Update van de werking en uitdagingen voor de toekomst door Timothy Naessens, directeur Lukas-Art in Flanders.

1. Programma
• 10u00 : Verwelkoming door Christine De Weerdt, directeur STAM.
• 10u10 : Lukas: Update van de werking en uitdagingen voor de
toekomst
• 11u00 : Blauwdruk gedistribueerd beeldbeheer door Packed
(expertisecentrum Digitaal Erfgoed) over beheer en verspreiding van
digitale representaties van kunstwerken in publieke collecties.
• 11u30 : Naar een modulaire dienstverlening voor beeldbeheer van
erfgoedcollecties door Rosemie Callewaert (digitaal
architect, informatie architect en usability expert, iStoire Services).

2. Programma
• 12u00 : Gezamenlijke brainstorm over praktische haalbaarheid
van een gezamenlijk model voor beeldbeheer.
• 12u45: Lunch
• 13u30: Over modellicenties en decreet PSI richtlijn voor Lukas
en erfgoedorganisaties door Joris Deene
• 14u30 : Bezoek aan de tentoonstelling ‘draken’. Rondleiding
Annelies Nevejans (STAM)
• 15u30 : Demonstratie van de Domi Art Camera door fotograaf
Dominique Provost
• 16u00 afsluiten met drink

3. Lukas- nu en straks
Directeur Timothy Naessens

5. Inleiding
• Start van de werking in 2003
• Lukas als opvolger van RF Vl Musea in 2008
• Samenwerkingsverband in erfgoeddecreet
• Praktische dienstverlening staat centraal

6. Stand van zaken
• +/- 30.000 beeldbestanden
• +70 collecties
• Jaarlijkse omzet +/- 100.000 euro
• Jaarlijks subsidiebedrag +/- 205.000 euro

7. 3 pijlers in dienstverlening
• DIGITALISEREN
• CENTRAAL BEHEER
• INTERACTIE EN UITWISSELING

8. DIGITALISEREN
• Wat verstaan we onder digitaliseren?
• Creëren van een ‘digitale collectie’ als uitganspunt voor brede
werking
• Collecties praktisch ondersteunen in het fotograferen/scannen van
collectiestukken
• Persoonlijke benadering
• Selectie gebeurt volledig door collectiebeheerder!
• Financiële ondersteuning: Lukas draagt de kosten voor opnames
• Praktische ondersteuning: afspraken met fotograaf en nazicht
kwaliteitsvereisten
• Professionele begeleiding van het digitaliseringsproces
• Aanleveren van alle digitale files aan collectiebeheer

9. DIGITALISEREN
• Centrale aanpak en samenwerking noodzakelijk
• Vermijden van:
• Fragmentaire aanpak
• Verschillende standaarden en formaten
• Versnipperde ontsluiting
• Geen expertisedeling
• Hogere kostprijzen

10. CENTRAAL BEHEER
• Duurzame bewaring van gedigitaliseerde bestanden bij Lukas
• Bewaring van ’moederbestanden’ incl Backup in black box
archief
• Omzetten van bestandsnamen naar efficiënt en overzichtelijke
unieke cijfercode in raadpleegbaar archief
• Voorzien van persistente identificatie bij beelden voor vlotte
uitwisselbaarheid
• Upload naar Collective Acces voor online plaatsen van
collecties
• Noden en urgenties voor beeldbeheer binnen de instellingen?

11. Verspreiding en uitwisseling
• Maximale wereldwijd verspreiding
• Gratis verspreiding onder CC-BY-NC-ND licentie via Lukasweb
• Gedetailleerde rapportering van downloads beschikbaar
• In 2016 bijna 10.000 downloads van afbeeldingen
• Beeldresolutie A4 op 72 dpi (zonder watermerk)
• Gratis gebruik van de beeldbank voor binnenlandse pers
• 24/24 en 7/7 standby

13. Verspreiding en uitwisseling
• Terugverdienmodel voor commerciële
toepassingen
• Lukas zorgt voor snelle en professionele
opvolging van alle beeldaanvragen
• Eén aanspreekpunt voor 70 collecties
• Volledige administratieve afhandeling
• Duidelijke afspraken rond gebruik van
beeldmateriaal
• Gedetailleerde rapportering over gebruik naar
partners

14. Verspreiding en uitwisseling
• Internationale promotie
• Samenwerking met Bridgeman Art Library
• Samenwerking met Artstor
• Gebruik van Social Media voor actieve
promotie van partners
• Vb FB pagina met meer dan 9000 volgers

15. Enkele hardnekkige
misverstanden
• Lukas is enkel geïnteresseerd in
kunstcollecties
• Lukas is volledig gericht op vermarkten
• Lukas werkt met exclusieve licenties
• Lukas factureert kosten door aan
partners

16. WAT DAN WEL?
• Lukas staat volledig ten dienste van de
hele erfgoedsector en alle
collectiebeherende instellingen
• INKOMSTEN uit terugverdienmodel
vloeien volledig terug naar de
erfgoedsector.
• KOSTEN voor digitalisering worden door
Lukas gedragen indien negatief saldo

17. Voorbeeld KMSKA
KMSKA
OMZET KOSTEN UITBETAALD
2006 € 4.194,70 € - € -
2007 € 19.759,81 € - € -
2008 € 3.126,10 € 33.987,84 € -
2008 € 9.159,60 € - € -
2009 € 14.234,92 € - € -
2010 € 26.532,01 € 38.555,99 € 5.685,27
2011 € 16.946,94 € 6.740,63 € 5.103,16
2012 € 28.889,84 € 2.807,75 € 13.813,05
2013 € 39.901,18 € 4.619,50 € 20.484,84
2014 € 28.454,31 € 1.219,50 € 14.979,15
2015 € 21.500,01 € 2.590,57 € 10.798,67
€ 212.699,42 € 90.521,78 € 70.864,14
INVEST /jaar
conclusie INVESTERING € 161.385,92 € 14.671,45
OMZET/JAAR
OMZET € 212.699,42 € 19.336,31
IN PER JAAR
VERSCHIL € 51.313,50 € 4.664,86

18. VOORBEELD STAM
STAM
OMZET INVESTERING UITBETAALD
2015 € 430,00 € 1.536,00 € -
2016 € 1.728,00 € 12.862,00 € -
€ 2.158,00 € 14.398,00 € -
PER JAAR
conclusie INVESTERING € 14.398,00 € 7.199,00
OMZET € 2.158,00 € 1.079,00
VERSCHIL € (12.240,00) € (6.120,00)

19. RIJKSMUSEUM MODEL?
• Gesprek met Rijksmuseum over hun ervaringen
met 4 jaar Rijksstudio
• We spraken zowel met Marketingafdeling
(Martijn Pronk) als met Beeldbeheer (Cécile Van
der Harten)
• Is het Rijksmuseummodel toepasbaar op de
Vlaamse context?
• Enkele conclusies uit het gesprek

20. RIJKSMUSEUM MODEL?
• Rijksstudio is vooral een goed doordacht
marketingverhaal.
• Rijksstudio is vooral spielerei voor ‘de cultuurtoerist’.
• Wetenschappers niet unaniem gelukkig met deze volkse
aanpak en het vulgariseren van de collectie.
• Het succes van de Rijksstudio vertaalt zich niet in een
stijging van het aantal museumbezoekers
• Digitalisering en ontwikkeling van Rijksstudio worden
gefinancierd door sponsors en fondsen en niet door de
overheid.

21. RIJKSMUSEUM MODEL?
• Merknaam en licentie Rijksmuseum wordt duur verkocht.
Er is een strenge controle op het gebruik van de
merknaam.
• Back-office van Website laat te wensen over, sinds 2012
geen update meer van beeldmateriaal.
• Van alle objecten is op de site slechts één beeld
beschikbaar.
• Aanleveren van hoge resolutiebestanden gebeurt
volledig manueel, beperkt aantal aanvragen.
• Artprints is geen succes.

22. RIJKSMUSEUM MODEL?
• Creatief hergebruik vooral in designwereld en vooral in
mode.
• Creatief hergebruik op vlak van development (bvb apps
en games) zo goed als onbestaande.
• Businessmodel: hoe meer hergebruik en verspreiding
hoe meer de merknaam Rijksmuseum in waarde stijgt.
• Vrijgeven van bestanden heeft het aantal publicaties met
beeldmateriaal uit hun collectie niet doen stijgen.
• Meest gevraagde werken en top tien van collectie is
ongewijzigd sinds introductie Rijksstudio en vrijgeven
beeldmateriaal.

23. TERUGVERDIENMODEL?
• Meer dan 10 jaar ervaring in afhandelen van
beeldaanvragen leert ons het volgende:
• Men is bereid om te betalen voor SERVICE EN KWALITEIT
• Service: centraal aanspreekpunt voor 70 collecties
• Service: snelle en professionele afhandeling aanvragen
• Kwaliteit: alle bestanden voldoen aan de hoogste eisen op vlak van
professioneel hergebruik
• Inkomsten zijn onrechtstreekse subsidie voor veel organisaties
die anders geen middelen hebben om professioneel te
digitaliseren

24. Toekomst
• Hervorming decreet: Dienstverlening
• Shift naar modulair aanbieden van
diensten
• Centraal beheer én decentrale
verspreiding