2. ÖZDENETİM:
Daha önemli bir amaca ulaşabilmek için kişinin tepkilerini, davranışlarını ya da
başka amaca yönelme eğilimini denetleyip kısıtlamasıdır.
Örneğin: Anne-babasının yanındayken, dayak yada ceza korkusuyla sesi kesilen,
anne-baba kontrolü kalkınca çığırından çıkan çocuk, bu özdenetim yeteneğini
kazanmamıĢ demektir.
Özdenetim eğitiminde ilk temel yaklaşım, çocuğa ne yapıp, ne yapmaması
gerektiğini açıklamak, ona yol göstermek yani trafikte olduğu gibi onu,
eğitimden geçirmektir.
Yani temel prensip, prensip ve beklentileri açıklamak, ikinci temel prensip ise
desteklemektir.
Yani sürekli çocuğun kabul edilmez davranışlarına olumsuz tepki göstermek
yerine, kabul edilir davranışlarını da takdir edip, pekiştirmek hiç değilse bu
yoldaki çalışmalarını övmek ve desteklemektir. Sadece olumsuz tepkilerle
büyüyen çocuklar, bir süre sonra isyan eder, karşılık verir, söz dinlemez olur ve
daha da önemlisi hayat heveslerini yitirir, kendilerine güvenmez ve küskün
olurlar. Bunun karşılığında, kabul edilir davranış ve çabaları takdir gören
çocuklar, daha hevesli, mutlu ve güvenilir hareket eder ve daha kolay söz
dinlerler.
3. ÖZ DENETİM NASIL KAZANDIRILIR?
Öz disiplin kazanmak için öncelikle bireyin kendi modelini çıkarması
gerekir. Bu sebeple, nasıl olmak istediğini belirleyip, belirlediği bu modele
uygun davranmayı ve düĢünmeyi seçmeli.
Öz denetim konusunda atılacak en önemli adım haz duygusunu
erteleyebilmeyi öğrenmektir. Hazzı erteleyebilmek gerçekten istenilen
Ģey uğruna bekleyebilmeyi, ilgili konuda gerçekten kararlı olmayı ve sabır
edebilmeyi gerektirir. Eğer bu savaĢ verilmezse, vazgeçilirse ya da
ertelenirse, doyurulmayan bu istek tekrar tekrar canlanacak ve rahatsız
edecektir.
Bu konuda bireye düĢen, önceliklerini belirlemek ve kiĢisel hedefleriyle
ilgili bir vizyon yaratmaktır. Sonrasında iç gözü sürekli vizyonunun üstünde
olmalı ve asla istenilenden daha azına razı olmamalıdır.
4. PEKĠ, BEN ÖZDENETĠM YAPABĠLĠYOR
MUYUM?
Bence bireyin kendini kontrol etmesi onun özgürlüğünü
de gösterir. BaĢkaları beni kukla yerine koyup yöneteceğine,
kuklamın iplerini keser denetimimi kendi elimin altına alırım.
Yani kendi çıkıĢ anahtarımı kendim bulabilirim.
Bu nedenle özdenetim yapabildiğimi düĢünüyorum.
ÖZDENETĠM, BENĠM YAġANTIMA NASIL
KATKI SAĞLAR?
Benim yaĢantıma sağlam ve güvenilir bir temel oluĢturur.
Kendi yaĢantım konusunda sorumluluk sahibi olma, cesaret ve
güçlülük hissi yaratır. Böylece hayata daha sıkı tutunmamı sağlar.
