1. Practicumopdracht 2
(practicum op 22 september, inleveren uiterlijk 29 september 09h00)
Triples schrijven
1. Geef de volgende zin weer in de vorm van triples: “De nieuwe regering vindt dat de
hypotheekrenteaftrek gehandhaaft moet blijven” (gebruik reïficatie!).
2. Doe hetzelfde voor de volgende zin: “Het weekend begint op vrijdag en duurt de
zaterdag en de zondag” (gebruik voor “zaterdag en zondag” een lijststructuur,
daarmee de volgorde vastleggend, alsmede dat het de volledige verzameling is!).
Het maken van een 'onderwijs' ontologie met Triple20
3. Voorbereiding thuis: bestudeer de literatuur met name “Ontology Development 101”
en “Het gebruik van Triple20”; te vinden in 'Tips' op Blackboard!Als U zomaar
begint maakt U een goede kans werk kwijt te raken …
Als u thuis de opdracht wilt maken kunt u de benodigde software installeren via (zie
http://www.swi-prolog.org/) voor prolog. Triple20 - dat een prologprogramma is - kunt U
downloaden op http://www.swi-prolog.org/web/Triple20.html). Een GIT installatie werkt
daarbij het handigst (zie de link onder aan deze triple20-pagina). De software is
installeerbaar onder Linux, Windows en MacOs.
Het domein van deze opdracht is het onderwijs dat aan de Universiteit gegeven wordt. En
de bedoeling van de te ontwerpen ontologie is dat deze voor studenten een zoek-, vind- en
inschrijfsysteem voor cursussen gaat ondersteunen.
4. Start Triple20 vanaf het Startmenu.
5. Allereerst maken wij een eigen namespace. U kunt een nieuwe namespace aanmaken
onder het menu File → Name spaces en in het dan openende venster File →
New. Kies bijvoorbeeld een verwijzing naar Uw student.uva.nl account, dat is een
gegarandeerd unieke naam. Maak vervolgens deze namespace tot Uw default
namespace voor nieuwe triples door met de rechtermuisknop op deze nieuwe
namespace te klikken en deze als Set Fallback te kiezen.
6. We beginnen met een nieuwe topknoop voor onze ontologie te maken. Alle
Resources in rdfs zijn subClassOf rdfs:Resource. Klik met de rechtermuis
op rdfs:Resource en kies daar New subclass. Kies een goede naam voor de
topknoop. Vaak wordt aan een topknoop het label “anything” gegeven.
• Merk op dat deze knoop inderdaad in de door U gekozen namespace wordt
aangemaakt (als dat niet zo mocht zijn kies dan hier alsnog de juiste
namespace alvorens “done” te kiezen).
• Merk ook op de de File waaraan deze nieuwe topknoop is geassocieerd de file
'User' is. Dit is een voorlopige interne bestandsnaam die later, na een keer
'saven' vervangen zal worden door Uw zelfgekozen bestandsnaam.

2. 7. Bewaar de door U aangemaakte ontologie (slechts één knoop, a la...). Hier kan U in
plaats van 'user' een eigen filename kiezen (Lees het stuk “Het gebruik van Triple20”.
Als U niet weet hoe de architectuur ban Triple20 in elkaar zit is dat een absolute
garantie om een keer al Uw werk kwijt te raken …).
8. Sluit Triple20 af (Exit in Triple20 EN ^D in het prologvenster (de Exit in Triple20
sluit alleen de triple20 interface af die onder prolog draait, de rdfstore en de
prologinterpreter blijven gewoon draaien totdat deze gestopt wordt met 'halt.' of met
^D).
9. Welke triples zijn er aangemaakt? Beschijf ze tekstueel als subject-predicate-object
triples. Inspecteer de door U bewaarde file (met de extensie .rdf) met een editor zoals
bijvoorbeeld Notepad en zie hoe deze triples zijn gecodeerd in RDF/XML.
10. Open Triple20 nu opnieuw door de door U aangemaakte file te dubbelklikken (dat is
de meer gangbare manier om Triple20 op te starten) en kies Uw namespace weer als
Fallback namespace (zie 2). Door in Triple20 View → Show roots of … Uw
eigen file te keizen ziet U de door U eerder aangemaakte ontologie.
11. Maak drie nieuwe subknopen aan onder Uw Anything knoop en noem deze “People”,
“Activity” en “Organisation”. Let weer op de juiste namespace (zou vanzelf goed
moeten gaan) en let er op dat deze nieuwe knopen ook geassocieerd worden aan de
juiste file (zou ook vanzelf goed moeten gaan). Bewaar Uw verder uitgebreide
ontologie.
12. Welke nieuwe triples zijn er aangemaakt? Beschrijf ze tekstueel als subject-
predicate-object triples.. Omdat de file nu een bewaarde file is kunnen deze ook
vanuit Triple20 bekeken worden: (rechter muisknop op een subject-resource en kies
daar view).
13. Maak op papier een verdere zinnige uitwerking van de ontologie (concepten en
relaties) met tenminste een verdere laag van subconcepten.
14. Voeg de subconcepten toe aan Uw ontologie in Triple20. Neem in Uw verslag een
plaatje op van de door U gedefinieerde hiërarchie.
15. Voeg daar ook de relatiedefinities tussen concepten toe (zoals bijvoorbeeld dat een
cursus gegeven wordt door een docent en dat een student aangemeld kan zijn voor
een cursus). Kies goede namen voor deze properties en zorg dat ze voorzien zijn van
juiste domain en range definities.
16. Maak enkele instanties bij enkele van de door U aangemaakte concepten.
17. Lever de door U aangemaakte ontologie plus de instanties in.
Dus inleveren: antwoord op de vragen 1, 2, 9, 12 en 14 (als pdf in tekstuele
triples, niet als rdf/xml) en lever vraag 17 in als rdf file.