1. Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.
Libertarianizm a ochrona
własności intelektualnej
www.knhd.law.uj.edu.pl
Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl

2. Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.
Jak Wam się wydaje?
• Które doktryny polityczne nie zakładają
ochrony praw własności intelektualnej?
• Jak do ochrony praw własności
intelektualnej odnoszą się liberałowie?
Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl

3. Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.
Libertarianizm
Filozofia polityczna opierająca się na:
• Wolnościowej tradycji
• Samoposiadaniu
• Aksjomacie nieagresji
• Prawie własności
• Wolnym rynku
• Paostwie minimalnym lub
anarchokapitalizmie
• Założeniach ASE
Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl

4. Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.
Pochodzenie praw własności
• Wyłączne, niezbywalne prawo do własnej osoby i
decydowania o jej losach oraz podejmowanych
Samoposiadanie działaniach.
• Prawo przyrodzone - naturalne
• Konsekwencja możliwości
swobodnego działania – prawo do
jego efektów.
• Zbywalne prawo do wszystkich
Pierwotne elementów przyrody, które przed
zawłaszczeniem przez daną
zawłaszczenie
jednostkę były niczyje.
• Ale także: prawo do wszystkich
własnych wytworów
Dobrowolna • Odpłatna
wymiana • nieodpłatna
Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl

5. Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.
Płaszczyzna sporu
• Prawo własności jest nienaruszalne i jego
ochrona nie podlega dyskusji.
• Różnice poglądów wśród libertarian:
Czy dobra intelektualne mogą byd w ogóle
traktowane jako przedmiot prawa
własności?
Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl

6. Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.
Dyskusja na łamach Liberty (XIX w.)
• Benjamin Tucker - przeciwnik ochrony
dóbr intelektualnych:
– Koncepcja własności wtórna wobec
rzadkości dóbr
– Pojęcie własności nie byłoby znane w
wypadku braku rzadkości dóbr
– Nie należy go stosowad jeżeli dobra nie są
rzadkie
– PWI sztucznym monopolem
Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl

7. Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.
Dyskusja na łamach Liberty (XIX w.)
Zwolennicy ochrony dóbr intelektualnych:
– Dobra intelektualne są normalnym
wytworem ludzkiej pracy i dlatego podlegają
ochronie:
„zasadą własności przysługującej jednostce (…) jest, że
dominium każdego człowieka wobec wszystkich innych
rozciąga się na produkty i osiągnięcia jego własnej pracy”
Lysander Spooner
– Ochrona ta powinna mied charakter
prawnonaturalny
Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl

8. Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.
Ayn Rand
• Każda produktywna praca składa się z
wysiłku fizycznego i umysłowego.
• Własnośd intelektualną stanowią wytwory
pracy wymagającej minimalnego wkładu
fizycznego i maksymalnego wkładu
umysłowego.
• Po wygaśnięciu patentu/praw autorskich
własnośd intelektualna nie staje się
własnością publiczną, tylko przestaje byd
własnością w ogóle.
Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl

9. Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.
David Friedman
• Ochrona dóbr intelektualnych ze
względów utylitarnych – argumentacja
zbliżona do tej z Law & Economics.
• EAP PWI (W. Załuski):
– Argument ex ante za ochroną IP: wyłączenie
konsumpcji
– Argument ex post przeciw ochronie IP:
tworzenie monopolu informacyjnego
Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl

10. Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.
Stephan Kinsella
• Ochrona dóbr intelektualnych nie może
mied uzasadnienia prawnonaturalnego
• Krytyka kontraktowej ochrony praw
własności intelektualnej:
– Niemożliwośd wprowadzenia ochrony
wobec osób trzecich
– Patenty i prawa autorskie ograniczają
możliwości użycia prawnonaturalnie
chronionej własności naturalnej
Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl

11. Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.
Poglądy obecnie przeważające
• Brak uzasadnienia prawnonaturalnego
• Ochrona kontraktowa
– Minarchiści: ramy prawne wg paostwa
minimalnego
– Anarchokapitaliści: ???
• Uzasadnienie utylitarystyczne (Friedman,
EAP)
Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl