1. De nieuwe beglazing in de
prefab cassettes is volledig
transparant en biedt een fraai
doorzicht. Bovendien is de
lichttransmissie 50% hoger dan
die van de oude beglazing.
16 // Bouwwereld
// Project Renovatie Tekstproductie en beeld Joop Wilschut //
Tekenwerk Henk Heusinkveld
16-17-18-19_projectrenovatiestherblain.indd 16 31-03-16 16:59

2. Polycarbonaat dak
weert zon en vuur
De tweelaagse polycarbonaat beglazing van een lichtstraat is vervangen
door geprefabriceerde cassettes met een drielaagse warmtewerende
uitvoering. De buitenste plaat is een bijzonder polycarbonaat met
infraroodabsorberende eigenschappen en een hoge brandwerendheid.
Centre Commercial Atlantis St Herblain is een megawinkelcen-
trum (hypermarché) in Nantes in Frankrijk. Centraal in het ge-
bouw loopt een lichtstraat van 100 x 16 meter, die voor lichtinval
in de meerlaagse winkelgalerij zorgt. De kunststof beglazing was
circa 15 jaar oud en voldeed niet meer aan de hedendaagse,
hoge eisen qua isolatie en brandveiligheid en uitstraling. Boven-
dien was de onderste beplating van het tweelaagse beglazings-
systeem translucent, waardoor het zicht op een heldere hemel
belemmerd werd.
Bij de renovatie is Nederlandse expertise ingezet, waaronder die
van SRT Plastics uit Bergen op Zoom, dat ontwikkelaar en pro-
ducent is van de polycarbonaatplaten. De polycarbonaatplaten
zijn geprefabriceerd tot cassettes, die in de nachtelijke uren zijn
omgeruild met de oorspronkelijke beglazing.
Polycarbonaat is licht van gewicht en eenvoudig koud te buigen.
Door opnieuw voor dit materiaal te kiezen was het mogelijk om
de draagconstructie, die nog in een goede conditie was, te be-
houden. Door de prefabricage is de beglazing volledig dicht en
kan er geen vuil meer in de cassettes komen tijdens montage.
Cassettes
De oorspronkelijke beglazing bestond uit een tweelaags sys-
teem van massieve polycarbonaat-beplating; 8 mm als buiten-
De oude, translucente beglazing gaf geen doorzicht naar buiten en
voldeed niet meer aan hedendaagse isolatie- en brandveiligheidseisen.
Renovatie lichtstraat winkelcentrum
// Locatie: Centre Commercial Atlantis,
Saint-Herblain (Nantes)
// Opdracht: Galerie Commerciale Atlantis
// Bouw: mei 2015 – augustus 2015
17Bouwwereld //
16-17-18-19_projectrenovatiestherblain.indd 17 31-03-16 17:00

3. plaat en 6 mm als binnenplaat. Aluminium kokerprofielen tussen
de twee platen zorgden voor een spouw van 18 mm. De twee
platen waren met rubberprofieltjes ingeklemd en met een klem-
lijst (10 x 70 mm) vastgeschroefd op een zogenoemde onder-
traverse (95 x 70 mm).
De nieuwe beglazing moest een isolatiewaarde Ug hebben van
circa 1,7 W/m2
K1, een ZTA-waarde van circa 34,5%, een LTA-
waarde van circa 45% en een brandweerstandklasse C-s3,d0
volgens EN 13501-1, wat overeenkomt met een vroegere Franse
brandklasse M2. Om daaraan te voldoen is gekozen voor gepre-
fabriceerde cassettes met polycarbonaat in drie lagen: een bin-
nenplaat van 5 mm helder polycarbonaat, 20 mm luchtspouw,
een 3 mm heldere polycarbonaatplaat, 20 mm luchtspouw en als
buitenplaat een 8 mm polycarbonaatplaat.
De platen zijn onderling op afstand gehouden door rondom
lopende kunststofkokers. Dubbelzijdig kleefband zorgt voor de
verbinding tussen platen en kokers. Om de spouwen te kunnen
ventileren, zijn er aan de boven- en onderkant van elke cassette
kleine gefilterde openingen in de kunststof profielen aange-
bracht. De cassettes zijn met rubberen stroken opgelegd op de
draagconstructie en eenzelfde soort stroken zit er onder de
klemlijsten, die net als bij de oude beplating zijn vastgeschroefd
in de dragers. Rekening houdend met de thermische uitzetting
van polycarbonaat zijn de cassettes met strategisch geplaatste
schroeven vastgezet op de ondertraverse.
Infraroodabsorptie
De buitenste plaat is een bijzonder polycarbonaat, dat is ontwik-
keld door SRT Plastics. Door additieven toe te voegen heeft de
8 mm dikke buitenplaat infraroodabsorberende eigenschappen
gekregen. De ZTA-waarde van de complete cassette, en daar-
mee het percentage van de zonne-energie die in het gebouw
komt, is hierdoor minder dan 34,5%. Door een speciale behan-
deling van het polycarbonaat bij de productie wordt tevens meer
dan 99% van de ultraviolette straling geabsorbeerd. De buiten-
plaat heeft door de warmtewerende additieven een groene tint.
Deze tint heeft echter geen consequenties voor het doorzicht en
slechts een geringe invloed op de lichttransmissie, die uitkomt
op 44,8%; de helft meer dan het percentage bij de oude trans-
lucente beplating. De groene kleur sluit overigens fraai aan bij
een nabijgelegen glazen koepel.
Brandwerendheid
Voldoen aan de gestelde eis voor brandwerendheid was een
‘moeilijk verhaal’, aldus Marc Koudenburg van SRT Plastics. Voor
de oude beglazing was wel een certificaat beschikbaar, omdat
het toentertijd nog mogelijk was een M2-certificaat op 8 mm
polycarbonaat-beplating te behalen. Vandaag de dag is dat door
de aanscherping van de eisen en testen niet meer zo makkelijk.
Er bleek op het moment van behoefte geen producent te vinden
die M2 op 8 mm polycarbonaatplaat kon leveren. M2 is een
verouderde classificatie die nog verwijst naar de oude Franse
normen NF.P92-501 en NF.P92-505. Nu wordt gewerkt met
EN 13501-1, waarbij C-s3,d0 gelijkwaardig is aan M2, maar dan
volgens de nieuwe norm.
De opdrachtgever had echter wel een dwingende eis voor
brandwerendheid neergelegd. SRT Plastics heeft daarom de
uitdaging opgepakt om de brandeis te realiseren. Dat is onder
andere gelukt door nauw samen te werken met de meest voor-
uitstrevende leveranciers van grondstoffen en additieven. De
1 // De gebogen cassettes met de drievoudige beglazing van massieve
polycarbonaatplaten zijn in de fabriek geprefabriceerd en in transport­
rekken naar Frankrijk gebracht. 2 // Een speciaal geconstrueerde
lichtgewicht portaalkraan met een overspanning van 24 meter is ingezet
voor de demontage van de oude en montage van de nieuwe beglazing.
3 // Op de gerenoveerde lichtstraat is een onderhoudsbrug geplaatst.
18 // Bouwwereld
// Project Renovatie
1
2
3
16-17-18-19_projectrenovatiestherblain.indd 18 31-03-16 17:00

4. 100meter
16 meter
Cassettes
Rondlopende stalen gording
Randzones
Stalen vakwerkspanten
Middensegment
6188
Ondertraverse
Klemlijst
Polycarbonaat
Spouw
Prefab
cassette
Kunststof kokers
Nieuwe rubbers
Ondertraverse
(gehandhaafd)
Klemlijst
(gehandhaafd)
520820
3
1:750
1:5
meeste van hen waren sceptisch over het behalen van een
brandcertificaat op 8 mm polycarbonaat. In de praktijk bleek het
moeilijk maar niet onmogelijk. Er is veel tijd en energie in tests
en proefproducties gestoken en door volharding en continu
leren van eerdere resultaten is het SRT Plastics gelukt om te
voldoen aan de gevraagde eis voor brandwerendheid.
Montage
De lichtstraat rust op een draagconstructie van kruislings lopen-
de stalen spanten met daaroverheen in de lengte van de licht-
straat een rondgaande stalen gording met de aluminium onder-
traverse. Het dak wordt daardoor opgedeeld in drie ruiten (een
middensegment en twee randzones. In totaal zijn voor het mid-
densegment 87 cassettes geproduceerd met afmetingen van
5934 x 980 x 56 mm en 2 x 91 cassettes van 6046 x 980 x 56
mm voor de beide randzones. Voor de beide halfcirkelvormige
kopeinden zijn nog 2 x 18 trapeziumvormige cassettes en 2 x 9
driehoekige cassettes geproduceerd en geplaatst. Omdat de
lichtstraat bol van vorm is, zijn alle cassettes gebogen. De cas-
settes wegen gemiddeld ongeveer 120 kg/st.
Bij de renovatie is het staal opnieuw gecoat en zijn de aluminium
profielen schoongemaakt en van nieuwe rubbers voorzien. Ook
de klemlijsten zijn hergebruikt. Aan de onderzijde van de casset-
tes, aan de voet van de lichtstraat, is nieuw zetwerk aangebracht
als afwerking. De oude polycarbonaatplaten zijn gerecycled.
Nachtelijk werk
De vervanging van de beglazing is uitsluitend ’s nachts uitge-
voerd. Het winkelcentrum moest tijdens de renovatie openblij-
ven en het publiek mocht geen hinder ondervinden. Om zoveel
mogelijk rekening te houden met de weersomstandigheden is
de lichtstraat strook voor strook – drie in elkaars verlengde lig-
gende vakken – aangepakt, zodat steeds slechts één strek-
kende meter lichtstraat open was.
De lichtstraat ligt in het midden van het winkelcentrum. Inzet van
een vaste kraan was kostentechnisch niet verantwoord. Daarom
is een lichtgewicht aluminium portaalkraan ontwikkeld met een
vrije overspanning van 24 meter, waardoor deze over de licht-
straat was op te stellen. Deze kraan was opgebouwd uit stan-
daard podium(truss)-onderdelen en had een eigen gewicht van
1000 kg. Door het speciale ontwerp werd dit gewicht verdeeld
over een zo groot mogelijk oppervlak. Het dak (en dan vooral de
dakbedekking) was niet bestand tegen een daklast van meer
dan 100 kg/m2
. De kraan liep daarom op luchtbanden over druk-
verdeelplaten, waarbij in de ruststand de wielen waren in te
trekken en de krachten niet als puntlasten maar ruim verdeeld
over het dakoppervlak kwamen te liggen. De transportrekken,
waarop de cassettes zijn aangevoerd vanuit Nederland, reden
op kunststof blokwielen eveneens over de drukverdeelplaten.
Behalve nieuwe beglazing is er ook een nieuwe onderhouds-
brug op de lichtstraat gekomen. Deze loopt over een extra aan-
gebrachte rail boven op de rondlopende gording van de draag-
constructie.
Projectgegevens // Locatie: Commercial Atlantis, Saint-
Herblain (Nantes) // Opdrachtgever: Galerie Commerciale
Atlantis, Saint-Herblain // Ontwerp: Cabinet D’architecte
Lameynardie, Nantes // Constructieadviseur: Socotec France,
Saint-Herblain // Leverancier beglazing: SRT Plastics, Bergen
op Zoom // Bouwperiode: mei 2015 – augustus 2015
19Bouwwereld //
16-17-18-19_projectrenovatiestherblain.indd 19 31-03-16 17:00