2. Struktura kursu
Tlen
Czystość tlenowa
Powietrze
kompatybilne
tlenowo
Metody mieszania
gazów
Wykonywanie
mieszanek z helem
Dodatki
Wstęp -1
3. Główny cel programu
Przekazanie
akceptowalnych
protokołów
bezpieczeństwa
i standardów
mieszania
mieszanek gazów
oddechowych dla
nurkowania
Wstęp -2
4. Dlaczego?
Zalety i wynikająca z nich potrzeba
nurkowania z użyciem gazów
innych niż powietrze spowodowały
wzrost zapotrzebowania na te gazy
– Relatywnie mało osób jest
przeszkolonych w ich otrzymywaniu
– Świat potrzebuje Gas Blenderów!
Wstęp -3
6. Rozdział Pierwszy
Przegląd
– Tlen: Co to jest?
– Zasada 40%
– Niebezpieczeństwa
operacyjne
– Ogień i zapłon
– Serwis tlenowy
Rozdział 1-1
7. Tlen: co to jest?
Cele Blendera:
– Jakie są fizyczne właściwości tlenu?
– Jakie są cztery główne rodzaje tlenu?
– Jakie są dwa główne źródła tlenu?
– Jakie są dwa rodzaje sprężonego tlenu
do oddychania?
– Co to jest płynny tlen?
Rozdział 1-2
8. Tlen: co to jest?
Jakie są fizyczne
właściwości tlenu ?
– Tlen jest bezbarwnym
i bezzapachowym
gazem
– Tlen jest
odpowiedzialny za
utlenianie to jest rdzę,
ogień itp...
– Tlen sam się nie pali
– Wg standardu U.S.
CGA czysty tlen ma co
najmniej 99,5% tlenu
Rozdział 1-3
9. Tlen: co to jest?
Jakie są cztery główne rodzaje
tlenu?
– spawalniczy
– medyczny
– lotniczy
– płynny (LOX)
Rozdział 1-4
10. Tlen: co to jest?
Czy wszystkie
cztery rodzaje
tleny mogą być
użyte do
mieszanek
oddechowych?
– Nie
Nie można
stosować tlenu
spawalniczego
Rozdział 1-5
11. Tlen: co to jest?
Dlaczego nie można stosować tlenu
spawalniczego do mieszanek
oddechowych?
– Cylindry z tlenem spawalniczym przed
napełnianiem nie są opróżniane
całkowicie
To może powodować istnienie
zanieczyszczeń w tlenie spawalniczym
Rozdział 1-6
12. Tlen: co to jest?
Jakie są dwa główne źródła tlenu?
– Zakup od dostawców przemysłowych
lub medycznych
– Wytwarzanie na miejscu w systemach
PSA lub membranowych
Rozdział 1-7
13. Tlen: co to jest?
Jakie są dwa rodzaje sprężonego
tlenu do oddychania?
– medyczny
– lotniczy
Rozdział 1-8
14. Tlen: co to jest?
Jaka jest różnica pomiędzy tlenem
medycznym i lotniczym?
– Tlen lotniczy jest „suchszy” od
medycznego
Rozdział 1-9
15. Tlen: co to jest?
Co to jest płynny tlen (LOX)?
– Jest to tlen ochłodzony do fazy
płynnej
– Niskie ciśnienie (do 20 bar/300 psi.)
– Skoncentrowana objętość
– parowanie 1.5% dziennie
Rozdział 1-10
16. Zasada 40%
Cele Blendera:
– Co to jest „zasada 40%”?
– Jak wpływa ona na Blendera?
– Jakie są zalecenia dla użycia tlenu o
stężeniu ponad 40%?
Rozdział 1-11
17. Co to jest „zasada 40%”?
– Bardziej zalecenie niż “zasada”,
pytanie o 40% dotyczy:
Przy jakim stężeniu tlen staje się
niebezpieczny w obsłudze?
– Historycznie, przemysł nurkowy traktuje gazy
zawierające do 40% tlenu jak powietrze
– Każda koncentracja tlenu ponad 40%
traktowana jest jak czysty tlen
Rozdział 1-12
Zasada 40%
18. Jak zasada 40% wpływa
na Blendera?
– Zasada ta jest częścią
systemu bezpieczeństwa
Blendera
– Ciśnienie, temperatura,
projekt sprzętu,
szybkość przepływu,
zanieczyszczenia,
kompatybilność tlenowa,
i procedury operacyjne
mają ważną rolę w
bezpieczeństwie
Blendera
Rozdział 1-13
Zasada 40%
19. Jakie są zalecenia odnośnie użycia
tlenu o stężeniu ponad 40%?
– Przez usunięcie jednego z niezbędnych
składników ognia, Blender może
pracować z tlenem o stężeniu
większym niż 40%
To wymaga usunięcia źródła zapłonu lub
paliwa
Rozdział 1-14
Zasada 40%
20. Niebezpieczeństwa operacyjne
Cele Blendera:
– Co to jest zapłon wewnętrzny?
– Co to jest zapłon?
– Jak tlen wpływa na spalanie?
– Jakie trzy rzeczy są niezbędne do
istnienia ognia?
– Jakie są cztery główne źródła zapłonu?
Rozdział 1-15
21. Niebezpieczeństwa operacyjne
Co to jest zapłon wewnętrzny?
– Gwałtowny ogień wytwarzający
wystarczającą ilość ciepła aby stopić i
otworzyć zamknięty układ znajdujący
się pod ciśnieniem, powodujący w
wyniku gwałtowny, wybuchowy
spadek ciśnienia.
Rozdział 1-16
22. Niebezpieczeństwa operacyjne
Co to jest zapłon?
– Reakcja chemiczna
wytwarzająca
energię cieplną w
ilości
wystarczającej do
podtrzymania
ciągłości tej reakcji
Rozdział 1-17
23. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jakie są źródła zapłonu?
– Źródła zapłonu to:
Ciepło sprężania
Wstrzelenie cząstek
Ciepło tarcia
Iskry, łuki i elektryczność statyczna
Rozdział 1-18
24. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jak tlen wpływa
na spalanie?
– Tlen przyśpiesza
spalanie,
zwiększając
intensywność
ognia
Im więcej tlenu,
tym większa
intensywność
Rozdział 1-19
25. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jakie trzy rzeczy są niezbędne do
istnienia ognia?
– Ogień potrzebuje
paliwa
źródła zapłonu
utleniacza
Rozdział 1-20
26. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jakie są cztery główne źródła
zapłonu?
– Ciepło sprężania
– Wstrzelenie cząstek
– Ciepło tarcia
– Iskry, łuki i elektryczność statyczna
Rozdział 1-21
27. Niebezpieczeństwa operacyjne
Co to jest ciepło sprężania”?
– Ciepło sprężania jest to ciepło
wytwarzane przez gaz podczas jego
sprężania od ciśnienia mniejszego do
większego
Rozdział 1-22
28. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jak zapobiegać ciepłu sprężania?
– Jeśli możliwe używać regulatorów
zamiast zaworów
– Zrobić miejsce na rozprężenie
– Otwierać zawory powoli
Rozdział 1-23
29. Niebezpieczeństwa operacyjne
Gdzie powinny być umieszczone
manometry w systemach
wysokociśnieniowych?
– Nie umieszczaj manometrów w miejscach o
niekontrolowanym ciśnieniu
– Umieszczaj je w miejscach chronionych
Za regulatorami
Za wolno otwieranymi zaworami
Rozdział 1-24
30. Niebezpieczeństwa operacyjne
Co to jest „wstrzelenie cząstek”?
– „Wstrzelone cząstki” są to drobiny
znajdujące się w szybko
przepływającym gazie, które uderzają
w materiał obudowy z dużą energią
produkując ciepło.
– Materiały takie jak aluminium i tytan
są szczególnie wrażliwe.
Rozdział 1-25
31. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jak zapobiegać „wstrzelaniu cząstek”?
– Zjawisko to może zachodzić jeśli punkt
uderzenia leży bliżej niż dziesięciokrotność
średnicy przepływu
– Szybkość musi wynosić ponad
46m/sekundę
Rozdział 1-26
32. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jakie są zalecenia projektowe dla
zapobiegania wstrzeleniu cząstek?
– Użycie monelu lub mosiądzu zamiast
aluminium czy tytanu
– Zastosowanie filtrów eliminujących
zanieczyszczenia w gazach
Rozdział 1-27
33. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jakie są zalecenia wykonawcze dla
zapobiegania wstrzeleniu cząstek?
– Nie wytwarzaj zanieczyszczeń w fazie
montażu instalacji
– Przepłukuj instalację po montażu
gazem inertnym z dużą szybkością
Rozdział 1-28
34. Niebezpieczeństwa operacyjne
Co to jest ciepło tarcia?
– Jest to ciepło wytwarzane przez
tarcie gazu podczas jego przepływu.
– Jest to na przykład tarcie przepływu
gazu przez nieszczelności na osiach
zaworów
Rozdział 1-29
35. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jak zapobiegać powstawaniu ciepła
tarcia?
– Dokonuj okresowej inspekcji zaworów
– Słuchaj, czy przez zamknięte zawory
nie wydostaje się gaz
– Nie zamykaj zbyt mocno zaworów
– Sprawdzaj wszystkie przyłącza
zewnętrzne instalacji
Rozdział 1-30
36. Niebezpieczeństwa operacyjne
Czym są iskry i łuki?
– Są to wyładowania elektryczne
powodowane:
Silnikami elektrycznymi
przełącznikami
Wyładowaniami statycznymi
Rozdział 1-31
37. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jak eliminujesz iskry i łuki?
– Upewnij się, że instalacja elektryczna
jest poprawnie wykonana i uziemiona
Rozdział 1-32
38. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jakie są trzy inne źródła zapłonu?
– Uderzenia mechaniczne
„klekotanie” zaworów w punktach
równowagi
– Zjawiska termiczne
Zapłon oleju w sprężarce przy przegrzaniu
– Reakcje chemiczne
Zapłon w wieżach filtracyjnych
Rozdział 1-33
39. Niebezpieczeństwa operacyjne
Jak zapobiegać tym źródłom zapłonu?
– Zastanów się co może powodować powstanie
i podtrzymanie ognia w systemie
ciśnieniowym i zapobiegaj temu
Jest tu kombinacja podwyższonej zawartości tlenu,
ciśnienia, temperatury, zanieczyszczeń, źródeł
zapłonu, szybkości gazu, kompatybilności
materiałowej oraz projektu systemu, które razem
mogą sprzyjać powstawaniu ognia
Rozdział 1-34
40. Serwis tlenowy
Cele Blendera:
– Jakie trzy warunki są niezbędne dla
serwisu tlenowego?
– Co to znaczy “zaprojektowane dla
użycia z tlenem”?
– Co to znaczy “tlenowo kompatybilne”?
Rozdział 1-35
41. Serwis tlenowy
Jakie trzy warunki są konieczne dla
serwisu tlenowego?
– Zaprojektowanie dla użycia z tlenem
– Czyste tlenowo
– Tlenowo kompatybilne
Rozdział 1-36
42. Serwis tlenowy
Co to znaczy ”zaprojektowane do
użycia z tlenem”?
– Rozważone muszą być uwarunkowanie
związane z użyciem tlenu dla
maksymalnego ciśnienia i temperatury
w systemie
– Projekt musi minimalizować tendencję
do generacji ciepła, zapłonu cząstek,
lub akumulacji zanieczyszczeń
Rozdział 1-36
43. Serwis tlenowy
Dlaczego zaprojektowanie do użycia z
tlenem jest ważne?
– Projekt systemu jest kamieniem węgielnym
dla jego późniejszej eksploatacji.
– Bez odpowiednich założeń projektowych,
system może być niebezpieczny od początku
istnienia lub może stać się niebezpieczny na
skutek kumulacji zanieczyszczeń lub
degradacji materiałów
Rozdział 1-37
44. Serwis tlenowy
Jakich osiem elementów musi być
rozważonych w czasie
projektowania systemu?
– Zastąpienie zaworów regulatorami
– Zawory wolno otwierane
– Elementy kompatybilne tlenowo
– Łatwość czyszczenia tlenowego
Rozdział 1-38
45. Serwis tlenowy
– Końce instalacji teflonowych
zakończone metalem
– Filtry przed odcinkami o dużej
szybkości przepływu
– Manometry w miejscach chronionych
– Powietrze kompatybilne tlenowo
Rozdział 1-39
46. Serwis tlenowy
Co to jest czystość tlenowa?
– Czystość tlenowa jest weryfikowalnym
brakiem niepożądanych
zanieczyszczeń
Rozdział 1-40
47. Serwis tlenowy
Co to jest “weryfikowalny brak”?
– Weryfikowalny brak jest określane
przez jakościowe i ilościowe metody
pomiaru zanieczyszczeń
Rozdział 1-41
48. Serwis tlenowy
Co to znaczy “tlenowo
kompatybilne”?
– Kompatybilność materiałowa zachodzi,
gdy materiał może współegzystować
z wysoką koncentracją tlenu i
potencjalnymi źródłami zapłonu, w
maksymalnych temperaturze i
ciśnieniu operacyjnym
Rozdział 1-42
49. Serwis tlenowy
Dlaczego kompatybilność
materiałowa jest ważna w
systemach tlenowych?
– Każda aplikacja różni się
ciśnieniem, projektem,
maksymalną temperaturą,
zawartością tlenu, itp.
– Te zmienne w kombinacji z
kompatybilnością
materiałową powinny być
rozważane w czasie
projektowania twojego
systemu tlenowego
Rozdział 1-43
50. Serwis tlenowy
Gdzie kompatybilność materiałowa jest
ważna?
– We wszystkich systemach, w których
zawartość tlenu przekracza 40% i 10 bar
– Każdy producent określa dopuszczalne do
stosowania ciśnienia i zawartość tlenu
– Niektóry sprzęt wymaga wymiany
elementów na kompatybilne tlenowo
Rozdział 1-44
51. Rozdział Pierwszy
Przegląd
– Tlen: co to jest?
– Zasada „40 procent”
– Niebezpieczeństwa operacyjne
– Ogień i zapłon
– Serwis tlenowy
Rozdział 1-45
55. Czyszczenie tlenowe
Cele Blendera:
– Co to jest standard czystości tlenowej?
– Dlaczego standard czystości jest
wymagany?
– Dlaczego wymagana jest ocena
jakościowa czystości?
– Jakie są testy czystości?
Rozdział 2-2
56. Standardy czyszczenia tlenowego
Co to jest standard czystości
tlenowej?
– Standardem czystości tlenowej jest
weryfikowalny brak zanieczyszczeń
– Weryfikowalny brak jest określany
przez stosowanie odpowiednich metod
i technik pomiarowych
Rozdział 2-3
57. Standard Czystości Tlenowej
Dlaczego standard
czystości tlenowej jest
ważny?
– Standard ten jest
wymagany do
upewnienia się co do
braku zanieczyszczeń
mogących być źródłami
zapłonu lub paliwem w
środowisku bogatym w
tlen pod normalnym
ciśnieniem, temperaturą
i szybkością przepływu
gazu
Rozdział 2-4
58. 6 kroków czyszczenia
Jakie są kroki czyszczenia tlenowego?
– Kompletny demontaż
– Kontrola i zgrubne czyszczenia
– Czyszczenie wstępne i płukanie
– Czyszczenie właściwe, płukanie i suszenie
– Przegląd i kontrola czystości
– Montaż, pakowanie i oznaczenie
Rozdział 2-5
59. 6 kroków czyszczenia
Krok 1: Kompletny demontaż
– Rozmontuj urządzenie na
najdrobniejsze elementy
– Stosuj właściwe narzędzia
– Stosuj odpowiednie pojemniki na
drobne elementy
Rozdział 2-6
60. 6 kroków czyszczenia
Krok 2: Kontrola i czyszczenie zgrubne
– Skontroluj każdy element pod kątem
kompatybilności tlenowej, korozji, zużycia i
zanieczyszczeń
Użyj niemetalicznej szczotki i słabo kwasowego
środka czyszczącego
– Zastosowanie myjki ultradźwiękowej jest
rekomendowane
Po płukaniu, dokonaj ponownej kontroli
elementów.
Rozdział 2-7
61. 6 kroków czyszczenia
Step 3: Czyszczenie
wstępne i płukanie
– Czyszczenie wstępne
usuwa wszelkie widzialne
zanieczyszczenia
Myj niemetaliczną
szczotką
– Użycie myjki
ultradźwiękowej jest
rekomendowane
Po myciu, skontroluj
elementy i powtórz
mycie jeśli to konieczne
Rozdział 2-8
62. 6 kroków czyszczenia
Krok 4: Mycie finalne, płukanie i
suszenie
– Mycie to ma za zadanie usunięcie wszelkich
pozostałości środków czyszczących z
poprzednich kroków czyszczenia
W tym celu stosuje się środki zasadowe
– Dokładnie wypłukaj elementy po tym myciu
– Wysusz w kompatybilnym tlenowo powietrzu
lub w „suchym” azocie
Rozdział 2-9
63. 6 kroków czyszczenia
Step 5: Kontrola i test czystości
– Po czyszczeniu tlenowym, każdy
element musi być przetestowany
przed montażem lub zapakowaniem
do składowania
– Jeśli element nie przejdzie jakiegoś z
6 testów, musi być czyszczony i
testowany ponownie
Rozdział 2-10
64. 6 kroków czyszczenia
Step 6: Montaż, pakowanie i
oznaczanie
– Po pozytywnym wyniku testów,
urządzenie musi być ponownie
zmontowane
Stosuj kompatybilne tlenowo elementy i
smary
Nie owijaj taśmą teflonową ostatnich 2
zwojów gwintu
Rozdział 2-11
65. 6 kroków czyszczenia
Step 6 c.d.: Montaż,
pakowanie i
oznaczanie.
– Nie dopuszczaj do
ponownego
zanieczyszczenia
elementów przez
niewłaściwe
pakowanie lub kontakt
z brudnymi tlenowo
elementami
Rozdział 2-12
66. Jakość czyszczenia
Dlaczego ważna jest jakościowa
ocena efektów czyszczenia?
– Aby upewnić się, że system jest
wystarczająco czysty to użycia w
bogatym w tlen środowisku w
temperaturze i ciśnieniu operacyjnym
– Każde zanieczyszczenie może być
źródłem zapłonu lub paliwem
Rozdział 2-13
67. 6 testów czystości
Jakie są testy czystości tlenowej?
– Test pH
– Inspekcja w białym świetle
– Inspekcja w świetle UV
– Test wodny
– Test wstrząsania
– Test wycierania
Rozdział 2-14
68. 6 testów czystości
Test 1: test pH
– Test pH służy do określenia czy
pozostałości środków alkalicznych
zostały usunięte
– Weź próbkę wody z płukania i sprawdź
ją paskiem do testów pH
Rozdział 2-15
69. 6 testów czystości
Test 1: test pH
c.d.
– Użyj czystą
wodę do
porównania
wyników testu
Jeśli test pokazuje
podwyższone pH –
powtórz płukanie
Rozdział 2-16
70. 6 testów czystości
Test 2: Inspekcja w białym świetle
– Oświetl element białym światłem
(lampa minimum 60W) i dokładnie go
obejrzyj
Ta kontrola pozwala dostrzec
zanieczyszczenia większe niż 50 mikronów
Rozdział 2-17
71. 6 testów czystości
Test 3: Inspekcja w świetle UV
– Niektóre zanieczyszczenia świecą w
świetle ultrafioletowym
– Wykonaj inspekcję wizualną z
oświetleniem światłem UV o długości
promienia 3600 do 3900 angstremów
Większość olejów syntetycznych nie
fluoryzuje lecz prawie wszystkie naturalne
- tak.
Rozdział 2-18
72. 6 testów czystości
Test 4: test wodny
– Jest stosowany do wykrycia
pozostałości silikonów, olejów lub
innych tłuszczów
– Rozpyl mgłę wodną na powierzchnię
badaną aby powstał cienki film wodny
– Woda nie powinna formować kropli
– Każde krople wskazują na istnienie
zanieczyszczeń
Rozdział 2-19
73. 6 testów czystości
Test 5: test wstrząsania
– Jest stosowany do upewnienia się, że
wszystkie pozostałości środków czyszczących
zostały wypłukane
– Wypełnij czysty tlenowo pojemnik do połowy
(ok. 100 ml) wodą z ostatniego płukania
– Wstrząsaj silnie pojemnik przez 5 sekund i
odstaw na 5 minut
– Jeśli po tym czasie w płynie pozostały
bąbelki powietrza – nie jest czysty
Rozdział 2-20
74. 6 testów czystości
Test 6: test wycierania
– Jest stosowany do sprawdzenia
przylegających zanieczyszczeń w trudno
dostępnych miejscach
– Na przykład do okolic gniazd zaworów we
wnętrzu cylindrów
– Przetrzyj raz, w jednym kierunku miejsce
badane czystą bezwłóknową szmatką
– Sprawdź szmatkę w świetle białym i UV
Rozdział 2-21
79. Powietrze kompatybilne tlenowo
Cele Blendera:
– Co to jest powietrze kompatybilne tlenowo?
– Jaka jest różnica pomiędzy powietrzem klasy
CGA-E a zmodyfikowanym CGA-E?
– Dlaczego używamy powietrza
kompatybilnego tlenowo?
– Kiedy używamy powietrza kompatybilnego
tlenowo?
Rozdział 3-2
80. Powietrze kompatybilne tlenowo
Co to jest powietrze kompatybilne
tlenowo?
– Jest powietrzem do oddychania z wyższymi
wymaganiami co do braku skondensowanych
węglowodorów i tlenku węgla
Podczas sprężania w normalnych sprężarkach
następuje zbyt duża kondensacja węglowodorów
Te węglowodory mogą stać się źródłem zapłonu i
paliwem w środowisku bogatym w tlen
Rozdział 3-3
81. Powietrze kompatybilne tlenowo
Jaka jest różnica pomiędzy
powietrzem klasy CGA-E a
zmodyfikowanym CGA-E?
– Zmodyfikowana klasa CGA-E ma
normę mniej niż 0.1 mg/m3 dla
węglowodorów w porównaniu z 5.0
mg/m3 w zwykłej klasie CGA-E
Rozdział 3-4
82. Powietrze kompatybilne tlenowo
Jaka jest różnica pomiędzy
powietrzem klasy CGA-E a
zmodyfikowanym CGA-E?
– Ilość tlenku węgla jest limitowana do
2 ppm w porównaniu z 10 ppm w
zwykłej klasie CGA-E
Rozdział 3-5
83. Powietrze kompatybilne tlenowo
Dlaczego używamy powietrza
kompatybilnego tlenowo?
– Węglowodory w systemach
ciśnieniowych są paliwem w
środowisku bogatym w tlen (ponad 40
procent tlenu) gdy pojawi się
jakiekolwiek źródło zapłonu
Rozdział 3-6
84. Powietrze kompatybilne tlenowo
Kiedy używamy powietrza
kompatybilnego tlenowo?
– Zawsze, gdy zawartość tlenu przekracza 40
procent, każdy element systemu musi być
czysty i kompatybilny tlenowo
Aby utrzymać czystość tlenową musisz stosować
wyłącznie powietrze kompatybilne tlenowo
– Gdy system pracuje w środowisku o nie
przekroczonej nigdy 40% zawartości tlenu –
nie potrzebuje powietrza kompatybilnego
tlenowo
Rozdział 3-7
85. Rozpylony olej
Cele Blendera:
– Co to jest rozpylony olej?
– Co powoduje rozpylanie oleju?
– Dlaczego rozpylony olej jest
potencjalnie niebezpieczny?
– Dlaczego w systemach
wysokociśnieniowych stosujemy oleje
syntetyczne?
Rozdział 3-8
86. Rozpylony olej
Co to jest
rozpylony olej?
– Jest to olej
smarowniczy
sprężarki, który
dostał się do
sprężanego
powietrza
Rozdział 3-9
87. Rozpylony olej
Co powoduje rozpylanie oleju?
– Konstrukcja sprężarki
– Zużyte elementy
– Złe warunki pracy
– Zła obsługa
– Niewystarczające odolejanie
międzystopniowe
– Brak filtrów, odolejaczy
– Zła obsługa filtrów
– Zbyt duża temperatura pracy
Rozdział 3-10
88. Rozpylony olej
Dlaczego rozpylony olej jest
potencjalnie niebezpieczny?
– Ponieważ zawiera węglowodory
Nawet małe ilości są niebezpieczne gdy
zostaną sprężone w obecności tlenu
– Akumulowane węglowodory stają się
paliwem czekającym na zapłon
Rozdział 3-11
89. Rozpylony olej
Dlaczego w systemach
wysokociśnieniowych stosujemy
oleje syntetyczne?
– Uważany jest za mniej szkodliwy dla
nurka w przypadku dostania się do
dróg oddechowych
– Zawiera mniej węglowodorów
– Ma wyższą temperaturę zapłonu
Rozdział 3-12
90. Karbonizacja
Cele Blendera:
– Co to jest karbonizacja?
– Jakie są powody karbonizacji?
– Co oznacza zwiększona zawartość
tlenu węgla?
Rozdział 3-13
91. Karbonizacja
Co to jest karbonizacja?
– Jest rezultatem zbyt dużej
temperatury w czasie sprężania i
spalania wewnętrznego w sprężarce
– Tlenki węgla są objawami
niekompletnego spalania
Rozdział 3-14
92. Karbonizacja
Jakie są powody karbonizacji?
– Ograniczenie wlotu powietrza
– Wycieki międzystopniowe
– Mały poziom oleju
– Zanieczyszczony olej
– Zły typ oleju
Rozdział 3-15
93. Karbonizacja
Jakie są powody karbonizacji?
– Brudna sprężarka
– Brak wentylacji
– Brak chłodzenia
Rozdział 3-16
94. Karbonizacja
Co oznaczają zwiększone poziomy
tlenków węgla?
– Obecność tych gazów wskazuje na znaczne
przegrzanie sprężarki
Mogą być usuwane w filtrach chemicznych
Rozdział 3-17
95. Karbonizacja
Co oznaczają zwiększone poziomy
tlenków węgla?
– Dwutlenek węgla jest absorbowany przez
filtr z aktywnego węgla
– Wilgoć w filtrze zmniejsza jego wydajność
Rozdział 3-18
100. Metody mieszania gazów
Cele Blendera:
– 5 metod mieszania nitroxu?
– Jakie są wady i zalety każdej z nich?
– Jakie zasady są zastosowane w
systemach generacji gazów, mieszania
wagowego i mieszanek wstępnych?
– Dlaczego czystość tlenowa jest ważna
przy mieszaniu ciśnieniami parcjalnymi?
Rozdział 4-2
102. Metody mieszania gazów
Metoda 1: Mieszanie wagowe
– Bazuje na ciężarze właściwym
każdego gazu, odpowiednie ilości są
dodawane go finalnego zbiornika
– Z powodu braku turbulencji, minimum
6 godzin jest wymagane do
homogenizacji gazu
Rozdział 4-4
103. Metody mieszania gazów
Metoda 1: Mieszanie wagowe c.d.
– Analiza gazu poda wymagania do otrzymania
zadanej mieszanki nitroxowej
Rozdział 4-5
104. Metody mieszania gazów
Metoda 2: Mieszanie
ciśnieniami parcjalnymi
– Polega na napełnieniu cylindra wpierw
czystym tlenem a następnie na
dopełnieniu do ciśnienia roboczego
powietrzem kompatybilnym tlenowo
Zawartość tlenu w powietrzu jest
dodatkiem
Rozdział 4-6
107. Metody mieszania gazów
Metoda 3: Mieszanie ciągłe
– Miesza się tlen z powietrzem pod
małym ciśnieniem a następnie spręża
do ciśnienia roboczego
Rozdział 4-9
114. Metody mieszania gazów
Metoda 5: Gotowe mieszanki
– Dostawcy mogą zapewnić dowolny
nitrox, wymaga to jedynie ... zapłaty
Rozdział 4-16
115. Zalety i wady
Jakie są wady i zalety każdej z
metod?
– Metoda 1: Mieszanie wagowe
Jest używana jedynie gdy potrzebujemy
mieszanki w bardzo dużych ilościach
Wymagana jest bardzo duża dokładność
pomiarowa i stabilność temperatury
Nie jest to praktyczne rozwiązanie dla
nurkowania
Rozdział 4-17
116. Zalety i wady
– Metoda 2: Mieszanie ciśnieniami
parcjalnymi
Wszystko musi być tlenowo czyste
Czystość tlenowa nie jest dużym
problemem w systemach gdzie gaz jest
mieszany do cylindrów kaskadowych i
Blender ma kontrolę nad
zanieczyszczeniami
Rozdział 4-18
117. Zalety i wady
– Metoda 2: Mieszanie ciśnieniami
parcjalnymi c.d.
Z tego powodu nie powinno się mieszać
bezpośrednio do cylindrów nurkowych,
Ważna jest temperatura gazu
System jest relatywnie wolny, gdyż tlen
nie powinien być sprężany szybciej niż 4.7
bara na minutę
Rozdział 4-19
118. Zalety i wady
– Metoda 2: Mieszanie ciśnieniami
parcjalnymi c.d.
Dla mieszanek dekompresyjnych o
zawartości tlenu ponad 40% jest to
jedyna metoda
Dla dużych ciśnień wynikowych wymaga
pomp tlenowych (booster)
Rozdział 4-20
119. Zalety i wady
– Metoda 3: Mieszanie ciągłe
Dokładne mieszanki
Za wyjątkiem regulatora, nie jest
wymagana czystość tlenowa gdyż
zawartość tlenu jest ograniczona do 40%
Rozdział 4-21
120. Zalety i wady
– Method 3: Mieszanie ciągłe c.d.
Wadą jest ograniczenie do 40 % tlenu
Proste do wykonania, regulacji
Brak strat tlenu – cała zawartość cylindra
może być użyta
Rozdział 4-22
121. Zalety i wady
– Metoda 4: Wytwarzanie tlenu
System PSA wytwarza do 95 % tlenu o
ciśnieniu 205 bar/3000 psi
– Nie robi nitroxu
Systemy membranowe robią do 40%
EANx i nie wymagają czystości tlenowej
Rozdział 4-23
122. Zalety i wady
– Method 4: Wytwarzanie tlenu c.d.
Oba systemy są drogie ale nie wymagają
zasilania tlenem
Rozdział 4-24
123. Zalety i wady
– Method 5: Gotowe mieszanki
Nie wymagają sprzętu
Nie wymagają czystości tlenowej jeśli
mają do 40% tlenu
Wymagają pompy lub kaskady
Mogą być kosztowne
Rozdział 4-25
127. Rozdział Piąty
Przegląd
– Użycie helu
– Typy mieszanek z
helem
– Mieszanie ciśnieniami
parcjalnymi
– Mieszanie ciągłe
– Poziom tlenu
– Wykonywanie
mieszanek z helem
Rozdział 5-1
128. Mieszanki z helem
Cele Blendera:
– Dlaczego nurkowie stosują hel?
– Jakie są typy mieszanek helowych?
– Jakie są różnice pomiędzy
mieszankami z helem?
Rozdział 5-2
129. Mieszanki z helem
Cele Blendera
– Podaj kroki mieszania trimixu, heliair
i helitroxu metodą ciągłą.
– Jaki jest minimalny poziom tlenu
potrzebny do podtrzymania życia?
– Jakie są specyficzne dla mieszania
helu uwarunkowania?
Rozdział 5-3
130. Użycie helu
Dlaczego nurkowie stosują hel?
– Redukuje narkozę do akceptowalnego
poziomu
– Redukuje poziom tlenu do wartości
nietoksycznych
Rozdział 5-4
131. Typy mieszanek z helem
Jakie są typy mieszanek helowych?
Opisz je.
– Heliox – hel i tlen
– Trimix – hel, tlen i azot
Wykonywany w trzech odmianach
– Standard trimix – hel, tlen i powietrze
– Heliair – hel i powietrze
– Heliox – hel i nitrox
Rozdział 5-5
132. Metody ciśnień parcjalnych
Podaj kroki wymagane do
mieszania trimixu, heliair i
helitroxu dla mieszania
ciśnieniami parcjalnymi
Standard trimix i mieszanie
parcjalne
– Obliczenie potrzebnej ilości
helu, tlenu i powietrza
Tablice, wzory lub programy
komputerowe
Rozdział 5-6
133. Metody ciśnień parcjalnych
Standard Trimix – ciśnienia
parcjalne
– Odczekaj dla ostygnięcia
Wykonaj analizę gazu
– Dopełnij powietrzem do ciśnienia
roboczego
– Odczekaj do ostygnięcia
Wykonaj analizę gazu
Rozdział 5-7
134. Metody ciśnień parcjalnych
Heliair Trimix –
ciśnienia parcjalne
– Oblicz wymagane
ilości tlenu i powietrza
Tablice, wzory lub
programy
komputerowe
– Pozwól ostygnąć
Wykonaj analizę gazu
Rozdział 5-8
135. Metody ciśnień parcjalnych
Heliox- ciśnienia parcjalne
– Oblicz potrzebne ilości helu i nitroxu (tlenu)
Tablice, wzory lub programy komputerowe
– Przetocz hel do pustych cylindrów
– Dopełnij nitroxem (tlenem) do ciśnienia
roboczego
– Poczekaj aż ostygnie
Wykonaj analizę gazu
Rozdział 5-9
136. Mieszanie ciągłe
Standard Trimix
– Wymaga 2 analizatorów
tlenu i helu
– Dopasuj przepływy helu, tlenu i powietrza
dla otrzymania właściwej mieszanki
– Sprężaj zmieszany gaz do ciśnienia
roboczego
– Mieszanka jest już homogeniczna
Wykonaj analizę gazu
Rozdział 5-10
137. Mieszanie ciągłe
Heliair
– Wymaga tylko analizatora tlenu
– Ustaw przepływ helu i nitroxu
Tabele, wzory i programy komputerowe
– Sprężaj gaz do ciśnienia roboczego
– Mieszanka jest już homogeniczna
Wykonaj analizę gazu
Rozdział 5-11
138. Poziom tlenu
Jaka jest minimalna zawartość tlenu potrzebna
do podtrzymania życia?
– Na powierzchni, 16% tlenu jest niezbędne
– Jeżeli mieszanka ma mniej niż 18% O2, potrzeba
zastosowania gazu podróżnego (travel mix)
– Mieszanki tylko dla certyfikowanych nurków
Certyfikacja Normoxic Trimix – tylko 21% tlenu
Rozdział 5-13
139. Mieszanki z helem
Jakie są unikalne zalecenia do
mieszanek z helem?
– Nurek musi mieć odpowiednią certyfikację
– Trimix i Heliox wymaga odpowiednich tabel
Tabele powietrzne i helioxowe się nie nadają
– 1.6 ata – maksymalny poziom PPO2
– Hel spręża się inaczej niż tlen
Może spowodować różnicę w składzie końcowej
mieszanki
Rozdział 5-14
140. Mieszanki z helem
– Wykonanie mieszanek z helem
wymaga więcej czasu niż nitroxu,
gdyż potrzeba go na homogenizację
mieszanki
Dobij najpierw do 80% ciśnienia – a
następnie szybko do 100%
– Odczekaj aż ostygnie
– Odczekaj na homogenizację
– Może to być nawet 12 godzin
Rozdział 5-15
141. Mieszanki z helem
– Wykonywanie mieszanek z helem
może być niedokładne bez analizatora
helowego
Jeśli nie mieszałeś osobiście poprzedniego
gazu i nie masz analizatora helu - zacznij
zawsze od pustych cylindrów
Rozdział 5-16
142. Mieszanki z helem
– Nie jest rekomendowane dopełnianie
trimixów więcej niż jeden raz
– Jest zalecane wykonywanie trimixów
do pustych cylindrów
Rozdział 5-17
143. Mieszanki z helem
Wykonanie trimixu z
analizatorem tlenowym
– Oblicz ilość helu, tlenu i
powietrza
Wzory, tabele lub
oprogramowanie
komputerowe
– Napełnij właściwą ilość
tlenu (lub helu)
Poczekaj aż ostygnie
Potwierdź ciśnienie i
zawartość tlenu
Rozdział 5-18
144. Mieszanki z helem
Wykonanie trimixu z analizatorem tlenowym –
c.d.
– Dodaj hel (lub tlen)
Poczekaj aż ostygnie i będzie homogeniczny
Analizuj zawartość tlenu.
– Ciśnienie O2 ÷ (ciśnienie O2 + ciśnienie He ) = O2
– Dobij cylinder powietrzem
– Poczekaj aż ostygnie i będzie homogeniczny
– Analiza tlenu
Tlen powinien być dokładniejszy niż 1%
Rozdział 5-19
145. Mieszanki z helem
Przykład #1
– Mieszanka TMx18/50 na 165 bar
– Gazy potrzebne: 16 bar O2, 67 bar
powietrza, 82 bar helu
– Napełnij cylinder do 16 bar O2 (lub 82 bar
helu)
– Poczekaj aż ostygnie
Potwierdź czystość O2 (lub helu)
– Dopełnij cylinder - 82 bar helu (lub 16 bar
tlenu)
Rozdział 5-20
146. Mieszanki z helem
Przykład #1 c.d.
– Poczekaj aż ostygnie
Analiza i sprawdź ciśnienie
– Zawartość tlenu powinna wynosić 16%
– 16 bar ÷ (16 bar + 82 bar) = .163
– Dopełnij do 165 bar powietrzem
– Poczekaj aż ostygnie
– Analiza i sprawdź ciśnienie
Powinno być 18% tlenu, +/- 1%
Rozdział 5-21
147. Rozdział Piąty
Przegląd
– Użycie helu
– Typy mieszanek z helem
– Mieszanie ciśnieniami parcjalnymi
– Mieszanie ciągłe
– Poziom tlenu
– Wykonywanie mieszanek z helem
Rozdział 5-24
149. Cele programu
Teraz już znasz
akceptowalne
protokoły
bezpieczeństwa i
standardy mieszania
mieszanek gazów
oddechowych dla
nurkowania
Nurkuj bezpiecznie!
Appendix -34
