Ägypten Ägypten Ägypten

2. Położenie
Egipt jest położony w
północnej Afryce, w dolinie
rzeki Nil. W starożytności za
terytorium egipskie uchodził
obszar rozciągający się od
delty (nad Morzem
Śródziemnym) do pierwszej
katarakty, czyli pierwszego z
wielkich progów skalnych
przegradzających rzekę.

3. Egipt darem Nilu
"Egipt jest darem Nilu" - te słowa wypowiedział grecki historyk Herodot.
Istotnie, mieszkańcy Egiptu mogli przetrwać tam jedynie dzięki tejże
wielkiej rzece. Rokroczne wylewy nawoziły tereny położone w dolinie
Nilu, umożliwiając uprawę roli. W przeciwieństwie do Tygrysu i Eufratu
w Mezopotamii Nil wylewał regularnie. Sprzyjające warunki umożliwiły
powstanie rozwiniętej cywilizacji.
Wierzenia Egipcjan
Religia starożytnych Egipcjan
była politeistyczna - wyznawali
oni wielu bogów, spośród
których najważniejszy był bóg-
Słońce Re, uważany za króla
nieba i ziemi, stwórcę świata.

4. Mumifikacja
Egipcjanie wierzyli, że po śmierci człowieka jego dusza żyje
nadal w innym, niewiele różniącym się od ziemskiego, świecie
aż do momentu rozkładu ciała. Zasypywane na pustyni ciała
ulegały wyschnięciu i spoczywały tam przez długie wieki.
Zmarłych faraonów i wyższej rangi dostojników poddawano
skomplikowanym i kosztownym zabiegom, mającym zapobiec
procesowi rozkładu. Zwłoki faraonów i dworskich dostojników
balsamowano. Polegało to na tym, że po wyjęciu wnętrzności i
nasączeniu ciała substancjami konserwującymi wypełniano je
płótnem i żywicą. W ostatniej fazie balsamowania zwłoki
owijano białymi bandażami. W ten sposób powstawała mumia,
którą wkładano do trumny, a następnie zamykano w kamiennej
skrzyni, nazywanej sarkofagiem. Niektórzy z władców
chowani byli we wnętrzach ogromnych budowli w kształcie
ostrosłupa - piramid.

5. Sarkofag

6. Sztuka egipska
Kultura starożytnego Egiptu rozwijała się ok. 3
tysięcy lat temu. W tym długim czasie powstawały
liczne dzieła architektury, rzeźby
i malarstwa. Wiele z nich przetrwało do dnia
dzisiejszego. Decydujący wpływ na charakter kultury i
sztuki starożytnego Egiptu miały wierzenia. Egipcjanie
czcili bogów i uznawali boską naturę faraonów.
Wierzyli też w życie pozagrobowe, dlatego do grobów
składali zmumifikowane zwłoki oraz przedmioty
codziennego użytku.

7. Architektura
Kult bogów i boskich faraonów inspirował Egipcjan do budowania
ogromnych świątyń, a pragnienie nieśmiertelności oraz związane z tym
rytuały zapoczątkowały budowę grobowców. Najokazalsze były grobowce
faraonów, które wznoszono jeszcze za ich życia w formie wielkich piramid.
Obok grobowców Egipcjanie budowali także imponujące świątynie, do
których prowadziły aleje sfinksów – posągów mających głowę faraona,
a tułów lwa.
Piramida stopniowa
faraona
Dżesera w Sakkarze,
ok. 2700 p.n.e.

8. Egipskie piramidy
Budowle starożytnego Egiptu
charakteryzują się
monumentalnością (olbrzymie,
masywne, ogromne, trwałe).
Egipcjanie budowali z
kamienia, bo tylko taki materiał
posiadali. Wznosili budowle
tak mocne, aby nie ulegały one
zniszczeniu przez piasek
pustynny i harmonizowały z
przyrodą. Zachowane do dziś
zabytki to: grobowce
(piramidy) wnoszone przez
faraonów, stojące jakby na
straży Egiptu. Strzegły ich
sfinksy – wykute w kamieniu
lwy z ludzką głową.
Piramidy w Gizie (Cheopsa, Chefrena,
Mykerinosa) ok. 2600 p.n.e.

9. Rzeźba
Sfinks w pobliżu wielkich piramid,
ok. 2600 p.n.e.
Rzeźba przedstawiająca Hetepheres II
z IV dynastii (Muzeum w Kairze)
2723 - 2563 p.n.e.

10. Egipskie świątynie
Świątynie – były to olbrzymie budynki składające się z wewnętrznych dziedzińców i sal,
których powierzchnia dochodziła nieraz paru tysięcy metrów kwadratowych. Stropy (sufity)
opierały się na rzędach kolumn, rozmaitego kształtu. Wejścia do świątyń strzegły pylony –
ścięte piramidy, wewnątrz których znajdowały się schody prowadzące na szczyt, na
niewielką platformę, która służyła kapłanom za obserwatorium astronomiczne. Elementem
dekoracyjnym były obeliski – smukłe, strzeliste kolumny, zwężające się ku szczytowi.
Świątynia w Luksorze –
budowana w III i II w. p.n.e.

11. Jedność rzeźby i architektury
Wykuta w skale świątynia grobowa faraona Ramzesa II w Abu Simbel.
U jej wejścia znajdują się cztery gigantyczne posągi władcy o wysokości 20m. (1279 – 1213 p.n.e.)

12. Wierzenia Egipcjan znajdowały odzwierciedlenie
także w rzeźbie. Najbardziej okazałe posągi
przedstawiały bogów i faraonów. Miały charakter
monumentalny – były ogromnych rozmiarów.
Zazwyczaj posągi wkomponowane były w bryłę
architektoniczną świątyni i stanowiły jej część
dekoracyjną. Dlatego można mówić o jedności
architektury i rzeźby (np. posąg faraona Ramzesa II
zdobiący jego grobowiec). Monumentalne posągi
wykonywano z materiałów bardzo twardych i
odpornych, np. bazalt czy granit. Mniejsze rzeźby
tworzono z drewna, wapnia, a nawet z mułu nilowego.
Rzeźby te były polichromowane (dekorowane
wielobarwnym malarstwem).

13. Przykłady rzeźby egipskiej
Królowa Neferetiti, ok.1375 p.n.e.
Mykerinos wraz z żoną (III tysiąclecie p.n.e.)

14. Siedzący skryba, 2620–2500 p.n.e
Wójt z Sakkary, ok. 2000r. p.n.e.

15. Malarstwo
Malowidło z przedstawieniem
żniw i winobrania z grobu
skryby w Tebach Polowanie w zaroślach delty, malowidło
naścienne z grobowca w Tebach (ok. 1500r.
p.n.e.)

16. Jedność malarstwa i pisma
Horus bóg nieba
Ozyrys i Horus z grobowca w
Dolinie Królów

17. Zabytki malarstwa zachowały się głównie na
ścianach grobowców i świątyń. Początkowo były to
reliefy, które stanowiły rodzaj płaskorzeźby z
wyżłobionym konturem. Sceny w ten sposób rzeźbione
pokrywano wielobarwnymi farbami. Egipcjanie lubili
jaskrawe barwy, dlatego ich malarstwo było bardzo
dekoracyjne. Częstymi tematami malowideł były
rośliny, ptaki, ryby oraz zwierzęta zamieszkujące wody
i brzegi Nilu. Charakterystyczną cechą malarstwa
egipskiego była jedność pisma i obrazu, co oznacza, że
malarstwu i barwnemu reliefowi towarzyszyły
hieroglify (znaki pisarskie). Były one ważną częścią
kompozycji, gdyż pełniły również funkcję
dekoracyjną.