การฝึกเป่าแคนเสียงลา ซอล มี โด

1. 28
บทที่ 16
การฝึกเป่ าเสียง ลา, ซอล, มี, โด
แพซ้าย แพขวา
ฟํ ซ ฟ ม ร ทฺ ดํ ลฺ ด ซ ล ท รํ มํ
ซํ นิ้วนาง นิ้วกลาง นิ้วชี้ โป้ ง โป้ ง นิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง ลํ
8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8
แผนภูมิแสดงตําแหน่งเสียง คู่เสียง และการวางนิ้วมือบนลูกแคน
การเป่ าเสียง ลา ซอล มี โด (คู่ 8) เป็นกระสวนทำนองตำมมำตรำเสียงแบบเพนทำโทนิค
(Pentatonic) ที่เน้นกำรเป่ำโดยใช้เสียงคู่ 8 ทั้งกำรเป่ำผ่อนลมและเป่ำตัดลมตำมอัตรำจังหวะและ
ทำนองในแต่ละห้องเพลง เพื่อเป็นพื้นฐำนกำรเป่ำทำนองเพลงง่ำยๆ ดังนี้
1. ฝึกใช้นิ้วมือปิดรูนับเสียง ลา ซอล มี โด (ลฺ ล, ซ ซ, ม มํ, ดํ ด) สลับกันทีละคู่เสียง(คู่8)
ดังแผนภูมิ
2. วิธีเป่ำ ขณะปิดรูนับเสียง ลา ซอล มี โด (ทีละคู่เสียงสลับกัน) พร้อมกับเป่าลมเข้าหรือ
ดูดลมออกคล้ายกับจะเปล่งเสียงพยัญชนะ“ ด” ถ้าต้องการให้เป็นเสียงยาวก็ให้ผันลิ้นให้มีเสียงคล้าย
กับคาว่า “ แด ” หรือถ้าต้องการให้เป็นเสียงสั้นๆ ก็ให้ผันลิ้นโดยการใช้ปลายลิ้นปิดกั้นลมเป่าเพื่อแบ่ง
ลมออกเป็นช่วงๆ สั้นๆ คล้ายกับจะเปล่งเสียงคาว่า “ แดน ” เช่นเดียวกับการฝึกเป่าในบทอื่นๆที่เรียน
มาแล้ว ดังตัวอย่างแบบฝึกที่ 1-2 ดังนี้

2. 29
แบบฝึกที่ 1 ฝึกเป่ำเสียง ลำ, ซอล, มี, โด (ลฺ ล, ซ ซ, ม ม, ด ด) เป็นกระสวนทำนอง
และฝึกกำรใช้ลมเป่ำเป็นกระสวนจังหวะ
โน้ต - - - - - - - ล - - - ซ - ม - ล - - - ซ - ด - ล - - - ซ - ม - ล
แบบฝึกที่ 2 ฝึกเป่ำเสียง ลำ, ซอล, มี, โด (ลฺ ล, ซ ซ, ม ม, ด ด) เป็นกระสวนทำนอง
และฝึกกำรใช้ลมเป่ำเป็นกระสวนจังหวะให้ถี่หรือเร็วขึ้น
โน้ต - - - - - - - ล - ล - ซ - ม ซ ล - ล ด ซ -ล ด ล - ล ด ซ ล ม ซ ล
วิธีปฏิบัติ แบบฝึกที่ 1-2
1. ฝึกร้องโน้ตเสียง ลำ, ซอล, มี, โด (ลฺ ล, ซ ซ, ม ม, ด ด) พร้อมเคำะจังหวะให้ถูกต้อง
2. ฝึกเป่ำ เสียงลำ, ซอล มี โด ตำมโน้ตให้เป็นกระสวนทำนอง และฝึกใช้ลมเป่ำให้เป็น
เสียงสั้น- ยำว หรือ เสียงหนัก- เบำ
ข้อสังเกต
1. การใช้ลมในแต่ละห้องเพลงจะมีความสั้นยาวต่างกัน การใช้ปลายลิ้นปิดกั้นลมเป่า
เพื่อแบ่งลมเป่าออกเป็นช่วงๆ สั้นๆ พร้อมกับผันลิ้นคล้ายกับการเปล่งเสียงคาว่า “ แดน ” เรียกว่า การ
เป่าตัดลม(หรือที่เรียกว่าลมสั้น) ส่วนการเป่าให้เป็นเสียงยาวต่อเนื่องกันและผันลิ้นให้มีเสียงคล้ายกับ
คาว่า “ แด ” เรียกว่าการเป่าผ่อนลม(หรือที่เรียกว่าลมยาว) ดังนั้นการแบ่งลมเป่าให้มีความสั้นยาว
ต่างๆ กันในแต่ละห้องเพลงจะทาให้เกิดเสียงหนักเสียงเบาและอารมณ์เพลงในลักษณะที่แตกต่ำงกัน
2.แบบฝึกดังกล่าวเป็นเพียงตัวอย่างหรือแนวทางการฝีกหัดเบื้องต้นเท่านั้น ผู้เป่าสามารถ
เปลี่ยนแปลงหรือกาหนดรูปแบบเองได้ตามจินตนาการของตนเอง และการใช้ลมเป่าจะเริ่มด้วยการฝึก
เป่าลมเข้าหรือดูดลมออกให้ขึ้นอยู่กับความถนัดของผู้เป่า ที่สาคัญคือการเป่าลมเข้าหรือดูดลมออกให้
เป็นไปตามช่วงเวลาของการหายใจเข้าหรือหายใจออกอย่างเป็นธรรมชาติ และฝึกปิดรูนับให้สัมพันธ์
กับการเป่าลมเข้าหรือดูดลมออก