Vaka almas 8.2 Boston'un Merkezi Arter/Tnel Projesi Byk Kaz projesi bu ders kitabnn bir nceki basksnda ilk kez tantldndan beri, orijinal hikayeyi tekrar gzden geirmemizi ve mevcut durumu gncellememizi nemli klan bir dizi ek olay meydana geldi. bu antsal projenin Boston Central Artery otoyolu 1959'da aldnda, bir mhendislik ve ileri grl ehir planlamas harikas olarak selamland. ehrin ortasndan geen alt eritli ykseltilmi bir otoyol olarak tasarlanan otoyolun, gnde 75.000 aralk trafik hacmini tamas amaland. Ne yazk ki, 1980'lerin banda, Merkezi Arter, beklenen maksimum trafik seviyelerinin yaklak kat bir artla, gnlk 200.000'den fazla ara hacmiyle yklendi. Sonu, trafiin her gn 10 saatten fazla tampon tampona kilitlendii, lkedeki en kt kentsel skklklardan biri oldu. Ulusal ortalamann drt katndan fazla olan Central Artery'deki kaza oran, ie gidip gelenlerin sefaletini artrd. Akas, Merkez Arter - kmekte olan, ar kullanlan ve giderek daha tehlikeli hale gelen bir otoyol blm - kullanlln yitirmiti. Michael Dwyer/Alamy Sorunun zm, Boston blgesindeki insanlar tarafndan genellikle "Byk Kaz" olarak bilinen Merkezi Arter/Tnel (CA/T) projesinin ortaya kmasyd. Massachusetts Turnpike Authority'nin gzetimi altnda ve federal ve eyalet finansman kullanlarak, CA/T projesi iki ana unsurdan oluuyor: (1) eskiyen ykseltilmi karayolunun dorudan mevcut yolun altnda 8 ila 10 eritli bir yer alt otoban ile deitirilmesi; Charles Nehri'nin 14 eritli, iki kprl geii ve (2) Interstate 90' Gney Boston'un altndaki bir tnel ve limandan Logan Havaalan'na kadar uzatma. lk olarak 1980'lerin banda tasarlanan ve balatlan proje, ehirde 20 yl akn bir sredir (bazlar "ba ars" diyebilir) srekli bir faaliyetti. Big Dig'deki teknik zorluklar ok bykt. Zirvede yaklak 5.000 ii altran proje, neredeyse yerin yars altnda, toplam 161 erit mili olan sekiz millik bir otoyol inaatn ieriyordu. New England Patriots futbol stadyumunu 16 kez doldurmaya yetecek kadar 16 milyon metrekp topran kazlmasn gerektirdi ve 3,8 milyon metrekp beton kulland. kinci byk zorluk, bu faaliyetleri mevcut trafik kalplarn bozmadan veya mevcut otoyol sistemi ve trafik aklar zerinde zararl bir etki yaratmadan gerekletirmekti. Bylece eski Merkez Arter'in altnda kilometrelerce tnel kazlrken, ykseltilmi otoyolda trafik hacmi yavalatlamad. Proje, zellikle ykselen maliyetleri ve srekli revize edilen btesi nedeniyle birka yldr bir tartma kayna olmutu. 1983'te projenin balad tarihte, projenin kapsamna ilikin orijinal projeksiyonlar, 1998'de bir tamamlanma tarihi ve federal hkmetten projenin orijinal 2.5 milyar dolarlk btesinin %60'n karlayacak tek seferlik finansman varsayyordu. Aslnda, bte ve program, proje baladndan beri neredeyse srekli olarak yukar doru revize edildi. Aadaki bte dzeylerini gz nnde bulundurun: Nihai maliyet projeksiyonlar 14,5 milyar dolarn zerine kt ve proje resmi olarak 2004'n sonlarnda, yani yedi yl sonra tamamland. Maliyet tahminleri ve mteakip harcamalar o kadar ktyd ki, 2000 ylna gelindiinde, projenin federal b.

1. Vaka almas 8.2 Boston'un Merkezi Arter/Tnel Projesi Byk Kaz projesi bu ders kitabnn bir nceki
basksnda ilk kez tantldndan beri, orijinal hikayeyi tekrar gzden geirmemizi ve mevcut durumu
gncellememizi nemli klan bir dizi ek olay meydana geldi. bu antsal projenin Boston Central Artery
otoyolu 1959'da aldnda, bir mhendislik ve ileri grl ehir planlamas harikas olarak selamland. ehrin
ortasndan geen alt eritli ykseltilmi bir otoyol olarak tasarlanan otoyolun, gnde 75.000 aralk trafik
hacmini tamas amaland. Ne yazk ki, 1980'lerin banda, Merkezi Arter, beklenen maksimum trafik
seviyelerinin yaklak kat bir artla, gnlk 200.000'den fazla ara hacmiyle yklendi. Sonu, trafiin her gn
10 saatten fazla tampon tampona kilitlendii, lkedeki en kt kentsel skklklardan biri oldu. Ulusal
ortalamann drt katndan fazla olan Central Artery'deki kaza oran, ie gidip gelenlerin sefaletini artrd.
Akas, Merkez Arter - kmekte olan, ar kullanlan ve giderek daha tehlikeli hale gelen bir otoyol blm -
kullanlln yitirmiti.
Michael Dwyer/Alamy
Sorunun zm, Boston blgesindeki insanlar tarafndan genellikle "Byk Kaz" olarak bilinen Merkezi
Arter/Tnel (CA/T) projesinin ortaya kmasyd. Massachusetts Turnpike Authority'nin gzetimi altnda
ve federal ve eyalet finansman kullanlarak, CA/T projesi iki ana unsurdan oluuyor: (1) eskiyen
ykseltilmi karayolunun dorudan mevcut yolun altnda 8 ila 10 eritli bir yer alt otoban ile deitirilmesi;
Charles Nehri'nin 14 eritli, iki kprl geii ve (2) Interstate 90' Gney Boston'un altndaki bir tnel ve
limandan Logan Havaalan'na kadar uzatma. lk olarak 1980'lerin banda tasarlanan ve balatlan
proje, ehirde 20 yl akn bir sredir (bazlar "ba ars" diyebilir) srekli bir faaliyetti.
Big Dig'deki teknik zorluklar ok bykt. Zirvede yaklak 5.000 ii altran proje, neredeyse yerin yars
altnda, toplam 161 erit mili olan sekiz millik bir otoyol inaatn ieriyordu. New England Patriots futbol
stadyumunu 16 kez doldurmaya yetecek kadar 16 milyon metrekp topran kazlmasn gerektirdi ve
3,8 milyon metrekp beton kulland. kinci byk zorluk, bu faaliyetleri mevcut trafik kalplarn bozmadan
veya mevcut otoyol sistemi ve trafik aklar zerinde zararl bir etki yaratmadan gerekletirmekti.
Bylece eski Merkez Arter'in altnda kilometrelerce tnel kazlrken, ykseltilmi otoyolda trafik hacmi
yavalatlamad.
Proje, zellikle ykselen maliyetleri ve srekli revize edilen btesi nedeniyle birka yldr bir tartma kayna
olmutu. 1983'te projenin balad tarihte, projenin kapsamna ilikin orijinal projeksiyonlar, 1998'de bir
tamamlanma tarihi ve federal hkmetten projenin orijinal 2.5 milyar dolarlk btesinin %60'n
karlayacak tek seferlik finansman varsayyordu. Aslnda, bte ve program, proje baladndan beri
neredeyse srekli olarak yukar doru revize edildi. Aadaki bte dzeylerini gz nnde bulundurun:
Nihai maliyet projeksiyonlar 14,5 milyar dolarn zerine kt ve proje resmi olarak 2004'n sonlarnda,
yani yedi yl sonra tamamland. Maliyet tahminleri ve mteakip harcamalar o kadar ktyd ki, 2000 ylna
gelindiinde, projenin federal bir denetimi, Big Dig'in resmen iflas ettii sonucuna vard. Federal
denetimin bir bileeni, kaak proje maliyetlerinin ana nedeninin, zayf proje ynetimi gzetimi olduu
sonucuna vard. Spesifik olarak, proje ynetiminin mteahhitleri tekliflerine bal tutmada veya hatalar
iin onlar cezalandrmada rutin olarak baarsz olduu ve bunun da Big Dig iin byk maliyet artlarna
neden olduu bulundu. Kamuoyunun youn incelemesi ve projenin hassas doas nedeniyle yneticiler,
siyasi tepkinin projeyi baltalayabileceinden korkarak artan maliyetleri takip etmeyi veya kamuya ak
bir ekilde kabul etmeyi de durdurdu. Aslnda, partizan olmayan bir izleme grubu olan Common
Sense iin Vergi Mkellefleri, projenin ekonomisinin o kadar ktye gittiini ve yneticilerin ksa vadede bu
kadar byk bir maliyeti karlayamayacaklar iin 260 milyon dolarlk szlemeler iin btelemeyi bir

2. danmanlk firmasna ertelediini iddia etti. Gecikmeler ve artan maliyetler nedeniyle halkn tepkisine
yant olarak, proje yneticisi istifasn sundu.
artc olmayan bir ekilde, Boston vatandalar Big Dig'in aln gerek bir kararszlk duygusuyla izlediler.
Bir yandan karbon monoksit emisyonlarn azaltrken dier yandan da ehrin "yeil" itibarn artrrken,
phesiz kullanclarnn yaamlarn iyiletirecek bir teknoloji harikas olsa da, proje o kadar mali bir bataklk
oldu ki, kamu grevlileri planlanan byk bir kutlamay sessizce iptal etti. blmn al. Parmakla gsterme
ve Big Dig'in kt maliyet tahmini ve kontrolnn nedenlerini aratrmak glyd. Massachusetts Turnpike
Authority, projeyi yneten firmalara kar 150 milyon dolarlk bir dava planlad ve maliyet amlarnn
ounun kt proje ynetimi ve gzetimine atfedilebileceini savundu.
Giderek artan bir ekilde sorulan soru uydu: CA/T iin orijinal maliyet tahminleri iyi niyetle mi verildi
yoksa siyasi gerekleri karlayacak ekilde "ayarland" m? Yani yetkililer, projenin balangta projenin
olas maliyeti ve kapsamndan haberdar olmas halinde onaylanmayacandan korkarak kastl olarak
gerek proje maliyetlerini hafife mi aldlar? Eer yleyse, sonu, CA/T projesinin zayf tahmin ve gevek
kontrol ile birlikte parlak teknik baarnn bir kombinasyonunu temsil ettiine ikna olmu vergi deyen
halkn aznda eki bir tat brakmak olmutur. Eski Massachusetts Temsilciler Meclisi Szcs Thomas
Finnerman konuyu dorudan dile getirdi: "Bunu bir tr para olarak satmaktansa, peinen 'Hey,
muhtemelen bin on yl ve milyarlarca dolar alacak' demeniz ok ama ok daha iyi olur. duman ve
aynalar, 'Ah, bu iki milyar ve birka yllk bir alma' hakknda bir ey.
Sonras: Byk Kazy Yeniden Dnmek
Big Dig'in tamamlanmasndan bu yana, kargaann dinmesini, ikayetlerin zme kavumasn ve Boston
halknn bu devasa projenin avantajlarna almasn beklersiniz. Ne yazk ki, durum byle olmad. 2004'n
balarnda "tamamlanmasndan" bu yana, kt basn, afetler ve hesap verebilirlik, Merkezi Tnel/Arter
sisteminin peini brakmamaya devam ediyor.
2001 ylnda, projenin tamamlanmasndan nce, tnel sisteminin baz blmlerinin tavanlarnda binlerce
sznt olumaya balad. Neden? Kaytlar, beton dkm iin ana yklenici olan Modern Continental'in beton
dkmeden nce kalntlar temizlemediini ve bunun da tnellerin tavannda ve duvarlarnda kusurlara,
oyuklara ve zayf ceplere yol atn gsteriyor. Mays 2006'da, ana beton tedarikisinin alt alan, kaytlar
tahrif etmekten tutukland.
Aslnda 2006, eitli nedenlerle Big Dig iin ok kt bir yld. 10 Temmuz 2006'da, drt blm (12 ton) beton
tavan panelini tutan cvata ve epoksi sistemi arzaland ve bir blmn tnel yoluna kmesine ve o srada
blmn altndan geen bir arabadaki bir yolcunun lmne neden oldu. O ay, tnel sistemi boyunca tavan
panellerinin ayrntl bir incelemesi, zaten stres belirtileri gsteren 242 ek cvata tespit etti! Tnel
sistemi, inceleme ve onarm almalar iin Austos ay boyunca kapatld. Yine Austos aynda devlet,
Teknik Yardm'n denetim ve etkili proje kontrol konusundaki zayf sicilini gereke gstererek, Merkezi
Tnel/Arter'in kontroln Paral Otoriteden devrald.
Paral Yol daresi ve Federal Karayollar daresi, aadakiler de dahil olmak zere kritik belgeleri eyalete
vermeyi reddettiinde, trajedi neredeyse bir samalk haline geldi:
lk standart alt almay iaret eden eksiklik raporlar
naat deiiklik emirleri ve szleme revizyonlar
ilik ve yap malzemesi kalitesine ilikin denetim raporlar
Mahkeme sistemi tm proje belgelerinin serbest braklmasn emredene kadar, CT/A'nn geliimini
engelleyen yanl ynetimin ve kt karar vermenin boyutunu asla bilemeyeceiz. Bununla birlikte, halkla

3. ilikiler perspektifinden bakldnda, sorunlu projenin gzetimi ve kontrol konusunda eyalet ve federal
yetkililer arasndaki mcadele, ilgili tm taraflar iin devam eden bir kara gzdr.
2008'in balarnda, birincil ykleniciler Bechtel ve Parson Brinckerhoff da dahil olmak zere Big Dig
mteahhitlerine, eyaletin 2006 tnel kmesiyle ilgili davasn zmek iin 450 milyon dolar demeleri
emredildi. Bu zm, mteahhitleri ileride alacak davalardan kurtarmasa da, onlar projeyi yrtrken
meydana gelen daha vahim baarszlklardan bazlarn zyor. Davay yrten ABD Savcs Michael
Sullivan, mteahhitlerin balangta Big Dig'den yaklak 150 milyon $ kar elde ettiini kaydetti; ancak
Gzetlemelerinde meydana gelen baarszlklar sonucunda para kaybettiler.26
Sorular Her makale, makalenizin konusunu ve ne iletileceini tantan bir paragrafla balamaldr.
Bunu, nde gelen sorulara verilen yantlarn yan sra bireysel analizlerinizi, rnekleri ve sonular
ieren birka paragraf takip etmelidir. APA FORMAT!!!!!!!!!!!!!!!!TM SORULARI CEVAPLAYIN
LTFEN TEEKKRLER!!!!!!!!! APA BMNDE YNE
u ifadeyi gz nnde bulundurun: "'Byk Kaz' gibi 'prestij projeleri' olarak hizmet vermeyi amalayan
devlet tarafndan finanse edilen projeler, maliyet esasna gre deerlendirilmemelidir." Bu ifadeye
katlyor musunuz, katlmyor musunuz? Neden?
Proje baars, bteye, programa, ilevsellie (performansa) ve mteri memnuniyetine ballk olarak
tanmlanr. Bu kriterler altnda, "Big Dig" projesinin baarl ve/veya baarsz olduunu ne sren kantlar
belirtin.
Big Dig projesinden karlacak dersler nelerdir? Bu, ykleniciler ve yerel ynetim tarafndan proje
tahmini veya proje kontrolnde bir baarszlk myd?
Yl Bte (milyar olarak)
1983 ?2.56
1989 ?4.44
1992 ?6.44
1996 10.84
2000 14.08
2003 14.63