Dose of Drinking Water

1. // श्री //
// नमस्ते //

2. // श्री //
DEPARTMENT OF
AYURVED
SAMHITA & SIDDHANTA
DR D.Y PATIL COLLEGE OF AYURVED
AND RESEARCH CENTRE ,
PIMPRI –PUNE 18

3. MISGUIDANCE ABOUT
JALPAAN & JALPAAN MATRA
ACCORDING TO AYURVEDA .
// श्री //
Under Guidance of
Vd. Mrs Shital Rasne
By
Vd. Saurabh B. Kadam

4. INTRODUCTION
“Water is life” is well known tag line. How, when, and how much water should be
intake is today’s life style. Lots of guidance can get from internet for intake of water.
That is may be guidance or misguidance. 5-6 lit water in a day is advised by many of
doctors. Importance of water is mentioned in our Ayurveda Samhita.Amount and
nature of water is also advised in Ayurvedic texts.
Water counteracts fatigue
Water enhances the radiance of the skin
It prevents digestive problems
It calms the mind and provides satisfaction
Water refreshes and is easily absorbed by the body
Water is life-giving
According to Ayurveda, how much water you should drink depends on various factors,
such as age, work load, stress levels, weather, diet and your constitutional
type(Prakruti).The warm Pitta types are generally thirstier than the Kapha types.
Water should be intake according to weather (Rutu) as mentioned in Ayurvedic
Samhita. Polluted water or improper way of taken water can cause Ajeern, Shiroga
and many diseases. Now we get chlorinated water for drink and other use cause
lots of harm in our life unknowingly.

5. // श्री //
“MISGUIDANCE
ABOUT
JALPAAN”

6. // श्री //

7. // श्री //

8. // श्री //

9. जलपान ???
किती (जलपानमात्रा)?
िधी (जलपानाची योग्य वेळ)?
िसे (जलपान ववधी) ?
िोणते जल (योग्यजल)?
जलपान योग्यायोग्य व्यक्तत?

10. आयुवेदोतत ववचार....,
“ जलपान मात्रा ”
// श्री //

11. मात्रा ?
// श्री //

12. मात्रा ववचार....,
 प्रिृ ती
 वय
 देश
 ऋतु
 िाल
 दोष - धातू - मल क्थिती
 अक्ग्न - आम
 तृष्णा वेग
 जल
// श्री //

13. मात्रा ववचार....,
 प्रिृ ती
वात - आिाश + वायु, शीतरुक्षखर
वपत्त - तेज, उष्णतीक्ष्ण
िफ - पृथ्वी + जल, शीतगुरुक्थनग्ध
// श्री //

14. मात्रा ववचार....,
 वय
बाल - िफ
तरुण - वपत्त
वृद्ध – वात
 देश
साधारण
अनुप
जाांगल
// श्री //

15. मात्रा ववचार....,
 ऋतु - हेमांत
- शशशशर
- वसांत
- ग्रीष्म
- वषाा
- शरद
 िाल
आदान िाल – प्रदानिाल
// श्री //

16. मात्रा ववचार....,
 दोष - धातू - मल क्थिती
उदा- दोष सांचय प्रिोप प्रसर आदद
धातू दुक्ष्ि
मल वविृ ती
// श्री //

17. // उदकपाचन //
योगरत्नािराांनुसार ...,

18. मात्रा ववचार....,
 अक्ग्न
 आम
आमावथिा - ननरामावथिा
// श्री //
- सवे रोगावप मांदाक्ग्न !
- अक्जणे भैषजे वारर..!
-षडांगोदि – ज्वर

19. मात्रा ववचार....,
 तृष्णा वेग :
अधारणीय वेग
चतुववाध वाांच्छा (थवाभाववि इच्छा) –
बुभुक्षा-वपपासा-सुषुप्सा(ननद्रा)-
सूरतथपृहा(रनत िरण्याची इच्छा)
 जल :
जल िोणते आहे?
// श्री //

20. जलपान अनतमात्रेत िे ल्याने होणारे
पररणाम...,

23. जलपान अल्पमात्रेत िे ल्याने/
तृष्णावरोधाने होणारे पररणाम ...,

24. जलपान ववधी...,
// श्री //

25. उष:पान..,

26. जलपान मात्रा ननक्चचत िरताना,
 प्रिृ ती
 वय
 देश
 ऋतु
 िाल
 दोष - धातू - मल क्थिती
 अक्ग्न - आम
 तृष्णा वेग
 जल
इत्यादी ववचारात घेणे आवचयि !
// श्री //

27. // श्री //
Thank You
All…!