối cùng, tôi kính chúc quý Thầy, Cô dồi dào sức khỏe và thành công hơn
nữa trong sự nghiệp trồng ngƣời.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
ii

4. Mục lục
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................................... vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ VÀ HÌNH ...................................................... vii
CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ................................................. 1
1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ................................................................................. 1
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .......................................................................... 2
1.3. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU .................... 2
1.4. PHƢƠNG PHÁP VÀ SỐ LIỆU NGHIÊN CỨU .......................................... 2
1.4.1. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................ 2
1.4.2. Cơ sở dữ liệu ........................................................................................... 3
1.5. BỐ CỤC NGHIÊN CỨU .............................................................................. 3
1.6. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI ........................................................................... 4
CHƢƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ ẢNH HƢỞNG CỦA BIẾN ĐỘNG LÃI SUẤT
VÀ BIẾN ĐỘNG TỶ GIÁ HỐI ĐÓAI ĐẾN LỢI NHUẬN MUA BÁN CỔ PHIẾU
NGÂN HÀNG ............................................................................................................. 5
2.1. LÃI SUẤT ..................................................................................................... 5
2.1.1. Khái niệm lãi suất ................................................................................... 5
2.1.2. Đặc điểm lãi suất ..................................................................................... 5
2.1.3. Vai trò của lãi suất đối với nền kinh tế ................................................... 5
2.2. TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ....................................................................................... 6
2.2.1. Khái niệm về tỷ giá hối đoái ................................................................... 6
2.2.2. Vai trò của tỷ giá hối đoái ....................................................................... 6
2.2.3. Tác động của tỷ giá đến nền kinh tế ....................................................... 7
2.3. LỢI NHUẬN MUA BÁN CỔ PHIẾU NGÂN HÀNG ................................. 8
2.3.1. Khái niệm lợi nhuận mua bán cổ phiếu .................................................. 8
2.3.2. Đặc điểm nhóm cổ phiếu ngân hàng ....................................................... 9
2.3.3. Nhân tố ảnh hƣởng đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng .......... 11
2.3.3.1 Các nhân tố chủ quan ........................................................................ 11
2.3.3.2 Các nhân tố khách quan ..................................................................... 13
2.4. Lƣợc khảo các nghiên cứu về ảnh hƣởng của biến động lãi suất và tỷ giá
đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng........................................................... 18
2.4.1. Nghiên cứu ở nƣớc ngoài ...................................................................... 18
iii

5. 2.4.2. Nghiên cứu tại Việt Nam............................................................................ 23
CHƢƠNG 3: XÂY DỰNG MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ẢNH HƢỞNG CỦA BIẾN
ĐỘNG LÃI SUẤT VÀ TỶ GIÁ ĐẾN LỢI NHUẬN MUA BÁN CỔ PHIẾU
NGÂN HÀNG ................................................................................................................... 25
3.1. Cơ sở xây dựng mô hình nghiên cứu ảnh hƣởng của biến độnglãi suất và tỷ
giá hối đoái đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng ......................................... 25
3.1.1. Khung lý thuyết chung về mô hình OLS, ARCH - GARCH................. 25
3.1.2. Sự cần thiết sử dụng mô hình ARCH hoặc GARCH khi nghiên cứu lợi
nhuận mua bán cổ phiếu (tỷ suất sinh lời của giá cổ phiếu) ................................ 28
3.2. Mô hình nghiên cứu ảnh hƣởng của biến độnglãi suất và tỷ giá hối đoái
đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng............................................................... 31
3.2.1. Mô hình hồi quy OLS:................................................................................ 31
3.2.2. Mô hình GARCH(1,1):............................................................................... 32
3.3. Thu thập dữ liệu và phƣơng pháp tính các biến số của mô hình nghiên cứu: .
33
3.3.1. Bíến số “Lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng”................................. 34
3.3.1.1 Các cổ phiếu NH VN đƣợc đƣa vào mô hình nghiên cứu: ............... 34
3.3.1.2 Phƣơng pháp tính:................................................................................... 34
3.3.2. Biến số “Biến động Lãi suất trái phiếu chính phủ”................................. 35
3.3.3. Biến số “Biến động tỷ giá USD/VND”..................................................... 35
3.3.4. Biến số “Biến động chỉ số VNINDEX”.................................................... 36
3.4. Thực trạng về Lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng, biến động lãi suất
và biến động tỷ giá của Việt Nam giai đọan 01/01/2011 – 31/03/2016................ 36
3.4.1. Thực trạng Lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng (biếnđộng giá cổ
phiếu ngân hàng) giai đoạn 2011 – 03/2016 ......................................................... 36
3.4.2. Thực trạng biến động lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 1 năm giai
đọan 2011 – 03/2016:............................................................................................... 39
3.4.3. Thực trạng biến động tỷ giá USD/VND giai đọan 2011 – 03/2016:... 41
CHƢƠNG 4: THỰC HIỆN MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ PHÂN TÍCH KẾT
QUẢ.................................................................................................................................... 44
4.1. Kiểm định tính dừng của các biến số............................................................... 44
4.2. Kiểm định mô hình OLS.................................................................................... 44
4.3. Kiểm định mô hình GARCH(1,1)..................................................................... 46
4.3.1. Kết quả mô hình GARCH(1,1) .................................................................. 46
iv

6. 4.3.2. Mức độ tác độngvà xu hƣớng tác động của biến động lãi suất và tỷ giá
đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu của các ngân hàng.............................................. 49
4.3.3. Lý giải vấn đề lợi nhuận mua bán cổ phiếu CTG, VCB, MBB không
chịu sự tác động của biến động lãi suất và tỷ giá .................................................. 50
CHƢƠNG 5: MỘT SỐ ĐỀ XUẤT TỪ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU......................... 54
5.1. Một số đề xuất từ kết quả nghiên cứu.............................................................. 54
5.1.1. Đề xuất cho nhà đầu tƣ chứng khoán trongviệc nâng cao hiệu quả đầu
tƣ cổ phiếu ngân hàng............................................................................................... 54
5.1.2. Đề xuất cho phía cơ quan nhà nƣớc quản lý hiệu quả họat động mua
bán cổ phiếu ngân hàng............................................................................................. 55
5.2. HẠN CHẾ CỦA BÀI NGHIÊN CỨU VÀ GỢI Ý HƢỚNG NGHIÊN CỨU
MỚI................................................................................................................................. 56
5.2.1. Hạn chế của nghiên cứu............................................................................. 56
5.2.2. Gợi ý hƣớng nghiên cứu mới.................................................................... 57
KẾT LUẬN........................................................................................................................ 58
v

7. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Nguyên nghĩa
ACB Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Á Châu
BID Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam
CPI Chỉ số giá cả
CTG Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công Thƣơng Việt Nam
EIB Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam
FED Cục dự trữ liên bang
GDCK Giao dịch chứng khoán
HNX Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội
HSX Sở giao dịch chứng khoán Tp Hồ Chí Minh
MBB Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Quân đội
NHNN Ngân hàng nhà nƣớc
NHTM Ngân hàng thƣơng mại
NVB Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Nam Việt
SHB Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội
STB Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn thƣơng tín
TMCP Thƣơng mại cổ phần
TP HCM Thành phố Hồ Chí Minh
TTCK Thị trƣờng chứng khoán
VCB Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Ngoại Thƣơng Việt Nam
VNINDEX Chỉ số chứng khoán thị trƣờng sàn giao dịch chứng khoán TP
Hồ Chí Minh
vi

8. DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ VÀ HÌNH
Trang
Biểu đồ 3.1: Biểu đồ giá cổ phiếu của các ngân hàng trong mô hình
giai đoạn 2011 – 03/2016.............................................................................................................................37
Biểu đồ 3.2: Lợi nhuận mua bán cổ phiếu của các ngân hàng..............................................38
Biểu đồ 3.3: Lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 1 năm giai đoạn
2011 – 03/2016....................................................................................................................................................39
Biểu đồ 3.4: Biến động Lãi suất trái phiếu chính phủ................................................................40
Biểu đồ 3.5: Biểu đồ tỷ giá USD/VND giai đọan 2011 – 03/2016..................................41
Biểu đồ 3.6: Biến động tỷ giá USD/VND...........................................................................................42
Bảng 3.1: Quá trình niêm yết của 9 mã cổ phiếu ngân hàng tại Việt Nam..................34
Bảng 4.1 : Bảng thống kê t kiểm định tính dừng...........................................................................44
Bảng 4.2: Kiểm định OLS............................................................................................................................45
Bảng 4.3: Kiểm định GARCH (1,1)......................................................................................................46
vii

9. CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU

10. 1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Tại các nƣớc trên thế giới, chứng khoán từ lâu đã trở thành một thị trƣờng
sôi động và thu hút đƣợc nhiều nhà đầu tƣ. Tại Việt Nam, thị trƣờng chứng khoán
đã thành lập và hoạt động đƣợc 16 năm cũng đã có những đóng góp nhất định cho
sự phát triển của nền kinh tế nƣớc nhà. Cùng với các nhà đầu tƣ nƣớc ngoài đã và
đang hoạt động, các nhà đầu tƣ trong nƣớc cũng đang tích cực tham gia mạnh mẽ
vào thị trƣờng chứng khoán hiện nay. Nhƣng việc thu đƣợc lợi nhuận từ đầu tƣ
chứng khoán không phải là điều dễ dàng vì những biến động của thị trƣờng chứng
khoán là rất khó lƣờng trƣớc. Trong đó, nhóm cổ phiếu ngân hàng vẫn luôn là một
ẩn số khó đoán với các nhà đầu tƣ. Trong những năm gần đây, thị trƣờng chứng
khoán ngày càng mở rộng và cho thấy nhiều yếu tố tác động có thể gây nên rủi ro
đối với lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngành ngân hàng nói riêng cũng nhƣ nhiều
ngành nghề khác nói chung. Trong đó lãi suất và tỷ giá là hai yếu tố quan trọng
trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng nên từ đó ảnh hƣởng sâu sắc đến lợi
nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng. Vì thế, sự tác động của việc thay đổi lãi suất và
tỷ giá hối đoái đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng cũng đƣợc quan tâm bởi
các nhà quản lý ngân hàng, cộng đồng khoa học và các nhà đầu tƣ
Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu phức tạp, các nhà đầu tƣ đã phải nghiên
cứu mức độ biến động cũng nhƣ mối quan hệ giữa các nhân tố trong nền kinh tế ảnh
hƣởng đến giá cổ phiếu ngân hàng để lựa chọn đƣợc danh mục đầu tƣ hợp lý. Đứng
trƣớc thách thức đó, với hai nhân tố quen thuộc và rất quan trọng trong họat động kinh
doanh của ngân hàng là lãi suất và tỷ giá hối đoái, tác giả cũng tự đặt ra câu hỏi “Phải
chăng những sự biến động trong lãi suất và tỷ giá hối đoái có ảnh hƣởng đến lợi nhuận
mua bán cổ phiếu ngân hàng hay không?” Nhƣ vậy, xuất phát từ thực tiễn và câu hỏi
nêu trên, tác giả chọn đề tài “Ảnh hƣởng của biến động lãi suất và biến động tỷ giá
hối đoái đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng Việt Nam.” nhằm đóng góp
những hiểu biết sâu sắc về mức độ nhạy cảm của lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân
hàng bởi những sự thay đổi trong lãi suất và tỷ giá hối đoái tại một thị trƣờng mới
nổi và đang phát triển nhƣ Việt Nam.
1

11. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Mục tiêu chính của đề tài nghiên cứu này tập trung nghiên cứu sự ảnh hƣởng
của biến động lãi suất và tỷ giá hối đoái đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng
Việt Nam. Từ đó tác giả sẽ đƣa ra những đề xuất nhằm tăng hiệu quả đầu tƣ cho
các nhà đầu tƣ cũng nhƣ giúp nhà hoạch định chính sách trong việc ban hành
những điều luật phù hợp để tạo điều kiện cho sự phát triển của nền kinh tế nƣớc nhà
nói chung cũng nhƣ thị trƣờng chứng khoán, ngân hàng nói riêng. Để đạt đƣợc
mục tiêu chính này, nghiên cứu cần đạt đƣợc các mục tiêu trung gian nhƣ sau:
Thứ nhất, trình bày đƣợc cơ sở lý thuyết về biến động của lãi suất và tỷ giá
hối đoái tác động đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng
Thứ hai, thiết lập đƣợc mô hình nghiên cứu ảnh hƣởng của biến động lãi
suất và tỷ giá đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng.
Thứ ba, thực hiện mô hình và phân tích kết quả về biến động lãi suất và tỷ
giá hối đoái đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng Việt Nam để làm cơ sở đƣa
ra những đề xuất phù hợp.
1.3. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đối tƣợng nghiên cứu: Lợi nhuận mua bán cổ phiếu ngân hàng
Phạm vi nghiên cứu:
Không gian: Việt Nam
Thời gian: từ 01/11/2011 đến31/03/2016
1.4. PHƢƠNG PHÁP VÀ SỐ LIỆU NGHIÊN CỨU
1.4.1. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để hoàn thành các mục tiêu nghiên cứu đặt ra, khóa luận sử dụng cả phƣơng
pháp định tính và định lƣợng
Phương pháp định tính: tác giả sử dụng phƣơng pháp tổng hợp, diễn giải,
phân tích trong chƣơng 2 và chƣơng 3 khi trình bày về cơ sở lý thuyết về sự ảnh
hƣởng của biến động lãi suất và tỷ giá hối đoái đến lợi nhuận mua bán cổ phiếu
ngân hàng, cơ sở để đề xuất mô hình định lƣợng cùng các nghiên cứu có liên quan
đến đề tài.
2

12. Phương pháp định lượng: tác giả sử dụng mô hình OLS và GARCH (1,1) để
ƣớc lƣợng biến động lợi nhuận mua bán cổ phiếu thông qua các biến biến động lãi
suất, tỷ giá và thị trƣờng. Để thực hiện việc ƣớc lƣợng mô hình, tác giả sử dụng
phần mềm Eview 8.1. Phƣơng pháp nghiên cứu này sẽ đƣợc trình bày cụ thể ở
Chƣơng 3.
1.4.2. Cơ sở dữ liệu
Dữ liệu chính đƣợc sử dụng trong nghiên cứu là dữ liệu thứ cấp, đƣợc tập
hợp từ các thống kê của các trang web www.Cophieu68.vn, www.investing.com,
bản tin trái phiếu tuần của công ty chứng khoán Bảo Việt
Ngoài ra, một số dữ liệu khác đƣợc tác giả tính toán dựa trên các phƣơng
trình, định lý đƣợc đƣa ra để phù hợp với mô hình nghiên cứu.
1.5. BỐ CỤC NGHIÊN CỨU
Để đạt đƣợc mục tiêu chính nói trên, tác giả đã tiến hành nghiên cứu thực
nghiệm tại thị trƣờng Việt Nam theo trình tự cấu trúc bài nghiên cứu nhƣ sau:
Chƣơng 1 giới thiệu về đề tài nghiên cứu và cho thấy tổng quan về toàn bộ
bài nghiên cứu.
Chƣơng 2 đƣa ra tổng quan cơ sở lý luận về lãi suất, tỷ giá, lợi nhuận mua
bán cổ phiếu ngân hàng. Ngoài ra môt số các nghiên cứu trƣớc đây liên quan đến đề
tài cũng đƣợc nêu ra ở chƣơng này
Chƣơng 3 đề cập đến lý do chọn mô hình GARCH (1,1), mô hình nghiên
cứu và số liệu nghiên cứu. Tác giả đƣa ra mô hình gồm bốn biến (một biến phụ
thuộc, hai biến độc lập và một biến kiểm soát), giải thích và phân tích thực trạng của
các biến phụ thuộc và biến độc lập. Ngoài ra quá trình thu thập và tính toán số liệu
cũng đƣợc trình bày cụ thể ở chƣơng 3.
Chƣơng 4 bao gồm các kết quả kiểm định tính dừng, kiểm định OLS và mô
hình GARCH, giải thích và phân tích kết quả đạt đƣợc.
Chƣơng 5 là các khuyến nghị dành cho nhà đầu tƣ và cơ quan quản lý nhà
nƣớc. Hạn chế của khóa luận và các hƣớng nghiên cứu trong tƣơng lai liên quan
đến đề tài cũng sẽ đƣợc trình bày trong chƣơng này.
3

13. 1.6. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
Lợi nhuận mua bán cổ phiếu là vấn đề đƣợc sự quan tâm của rất nhiều nhà
đầu tƣ, chính vì thế đã có rất nhiều bài nghiên cứu viết về lợi nhuận mua bán cổ
phiếu. Tuy nhiên, các bài nghiên cứu trƣớc đây chỉ dừng lại ở việc phân tích lợi
nhuận cổ phiếu nói chung và sử dụng lý luận mang tính định tính để giải thích. Đề
tài nghiên cứu này đi sâu vào lợi nhuận mua bán cổ phiếu của ngành ngân hàng,
đồng thời việc sử dụng mô hình GARCH (1,1) với việc chạy những số liệu thống kê
cụ thể để nghiên cứu biến động của lãi suất và tỷ giá đến lợi nhuận mua bán cổ
phiếu ngân hàng là chƣa đƣợc áp dụng tại Việt Nam trƣớc đây.
4

14. CHƢƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ ẢNH HƢỞNG CỦA BIẾN ĐỘNG
LÃI SUẤT VÀ BIẾN ĐỘNG TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐẾN
LỢI NHUẬN MUA BÁN CỔ PHIẾU NGÂN HÀNG
2.1. LÃI SUẤT
2.1.1. Khái niệm lãi suất
Có rất nhiều định nghĩa về lãi suất, theo Samuelson (2011): “Lãi suất là giá
cả của ngƣời đi vay phải trả cho ngƣời cho vay để sử dụng một khoản tiền trong
một khoảng thời gian xác định”.
Dựa trên mối quan hệ tín dụng, lãi suất là giá cả của tín dụng – giá cả của
quan hệ vay mƣợn hoặc cho thuê những dịch vụ về vốn dƣới hình thức tiền tệ hoặc
các hình thức tài sản khác nhau. Khi đến hạn, ngƣời đi vay sẽ phải trả cho ngƣời
cho vay một khoản tiền dƣ ra ngoài số tiền vốn là tiền lãi. Hiểu một cách đơn giản
lãi suất là tỷ lệ mà theo đó tiền lãi đƣợc ngƣời vay trả cho việc sử dụng tiền mà họ
vay từ một ngƣời cho vay. Cụ thể, lãi suất là phần trăm tiền gốc phải trả cho một
khoản tiền xác định trong một thời gian nhất định (thƣờng đƣợc tính theo năm).
2.1.2. Đặc điểm lãi suất
Tính cạnh tranh: Tính cạnh tranh của lãi suất ngày càng thể hiện rõ khi ngày
nay các tổ chức tham gia và cung ứng dịch vụ tín dụng ngày càng nhiều, mức lãi
suất hấp dẫn sẽ thu hút đƣợc nhiều khách hàng hơn, đặc biệt những khách hàng có
khoản tiền gửi hoặc vay giá trị lớn thì sự chênh lệch lãi suất giữa các tổ chức tín
dụng đƣa ra dù rất ít nhƣng cũng ảnh hƣởng đáng kể đến quyền lợi của họ. Chính
vì vậy, các ngân hàng muốn hoạt động hiệu quả và có khách hàng phải điều chỉnh
đƣợc lãi suất của ngân hàng đó sao cho vừa đảm bảo tính cạnh tranh trên thị
trƣờng, vừa phù hợp theo quy định của pháp luật.
Tính linh hoạt: Lãi suất hình thành một cách linh hoạt, nhạy bén, thích ứng
với mọi hoàn cảnh, đối tƣợng, đƣợc thƣờng xuyên điều chỉnh để phù hợp với sự
biến động của cung, cầu về vốn vay, tỷ lệ lạm phát, thu chi ngân sách nhà nƣớc, yếu
tố tâm lý của ngƣời đi vay và ngƣời cho vay trên thị trƣờng tiền tệ, tín dụng.
2.1.3. Vai trò của lãi suất đối với nền kinh tế
Lãi suất là công cụ thực hiện chính sách tiền tệ, góp phần thực hiện các mục
tiêu kinh tế - xã hội của đất nƣớc. Nhà nƣớc có thể thông qua lãi suất để thực hiện

15. điều chỉnh lƣợng cung ứng tiền, từ đó tác động đến sự tăng giảm sản lƣợng để thực
hiện điều tiết nền kinh tế (ổn định lạm phát, công ăn việc làm và phát triển sản xuất)
Lãi suất được sử dụng làm công cụ điều hòa cung cầu ngoại tệ, góp phần cân
bằng cán cân thanh toán quốc tế. Cụ thể nâng cao lãi suất sẽ hút ngoại tệ vào trong
nƣớc làm tăng cung ngoại tệ. Hạ thấp lãi suất sẽ đẩy ngoại tệ ra ngoài nƣớc, làm
giảm cung và tăng cầu ngoại tệ. Lãi suất còn tác động tới tổng cung và tổng cầu
thông qua tác động tới hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, đến tiêu dùng và
tiết kiệm của dân cƣ.
Đối với sự phân bổ các nguồn lực thì lãi suất là một loại giá cả, có vai trò
phân bổ hiệu quả các nguồn lực khan hiếm của xã hội và là yếu tố cần thiết ban đầu
trƣớc khi đi đến quyết định đầu tƣ vào một ngành kinh tế, một dự án hay một tài
sản nào đó.
Tóm lại, lãi suất là một trong những vấn đề trung tâm của nền kinh tế, yếu tố
quan trọng quyết định tổng mức đầu tƣ và tổng mức cầu về tiền tệ.
2.2. TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
2.2.1. Khái niệm về tỷ giáhối đoái
Xét trong phạm vi thị trƣờng của một nƣớc, ngoại tệ đƣợc mua và bán trên
thị trƣờng hối đoái bằng tiền tệ quốc gia của một nƣớc theo một tỷ giá nhất định.
Do đó có thể hiểu tỷ giá là giá cả của một đơn vị tiền tệ đƣợc biểu hiện bằng lƣợng
đơn vị tiền tệ của nƣớc khác hoặc bằng số lƣợng ngoại tệ nhận đƣợc khi đổi một
đơn vị nội tệ hoặc số lƣợng nội tệ nhận đƣợc khi đổi một đơn vị ngoại tệ .Các nƣớc
có giá trị đồng nội tệ thấp hơn giá trị ngoại tệ thƣờng sử dụng cách thứ hai .
Tỷ giá hối đoái còn đƣợc định nghĩa ở khía cạnh khác, đó là quan hệ so sánh
giữa hai tiền tệ của hai nƣớc với nhau. Một đồng tiền hay một lƣợng đồng tiền nào
đó đổi đƣợc bao nhiêu đồng tiền khác đƣợc gọi là tỷ lệ giá cả trao đổi giữa các
đồng tiền với nhau hay gọi tắt là tỷ giá hối đoái hay ngắn gọn là tỷ giá. Nhƣ vậy,
trên bình diện quốc tế, có thể hiểu một cách tổng quát: tỷ giá hối đoái là tỷ lệ giữa
giá trị của các đồng tiền so với nhau.
Nhƣ vậy, bản chất của tỷ giá hối đoái là một loại giá cả nhƣng là giá cả của
hàng hóa đặc biệt đó là tiền tệ.
2.2.2. Vai trò của tỷ giá hối đoái
So sánh sức mua giữa các đồng tiền: Tỷ giá hối đoái phản ánh tƣơng quan
giá trị giữa hai đồng tiền, thông qua đó có thể so sánh giá cả tại thị trƣờng trong

16. nƣớc và trên thế giới, đánh giá năng suất lao động, giá thành sản phẩm trong nƣớc
với các nƣớc khác.
Vai trò kích thích và điều chỉnh xuất nhập khẩu: Thông qua cơ chế tỷ giá,
chính phủ sử dụng tỷ giá để tác động đến xuất nhập khẩu trong từng thời kỳ, khuyến
khích những ngành hàng, chủng loại hàng hóa tham gia hoạt động kinh tế đối ngoại,
hạn chế nhập khẩu nhằm thực hiện định hƣớng phát triển cho từng giai đoạn.
Điều tiết thu nhập trong hoạt động kinh tế đối ngoại: Phân phối lại thu nhập
giữa các ngành hàng có liên quan đến kinh tế đối ngoại và giữa các nƣớc có liên
quan về kinh tế với nhau. Khi tỷ giá cao, tức là giảm sức mua của đồng tiền trong
nƣớc so với đồng tiền nƣớc ngoài. Điều này có tác dụng giúp cho nhà xuất khẩu có
thêm lợi thế để cạnh tranh tăng thêm thu nhập cho nhà xuất khẩu.
Tỷ giá còn là công cụ sử dụng trong cạnh tranh thương mại, mở rộng thị
trƣờng tiêu thụ hàng hóa, khai thác nguyên liệu của nƣớc khác với giá rẻ. Đó là
biện pháp phá giá đồng tiền. Phá giá đồng tiền là việc chính phủ đứng ra tuyên bố
giảm giá nội tệ so với ngoại tệ. Điển hình là nƣớc Mỹ đã dùng công cụ tỷ giá để cản
trở sự xuất khẩu các hàng hóa của Nhật sang Mỹ (đặc biệt là xe hơi). Việc làm này
đã gây thiệt hại cho Nhật, làm giảm thu nhập từ xuất khẩu của Nhật.
2.2.3. Tác động của tỷ giáđến nền kinh tế
Tác động đến thương mại quốc tế: Khi tỷ giá hối đoái tăng lên (tức là đồng
nội tệ giảm) sẽ khuyến khích xuất khẩu hàng hóa vì cùng một lƣợng ngoại tệ do
xuất khẩu có thể đổi đƣợc nhiều hơn đồng nội tệ trong khi đó các yếu tố khác
không thay đổi. Khi tỷ giá hối đoái giảm (đồng nội tệ tăng giá) sẽ làm hạn chế xuất
khẩu, khuyến khích nhập khẩu.
Tác động đến đầu tư quốc tế: Khi tỷ giá hối đoái tăng, trong trƣờng hợp các
nhân tố khác không đổi sẽ làm khuyến khích đầu tƣ nƣớc ngoài vào trong nƣớc,
nhƣng đồng thời hạn chế đầu tƣ ra nƣớc ngoài. Vì các nhà đầu tƣ sẽ không có lợi
nếu chuyển ra nƣớc ngoài các khoản vốn đầu tƣ bằng nội tệ sẽ bị mất giá để đổi lấy
ngoại tệ tăng giá trong điều kiện các nhân tố khác không đổi. Khi tỷ giá hối đoái
giảm sẽ có tác dụng khuyến khích đầu tƣ ra nƣớc ngoài, nhƣng đồng thời hạn chế
đầu tƣ vào trong nƣớc.
Tác động của tỷ giá hối đoái đến các hoạt động kinh tế quốc tế khác: Chẳng hạn
nhƣ du lịch, khi chọn một địa điểm du lịch, nhiều ngƣời tính đến yếu tố ngoại 7

17. TẢI NHANH TRONG 5 PHÚT
LIÊN HỆ ZALO ĐỂ TẢI ĐỦ NỘI DUNG NÀY:
0917 193 864
MÃ TÀI LIỆU: 700888
CÁC TÀI LIỆU, BÀI MẪU HAY ĐANG CHỜ CÁC
BẠN THAM KHẢO NGAY TẠI:
https://hotrothuctap.com
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ BÁO CÁO, KHÓA LUẬN,
CHUYÊN ĐỀ, LUẬN VĂN,... GIÁ RẺ TẠI:
ZALO: 0917 193 864