БИОГЕОГРАФИЯ пәнінен практикум

1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.ЖҦБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӚБЕ ӚҢІРЛІК МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Оқу тҥрі кҥндізгі
4 курс студенттері ҥшін 5В011600 – «География»
мамандығына арналған
GG-ZN 4302 Географияның ғылыми зерттеу негіздері
пәні бойынша
оқу-әдістемелік кешен
Ақтӛбе қ.
2016 ж.

2. 2
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН ҚҦРАСТЫРЫЛДЫ ЖӘНЕ ЕНГІЗІЛДІ
Орындаушылар:
г.ғ.к., география кафедрасының доц. Сергеева А.М.
“___”____________20__ ж.
Жауапты орындаушы – кафедра меңгерушісі
География кафедрасының
меңгерушісі, г.ғ.к., доц. Кубесова Г.Т.
“___”____________20__ ж.
ІІ КАФЕДРАНЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК СЕКЦИЯ ОТЫРЫСЫНДА
ТАЛҚЫЛАНДЫ
Хаттама № ____ « __ » __________________ 20 __ ж.
III РЕЦЕНЗЕНТ
т.ғ.к., аға оқытушы Хибина З.Н.
“___”____________20__ ж.
ІҤ ФАКУЛЬТЕТТІҢ ОӘК БЕКІТІЛУІНЕ ҦСЫНЫЛДЫ
Хаттама № ____ « __ » __________________ 20 __ ж.
Ҥ Қ.Жҧбанов атындағы АӚМУ ОӘК ОТЫРЫСЫНДА БЕКІТІЛДІ
Хаттама № ____ « __ » __________________ 20 __ ж.
ҤІ АЛҒАШҚЫ ТЕКСЕРУ МЕРЗІМІ 20 жыл
ТЕКСЕРУ МЕРЗІМДІЛІГІ 2 жыл

3. 3
Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі
№ Тапсырма тҥрі
Апталар
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1 Ҥй жҧмысы * * * * * * * * * * * * * * *
2 Лабораториялық жҧмыс,
сем/практ. сабақтары
* * * * * * * * * * * * * * *
3 Дәріс сабағындағы тест
сҧрақтары
4 Бақылау жҧмысы * *
5 Тест тапсырмалары * *
6 Жазбаша сҧрақ
7 Аралық бақылау * *
8 Мәнжазба, эссе........... * *
9 Презентация * *
10 Курстық жҧмыс (болуы)
11 Тапсырмалардың
басқада тҥрлері (болуы)
Ескерту: *- тапсырма саны

4. 4
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
№ Автор Атауы Шығарылған
баспасы
Шығарыл-
ған жылы
Дана
саны
1 Голубчик М. М. Теория и методология
географической науки :
учебное пособие для
вузов
– М.: ВЛАДОС 2005 3
2 Исаченко А. Г. Теория и методология
географической науки:
учебное пособие для
вузов
– М.: Академия 2004 7
3 Джаналеева Г.М. Теоретические и
методологические
проблемы географии
– Астана:
КазУЭФиМТ
2008 1
4 Саушкин Ю.Г. Экономическая
география: история,
теория, методы,
практика
– М.:
Издательство
«Мысль»
1973 1
5 Максаковский В.П. Географическая
культура
– М.:
«ВЛАДОС»
1998 25
6 Максаковский В.П. Географическая
картина мира: [В 2 кн.:
Учебное пособие] Кн.
1: Общая
характеристика мира
– М.: Дрофа 2003 5
7 Максаковский В.П. Географическая
картина мира: [В 2 кн.:
Учебное пособие] Кн.
2: Региональная
характеристика мира
– М.: Дрофа. 2004 5
8 Жучкова В.К.,
Раковская Э.М.
Методы комплексных
физико-географических
исследований
– М.:
Издательский
центр
«Академия»
2004 1
9 Лавров С.Б. Глобальная география – М.: Дрофа 2001 1
10 Любимов И.М. Общая политическая,
экономическая и
социальная география
– М.: Гелиос 2001 5
11 Чигаркин А.В. Геоэкология
Казахстана
– Алматы:
Қазақ
университеті
2003 3
12 Қожахмет М. Экономикалық және
әлеуметтік географияға
кіріспе
– Қарағанды:
ҚарМУ
1997 1
13 Герасимов И.П. Конструктивная
география
– М.: «Наука» 1996 1
14 Скопин А.Ю. Введение в
экономическую и
социальную
географию.
– М.: «Владос» 2001 5

5. 5
15 Айпеисова С.А.,
Кубесова Г.Т.
5В011600 –
«География»
мамандығы бойынша
студенттердің диплом
жҧмысын орындауға
арналған әдістемелік
нҧсқау // қызметтік
қолданысқа арналған
басылым
– Ақтӛбе 2014 5
Дәрістік кешен
1-дәріс
Тақырыбы: География ғылымының дамуы мен қалыптасу кезеңдері
1-дәріс сабақтың тезисі
Жер туралы ғылымның орта ғасырдағы даму кезеңдері. ХVІІ-ХVІІІ ғғ.
География теориясының негізгі мәселелері. ХІХ ғ. география ғылымының
дамуы. ХХ-ХХІ ғ.ғ. география ғылымының дамуындағы негізгі бағыттар.
География ғылымының зерттеу нысандары. Физикалық-географиялық
зерттеулердің ерекшеліктері. Экономикалық-географиялық зерттеулердің
қалыптасуы. Қазақстан Республикасындағы физикалық география
ғылымдарының даму бағыттары және мәселелері. Қазақстан
Республикасындағы экономикалық, әлеуметтік және саяси географияның
даму мәселелері.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
Қосымша әдебиеттер
4. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
5. Лавров С.Б. Глобальная география / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. - М. :
Дрофа, 2001. – 382 с.
6. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.

6. 6
2-дәріс
Тақырыбы: География ғылымындағы интеграция мен
дифференциация. География ғылымдарының жҥйесі
2-дәріс сабақтың тезисі
География ғылымдарының қазіргі жҥйесі. Географиядағы
дифференциация. Географиядағы интеграция. География ғылымындағы
жалпы қҧрылым мәселелері. География ғылымының басқа ғылымдар
арасындағы орны және ӛзге ғылым салаларымен байланысы. Физикалық
география. Экономикалық және әлеуметтік (қоғамдық) география.
Картография. Елтану. География ғылымындағы ғылыми мектептердің
қалыптасу ерекшеліктері.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
4. Саушкин Ю.Г. Экономическая география: история, теория, методы,
практика. – М.: Издательство «Мысль», 1973. – 559 с.
5. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
Қосымша әдебиеттер
6. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
7. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
8. Ласточкин А.Н. Системно-морфологическое основание наук о Земле
(Геотопология, структурная география и общая теория геосистем) / А.Н.
Ласточкин. - СПб.: Нева, 2002. – 129 с.
3-дәріс
Тақырыбы: Жалпыгеографиялық ілімдер, теориялар,
тҧжырымдамалар
3-дәріс сабақтың тезисі
Эволюциялық ілім. Биосфера және ноосфера туралы ілім. Табиғатты
тиімді пайдалану жайында ілім. Географиялық детерменизм теориясы.
Тҧрақты даму теориясы. Аудандық жобалау теориясы. Географиялық болжау
теориясы. Жалпыгеографиялық теориялар: Аймақтық даму теориясы,
географиялық бағалау теориясы. Геотехникалық жҥйе тҧжырымдамасы.

7. 7
Қоршаған ортаны бақылау тҧжырымдамасы. Географиялық экспертиза
тҧжырымдамасы.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
4. Саушкин Ю.Г. Экономическая география: история, теория, методы,
практика. – М.: Издательство «Мысль», 1973. – 559 с.
5. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
Қосымша әдебиеттер
6. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
7. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
8. Ласточкин А.Н. Системно-морфологическое основание наук о Земле
(Геотопология, структурная география и общая теория геосистем) / А.Н.
Ласточкин. - СПб.: Нева, 2002. – 129 с.
4-дәріс
Тақырыбы: Физикалық географиядағы теориялар, ілімдер,
тҧжырымдамалар
4-дәріс сабақтың тезисі
Физикалық-географиялық аудандастыру теориясы. Литосфералық
плиталар тектоникасы теориясы. Эпигеосфера ғаламдық экожҥйе ретінде.
Табиғатты кешенді аудандастыру және аумақтық интеграция. Полярлы
ландшафт тҧжырымдамасы. Геожҥйенің ӛзгергіштігі және тҧрақты даму
тҧжырымдамасы.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.

8. 8
4. Саушкин Ю.Г. Экономическая география: история, теория, методы,
практика. – М.: Издательство «Мысль», 1973. – 559 с.
5. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
Қосымша әдебиеттер
6. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
7. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
8. Ласточкин А.Н. Системно-морфологическое основание наук о Земле
(Геотопология, структурная география и общая теория геосистем) / А.Н.
Ласточкин. - СПб.: Нева, 2002. – 129 с.
5-дәріс
Тақырыбы: Экономикалық және әлеуметтік географиядағы
теориялар, ілімдер, тҧжырымдамалар
5-дәріс сабақтың тезисі
Экономикалық-географиялық жағдай туралы ілім. Географиялық еңбек
бӛлінісі туралы ілім. Аумақтық-ӛндірістік кешен туралы ілім.
Шаруашылықты аумақтық ҧйымдастыру туралы ілім. Ӛндіргіш кҥштердің
таралу теориясы. Экономикалық аудандау теориясы. Дҥниежҥзілік
шаруашылық теориясы. Шаруашылықтың аумақтық қҧрылымы теориясы.
Халықтың қоныстану теориясы. Геоурбандалу теориясы. Экономикалық
және әлеуметтік географиядағы басқа ғылымдармен байланысты теориялар:
демографиялық ӛтпелілік теориясы, этногенез теориясы, геосаясат теориясы.
Табиғи-ресурстық әлеует тҧжырымдамасы. Циклдер тҧжырымдамасы.
Аумақтың тірек қаңқасы тҧжырымдамасы. Біртҧтас қоныстану жҥйесі
тҧжырымдамасы. Аумақтық рекреациялық жҥйе тҧжырымдамасы. Саяси
география тҧжырымдамасы.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
2. Саушкин Ю.Г. Экономическая география: история, теория, методы,
практика. – М.: Издательство «Мысль», 1973. – 559 с.
3. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
4. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 1: Общая характеристика мира. - М.: Дрофа, 2003.-495 с

9. 9
5. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 2: Региональная характеристика мира. - М.: Дрофа. - 2004. -
480 с.
Қосымша әдебиеттер
6. Лавров С.Б. Глобальная география / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. - М.:
Дрофа, 2001. – 382 с.
7. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
8. Любимов И.М. Общая политическая, экономическая и социальная
география / И.М. Любимов. - М.: Гелиос, 2001. – 321 с.
9. Лавров С.Б. Концептуальные основы моделирования в географии.
Развитие основных идей и путей математизации и формализации в
географии / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. – Казань: Прометей, 2001. – 261 с.
10.Қожахмет М. Экономикалық және әлеуметтік географияға кіріспе. –
Қарағанды: ҚарМУ, 1997. – 144 б.
11.Скопин А.Ю. Введение в экономическую и социальную географию. – М.:
«Владос», 2001. – 272 с.
6-дәріс
Тақырыбы: Табиғат пен қоғам қарым-қатынасы теориясының
географиялық аспектілері
6-дәріс сабақтың тезисі
Географиядағы экологиялық бағыт. Ландшафтың экологиялық әлеуеті
және экологиялық факторлар. Аумақтың экологиялық сыйымдылығы.
Географиялық орта және аумақты шаруашылық мақсатында игеру.
Геожҥйелердегі антропогендік процестер. Геожҥйелердің антропогендік
трансформациясының негізгі теориялық мәселелері.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
Қосымша әдебиеттер
4. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
5. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.

10. 10
6. Ласточкин А.Н. Системно-морфологическое основание наук о Земле
(Геотопология, структурная география и общая теория геосистем) / А.Н.
Ласточкин. - СПб.: Нева, 2002. – 129 с.
7. Трофимов A.M. Моделирование геосистем (концептуальный аспект). –
Казань: Наука, 1997. – 187 с.
8. Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. – Алматы: Қазақ университеті,
2003. – 215 с.
7-дәріс
Тақырыбы: Географиялық дҥниетаным ерекшеліктері мен
қҧрылысы
7-дәріс сабақтың тезисі
Ғылыми дҥниетанымның ерекшеліктері мен қҧрылысы. Ғылыми
танымның әдіс-тәсілдері. Географиялық таным ғылымилығының критерийі.
Географиядағы ғылыми таным ерекшеліктері.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
4. Саушкин Ю.Г. Экономическая география: история, теория, методы,
практика. – М.: Издательство «Мысль», 1973. – 559 с.
5. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
Қосымша әдебиеттер
6. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
7. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
8. Ласточкин А.Н. Системно-морфологическое основание наук о Земле
(Геотопология, структурная география и общая теория геосистем) / А.Н.
Ласточкин. - СПб.: Нева, 2002. – 129 с.
8-дәріс
Тақырыбы: География ғылымындағы жалпыгеографиялық әдістер
8-дәріс сабақтың тезисі
Эмпирикалық әдістер. Теориялық әдістер. Жалпыгеографиялық әдістер:
сипаттау әдісі, картографиялық әдіс, салыстырмалы-географиялық әдіс,

11. 11
сандық әдіс, математикалық әдіс, модельдеу әдісі, аэрокосмостық
(қашықтықтық) әдістер, геоақпараттық әдіс.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
4. Саушкин Ю.Г. Экономическая география: история, теория, методы,
практика. – М.: Издательство «Мысль», 1973. – 559 с.
5. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
Қосымша әдебиеттер
6. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
7. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
8. Ласточкин А.Н. Системно-морфологическое основание наук о Земле
(Геотопология, структурная география и общая теория геосистем) / А.Н.
Ласточкин. - СПб.: Нева, 2002. – 129 с.
9-дәріс
Тақырыбы: Физикалық географияның зерттеу әдістері
9-дәріс сабақтың тезисі
Ретроспективті (тарихи) әдіс. Геохимиялық әдіс. Геофизикалық әдіс.
Палеогеографиялық әдіс. Кешенді далалық физикалық-географиялық
зерттеулерді жҥргізуді ҧйымдастыру. Далалық зерттеулерді жҥргізу
ерекшеліктері. Кешенді физикалық-географиялық сипаттама. Бақылау
жҥргізу. Материалдар жинақтау және оны ӛңдеу.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.

12. 12
Қосымша әдебиеттер
4. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
5. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
6. Ласточкин А.Н. Системно-морфологическое основание наук о Земле
(Геотопология, структурная география и общая теория геосистем) / А.Н.
Ласточкин. - СПб.: Нева, 2002. – 129 с.
7. Трофимов A.M. Моделирование геосистем (концептуальный аспект). –
Казань: Наука, 1997. – 187 с.
8. Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. – Алматы: Қазақ университеті,
2003. – 215 с.
10-дәріс
Тақырыбы: Экономикалық және әлеуметтік географияның зерттеу
әдістері
10-дәріс сабақтың тезисі
Жҥйелік әдіс. Мәселелік әдіс. Конструктивтік әдістер мен тәсілдер.
Аудандау әдісі. Эксперттік бағалау әдісі. Экспедициялық әдіс. Эволюциялық
(ретроспективті) әдіс. Баланстық әдіс. Әлеуметтік зерттеулер әдісі. Сандық
әдіс.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
2. Саушкин Ю.Г. Экономическая география: история, теория, методы,
практика. – М.: Издательство «Мысль», 1973. – 559 с.
3. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
4. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 1: Общая характеристика мира. - М.: Дрофа, 2003.-495 с
5. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 2: Региональная характеристика мира. - М.: Дрофа. - 2004. -
480 с.
Қосымша әдебиеттер
6. Лавров С.Б. Глобальная география / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. - М.:
Дрофа, 2001. – 382 с.
7. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
8. Любимов И.М. Общая политическая, экономическая и социальная
география / И.М. Любимов. - М.: Гелиос, 2001. – 321 с.

13. 13
9. Лавров С.Б. Концептуальные основы моделирования в географии.
Развитие основных идей и путей математизации и формализации в
географии / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. – Казань: Прометей, 2001. – 261 с.
10.Қожахмет М. Экономикалық және әлеуметтік географияға кіріспе. –
Қарағанды: ҚарМУ, 1997. – 144 б.
11.Скопин А.Ю. Введение в экономическую и социальную географию. – М.:
«Владос», 2001. – 272с.
11-дәріс
Тақырыбы: Қазақстан Республикасындағы физикалық география
ғылымдарының даму бағыттары және мәселелері
11-дәріс сабақтың тезисі
Қазақстандағы жалпы географиялық ілімдер. Қазақстан
Республикасындағы геоморфологиялық және геоэкологиялық зерттеулер.
Қазақстандағы гидрологиялық мәселелер.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
Қосымша әдебиеттер
4. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
5. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М.: Академия, 2005. – 157 с.
6. Трофимов A.M. Моделирование геосистем (концептуальный аспект). –
Казань: Наука, 1997. – 187 с.
7. Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. – Алматы: Қазақ университеті,
2003. – 215 с.
12-дәріс
Тақырыбы: Қазақстан Республикасындағы экономикалық,
әлеуметтік және саяси географияның даму мәселелері
12-дәріс сабақтың тезисі
Экономикалық және әлеуметтік география ғылымының негізгі сҧрақтары
және тҥсініктері. Экономикалық және әлеуметтік география ғылымының

14. 14
зерттеу нысаны және тақырыбы. Экономикалық және әлеуметтік, саяси
географияның мазмҧны. Экономикалық және әлеуметтік география
зерттеулерінің негізгі бағыттары. Қазақстан Республикасындағы қоғамдық-
географиялық зерттеулер.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
Қосымша әдебиеттер
4. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
5. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
6. Трофимов A.M. Моделирование геосистем (концептуальный аспект). –
Казань: Наука, 1997. – 187 с.
7. Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. – Алматы: Қазақ университеті,
2003. – 215 с.
13-дәріс
Тақырыбы: Студенттердің ғылыми-зерттеу жҧмыстары
13-дәріс сабақтың тезисі
Студенттердің интеллектісін дамыту. Интеллектуалдық дамудың
деңгейлері. Жас зерттеушілердің жҧмыс жҥйесін негізгі қалыпқа сай
мақсатты тҥрде қою ҥшін негізгі міндет: жеке пәндер бойынша тереңдетіп
оқыту, жеке шығармашылық тҧрғысында бағыт беру. Ғылыми кадрларды
даярлау жҥйесі. Студенттердің ғылыми-зерттеу жҧмыстарының тҥрлері.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
2. Айпеисова С.А., Кубесова Г.Т. 5В011600 – «География» мамандығы
бойынша студенттердің диплом жҧмысын орындауға арналған әдістемелік
нҧсқау // қызметтік қолданысқа арналған басылым. – Ақтӛбе: 2014. – 20 б.
Қосымша әдебиеттер

15. 15
3. Лавров С.Б. Глобальная география / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. - М. :
Дрофа, 2001. – 382 с.
4. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
5. Трофимов A.M. Моделирование геосистем (концептуальный аспект). –
Казань: Наука, 1997. – 187 с.
6. Лавров С.Б. Концептуальные основы моделирования в географии.
Развитие основных идей и путей математизации и формализации в
географии / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. – Казань: Прометей, 2001. – 261 с.
7. Герасимов И.П. Конструктивная география. – М.: «Наука», 1996. – 186 с.
14-дәріс
Тақырыбы: Ғылыми-зерттеу жҧмыстарына қойылатын талаптар
14-дәріс сабақтың тезисі
Ғылыми зерттеулердің тақырыбы және сҧрақтары. Ғылыми зерттеу
бағытын таңдау. Ғылыми-зерттеу жҧмыстарының кезеңдері. Тақырып таңдау
және жҥйелі дерек жинау. Жҧмыс жоспарын қҧру. Ғылыми әдебиеттерді
жинақтау және олармен жҧмыс жасау. Библиографияны қҧру тәртібі. Диплом
жҧмысының орындалуына қойылатын талаптар. Ғылыми жҧмыстың тілі мен
стиліне қойылатын қазіргі талаптар мен ережелер.
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
2. Айпеисова С.А., Кубесова Г.Т. 5В011600 – «География» мамандығы
бойынша студенттердің диплом жҧмысын орындауға арналған әдістемелік
нҧсқау // қызметтік қолданысқа арналған басылым. – Ақтӛбе: 2014. – 20 б.
Қосымша әдебиеттер
3. Лавров С.Б. Глобальная география / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. - М. :
Дрофа, 2001. – 382 с.
4. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
5. Трофимов A.M. Моделирование геосистем (концептуальный аспект). –
Казань: Наука, 1997. – 187 с.
6. Лавров С.Б. Концептуальные основы моделирования в географии.
Развитие основных идей и путей математизации и формализации в
географии / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. – Казань: Прометей, 2001. – 261 с.
7. Герасимов И.П. Конструктивная география. – М.: «Наука», 1996. – 186 с.
15-дәріс
Тақырыбы: Студенттердің ғылыми жҧмыстарын дайындау, рәсімдеу
және қорғау ерекшеліктері

16. 16
15-дәріс сабақтың тезисі
Диплом жҧмыстарын орындау барысында студенттің міндеттері. Титул
парағының рәсімделуі. Бақылау жҧмыстарының бӛлімдері ретін әзірлеу.
Кіріспе (тақырыптың мәні тҧжырымдалады және кӛрсетілген проблеманың
мәні айқындалады. Негізгі бӛлім мен оның тараулары. Қорытынды.
Әдебиеттер тізімі. Қосымша. Пайдаланылған ғылыми әдебиеттер, карталар,
картосхемалар, кестелер, сызбалар, т.б. мәліметтерді рәсімдеу ерекшеліктері.
Диплом жҧмысының кӛлемі және кӛркемделуіне қойылатын техникалық
талаптар. Сілтемелер. Пайдаланылған деректер тізімінде әдебиетті жазу
тәртібі. Диплом жҧмысын қорғау және бағалау тәртібі.
Негізгі әдебиеттер
1. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
2. Айпеисова С.А., Кубесова Г.Т. 5В011600 – «География» мамандығы
бойынша студенттердің диплом жҧмысын орындауға арналған әдістемелік
нҧсқау // қызметтік қолданысқа арналған басылым. – Ақтӛбе: 2014. – 20 б.
Қосымша әдебиеттер
3. Лавров С.Б. Глобальная география / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. - М. :
Дрофа, 2001. – 382 с.
4. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
5. Трофимов A.M. Моделирование геосистем (концептуальный аспект). –
Казань: Наука, 1997. – 187 с.
6. Лавров С.Б. Концептуальные основы моделирования в географии.
Развитие основных идей и путей математизации и формализации в
географии / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. – Казань: Прометей, 2001. – 261 с.
7. Герасимов И.П. Конструктивная география. – М.: «Наука», 1996. – 186 с.

17. 17
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.ЖҦБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӚБЕ ӚҢІРЛІК МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Факультет Тарих
Кафедра География
5В011600 – «География»
шифр, мамандық
оқыту бағыты бойынша студенттерге арналған
GG-ZN 4302 Географияның ғылыми зерттеу негіздері
пәнді оқытудағы әдістемелік ҧсынымдар
Ақтӛбе қ.
2016 ж.

18. 18
Орындаушы
г.ғ.к., география кафедрасының доц. Сергеева А.М.
“___”____________20__ ж.
КАФЕДРА ОТЫРЫСЫНДА ТАЛҚЫЛАНДЫ
Хаттама № __ “__” _______________ 20 _ ж.
География кафедрасының
меңгерушісі, г.ғ.к., доц. Кубесова Г.Т.

19. 19
Пәнді оқыту процесінде ҥнемі қажетті ҧсынылған әдебиеттер тізіміне
(негізгі және қосымша) назар аудару керек.
Әдебиеттер
Негізгі
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
4. Саушкин Ю.Г. Экономическая география: история, теория, методы,
практика. – М.: Издательство «Мысль», 1973. – 559 с.
5. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
6. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 1: Общая характеристика мира. - М.: Дрофа, 2003.-495 с
7. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 2: Региональная характеристика мира. - М.: Дрофа. - 2004. -
480 с.
8. Айпеисова С.А., Кубесова Г.Т. 5В011600 – «География» мамандығы
бойынша студенттердің диплом жҧмысын орындауға арналған әдістемелік
нҧсқау // қызметтік қолданысқа арналған басылым. – Ақтӛбе: 2014. – 20 б.
Қосымша
9. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
10.Лавров С.Б. Глобальная география / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. - М. :
Дрофа, 2001. – 382 с.
11.Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
12.Ласточкин А.Н. Системно-морфологическое основание наук о Земле
(Геотопология, структурная география и общая теория геосистем) / А.Н.
Ласточкин. - СПб.: Нева, 2002. – 129 с.
13.Любимов И.М. Общая политическая, экономическая и социальная
география / И.М. Любимов. - М.: Гелиос, 2001. – 321 с.
14.Трофимов A.M. Моделирование геосистем (концептуальный аспект). –
Казань: Наука, 1997. – 187 с.
15.Лавров С.Б. Концептуальные основы моделирования в географии.
Развитие основных идей и путей математизации и формализации в
географии / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. – Казань: Прометей, 2001. – 261 с.

20. 20
16.Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. – Алматы: Қазақ университеті,
2003. – 215 с.
17.Қожахмет М. Экономикалық және әлеуметтік географияға кіріспе. –
Қарағанды: ҚарМУ, 1997. – 144 б.
18.Герасимов И.П. Конструктивная география. – М.: «Наука», 1996. – 186 с.
19.Скопин А.Ю. Введение в экономическую и социальную географию. – М.:
«Владос», 2001. – 272с.
20.Географический справочник [Электронный ресурс]. – http://geo.historic.ru
21.Национальное географическое общество [Электронный ресурс]. –
http://www.rusngo.ru/news/index.shtml
22.Проект WGEO - всемирная география [Электронный ресурс]. –
http://www.wgeo.ra
Пәннің тақырыптарын оқыту ҧсынымдары:
№ 1 Қазақстандағы ғылыми зерттеу жҧмысын ҧйымдастыру тақырыбын
оқытуда Қазақстандағы ғылыми зерттеу жҧмысының бағыттары, салалары,
баспа ісінің дамуы, дайындалу және олардың жарық кӛру ҥрдісін зерделеп,
оның тарихын жҥйелі тҥрде кӛрсету. Қазақстанның негізгі ҧлттық идеясын
қалыптастыруда және тҧрақты даму жағдайында қоғамдық-гуманитарлық
және рухани-танымдық қауіпсіздігін қамтамасыз етуде маңызды саналатын
отандық ғылым жетістіктері мен жетекші ғылыми мектептердің даму
тенденцияларын және әлемдік ғылым дамуын сараптау, ғылымның
приоритеттері жайлы кепілдемелер дайындау, бҧқаралық ақпарат қҧралдары
арқылы қазақстандық маңызды ғылыми зерттеулер мен ӛңдеулерді
қарастыру.
№ 2 Ғылыми зерттеудің әдіснамасы жҧмысын ҧйымдастыру тақырыбын
оқытуда кез-келген ғылыми зерттеу жҧмысының нәтижесі – зерттеушінің
ғылыми зерттеу әдіснамасын, зерттеудің әдіс-тәсілін дҧрыс қолдана алуына
байланысты екендігі айтылады. Зерттеудің әдіс-тәсілдеріне тоқталмастан
бҧрын әдіснама, әдіс, тәсіл терминдерінің мағыналарын ажыратып, олардың
айырмашылықтарын ажырату керек. Әдіснама зерттеудің жалпы ғылымдық
бағыт-бағдарын кӛрсетеді. Әдіс – қойылған ғылыми мақсатқа жетудің
жоспары. Әр ғылымның тек ӛзіне тән зерттеу әдістері болады. Әдіс
әдіснамаға тәуелді болады, соған бағынады. Ӛйткені әдіснама зерттеудің
жалпы ҧстанымдарын белгілейді. Тәсіл – зерттеушінің зерттеу материалын
қарастырудағы нақты іс-әрекеті. Бҧл соңғы мақсатқа жету ҥшін қолданған
тәжірибелік амал. Әдіснама жоғарыда айтылғандай жалпы ғылыми әдіс
немесе жеке ғылымдардың әдістері туралы ғылым. Әдіснаманың екі тҥрі бар:
жалпы (философиялық) және жеке (нақты ғылыми әдіснама). Жалпы немесе
философиялық әдіснама – ол адамның қоршаған ортаны танудағы жалпы
ережелерінің жиынтығы, ол тірі және ӛлі табиғаттың ортақ заңдарына

21. 21
негізделген. Бҧл әдіснама зерттеушіні табиғат пен қоғам дамуының жалпы
заңдылықтарымен қаруландырып, оны ӛз зерттеу проблемасын анықтап
тҥсінуге кӛмектеседі. Жалпы әдіснама – бҧл таным қағидаларының
жиынтығы. Әдіснама ғылымы зерттеп енгізген жалпы ҧстанымдарды кез
келген ғылымда, оның ішінде тіл білімінде де қолдануға болады. Жеке
немесе нақты ғылыми әдіснама – объективті әлемнің белгілі бір саласын
зерттеудегі әдіс-тәсілдердің жиынтығы (жалпы ҧстанымдардан бастап, нақты
фактілермен жҧмыс істеу тәсілдеріне шейін).
№ 3 Ғылыми зерттеудің спецификасы жҧмысын ҧйымдастыру
тақырыбын оқытуда ғылыми зерттеу жҧмысын ҧйымдастыру барысында
алдын ала жҥргізілетін жҧмыстың бірі жоспарлау. Бҧл жҧмыстың барысында
зерттеу жҧмысының кезеңдерінің мазмҧны мен қҧрылымы толықтай
жазылып ӛтіледі. Ғылыми зерттеуді жҥргізудің кезеңдері: 1. Зерттеу
мәселелерін теориялық талдау. Мәселелердің маңыздылығын, оның
ерекшеліктерін, осы тақырып бойынша әртҥрлі кӛзқарастарды сипаттау,
сондай-ақ оның бҥгінгі таңдағы шешілу жолдары. Осының барлығы зерттеу
бӛлімінің 1- ші теориялық мазмҧнын қҧрайды. 2. Экспериментальды
(практикалық бӛлім) зерттеу мәселелер мәнісін тҥсіндіретін немесе оны
шешуге мҥмкіндік беретін ғылыми әдістерді пайдалануды болжайды. Зерттеу
жҧмыстарының бҧл кезеңі маңызды болып табылады, бҧл кезеңде жоба
авторы ӛзінің шығармашылық мҥмкіндігін кӛрсете алады. Бҧл кезеңде
эксперименттер, байқау, сауалнама, әңгімелесу, сҧрақ қою, интервью алу т.б.
зерттеу әдістері пайдаланылады. Ғылыми зерттеуді жҥргізу кезінде дҧрыс
ақпарат алу ҥшін бір емес, бірнеше әдістер жиынтығы қолданылады.
№ 4 Ғылыми ақпаратты жинақтау жҧмысын ҧйымдастыру тақырыбын
оқытуда ақпаратты іздестіру мақсаты. Ақпаратты іздестіру мақсаты әр тҥрлі
болуы мҥмкін: белгілі тақырып бойынша әдебиеттің тізімі толық қажет;
неғҧрлым заманауи жаңа әдебиеттер қажет; бірінші кӛздерді іздестіру керек.
Әдебиетті хронологиялық және антихронологиялық (кері) іздестіру.
Ақпаратты іздестіру алдындағы дайындық. Ой жҧмысы әрқашан да ақпарат
іздестірумен байланысты. Ақпараттың кӛлемі мен кҥрделілігі артқан сайын,
ақпаратты іздестіру жекелеген білім жҥйесіне айналып, оны іздестіру жолы
да қиындай тҥсті. Ақпаратты іздестіру және қажеттісін алу ҥшін маман
белгілі бір дайындықпен жҧмысқа кірісуі қажет: ғылыми-техникалық
ақпараттың жалпы жҥйесі және оның берер мҥмкіндігін білу керек; ӛз
мамандығың бойынша барлық мҥмкін ақпарат кӛздерін білу керек; алдына
қойған міндеттеріне байланысты ең тиімді іздестіру жолын таңдап алу тиіс;
кӛмекші библиографиялық және ақпараттық материалдарды қолдану
дағдысы болуы керек.
№ 5 Студенттер мен магистранттардың ғылыми жҧмыстарын рәсімдеу
және безендіру тақырыбын оқытуда рубрикация, ғылыми сӛйлем мен стилі,

22. 22
талаптары мен рәсімдеу тҥрі сҧрақтары қаралады. Ғылыми-стиль – стильдің
ғылым саласында қолданылатын бір тҥрі. Ғылыми-стильге нақтылық,
логикалық, мазмҧн дәлелділігі қажет. Ғылыми-стильде сӛйлемдегі сӛздердің
қалыпты орны, тіл нормасы қатаң сақталады. Ғылыми-стильдегі еңбектерге
монография, оқулық, мақала, ғылыми есеп, диссертация, реферат, баяндама,
тезистер, патенттер, т.б. жатады.
№ 6 Студенттердің жҧмыстарын дайындау, рәсімдеу және қорғау
ерекшеліктері тақырыбын оқытуда баяндама мен рефераттарды, курстық
жҧмыстарды даярлау, диполдық жҧмысты даярлау және қорғау
ерекшеліктері қарастырылады. Қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде
орындалатын аңдатпа орындалған жҧмыстың кӛлемі мен мазмҧнын ашатын
абзацтардан тҧрады. Жҧмыстың кӛлемі туралы мәліметтерге арналған
абзацта диплом жҧмысындағы парақтар саны, суреттер, кестелер, сызбалар
саны кӛрсетіледі. Диплом жҧмысының мәнін сипаттайтын абзацта зерттеу
әдістері, нәтижелер, алынған нәтижелерді қолдану мҥмкіндігі және тиімділігі
туралы қорытынды және нәтижелерді енгізу туралы мәліметтер беріледі.
Аңдатпаның кӛлемі машинада терілген бір парақтан аспауы керек. 5
қосымшада диплом жҧмысының дҧрыс жазылған аңдатпасының мысалы
келтірілген. Мәтінді баяндау тілі және стилі Диплом жҧмысының мәтіндік
бӛлігі материалды баяндаудың қисындылығы, шынайылығы, ғылыми
негізделгендігі сияқты талаптарға сай болуы керек, яғни тілдік-стилистік
рәсімдеу ғылыми стильдің ерекшеліктеріне сай болуы қажет. Ғылыми
стилдің бір ерекшелігі мәтіннің баяндалуын қатаң тҥрде нормаланған,
экономикалық және әдеби сауатты тілде жазу болып табылады. Диплом
жҧмысын жазуда сол салада қабылданған, нҧсқаулық және әдістемелік
әдебиеттерде бекітілген терминдерді қолдану керек және бҥкіл мәтін
бойында біркелкі терминология пайдалануға ҧмтылу керек. Олай болмаған
жағдайда мәтін оқуға қиын, кей жағдайда мҥлдем тҥсініксіз болады.
Абзацтағы жекелеген сӛйлемдер саны берілетін ойдың кҥрделілігіне
байланысты. Абзацпен жҧмыс істеуде оның басына ерекше кӛңіл аудару
керек. Мәтіндік материал шынайылық және ғылыми негізделгендік
талаптарына сай келуі қажет. Оған қол жеткізу ҥшін мәліметтің шынайылық
дәрежесін кӛрсететін сӛздер мен сӛз тіркестерін пайдалануға болады.
Материалды баяндаудың объективтілігінің міндетті шарты мәлімет кӛзін
кӛрсету. Мәтінде бҧл шартты орындау ҥшін арнайы кіріспе сӛздерді
пайдаланады (мәлімдеуі бойынша, пікірінше, мәліметтер бойынша және т.б.).
Ӛзіндік жҧмысты (ҥй тапсырмалары) орындауға арналған
ҧсынымдар:
Оқытылған тақырып бойынша ҥй тапсырмасын орындауда келесілерді
білуі тиіс: қазіргі география ғылымының негізгі тҥсініктерін талдау,
география ғылымының теориясы мен әдіснамасының даму кезеңдерін
қарастыру, география ғылымдары әдіснамасының мәні мен негізін талдау,

23. 23
география ғылымдарының пәні мен қҧрылымын анықтау, география
саласының практикалық іс-әрекетінде игерілген теориялық-әдістемелік
білімдерді қолдану анықтау жайында.
Тақырып бойынша теориялық материал «Географияның ғылыми зерттеу
негіздері» пәні, географияның аумақтық ҧйымдастырылуының ғылыми және
практикалық негіздерімен танысу, география ғылымдарындағы мәселелерді
талдай білу, география ғылымдарының мәселелерін шешу жолдарын
меңгеру, география саласының теориялық-әдістемелік білімдерін практикада
қолдану мҥмкіндіктерін саралау арқылы болашақта мҥмкін болатын
ӛзгерістерге сҥйене отырып, дҧрыс қорытынды жасап, бірнеше баламалар
ішінен тиімді шешім қабылдауға машықтану ҧйымдастыру ҧстанымдарымен,
ӛндіріс пен мҥмкін болатын оқыту іс-әрекетінде жҧмыс істеу ҥшін болашақ
мамандарға керекті география саласындағы терең білімдері мен практикалық
дағдыларын бекіту.
Орындаудағы әдістемелік нҧсқаулық және әдебиеттер (негізгі және
қосымша)
Әдебиеттер
Негізгі
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
4. Саушкин Ю.Г. Экономическая география: история, теория, методы,
практика. – М.: Издательство «Мысль», 1973. – 559 с.
5. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
6. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 1: Общая характеристика мира. - М.: Дрофа, 2003.-495 с
7. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 2: Региональная характеристика мира. - М.: Дрофа. - 2004. -
480 с.
8. Айпеисова С.А., Кубесова Г.Т. 5В011600 – «География» мамандығы
бойынша студенттердің диплом жҧмысын орындауға арналған
әдістемелік нҧсқау // қызметтік қолданысқа арналған басылым. – Ақтӛбе:
2014. – 20 б.
Қосымша

24. 24
9. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
10.Лавров С.Б. Глобальная география / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. - М. :
Дрофа, 2001. – 382 с.
11.Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
12.Ласточкин А.Н. Системно-морфологическое основание наук о Земле
(Геотопология, структурная география и общая теория геосистем) / А.Н.
Ласточкин. - СПб.: Нева, 2002. – 129 с.
13.Любимов И.М. Общая политическая, экономическая и социальная
география / И.М. Любимов. - М.: Гелиос, 2001. – 321 с.
14.Трофимов A.M. Моделирование геосистем (концептуальный аспект). –
Казань: Наука, 1997. – 187 с.
15.Лавров С.Б. Концептуальные основы моделирования в географии.
Развитие основных идей и путей математизации и формализации в
географии / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. – Казань: Прометей, 2001. – 261
с.
16.Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. – Алматы: Қазақ университеті,
2003. – 215 с.
17.Қожахмет М. Экономикалық және әлеуметтік географияға кіріспе. –
Қарағанды: ҚарМУ, 1997. – 144 б.
18.Герасимов И.П. Конструктивная география. – М.: «Наука», 1996. – 186 с.
19.Скопин А.Ю. Введение в экономическую и социальную географию. – М.:
«Владос», 2001. – 272с.
20.Географический справочник [Электронный ресурс]. – http://geo.historic.ru
21.Национальное географическое общество [Электронный ресурс]. –
http://www.rusngo.ru/news/index.shtml
22.Проект WGEO - всемирная география [Электронный ресурс]. –
http://www.wgeo.ra
Пәннің тесттік жҥйесінің жҧмысына арналған тҥсінік:
Әрбір тақырыпты ҧғынуда сізге тесттік тапсырмаларды орындау
ҧсынылды.
1. Биоиндикаторларды пайдаланудың жалпы қағидалары:
А) Уытты заттарға тӛзімділігі тӛмен болуы
B) Ластағыштармен корреляциялық байланысының болуы
С) Сол ортада бір жылға дейін мекендеуі
D) Факторлармен корреляциялық байланысынң болуы
Е) Физикалық немесе химиялық әсерлерге жауап беру реакциясы анық
(арнайы) болуы
F) Берілген ортаға тән болуы

25. 25
G) Физикалық немесе химиялық әсерлерге жауап беру реакциясы кездейсоқ
байқалуы
2. Биониндикациялық әдіс – бҧл:
А) Органикалық ресурстар жасалуымен табиғи ортаны бағалау
В) Биоиндикаторлар арқылы экожҥйелердегі таксиканттардың жинақталуын
анықтау
С) Бірлестіктер негізінде табиғи ортаның ӛзгерістерін анықтау
D) Табиғи қҧбылыстар арқылы табиғи ортаны бағалау
Е) Қашықтық индикациясы негізінде табиғи ортаның ӛзгерістерін бағалау
3. Географиялық ғылымдардың зерттеу нысандары:
А) Табиғи аймақтар
В) Кристалдар
С) Ландшафттар
D) Жануарлар дҥниесі
Е) Адам ағзалары
F) Геожҥйелер
4. Ландшафттану міндеттеріне кіреді:
А) Топырақ типтерін талдау
В) Адам әрекетінен болатын ландшафт қасиеттерінің ӛзгеруін анықтау
С) Ландшафт интеграциясын анықтау
D) Биоценозды анықтау
Е) Макробейнелерді анықтау
F) Ландшафтылардың тҥзілу заңдылықтарын, қҧрылымын зерттеу
5. А.Г. Исаченко бойынша зоналды заңдылық:
А) Термобразия
В) Ендік белдеулік
С) Эпейорогенез
D) Биіктік белдеулік
Е) Секторлық
6. Тиімді табиғатты пайдалану жҥйесі негізделетін басты критерийлер:
А) Географиялық
В) Саяси
С) Экологиялық
D) Физикалық
Е) Экономикалық
7. Химиялық мониторинг:
А) Қауіпті жерлер мен зоналарда локальды антропогендік әсерді байқау
шараларын жҥзеге асырады

26. 26
В) Табиғи ортаның жоғары токсинді заттармен ластанудың нақты деңгейін
анықтайды
С) Негізінен биоиндикаторлардың қолдануымен қоршаған ортаны бақылауды
кӛздейді
D) Негізінен ҧшқыш аппараттардың қолдануымен қоршаған ортаны
бақылауды кӛздейді
E) Негізінен тҥрлі экологиялық ӛзгерістердің болжамын жасайды
F) Қоршаған орта жағдайына ықпал ететін физикалық қҧбылыстар мен
ҥдерістерді зерттейді
8. Климаттық мониторинг:
А) Бірінші ретте қорықтармен мен қорықшалардан тҥскен мәліметтерді
зерттейді
В) Адам баласы жасаған нысандарды және биосфераның жансыӛ қҧрам
бӛліктерін зерттейді
С) Тірі ағзалардың қоршаған ортаның ластануына кӛрсеткен реакциясын
зерттейді
D) Гидрометерорологиялық бақылаумен ҥйлеседі
E) Климат жҥйесінің ауытқуларын бақылау және болжау жӛніндегі қызмет
F) Климаттың қалыптасуына әсер ететін биосфераның бӛлігін қамтиды:
атмосфераны, мҧхиттарды, мҧздықтарды және басқаларын
9. Экономикалық, әлеуметтік және саяси географиямен байланысты
ғылымдар:
А) Геология
В) Экономика
С) Микроэкономика
D) Экология
E) Макроэкономика
F) Физикалық география
10. Қоғамның саяси ортасы:
А) Әлеуметтік институттар
В) Саяси қарым – қатынастар
С) Ойдың пайда болуы
D) Белсенділік
E) Бастапқы ойдың қалыптасуы
11. Геосаяси алаңның бірнеше иерархтық деңгейлері:
А) Биологиялық алаң
В) Шекара маңы алаңы
С) Тораптық алаң
D) Кӛліктік алаң
E) Эндемикалық алаң

27. 27
F) Мәдени алаң
G) Ғарыштық алаң
H) Ақпараттық алаң
12. А. Вебер моделінің басты шарттары:
A) Шаруашылық салаларының орналасу заңдылықтарын қадағалау
B) Шикізат кӛзіне жақын орналастыру
C) Ӛнеркәсіп орнын кӛлік жолдары маңына орналастыру
D) Шикізатты ӛндіру орталықтарын толық қарастыру
E) Кӛлік жолдары маңына шикізатты ӛндіру орталықтарын салу
F) Тҧтынушыға жақын орналастыру
G) Арзан энергия кӛзіне жақын орналастыру
H) Шектелген шаруашылық облысын ойлап табу
13. Н.Н. Баранский бойынша экономикалық география ҥщін маңызды рӛл
атқарады:
A) Әкімшілік-аумақтық бӛлінуі
B) Халықтың тууы
C) Әлемдік жолдарға қатыстылығы
D) Халықтың ӛлімі
E) Ҥлкен рыноктарға бӛліну
F) Экономикасы дамыған елдермен шекараластығы
14. Қоғамдық еңбек бӛлінісінің ҥдерістері:
A) Халықаралық еңбек бӛлінісі
B) Еңбек қызметінің тҥрлі бӛліністерінің жекеленуі
C) Халықаралық географиялық мамандану саласы
D) Импортпен экспорттың арақатынасы
E) Халықаралық мамандану саласы
F) Мемлекеттердің ресурстармен қамтылғандығы
G) Жеке ӛндірістік бірліктерге мамандану
H) Арнайы ӛнімдермен және тауарлармен ӛзара айырбас
15.Саяси география мен геосаясаттың негізінде пайда болған гео
шиеленістерге жатады:
A) Сепаратизм ошақтары
B) Әлеуметтік топтар
C) Халықаралық ҧйымдар
D) Халықтар географиясы
E) Елдің экономикасы
F) Ҧлттық табыс
16. Математикалық моделдеудің қолдану кезеңдері:
A) Жинақтау және ақпаратты сараптау

28. 28
B) Сипаттама
C) Топтастыру
D) Картографиялау
E) Таңдалған ҥлгіні модификациялау
F) Аудандастыру
17.Экономикалық географияның зерттеу әдістері:
A) Ландшафттық
B) Балансты әдіс
C) Жҥйелі талдау
D) Биогеографиялық
E) Диалектикалық талдау
F) Салыстырмалы талдау
G) Химиялық
H) Геосаяси
18. А.Н. Ракитников бойынша ауыл шаруашылығының аудандастырылуы:
А) Ӛндірушіге байланысты
В) Аумақтың ауқымдылығы
С) Жайылымдық жерлер
D) Аумақтың жарамсыздығы
Е) Егістік жерлер
F) Аумақтың шектелуі
G) Ӛнімділігі тӛмен аумақ
H) Ауыл шаруашылығының негізгі ерекшелігіне байланысты аумақтың
шектелуі
19. Экономикалық география қарастырады:
А) Ӛсімдік географиясын
В) Топырақ географиясын
С) Қызмет кӛрсету географиясын
D) Шаруашылық географиясын
Е) Физикалық география
F) Демография
20. Әлеуметтік-экономикалық география зерттеушілерінің жаңа бағыттары:
А) Камералдық зерттеу
В) Ғарыштық зерттеу
С) Маршруттық зерттеу
D) Қашықтықтан зондтау
Е) Картографиялық болжау
F) Далалық зерттеу
21. Қоршаған ортаның нашарлануының негізгі бағыттары:

29. 29
А) Орманды жою
В) Шӛлдену процесі
С) Энергияның жетіспеушілігі
D) Тҧрғындардың ауруының кӛбеюі
Е) Таза тҧщы сулардың жетіспеушілігі
F) Тҧрғындардың тығыздығы
G) Азық-тҥліктің жетіспеушілігі
H) Тҧрғындарды орналастыру
22. Экономикалық географиялық идеялардың қалыптасу кезеңдері:
А) Антикалық
В) Ең жаңа
С) Орта ғасыр
D) Жаңа
Е) Қайта ӛрлеу
F) Ежелгі
G) Тірілту
H) Саяси
23. Саяси географияның зерттейтін негізгі бағыттары:
A) Химия ӛнеркәсібінің дамуы
B) Елдердің мемлекеттік және саяси қалыптасу ерекшеліктерін, билеу
тҥрлері
C) Халықтың орташа еңбекақысы
D) Саяси кҥштерді талдау
E) Ӛмір сҥру ҧзақтығы
24. ЭГЖ (экономикалық-географиялық жағдай) жеке санаттары:
A) Географиялық кординаттарға байланысты
B) КГЖ (кӛліктік-географиялық жағдай)
C) Климаттық-зоналық жағдайы
D) Абсолютті биіктік
E) Табиғи зоналық жағдайы
F) Ресурстық-географиялық жағдайы
G) Саяси-географиялық жағдайы
H) Теңізге, ӛзендерге, кӛлдерге және т.б. жақындығы немесе алшақтығы
25. Географиялық ақпаратты сараптау, қисындау және жинақтау әдістері:
A) Географиялық ақпаратты қисындау әдістері
B) Сандық
C) Математикалық-георафиялық модельдеу (ҥлгілеу)
D) Қадағалау
E) Мәселелік анализ әдісі
F) Тҥздік зерттеу әдісі

30. 30
G) Қашықтықтан
Бҧл тапсырмаларды орындаудың ерекше тҥйіні студент адам мен табиғат
арасындағы байланыс, тарихи және кеңістіктік тҧрғыдан ізденістердің
арақатынасы, география ғылымының жіктелуі яғни, дифференциясы мен
интегациясына қарамастан ғылымның біртҧтастығы, ғылымдар жҥйесіндегі
географияның орны, оның жаратылыстану және қоғамдық ғылымдар
жҥйесіндегі қҧрылымы, адамзаттың ғаламдық проблемаларының шешудегі
орны, қоғамды аумақтық ҧйымдастыруда іргелі ғылымдар зерттеулерімен
байланысы, т.б. жайында мағлҧматтарды игеру керек.
Әрбір тест баллдық шкала бойынша бағаланады.
Егер сіз 50% дҧрыс жауап берсеңіз, тақырып меңгерілген болып
саналады.
Бақылау жҧмысының тапсырмалары мен ӛз білімін тексеруге
арналған бақылау сҧрақтары жҧмыстары бойынша тҥсіндіру:
Ӛз білімін тексеруге арналған бақылау сҧрақтары жҧмыстарында
әдебиеттерге айрықша кӛңіл бӛлу керек:
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
4. Саушкин Ю.Г. Экономическая география: история, теория, методы,
практика. – М.: Издательство «Мысль», 1973. – 559 с.
5. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
6. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 1: Общая характеристика мира. - М.: Дрофа, 2003.-495 с
7. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 2: Региональная характеристика мира. - М.: Дрофа. - 2004. -
480 с.
8. Айпеисова С.А., Кубесова Г.Т. 5В011600 – «География» мамандығы
бойынша студенттердің диплом жҧмысын орындауға арналған
әдістемелік нҧсқау // қызметтік қолданысқа арналған басылым. – Ақтӛбе:
2014. – 20 б.
9. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
10.Лавров С.Б. Глобальная география / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. - М. :
Дрофа, 2001. – 382 с.
11.Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.

31. 31
12.Ласточкин А.Н. Системно-морфологическое основание наук о Земле
(Геотопология, структурная география и общая теория геосистем) / А.Н.
Ласточкин. - СПб.: Нева, 2002. – 129 с.
13.Любимов И.М. Общая политическая, экономическая и социальная
география / И.М. Любимов. - М.: Гелиос, 2001. – 321 с.
14.Трофимов A.M. Моделирование геосистем (концептуальный аспект). –
Казань: Наука, 1997. – 187 с.
15.Лавров С.Б. Концептуальные основы моделирования в географии.
Развитие основных идей и путей математизации и формализации в
географии / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. – Казань: Прометей, 2001. – 261
с.
16.Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. – Алматы: Қазақ университеті,
2003. – 215 с.
17.Қожахмет М. Экономикалық және әлеуметтік географияға кіріспе. –
Қарағанды: ҚарМУ, 1997. – 144 б.
18.Герасимов И.П. Конструктивная география. – М.: «Наука», 1996. – 186 с.
19.Скопин А.Ю. Введение в экономическую и социальную географию. – М.:
«Владос», 2001. – 272с.
20.Географический справочник [Электронный ресурс]. – http://geo.historic.ru
21.Национальное географическое общество [Электронный ресурс]. –
http://www.rusngo.ru/news/index.shtml
22.Проект WGEO - всемирная география [Электронный ресурс]. –
http://www.wgeo.ra
негізгі аспектілер келесідей курста «Географияның ғылыми зерттеу
негіздері» пәнін оқып-ҥйрену барысында географиялық дҥниетаным
ерекшеліктері мен қҧрылысы, география ғылымындағы жалпыгеографиялық
әдістер, физикалық географияның зерттеу әдістері, экономикалық және
әлеуметтік географияның зерттеу әдістері, Қазақстан Республикасындағы
физикалық география ғылымдарының даму бағыттары және мәселелері,
Қазақстан Республикасындағы экономикалық, әлеуметтік және саяси
географияның даму мәселелері, ғылыми-зерттеу жҧмыстарына қойылатын
талаптар және студенттердің ғылыми жҧмыстарын дайындау, рәсімдеу және
қорғау ерекшеліктерімен танысады.
Бақылау жҧмысының тапсырмаларын орындауда келесілерді білу және
ҧғыну қажет:
тақырыптар
1. Ғылыми таным
2. Жер туралы ғылымның орта ғасырдағы даму кезеңдері
3. Физикалық-географиялық зерттеулердің ерекшеліктері
4. Экономикалық-географиялық зерттеулердің қалыптасуы
5. География ғылымдарының қазіргі жҥйесі
6. Географиядағы дифференциация және интеграция

32. 32
7. География ғылымындағы ғылыми мектептердің қалыптасу
ерекшеліктері
8. Жалпыгеографиялық теориялар
9. Ғылыми дҥниетанымның ерекшеліктері мен қҧрылысы
10.Экономикалық және әлеуметтік географиядағы басқа ғылымдармен
байланысты теориялар: демографиялық ӛтпелілік теориясы, этногенез
теориясы, геосаясат теориясы
11.Географиядағы парадигмалар: кеңістіктік-уақыттық парадигма,
жҥйелік парадигма, экологиялық парадигма
12.Кешенді далалық физикалық-географиялық зерттеулерді жҥргізуді
ҧйымдастыру
13.Географиялық таным ғылымилығының критерийі
14.Ғылыми дҥниетанымның ерекшеліктері мен қҧрылысы
15.Ғылыми танымның әдіс-тәсілдері
16.Географиядағы ғылыми таным ерекшеліктері
17.Физикалық географияның зерттеу әдістері
18.Географиядағы экологиялық бағыт
19.Экономикалық-географиялық зерттеулердің қалыптасуы
20.Аумақтың тірек қаңқасы тҧжырымдамасы
21.Конструктивтік әдістер мен тәсілдер
22.Географиялық терминдерге тҥсінік
23.Географиялық ҧғымдар мен тҥсініктер тілі, географиялық карта тілі
24.Географиялық ойлауды қалыптастырудағы жаңа әдістер мен тәсілдер
25.Географиялық мәдениеттің негізгі компоненттері
26.Географиядағы ғылыми танымның ерекшеліктері
27.Ғылыми танымның әдіс-тәсілдері
28.Жалпыгеографиялық әдістер: сипаттау әдісі, картографиялық әдіс,
салыстырмалы-географиялық әдіс, сандық әдіс, математикалық әдіс,
модельдеу әдісі, аэрокосмостық (қашықтықтық) әдістер,
геоақпараттық әдіс
29.Географиялық зерттеулердің ақпаратпен қамтамасыз етілуі және
бақылау әдістері
30. Географияда ГАЖ технологиясын қолдану тәжірибесі
Әдебиеттер
Негізгі
1. Голубчик М. М. Теория и методология географической науки : учебное
пособие для вузов / М. М. Голубчик и др. – М.: ВЛАДОС, 2005. – 463 с.
2. Исаченко А. Г. Теория и методология географической науки: учебное
пособие для вузов. – М.: Академия, 2004. – 395 с.
3. Джаналеева Г.М. Теоретические и методологические проблемы
географии. – Астана: КазУЭФиМТ, 2008. – 300 с.
4. Саушкин Ю.Г. Экономическая география: история, теория, методы,
практика. – М.: Издательство «Мысль», 1973. – 559 с.

33. 33
5. Максаковский В.П. Географическая культура. – М.: «ВЛАДОС», 1998. –
416 с.
6. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 1: Общая характеристика мира. - М.: Дрофа, 2003.-495 с
7. Максаковский В.П. Географическая картина мира: [В 2 кн.: Учебное
пособие] Кн. 2: Региональная характеристика мира. - М.: Дрофа. - 2004. -
480 с.
8. Айпеисова С.А., Кубесова Г.Т. 5В011600 – «География» мамандығы
бойынша студенттердің диплом жҧмысын орындауға арналған
әдістемелік нҧсқау // қызметтік қолданысқа арналған басылым. – Ақтӛбе:
2014. – 20 б.
Қосымша
1. Жучкова В.К., Раковская Э.М. Методы комплексных физико-
географических исследований. – М.: Издательский центр «Академия»,
2004. – 368 с.
2. Лавров С.Б. Глобальная география / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. - М. :
Дрофа, 2001. – 382 с.
3. Капралов Е. Г. Геоинформатика: учебник для вузов / Е. Г.Капралов и др.
под ред. В. С. Тикунова. – М. : Академия, 2005. – 157 с.
4. Ласточкин А.Н. Системно-морфологическое основание наук о Земле
(Геотопология, структурная география и общая теория геосистем) / А.Н.
Ласточкин. - СПб.: Нева, 2002. – 129 с.
5. Любимов И.М. Общая политическая, экономическая и социальная
география / И.М. Любимов. - М.: Гелиос, 2001. – 321 с.
6. Трофимов A.M. Моделирование геосистем (концептуальный аспект). –
Казань: Наука, 1997. – 187 с.
7. Лавров С.Б. Концептуальные основы моделирования в географии.
Развитие основных идей и путей математизации и формализации в
географии / С.Б. Лавров, Ю.Н. Гладкий. – Казань: Прометей, 2001. – 261
с.
8. Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. – Алматы: Қазақ университеті,
2003. – 215 с.
9. Қожахмет М. Экономикалық және әлеуметтік географияға кіріспе. –
Қарағанды: ҚарМУ, 1997. – 144 б.
10.Герасимов И.П. Конструктивная география. – М.: «Наука», 1996. – 186 с.
11.Скопин А.Ю. Введение в экономическую и социальную географию. – М.:
«Владос», 2001. – 272с.
12.Географический справочник [Электронный ресурс]. – http://geo.historic.ru
13.Национальное географическое общество [Электронный ресурс]. –
http://www.rusngo.ru/news/index.shtml
14.Проект WGEO - всемирная география [Электронный ресурс]. –
http://www.wgeo.ra

34. 34
тақырыптар
География ғылымының дамуы мен қалыптасу кезеңдері. Жер туралы
ғылымның орта ғасырдағы даму кезеңдері. ХVІІ-ХVІІІ ғғ. География
теориясының негізгі мәселелері. ХІХ ғ. география ғылымының дамуы. ХХ-
ХХІ ғ.ғ. география ғылымының дамуындағы негізгі бағыттар.
Бақылау нысаны: конспект
Физикалық географиядағы теориялар, ілімдер, тҧжырымдамалар.
Физикалық-географиялық аудандастыру теориясы. Литосфералық плиталар
тектоникасы теориясы. Эпигеосфера ғаламдық экожҥйе ретінде. Табиғатты
кешенді аудандастыру және аумақтық интеграция. Полярлы ландшафт
тҧжырымдамасы. Геожҥйенің ӛзгергіштігі және тҧрақты даму
тҧжырымдамасы.
Бақылау нысаны: сҧрақтарға ауызша жауап беру
Экономикалық және әлеуметтік географиядағы теориялар, ілімдер,
тҧжырымдамалар. Экономикалық-географиялық жағдай туралы ілім.
Географиялық еңбек бӛлінісі туралы ілім. Аумақтық-ӛндірістік кешен туралы
ілім. Шаруашылықты аумақтық ҧйымдастыру туралы ілім. Ӛндіргіш
кҥштердің таралу теориясы. Экономикалық аудандау теориясы. Дҥниежҥзілік
шаруашылық теориясы. Шаруашылықтың аумақтық қҧрылымы теориясы.
Халықтың қоныстану теориясы. Геоурбандалу теориясы.
Бақылау нысаны: сҧрақтарға ауызша жауап беру
Экономикалық және әлеуметтік географиядағы теориялар мен
ілімдер
Экономикалық және әлеуметтік географиядағы басқа ғылымдармен
байланысты теориялар: демографиялық ӛтпелілік теориясы, этногенез
теориясы, геосаясат теориясы. Табиғи-ресурстық әлеует тҧжырымдамасы.
Циклдер тҧжырымдамасы. Аумақтың тірек қаңқасы тҧжырымдамасы.
Біртҧтас қоныстану жҥйесі тҧжырымдамасы. Аумақтық рекреациялық жҥйе
тҧжырымдамасы. Саяси география тҧжырымдамасы.
Бақылау нысаны: сҧрақтарға ауызша жауап беру
Физикалық географияның зерттеу әдістері. Ретроспективті (тарихи)
әдіс. Геохимиялық әдіс. Геофизикалық әдіс. Палеогеографиялық әдіс.
Кешенді далалық физикалық-географиялық зерттеулерді жҥргізуді
ҧйымдастыру. Далалық зерттеулерді жҥргізу ерекшеліктері. Кешенді
физикалық-географиялық сипаттама. Бақылау жҥргізу. Материалдар
жинақтау және оны ӛңдеу.
Бақылау нысаны: сҧрақтарға ауызша жауап беру