Tài liệu chứa những suy tư của một người về tình hình chính trị, xã hội Việt Nam, chỉ trích sự tham nhũng và độc tài trong chế độ. Bên cạnh đó, người viết khuyên cháu gái mình về việc theo đuổi ước mơ, nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục và việc lựa chọn môi trường học tốt, đồng thời giới thiệu những cách tiếp cận trong mối quan hệ gia đình thông qua đối thoại. Cuối cùng, người viết khuyến khích cháu nên chuẩn bị kỹ càng trước khi du học, nhấn mạnh rằng bất kỳ giấc mơ nào cũng đều có thể trở thành hiện thực nếu có sự nỗ lực.

1. Gửi cháu gái,
Bác lại sẽ tham luận với cháu từng vấn đề một.
1. Chẳng có "người ta" nào bảo hết cả. Toàn là "mèo khen mèo dài đuôi".
Trước đây Nguyễn Văn Thiệu, tổng thống Việt Nam Cộng Hòa nói: "đừng
nghe cs nói, hãy xem cs làm". Cái câu ấy cứ đúng từ xưa xửa xừa xưa cho
đến mãi bây giờ, mãi về sau nữa. Lấy ví dụ là gần đây nhất, điển hình Nguyễn
Tấn Đểu nhậm chức th... tướng nghiệm kỳ đầu, hắn nói "tôi sẽ chống tham
nhũng đến cùng, nếu không được tôi từ chức". Cái đến khi đại biểu Dương
Trung Quốc hỏi "Th... tướng xem có nên từ chức đi chưa?" Thì hắn lại lật
lọng trả lời "đ... còn tin tưởng giao nhiệm vụ thì tôi sẽ cống hiến đến hơi thở
cuối cùng". Cách đây vài tháng, vỉa hè còn đồn ầm là hắn còn lên làm t... bí
thối. Đùng cái hắn viết cái đơn xin nghỉ, và đ... đồng ý. Vậy nên người ta nói
đ... như gái làm tiền không có sai. Sáng nắng chiều mưa, lật lọng như đ...
Về chuyện vì sao đ... chưa bị lật đổ?
Không dễ cháu ạ! Vì đ... cai trị bằng bạo lực. Nếu một xã hội dân chủ, quyền
lực nằm trong tay lá phiếu của nhân dân, thì hẳn đ... đã bị lật đổ lâu rồi. Hiện
nay hai con chó giữ nhà (lực lượng qu... đội và cá) vẫn rất trung thành với
đ... Đ... hô "đàn áp" chỗ nào là họ làm liền. Tại sao hai con chó giữ nhà trung
thành với đ...? Đơn giản là họ được đ... cho phép tha hồ đục khoét, vơ vét
cho đầy túi tham. Đến khi nào VN không còn gì để cho họ vơ vét nữa, tài
nguyên cạn kiệt, rừng bị chặt trụi, biển bị vét sạch, lúc đó chỉ có lúa gạo của
nông dân cho chúng nó vơ vét. Mà lúa gạo thì lại không có giá trị cao, nên
phải vơ vét nhiều mới thỏa lòng tham... Đến lúc đó ắt có biến.
Nhưng cái không hay nhất của VN, Trung Quốc và một số nước phương
đông là không "Âu hóa". Tức là tư tưởng không tiến bộ. Vì vậy, mỗi khi làm
cách mạng thường là làm bạo lực. Thế nên, từ trước đến nay, cứ một trận
cuồng phong bạo lực để lật đổ chỉ làm được một việc "thay thế chế độ độc
tài này bằng chế độ độc tài khác". Minh râu mất công đi chu du thiên hạ, vậy
mà chẳng học được gì, về nước lại làm giống như y hệt thời thượng cổ "thay
thế chế độ độc tài này bằng chế độ độc tài khác". Túm lại là đất nước và dân
tộc, hết lần này, lần khác bị những kẻ háo quyền lực lừa một cách ngoạn
mục.
2. "Thân này là giả, nên các thứ ngoại thân lại càng giả hơn nữa". Vậy cháu
đã hiểu câu này rồi nhỉ. Để bác nói thêm chút nữa cho cháu hiểu hơn. Thân
này không phải là của ta, nó chẳng qua là "gạo, rau, trứng, đậu, thịt... những

2. thứ ta ăn hàng ngày biến đổi mà thành". Tuy vậy, cái gốc ban đầu của thân là
do máu cha, huyết mẹ tụ linh khí trời đất mà hình thành. Vì vậy, nên thân này
có một sợi dây vô hình nối liền với tình cảm của cha mẹ. Do đó cha mẹ rất
xót thương cái thân này. Thế nên, con có hiếu thì phải lo thân, không được
để cái thân bị tổn thương. Không được hủy hoại thân. Khi cha mẹ còn sống,
"không được làm mẹ khóc, đừng để buồn lên mắt mẹ nghe con".
Về mối quan hệ cha mẹ con cái: Bác ủng hộ đối thoại. Chỉ có đối thoại mới
mang mọi người đến gần nhau hơn. Nhưng khi đối thoại hãy cố gắng đặt
mình vào vị trí của đối phương để suy nghĩ. Sao cho "luôn luôn lắng nghe,
lâu lâu mới hiểu" (hì...)
3. Về chuyện đi du học, bây giờ cháu mới đề cập đến thì không sớm mà hơi
muộn so với chị gái cháu.
Bác vẫn nhớ, khi chị gái cháu học lớp 5, chị đã đọc "Em phải đến Harvard để
học kinh tế". Quyển đó bác H. tặng cho bác. Đọc xong quyển đó, chị gái cháu
đã ước mơ lớn lên được đến Harvard để học. Chị đã nói điều đó với bác và
mẹ chị ấy.
Lúc đó mẹ chị ấy (bác đoán) cho là "giấc mơ hoang đường".
Nhưng bác thì không, bác nói với chị gái cháu: "nếu con muốn đến Harvard,
thì bắt đầu từ giờ phải học tiếng English nhiều vào".
Thế là chị gái cháu bắt đầu phấn đấu để đi du học từ đó.
Đừng bao giờ sợ một ước mơ hoang đường! Hãy cứ mơ, những ước mơ
càng hoang đường càng tốt. Ở Mỹ người ta chỉ lo nhất: đến một ngày nào
đó, người Mỹ không dám mơ những giấc mơ hoang đường nữa. Bởi những
giấc mơ hoang đường chính là nguồn động lực, cái nhân cốt của những phát
minh.
Vì vậy bác khuyên cháu: Hãy cứ mơ, và tìm cách phấn đấu thực hiện những
ước mơ của mình. Vì nếu mình không thử làm, thì mình sẽ không biết là có
làm được hay không. Và cái được ngay, cái thành công đầu tiên của mình là
mình đã dám mơ, dám thực hiện ước mơ, mình đã vượt qua chính mình.
Cháu hỏi bác là nên đi du học ở đâu. Lời khuyên của bác là cháu hãy cứ tìm
kiếm các nguồn học bổng ở bất cứ đâu. Các thể chế tự do dân chủ ở bất cứ
đâu đều vượt rất xa cái thể chế "giáo điều, nhồi sọ" ở VN. Nếu có thể đến
Đức hay Nhật (hai nơi theo đuổi chủ nghĩa "perfectionism") cũng tốt. Nếu

3. có thể đến Âu châu cũng tốt. Nếu có thể đến Anh, Úc, Mỹ, Canada cũng tốt.
Thậm chí là Thái-Lan, Singapore cũng hơn VN đến mấy bậc.
Ở VN, thỉnh thoảng báo chí lại khui ra một vụ "kinh doanh đa cấp - lừa đảo".
Hàng mấy chục ngàn người bị lừa? Trời đất! sao dân Việt dễ bị lừa vậy?
Nhưng "kinh doanh đa cấp - lừa đảo" lại không lừa được dân Thái-Lan láng
giềng của VN.
Cháu biết vì sao không?
(1) Vì dân trí VN quá thấp, nếu không muốn nói là zê-rô. Vì người ta thi hành
chính sách "ngu dân thì dễ trị".
(2) THAM: Dân trí thấp mà lại tham: Bọn kinh doanh đa cấp nó vẽ ra cảnh
viễn "không làm mà vẫn có cái rơi vào mồm". Bọn đa cấp chúng nó thường
thuyết giảng một câu chuyện thế này: Hiện nay bạn đang làm công ăn lương.
Lao động như vậy giống như một người gánh nước thuê. Mỗi gánh nước là
bao nhiều tiền. Tuy nhiên, khi bạn ngừng gánh nước, ráo mồ hôi là hết tiền.
Còn kinh doanh đa cấp là bạn xây dựng hệ thống. Giống như bạn xây dựng
một hệ thống đường ống cấp nước cho một làng. Thế là người ta tự vặn vòi
và trả tiền cho bạn. Bạn không phải làm gì mà có cơm rơi vào mồm. Gọi là
"ngồi mát, ăn bát vàng". Thế là người ta bị lừa luôn. Hấp dẫn quá mà!
Mà tổ nghề lừa đảo kiểu đó là Minh râu đấy! Ông ấy vẽ ra cái CNXH "làm
theo năng lực, hưởng theo nhu cầu" (kiểu "ngồi mát ăn bát vàng" "made
by" Minh râu) thế là ông ấy lừa luôn được mạng của mấy chục triệu người.
Người ta đổ máu để làm cách mạng. Đ... đếck tính. Bao công lao đều của
Minh râu và đ... hết. Đất nước và dân tộc, bây giờ "bát vàng" đâu chẳng
thấy, chỉ có bát "màu vàng" thì đầy ra đấy.
Có một chuyện trong nhà mình, là người ta đã rủ rê ông Tr... mua cổ phiếu
để rồi sau được chia cổ tức (cũng là một dạng "ngồi mát ăn bát vàng"). Ông
Tr... đã nghĩ ngay thế này: "Làm gì có chuyện người ta làm hộ cho mình ăn.
Tiền của mình mà lại đem cho người khác kinh doanh hộ thì chỉ có điên".
Bởi vậy, nếu có thể tìm được học bổng để đi học thì bất cứ là Thái Lan,
Singapore, Nam Hàn, Nhật Bản, Mỹ, Úc, Canada, Anh, Pháp, Hà Lan, Đức,
Nauy, Thụy Điển... thì đều có thể gắng mà thi. Thi được thì gắng mà đi.
"Đi một ngày đàng học một sàng khôn" cháu ạ.

4. -----------------Original Message-----------------
Gửi bác,
1. Người ta bảo đ... là 1 bước tiến lớn, là 1 xã hội đổi mới, văn minh hơn, thế
mà nó cux như cái "phong kiến" thì tiến bộ là tiến bộ thế nào cơ chứ bác nhỉ.
Kiểu, dẫn dắt đất nước phát triển bằng người mà lại hạ thấp tiêu chuẩn đạo
đức như vậy, tại sao đ... vẫn không bị lật đổ trong thế giới hiện đại này nhỉ?
Sự "lạ" trong chế độ của mình nó kém rõ ràng đến thế sao?
2. Cháu hiểu câu đó rồi ^_^, bác giải thik vậy cháu mới hiểu chứ ko hì cháu tự
suy nghĩ nó cứ ngoằng ngoằng sao sao ấy.
Công nhận là phải lm thì mới biết đc là mik có lm đc ko, quan trọng là chắc để
thực hiện đc giấc mơ nào đi chăng nữa, hì mik cũng nên tìm hiểu kĩ và chuẩn
bị tinh thần, chấp nhận những ưu nhược điểm của ước mơ nếu mik thực sự
đam mê, bác nhỉ.
Còn về ý kiến giữa bố mẹ và con cái, cháu cux nhĩ là nên ngồi xuống và nói
chuyện nghiêm túc, cháu nghĩ là khi mà cháu ở tầm tuổi lớn hơn, có kinh
nghiệm hơn, định kiến xã hội có thể cũng hiện đại hơn, thì chắc cháu cũng có
nhiều cơ hội hơn trong việc thuyết phục bố mẹ trong 1 chuyện j đó bác nhỉ.
3. Cháu ko bik là cháu nghĩ về vấn đề này có hơi sớm ko, nhưng cháu muốn
hỏi ý kiến bác về việc đi du học ở đâu thì có lẽ là phù hợp nhất. Hiện tại, để
chuẩn bị cho việc du học, đương nhiên là cháu cần phải bồi bổ tiếng anh thật
nhiều và đương nhiên vn phải học đều các môn để có điểm tổng kết cao.
Theo như cháu bik thì điểm ielts hoặc tofle càng cao thì học bổng càng được
ưu tiên, tương tự như thế với điểm tổng kết. Thế nên cháu cố giơ tay nhiều..
ko bik có tác dụng j ko :)))) Theo bác thì xin học bổng du học nước nào thì
tốt hả bác? Cháu nghxi chắc mấy nc ở Châu Âu là tốt nhất (kiểu như Đức,
Pháp, Thụy Sỹ gì đó...), cháu cux nghĩ là học ở Nhật cux sẽ tốt, vì nó cũng
theo cái "perfectionism", giống ở Đức, mà học trong môi trường kiểu đấy
chắc thik lms. Cháu ko bik là liệu du học ở Hàn có thik như du học ở Nhật ko,
vì cháu thấy cả 2 nc đều là 2 nc phát triển nhất nhì Châu Á, thậm chí là cả thế
giới. Về ngành học thì cháu thik 2 ngành: sinh học và nghệ thuật, cháu ko bik
nên chọn cái nào, cái đấy chắc để sau bác nhỉ.
Thư cháu viết đã dài, cháu chúc bác mạnh khỏe!