SlideShare a Scribd company logo
1 of 2
Rèspèt i disiplina.
Kiko ta rèspèt? Mi ta asumi ku ora mi puntra kualke hende pa splikami kiko ta rèspèt, e lo resulta
un pregunta difisil. Hendenan grandi ta papia tur dia i reklama konstantemente ku muchanan di
awor ta falta rèspèt. Pero kiko eksaktamente nan kemen, mi no sa.
Kiko ta e esensia di rèspèt. E palabra riba su mes no ta bisami nada. E no ta un komportashon,
pero mas bien e ta referi na manera ku bo ta komportabo. Un hende su komportashon por ta ku
of sin rèspèt. P'esei nan ta bisa p.e un mucha ta falta rèspèt pa su mayor. Den relashon entre e
yu i su mayor falta algu. Pero te ahinda mi no sa kiko ta rèspèt. Na ingles e palabra ta respect na
spaño respeto. Tin un palabra hulandes ku ta eerbied. E verbo ta eerbiedigen. Ora mi tradusié na
papiamentu e ta bira duna honor na. Awoki nos a yega untiki mas serka di e nifikashon di rèspèt.
Rèspèt ta ensera duna honor na.
E siguiente pregunta ta: duna honor na ken?. Na prome luga mester duna honor na e otro
hende, na bo próhimo. Pasobra e ta un hende meskos ku bo, igual na abo bo tin ku dun'e honor.
Tur hende ta diferente for di otro. Ningun hende no ta meskos. Pero nos tur di kua kolo of rasa
ta igual. Nos tur ta mes un hende krea pa dios, i nos tur tin mes un derecho. Pa e motibu ei mi
tin ku duna e otro honor i esei kemen kumi tin ku respet'e. Ora mi yega un kaminda, mi drenta
un ofisina mi mester kuminda , bisa bon dia. Esaki ta demostra rèspèt. Maske mi no konosebo
mi ta kuminda Ku e saludo aki mi ta duna bo honor. Rèspèt den komportashon ta bai mas leu ku
duna honor, e ta tambe duna balor na e otro, e ta tambe duna apresio. Un kos ku nos ta bisa
hopi ta: mi ta respeta bo opinion. E no ta meskos ku dimi, pero mi ta respete. En realidat nos ke
bisa ku esaki bo tambe meskos ku mi tin e derecho di tin bo opinion. I no ta pasobra di bo ta
otro for di mi, esaki kemen ku esun di bo ta inferior of menos bon. I esaki ta hopi importante
den nos relashon ku otro. Rèspèt pa un otro ta skucha e otro ora e ta papia, dun'e chens pa bisa
loke e tin ku bisa, no insult'e pasobra su punto di bista ta otro. No hasi bofon di otro, no
redikulisa e otro. No papia malu di otro, no hasi redu riba otro. Pues rèspèt pa un hende ta
rekonose e balor di un otro hende. Diskriminashon ta falta di rèspèt. Ora bo ta kere ku abo por
tur kos mihó ku otro hende tambe ta falta di rèspèt. Egoismo ta muestra di falta di rèspèt pa e
otro. Si mi haña un invitashon pa bai un resepshon anto nan bisami ku mi mester bini ku bachi i
dashi mi ta hasie maske mi no ta gusta bisti dashi ku bachi. Pero komo muestra di rèspèt pa e
persona ku a invitami i su reglanan ku e a pone mi ta bisti e bachi. Un hende ku rèspèt ta un
hende ku ta tene kuenta ku e otro.
Duna balor na bo próhimo, respeta bo próhimo ta mas importante pero mesun importante ta
duna honor, balor na bo mes. Pues respeta bo mes. Kada unu di nos tin un kurpa, un parti
mental-spiritual (bo sinti, emoshonnan i deseonan) i un parti sosial-kultural (bo famia,bo
amigunan, bo skol i bo kultura) Un hende ku ta respeta su mes ta duna honor i balor na tur e
tres aspektonan aki. Bo mester duna nan balor, pasobra nan ta un regalo di kreashon di Dios ku
nos a risibi i ku ta un instrumento importante pa bo logra algu. Respeta bo mes, respet propio ta
respet pa bo kurpa. Bo ta duna bo kurpa balor ora bo ta kuida bo kurpa. Ku kuida bo kurpa mi no
kemen, pinta bo kurpa, hopi, dorna bo kurpa di mas. Pero na prome luga kuida salu di bo kurpa :
No bebe, huma i usa droga. Rèspèt pa bo kurpa ta nifika tambe : no usa bo kurpa solamente pa
plaser i ku ken ku ta. Meskos ku un mucha muhe ke pa un otro respeta su kurpa, i no us'e komo
opheto di plaser, meskos un mucha mes mester mustra rèspèt pa su kurpa. Rèspèt pa bo mes ta
inklui rèspèt pa bo aspekto mental-spiritual. Meskos ku nos tin ku duna balor na nos kurpa,
asina nos mester duna balor tambe na e aspekto mental-spiritual. Kon bo hasi esaki? Dor di hasi
bon uso di bo kapasidatnan mental spiritual. Kuida bo bida di hasi bon uso di bo kapasidatnan
mental spiritual. Trata pa bo siña mas miho posibel. Hasi maksimo uso di e donnan special ku bo
tin. Kada unu di nos tin un don, sea e ta riba tereno deportivo, sea e ta den kantamentu of
kontakto sosial, no importa kualke tereno. Pero no laga e don aki seka , pero krea oportunidat
pa e florese. Di e forma aki bo ta duna honor, duna balor na bo kapasidatnan i esaki ta muestra
di respet propio. No pensa solamente riba bunitesa di pafo, pero korda tambe riba e bunitesa di
paden. Bo kurpa ta representa e bunitesa di pafo, i bo parti mental-spiritual ta representa e
bunitesa di paden. Den Rèspèt pa bo mes e di tres komponente ta rèspèt pa e aspekto sosial-
kultural. Esaki den sierto sentido ta ensera loke nos a kuminsa ku ne ku tabata rèspèt pa e otro.
Mi ke menshona aki espesialmente e parti kultural. Duna honor i balor na nos kultura ta otro
muestra di rèspèt propio.
Dikon nos ta falta rèspèt? Un señal ku nos a bira mas bobo, no ta mira mas leu ku nos nanishi;
bo no ta mira importansia di un kos; nos a bira egoista ; nos ta pensa riba nos mes; nos
mentalidat a bira unu di 'kiko mi tin ku nes'.
E hecho ku nos ta papia di e topiko aki ta pasobra nos ta asumi ku e manera ku nos ta ekspresa
rèspèt a kambia. Pero no ta nesesariamente pasobra e manera di ekspresa rèspèt a kambia esaki
ta nifika ku e rèspèt mes a bai atras. Prome ku elabora riba e tema aki ta bon pa para ketu i
reflekshona riba e konsepto rèspèt. Kiko e ta nifika? Kiko ta rèspèt, na ki forma ta ekspresa
rèspèt. Ora bo tende palabra mes e no ta bisabo nada. Na spaño, ingles e ta zona kasi meskos ku
na papiamentu. Na hulandes kisas nos por haña un indikashon den kua direkshon mester buska.
Na hulandes e palabra ta bisa eerbied. Si mi tradusi na papiamentu ta bira e ora ei: duna honor.
Pues respeta kemen duna honor.

More Related Content

Similar to Respet i disiplina

Co-Vadershap
Co-VadershapCo-Vadershap
Co-VadershapGGoFi
 
Document5511
Document5511Document5511
Document5511GGoFi
 
Periodico de mi vida
Periodico de mi vidaPeriodico de mi vida
Periodico de mi vidaelianapulido
 
educación de la fe a cada edad características psicolódicas,
educación de la fe a cada edad características psicolódicas, educación de la fe a cada edad características psicolódicas,
educación de la fe a cada edad características psicolódicas, David Galarza Fernández
 
Trabajo practicoconducta y personalidad
Trabajo practicoconducta y personalidadTrabajo practicoconducta y personalidad
Trabajo practicoconducta y personalidadGastton Lopez
 
Definición chacón (2)
Definición chacón (2)Definición chacón (2)
Definición chacón (2)vivencias
 
Definí con tus palabras el concepto de conducta
Definí con tus palabras el concepto de conductaDefiní con tus palabras el concepto de conducta
Definí con tus palabras el concepto de conductaMaria Ayala
 
Ficha de autoevaluación
Ficha de autoevaluaciónFicha de autoevaluación
Ficha de autoevaluaciónJessenia Cruz
 
Tema 2 Autoconcepto_autoestima_representaciones.pdf
Tema 2 Autoconcepto_autoestima_representaciones.pdfTema 2 Autoconcepto_autoestima_representaciones.pdf
Tema 2 Autoconcepto_autoestima_representaciones.pdfAlexAlonso33
 

Similar to Respet i disiplina (20)

Co-Vadershap
Co-VadershapCo-Vadershap
Co-Vadershap
 
Document5511
Document5511Document5511
Document5511
 
Proyecto de vida adalgiza Matos
Proyecto de vida adalgiza MatosProyecto de vida adalgiza Matos
Proyecto de vida adalgiza Matos
 
Periodico de mi vida
Periodico de mi vidaPeriodico de mi vida
Periodico de mi vida
 
Presentación1
Presentación1Presentación1
Presentación1
 
educación de la fe a cada edad características psicolódicas,
educación de la fe a cada edad características psicolódicas, educación de la fe a cada edad características psicolódicas,
educación de la fe a cada edad características psicolódicas,
 
Trabajo practicoconducta y personalidad
Trabajo practicoconducta y personalidadTrabajo practicoconducta y personalidad
Trabajo practicoconducta y personalidad
 
Apellidos y nombres
Apellidos y nombresApellidos y nombres
Apellidos y nombres
 
Normalidad-anormalidad en la adolescencia
Normalidad-anormalidad en la adolescenciaNormalidad-anormalidad en la adolescencia
Normalidad-anormalidad en la adolescencia
 
La Sexualidad
La SexualidadLa Sexualidad
La Sexualidad
 
Noelinoelie
NoelinoelieNoelinoelie
Noelinoelie
 
Valores dector
Valores dectorValores dector
Valores dector
 
Ubv autoevaluación
Ubv autoevaluaciónUbv autoevaluación
Ubv autoevaluación
 
Definición chacón (2)
Definición chacón (2)Definición chacón (2)
Definición chacón (2)
 
Slideshare
SlideshareSlideshare
Slideshare
 
Definí con tus palabras el concepto de conducta
Definí con tus palabras el concepto de conductaDefiní con tus palabras el concepto de conducta
Definí con tus palabras el concepto de conducta
 
Ficha de autoevaluación
Ficha de autoevaluaciónFicha de autoevaluación
Ficha de autoevaluación
 
Slideshare
SlideshareSlideshare
Slideshare
 
Slideshare
SlideshareSlideshare
Slideshare
 
Tema 2 Autoconcepto_autoestima_representaciones.pdf
Tema 2 Autoconcepto_autoestima_representaciones.pdfTema 2 Autoconcepto_autoestima_representaciones.pdf
Tema 2 Autoconcepto_autoestima_representaciones.pdf
 

More from GGoFi

Grondslagen op werkvloer in grondgebied.
Grondslagen op werkvloer in grondgebied.Grondslagen op werkvloer in grondgebied.
Grondslagen op werkvloer in grondgebied.GGoFi
 
Reden tot feesten
Reden tot feestenReden tot feesten
Reden tot feestenGGoFi
 
Boosheid en Woede
Boosheid en WoedeBoosheid en Woede
Boosheid en WoedeGGoFi
 
De ware moraliteit
De ware moraliteitDe ware moraliteit
De ware moraliteitGGoFi
 
Wat is tijd?
Wat is tijd?Wat is tijd?
Wat is tijd?GGoFi
 
Document 13
Document 13Document 13
Document 13GGoFi
 
De taal
De taalDe taal
De taalGGoFi
 
De heersende Kind als Vader den mensch.
De heersende Kind als Vader den mensch.De heersende Kind als Vader den mensch.
De heersende Kind als Vader den mensch.GGoFi
 
Quinton
QuintonQuinton
QuintonGGoFi
 
Living values
Living valuesLiving values
Living valuesGGoFi
 
0 041
0 0410 041
0 041GGoFi
 
0 042
0 0420 042
0 042GGoFi
 
0 043
0 0430 043
0 043GGoFi
 
0 044
0 0440 044
0 044GGoFi
 
Maneha stres
Maneha stresManeha stres
Maneha stresGGoFi
 
Jack herer the emperor wears no clothes - history of hemp
Jack herer   the emperor wears no clothes - history of hempJack herer   the emperor wears no clothes - history of hemp
Jack herer the emperor wears no clothes - history of hempGGoFi
 
Eckasha
EckashaEckasha
EckashaGGoFi
 

More from GGoFi (17)

Grondslagen op werkvloer in grondgebied.
Grondslagen op werkvloer in grondgebied.Grondslagen op werkvloer in grondgebied.
Grondslagen op werkvloer in grondgebied.
 
Reden tot feesten
Reden tot feestenReden tot feesten
Reden tot feesten
 
Boosheid en Woede
Boosheid en WoedeBoosheid en Woede
Boosheid en Woede
 
De ware moraliteit
De ware moraliteitDe ware moraliteit
De ware moraliteit
 
Wat is tijd?
Wat is tijd?Wat is tijd?
Wat is tijd?
 
Document 13
Document 13Document 13
Document 13
 
De taal
De taalDe taal
De taal
 
De heersende Kind als Vader den mensch.
De heersende Kind als Vader den mensch.De heersende Kind als Vader den mensch.
De heersende Kind als Vader den mensch.
 
Quinton
QuintonQuinton
Quinton
 
Living values
Living valuesLiving values
Living values
 
0 041
0 0410 041
0 041
 
0 042
0 0420 042
0 042
 
0 043
0 0430 043
0 043
 
0 044
0 0440 044
0 044
 
Maneha stres
Maneha stresManeha stres
Maneha stres
 
Jack herer the emperor wears no clothes - history of hemp
Jack herer   the emperor wears no clothes - history of hempJack herer   the emperor wears no clothes - history of hemp
Jack herer the emperor wears no clothes - history of hemp
 
Eckasha
EckashaEckasha
Eckasha
 

Recently uploaded

Tema 8.- Gestion de la imagen a traves de la comunicacion de crisis.pdf
Tema 8.- Gestion de la imagen a traves de la comunicacion de crisis.pdfTema 8.- Gestion de la imagen a traves de la comunicacion de crisis.pdf
Tema 8.- Gestion de la imagen a traves de la comunicacion de crisis.pdfDaniel Ángel Corral de la Mata, Ph.D.
 
LA OVEJITA QUE VINO A CENAR CUENTO INFANTIL.pdf
LA OVEJITA QUE VINO A CENAR CUENTO INFANTIL.pdfLA OVEJITA QUE VINO A CENAR CUENTO INFANTIL.pdf
LA OVEJITA QUE VINO A CENAR CUENTO INFANTIL.pdfNataliaMalky1
 
LINEAMIENTOS INICIO DEL AÑO LECTIVO 2024-2025.pptx
LINEAMIENTOS INICIO DEL AÑO LECTIVO 2024-2025.pptxLINEAMIENTOS INICIO DEL AÑO LECTIVO 2024-2025.pptx
LINEAMIENTOS INICIO DEL AÑO LECTIVO 2024-2025.pptxdanalikcruz2000
 
Tarea 5-Selección de herramientas digitales-Carol Eraso.pdf
Tarea 5-Selección de herramientas digitales-Carol Eraso.pdfTarea 5-Selección de herramientas digitales-Carol Eraso.pdf
Tarea 5-Selección de herramientas digitales-Carol Eraso.pdfCarol Andrea Eraso Guerrero
 
Introducción:Los objetivos de Desarrollo Sostenible
Introducción:Los objetivos de Desarrollo SostenibleIntroducción:Los objetivos de Desarrollo Sostenible
Introducción:Los objetivos de Desarrollo SostenibleJonathanCovena1
 
Los Nueve Principios del Desempeño de la Sostenibilidad
Los Nueve Principios del Desempeño de la SostenibilidadLos Nueve Principios del Desempeño de la Sostenibilidad
Los Nueve Principios del Desempeño de la SostenibilidadJonathanCovena1
 
Plan Año Escolar Año Escolar 2023-2024. MPPE
Plan Año Escolar Año Escolar 2023-2024. MPPEPlan Año Escolar Año Escolar 2023-2024. MPPE
Plan Año Escolar Año Escolar 2023-2024. MPPELaura Chacón
 
TUTORIA II - CIRCULO DORADO UNIVERSIDAD CESAR VALLEJO
TUTORIA II - CIRCULO DORADO UNIVERSIDAD CESAR VALLEJOTUTORIA II - CIRCULO DORADO UNIVERSIDAD CESAR VALLEJO
TUTORIA II - CIRCULO DORADO UNIVERSIDAD CESAR VALLEJOweislaco
 
Unidad II Doctrina de la Iglesia 1 parte
Unidad II Doctrina de la Iglesia 1 parteUnidad II Doctrina de la Iglesia 1 parte
Unidad II Doctrina de la Iglesia 1 parteJuan Hernandez
 
Estas son las escuelas y colegios que tendrán modalidad no presencial este lu...
Estas son las escuelas y colegios que tendrán modalidad no presencial este lu...Estas son las escuelas y colegios que tendrán modalidad no presencial este lu...
Estas son las escuelas y colegios que tendrán modalidad no presencial este lu...fcastellanos3
 
Fundamentos y Principios de Psicopedagogía..pdf
Fundamentos y Principios de Psicopedagogía..pdfFundamentos y Principios de Psicopedagogía..pdf
Fundamentos y Principios de Psicopedagogía..pdfsamyarrocha1
 
periodico mural y sus partes y caracteristicas
periodico mural y sus partes y caracteristicasperiodico mural y sus partes y caracteristicas
periodico mural y sus partes y caracteristicas123yudy
 
NARRACIONES SOBRE LA VIDA DEL GENERAL ELOY ALFARO
NARRACIONES SOBRE LA VIDA DEL GENERAL ELOY ALFARONARRACIONES SOBRE LA VIDA DEL GENERAL ELOY ALFARO
NARRACIONES SOBRE LA VIDA DEL GENERAL ELOY ALFAROJosé Luis Palma
 
Día de la Madre Tierra-1.pdf día mundial
Día de la Madre Tierra-1.pdf día mundialDía de la Madre Tierra-1.pdf día mundial
Día de la Madre Tierra-1.pdf día mundialpatriciaines1993
 
PPT_Formación integral y educación CRESE (1).pdf
PPT_Formación integral y educación CRESE (1).pdfPPT_Formación integral y educación CRESE (1).pdf
PPT_Formación integral y educación CRESE (1).pdfEDILIAGAMBOA
 
c3.hu3.p1.p2.El ser humano y el sentido de su existencia.pptx
c3.hu3.p1.p2.El ser humano y el sentido de su existencia.pptxc3.hu3.p1.p2.El ser humano y el sentido de su existencia.pptx
c3.hu3.p1.p2.El ser humano y el sentido de su existencia.pptxMartín Ramírez
 
TEST DE RAVEN es un test conocido para la personalidad.pdf
TEST DE RAVEN es un test conocido para la personalidad.pdfTEST DE RAVEN es un test conocido para la personalidad.pdf
TEST DE RAVEN es un test conocido para la personalidad.pdfDannyTola1
 
ÉTICA, NATURALEZA Y SOCIEDADES_3RO_3ER TRIMESTRE.pdf
ÉTICA, NATURALEZA Y SOCIEDADES_3RO_3ER TRIMESTRE.pdfÉTICA, NATURALEZA Y SOCIEDADES_3RO_3ER TRIMESTRE.pdf
ÉTICA, NATURALEZA Y SOCIEDADES_3RO_3ER TRIMESTRE.pdfluisantoniocruzcorte1
 

Recently uploaded (20)

Tema 8.- Gestion de la imagen a traves de la comunicacion de crisis.pdf
Tema 8.- Gestion de la imagen a traves de la comunicacion de crisis.pdfTema 8.- Gestion de la imagen a traves de la comunicacion de crisis.pdf
Tema 8.- Gestion de la imagen a traves de la comunicacion de crisis.pdf
 
LA OVEJITA QUE VINO A CENAR CUENTO INFANTIL.pdf
LA OVEJITA QUE VINO A CENAR CUENTO INFANTIL.pdfLA OVEJITA QUE VINO A CENAR CUENTO INFANTIL.pdf
LA OVEJITA QUE VINO A CENAR CUENTO INFANTIL.pdf
 
LINEAMIENTOS INICIO DEL AÑO LECTIVO 2024-2025.pptx
LINEAMIENTOS INICIO DEL AÑO LECTIVO 2024-2025.pptxLINEAMIENTOS INICIO DEL AÑO LECTIVO 2024-2025.pptx
LINEAMIENTOS INICIO DEL AÑO LECTIVO 2024-2025.pptx
 
Tarea 5-Selección de herramientas digitales-Carol Eraso.pdf
Tarea 5-Selección de herramientas digitales-Carol Eraso.pdfTarea 5-Selección de herramientas digitales-Carol Eraso.pdf
Tarea 5-Selección de herramientas digitales-Carol Eraso.pdf
 
Introducción:Los objetivos de Desarrollo Sostenible
Introducción:Los objetivos de Desarrollo SostenibleIntroducción:Los objetivos de Desarrollo Sostenible
Introducción:Los objetivos de Desarrollo Sostenible
 
Los Nueve Principios del Desempeño de la Sostenibilidad
Los Nueve Principios del Desempeño de la SostenibilidadLos Nueve Principios del Desempeño de la Sostenibilidad
Los Nueve Principios del Desempeño de la Sostenibilidad
 
Earth Day Everyday 2024 54th anniversary
Earth Day Everyday 2024 54th anniversaryEarth Day Everyday 2024 54th anniversary
Earth Day Everyday 2024 54th anniversary
 
Plan Año Escolar Año Escolar 2023-2024. MPPE
Plan Año Escolar Año Escolar 2023-2024. MPPEPlan Año Escolar Año Escolar 2023-2024. MPPE
Plan Año Escolar Año Escolar 2023-2024. MPPE
 
TUTORIA II - CIRCULO DORADO UNIVERSIDAD CESAR VALLEJO
TUTORIA II - CIRCULO DORADO UNIVERSIDAD CESAR VALLEJOTUTORIA II - CIRCULO DORADO UNIVERSIDAD CESAR VALLEJO
TUTORIA II - CIRCULO DORADO UNIVERSIDAD CESAR VALLEJO
 
VISITA À PROTEÇÃO CIVIL _
VISITA À PROTEÇÃO CIVIL                  _VISITA À PROTEÇÃO CIVIL                  _
VISITA À PROTEÇÃO CIVIL _
 
Unidad II Doctrina de la Iglesia 1 parte
Unidad II Doctrina de la Iglesia 1 parteUnidad II Doctrina de la Iglesia 1 parte
Unidad II Doctrina de la Iglesia 1 parte
 
Estas son las escuelas y colegios que tendrán modalidad no presencial este lu...
Estas son las escuelas y colegios que tendrán modalidad no presencial este lu...Estas son las escuelas y colegios que tendrán modalidad no presencial este lu...
Estas son las escuelas y colegios que tendrán modalidad no presencial este lu...
 
Fundamentos y Principios de Psicopedagogía..pdf
Fundamentos y Principios de Psicopedagogía..pdfFundamentos y Principios de Psicopedagogía..pdf
Fundamentos y Principios de Psicopedagogía..pdf
 
periodico mural y sus partes y caracteristicas
periodico mural y sus partes y caracteristicasperiodico mural y sus partes y caracteristicas
periodico mural y sus partes y caracteristicas
 
NARRACIONES SOBRE LA VIDA DEL GENERAL ELOY ALFARO
NARRACIONES SOBRE LA VIDA DEL GENERAL ELOY ALFARONARRACIONES SOBRE LA VIDA DEL GENERAL ELOY ALFARO
NARRACIONES SOBRE LA VIDA DEL GENERAL ELOY ALFARO
 
Día de la Madre Tierra-1.pdf día mundial
Día de la Madre Tierra-1.pdf día mundialDía de la Madre Tierra-1.pdf día mundial
Día de la Madre Tierra-1.pdf día mundial
 
PPT_Formación integral y educación CRESE (1).pdf
PPT_Formación integral y educación CRESE (1).pdfPPT_Formación integral y educación CRESE (1).pdf
PPT_Formación integral y educación CRESE (1).pdf
 
c3.hu3.p1.p2.El ser humano y el sentido de su existencia.pptx
c3.hu3.p1.p2.El ser humano y el sentido de su existencia.pptxc3.hu3.p1.p2.El ser humano y el sentido de su existencia.pptx
c3.hu3.p1.p2.El ser humano y el sentido de su existencia.pptx
 
TEST DE RAVEN es un test conocido para la personalidad.pdf
TEST DE RAVEN es un test conocido para la personalidad.pdfTEST DE RAVEN es un test conocido para la personalidad.pdf
TEST DE RAVEN es un test conocido para la personalidad.pdf
 
ÉTICA, NATURALEZA Y SOCIEDADES_3RO_3ER TRIMESTRE.pdf
ÉTICA, NATURALEZA Y SOCIEDADES_3RO_3ER TRIMESTRE.pdfÉTICA, NATURALEZA Y SOCIEDADES_3RO_3ER TRIMESTRE.pdf
ÉTICA, NATURALEZA Y SOCIEDADES_3RO_3ER TRIMESTRE.pdf
 

Respet i disiplina

  • 1. Rèspèt i disiplina. Kiko ta rèspèt? Mi ta asumi ku ora mi puntra kualke hende pa splikami kiko ta rèspèt, e lo resulta un pregunta difisil. Hendenan grandi ta papia tur dia i reklama konstantemente ku muchanan di awor ta falta rèspèt. Pero kiko eksaktamente nan kemen, mi no sa. Kiko ta e esensia di rèspèt. E palabra riba su mes no ta bisami nada. E no ta un komportashon, pero mas bien e ta referi na manera ku bo ta komportabo. Un hende su komportashon por ta ku of sin rèspèt. P'esei nan ta bisa p.e un mucha ta falta rèspèt pa su mayor. Den relashon entre e yu i su mayor falta algu. Pero te ahinda mi no sa kiko ta rèspèt. Na ingles e palabra ta respect na spaño respeto. Tin un palabra hulandes ku ta eerbied. E verbo ta eerbiedigen. Ora mi tradusié na papiamentu e ta bira duna honor na. Awoki nos a yega untiki mas serka di e nifikashon di rèspèt. Rèspèt ta ensera duna honor na. E siguiente pregunta ta: duna honor na ken?. Na prome luga mester duna honor na e otro hende, na bo próhimo. Pasobra e ta un hende meskos ku bo, igual na abo bo tin ku dun'e honor. Tur hende ta diferente for di otro. Ningun hende no ta meskos. Pero nos tur di kua kolo of rasa ta igual. Nos tur ta mes un hende krea pa dios, i nos tur tin mes un derecho. Pa e motibu ei mi tin ku duna e otro honor i esei kemen kumi tin ku respet'e. Ora mi yega un kaminda, mi drenta un ofisina mi mester kuminda , bisa bon dia. Esaki ta demostra rèspèt. Maske mi no konosebo mi ta kuminda Ku e saludo aki mi ta duna bo honor. Rèspèt den komportashon ta bai mas leu ku duna honor, e ta tambe duna balor na e otro, e ta tambe duna apresio. Un kos ku nos ta bisa hopi ta: mi ta respeta bo opinion. E no ta meskos ku dimi, pero mi ta respete. En realidat nos ke bisa ku esaki bo tambe meskos ku mi tin e derecho di tin bo opinion. I no ta pasobra di bo ta otro for di mi, esaki kemen ku esun di bo ta inferior of menos bon. I esaki ta hopi importante den nos relashon ku otro. Rèspèt pa un otro ta skucha e otro ora e ta papia, dun'e chens pa bisa loke e tin ku bisa, no insult'e pasobra su punto di bista ta otro. No hasi bofon di otro, no redikulisa e otro. No papia malu di otro, no hasi redu riba otro. Pues rèspèt pa un hende ta rekonose e balor di un otro hende. Diskriminashon ta falta di rèspèt. Ora bo ta kere ku abo por tur kos mihó ku otro hende tambe ta falta di rèspèt. Egoismo ta muestra di falta di rèspèt pa e otro. Si mi haña un invitashon pa bai un resepshon anto nan bisami ku mi mester bini ku bachi i dashi mi ta hasie maske mi no ta gusta bisti dashi ku bachi. Pero komo muestra di rèspèt pa e persona ku a invitami i su reglanan ku e a pone mi ta bisti e bachi. Un hende ku rèspèt ta un hende ku ta tene kuenta ku e otro. Duna balor na bo próhimo, respeta bo próhimo ta mas importante pero mesun importante ta duna honor, balor na bo mes. Pues respeta bo mes. Kada unu di nos tin un kurpa, un parti mental-spiritual (bo sinti, emoshonnan i deseonan) i un parti sosial-kultural (bo famia,bo amigunan, bo skol i bo kultura) Un hende ku ta respeta su mes ta duna honor i balor na tur e tres aspektonan aki. Bo mester duna nan balor, pasobra nan ta un regalo di kreashon di Dios ku nos a risibi i ku ta un instrumento importante pa bo logra algu. Respeta bo mes, respet propio ta respet pa bo kurpa. Bo ta duna bo kurpa balor ora bo ta kuida bo kurpa. Ku kuida bo kurpa mi no kemen, pinta bo kurpa, hopi, dorna bo kurpa di mas. Pero na prome luga kuida salu di bo kurpa :
  • 2. No bebe, huma i usa droga. Rèspèt pa bo kurpa ta nifika tambe : no usa bo kurpa solamente pa plaser i ku ken ku ta. Meskos ku un mucha muhe ke pa un otro respeta su kurpa, i no us'e komo opheto di plaser, meskos un mucha mes mester mustra rèspèt pa su kurpa. Rèspèt pa bo mes ta inklui rèspèt pa bo aspekto mental-spiritual. Meskos ku nos tin ku duna balor na nos kurpa, asina nos mester duna balor tambe na e aspekto mental-spiritual. Kon bo hasi esaki? Dor di hasi bon uso di bo kapasidatnan mental spiritual. Kuida bo bida di hasi bon uso di bo kapasidatnan mental spiritual. Trata pa bo siña mas miho posibel. Hasi maksimo uso di e donnan special ku bo tin. Kada unu di nos tin un don, sea e ta riba tereno deportivo, sea e ta den kantamentu of kontakto sosial, no importa kualke tereno. Pero no laga e don aki seka , pero krea oportunidat pa e florese. Di e forma aki bo ta duna honor, duna balor na bo kapasidatnan i esaki ta muestra di respet propio. No pensa solamente riba bunitesa di pafo, pero korda tambe riba e bunitesa di paden. Bo kurpa ta representa e bunitesa di pafo, i bo parti mental-spiritual ta representa e bunitesa di paden. Den Rèspèt pa bo mes e di tres komponente ta rèspèt pa e aspekto sosial- kultural. Esaki den sierto sentido ta ensera loke nos a kuminsa ku ne ku tabata rèspèt pa e otro. Mi ke menshona aki espesialmente e parti kultural. Duna honor i balor na nos kultura ta otro muestra di rèspèt propio. Dikon nos ta falta rèspèt? Un señal ku nos a bira mas bobo, no ta mira mas leu ku nos nanishi; bo no ta mira importansia di un kos; nos a bira egoista ; nos ta pensa riba nos mes; nos mentalidat a bira unu di 'kiko mi tin ku nes'. E hecho ku nos ta papia di e topiko aki ta pasobra nos ta asumi ku e manera ku nos ta ekspresa rèspèt a kambia. Pero no ta nesesariamente pasobra e manera di ekspresa rèspèt a kambia esaki ta nifika ku e rèspèt mes a bai atras. Prome ku elabora riba e tema aki ta bon pa para ketu i reflekshona riba e konsepto rèspèt. Kiko e ta nifika? Kiko ta rèspèt, na ki forma ta ekspresa rèspèt. Ora bo tende palabra mes e no ta bisabo nada. Na spaño, ingles e ta zona kasi meskos ku na papiamentu. Na hulandes kisas nos por haña un indikashon den kua direkshon mester buska. Na hulandes e palabra ta bisa eerbied. Si mi tradusi na papiamentu ta bira e ora ei: duna honor. Pues respeta kemen duna honor.