'Een kansspel is geen belegging', 'Gokken kan verslavend zijn' zou op elk biljet moeten staan.

1. Krant On Line http://krant.tijd.be/
Gokken gedijt op een ondergrond van
economische malaise.
Geert Noels
Gokken is van alle tijden. Een loterij speelt in op de irrationaliteit van de mens: we zijn bereid proportioneel te
veel te betalen voor een erg kleine kans op een zeer grote winst.
Geert Noels, partner en hoofdeconoom van de vermogensbeheerder Econopolis
Loterijen zijn kansspelen waarvan de winstkansen met wiskundige zekerheid kunnen worden bepaald. De
winst is 100 procent zeker voor de organisator. Daarom heeft de staat zich in de meeste landen het recht
toegeëigend om loterijen te organiseren.Blijft dan te bepalen hoeveel van de inzet wordt uitgekeerd aan de
spelers: in België ongeveer 54 procent, in Nederland 62 en Frankrijk 60 procent. Er is dus een impliciete
belasting van bijna 50 procent. Daarom schreef de Engelse dichter Henry Fielding in 1732 'A Lottery is a
Taxation, Upon all the Fools in Creation'. In het Nederlands klinkt dat als 'Lotto is een belasting op domheid'.
De klassieke kansspelen zoals de Lotto of Euro Millions zijn stevig ingeburgerd in België. Er wordt ook duchtig
gespeeld, zo'n 400 euro per gezin per jaar. De Nationale Loterij wil nu haar aanbod uitbreiden. Naast de
bestaande mogelijkheden gaat ze ook 'event betting' aanbieden. Dat wil zeggen de klassieke
sportweddenschappen, maar daarnaast ook bijvoorbeeld 'wie zal de volgende koning zijn' (sic) en 'wie wint
eurosongfestival'.
In de praktijk kan dat tot de situatie leiden dat we massaal zullen mogen gokken op de Tourwinst van Jurgen
Van den Broeck die voor de Lotto-wielerploeg rijdt. Belangenconflicten zijn niet uit te sluiten. Omkoping en
match-'fixing' zijn uitwassen die in dit soort activiteiten altijd een risico zijn, zeker als de inzet hoog genoeg is.
Maar veel belangrijker is de discussie of een overheidsinstelling wel actief aan gokontwikkeling moet doen.
Omdat de overheid het gokken promoot, geeft ze het credibiliteit, duwt ze mensen over de drempel die hen
weerhoudt in het marginale gokkantoor. Stel dat de overheid sigaretten zou verkopen, dat zouden we raar
vinden. Die vergelijking is niet zo gek. Gokken is verslavend, en potentieel gevaarlijk voor een kwetsbaar deel
van onze bevolking. Op dit moment gaan veel lezers zeggen: men wil toch niet ons plezier afnemen? Uiteraard
niet! Maar de mensen die gokken en loterijen als ontspanning zien, kunnen het nog rationeel vatten. Maar bij
elke discussie over loterijen krijg je al een groot aantal mensen die dat bekijken als een belegging: 'elke maand
systematisch een gokje plaatsen geeft op termijn een gegarandeerd rendement'.
'Een kansspel is geen belegging', 'Gokken kan verslavend zijn' zou op elk biljet moeten staan. In grote letters
zoals op het pakje sigaretten. Je bent zeker van een verlies van ongeveer 50 procent van je geld als je het lang
genoeg blijft volhouden. En we kunnen even grappen dat beleggingen tegenwoordig ook geen goed rendement
geven, maar met een garantie op 50 procent verlies zou je niet veel klanten in een beleggingsproduct lokken.
De Nationale Loterij vindt zich geen ordinair gokkantoor zoals ze zich dinsdag verdedigden op televisie, want
ze 'wil het gokgedrag kanaliseren'. Dat klinkt allemaal goed maar hoe doe je dat dan? In België zouden tussen
de 36.000 en 48.000 mensen verslaafd zijn aan Euro Millions en Lotto, de twee paradepaardjes van de
Nationale Loterij. Dat is geen klein aantal.
Die instelling heeft daarom nu besloten om de Lottery Academy op te richten die als taak heeft om de uitbaters
van Lotto-verkooppunten meer te leren over gokverslaving en preventie. Maar dat is een moeilijke oefening,
1 van 2 23/05/12 08:07

2. Krant On Line http://krant.tijd.be/
omdat de krantenverkopers erg afhankelijk zijn geworden van gokopbrengsten voor het overleven van hun
zaak. De opbrengsten van de loterij gaan voor een groot deel naar de staat, maar ook naar allerlei goede
doelen, of doelen die nuttig zijn voor het grote publiek. In 2010 gaf de Nationale Loterij zelfs een royale 0,025
procent van haar inkomsten (of 179.541 euro) uit aan het bestrijden van gokverslaving, een belangrijk
neveneffect van hun activiteiten. Een loterij is een luchtkasteel bouwen voor sociaal zwakkeren. Vooral deze
groep zie je in onzekere situaties naar dit soort vluchtroutes grijpen. Een lotto gedijt op een ondergrond van
economische malaise, net dan de promotie opvoeren is niet ethisch en maatschappelijk verantwoord.
De loterij is niet alleen een hoge en weinig transparante ontspanningsbelasting, het is taks die vooral wordt
geheven op de lagere inkomens. 'Event betting' zet ons verder op een glijbaan naar een maatschappij waar
gokken in het dagelijkse beeld verschijnt. Onze jeugd koketteert nu al met de pokercultuur, die als cool wordt
voorgesteld. Gokzalen verschijnen op invalswegen, internet lokt elke dag met loterijen en weddenschappen.
Het is het teken van economisch verval waarop de gokcultuur floreert.
Copyright © De Tijd
2 van 2 23/05/12 08:07