การฝึกเป่าแคนเสียงลา ซอล มี

1. 22
บทที่ 14
การฝึกเป่ าเสียง ลา, ซอล, มี
แพซ้าย แพขวา
ฟํ ซ ฟ ม ร ทฺ ดํ ลฺ ด ซ ล ท รํ มํ
ซํ นิ้วนาง นิ้วกลาง นิ้วชี้ โป้ ง โป้ ง นิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง ลํ
8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8
แผนภูมิแสดงตำแหน่งเสียง คู่เสียง และกำรวำงนิ้วมือบนลูกแคน
กำรฝึกเป่ำเสียง ลำ, ซอล, มี (ลฺ ล, ซ ซ, ม ม) เป็นกระสวนทำนอง จะนำไปสู่กำรเป่ำทำนอง
เพลงง่ำยๆ เบื้องต้นตำมมำตรำเสียงแบบเพนทำโทนิค(Pentatonic) ที่ประสมประสำนทำนองโดยเน้น
กำรใช้คู่ 8 ทั้งเสียง ลำ, ซอล, มี (ลฺ ล, ซ ซ, ม ม) มีทั้งกำรเป่ำผ่อนลมและเป่ำตัดลมตำมอัตรำจังหวะ
ของทำนองในแต่ละห้องเพลง
วิธีฝึกเป่ าเสียง ลา ซอล มี (คู่ 8)
1. ฝึกใช้นิ้วมือปิดรูนับเสียง ลา ซอล มี (ดูภำพประกอบในแผนภูมิ)
2. วิธีเป่ำ ปฏิบัติเช่นเดียวกับการฝึกเป่าที่เรียนมาแล้ว จะเริ่มด้วยการเป่าลมเข้าหรือดูดลม
ออกตามความถนัดของผู้เป่า โดยใช้นิ้วปิดรูนับทีละคู่เสียงสลับกันระหว่ำงคู่เสียง ลา ซอล มี พร้อมกับ
เป่าลมเข้าหรือดูดลมออกคล้ายกับจะเปล่งเสียงพยัญชนะ “ ด ” ถ้าต้องการเป่าเสียงยาวให้ใช้คาว่า “
แด ” หรือถ้าต้องการเป่าเสียงสั้นให้ผันลิ้นหรือใช้ปลายลิ้นปิดกั้นหรือแบ่งลมเป่าออกเป็นช่วงๆ สั้นๆ
คล้ายกับจะเปล่งคาว่า “ แดน ” ควรฝึกใช้นิ้วมือปิดรูนับให้สัมพันธ์กับกำรเป่ำลมเข้ำและดูดลมออก

2. 23
ดังตัวอย่างการฝึก ตามแบบฝึกที่ 1-2 ดังนี้
แบบฝึกที่ 1 ฝึกเป่ำเสียง ลำ, ซอล มี (ลฺ ล, ซ ซ,ม ม) เป็นกระสวนทำนอง และฝึก
กำรใช้ลมเป่ำเป็นกระสวนจังหวะ
โน้ต - - - - - - - ล - ล - ซ ล ม ซ ล - - - - - - - ล - ล - ซ ล ม ซ ล
วิธีปฏิบัติ
1. ฝึกร้องโน้ต เป็นกระสวนทำนอง พร้อมเคำะจังหวะ
2. ปิดรูนับเสียง ลา ซอล มี (คู่ 8) ปฏิบัติเช่นเดียวกับที่เคยฝึกมำแล้ว คือ ปิดรูนับและ
เป่ำตำมโน้ตทีละคู่เสียง(คู่ 8) ด้วยการเป่าลมเข้าหรือดูดลมออกตามความถนัดของผู้เป่า โดยเป่าลมเข้า
หรือดูดลมออกคล้ายกับจะเปล่งเสียงพยัญชนะ “ ด ” ถ้าเป็นการเป่าเสียงยาวให้ผันลิ้นคล้ายกับคาว่า “
แด ” หรือ ถ้าต้องการเป่าให้เกิดเป็นเสียงสั้นให้ผันลิ้นหรือใช้ปลายลิ้นปิดกั้นลมเพื่อแบ่งลมเป่าออก
เป็นช่วงๆ สั้นๆ คล้ายกับจะเปล่งคาว่า “ แดน ” ควรฝึกใช้นิ้วมือปิดรูนับให้สัมพันธ์กับกำรเป่ำลมเข้ำ
และดูดลมออก ตามแบบฝึกที่ 2 ดังนี้
แบบฝึกที่ 2 ฝึกเป่ำเสียง ลำ, ซอล มี (ลฺ ล, ซ ซ,ม ม) เป็นกระสวนทำนอง และฝึก
กำรใช้ลมเป่ำเป็นกระสวนจังหวะให้ถี่หรือเร็วขึ้น
โน้ต - - - - - - - ล -ล ล ซ ล ม ซ ล - - - - - - - ล -ล ล ซ ล ม ซ ล
โน้ต - - - - - ม ซ ล - ล - ซ ล ม ซ ล - - - - - ม ซ ล - ล - ซ ล ม ซ ล
วิธีปฏิบัติ
1. ฝึกร้องโน้ต เสียงลำ, ซอล มี (ลฺ ล, ซ ซ,ม ม) พร้อมเคำะจังหวะ
2. ฝึกเป่ำคู่ 8 เสียงลำ, ซอล มี (ลฺ ล, ซ ซ,ม ม) ตำมโน้ตที่กำหนดในแต่ละห้องเพลง
ให้เป็นกระสวนทำนองให้เป็นเสียงสั้น- ยำว หรือเสียงเบำ- หนัก ให้เป็นกระสวนจังหวะ ตำมจังหวะ
ย่อยในแต่ละห้องเพลง
ข้อสังเกต
1. การเป่าตัดลม โดยใช้ปลายลิ้นแบ่งลมเป่าให้มีความสั้นยาวต่างๆ กันในแต่ละ

3. 24
จังหวะย่อยของห้องเพลงจะทาให้เกิดเสียงหนัก-เบาและอารมณ์เพลงในลักษณะที่แตกต่ำงกันออกไป
ตามจุดประสงค์ของผู้เป่า
2.แบบฝึกดังกล่าวเป็นเพียงตัวอย่างหรือแนวทางการฝีกหัดเท่านั้น ผู้ฝึกเป่าสามารถ
กาหนดรูปแบบเองได้ที่สาคัญคือพยายามฝึกปิดรูนับให้สัมพันธ์กับการเป่าลมเข้าหรือดูดลมออกตาม
ลมหายใจอย่างเป็นธรรมชาติ