1. Các chương trình và tệp tin trên máy tính mới “đập
hộp” luôn có tốc độ hoạt động nhanh như chớp.
Đáng tiếc, “phong độ” của chúng không kéo dài và
dần mất đi khả năng ban đầu.
Có nhiều lý do khiến máy tính chạy chậm nhưng chủ
yếu rơi vào 3 vấn đề: thiết kế phần cứng, virus -
spyware, hoặc PC gặp trục trặc xuất phát từ chính
những biện pháp được áp dụng để sửa hai nguyên
nhân trên.
Vấn đề ổ cứng:
-Tệp tin có dung lượng nhỏ thường được xếp vào
vùng “chưa được sử dụng” - khoảng trống còn lại
giữa các file. Những file lớn hơn lại bị xẻ nhỏ thành
nhiều phần khác nhau, nằm rải rác, lộn xộn và tốn
diện tích ổ cứng.
-Sự phân đoạn file (fragmentation) càng nhiều, quá
trình tập hợp lại thông tin và xếp chúng theo trật tự
càng lâu. Hơn nữa, tìm được một vùng trống để lưu
dữ liệu cũng mất rất nhiều công sức. Khi đó, tốc độ
hoạt động của máy tính sẽ bị giảm xuống, đặc biệt là

2. trong quá trình chuyển đổi menu và truy cập file.
-Một trong những biện pháp đơn giản nhất để đối với
PC “rùa” nằm ngay trong hệ điều hành Windows:
tiện ích Disk Defragmenter và Disk Cleanup, được
truy cập qua Start menu/ Accessories/System
Tools.
+Disk Cleanup kiểm tra ổ để tìm những chương
trình không cần thiết như file Internet tạm thời. Chạy
phần mềm “dọn dẹp” này mỗi tháng một lần sẽ giúp
ổ cứng luôn ngăn nắp.
+Disk Defragmenter là chương trình rất đáng tin
cậy. Nó phân tích hiện trạng ổ cứng, tối ưu hóa thư
mục và tệp tin, sau đó “gom” các bộ phận của file lại
và xếp ở vị trí liền kề nhau. Khi đó, khả năng vận
hành của PC và tốc độ truy cập file tăng lên đáng kể.
+Trong khi đó, gói sản phẩm Norton SystemWorks
2006 (69,99 USD) của Symantec gồm chức năng
giảm phân tán (defrag) ổ cứng, xóa mục nhập
Windows Registry cũ và sửa những tệp DLL có khả
năng gây trục trặc hệ thống. PerfectDisk 7.0

3. (39,95 USD) của công ty Raxco Software cũng
defrag và tập hợp khoảng trống nhằm giúp ổ cứng
chạy theo trật tự trong một thời gian dài.
-Một trong những thao tác cần thiết là xóa chương
trình thừa trước khi sử dụng trình giảm phân tán
bằng cách mở Control Panel, chọn tính năng
Add/Remove, đánh dấu những ứng dụng không bao
giờ dùng và bấm nút Remove.
Phần mềm không cần thiết
-Ổ cứng vốn đã lộn xộn, máy tính lại còn phải “còng
lưng” trước một danh sách dài những phần mềm
được kích hoạt cùng thời điểm PC khởi động. Chúng
thường là những chương trình được cài sẵn từ trước
do sự thỏa thuận giữa nhà sản xuất PC và các hãng
phần mềm.
Rất nhiều phần mềm được cấu hình để hoạt động
ngay khi máy tính được bật lên dù khách hàng không
hề dùng đến chúng. Ít người để ý tới điều này bởi
chúng không hiển thị rõ ràng trên màn hình. Tuy
nhiên, chúng có một biểu tượng ở khay hệ thống và

4. cứ yên vị nằm đó chờ ngày được khám phá.
-Những chương trình này tiêu tốn rất nhanh nguồn
năng lượng của hệ thống. Thông thường, một PC cần
khoảng 85 - 90% bộ nhớ trống sau khi khởi động.
Nhưng nhiều phần mềm chạy cùng thời điểm bật
máy có thể bòn rút tới 50% bộ nhớ trước khi mọi
người kích hoạt ứng dụng thực như trình xử lý văn
bản hay trình duyệt web.
-Để gỡ bỏ những ứng dụng không cần thiết, bấm
Start, chọn Run, gõ msconfig và bấm OK. Lệnh này
mở ra một công cụ cấu hình hệ thống tích hợp. Trong
thanh Start-Up, lựa chọn chương trình muốn tắt, sau
đó bấm OK. Lặp lại quá trình này nếu muốn một ứng
dụng vừa gỡ hoạt động trở lại mỗi khi mở máy tính.
Virus và spyware
-Virus, spyware (phần mềm gián điệp) và adware
(phần mềm quảng cáo) cũng là một lý do khiến máy
tính hoạt động “như rùa bò”. Thuật ngữ “spyware”
ám chỉ những chương trình chuyên xen vào hoạt
động của PC như âm thầm thu thập thông tin cá

5. nhân về người dùng hay cấu hình lại máy tính. Trong
khi đó, “adware” chỉ phần mềm được các công ty
quảng cáo hỗ trợ, còn “malware” là chương trình
nguy hiểm (virus, sâu, Trojan…) gây trở ngại hoặc
phá hỏng các ứng dụng PC.
-Để bảo vệ hệ thống trước nguy cơ trên, người dùng
thường phải cài thêm công cụ chống spyware,
tường lửa hoặc bộ lọc spam… Những biện pháp bảo
mật đó có thể làm giảm 15% tốc độ vận hành của
máy tính.
-“Máy tính hoạt động chậm do phần mềm nguy hiểm
chạy trên nền sau của PC, nhưng cũng một phần vì
các công cụ an ninh có dung lượng quá lớn”, Leon
Rishniw, Phó giám đốc kỹ thuật của hãng bảo mật
máy tính CloudMark (Mỹ), nhận xét. “Ngoài ra,
nhiều ứng dụng bên thứ ba, như chương trình chia
sẻ ngang hàng, không chỉ có chất lượng kém mà còn
cài spyware và những thành tố khó xóa bỏ khác vào
hệ thống”.
-Mọi người chỉ cần cài một chương trình bảo vệ bởi

6. việc sử dụng 2 - 3 phần mềm cùng lúc có thể làm
gián đoạn những ứng dụng khác. Riêng spyware là
một chương trình phức tạp và dễ bị bỏ sót, người
dùng nên chạy thêm một công cụ nữa.
-Để giảm nguy cơ và tăng tốc độ máy tính, mọi
người nên quét hệ thống ít nhất một lần mỗi
ngày. Hai công cụ miễn phí và được đánh giá cao
hiện nay là SpyBot và Ad-Aware của Lavasoft.
Ngoài ra Microsoft AntiSpyware cũng hỗ trợ bảo
vệ hệ thống theo thời gian thực.
Bên cạnh đó, có thể kể đến một số phần mềm như
SpySweeper của Webroot (29,95 USD),
ZoneAlarm Internet Security Suite (69,95 USD)
vad Panda Platinum Internet Security (79,95
USD)…
Theo VnExpress