Spoedcursus in het gebruik van het latijnse participium, ook met oefenmateriaal en correctiemodel.

1. participia
een spoedcursus…….

2. er zijn er 3 in het latijn
• participium praesens activum = ppa
roepend ( tegenwoordig deelwoord)
• participium perfectum passivum = ppp
geroepen ( voltooid deelwoord)
• participium futurum activum = pfa
zullende roepen (toekomend deelwoord)

3. hoe zien ze eruit?
ppa:
• voca-ns, vocant-is ( verbuiging groep 3)
ppp:
• voca-tus, -a, -um (verbuiging groep 1 en 2)
pfa:
• voca-turus, -a, -um (verbuiging groep 1 en 2)

4. hoe worden ze gebruikt? ppa
attributief:
servus vocans intrat. de roepende slaaf komt binnen.
de slaaf, die roept, komt binnen.
predicatief:
servus vocans intrat. de slaaf komt roepend binnen.
servus vocans intrat. de slaaf komt binnen, terwijl hij
roept.
zelden zelfstandig:
scribens de schrijvende = de schrijver
condens urbem de de stad stichtende = de stichter van de
stad

5. kun je nu deze zinnen vertalen? er zijn
dus meer mogelijkheden!
1. servos vocantes audimus.
2. servo vocanti auxilium (= hulp) dant.
3. servi vocantes a domino puniuntur.
4. servus domini in hac villa habitantis liberatur.
5. dominus servorum in hac villa habitantium
severus est.

6. een paar mogelijkheden:
• servos vocantes audimus.
wij horen de roepende slaven; wij horen de slaven, omdat ze roepen.
• servo vocanti auxilium (= hulp) dant.
ze geven hulp aan de slaaf die roept; ze geven hulp aan de slaaf, wanneer hij roept.
• servi vocantes a domino puniuntur.
slaven die roepen worden door hun heer gestraft; de slaven worden door hun heer
gestraft, als ze roepen.
• servus domini in hac villa habitantis liberabitur.
de slaaf van de heer die in dit landhuis woont zal vrijgelaten worden.
• dominus servorum in hac villa habitantium severus est.
de heer van de slaven die in dit landhuis wonen is streng.

7. hoe worden ze gebruikt? ppp
met een vorm van “esse” als:
(plusquam)perfectum en futurum exactum
passivum:
servus vocatus est. de slaaf is geroepen.
servus vocatus erat. de slaaf was geroepen.
servus vocatus erit. de slaaf zal geroepen zijn.

8. en…
attributief:
servus vocatus intrat. de geroepen slaaf komt binnen.
de slaaf, die geroepen is, komt binnen.
predicatief:
servus vocatus intrat. de slaaf komt geroepen binnen.
de slaaf komt binnen, omdat hij geroepen
is.
zelden zelfstandig:
accusatus intrat. de aangeklaagde komt binnen.

9. vertaal op zoveel mogelijk manieren:
• servus vocatus non venit.
• dominus cum servo e culina vocato in horto
ambulat.
• servus ad hortum vocatus est.

10. hoe worden ze gebruikt? pfa
met een vorm van “esse” voor een stellig voornemen om iets te
gaan doen:
servus vocaturus est. de slaaf is van plan om te roepen.
attributief:
servus vocaturus intrat. de slaaf, die van plan is te
roepen, komt binnen.
predicatief:
servus vocaturus intrat. de slaaf komt binnen, omdat hij
van plan is te roepen.

11. wat staat hier?
1. servi dominum vocaturi sunt.
3. servum dominum vocaturum nescio.
3. servo dominum vocaturo auxilium das.

12. ablativus absolutus
• ppa of ppp in abl. + zelfstandig nw in abl.
servo vocante dominus iratus est.
als/omdat/wanneer de slaaf roept, is de heer
boos.
servo vocato dominus iratus est.
als/omdat/wanneer de slaaf geroepen is, is de
heer boos.

13. vertaal alleen de ablativus absolutus, maar houd
rekening met de rest van de zin!
1. servis vocantibus dominus iratus est.
2. servo vocante dominus tamen non iratus est.
3. dominus servo vocante culinam intrat.
4. domino vocato servi cenam in mensam
ponunt.
5. omnibus ridentibus gaudeo.

14. vertaal alleen de ablativus absolutus, maar houd
rekening met de rest van de zin!
• servis vocantibus dominus iratus est.
• servo vocante dominus tamen non iratus est.
• dominus servo vocante culinam intrat.
• domino vocato servi cenam in mensam
ponunt.
• omnibus ridentibus gaudeo.