การฝึกเป่าแคนเสียงที

1. 42
บทที่ 23
การฝึกเป่ าเสียง ที คู่ 8 (ทฺ ท)
แพซ้าย แพขวา
ฟํ ซ ฟ ม ร ทฺ ดํ ลฺ ด ซ ล ท รํ มํ
ซํ นิ้วนาง นิ้วกลาง นิ้วชี้ โป้ ง โป้ ง นิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง ลํ
8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8
แผนภูมิแสดงตําแหน่งเสียง คู่เสียง และการวางนิ้วมือบนลูกแคน
การฝึกเป่ าเสียง ที (คู่ 8)
1. ฝึกใช้นิ้วมือปิดรูนับ เสียงที คู่ 8 (ทฺ ท) ให้ใช้นิ้วกลางมือซ้ายปิดรูนับลูกที่ 5 แพซ้าย
และใช้นิ้วนางมือซ้ายปิดรูนับลูกที่7 แพซ้าย ดังรายละเอียดในแผนภูมิ
2. วิธีเป่า ปฏิบัติเช่นเดียวกันกับที่เรียนมาแล้ว คือ ขณะปิดรูนับเสียง ทฺ ท ให้ทาริมฝีปาก
ออมเข้ากันและผันลิ้นคล้ายกับจะเปล่งเสียงพยัญชนะ “ ด ” ถ้าเป็นการเป่าเสียงยาวให้ผันลิ้นคล้ายกับ
เสียงของคาว่า “ แด ” หรือ ถ้าต้องการเป่าให้เกิดเป็นเสียงสั้นให้ผันลิ้นหรือใช้ปลายลิ้นปิดกั้นลมเพื่อ
แบ่งลมเป่าออกเป็นช่วงๆ สั้นๆ คล้ายกับจะเปล่งเสียงคาว่า “ แดน ” เวลาเป่าจะเริ่มด้วยการเป่าลมเข้า
หรือดูดลมออกก็ได้ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความถนัดของผู้เป่าเป็นสาคัญ ควรฝึกใช้นิ้วปิดรูนับให้สัมพันธ์กับ
การเป่าลมเข้าและดูดลมออกดังตัวอย่างแบบฝึกที่ 1-3
แบบฝึกที่ 1 ฝึกเป่าเสียงที คู่ 8 (ทฺ ท) เป็นจังหวะช้า ๆ
โน้ต - - - ท - - - ท - - - ท - - - ท - - - ท - - - ท - - - ท - - - ท

2. 43
แบบฝึกที่ 2 ฝึกเป่าเสียง ที คู่ 8 (ทฺ ท) เป็นกระสวนจังหวะ
โน้ต - - - ท - ท - ท - ท - ท - ท - ท - - - ท - ท - ท - ท - ท - ท - ท
แบบฝึกที่ 3 ฝึกเป่าเสียงที คู่ 8 (ทฺ ท) เป็นกระสวนจังหวะให้ถี่หรือเร็วขึ้น
โน้ต - - - ท - ท - ท ท ท -ท ท ท -ท - - - ท - ท - ท ท ท -ท ท ท -ท
การปฏิบัติ
1. ฝึกร้องโน้ตเสียง ที พร้อมเคาะจังหวะให้ถูกต้อง
2. ปิดรูนับเสียง ที (ทฺ ท) เป่าลมเข้าหรือดูดลมออกคล้ายกับจะเปล่งเสียงพยัญชนะ “ ด ”
ด้วยคาว่า “ แด ” หรือ “ แดน ” ควรฝึกเป่าตัดลมเป็นช่วงสั้นๆ ต่อเนื่องกันตามช่วงลมหายใจเข้าและ
การหายใจออกอย่างเป็นธรรมชาติ ควรฝึกเป่าให้เกิดความเคยชินจนชานาญ
ข้อสังเกต
1. การเป่าตัดลม โดยใช้ปลายลิ้นแบ่งลมเป่าให้มีความสั้นยาวต่างๆ กันในแต่ละจังหวะ
ย่อยของห้องเพลงจะทาให้เกิดเสียงหนัก-เบาและอารมณ์เพลงในลักษณะที่แตกต่างกันออกไปตาม
จุดประสงค์ของผู้เป่า
2.แบบฝึกดังกล่าวเป็นเพียงตัวอย่างหรือแนวทางการฝีกหัดเท่านั้น ผู้ฝึกเป่าสามารถ
กาหนดรูปแบบเองได้ที่สาคัญคือพยายามฝึกปิดรูนับให้สัมพันธ์กับการเป่าลมเข้าหรือดูดลมออก
ตามลมหายใจอย่างเป็นธรรมชาติ