2. BIOANIZTASUNA ETA KANPOKO ESPEZIEAK Bioaniztasuna (edo Biodibertsitatea) gure ingurune naturalari balioa ematen dion aberastasun iturria da, eta guk gozatu egiten dugu haren edertasunaz. Bioaniztasuna gure espeziearen biziraupenaren muinean dago, eta gure ongizate mailari baldintza egokietan eutsi ahal izatea bermatzen du. Ezagutzen dugun espezie-barietatea, Biodibertsitatea alegia, Lurrean biziaren egonkortasunaren neurri bat da. Barietate biologikoa zenbat eta handiagoa izan, ingurugiroaren aldaketei aurre egiteko izaki bizidunen gaitasuna ere handiagoa izango da.
3.
4. Gizakia bera da gaur egun arriskurik handiena planetaren Bioaniztasunarentzat. Izan ere, zeharka edo zuzenean hainbat ekosistemaren oreka aldatu ditu gizakiak historian zehar, azkarrago azken hamarkadotan. Adituen ustez, espezie guztien %20a suntsitu ditzakegu hurrengo 30 urteotan. Laster batean ez da deus geratuko hurrengo belaunaldietarako Noek salbatutako biodibertsitatetik Horregatik, edozein ekosistemaren espezie bat galtzean edo galzorian egotean, arriskuan jartzen dugu geure biziraupena ere. Gure Bioaniztasun biologikoari nabarmen eragiten dion arazoa da eta, beraz, gure espeziearen etorkizunari ere eragiten dio. Espezie Exotiko Inbaditzaileen zerrenda beti irekita dagoela nabarmendu beharra dago; espezie batzuk ezabatu egiten dira, haiek amaitzea lortu baita, eta beste batzuk, aldiz, sartu egiten dira zerrendan, ezagutza maila handitzen den heinean edo, besterik gabe, espezie horiek sartu egin direlako gure lurraldean. Ikus ditzagun horietariko batzuk
17. -IZEN ZIENTIFIKOA: Eriocheir sinensis -JATORRIA: Vladivostok (Errusia) eta Txinako hegoaldearen artean. -NOLA SARTU DA?: Itsaso bidez sartuzen zeguruaski itsasontzien barruan edo oskolera itsatsita, gainera akuarioetarako ekartzen dituzte eta gendearen kontsumorako ere ekartzen dituzte.
35. Espezie hau Estatu Batuetatik datoz Espainara etorri ziren 1921. urtean. Arrain hauek ur lasaietan bizi dira. Ornogabea du dieta adibidez dipteroak kokoperoak… 15-32 ume izaten dituzte. Oso onak dira jateko Chinan batez ere. Osasuneak dute eragin. Itzuli zerrendara
51. Landare aloktono edo exotikoak, jatorriz lurralde jakin batekoak ez direnak dira. Kasu gehienetan, zuzenean edo zeharka gizakiaren jardueraren eraginez iritsi dira, apropos edota ustekabean. Horietako asko naturalizatu egin dira; hau da, arrakastaz ugaltzera iritsi dira, eta hainbat belaunaldiz naturalak diren edo ez diren populazioak mantentzen dituzte, gizakiaren laguntzarik gabe. Naturalizatutako landare horiek, kopuru handitan ugaltzeko gaitasuna lortzen dutenean, edota jatorrizko populaziotik distantzia luzera edo erritmo azkarretan birsortzekoa, espezie inbaditzaile bihurtuak direla esan dezakegu Natura Babesteko Nazioarteko Batasunaren arabera, hain zuzen ere espezie aloktonoen inbasioa da bertako espezieak mantentzeko mehatxu handienetakoa. Munduko Bioaniztasunak aurrean duen bigarren mehatxu nagusia da, habitaten suntsipenaren ondoren. Izan ere, eta kasuak kasu, bertako espezieen gainean dituzten eraginen artean baliabideengatik borroka, gaixotasunen zabaltzea, hibridazioa eta hainbatetan depredazioa. Kanpoko landareek jatorri ezberdina izan arren, komuneko ezaugarriak izan ohi dituzte: - Lorezaintza da, oro har, gehienen hedapen bidea: lorategietan landatu ostean basati bihurtzen dira. - Beraien jatorrizko habitatetako bizkarroi eta izurritetatik urrun, han baino azkarrago hazten dira. - Hazi asko sortzen dute, eta gehienak oso erraz ugaltzen dira sustrai zatien bidez. - Ia landare inbasore denek gizakiak eraldatutako lursailak erabiltzen dituzte populazio berriak sortzeko: bideetako ezpondak, partzelak, utzitako belardi edo basoak, harrotutako lurrak… LANDARETZA INBADITZAILEA
