Parasieten & Paradijs, lezing voor Rijksmuseum Twente Enschede, bij de tentoonstelling Paden naar het Paradijs

1. Paradijs & Parasieten
MATHILDE UITERWIJK
DIERENARTS/DOCENT
INFECTIEZIEKTEN
FACULTEIT
DIERGENEESKUNDE,
UTRECHT
DEP. INFECTIEZIEKTEN &
IMMUNOLOGIE
Lucas Cranach, Adam and Eve, 1526

2. Waren er parasieten in het Paradijs?
Perzisch;
pairi- om
daeza muur
Safavid dynastie, 16e eeuw, Mehdi Khansari

3. Paradijs
van Dale
1. (Bijbel) woonplaats van het eerste mensenpaar;
lusthof
2. heerlijk oord
Wiki
Paradise is a religious or metaphysical term for a place
in which existence is positive, harmonious and eternal

4. Parasitos
Grieks;
para naast
sitos tarwe, brood, eten
banket scène, tempel in Athene, 6e eeuw BC

6. pa·ra·siet (meervoud: parasieten)
1(m) dier dat, plant die op of in een ander
organisme leeft en daaruit voedsel trekt
2(m,v) iem. die op anderen teert

7. wormen
Helminthen
ééncelligen
Protozoa

8. insecten
spinachtigen
krabachtigen
Cymothoa exigua

9. Parasieten die organen binnen dringen…
en het gedrag
veranderen
Leucochloridium paradoxum
http://youtu.be/vmB2w3r_f5g

10. Dicrocoelium dendriticum; kleine leverbot
Buckelew©

12. Echinococcus multilocularis
zoönose!

13. Toxoplasma gondii

15. Verandert Toxoplasma gondii ons gedrag ook??
Vrouwen
Mannen
 intelligenter
 minder intelligent
 kritisch op anderen &
 star






haarzelf
moraliserend
meewerkend
stellig
‘gat in de hand’
piekeren, zorgen maken
onzeker
 achterdochtig/jaloers
 spaarzaam
 tegen regels in gaan
 traag/saai
 roekelozer
 piekeren, zorgen maken
 onzeker
Depressies, schizofrenie

16. Is er ook iets goeds te vertellen over parasieten?
Als agens (= parasiet/virus/bacterie etc) een lichaam binnenkomt:
- schade door wat dat agens doet
- (poging tot) opruimen door lichaam
→ afweersysteem
- maar, óók schade door reactie van het lichaam zelf
→ afweersysteem

17. Afweersysteem moet zich leren te beheersen
 om niet teveel schade te veroorzaken tijdens een
infectie
 én, zodat er geen overdreven reactie optreedt tegen
 onschadelijke
antigenen → allergie
 het lichaam zélf → auto-immuun ziekte

18. Onderdeel van het afweersysteem; Thelper cellen
ontstekings-remmend
ontsteking
ontstekingsregulerend
ontsteking
lumc.nl

19. G.A.W. Rook, 2010

20. Leefomstandigheden/old friends
 Eerste mensen



jagers-verzamelaars
kleine groepen
meren, rivieren
 Nu





veel contact met vele soorten
bacteriën, virussen,
parasieten





schoon & veilig eten
veranderd dieet (suikers,
verzadigde vetten, …)
chloor-water
asfalt, beton (minder
modder)
grote steden
binnenshuis
zeep, desinfectie
minder contact met dieren
antibiotica & ontworming

21. Parasiet therapieën
 IBD (Irritable Bowel Disease):
Crohn, ulceratieve colitis
 Astma
 Allergieën (voedsel-, hooikoorts,
mijten-, etc.)
 Multiple Sclerosis
 Type I Diabetes (voorkomen)
 Auto-immune Lever ziekte
 Cystic Acne
 Autisme
 Lupus
 Rheumatoid Arthritis
 Sjogren’s Syndrome
 Chronic Inflammatory
Demylinating
Polyradioneuropathy
 Erythromelalgia
 Eczeem and Dermatitise

22. Old friends with benefits