SlideShare a Scribd company logo
1 of 33
ATENCIÓN
PRIMARIA
Reflexiones desde La Cabecera
Maribel Valiente. Estudiante de Medicina, Universidad de Albacete
Sara Calderón. Residente de MFyC, CS Cartuja, Granada
1932. Ávila. Misiones Pedagógicas en la Segunda República.
"Somos una escuela ambulante que quiere ir de pueblo en pueblo. Pero una escuela donde
no hay libros de matrícula, donde no hay que aprender con lágrimas, donde no se pondrá a
nadie de rodillas como en otro tiempo. Porque el gobierno de la República que nos envía,
nos ha dicho que vengamos, ante todo, a las aldeas, a las más pobres, a las más
escondidas y abandonadas, y que vengamos a enseñaros algo, algo que no sabéis por
estar siempre tan solos y tan lejos de donde otros lo aprenden, y porque nadie hasta ahora
ha venido a enseñároslo; pero que vengamos también, y lo primero, a divertiros".4
Manuel Bartolomé Cossio, diciembre de 1931.
2ª República
Misiones Pedagógicas
INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN
Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores
Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria
1940. Adolf Hitler y Francisco Franco en la Entrevista de Hendaya
Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria
2ª REPÚBLICA (1931-1936)
Misiones Pedagógicas
INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP)
Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores
DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975)
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del
INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977)
1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI)
Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva
Entrevista de Hendaya (1940)
En 1942 el sistema público de
seguro daba cobertura al 20% de la
población, en 1950 al 30% y en
1960 al 45%.
Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria
2ª REPÚBLICA (1931-1936)
Misiones Pedagógicas
INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP)
Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores
DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975)
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del
INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977)
1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI)
Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva
Entrevista de Hendaya (1940)
1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD
A la administración Pública le cumple
atender aquellos problemas sanitarios
que pueden afectar a la colectividad
considerada como conjunto, le
compete desarrollar una acción de
prevención, en suma. La función
asistencial, la atención a los problemas
de la salud individual, quedan al
margen.
Años 60. Fábrica de Seat. Símbolo del desarrollismo económico
1965. Madrid. Tierno Galván es expulsado de la Universidad por apoyar los movimientos estudiantiles
Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria
2ª REPÚBLICA (1931-1936)
Misiones Pedagógicas
INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP)
Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores
DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975)
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del
INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977)
1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI)
Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva
Entrevista de Hendaya (1940)
1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD
Desarrollismo económico
La clase media
Movilización Estudiantil
(Años 60-70)
1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL
Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria
15 de Junio de 1977. Las primeras elecciones libres tras el Franquismo
Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria
2ª REPÚBLICA (1931-1936)
Misiones Pedagógicas
INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP)
Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores
DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975)
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del
INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977)
1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI)
Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva
Entrevista de Hendaya (1940)
1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD
Desarrollismo económico
La clase media
Movilización Estudiantil
(Años 60-70)
1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL
Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria
LA TRANSICIÓN (1975)
1ª ELECCIÓN LIBRE (1977)
Nuevos retos:
- Gran variedad de redes de asistencia sanitaria
- La AP y la Salud Pública presentaban grandes retrasos
y estaban separadas entre sí
- Distribución geográfica irregular
- Cobertura sanitaria desigual
1978. Kazakhstan. Conferencia Alma-Ata
Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria
2ª REPÚBLICA (1931-1936)
Misiones Pedagógicas
INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP)
Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores
DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975)
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del
INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977)
1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI)
Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva
Entrevista de Hendaya (1940)
1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD
Desarrollismo económico
La clase media
Movilización Estudiantil
(Años 60-70)
1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL
Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria
LA TRANSICIÓN (1975)
1ª ELECCIÓN LIBRE (1977)
CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA (1978)
1978: CONFERENCIA DE ALMA-ATA
Primera Conferencia Internacional de Atención Primaria de Salud
Recoge el derecho de todos los
ciudadanos a la protección de la
salud…compete a los poderes públicos
garantizar y tutelar la salud pública
mediante medidas preventivas y las
prestaciones y servicios necesarios,
fomentando la educación sanitaria
1978: FORMACIÓN MIR
Se reforma el sistema de formación de los médicos generales
1979: INSALUD Y EL NUEVO MINISTERIO DE SANIDAD
Organismo responsable de la administración sanitaria, de carácter nacional
y dependiente del nuevo Ministerio de Sanidad
Salud
23 de Febrero de1981. Intento de golpe de estado de Tejero
Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria
2ª REPÚBLICA (1931-1936)
Misiones Pedagógicas
INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP)
Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores
DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975)
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del
INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977)
1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI)
Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva
Entrevista de Hendaya (1940)
1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD
Desarrollismo económico
La clase media
Movilización Estudiantil
(Años 60-70)
1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL
Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria
LA TRANSICIÓN (1975)
1ª ELECCIÓN LIBRE (1977)
CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA (1978)
1978: FORMACIÓN MIR
Se reforma el sistema de formación de los médicos generales
Salud
1981: INICIA LA DESCENTRALIZACIÓN
Cataluña recibe las primeras transferencias sanitarias
INTENTO DE GOLPE ESTADO (1981)
1978: CONFERENCIA DE ALMA-ATA
Primera Conferencia Internacional de Atención Primaria de Salud
1979: INSALUD Y EL NUEVO MINISTERIO DE SANIDAD
Organismo responsable de la administración sanitaria, de carácter nacional
y dependiente del nuevo Ministerio de Sanidad
España: Análisis del Sistema Sanitario 2010. Observatorio Europeo de Sistemas y Políticas de Salud. Health Systems in Transition.
Disponible en: http://www.msssi.gob.es/organizacion/sns/planCalidadSNS/pdf/equidad/observatorioEuropeo/EspanaAnalisisSistemaSanitario2010.pdf
Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria
2ª REPÚBLICA (1931-1936)
Misiones Pedagógicas
INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP)
Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores
DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975)
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del
INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977)
1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI)
Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva
Entrevista de Hendaya (1940)
1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD
Desarrollismo económico
La clase media
Movilización Estudiantil
(Años 60-70)
1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL
Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria
LA TRANSICIÓN (1975)
1ª ELECCIÓN LIBRE (1977)
CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA (1978)
1978: FORMACIÓN MIR
Se reforma el sistema de formación de los médicos generales
Salud
1981: INICIA LA DESCENTRALIZACIÓN
Cataluña recibe las primeras transferencias sanitarias
INTENTO DE GOLPE ESTADO (1981)
1984: REAL DECRETO DE ESTRUCTURAS BÁSICAS DE SALUD
Define las características esenciales de la AP Española
1978: CONFERENCIA DE ALMA-ATA
Primera Conferencia Internacional de Atención Primaria de Salud
1979: INSALUD Y EL NUEVO MINISTERIO DE SANIDAD
Organismo responsable de la administración sanitaria, de carácter nacional
y dependiente del nuevo Ministerio de Sanidad
1986. Felipe Gonzalez firma el Tratado de Adhesión de España a la CEE
1986. Yoyes es asesinada por ETA en Ordizia
1979: INSALUD Y EL NUEVO MINISTERIO DE SANIDAD
Organismo responsable de la administración sanitaria, de carácter nacional
y dependiente del nuevo Ministerio de Sanidad
Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria
2ª REPÚBLICA (1931-1936)
Misiones Pedagógicas
INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP)
Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores
DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975)
MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del
INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977)
1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI)
Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva
Entrevista de Hendaya (1940)
1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD
Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva
Desarrollismo económico
La clase media
Movilización Estudiantil
(Años 60-70)
1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL
Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria
LA TRANSICIÓN (1975)
1ª ELECCIÓN LIBRE (1977)
CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA (1978)
1978: FORMACIÓN MIR
Se reforma el sistema de formación de los médicos generales
Salud
1981: INICIA LA DESCENTRALIZACIÓN
Cataluña recibe las primeras transferencias sanitarias
INTENTO DE GOLPE ESTADO (1981)
1984: REAL DECRETO DE ESTRUCTURAS BÁSICAS DE SALUD
Define las características esenciales de la AP Española
ADHESIÓN A LA CEE Y LA OTAN (1986)
ETA mata a Yoyes (1986)
1986: LEY GENERAL DE SANIDAD
Se crea en SNS. Transición del modelo Bismarck al modelo Beveridge
Características del Sistema Nacional de Salud:
- Cobertura universal y no discriminativa de todos los ciudadanos
- Financiación pública a través de impuestos
- Gratuidad de las prestaciones asistenciales
- Descentralización competencias y coordinación estatal
- Organización territorial
- Potenciación de la promoción de la salud y la prevención de la
enfermedad
- Participación comunitaria
1978: CONFERENCIA DE ALMA-ATA
Primera Conferencia Internacional de Atención Primaria de Salud
(1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001.
(2) D. S Kringos. The breadth of primary care: a systematic literature review of its core dimensions. BMC Health Services Research 2010, 10:65.
(3) Macinko J, Starfield B, Shi L. The Contribution of Primary Care Systems to Health Outcomes within Organization for Economic Cooperation
and Development (OECD) Countries, 1970-1998. Health Services Research. 2003; 38: 831-65
(4) White F. Primary Health Care and Public Health: Foundations of Universal Health Systems. Med Princ Pract. 2015.
ACCESIBLIDAD
Equidad
¡No equivale a atención indiscriminada!
Primer nivel, mayor accesibilidad
Gatekeeper, el papel del filtro
¿QUÉ ES LA ATENCIÓN PRIMARIA?
¿QUÉ CARACTERÍSTICAS TIENE?
INTEGRALIDAD
Identificar génesis de problemas: vecino-barrio
Curación, prevención, promoción
Interdisciplinariedad
(1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001.
(2) D. S Kringos. The breadth of primary care: a systematic literature review of its core dimensions. BMC Health Services Research 2010, 10:65.
(3) Macinko J, Starfield B, Shi L. The Contribution of Primary Care Systems to Health Outcomes within Organization for Economic Cooperation
and Development (OECD) Countries, 1970-1998. Health Services Research. 2003; 38: 831-65
(4) White F. Primary Health Care and Public Health: Foundations of Universal Health Systems. Med Princ Pract. 2015.
¿QUÉ ES LA ATENCIÓN PRIMARIA?
¿QUÉ CARACTERÍSTICAS TIENE?
¿QUÉ ES LA ATENCIÓN PRIMARIA?
¿QUÉ CARACTERÍSTICAS TIENE?
COORDINACIÓN
Disponibilidad y manejo de información
Moderar la tendencia a la imposición
Ponderar las distintas perspectivas y opiniones
Evitar repeticiones innecesarias de pruebas y exploraciones
(1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001.
(2) D. S Kringos. The breadth of primary care: a systematic literature review of its core dimensions. BMC Health Services Research 2010, 10:65.
(3) Macinko J, Starfield B, Shi L. The Contribution of Primary Care Systems to Health Outcomes within Organization for Economic Cooperation
and Development (OECD) Countries, 1970-1998. Health Services Research. 2003; 38: 831-65
(4) White F. Primary Health Care and Public Health: Foundations of Universal Health Systems. Med Princ Pract. 2015.
¿QUÉ ES LA ATENCIÓN PRIMARIA?
¿QUÉ CARACTERÍSTICAS TIENE?
LONGITUDINALIDAD
“Mi” centro de salud
Asistencia regular y centrada en la persona
Evaluación continuada en la cotidianeidad
La atención se adapta a las necesidades específicas
Conocimientos acumulados acerca del entorno del paciente
y sus enfermedades
(1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001.
(2) D. S Kringos. The breadth of primary care: a systematic literature review of its core dimensions. BMC Health Services Research 2010, 10:65.
(3) Macinko J, Starfield B, Shi L. The Contribution of Primary Care Systems to Health Outcomes within Organization for Economic Cooperation
and Development (OECD) Countries, 1970-1998. Health Services Research. 2003; 38: 831-65
(4) White F. Primary Health Care and Public Health: Foundations of Universal Health Systems. Med Princ Pract. 2015.
LOS PACIENTES Y SUS CIRCUNSTANCIAS…
Diez Roux AV. Residential environments and cardiovascular risk. J Urban Health. 2003 Dec;80(4):569-89.
¿QUÉ IMPACTO TIENE UNA AP FUERTE?
¿CÓMO MEDIMOS ESTE IMPACTO?
¿QUÉ VARIABLES ESCOGEMOS?
B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001.
¿QUÉ IMPACTO TIENE UNA AP FUERTE?
¿CÓMO MEDIMOS ESTE IMPACTO?
B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001.
¿QUÉ IMPACTO TIENE UNA AP FUERTE?
¿CÓMO MEDIMOS ESTE IMPACTO?
(1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001.
(2)La Atención Primaria de Salud, más necesaria que nunca. Informe sobre la salud en el mundo.
Organización Mundial de la Salud. 2008. Disponible en:http://www.who.int/whr/2008/08_report_es.pdf
Relaciona la AP con un menor número de hospitalizaciones y
atención médica urgente, menor riesgo de sobretratamiento y
mejor detección de los efectos indeseables de las intervenciones
médicas (2)
El PAPEL DEL “FILTRO”
(1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001.
(3) Bibliografía y lecturas en www.lacabecera.org
Ante trastornos infrecuentes, las pruebas tienden a ofrecer resultados falsos positivos,
sometiendo a los pacientes a una serie de intervenciones diagnósticas innecesarias…
AMENAZAS EN LOS TIEMPOS QUE CORREN
Casado Vicente V et al. La medicina familiar y comunitaria y la universidad. Informe SESPAS 2012.
Gac Sanit. 2012; 26(S):69-75.
Las UNIVERSIDADES y el Sistema Educativo
GRACIAS POR VUESTRA ATENCIÓN

More Related Content

Viewers also liked

Elestadocomunal 1-110110150229-phpapp02
Elestadocomunal 1-110110150229-phpapp02Elestadocomunal 1-110110150229-phpapp02
Elestadocomunal 1-110110150229-phpapp02armando1957
 
Psicologia social Valores Actitudes Prejuicios Estereotipos
Psicologia social Valores Actitudes Prejuicios EstereotiposPsicologia social Valores Actitudes Prejuicios Estereotipos
Psicologia social Valores Actitudes Prejuicios Estereotiposearc19
 
Bahan presentasi-finger-print
Bahan presentasi-finger-printBahan presentasi-finger-print
Bahan presentasi-finger-printRhiio Edogawa
 
Actividad 4. Derecho Penal Especial
Actividad 4. Derecho Penal EspecialActividad 4. Derecho Penal Especial
Actividad 4. Derecho Penal Especialrosman12
 
Legislación Penal Especial -Mapa conceptual (tema 8 y 9)
 Legislación Penal Especial -Mapa conceptual (tema 8 y 9) Legislación Penal Especial -Mapa conceptual (tema 8 y 9)
Legislación Penal Especial -Mapa conceptual (tema 8 y 9)genesisbarrios18334
 
Derecho penal especial y los delitos contra las personas.
Derecho penal especial y los delitos contra las personas.Derecho penal especial y los delitos contra las personas.
Derecho penal especial y los delitos contra las personas.zaidagarmendia
 
Parálisis facial periférica en Urgencias
Parálisis facial periférica en UrgenciasParálisis facial periférica en Urgencias
Parálisis facial periférica en UrgenciasHospital Guadix
 
Concflicto Social
Concflicto SocialConcflicto Social
Concflicto SocialLenin Blas
 
Derecho penal especial temas 1 y 2 JOSEPH MORAN
Derecho penal especial temas 1 y 2 JOSEPH MORANDerecho penal especial temas 1 y 2 JOSEPH MORAN
Derecho penal especial temas 1 y 2 JOSEPH MORANJoseph Moran
 
Leyes Penales Especiales Propias e Impropias vigentes en Venezuela
Leyes Penales Especiales Propias e Impropias vigentes en VenezuelaLeyes Penales Especiales Propias e Impropias vigentes en Venezuela
Leyes Penales Especiales Propias e Impropias vigentes en VenezuelaABDELBONILLA2015
 
Mapa conceptual derecho penal especial
Mapa conceptual derecho penal especialMapa conceptual derecho penal especial
Mapa conceptual derecho penal especialmoises falcon
 
EL ARTE DE LA GUERRA.
EL ARTE DE LA GUERRA.EL ARTE DE LA GUERRA.
EL ARTE DE LA GUERRA.armando1957
 

Viewers also liked (20)

Elestadocomunal 1-110110150229-phpapp02
Elestadocomunal 1-110110150229-phpapp02Elestadocomunal 1-110110150229-phpapp02
Elestadocomunal 1-110110150229-phpapp02
 
Alcaldia de maracaibo
Alcaldia de maracaiboAlcaldia de maracaibo
Alcaldia de maracaibo
 
Psicologia social Valores Actitudes Prejuicios Estereotipos
Psicologia social Valores Actitudes Prejuicios EstereotiposPsicologia social Valores Actitudes Prejuicios Estereotipos
Psicologia social Valores Actitudes Prejuicios Estereotipos
 
Bahan presentasi-finger-print
Bahan presentasi-finger-printBahan presentasi-finger-print
Bahan presentasi-finger-print
 
Actividad 4. Derecho Penal Especial
Actividad 4. Derecho Penal EspecialActividad 4. Derecho Penal Especial
Actividad 4. Derecho Penal Especial
 
Cuadro resumen 1
Cuadro resumen 1Cuadro resumen 1
Cuadro resumen 1
 
Infografia
InfografiaInfografia
Infografia
 
Consejo comunal
Consejo comunalConsejo comunal
Consejo comunal
 
Legislación Penal Especial -Mapa conceptual (tema 8 y 9)
 Legislación Penal Especial -Mapa conceptual (tema 8 y 9) Legislación Penal Especial -Mapa conceptual (tema 8 y 9)
Legislación Penal Especial -Mapa conceptual (tema 8 y 9)
 
Derecho penal especial y los delitos contra las personas.
Derecho penal especial y los delitos contra las personas.Derecho penal especial y los delitos contra las personas.
Derecho penal especial y los delitos contra las personas.
 
Parálisis facial periférica en Urgencias
Parálisis facial periférica en UrgenciasParálisis facial periférica en Urgencias
Parálisis facial periférica en Urgencias
 
Taller poder popular
Taller poder popularTaller poder popular
Taller poder popular
 
Concflicto Social
Concflicto SocialConcflicto Social
Concflicto Social
 
Derecho penal especial temas 1 y 2 JOSEPH MORAN
Derecho penal especial temas 1 y 2 JOSEPH MORANDerecho penal especial temas 1 y 2 JOSEPH MORAN
Derecho penal especial temas 1 y 2 JOSEPH MORAN
 
Infografia
InfografiaInfografia
Infografia
 
Leyes Penales Especiales Propias e Impropias vigentes en Venezuela
Leyes Penales Especiales Propias e Impropias vigentes en VenezuelaLeyes Penales Especiales Propias e Impropias vigentes en Venezuela
Leyes Penales Especiales Propias e Impropias vigentes en Venezuela
 
Mapa conceptual derecho penal especial
Mapa conceptual derecho penal especialMapa conceptual derecho penal especial
Mapa conceptual derecho penal especial
 
Derecho penal especial
Derecho penal especialDerecho penal especial
Derecho penal especial
 
Ley del poder popular
Ley del poder popularLey del poder popular
Ley del poder popular
 
EL ARTE DE LA GUERRA.
EL ARTE DE LA GUERRA.EL ARTE DE LA GUERRA.
EL ARTE DE LA GUERRA.
 

Similar to Otro (pequeño) mundo es posible

Historia de la Atención Primaria (... y la Medicina Social)
Historia de la Atención Primaria (... y la Medicina Social)Historia de la Atención Primaria (... y la Medicina Social)
Historia de la Atención Primaria (... y la Medicina Social)La Cabecera presenta
 
Estado de bienestar
Estado de bienestarEstado de bienestar
Estado de bienestarLeo Ahumada
 
Administración sanitaria
Administración sanitariaAdministración sanitaria
Administración sanitariaClau Mc Clau
 
Chile en el siglo xx (1925 1990)
Chile en el siglo xx (1925   1990)Chile en el siglo xx (1925   1990)
Chile en el siglo xx (1925 1990)MiriamSotoMarin
 
La sanitat militar republicana durant la guerra civil espanyola
La sanitat militar republicana durant la guerra civil espanyolaLa sanitat militar republicana durant la guerra civil espanyola
La sanitat militar republicana durant la guerra civil espanyolaDianiaTV
 
Sistema Salud Hasta 1990, Clase 2
Sistema Salud Hasta 1990, Clase 2Sistema Salud Hasta 1990, Clase 2
Sistema Salud Hasta 1990, Clase 2Atencion Retiro
 
Estructura y organización del sistema sanitario
Estructura y organización del sistema sanitarioEstructura y organización del sistema sanitario
Estructura y organización del sistema sanitarioSena Jiménez
 
Desarrollo histórico de la salud publica en chile
Desarrollo histórico de la salud publica en chileDesarrollo histórico de la salud publica en chile
Desarrollo histórico de la salud publica en chileBeluu G.
 
Estado del Bienestar. La especificidad del modelo español. Políticas Sociales...
Estado del Bienestar. La especificidad del modelo español. Políticas Sociales...Estado del Bienestar. La especificidad del modelo español. Políticas Sociales...
Estado del Bienestar. La especificidad del modelo español. Políticas Sociales...[Miguel A. Mateo]
 
El franquismo de 1959 a 1975
El franquismo de 1959 a 1975El franquismo de 1959 a 1975
El franquismo de 1959 a 1975Alfredo García
 
Estructura demografica
Estructura demograficaEstructura demografica
Estructura demograficaRoy Sleyd
 
Sistema de salud chileno, TENS ESPECIAL, IPP 2014
Sistema de salud chileno, TENS ESPECIAL, IPP 2014Sistema de salud chileno, TENS ESPECIAL, IPP 2014
Sistema de salud chileno, TENS ESPECIAL, IPP 2014Robert Núñez Inostroza
 
Guia el estado de bienestar social y el modelo de sustitucion de importaciones
Guia el estado de bienestar social y el modelo de sustitucion de importacionesGuia el estado de bienestar social y el modelo de sustitucion de importaciones
Guia el estado de bienestar social y el modelo de sustitucion de importacionesFrancisco Javier Leiva Valenzuela
 
España durante el franquismo 1939 1975
España durante el franquismo 1939 1975España durante el franquismo 1939 1975
España durante el franquismo 1939 1975lioba78
 

Similar to Otro (pequeño) mundo es posible (20)

Historia de la Atención Primaria (... y la Medicina Social)
Historia de la Atención Primaria (... y la Medicina Social)Historia de la Atención Primaria (... y la Medicina Social)
Historia de la Atención Primaria (... y la Medicina Social)
 
Estado de bienestar
Estado de bienestarEstado de bienestar
Estado de bienestar
 
El Estado de Bienestar en Chile
El Estado de Bienestar en ChileEl Estado de Bienestar en Chile
El Estado de Bienestar en Chile
 
Administración sanitaria
Administración sanitariaAdministración sanitaria
Administración sanitaria
 
Clase Sem 1 Módulo 1 Seg Soc.pdf
Clase Sem 1 Módulo 1 Seg Soc.pdfClase Sem 1 Módulo 1 Seg Soc.pdf
Clase Sem 1 Módulo 1 Seg Soc.pdf
 
Chile en el siglo xx (1925 1990)
Chile en el siglo xx (1925   1990)Chile en el siglo xx (1925   1990)
Chile en el siglo xx (1925 1990)
 
La sanitat militar republicana durant la guerra civil espanyola
La sanitat militar republicana durant la guerra civil espanyolaLa sanitat militar republicana durant la guerra civil espanyola
La sanitat militar republicana durant la guerra civil espanyola
 
Sistema Salud Hasta 1990, Clase 2
Sistema Salud Hasta 1990, Clase 2Sistema Salud Hasta 1990, Clase 2
Sistema Salud Hasta 1990, Clase 2
 
Estructura y organización del sistema sanitario
Estructura y organización del sistema sanitarioEstructura y organización del sistema sanitario
Estructura y organización del sistema sanitario
 
Desarrollo histórico de la salud publica en chile
Desarrollo histórico de la salud publica en chileDesarrollo histórico de la salud publica en chile
Desarrollo histórico de la salud publica en chile
 
Clase REPASO SP II
Clase REPASO SP II Clase REPASO SP II
Clase REPASO SP II
 
Estado del Bienestar. La especificidad del modelo español. Políticas Sociales...
Estado del Bienestar. La especificidad del modelo español. Políticas Sociales...Estado del Bienestar. La especificidad del modelo español. Políticas Sociales...
Estado del Bienestar. La especificidad del modelo español. Políticas Sociales...
 
6 y 7 .políticas de sulud en bolivia
6 y 7 .políticas de sulud en bolivia6 y 7 .políticas de sulud en bolivia
6 y 7 .políticas de sulud en bolivia
 
El franquismo de 1959 a 1975
El franquismo de 1959 a 1975El franquismo de 1959 a 1975
El franquismo de 1959 a 1975
 
Estructura demografica
Estructura demograficaEstructura demografica
Estructura demografica
 
Ppt
PptPpt
Ppt
 
Sistema de salud chileno, TENS ESPECIAL, IPP 2014
Sistema de salud chileno, TENS ESPECIAL, IPP 2014Sistema de salud chileno, TENS ESPECIAL, IPP 2014
Sistema de salud chileno, TENS ESPECIAL, IPP 2014
 
Caastillo
CaastilloCaastillo
Caastillo
 
Guia el estado de bienestar social y el modelo de sustitucion de importaciones
Guia el estado de bienestar social y el modelo de sustitucion de importacionesGuia el estado de bienestar social y el modelo de sustitucion de importaciones
Guia el estado de bienestar social y el modelo de sustitucion de importaciones
 
España durante el franquismo 1939 1975
España durante el franquismo 1939 1975España durante el franquismo 1939 1975
España durante el franquismo 1939 1975
 

More from La Cabecera presenta

Género, Salud y práctica asistencial
Género, Salud y práctica asistencialGénero, Salud y práctica asistencial
Género, Salud y práctica asistencialLa Cabecera presenta
 
Mesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención PrimariaMesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención PrimariaLa Cabecera presenta
 
Mesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención PrimariaMesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención PrimariaLa Cabecera presenta
 
Mesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención PrimariaMesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención PrimariaLa Cabecera presenta
 
Actualización sobre antidiabéticos orales
Actualización sobre antidiabéticos oralesActualización sobre antidiabéticos orales
Actualización sobre antidiabéticos oralesLa Cabecera presenta
 
Actualización sobre anticoncepción
Actualización sobre anticoncepciónActualización sobre anticoncepción
Actualización sobre anticoncepciónLa Cabecera presenta
 
Taller Introducción a la investigación cualitativa
Taller Introducción a la investigación cualitativaTaller Introducción a la investigación cualitativa
Taller Introducción a la investigación cualitativaLa Cabecera presenta
 
Actualización en Insuficiencia Cardíaca
Actualización en Insuficiencia CardíacaActualización en Insuficiencia Cardíaca
Actualización en Insuficiencia CardíacaLa Cabecera presenta
 
Taller exploración basada en la evidencia: hombro doloroso
Taller exploración basada en la evidencia: hombro dolorosoTaller exploración basada en la evidencia: hombro doloroso
Taller exploración basada en la evidencia: hombro dolorosoLa Cabecera presenta
 
Presentación mesa Coordinación interniveles
Presentación mesa Coordinación interniveles Presentación mesa Coordinación interniveles
Presentación mesa Coordinación interniveles La Cabecera presenta
 

More from La Cabecera presenta (17)

Determinantes sociales FRCV
Determinantes sociales FRCVDeterminantes sociales FRCV
Determinantes sociales FRCV
 
Género y Precariedad
Género y PrecariedadGénero y Precariedad
Género y Precariedad
 
Género, Salud y práctica asistencial
Género, Salud y práctica asistencialGénero, Salud y práctica asistencial
Género, Salud y práctica asistencial
 
Taller cuidados paliativos
Taller cuidados paliativosTaller cuidados paliativos
Taller cuidados paliativos
 
Mesa Atención domiciliaria
Mesa Atención domiciliariaMesa Atención domiciliaria
Mesa Atención domiciliaria
 
Mesa Atención Domiciliaria
Mesa Atención DomiciliariaMesa Atención Domiciliaria
Mesa Atención Domiciliaria
 
Mesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención PrimariaMesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención Primaria
 
Mesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención PrimariaMesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención Primaria
 
Mesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención PrimariaMesa Universidad y Atención Primaria
Mesa Universidad y Atención Primaria
 
Actualización sobre embarazo
Actualización sobre embarazoActualización sobre embarazo
Actualización sobre embarazo
 
Actualización sobre antidiabéticos orales
Actualización sobre antidiabéticos oralesActualización sobre antidiabéticos orales
Actualización sobre antidiabéticos orales
 
Actualización sobre anticoncepción
Actualización sobre anticoncepciónActualización sobre anticoncepción
Actualización sobre anticoncepción
 
Taller Introducción a la investigación cualitativa
Taller Introducción a la investigación cualitativaTaller Introducción a la investigación cualitativa
Taller Introducción a la investigación cualitativa
 
Actualización en Insuficiencia Cardíaca
Actualización en Insuficiencia CardíacaActualización en Insuficiencia Cardíaca
Actualización en Insuficiencia Cardíaca
 
Taller dermapixel
Taller dermapixel Taller dermapixel
Taller dermapixel
 
Taller exploración basada en la evidencia: hombro doloroso
Taller exploración basada en la evidencia: hombro dolorosoTaller exploración basada en la evidencia: hombro doloroso
Taller exploración basada en la evidencia: hombro doloroso
 
Presentación mesa Coordinación interniveles
Presentación mesa Coordinación interniveles Presentación mesa Coordinación interniveles
Presentación mesa Coordinación interniveles
 

Recently uploaded

actividades comprensión lectora para 3° grado
actividades comprensión lectora para 3° gradoactividades comprensión lectora para 3° grado
actividades comprensión lectora para 3° gradoJosDanielEstradaHern
 
Qué es la Inteligencia artificial generativa
Qué es la Inteligencia artificial generativaQué es la Inteligencia artificial generativa
Qué es la Inteligencia artificial generativaDecaunlz
 
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdfplande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdfenelcielosiempre
 
AFICHE EL MANIERISMO HISTORIA DE LA ARQUITECTURA II
AFICHE EL MANIERISMO HISTORIA DE LA ARQUITECTURA IIAFICHE EL MANIERISMO HISTORIA DE LA ARQUITECTURA II
AFICHE EL MANIERISMO HISTORIA DE LA ARQUITECTURA IIIsauraImbrondone
 
Imperialismo informal en Europa y el imperio
Imperialismo informal en Europa y el imperioImperialismo informal en Europa y el imperio
Imperialismo informal en Europa y el imperiomiralbaipiales2016
 
INSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO .pptx
INSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO   .pptxINSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO   .pptx
INSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO .pptxdeimerhdz21
 
Programacion Anual Matemática4 MPG 2024 Ccesa007.pdf
Programacion Anual Matemática4    MPG 2024  Ccesa007.pdfProgramacion Anual Matemática4    MPG 2024  Ccesa007.pdf
Programacion Anual Matemática4 MPG 2024 Ccesa007.pdfDemetrio Ccesa Rayme
 
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...JonathanCovena1
 
Programacion Anual Matemática5 MPG 2024 Ccesa007.pdf
Programacion Anual Matemática5    MPG 2024  Ccesa007.pdfProgramacion Anual Matemática5    MPG 2024  Ccesa007.pdf
Programacion Anual Matemática5 MPG 2024 Ccesa007.pdfDemetrio Ccesa Rayme
 
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.Alejandrino Halire Ccahuana
 
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...JAVIER SOLIS NOYOLA
 
SELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdf
SELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdfSELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdf
SELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdfAngélica Soledad Vega Ramírez
 
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptx
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptxSEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptx
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptxYadi Campos
 
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VSOCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VSYadi Campos
 
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circularLey 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circularMooPandrea
 
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptxTIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptxlclcarmen
 

Recently uploaded (20)

actividades comprensión lectora para 3° grado
actividades comprensión lectora para 3° gradoactividades comprensión lectora para 3° grado
actividades comprensión lectora para 3° grado
 
Qué es la Inteligencia artificial generativa
Qué es la Inteligencia artificial generativaQué es la Inteligencia artificial generativa
Qué es la Inteligencia artificial generativa
 
Medición del Movimiento Online 2024.pptx
Medición del Movimiento Online 2024.pptxMedición del Movimiento Online 2024.pptx
Medición del Movimiento Online 2024.pptx
 
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdfplande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
 
AFICHE EL MANIERISMO HISTORIA DE LA ARQUITECTURA II
AFICHE EL MANIERISMO HISTORIA DE LA ARQUITECTURA IIAFICHE EL MANIERISMO HISTORIA DE LA ARQUITECTURA II
AFICHE EL MANIERISMO HISTORIA DE LA ARQUITECTURA II
 
Imperialismo informal en Europa y el imperio
Imperialismo informal en Europa y el imperioImperialismo informal en Europa y el imperio
Imperialismo informal en Europa y el imperio
 
INSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO .pptx
INSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO   .pptxINSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO   .pptx
INSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO .pptx
 
Programacion Anual Matemática4 MPG 2024 Ccesa007.pdf
Programacion Anual Matemática4    MPG 2024  Ccesa007.pdfProgramacion Anual Matemática4    MPG 2024  Ccesa007.pdf
Programacion Anual Matemática4 MPG 2024 Ccesa007.pdf
 
Tema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdf
Tema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdfTema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdf
Tema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdf
 
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
 
Programacion Anual Matemática5 MPG 2024 Ccesa007.pdf
Programacion Anual Matemática5    MPG 2024  Ccesa007.pdfProgramacion Anual Matemática5    MPG 2024  Ccesa007.pdf
Programacion Anual Matemática5 MPG 2024 Ccesa007.pdf
 
Sesión de clase: Fe contra todo pronóstico
Sesión de clase: Fe contra todo pronósticoSesión de clase: Fe contra todo pronóstico
Sesión de clase: Fe contra todo pronóstico
 
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.
 
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
 
SELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdf
SELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdfSELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdf
SELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdf
 
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptx
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptxSEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptx
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptx
 
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VSOCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
 
Unidad 3 | Metodología de la Investigación
Unidad 3 | Metodología de la InvestigaciónUnidad 3 | Metodología de la Investigación
Unidad 3 | Metodología de la Investigación
 
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circularLey 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
 
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptxTIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
 

Otro (pequeño) mundo es posible

  • 1. ATENCIÓN PRIMARIA Reflexiones desde La Cabecera Maribel Valiente. Estudiante de Medicina, Universidad de Albacete Sara Calderón. Residente de MFyC, CS Cartuja, Granada
  • 2. 1932. Ávila. Misiones Pedagógicas en la Segunda República. "Somos una escuela ambulante que quiere ir de pueblo en pueblo. Pero una escuela donde no hay libros de matrícula, donde no hay que aprender con lágrimas, donde no se pondrá a nadie de rodillas como en otro tiempo. Porque el gobierno de la República que nos envía, nos ha dicho que vengamos, ante todo, a las aldeas, a las más pobres, a las más escondidas y abandonadas, y que vengamos a enseñaros algo, algo que no sabéis por estar siempre tan solos y tan lejos de donde otros lo aprenden, y porque nadie hasta ahora ha venido a enseñároslo; pero que vengamos también, y lo primero, a divertiros".4 Manuel Bartolomé Cossio, diciembre de 1931.
  • 3. 2ª República Misiones Pedagógicas INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria
  • 4. 1940. Adolf Hitler y Francisco Franco en la Entrevista de Hendaya
  • 5. Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria 2ª REPÚBLICA (1931-1936) Misiones Pedagógicas INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP) Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975) MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977) 1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI) Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva Entrevista de Hendaya (1940) En 1942 el sistema público de seguro daba cobertura al 20% de la población, en 1950 al 30% y en 1960 al 45%.
  • 6. Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria 2ª REPÚBLICA (1931-1936) Misiones Pedagógicas INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP) Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975) MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977) 1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI) Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva Entrevista de Hendaya (1940) 1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD A la administración Pública le cumple atender aquellos problemas sanitarios que pueden afectar a la colectividad considerada como conjunto, le compete desarrollar una acción de prevención, en suma. La función asistencial, la atención a los problemas de la salud individual, quedan al margen.
  • 7. Años 60. Fábrica de Seat. Símbolo del desarrollismo económico
  • 8. 1965. Madrid. Tierno Galván es expulsado de la Universidad por apoyar los movimientos estudiantiles
  • 9. Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria 2ª REPÚBLICA (1931-1936) Misiones Pedagógicas INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP) Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975) MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977) 1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI) Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva Entrevista de Hendaya (1940) 1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD Desarrollismo económico La clase media Movilización Estudiantil (Años 60-70) 1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria
  • 10. 15 de Junio de 1977. Las primeras elecciones libres tras el Franquismo
  • 11. Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria 2ª REPÚBLICA (1931-1936) Misiones Pedagógicas INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP) Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975) MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977) 1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI) Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva Entrevista de Hendaya (1940) 1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD Desarrollismo económico La clase media Movilización Estudiantil (Años 60-70) 1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria LA TRANSICIÓN (1975) 1ª ELECCIÓN LIBRE (1977) Nuevos retos: - Gran variedad de redes de asistencia sanitaria - La AP y la Salud Pública presentaban grandes retrasos y estaban separadas entre sí - Distribución geográfica irregular - Cobertura sanitaria desigual
  • 13. Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria 2ª REPÚBLICA (1931-1936) Misiones Pedagógicas INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP) Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975) MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977) 1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI) Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva Entrevista de Hendaya (1940) 1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD Desarrollismo económico La clase media Movilización Estudiantil (Años 60-70) 1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria LA TRANSICIÓN (1975) 1ª ELECCIÓN LIBRE (1977) CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA (1978) 1978: CONFERENCIA DE ALMA-ATA Primera Conferencia Internacional de Atención Primaria de Salud Recoge el derecho de todos los ciudadanos a la protección de la salud…compete a los poderes públicos garantizar y tutelar la salud pública mediante medidas preventivas y las prestaciones y servicios necesarios, fomentando la educación sanitaria 1978: FORMACIÓN MIR Se reforma el sistema de formación de los médicos generales 1979: INSALUD Y EL NUEVO MINISTERIO DE SANIDAD Organismo responsable de la administración sanitaria, de carácter nacional y dependiente del nuevo Ministerio de Sanidad Salud
  • 14. 23 de Febrero de1981. Intento de golpe de estado de Tejero
  • 15. Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria 2ª REPÚBLICA (1931-1936) Misiones Pedagógicas INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP) Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975) MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977) 1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI) Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva Entrevista de Hendaya (1940) 1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD Desarrollismo económico La clase media Movilización Estudiantil (Años 60-70) 1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria LA TRANSICIÓN (1975) 1ª ELECCIÓN LIBRE (1977) CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA (1978) 1978: FORMACIÓN MIR Se reforma el sistema de formación de los médicos generales Salud 1981: INICIA LA DESCENTRALIZACIÓN Cataluña recibe las primeras transferencias sanitarias INTENTO DE GOLPE ESTADO (1981) 1978: CONFERENCIA DE ALMA-ATA Primera Conferencia Internacional de Atención Primaria de Salud 1979: INSALUD Y EL NUEVO MINISTERIO DE SANIDAD Organismo responsable de la administración sanitaria, de carácter nacional y dependiente del nuevo Ministerio de Sanidad
  • 16. España: Análisis del Sistema Sanitario 2010. Observatorio Europeo de Sistemas y Políticas de Salud. Health Systems in Transition. Disponible en: http://www.msssi.gob.es/organizacion/sns/planCalidadSNS/pdf/equidad/observatorioEuropeo/EspanaAnalisisSistemaSanitario2010.pdf
  • 17. Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria 2ª REPÚBLICA (1931-1936) Misiones Pedagógicas INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP) Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975) MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977) 1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI) Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva Entrevista de Hendaya (1940) 1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD Desarrollismo económico La clase media Movilización Estudiantil (Años 60-70) 1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria LA TRANSICIÓN (1975) 1ª ELECCIÓN LIBRE (1977) CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA (1978) 1978: FORMACIÓN MIR Se reforma el sistema de formación de los médicos generales Salud 1981: INICIA LA DESCENTRALIZACIÓN Cataluña recibe las primeras transferencias sanitarias INTENTO DE GOLPE ESTADO (1981) 1984: REAL DECRETO DE ESTRUCTURAS BÁSICAS DE SALUD Define las características esenciales de la AP Española 1978: CONFERENCIA DE ALMA-ATA Primera Conferencia Internacional de Atención Primaria de Salud 1979: INSALUD Y EL NUEVO MINISTERIO DE SANIDAD Organismo responsable de la administración sanitaria, de carácter nacional y dependiente del nuevo Ministerio de Sanidad
  • 18. 1986. Felipe Gonzalez firma el Tratado de Adhesión de España a la CEE
  • 19. 1986. Yoyes es asesinada por ETA en Ordizia
  • 20. 1979: INSALUD Y EL NUEVO MINISTERIO DE SANIDAD Organismo responsable de la administración sanitaria, de carácter nacional y dependiente del nuevo Ministerio de Sanidad Contexto histórico-político Sistema Sanitario y Atención Primaria 2ª REPÚBLICA (1931-1936) Misiones Pedagógicas INSTITUTO NACIONAL DE PREVISIÓN (INP) Primer intento de desarrollar un seguro sanitario social para trabajadores DICTADURA FRANQUISTA (1939-1975) MINISTERIO DE TRABAJO Y SEGURIDAD SOCIAL gestiona a través del INP la asistencia sanitaria de la Seguridad Social (1942-1977) 1942: SEGURO OBLIGATORIO DE ENFERMEDAD (SOI) Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva Entrevista de Hendaya (1940) 1946: LEY DE BASES DE LA ORGANIZACIÓN DE LA SANIDAD Financiado a través de cuotas. Cobertura progresiva Desarrollismo económico La clase media Movilización Estudiantil (Años 60-70) 1974: LEY GENERAL DE SEGURIDAD SOCIAL Se amplía el número de colectivos con derecho a prestación sanitaria LA TRANSICIÓN (1975) 1ª ELECCIÓN LIBRE (1977) CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA (1978) 1978: FORMACIÓN MIR Se reforma el sistema de formación de los médicos generales Salud 1981: INICIA LA DESCENTRALIZACIÓN Cataluña recibe las primeras transferencias sanitarias INTENTO DE GOLPE ESTADO (1981) 1984: REAL DECRETO DE ESTRUCTURAS BÁSICAS DE SALUD Define las características esenciales de la AP Española ADHESIÓN A LA CEE Y LA OTAN (1986) ETA mata a Yoyes (1986) 1986: LEY GENERAL DE SANIDAD Se crea en SNS. Transición del modelo Bismarck al modelo Beveridge Características del Sistema Nacional de Salud: - Cobertura universal y no discriminativa de todos los ciudadanos - Financiación pública a través de impuestos - Gratuidad de las prestaciones asistenciales - Descentralización competencias y coordinación estatal - Organización territorial - Potenciación de la promoción de la salud y la prevención de la enfermedad - Participación comunitaria 1978: CONFERENCIA DE ALMA-ATA Primera Conferencia Internacional de Atención Primaria de Salud
  • 21.
  • 22. (1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001. (2) D. S Kringos. The breadth of primary care: a systematic literature review of its core dimensions. BMC Health Services Research 2010, 10:65. (3) Macinko J, Starfield B, Shi L. The Contribution of Primary Care Systems to Health Outcomes within Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) Countries, 1970-1998. Health Services Research. 2003; 38: 831-65 (4) White F. Primary Health Care and Public Health: Foundations of Universal Health Systems. Med Princ Pract. 2015. ACCESIBLIDAD Equidad ¡No equivale a atención indiscriminada! Primer nivel, mayor accesibilidad Gatekeeper, el papel del filtro ¿QUÉ ES LA ATENCIÓN PRIMARIA? ¿QUÉ CARACTERÍSTICAS TIENE?
  • 23. INTEGRALIDAD Identificar génesis de problemas: vecino-barrio Curación, prevención, promoción Interdisciplinariedad (1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001. (2) D. S Kringos. The breadth of primary care: a systematic literature review of its core dimensions. BMC Health Services Research 2010, 10:65. (3) Macinko J, Starfield B, Shi L. The Contribution of Primary Care Systems to Health Outcomes within Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) Countries, 1970-1998. Health Services Research. 2003; 38: 831-65 (4) White F. Primary Health Care and Public Health: Foundations of Universal Health Systems. Med Princ Pract. 2015. ¿QUÉ ES LA ATENCIÓN PRIMARIA? ¿QUÉ CARACTERÍSTICAS TIENE?
  • 24. ¿QUÉ ES LA ATENCIÓN PRIMARIA? ¿QUÉ CARACTERÍSTICAS TIENE? COORDINACIÓN Disponibilidad y manejo de información Moderar la tendencia a la imposición Ponderar las distintas perspectivas y opiniones Evitar repeticiones innecesarias de pruebas y exploraciones (1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001. (2) D. S Kringos. The breadth of primary care: a systematic literature review of its core dimensions. BMC Health Services Research 2010, 10:65. (3) Macinko J, Starfield B, Shi L. The Contribution of Primary Care Systems to Health Outcomes within Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) Countries, 1970-1998. Health Services Research. 2003; 38: 831-65 (4) White F. Primary Health Care and Public Health: Foundations of Universal Health Systems. Med Princ Pract. 2015.
  • 25. ¿QUÉ ES LA ATENCIÓN PRIMARIA? ¿QUÉ CARACTERÍSTICAS TIENE? LONGITUDINALIDAD “Mi” centro de salud Asistencia regular y centrada en la persona Evaluación continuada en la cotidianeidad La atención se adapta a las necesidades específicas Conocimientos acumulados acerca del entorno del paciente y sus enfermedades (1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001. (2) D. S Kringos. The breadth of primary care: a systematic literature review of its core dimensions. BMC Health Services Research 2010, 10:65. (3) Macinko J, Starfield B, Shi L. The Contribution of Primary Care Systems to Health Outcomes within Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) Countries, 1970-1998. Health Services Research. 2003; 38: 831-65 (4) White F. Primary Health Care and Public Health: Foundations of Universal Health Systems. Med Princ Pract. 2015.
  • 26. LOS PACIENTES Y SUS CIRCUNSTANCIAS… Diez Roux AV. Residential environments and cardiovascular risk. J Urban Health. 2003 Dec;80(4):569-89.
  • 27. ¿QUÉ IMPACTO TIENE UNA AP FUERTE? ¿CÓMO MEDIMOS ESTE IMPACTO? ¿QUÉ VARIABLES ESCOGEMOS? B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001.
  • 28. ¿QUÉ IMPACTO TIENE UNA AP FUERTE? ¿CÓMO MEDIMOS ESTE IMPACTO? B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001.
  • 29. ¿QUÉ IMPACTO TIENE UNA AP FUERTE? ¿CÓMO MEDIMOS ESTE IMPACTO? (1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001. (2)La Atención Primaria de Salud, más necesaria que nunca. Informe sobre la salud en el mundo. Organización Mundial de la Salud. 2008. Disponible en:http://www.who.int/whr/2008/08_report_es.pdf Relaciona la AP con un menor número de hospitalizaciones y atención médica urgente, menor riesgo de sobretratamiento y mejor detección de los efectos indeseables de las intervenciones médicas (2)
  • 30. El PAPEL DEL “FILTRO” (1) B. Starfield. Atención Primaria, equilibrio entre necesidades de salud, servicios y tecnología. Masson. 2001. (3) Bibliografía y lecturas en www.lacabecera.org Ante trastornos infrecuentes, las pruebas tienden a ofrecer resultados falsos positivos, sometiendo a los pacientes a una serie de intervenciones diagnósticas innecesarias…
  • 31. AMENAZAS EN LOS TIEMPOS QUE CORREN Casado Vicente V et al. La medicina familiar y comunitaria y la universidad. Informe SESPAS 2012. Gac Sanit. 2012; 26(S):69-75. Las UNIVERSIDADES y el Sistema Educativo
  • 32.
  • 33. GRACIAS POR VUESTRA ATENCIÓN