BT Günlüğü Mart 2019 Dergisi (Ücretsiz İndirin)

1. 03 / 2019 IoT Geliştiricisi Nasıl Olunur? • Kolayca İngiltere Vizesi Alabilmek İçin Öne Çıkan Meslekler! Telekomünikasyon Sektörünü 2019’da Neler Bekliyor? • Küçük İşletme Sahiplerinin Dikkat Etmesi Gerekenler! Akıllı Telefon Fiyatları Düşecek mi? • Geçtiğimiz Yılın En İyi Akıllı Telefonları • Türkiye Akıllı Telefon Piyasası Mercek Altında Dünyanın En Pahalı İnternetini Kullanan Ülkeler • En Çok Finans Sektörüne Yönelik Siber Saldırılar Endişe Veriyor 2019; 5G’nin, Akıllı Hoparlörlerin ve Yapay Zekânın Yılı Olacak…...

2. 2 künye içindekiler 05 Enerji Tasarrufunda Veri Merkezlerinin Rolü Artıyor 07 En Çok Finans Sektörüne Yönelik Siber Saldırılar Endişe Veriyor 08 Yapay Zeka İnsan İş Gücü İçin De İyi Bir Haber 13 Dünyanın En Pahalı İnternetini Kullanan Ülkeler 14 Türkiye Akıllı Telefon Piyasası Mercek Altında 16 Geçtiğimiz Yılın En İyi Akıllı Telefonları 18 Akıllı Telefon Fiyatları Düşecek mi? 20 2019; 5G’nin, Akıllı Hoparlörlerin ve Yapay Zekânın Yılı Olacak 30 Küçük İşletme Sahiplerinin Dikkat Etmesi Gerekenler! 32 Telekomünikasyon Sektörünü 2019’da Neler Bekliyor? 34 Kolayca İngiltere Vizesi Alabilmek İçin Öne Çıkan Meslekler! 36 IoT Geliştiricisi Nasıl Olunur? 38 BT Günlüğü Test Merkezi 46 Siber Güvenlik Trendleri Yazı İşleri Ali Yavuz ŞAHİN Genel Yayın Yönetmeni (Sorumlu) yavuz@btgunlugu.com Ecevit BIKTIM Yayın Danışmanı ecevit@btgunlugu.com Mahmut Saral Prodüksiyon Sorumlusu info@btgunlugu.com Editörler Süleyman Sertkaya Osman Tufan Ender Öztürk Mutlu Çavuş Mustafa Hanlı info@btgunlugu.com Kreatif Creative Solutions diyalog@creativesolutions.com.tr Reklam Reklam Departmanı reklam@btgunlugu.com Adres Eylül Medya İnönü Caddesi No: 8 Bulut İş Merkezi 4. Kat Ofis: 72 Çeliktepe Kağıthane / İstanbul Tel : 0212 270 36 37 PBX Fax: 0212 270 36 37 Dağıtım Etkin Dağıtım Baskı ve Cilt Özgün Ofset Aytekin sokak no:21 4.Levent / İstanbul Tel : 0212 280 00 09 Fax: 0212 264 74 33 2

3. özel haber İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma sürecinin bilişim sektöründeki nitelikli işgücü ihtiyacını artırması bekleniyor. İngiltere, Türkiye’nin de olduğu ülkelerden sağlayacağı nitelikli profesyonel çalışanlar ile bilişim alanındaki açığını kapatmayı hedefliyor. Brexit Sonrası İngiltere Türk Bilişimcileri Bekliyor İngiliz dijital ekonomisinin son yıllarda sergilediği çıkışın Brexit sonrasında hız kesmemesi için profesyonel iş gücüne ihtiyaç duyan yetkililer, küresel pazarlara erişmek isteyen bilişim profesyonellerini Londra başta olmak üzere İngiltere’de iş yapmaya davet ediyor. Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Vatandas. UK kurucusu Mehmet Polat şunları söyledi: “Araştır- ma verilerine göre küresel bağlantılar, İngiltere’nin dijital başarısının da anahtarı konumunda. Lond- ra’daki teknoloji şirketlerinin müşterilerinin % 33’ü İngiltere dışındayken, bu oran diğer rakipleri olan Silikon Vadisi’nde % 30 ve Pekin’de % 7’dir. İşbirliği ve küresel bağlantı, İngiltere teknoloji sektörünün ekonominin geri kalanından 2,6 kat daha hızlı büyü- mesine yardımcı oluyor.” Ankara Anlaşması Fırsatı LexLegal Global’den Mehmet Polat, Brexit sonrası İngiltere’de bilişim sektörü profesyonelleri için ciddi bir fırsat sunacağını belirtiyor: “Bilişim teknolojisi sektöründe Brexit sonrası oluşacak açık İngiltere’nin Ankara Anlaşması kapsamında Türk vatandaşlarına sağladığı kolaylıklarla birlikte değerlendirildiğinde, özellikle bu sektördeki Türkiye’de bulunan yeteneklere İngiltere’de cazip fırsatlar sunuyor. İngilte- re’deki bilişim teknolojisi sektörü Brexit sonrası, son derece çeşitli bir işgücüne dayandığı için, bu duruma kesinlikle adapte olmayı hedefliyor. Londra’da bulunan teknoloji şirketleri işçilerinin % 54’ünün İngil- tere dışında doğmuş olması ve Singapur, Berlin ve Chicago’nun ardından dünyadaki dördüncü uluslara- rası işgücüne sahip şirketler olması bunu kaçınılmaz kılıyor.” İngiliz Dijital Ekonomisi Büyüyor 2014’ten 2017’ye kadar dijital teknoloji sektörü istih- damı % 13,2 arttı. Ayrıca sektör işçileri de, ortalama olarak çalışan başına 10.000 £ daha üretken. Dijital teknoloji becerileri gerektiren işler, olmayanlara kıyasla daha yüksek maaşlar vadediyor. İşveren talebi de artıyor. İngiltere genelinde, işveren talebi, dijital teknoloji becerilerinin arzını geçiyor. Dijital olmayan teknoloji şirketleri, teknoloji her işe yayıldıkça ve yeni çalışma biçimleri geliştikçe, dijital teknoloji çalışanlarına daha fazla bağımlı hale geliyorlar. Ancak sektörde, bazıları ekonominin geneli tara- fından daha geniş biçimde paylaşılan zorluklar da yaşanmakta. Bunlar arasında, tabii ki İngiltere’nin AB ile değişen ilişkileri yer alıyor. İngiltere teknoloji sektörü, Avrupa’da ön plana çıkmaya devam ederken Brexit, İngiltere’yi daha büyük düşünmeye zorluyor. Bu nedenle İngiltere’nin sınırlarının ötesine bakma- sı ve performansını gerçekten uluslararası ölçekte değerlendirmesi önem arz ediyor. Birçok kişi Brexit oylamasının teknoloji endüstrisini olumsuz etki- leyeceğinden endişe duyuyordu, fakat tam tersine, 2017’de İngiltere’deki teknoloji sektörü, hızla büyü- yen bir sektör olarak kendini her zamankinden daha güçlü bir şekilde kanıtladı. 3

4. 4 Makine ve elektrik mühendisliği bileşenlerinin dijital teknolojilerle uyumunu ele alan dünyanın lider platformu Hannover Messe, 1 - 5 Nisan tarihleri arasında Türk sanayicileri, Almanya’da ağırlamaya hazırla- nıyor. Otomasyon, robotik, endüstriyel yazılım, güç aktarım ve akışkan teknolojisi, enerji teknolojileri, basınçlı hava ve vakum teknolojileri, yan sanayi ve Ar-Ge alanlarında lider tedarikçilerin bir araya gelece- ği Hannover Messe fuarı birçok yeniliğe imza atacak. Ekonomi Bakanlığı’nın teşviki ile 200’ü aşkın Türk markasının katılacağı Hannover Messe’de makine öğrenimiyle ilgili 100’ün üzerinde somut uygulama örneği sergileneceğine dikkat çeken Deutsche Messe Basın Sözcüsü Brock McCormack,“Makine öğrenimi ve yapay zeka farklı kaynaklardan elde edilen verileri birbirleriyle bağlantılı hale getirerek kilit bir rol oy- nuyor. Bu değişim, dünyada en iyi Hannover Messe’de sergileniyor” dedi. 2020 yılından itibaren yeni 5G mobil haberleşme standardının Alman endüstrisinin bü- yük çapta dijitalleşmesinde dönüm noktası olacağına dikkat çeken McCormack şunları söyledi: “Üretimde ve otonom araçlarda makine öğrenimi gibi öncü teknolojiler uygulamaya hazır hale gelecek. 5G teknolojisi Endüstri 4.0’ın potansiyelini hayata geçirmesini de sağlayacak. Ağ ekipmanı tedarikçisi Nokia’yla birlikte ‘5G Arenası’ mobil iletişimin endüstriye sunduğu potansiyel Hannover Messe’de sergileyecek.” Endüst- riyel Zekâ temasının yapay zeka çağında insanların ve makinelerin birbirlerine dijital olarak bağlanmasına dikkat çeken McCormack şunları ifade etti: “İnsanlar ve makineler arasındaki işbirliği, Hannover Messe 2019’un ana temalarından biri olacak. Yeni Endüst- ride İşgücünün Geleceği konferansı buna önemli bir katkı sağlayacak. 300 civarında uzman, kanaat önderi ve endüstri lideri, dijitalleşmenin işgücü becerileri ve örgütlenmesi üzerindeki etkilerini tartışmak üzere Hannover Messe’de bir araya gelecek. Yerli ve Milli Türk Markaları Hannover Messe’ye Hazırlanıyor TP-Link, 802.11N standardında en güçlü yönlendirici modelini Türkiye’de satışa sundu. 450Mbps kablosuz hıza sahip olan TL-WR941HP, büyük ve güçlü antenleri ile dikkat çekiyor. Bu sayede geniş evler- de her noktada güçlü bir WiFi ağı oluşturan ürün, aynı zamanda üç farklı modu ile ‘hepsi bir arada’ ağ çözümü. TL-WR941HP, yüksek alıcı gücüne sahip üç adet anteni ile uzun mesafelerde daha güçlü ağ oluşturuyor. 9 dBi gücündeki harici antenleri ile evin her noktasında stabil bir WiFi bağlantısı sağlıyor. Üründe yer alan bağımsız süper güçlü amplifikatör- ler, 1000 mw’ye kadar çok yüksek güç çıkışı yapıyor. Normal bir yönlendiriciye kıyasla beş kat daha fazla iletim gücü anlamına gelen bu hız, WiFi sinyalleri- nin duvar ve diğer engellerden etkilenmeyecek kadar güçlü olmasını sağlıyor. Bu güçlü antenler ile yönlen- diricinin kapsama alanı açık alanda 929 m2’ye kadar ulaşabiliyor. TP-Link’in yeni yönlendiricisi güçlü WiFi kapsama alanı özelliğinin yanında birden fazla moda sahip. Bir evin WiFi konusundaki gereksinimlerini tek bir kutu ile karşılayan ‘hepsi bir arada’ bir ağ çözümü olan TL-WR941HP’de yönlendirici (router) modunun yanı sıra menzil genişletici (range extender) ve erişim noktası (access point) modları da bulunuyor. Bu farklı işlevleri sayesinde çok sayıda cihazın WiFi’a bağlan- dığı geniş evlerin ağ konusundaki ihtiyaçlarını rahat- lıkla karşılayabiliyor. TL-WR941HP, TP-Link’in iOS ve Android destekli Tether uygulaması sayesinde hem kolay kuruluyor hem de akıllı telefonlarda rahatlıkla yönetilebiliyor. Tam bir fiyat/performans ağ çözümü olan ürünün tavsiye edilen satış fiyatı KDV dahil 76 USD olarak açıklanıyor. TP-Link’ten Geniş WiFi Ağı İçin Yeni Yönlendirici haberler

5. 5 Dünya çapında sayısı giderek artan veri merkezleri, enerji tüketiminde de öne çıkan bir sektör haline geliyor. Free Cooling teknolojisi ile yüzde 70’e kadar enerji tasarrufu yapan Radore, veri merkezlerinin tasarruf için izlemesi gerekenleri 4 adımda paylaşıyor. Enerji Tasarrufunda Veri Merkezlerinin Rolü Artıyor Dijitalleşme ile birlikte sayıları ve iş yükleri giderek artan veri merkezleri, enerji tüketiminde de ön plana çıkan bir sektör haline geliyor. Berkeley Lab’ın yap- tığı araştırmaya göre ABD’deki veri merkezleri tüm ülkedeki elektrik tüketiminin yaklaşık yüzde 4’ünden sorumlu. Emerson tarafından yapılan araştırmaya göre ise hem sosyal medya hem de bulut tekno- lojilerinde yaşanan devrimle birlikte 2025 yılında güç yoğunluğunun rack başına 52 kW’ye ulaşacağı tahmin ediliyor. Tam da bu noktada daha çevreci bir teknoloji endüstrisi için veri merkezlerine önemli işler düşüyor. İklimlendirme altyapısında kullandığı “Free Cooling” teknolojisi ile yüzde 70’e kadar enerji tasarrufu yapan Radore Veri Merkezi, enerji tasarrufu konusunda göz önünde bulundurulması gerekenleri şu şekilde sıralıyor: PUE Oranı Düşüklüğü Açılımı ‘enerji kullanımı verimliliği’ olan PUE ora- nının düşük olması bir veri merkezinin ne kadar verimli çalıştığını gösteren en önemli unsurlar arasında yer alıyor. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki veri merkezlerinin ortalama PUE oranı 1,85 olarak belirlenirken, Radore’nin yıllık PUE oranı ortalaması ise 1.43 seviyesinde bulunuyor. Yeni Nesil İklimlendirme Cihazları Veri merkezindeki BT bileşenlerinin sağlıklı bir şe- kilde çalışabilmesi için belirli iklimlendirme şartları gerekiyor. Cihazların ihtiyacı olan sıcaklık ve nem oranları sağlanmazsa arızalar ve iş sürekliliğini etkileyen durumlar oluşabiliyor. Yeni nesil iklimlendirme cihazları sayesinde ise bu risk en düşük seviyeye indirgenebileceği gibi elektrik sarfiyatını da ciddi oranda azaltıyor. Enerjinin Kullanımının Doğru Takibi Veri merkezindeki tüm kabinlerin enerji tüketim- lerinin anlık şekilde izlenmesi sayesinde planlama dışında gerçekleşen enerji tüketimlerine yönelik hız- lıca önlem alınabiliyor. Aynı zamanda doğru maliyet analizleri sayesinde ek tasarruf imkânı doğuyor. Bulut Bilişim ve Sanallaştırma Teknolojileri Boşta bekleyen ya da kapasitesinin altında kullanılan fiziksel BT bileşenleri hâlihazırda enerji harcamaya devam ediyor. Bulut bilişim ile gelen sanallaştır- ma teknolojileri ise sistem kaynaklarının çok daha verimli bir şekilde paylaştırılmasını sağladığı için önemli oranda verimlilik sağlıyor. özel haber

6. 6 Türk Telekom, kurumlar için tamamen yerli, yeni nesil dijital müşteri iletişim platformu JetFix’i hayata geçirdi. Kurumların müşterileri ile gerçekleş- tirdikleri iletişim süreçlerini iyileştirmeyi; zaman, maliyet ve yönetim gibi alanlarda firmalara destek olmayı hedefleyen Türk Telekom, JetFix’i 3 ana ürünle kurumlarla buluşturuyor. JetFix’in Livec- hat ürünü ile kurumlara canlı mesajlaşma ve aynı anda çoklu müşteri görüşmesi imkânı sağlanırken, Chatbot ürünü ile sanal asistan üzerinden 7-24 mesajlaşma sunuluyor. Ayrıca, Omnichannel (çoklu kanal yönetimi) ürünü ile kurumlar özellikle sosyal medya ve e-mail kanallarından gelen talep, bilgi, öneri gibi tüm geri bildirimlerine daha hızlı ve verimli yanıt verebiliyorlar. Türk Telekom Strateji, Planlama ve İş Geliştirme Genel Müdür Yardımcısı Fırat Yaman Er, “Türk Telekom olarak, mükemmel müşteri deneyimi ve geniş ürün çeşitliliği yakla- şımımız kapsamında şimdi de kurumlara JetFix ile destek veriyoruz. Bu yeni platformumuz ile firmalar için müşteri iletişim kanallarını tekilleş- tiriyoruz. Böylece kurumların faaliyet giderlerini azaltıyor, güvenli ve hızlı bir şekilde müşteri hizmetleri sunabilmelerine imkân sağlıyoruz” dedi. JetFix’in yapay zekâ tabanlı çözümü Chatbot doğal dil işleme (NLP) ve kendini sürekli geliştirebilme özelliği sayesinde Türkçe cümleleri kolaylıkla an- lıyor ve müşteri ile iletişim halindeyken konuşma diline uygun cevaplar verebiliyor. Chatbot, ayrıca, kurumların talep ettikleri çeşitli platformlarla entegre bir şekilde çalışarak kurumların müşteri- leriyle gerçekleştirdikleri iletişim deneyimini üst seviyelere çıkarıyor. Türk Telekom’dan Yeni Nesil Dijital Müşteri İletişim Platformu: JetFix Dijital Türkiye Platformu (DTP), Avrupa’nın dijital dönü- şüm yaklaşımını ve PwC Türkiye ile birlikte hazırlanan “Dijitalleşme Yolunda Türkiye” raporunu; iş dünyası, üniversiteler, STK’lar ve kamu kuruluşları ile paylaştı. İstanbul’da düzenlenen toplantıya Dijital Türkiye Plat- formu’nun üyesi olduğu Digital Europe’un Genel Direk- törü Cecilia Bonefeld-Dahl da konuşmacı olarak katıldı. TBV, TÜBİSAD ve TESİD işbirliğiyle 2011 yılında kurulan Dijital Türkiye Platformu (DTP), Türkiye ekonomisinin büyümesinde stratejik öneme sahip bilgi teknolojileri, iletişim ve elektronik sektörlerinin güçlü ortak sesini temsil etmek üzere çalışmalarını sürdürüyor. Sektörün sorunlarının çözümüne ve sağlıklı gelişmesine katkı sunmayı amaçlayan DTP, Türkiye’nin vatandaşı, devleti ve iş dünyasını kapsayan bütüncül bir dijital dönüşüm gerçekleştirmesini sağlayacak politika önerileri oluştu- ruyor. Aynı zamanda, Avrupa dijital teknoloji endüstrisi- nin temsilcisi Digital Europe’un da üyesi olarak, Avrupa Birliği Dijital Gündemini de yakından takip eden DTP, hazırlanan “Dijitalleşme Yolunda Türkiye” raporu ile dijital dönüşümün en önemli unsurları olan “vatandaş”, “devlet” ve “iş dünyası”nın ortak paydası olan “bağla- nabilirlik”, “siber güvenlik” ve “yapay zeka” konularının önemine dikkat çekiyor. Türkiye’nin, dünya lideri şir- ketler ve yenilikçi şirketler tarafından önemli bir Avrupa ülkesi olarak tanındığını belirten Digital Europe Genel Direktörü Cecilia Bonefeld-Dahl, “Politika uzmanlığını paylaşmak ve hükümet ile AB arasında bir köprü olmak gayesiyle Türkiye’deki üyelerimizle yakın işbirliği içinde çalışıyoruz. Bu şekilde, yenilikçilik ve ticaretin güçlü gelişeceğine inanıyoruz. Teknoloji, özellikle son yıllar- da çok önem kazanan yapay zekâ gibi yeni alanlar, tüm işletmeleri ve endüstrileri büyük ölçüde değiştirecek. Tüm potansiyel ve fırsatların üretim, eğitim ve sağlık hizmetlerini iyileştirmek için yeni işlere, yeteneklere ve çözümlere dönüştürülmesini sağlamak için hükümetler ve endüstrilerle birlikte çalışıyoruz.” dedi. Dijital Türkiye İçin Bağlanabilirlik, Siber Güvenlik ve Yapay Zeka Kritik Önemde haberler

7. 7 özel haber Antivirüs ve internet güvenliği kuruluşu ESET tarafından ABD’de gerçekleştirilen araştırma, kişilerin en çok finans sektörüne yönelik siber saldırılardan endişe duyduğunu ortaya koydu. En Çok Finans Sektörüne Yönelik Siber Saldırılar Endişe Veriyor Geçtiğimiz Kasım ayı Amerika Birleşik Devletleri’nde Ulusal Kritik Altyapı Güvenliği ve Dayanıklılık Ayı olarak belirlenmişti. Burada toplum güvenliğinin sağlamlaştı- rılması ve kritik altyapılarla ilgili farkındalık oluşturul- ması amaçlanıyordu. ABD’deki bu gelişmeden yola çıkan küresel bilgi güvenliği şirketi ESET, Amerikalıların kritik altyapılara yönelik tehditleri nasıl algıladığına ilişkin bir araştırma gerçekleştirdi. Önce Finans Sonra Enerji ESET’in ABD’de 1122 kişiyle yaptığı araştırmada katı- lımcılara, en çok hangi endüstri dalına ya da segmente yapılacak bir siber saldırıdan endişe edecekleri soruldu. Ankete katılanların yüzde 26’sı, en çok bankacılık ve finans sistemine yönelik siber saldırılardan endişe duyduk- larını söyledi. Onu yüzde 24 ile enerji üretim ya da dağı- tım şirketlerine yönelik saldırı endişesi izledi. Ardından yüzde 18 ile hastanelere, yüzde 10 ile elektronik oy verme sistemlerine, yüzde 9 ile kamu kuruluşlarına yönelik siber saldırı endişesi geldi. ESET araştırması böylece, Amerikalıların sağlık hizmetleri, oy verme sistemleri veya enerji üreten şirketlerden ziyade, en çok finansal sistemi kesintiye uğratabilecek siber saldırılardan endişeli olduklarını ortaya çıkardı. Başka Sonuçlar Katılımcıların yüzde 59’u, Amerika Birleşik Devletleri’nin önümüzdeki iki yıl içerisinde kritik altyapıları hedef alan geniş çaplı bir kesinti yaşanacağına inandıklarını dile getirdi. Ankette sorulan bir başka bilgiye göre de katılım- cıların yüzde 60’ı, ABD’de büyük bir kesintiye neden olan bir siber saldırı meydana geldiğine, ancak bunun kamuo- yuna açıklanmadığına inanıyor.

8. özel haber Yapay zeka insanlara baş kaldırıp dünyayı ele geçirmeyecek. Yapay zeka bizim ona öğrettiğimizi öğrenir ve biz ona işimizin gelecekte nasıl olmasını istediğimizi öğretiyoruz: güvenli, esnek, verimli ve son derece üretken olmayı. Citrix’e göre, yapay zeka işlerimizi elimizden almayacak, aksine insanları daha verimli hale getirecek. Yapay Zeka İnsan İş Gücü İçin De İyi Bir Haber Citrix CTO’su Christian Reilly’e göre, yapay zeka, tüm ekonomileri etkileyen muazzam yetenek sıkıntısı- nı gidermek için kritik öneme sahip olacak. Sıradan işleri insanların omuzlarından almak için teknolojiye ihtiyacımız var, böylece işletmeleri ileri taşıyacak üst düzey görevlere odaklanabileceğiz. Mevcut yetenekler, özellikle de sürekli duyduğumuz Y kuşağı için yarışan şirketler açısından bakıldığında, akıllı işyeri teknolojileri yetenek savaşını kazanmada da kritik öneme sahip olacak. İnsanlar, istedikleri yerde, istedikleri şekilde ve zamanda çalışabilmeleri yönünde artan bir beklentiye sahipler. Yapay zeka, güvenlikten ödün vermeden bu esnekliği sunmayı mümkün kılacak; böylece insanlar, kendileri için en uygun işleri yapmalarına ve en iyi kariyerlere sahip olmalarına yardımcı olacak türden bir modern iş deneyimi elde edebilecekler. Reilly, konuyla ilgili şunları söylüyor: “Yapay zeka mevcut eğilimlerden yola çıkarak, işletmeleri daha akıllı, süreçleri daha verimli, deneyimleri daha kişisel ve müşterileri daha memnun yapacağınızı söyleyebi- lir. Ancak bunlar, felaket tellallarının daha korkunç tahminler yapmalarını engellemiyor. Onlara bakacak olursak, yeni bir dahi makineler sınıfı ortaya çıkıp yavaş, ancak kaçınılmaz bir şekilde her meslekte birer birer insanların yerini alacak ve sonunda çoğumuz işsiz ve yoksul kalacağız. Oysa gerçek hiç böyle distopik olmasa da, bir o kadar dönüştürücü olabilir.” Reilly’e göre, yapay zeka, bilgi işlemin insan unsurunu tamam- ladığı ve geliştirdiği için, kuruluşun genelinde bunun gibi stratejik avantajlar elde edebilirsiniz. Sıradan işleri otomatik hale getirerek ve hatayı ortadan kaldırarak, yapay zeka işletmeleri daha verimli yapabilir. Günümü- zün baş döndürücü cihaz ve bağlantı matrisinin üretti- ği büyük veri yığınından içgörüler edinerek, işletmele- rin, çalışanların ve müşterilerin yararı için daha bilinçli kararlar almamıza yardımcı olabilir. Dijital dönüşümün yıldırım hızına ayak uydurmamıza yardımcı olarak, ihlalleri gerçekleşmeden önce önlemek için proaktif problem çözme ve akıllı politikalar yoluyla riskleri yö- netmemize olanak sağlar. Yapay zeka bir araçtır. Çekiçlerden, buluşsal analiz motorlarına kadar her araç, kullanıcısını daha yetenekli, verimli ve üretken yapmak için hizmet verir. “Yapay zeka belli bazı görevleri insanların ellerinden alabilir, ancak etkisi insanları daha az gerekli yapmak değil, daha verimli yapmak olacaktır” diyen Reilly, sözle- rini şöyle sürdürdü: “Örneğin, yapay zekanın baskın olarak kullanıldığı bir alan, görüntü tanımadır. Güven- lik bağlamında bu, BT ortamında bir ihlalin sinyalini verebilecek olağan dışı aktivitenin ve davranışların tespit edilmesi anlamına gelir. Yapay zeka olmadığın- da, olağan dışı durumları tespit etmek için daha fazla insan gücü ayırmanız gerekir, ancak aynı zamanda daha az olağan dışı durumu saptayabilir, daha az sayıda ihlali önleyebilir ve hatalı güvenlik açıklarından daha azını çözebilirsiniz. Bu arada da işletmeniz daha fazla zarar görür. Şimdi güvenlik ekibinin cephaneliğine yapay zeka ve makine öğrenimi teknolojilerini ekleyin. Bu araçlar, bizim onlara öğrettiğimiz becerileri kullanarak arka planda olağan dışı durumları ve tehditleri ararken, güvenlik ve BT çalışanları da güvenliğe daha bütünsel bir yaklaşıma odaklanabilirler. Bu durumda yapay zeka, güvenlik ekibinin çalışmaları- nı, işlerini ellerinden almadan daha başarılı kılar. Potansiyel olarak daha büyük etkiye sahip ikincil bir sonuç ise, insanların işlerini yapma biçimlerinin verimliliğini ve esnek- liğini artırarak tüm iş gücünü daha etkili hale getirebilecek olmasıdır.” 8

9. Daikin Türkiye, her alanda inovatif çalışmaları hayata geçirmeye devam ediyor. Daikin, kurum kültürünün bir parçası olan çalışanlarla güçlü bağlar geliştirme, iletişimi ve markaya aidiyeti derinleştirme yaklaşımını karşılama- ya yönelik olarak geliştirilen ‘Daikin Mobile’ çok önemli bir boşluğu dolduruyor. İnsanların yüzde 80’inin mobil cihazlarda uygulama kullanarak zamanını geçirdiği günü- müzde, şirketler teknolojinin mobil gücünü de bünyeleri- ne katarak verimliliği ve motivasyonunu artırıyor. Zaman ve maliyet tasarrufu sağlayan, tüm bilgi ve belgelerin üretildiği, paylaşıldığı, izlendiği, depolandığı yeni mobil platformlar tüm şirketlerin ihtiyacı ve odak noktası haline geliyor. Daikin Türkiye, her alanda inovatif çalışmaları hayata geçirmeye devam ediyor. Daikin, kurum kültürü- nün bir parçası olan çalışanlarla güçlü bağlar geliştirme, iletişimi ve markaya aidiyeti derinleştirme yaklaşımını karşılamaya yönelik olarak geliştirilen ‘Daikin Mobile’ çok önemli bir boşluğu dolduruyor. İnsanların yüzde 80’inin mobil cihazlarda uygulama kullanarak zamanını geçirdiği günümüzde, şirketler teknolojinin mobil gücünü de bün- yelerine katarak verimliliği ve motivasyonunu artırıyor. Zaman ve maliyet tasarrufu sağlayan, tüm bilgi ve belgelerin üretildiği, paylaşıldığı, izlendiği, depolandığı yeni mobil platformlar tüm şirketlerin ihtiyacı ve odak noktası haline geliyor. Daikin Türkiye, bünyesinde 500 beyaz yakalı, Hendek’teki fabrikasında 800 mavi yakalı, ser- vislerde çalışan 500 kişi ve bayilerinde yaklaşık 300 kişi ile iklimlendirme sektöründe faaliyet gösteriyor. Bunun yanı sıra iklimlendirme sektöründeki 400 kadar tedarikçi ile işbirliği içerisinde olan Daikin Türkiye, paydaşlarıyla beraber toplamda 2 bin 500 kişilik bir yapıyı temsil ediyor. İletişimin bütün şirketler için en önemli konulardan biri olduğu günümüzde, özellikle Daikin Türkiye gibi beyaz ve mavi yakalıların, bayi, servis ve tedarikçilerin bir arada çalıştığı yapılarda bu durum daha da önem kazanıyor. Şirket İçi İletişimde Farklı Bir Mobil Dönem Başlıyor Yapılan araştırmalar 2019 yılı sonunda şirketlerin dijital dönüşüm çerçevesinde yapacakları yatırımların %40’ının yapay zeka ile ilgili konularda olacağını gösteriyor. Yatı- rım planları arasına hızla giren yapay zekanın en önemli kullanım şekilleri arasında yer alan chatbotlar ise yakın gelecekte en çok konuşulacak uygulamalar arasında olacak gibi görünüyor. Türkiye’de yapay zeka tabanlı chatbot alanında yerli yazılım sertifikası alan ilk teknoloji şirke- ti Cbot’un Kurucu ve CEO’su Mete Aktaş, geliştirdikleri uygulamalarla şu anda finans sektöründe %40’ın üzerinde bir pazar payına sahip olduklarını vurguluyor. Aktaş “Yapay zekalı chatbotlar şu anda bankacılık ve e-Ticaret sektörlerini domine ediyor. Cbot olarak bu sektörlerde pek çok şirket tarafından tercih ediliyoruz ve bu alanlarda chatbotların ne kadar önemli olduğunu görebiliyoruz. Bununla birlikte önümüzdeki süreçte NLP ve Deep Learning teknolojilerinin daha da gelişeceğini öngörerek yeni alanlarda uygulama geliştirme çalışmalarımızı hızlandırıyoruz. Yakın zamanda yapay zekalı chatbotların büyük kolaylıklar sunacağı bilgi teknolojileri ve insan kaynakları sektörlerine yönelik destek chatbotlarımızı da hayata geçireceğiz. Ayrıca yapay zekanın gelişmesi ile akıllarda büyük bir soru işareti olan konuları ortadan kaldıran ve bu merkezlerde insan ve yapay zekanın bir arada çalıştığı yapılar sunuyoruz”. IT, İK ve Çağrı Merkezi Ekiplerinin Yeni Takım Arkadaşı: Yapay Zeka 9

10. 10 Hollanda, Amsterdam’da 5-8 Şubat tarihleri ara- sında düzenlenen dünyanın en büyük görüntüle- me ve entegre sistemler fuarı ISE’de (Integrated Systems Europe); Epson yeni ürünleriyle büyük ilgi uyandırdı. Projeksiyon sistemlerinde, dünya üretim ve satış lideri olan Epson; katılımcıları fuarda “VorTex” olarak kodladığı, 15 bin lümen- lik 16 projeksiyonla dışarıdan özel görüntüle- me sunan bir tünelden geçirerek standına aldı. Renklerin ve görsellerin kişilerin hareketlerine göre şekil değiştirdiği tünel büyük beğeni yarattı. Epson, ISE’de dünyanın ilk ve tek 30 bin lümenlik LCD teknolojili lazer projektörü EB-L30000U’yu da tanıttı. 2020 senesinde satışa sunulacak ürün iç-dış mekan mapping, konser aydınlatmaları, tiyatro – müze gibi büyük alanlar için ideal.cHem projektör hem de spot aydınlatma olarak kullanı- lan; küçük boyutu, hareketli kafa yapısı ve kolay kurulumuyla dikkat çeken; özellikle perakende ve sergileme sektörlerinin giderek vazgeçilmezi haline gelmeye başlayan Epson ‘vitrin projektör- leri’nin en yeni modeli olan EB-U50 de fuarda tanıtıldı. Geçmiş modellere göre geliştirilmiş özellikleriyle Full HD ve 3.600 lümen olan EB- U50, özellikle küçük mekanlarda maksimum ürün sergilemek isteyenler için çözüm sunuyor. ISE 2019’da yeniliklerini sunan Epson iddialı oldu- ğu MOVERIO akıllı gözlük teknolojisi ile de fark yarattı. İngiltere’de yer alan National Theatre ve birçok farklı benzeri büyük kurumda kullanıcılara farklı deneyimler sunan yüksek teknolojiye sahip MOVERIO’nun son modeli 35E de ISE’de tanıtıl- dı. ‘Görüntüleyici’ olarak kodlanan ürün Android teknolojisi zorunluluğuna ihtiyaç duymuyor. Kul- lanıcı hangi ürünü kullanıyorsa ona eşlik ederek çözüm sunuyor. Epson ISE’yi Görüntüleme Teknolojileriyle Fethetti Clonera, altyapısında Veeam Cloud Connect teknolojisinin kullanıldığı bulut veri yedekleme çözümünü ücretsiz sunacağını iş dünyasına duyurdu. Kampanya hakkında konuşan Clonera Genel Müdürü Evren Ballı, veri kaybından kaynaklanan iş kesintilerinin, şirketler için maddi zararın dışında itibar ve müşteri kaybına da sebep olduğunu belirtti. Bütünleşik iş sürekliliği çözümleri sunan Clonera, altyapısında Veeam Cloud Connect teknolojisinin kullanıldığı bulut veri yedekleme çözümünü ücretsiz sunacağını açıkladı. 13 Şubat 2019 Çarşamba günü iş dünyasına duyurulan kampanya ile şirketler, en değerli sermayeleri olan veri- lerini, bulut tabanlı yedekleme hizmeti ile ücretsiz bir şekilde yedekleyebilecekler. “Dijital dönüşümün şirketlerin varlığını ve geleceğini belirlediğinin herkes tarafından bilinen bir gerçek olduğuna değinen Clonera Genel Müdürü Evren Ballı, “Şirket verileri- niz, kurumunuz ile ilgili tüm bilgileri içeriyor ve bu bilgilerin maddi bir değeri var.” ifadelerinde bulundu. “Tüm kurumların bu konuları göz önünde bulundura- rak bilgilerini yani aslında paralarını güvence altına almaları kaçınılmaz.” diyen Ballı, herhangi bir sebepten ötürü yaşanacak iş kesintilerinin, şirketler için maddi zararın dışında itibar ve müşteri kaybına da sebep olacağını belirtti.Tanıtım toplantısında konu- şan Clonera Ürün Müdürü Erdem Sarı, Clonera’nın sunduğu bulut yedekleme kampanyasının, yedekleme metodolojisinin en önemli parçalarından biri olan şirket sistemlerinin bulunduğu ortam dışında, farklı bir lokasyona yedekleme kuralını gerçekleştirmek için sundukları ücretsiz bir hizmet olduğunu söyledi. Sarı, “Veeam ile birlikte gerçekleştirdiğimiz bu kampan- yadan müşterilerimizin tamamen ücretsiz bir şekilde yararlanmalarını ve bu sayede bulut yedeklemenin faydalarını deneyimlemelerini amaçlıyoruz.” ifadelerinde bulundu. Clonera Yedekleme Çözümünü Ücretsiz Sunacağını Duyurdu haberler

11. 11 5G Vadisinde yer alan, Ulak baz istasyonu, SDN/NFV tabanlı ağ altyapısı, çekirdek şebeke ile IMS uygulamaları bileşenlerini barındıran Ulak Test Şebeke Altyapıları’ndan 5G ve ötesi şebekelere dair çalışmalar gerçekleştiren kişi, kurum ve kuruluşlar faydalanabilecekler. Ulak 5G Vadisinde 5G Vadisi’nde ilk 5G test sinyalleri 8 Kasım’da yayınlan- mış, vadide yer alan test şebeke altyapıları düzenlenen bir etkinlikle tanıtılmıştı. 5G Vadisi Açık Test Sahası’nda test ve denemeler gerçekleştirmek isteyen tüm tarafların kullanımına sunulacak altyapılardan biri de Ulak Test Şe- beke Altyapıları. Test şebeke altyapısından yararlanmak isteyenlerin Kurum’a başvuruda bulunması gerekiyor. 5G Vadisi Açık Test Sahası (5GVATS) Projesiyle, Ankara’da Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü, Bilkent ve ODTÜ yerleşkeleri ile BTK Merkez Binası arasındaki alanı kapsayacak bölgede üniversitelerin, araştırma merkezlerinin, şirketlerin, girişimci teknoloji firmalarının, 5G ve Ötesi’ne ilişkin uygulama ve teknolojileri test edebile- cekleri bir ortamın oluşturulması hedeflenmiş; 5G Vadisi Açık Test Sahası İşbirliği Protokolü, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Hacettepe Üniversitesi, İhsan Doğra- macı Bilkent Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Türk Telekomünikasyon A.Ş., Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş. ve Vodafone Telekomünikasyon A.Ş. tarafından 15 Ağustos 2017 tarihinde imzalanmıştır. 5G VATS’dan aka- demisyenler, araştırmacılar, doktora öğrencileri, işletme- ciler, üreticiler ve girişimci teknoloji firmaları gibi 5G ve ötesi konularda çalışmalar gerçekleştiren tüm tarafların faydalanması, elektronik haberleşme sektörünün tüm paydaşları için yeni Ar-Ge fırsatlarına olanak sağlayacak, kamu-üniversite-işletmeci-sanayi işbirlikleri bağlamında etkili araştırmalar ve projeler yürütülmesine imkân sağ- layacak bir platform oluşturulması amaçlanmıştır. Türkiye’nin 5G ve ötesi teknolojilerde lider ülkelerden biri olması ve söz konusu teknolojilerin yerli ve milli olarak geliştirilmesine katkı sağlayacak stratejik işbirlikleri oluşturulmasına yönelik olarak, 5GVATS test altyapıları- nın kurulması sürecine katkıda bulunmak üzere 5GVATS Protokolü Tarafları ile Spark Ölçüm Teknolojileri A.Ş., Ulak Haberleşme A.Ş., Netaş, i2i Bilişim Danışmanlık Teknoloji A.Ş. ve Huawei Telekomünikasyon Dış Ticaret Ltd. Şti. firmaları arasında 24 Temmuz 2018 tarihinde beş ayrı mutabakat zaptı imzalanmıştır. 5G VATS’da Ulak Test Şebeke Altyapıları Kurulumu Mutabakat Zaptı kapsa- mında başlangıç olarak, Ulak 4,5G baz istasyonu ile 4,5G çekirdek şebeke fonksiyonları, IMS Uygulamaları ve SDN kontrolcü de dahil olmak üzere SDN/NFV sistem altya- pısından oluşan test şebekesinin, 5G Vadisi’nde konuş- landırılması öngörülmüştür. Test şebekesi 5G ve Ötesi alanlardaki her tür Ar-Ge, Ür-Ge faaliyetleri için test, doğrulama ve deneme altyapısı olarak hizmet edecek olup Ulak tarafından, bahse konu test şebeke altyapısında gerçekleştirilecek çalışmalar için test ve uygulama mü- hendisliği desteği de sağlanacaktır. Ulak tarafından sağla- nan test şebeke altyapısı, Ulak’ın ilgili sistem ve yazılım versiyonlarını geliştirmesi halinde veya ekipmanlar hazır olduğunda güncellenecektir. Altyapıya ilişkin açıkla- malar, altyapı bileşenleri ve teknik özelliklerine ilişkin detaylı bilgilerin yer aldığı Faydalanıcı Bilgilendirme Bro- şürüne ait link sayfanın sonunda yer almakta olup Ulak Test Şebeke Altyapıları’nda aşağıda örneklenen alanlarda çalışmalar yapılabileceği değerlendirilmektedir: Şebeke programlanabilirliği, Şebeke sanallaştırma, Yapay zeka, 5G algoritma geliştirme, NOMA, Kablosuz örgüsel (mesh) ağları, IoT, Veri merkezleri ve bulut ortamları, Anahtarla- yıcı (switch) ve denetleyici (controller) tasarımı, Güven- lik, Masif MIMO. Ulak Test Şebeke Altyapıları ile 5G Vadisi Açık Test Sahası Test Şebeke Altyapıları’nda test ve denemeler gerçekleş- tirmek isteyen tüm tarafların, 5G Vadisi Yürütme Kurulu adına Kurum’a, aşağıda linkleri yer alan Başvuru Formu ve Taahhütname ile yazılı olarak başvurması gerekmek- tedir. Başvuru sahipleri, 5G VATS Teknik Çalışma Grubu tarafından yapılacak değerlendirmenin ardından, belirle- necek takvim dahilinde altyapılardan faydalanabilecek- lerdir.

12. 12 Hepsiburada, 17 binin üzerindeki iş ortağını yurtdı- şı pazarlarına açan “Kolay İhracat” modelini hayata geçirdi. Model kapsamında dünyanın neresinde olursa olsun tüm müşteriler, Hepsiburada’nın global web sitesi ve mobil uygulaması üzerinden aradıkları her ürüne ulaşarak bulundukları ülke- den kolayca sipariş verebiliyor. Global sayfa ve uygulama ilk etapta İngilizce ve Arapça dillerinde müşterilerin kullanımına sunuluyor. Ortadoğu ülkelerinde yaşayan müşteriler ülkelerin yerel para birimi ve ödeme sistemleri; diğer ülkelerde yaşayan müşteriler ise ister Avro ister Dolar para birimin- de ödeme yapılabiliyor. Hepsiburada’nın attığı bu önemli adım sayesinde, potansiyel 1 milyar müş- terinin olduğu öncelikli ülkeler (Rusya ve Türki Cumhuriyetler, Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Avrupa) başta olmak üzere kendi ana dilleri, para birimleri ve ödeme sistemlerini kullanarak Hepsiburada’dan alışveriş yapabilecek. “Kolay İhracat” modeliyle ilgili değerlendirmede bulunan Hepsiburada Ulusla- rarası Grup Başkanı Emre Ekmekçi, “Türkiye’nin lider e-ticaret platformu olarak tüm yetkinlik ve tecrübemizi “Kolay İhracat” modeliyle işletmelere sunarak onları birer küresel oyuncu haline getirme- yi arzu ediyoruz. Bu model kapsamında işletmeler için çeşitli çözümler sunuyor, dünya pazarlarında başarılı olabilmeleri için onlara gerekli tüm araç- ları sağlıyoruz. Bu sayede Türk markaları dünya pazarlarında daha çok yer almaya başlayacak. Yerli ve milli ürünlerimize dünyanın her yerinden daha kolay ulaşılabilecek; bir yandan Türk kalitesini tüm dünya daha yakından görürken, öte yandan da ülkemize giren döviz miktarı artacak. Türk işletme- leri yurt dışı pazarlarına açılarak hem kendi işlerini büyütecek hem de ekosistem ve ekonomimize katkı sağlayacak.” dedi. 17 Binin Üzerinde İşletme E-ihracat İle Dünya Pazarında BtcTurk tarafından İstanbul Üniversitesi İstatistik Uygulama ve Araştırma Merkezi iş birliği ile hayata geçirilen ‘Türkiye Pazarında Bitcoin’i Anlamak’ araştır- masının sonuçları yayınlandı. Araştırmaya göre; Türkiye bankacılık sektörüne ve Türk lirasının geleceğine güven, memnuniyet ve beklenti üst seviyede yer alıyor. Bitcoin kullanıcısı olanlar ise olmayanlara göre Türkiye ekono- misine yüzde 30 daha çok güveniyor. Bitcoin kullanıcı- ları; ekonomiyi önemseme ve değerlendirmede ekonomik büyüme, milli gelir, iç borç, enflasyon ve döviz kuru üzerinden hareket ederken, kullanıcı olmayanlar daha çok sayıda göstergeye odaklanıyor. Diğer yandan, Türkiye geneli geleceğin mevcut durumdan daha iyi ola- cağına inanırken, bu durum 42-54 yaş arasında en üst seviyeye yükseliyor. Yatırım araçları dendiğinde katılım- cıların aklına ilk olarak altın ve döviz gelirken, her dört kişiden biri Bitcoin cevabını veriyor. Bitcoin’le ilgili bilgi seviyesi ise kullanım sıklığından daha düşük bir grafikte seyrediyor. Bitcoin kullanıcılarının tasarruflarında döviz ve altın hesabı ön plana çıkarken Bitcoin kullanma- yanların Türk lirası ile tasarrufu tercih ettiği görülüyor. En çok güven duyulan yatırım aracı altın olurken, onu sırasıyla Türk lirası, Euro ve dolar izliyor. Diğer yandan Bitcoin’e ilgide artış gözlemlenirken; gelecekte kulla- nım eğiliminde Bitcoin, hisse senedi ve devlet tahvilin- den önce geliyor. Internette işlem yaparken her zaman dikkatli olunması gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 61… Kişisel veri koruma kanununun bilinirliği 39 olurken bu oran Bitcoin kullanıcıları ve kullanıcı olmayanlar arasında da değişmiyor. Her üç kişiden biri ise kişisel veri koruma kanununun veri güvenliği açısından olumlu sonuçlar doğuracağını ve bu konuda eğitim almaları ge- rektiğini düşünüyor. Bitcoin kullanıcıları en çok sırasıy- la banka sitelerine ve e-devlete güven duyarken, Bitcoin kullanmayanlarda e-devlet’e güven ilk sırada yer alıyor. Bitcoin Kullanıcılarının Ekonomiye Güveni Yüksek haberler

13. 13 Zamanımızın en büyük nimetlerinden biri olan internetle henüz tanışmamış insanlar mevcut. Ya da çok pahalı olduğu için bu nimetten faydalanamayan insanlar. Peki dünyanın en pahalı internetini kullanan ülkeler hangileri? İşte yanıtı. Dünyanın En Pahalı İnternetini Kullanan Ülkeler Artık teknoloji ve internet çağında yaşadığımızı kabul etmemiz gerekiyor. Günümüzde internet insanlar için elektrik, su gibi temel ihtiyaçlardan biri haline gelmiş durumda. Özellikle akıllı telefonların yaygınlaşma- sıyla, internet kullanımında da belirli oranda artışlar gerçekleşti. Malum, eskiden internete sadece bilgisayarlar üze- rinden erişilebiliyordu. Fakat mobil cihazların akıl- lanması, bu tabuyu yerle bir etti. Artık en vasat akıllı telefonla bile internete bağlanmak mümkün. Hatta akıllı telefonlar haricinde konsollarla ya da mobil veri destekli müzik çalarınızla bile internete bağlanabili- yorsunuz. Peki sürekli internete bağlı kalmak için ne kadar para ödüyorsunuz? Kabul edelim. Ülkemizde internet pek de ucuz değil. Fakat internet için öyle uçuk rakamlar ödeyen ülkeler var ki onları görünce halimize şükret- mek gerekiyor. Bu yazımızda dünyanın en pahalı internetini kullanan ülkeler ile karşınızdayız. Hemen baştan belirte- lim. Dünyanın en pahalı internetini kullanan ülkeler arasında Türkiye bulunmuyor. Hatta Türkiye’de internet listedeki ülkelerin yarısı kadar bile pahalı değil. Elbette burada şu noktaya dikkat etmek gerekiyor. Sonuçta listedeki fatura tutarları dolar kuru baz alınarak hazırlanmış. Dolayısıyla listedeki ülkelerde asgari ücretin kaç dolar olduğu da büyük önem arz ediyor. Şimdi lafı daha fazla uzatmadan sizleri dünyanın en pahalı internetini kullanan ülkeler listesi ile başbaşa bırakalım. NOT: Liste hazırlanırken herhangi bir kota uygulama- sı bulunmayan 60 Mbps ya da daha yüksek hıza sahip tarifeler dikkate alınmıştır. Birleşik Arap Emirlikleri Aylık Ortalama Fatura Tutarı: 95.85 dolar Katar Aylık Ortalama Fatura Tutarı: 85.12 dolar Güney Afrika Aylık Ortalama Fatura Tutarı: 65.92 dolar Arabistan Aylık Ortalama Fatura Tutarı: 62.90 dolar Amerika Aylık Ortalama Fatura Tutarı: 61.40 dolar İsviçre Aylık Ortalama Fatura Tutarı: 59.29 dolar Porto Riko Aylık Ortalama Fatura Tutarı: 58.51 dolar Kosta Rika Aylık Ortalama Fatura Tutarı: 58.40 dolar İzlanda Aylık Ortalama Fatura Tutarı: 57.32 dolar Yeni Zelanda Aylık Ortalama Fatura Tutarı: 58.18 dolar özel haber

14. 14 80 milyonu aşkın nüfusuyla akıllı telefon üreticileri için potansiyel pazarlardan biri olan Türkiye’de zirvede bulunan isim hangisi? İşte detaylar. Türkiye Akıllı Telefon Piyasası Mercek Altında A kıllı telefon pazarında muazzam bir rekabet mevcut. Genel olarak üreticiler üç bölgeye çok önem veriyorlar. Amerika, Çin ve Hindistan. Sizle- rin de tahmin edebileceği üzere bu bölgelere önem verilmesinin temel sebebi nüfus yoğunluğu. Zaten Çin ve Hindistan dünyanın en fazla nüfusunu barındıran ülkeler olarak ön plana çıkıyor. Son olarak 2017’de güncellenen verilere göre Çin nüfu- su 1.38 milyar, Hindistan’ın nüfusu ise 1.33 milyar olarak açıklanmıştı. ABD’nin nüfusu ise yaklaşık olarak 350 milyon. Genel olarak bakıldığın- da sadece bu üç ülkenin nüfusu tüm dünya nüfusunun 3’te 1’ini oluştu- ruyor diyebiliriz. Doğal olarak akıllı telefon üreticileri de bu üç pazar için kıyasıya rekabet içerisine giriyorlar. Avrupa nüfusunun 750 milyon civarı olduğu düşünülürse, tüm bir kıtaya hükmetmektense Hindistan ya da Çin pazarına hükmetmek daha karlı görünüyor. Nabza Göre Şerbet Elbette burada önemli bir noktayı atlamamak gerekiyor. O da alım gücü. Malum, Avrupa ülkelerindeki vatandaşların alım gücü ile Çin ya da Hindistan’daki vatandaşların alım gücü bir değil. Bunun farkında olan üreticiler de nabza göre şerbet veriyorlar. Örneğin ABD’de Apple ürünleri yok satabilir. Hatta sektö- rün zirvesinde Apple bulunabilir. Fakat Hindistan’a baktığımızda Apple’ın burada yokları oynadığı- nı görüyoruz. Peki zirvede kim yer alıyor? Elbette uygun fiyatlarıyla dikkat çeken Xiaomi. Peki Ülkemizde Durum Nasıl? Malum, ülkemizdeki ekonomik şart- lar pek de parlak sayılmaz. Asgari ücretin 2020TL olduğu ülkemizde, son çıkan bir iPhone modelini almak için en az 4 ay çalışmanız gerekiyor. Şu anda Apple’ın yeni çıkan en ucuz iPhone modeli 64GB’lık iPhone XR. Apple Store’da 7399TL’den satılan bu telefon için asgari ücretli bir

15. 15 çalışanın yemeden içmeden 4 ay maaşını biriktirmesi gerekiyor. Elbette Avrupa ve Amerika’da durum biraz daha farklı. Genel olarak pek çok Avrupa ülkesinde yeni çıkan iPhone modellerini almak için asgari ücretli çalışanın tek bir maaşı yetiyor. Hal böyle olunca ülkemizde genel olarak ilgi üst segment modellerden orta segment modellere kayıyor. İlgi Orta Segment Modellere Kayıyor Şunu baştan belirtmek gerekiyor. Ülkemizde hangi telefonun ne kadar sattığını açıklayan bir kurum yok. Çok nadir olarak firmalar bazı rakamları paylaşıyor. Fakat bu rakamlar da tam olarak gerçekle- ri yansıtmıyor. Çünkü ülkemizde “ithalatçı garantili” diye bir kavram mevcut. Dilerseniz bu konu ile ilgili detaylara aşağıdan göz atabilirsiniz. Peki ülkemizde en çok satan telefonlar hangileri? Son dönemde özellikle gençler arasında Huawei ve Xiaomi’nin hayli popüler olduğunu söyleyebi- liriz. Peki Xiaomi gibi bir firma hiç reklam yapmadan nasıl bu kadar telefon satabildi? Aslında sorunun cevabı basit. Xiaomi agresif fiyat politikası sayesinde sadece Türki- ye’de değil, tüm dünyada popüler hale geldi. Bugün Snapdragon 6XX yonga setinde sahip, 4GB RAM’li çift ana kameralı bir telefon için en az 2500TL ödemeniz gerekebilir. Fakat söz konusu Xiaomi ise ödeyeceğiniz rakam bir anda 1500 – 2000TL seviyesine iniyor. Hal böyle olunca kullanıcıların genel tercihi de Xiaomi’den yana olmaya başladı. Xiaomi, Huawei gibi uygun fiyatlı markalar yükseli- şe geçerken, Apple ve Samsung gibi katı fiyat politikasına sahip markalar da gerilemeye başladı. Muhte- melen bu trend bir süre daha böyle devam edecektir. İthalatçı Garantili Akıllı Telefon Ne Demek? Ülkemizde firma garantili akıl- lı telefonlar haricinde, ithalatçı garantili akıllı telefon modelleri de bulunuyor. Peki bunlar ne derece güvenli? Malum ülkemizde son dönemde akıllı telefon fiyatları hayli yükseldi. Hal böyle olunca genel ilgi üst segment modellerden orta, hatta giriş seviyesindeki modellere kaydı. Dilerseniz bu konu hakkındaki görüşlerimize aşağıdaki makaleden göz atabilirsiniz. Genel olarak global pazarda popüler olan üreticiler, ül- kemizde de resmi olarak boy göste- riyorlar. Fakat üreticilerin ülkemizde belirledikleri fiyatlarla, ithalatçı garantili akıllı telefon modelleri ara- sında hayli fiyat farkları bulunuyor. Öncelikli olarak şu soruya açıklık getirelim. İthalatçı garantili akıllı telefon ne demek? Bugün bir akıllı telefon satın almak için herhangi bir e-ticaret sitesine girseniz, karşınıza pek çok farklı fiyat seçeneği çıkıyor. X bir telefonu arattığınızda 1000TL ile 1500TL arasında fiyatlarla kar- şılaşabiliyorsunuz. Peki bu fiyatlar neden birbirinden bu kadar farklı? Satılan ürünlerde mi bir farklılık var? Aynı telefonun bir yerde 1000TL’ye, başka bir yerde ise 1500TL’ye satıl- ması kafanızı karıştırabilir. Fakat bu iki satıcının da aynı marka ve aynı model telefonu satmadığı anlamına gelmiyor. Sadece bu iki satıcının size verdikleri garanti opsiyonların- da farklılıklar olabilir. Örneğin bir Samsung modeli arattığınızda bazı satıcılar Samsung Türkiye garantisi verirken bazıları ise ithalatçı garantisi veriyor. Peki bu ikisi arasında nasıl bir fark var? Şimdi bunu cevap- layalım. İthalatçı Garantiye Güvenilir mi? Samsung ya da herhangi bir kurumsal şirketin garanti kapsa- mında olan cihazlar, direkt olarak o firmanın yetkili servislerinde tamir görüyor. Tamir edilemeyen cihazlar da değiştiriliyor. İthalatçı garantili cihazlarda ise süreç biraz daha farklı. Genelde bu ithalatçılar belli özel teknik servislerle anlaşma sağlıyorlar. Telefonunuza herhangi birşey olduğunda sadece ithalatçının sizi yönlendirdiği teknik servisten destek alabiliyorsunuz. Genelde ithalatçı garantili cihazlarda değişim pek olmuyor. Telefonu öyle ya da böyle tamir ediyorlar. Ya da garanti süreniz dolana kadar tamir ettik, edeceğiz mantığıyla sizi oyalıyorlar. Peki ithalatçı garantili ürünlerin avantajı ne? Elbette fiyatı. Az önce yukarıda da belirttiğimiz üzere, ithalatçı garantili ürünler, normal kurumsal garantili ürünlere göre çok daha ucuz oluyor.Sonuç olarak size birebir aynı ürünü gön- deriyorlar. Dolayısıyla ürünü dikkatli kullanıp, kısa süre içerisinde boz- mazsanız hayli avantajlısınız. Fakat değişim gerektiren bir arıza ile kar- şılaşırsanız, biraz canınız sıkılabilir. Biraz Şans Meselesi Toparlamak gerekirse, ithalatçı garantili ürünler biraz şans meselesi diyebiliriz. Öyle telefonunuzda önemli bir arıza olmadığı sürece tamiri mümkün oluyor. Kamera deği- şimi, parça değişimi, ekran değişimi gibi işlemler garanti sürecinde basit bir şekilde halloluyor. Fakat az önce de belirttiğimiz üzere, telefonun tamiri mümkün değilse ve değiştiril- mesi gerekiyorsa, süreç biraz sıkın- tılı bir hal alabilir. Açık konuşmak gerekirse, ithalatçı garantili bir ürün biraz da sizin şansınızla alakalı. Tabi ürünü almadan önce o ithalatçı ile ilgili yorumlara bakmanızda da fayda var. Özellikle internet üzerin- den satış yapan ithalatçılar yerine, fiziksel adrese sahip ithalatçılardan alış veriş yapmanızı tavsiye ederiz. Tabi ki yine de tercih sizin.

16. 16 2018'den tamamen ayrıldık ve 2019 yılının birkaç ayını devirdik. Peki Türkiye’de kullanıcıların gönlünde taht kuran, en çok arzu edilen akıllı telefonlar hangileriydi? İşte bize göre geçtiğimiz yılın en iyi akıllı telefonları. Geçtiğimiz Yılın En İyi Akıllı Telefonları A cısıyla, tatlısıyla, heyecanıyla, tutku- suyla 2018’i de geride bıraktık. 2018 akıllı telefon sektörü açı- sından kritik gelişmelerin yaşan- dığı bir yıl oldu. 2017’de başlayan değişim trendi, 2018’de de tüm hızıyla devam etti. Kalın çerçeveli, ekran gövde oranının düşük olduğu tasarım çizgisi artık mazide kaldı. Peki 2018’in en çok dikkat çeken, Türkiye’de kullanıcıların gönlünde taht kuran en iyi akıllı telefonları hangileriydi? Listeyi belirlerken pek çok kriteri göz önünde bulun- durduk. Fiyat, performans, tasarım ve tabiki ülkemizdeki satış başarısı. Yani listemizde sadece üst segment akıllı telefonlar bulunmuyor. Giriş segmentinden tutun da amiral gemisi statüsündeki cihazlara kadar geniş bir yelpazeye hitap eden en iyi akıllı telefonlar listesi ile karşı- nızdayız. İşte 2018’in en iyi akıllı telefonları. Xiaomi Mi A2 Lite 2018’e damga vuran modellerden birisi de Xiaomi Mi A2 Lite oldu. Şık tasarımı ve güçlü donanımıyla dikkat çeken telefon, çift ana kame- rası ve fiyatıyla bir çok kullanıcının ilk tercihi oldu. Xiaomi’nin Türki- ye’de en çok satan modellerinden biri olan Mi A2 Lite, hala sınıfında alternatifi olmayan isimler arasında bulunuyor. OnePlus 6 Son yıllarda önemli bir ivme ya- kalayan OnePlus, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizdeki müşteri

17. 17 kitlesini de genişletmeye devam ediyor. Normal şartlarda bu listeye çok daha fonksiyonel olan OnePlus 6T’yi dahil etmek isterdik. Fakat bu model ülkemizde henüz satışa su- nulmadığı için tercihimizi OnePlus 6’dan yana kullandık. OnePlus 6 amiral gemisi katego- risinde bir cihaz olmasına karşın, orta segment telefonlardan bile daha düşük bir etikete sahip. Bu da OnePlus 6’yı 2018’in en iyi akıllı te- lefonları arasına sokmak için yeterli bir neden diyebiliriz. Huawei P20 2018’e damga vuran üreticilerden birisi de Huawei oldu. Çinli akıllı telefon üreticisi, geliştirdiği mo- dellerle dünyanın en çok telefon satan 2. şirketi olmayı başardı. P20 Pro modelinde kullandığı 3 ana kamera ile bir ilke atan Hu- awei’nin yapay zeka destekli P20 modeli de 2018’in dikkat çeken modelleri arasındaydı. Leica destekli çift ana kamerası ve güçlü yonga setiyle kullanıcıların önce- likli tercihlerinden biri olan P20, 2018’in en başarılı telefonlarından biriydi. Honor 8X 2018’de Türkiye pazarına ayak basan firmalardan birisi de Honor oldu. Huawei’nin yan kuruluşların- dan biri olan Honor, agresif fiyat politikası ve şık tasarım çizgisiyle kısa sürede önemli bir müşteri potansiyeline erişti. Çinli üreticinin ülkemizde en çok dikkat çeken modellerinden birisi de Honor 8X’ti. Şık tasarımı ve üs- tün teknik özellikleriyle sınıfındaki cihazlardan ayrılan 8X, 2018’in en iyilerinden biriydi. Huawei P20 Pro P20 Pro sadece 2018’e değil, akıllı telefon sektörüne damga vuran cihazlardan biri oldu. Dünyanın ilk üç ana kameraya sahip akıllı telefonu olan P20 Pro, sektördeki çift kame- ralı akıllı telefon tabusunu da yıktı. Huawei’nin 3 kamerayı kullanma- sını takiben Samsung, LG ve Nokia gibi isimler de kamera sayısını arttırdı. Galaxy Note 9 2018’in en iyi akıllı telefonlarından birisi de Note 9 oldu. Samsung’un yeni amiral gemisi modeli tasarımı, güçlü teknik donanımı ve yenile- nen s-pen’i ile odak noktası haline geldi. Çift ana kamerası ve fonksiyonel özellikleriyle kullanıcıları cez- betmeyi başaran Galaxy Note 9, 2018’in en iyi akıllı telefonlarından biri olmayı başardı. Huawei Mate 20 Pro Ve son olarak zirvedeki isme geldik. Bizlere göre 2018’in en başarılı telefonu Huawei Mate 20 Pro’ydu. Tasarımından tutun da vaat ettiği yenilikler, güçlü teknik özellikleri ve eşsiz kamera performansıyla Mate 20 Pro, 2018’e damga vurdu. Donanımı ve sunduğu yenilikler- le kıyaslanınca Mate 20 Pro’nun uygun bir etikete sahip olduğu söy- lenebilir. Bazı telefonlara 9000TL – 10000TL ödemektense daha düşük bir fiyata Mate 20 Pro almak olduk- ça cazip bir seçenek diyebiliriz.

18. 18 Şu sıralar akıllı telefon almayı düşünüyor fakat fiyatların biraz daha düşmesini bekliyorsanız doğru yerdesiniz. Peki 2019’da Türkiye’de akıllı telefon fiyatları düşecek mi? İşte bu sorunun yanıtı. Akıllı Telefon Fiyatları Düşecek Mi? N ormal şartlarda bu sene çıkan bir telefonun, sonraki yıl ucuzlaması gerekiyor. Geçmişe bak- tığımızda da bu durumun, bahse konu şekilde işlediğini görmek mümkün. Fakat 2017 ve sonrasın- da işler biraz değişti. En azından Türkiye için. 2017’de yeni çıkan üst segment bir telefon için 3.000 – 4.000 civa- rında bir ücret ödemek fazlasıyla yeterliydi. Hatta bu paralara son model bir iPhone’u bile rahatlık- la alabiliyordunuz. Doğal olarak bir önceki yıl yani 2016’da çıkmış olan telefonlar çok daha makul fiyatlardan satılmaktaydı. Fakat 2018’de bu işleyiş tamamıy- la bozuldu. 2018’de akıllı telefon fiyatları, 2016’nın da üzerine çık- tı. Yani 2 sene önce satışa sunul- muş bir telefon, çıkış fiyatının da üzerinde etiketlerden satılmaya başlandı. 2017’nin sonlarında 6099TL gibi uçuk bir fiyattan raflardaki yerini alan iPhone X, 2018’de 8.000TL’yi aşan fiyatlarla karşımıza çıktı. Bir sene öncesinde 6099TL kullanıcı- lara absürt bir fiyat gibi gelirken, 2018’de bu algı tamamen değişti.

19. 19 Artık 6099TL’ye yeni bir iPhone almak hayal oldu. Akıllı Telefon Fiyatları Düşecek mi? Peki bu durum daha ne kadar bu şekilde devam edecek? Malum geçtiğimiz Ağustos ayında döviz kurundaki dalgalanma netice- sinde, 4TL’nin altındaki dolar bir anda 7TL’yi görmüştü. Hal böyle olunca yurt dışından ithal edilen cep telefonlarının fiyatları da uçtu. İşin kötü yanı doların artışı son- rasında uçan akıllı telefon fiyatla- rı, doların düşüşü karşısında aynı tepkiyi göstermedi. Şu aralar dolar 5TL seviyelerine inmiş olsa da akıllı telefon fiyatları hala yüksek seyretmeye devam ediyor. Bazı söylentilere göre Ocak ayı sonrasında firmaların fiyatlarında düzenleme yapması gündemde. Yani bu akıllı telefon fiyatlarının düşeceği anlamına geliyor. Apple iPhone Fiyatlarını Düşürebilir Akıllı telefon fiyatları üzerinde düzenleme yapacak olan firmala- rın başında da Apple geliyor. Ma- lum şu anda ABD’de 999 dolara satılan iPhone XS ülkemizde neredeyse 10.000TL’den satılmakta. Yani Apple döviz kurunu oldukça uçuk seviyelerden hesaplamaya devam ediyor. İddialara göre, Apple Türkiye 2019’un hemen başında ülke- mizdeki satış fiyatlarını gözden geçirecek. Özellikle yeni iPhone modellerinin fiyatlarında hatırı sayılır düşüşler olması bekleniyor. iPhone XS vs XS Max fiyatının en az 1000 TL düşeceğini belirtenler mevcut. Fakat Apple Türkiye’den konu hakkında net bir açıklama gelmiş değil. Hatırlanacağı üzere Apple CEO’su Tim Cook da kısa süre önce Tür- kiye’deki satışlardan memnun ol- madığını açıklamıştı. Bu açıklama sonrasında ülkemizdeki iPhone satışlarında artışa neden olacak herhangi bir gelişme yaşanmadı. Dolayısıyla Apple’ın Türkiye’deki satışlarının artması için fiyatları- nı düşürmesi kaçınılmaz. iPhone Alacak Olanlar Bekleyebilir Özetlemek gerekirse iPhone almayı düşünenlerin biraz daha beklemeleri isabetli olacaktır. Açıkçası iPhone fiyatlarının düş- mesi, diğer üst segment model- lerin fiyatlarını da aşağı yönlü tetikleyebilir. Doğal olarak Sam- sung ve Huawei’nin amiral gemisi modelleri de 2019’un başlarında düşecektir. Elbette bunun tam tersi bir durum söz konusu da olabilir. Yani akıllı telefon fiyatlarında artış da yaşanabilir. Lakin kısa vadede böyle bir durum pek de olası gö- rünmüyor. Muhtemelen 2019’un ilk çeyreğinde akıllı telefon fiyat- larında düşüş yaşanacaktır. Fakat 2019’un özellikle ikinci yarısında nasıl bir tabloyla karşı- laşacağımız pek de belli değil. O yüzden akıllı telefon satın almayı düşünenlerin, 2019’un Ocak ayına kadar beklemelerini ve Mart ayı gelmeden karar verip telefon al- malarını tavsiye ederiz.

20. 20 Deloitte’un bu yıl 18.’sini hazırladığı global “Teknoloji Medya ve Telekomünikasyon Öngörüleri Raporu” açıklandı. Her yıl ilgiyle karşılanan rapora göre, 2019 yılında akıllı hoparlörlerin 7 milyar dolarlık pazar elde ederek, bağlantılı cihaz alanında yılın en hızlı gelişen teknolojisi olacağı öngörülüyor. 2019; 5G’nin, Akıllı Hoparlörlerin ve Yapay Zekânın Yılı Olacak… R apora göre, ortalama 43 dolarlık birim satış fiyatıyla 164 milyon adet satılan akıllı hoparlörün toplam pazar gelirinin, 2018 yılına kıyas- la yüzde 63’lük artışla 4,3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Ses algılama teknolojisi gelişimine devam ederken; sektörün tam büyüme potansiyeline ulaşabil- mesi için bazı engelleri de aşması gerekecek. Bu doğrultuda kapsayıcılık ve küresel anlamda kabul görmek için daha geniş bir dil desteğine ihtiyaç duyulacak. Yapay Zekânın Yükselişi Deloitte’a göre; bulut tabanlı yapay zekâ yazılımları ve hizmetlerinin kullanımı hızlanacak. Yapay zekâ kullanan firmaların %70’i bulut tabanlı kurumsal yazılım- larıyla yapay zekâ olanaklarına sahip olurken; %65’i de bulut destekli geliştirme hizmetleri sayesinde yapay zekâ uygulama- ları yapılabilecek. Diğer yandan

21. 21 2020 yılı itibarıyla, yapay zekâ ile hazırlanan kurumsal yazılım- ların ve bulut tabanlı yapay zeka geliştirme hizmetlerinin payı sırasıyla %87 ve %83 seviyelerine yükselecek. Sahne 5G’nin… Beşinci nesil (5G) kablosuz ağ- ların kademeli olarak gelmesi, kullanıcılar ve işletmeler için daha hızlı bağlantılar sağlaması ve telekomünikasyon şirketleri için yeni gelir fırsatları yaratması bekleniyor. Raporda, halihazırda 72 operatörün test aşamasında olduğu belirtilirken; 2019 yılında 25 operatörün 5G hizmeti sunma- ya başlayacağının ve 2020 yılında da bu sayının 2 katına ulaşacağı- nın altı çiziliyor. Ayrıca, 2019 yılında toplamda 1 milyonun üzerinde 5G’li telefon satılması ve bu sayının 2020 yı- lında 15-20 milyona kadar yük- selmesi beklenirken; 1 milyondan fazla sayıda puck/modem satışı da öngörülüyor. Araştırma ile ilgili açıklama yapan Deloitte Türkiye Teknolo- ji, Medya ve Telekomünikasyon (TMT) Endüstrisi Lideri Metin Aslantaş; “Bu yılki araştırma 2019’un, hızla gelişen kablosuz iletişim endüstrisi ve yapay zekâ teknolojileri sayesinde önemli fırsatların ve yeni yatırımların gündeme geleceği bir yıl olaca- ğına işaret ediyor. Yapay zekâ giderek günlük yaşamımızın daha fazla alanında kendine yer açar- ken; ses algılama teknolojilerinin hızlı gelişimi ve çeşitlenen dil desteği ile akıllı hoparlörler de önemli bir pazar haline gelecek gibi görünüyor. 5G ise daha hızlı bağlantı sağlayan yeni bir gelir alanı olarak, 2019 ve 2020’de telekom operatörlerinin öncelikli gündemlerinden biri olmayı sür- dürecek” dedi. Deloite Global 2019 TMT Rapo- ru’nda yer alan diğer başlıklar ise şöyle: 3 Boyutlu Yazıcı Atılım Yapıyor Kurumsal 3 boyutlu yazıcıların, malzemelerin ve büyük kamu firmaları tarafından sunulan hizmetlerin satışının 2019 yılın- da 2,7 milyar doları geçmesi ve 2020 yılına kadar yıllık %12,5’lik büyüme payıyla 3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. eSpor Gelişimini Sürdürüyor Kuzey Amerika e- spor pazarının; reklam, yayın lisansı ve franchi- se satışlarıyla yüzde 35 oranında büyüyeceği öngörülüyor. Küresel eSpor pazarı ise yaklaşık %32’lik büyümeyle 1 milyar dolarlık bü- yüklüğe ulaştı. Radyoya İlgi Sürecek Deloitte, gelişmekte olan ülkeler- de farklılıklar görülse de, geliş- miş ülkelerde yetişkin nüfusun %85’inin (2018 yılındaki oranla aynı) radyo dinlemeye devam edeceğini öngörüyor. Kuantum Bilgisayar Fırsatı Kuantum bilgisayarların önümüz- deki on yıl içinde yeni teknolojiler- deki en büyük gelir fırsatlarından birini oluşturacağı öngörülürken; klasik bilgisayarların yerini alma olasılığı ise düşük görülüyor. Bu- nunla birlikte, gelecekteki kuantum bilgisayar pazarının, süper bilgisayar piyasasıyla karşılaştırı- labilir olması bekleniyor. (2030’larda yılda yaklaşık 50 milyar dolar) Yazımızın devamında ayrıntılı raporları görebilirsiniz.

22. 22 201620152017201820192020 Prototiplerveartan şekildenihaiürünleriçin 3Boyutluyazıcılar Endüstri4.0’ıgüçlendirmek Büyümeoranıikiyekatlandı 3Boyutluyazıcılarlakullanabilen materyallerinsayısı son5yıldaikikatınaçıktı x2 DahahızlıDaha büyük Dahafazla materyal x2hız milyar AmerikanDoları materyal Metalleryakınzamanda enpopülermateryaller olarakplastiğinyerini alabilir 3.0+ $ Gelir Halkaaçıkbüyükşirketler yıllık%5-%6büyüme Yıllık%12-%13büyüme Buseviyekorunacak

23. 23 Kübitler geliyor KuantumBilgisayarlar Parlakancakuzakbirgelecek 602020yılınakadar 20bugün Kuantumbilgisayarlarbirsonraki süperbilgisayarlarolacak ancakkişiselbilgisayarların yerinialmayacaklar Şuaniçin düşükgelir getirisi Mutlaksıfıra yakınsıcaklıkta çalışıyorlar Tonlarca ağırlıktalar Birotomobil büyüklüğündeler 2030'lar2020'ler Nihaiolarak üsselgelirartışı

24. 24 Yüksekdeğeresahipdinleyiciler Radyo Güvenilirgelir,erişim veküçülmekarşısındadirenç ÜniversiteMezunuYüksekGelirliÇalışan 40Milyar$ %1artış Dinleyicisayılarındadüşüş varancak,TV’dendaha yavaşDinlemenedenleri ’14’15’16’17’18 %-10.8 %-3.4 20012018 Günlük radyodinleme oranları Ritimhaladevamediyor 949518-34yaşarasıdinleyicilerdedahilolmaküzere Haftalıkdinleyici Canlı deneyimden hoşlanma UygunlukYenimüzikkeşfetme %90

25. 25 25 5Ghizmeti sağlayan operatörsayısı 1Gbps’ye vavaranhızlar 5G Yeniağhayatımızda Dahafazla kapasite Düşük gecikme Dahahızlı 5G’ninilkyılıolan2019 4G’ninilkyılıolan2010’a çokbenzeyecek 2019 5Guyumlu telefon 5GKablosuz bağlantı noktası, modemvepuck 5Gsabit kablosuz erişimnoktası 1 Herbirinden milyon adetolmaküzere 20 2019'a kadar5G uyumlu mobilcihaz üreticisi %100 %5050 10 20232019 %0 Benimsenmeoranı 4Gdominasyonu sürerken,5G ortayaçıkmaya başlıyor

26. 26 010101010101 10101010111010101 111010101011110 010110 00010011010 Yapayzekâ Benimseyenler bulutbilişimeyöneliyor KritikGörevler Yapayzekâinovasyonubulutbilişimde Küreselolarakyapayzekânın ortalamayatırımgeridönüşü %16 Yapayzekâyıgeleneksel bilişimteknolojilerine oranlabulutbilişim aracılığıylakullanacak kişiler x2,6 İşlerininbaşarısıiçin yapayzekânınönemli olduğunudüşünenler Bugün 2020’yekadar%38 %10 Yapayzekâkullanımının yaygınlaşmasınınönündekiengeller Veri Entegrasyon Uygulama %68 Yapayzekâyetenekaçığının ortaseviyedeveyüksek seviyedeolduğunu belirtenler Yapayzekâ desteklibulut yazılımı kullananlar Dahaazkurumiçi uzmanlıkladahafazlasını gerçekleştirmek Şimdi 20192019 20202020 %58 %70 %87 Şimdi 20192019 20202020 %50 %65 %83 Bulutta mevcutyapay zekâservisleriyle çözümgeliştirenler

27. 27 Akıllıhoparlörler Dünyanınenhızlıbüyüyenbağlantılıcihazı %22 %19 %12 %10 %9 Çin ABD İngiltere Almanya Avusturya Kanada%9 Ülkeleregöre benimsenmeoranı 4.0$ Satışlarhızlaartmakta (AmerikanDoları,milyar) Müziğinötesindekiuygulamalar Akıllıhoparlörlerleençokkullanılanuygulamalar $7.08 2018 Havadurumu %52 Çalarsaat %39 Arama %39 Eğlence %38 2019 %63Dünyaçapında sevkiyapılan cihazsayısı 2019 %67 164M Sesliasistanlar sessizde Akıllıtelefon,tabletve bilgisayalardakisesli asistanlarınbüyük çoğunluğubugüne kadarhiçkullanılmadı

28. 28 Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER), ülkemizde 2018 yılında bir sabit telefon ile genişbant internet aboneliği bulunan ve her bireyi cep telefonu hattı sahibi olan 4 kişilik bir ailenin aylık ortalama haberleşme giderinin vergiler dâhil ortalama 239,84 TL olduğunu açıkladı. Türkiye’de 4 Kişilik Bir Ailenin Yıllık Haberleşme Gideri Yaklaşık 2.878 TL T ELKODER tarafından her yılın sonunda yapılan Elektronik Haberleşmede Aile Giderleri Araştırması’na göre 2018’de Türkiye’de 4 kişilik bir ailenin haberleş- me giderinin yıllık 2.878 TL’ye ulaştığı ve bu rakamın 585 TL’sini devlete ödenen verginin oluşturduğu görülüyor. 2017 yılında yapılan analiz- de 4 kişilik bir ailenin haberleşme giderleri yaklaşık 2.813 TL olarak hesaplanmıştı. Türkiye İletişimden Vazgeçmiyor Telekomünikasyon alanının düzenleyici kuruluşu olan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) yayınladığı veriler ile TELKODER’in yaptığı genel sektör değerlendirmesi sonucunda bir sabit

29. 29 telefon ve bir genişbant internet aboneliği bulunan ve her bireyinin cep telefonu sahibi olduğu 4 kişilik bir ailenin aldığı haberleşme hizmetleri için vergiler dâhil ayda ortalama 239,84 TL harcadığı belirlendi. Sabit İnternet Bağlantısı Aylık Gideri 44,20 TL TELKODER’in her yılın sonunda yaptığı analiz kap- samında açıkladığı Elektronik Haberleşmede Aile Giderleri Araştırması’na göre sabit telefona aylık ortalama 25,80 TL* ödeniyor. Aynı araştırmada, 3 GSM operatörünün abonelerinin ortalama aylık ödeme- lerinin ise 30,28 TL*’ye ulaştığı belirtiliyor. Sabit internet bağlantısı için ise aylık ortalama 44,20 TL** ödeniyor. Bu giderlerin hepsine %18 KDV’nin yanı sıra, mobil telefon haberleşme, sabit telefon haberleşme için, sabit ve mobil internet hizmetleri için %7,5 Özel İletişim Vergisini de eklemek gerekiyor. Devlete ödenen toplam 48,73 TL aylık vergi eklendiğinde, tüm bireyleri cep telefonu sahibi olan 4 kişilik bir ailenin haberleşme gideri vergiler dâhil ayda ortalama 239,84 TL’ye, yılda ise yaklaşık 2.878 TL’ye ulaşıyor. 2019’da Haberleşme Giderlerinde Artış Bekleniyor TELKODER’den yapılan açıklamada 2017 yılı sonu- na kadar mobil telefonda %25, sabit telefonda %15 ve internet erişiminde %5 olarak uygulanan Özel İletişim vergisinin (ÖİV), 2018 yılında tüm hizmet- lerde %7,5 olarak değiştirildiği bu nedenle 2018’de ödenen vergilerin 2017’ye göre biraz daha düşük olduğu bilgisi yer alıyor. Ancak 2019’da Adil Kulla- nım Kotası’nın (AKN) kaldırılmasıyla Türk Telekom tarafından internet fiyatlarına yapılan zamlar dikkate alındığında önümüzdeki yıllarda giderlerdeki internet payının ve vergisinin artacağı öngörülüyor. Bu durumun 2019 yılı haberleşme giderlerinde de artışlara neden olacağı vurgulanıyor. ÖİV 19 Yıldır Alınıyor Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan TELKO- DER Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Ata Arıak, “Ha- berleşme vatandaşlarımızın sahip olduğu en önemli özgürlüklerdendir. Ülkemizde 1999 Gölcük depre- miyle hayatımıza geçici olarak giren Özel İletişim Vergisi 19 yıldır düzenli olarak alınmaya devam ediyor. Bu vergi dünyanın hiçbir ülkesinde alınmı- yor bizde de bir an önce kaldırılmalıdır. 2018 yılı- nın Ocak ayında yürürlüğe giren yasayla konuşma üzerinden alınan bu vergi düşürülürken internette %50 artırılmıştır. Veri kullanımının her geçen gün katlanarak arttığı göz önüne alındığında bu artışın kısa ve orta vadede vatandaşlarımıza önemli bir yük getireceği ortadadır. Haberleşme hizmetlerine uygulanan bu yüksek vergi politikaları aile bütçelerini zorluyor. 2019 yılında hem serbestleşmenin hız- landırılarak rekabetin arttırılması hem de bu vergi yüklerinin hafifletilmesi hususunda devletin gerekli yaklaşımı göstereceğine inanıyoruz.” diyor. Cihaz Giderleri Dahil Değil! TELKODER’i açıkladığı giderlere haberleşme ci- hazlarının bedellerinin dahil olmadığının da altını çizen Arıak ülke olarak kullanmadığımız özelliklere sahip cep telefonlarına çok yüksek paralar ödediği- mizi ve bu cihazları çok sık değiştirdiğimizi vurguluyor. Arıak aile bütçeleri için bu harcamaların ağır bir yük olduğunu ve bu alışkanlığın değiştirilmesi gerektiğini sözlerine ekliyor.

30. 30 Küçük işletme sahipleri, nakit akışı sorunlarına yabancı değil. Para, sadece bilinirlikle kısıtlıdır ve mümkün olan her yerde tasarruf etmek gerekir. İşte sizlere tasarruf edebilmeniz için gerekenler… Küçük İşletme Sahiplerinin Dikkat Etmesi Gerekenler! B u yazımızda küçük işletmelerin hangi alanlarda tasarruf edebileceğini mercek altına alıyoruz. Küçük işletmelerin yüzde 50’den fazlası ilk beş yıl içerisinde kepenk kapatıyor. Bunların çoğunun kapanma sebebi ise, nakit akışının sağlanamaması. Birçok küçük işletme sahibinin bir bütçesi olsa da, çoğu kişi bu kaynağı nasıl en üst düze- ye çıkaracağını bilmiyor. İhtiyaçlarınızı İyi Belirlemeniz Şart Başarılı küçük işletme bütçelemesi, kâr marjlarını belir- leyerek ve ardından masrafları en çok ihtiyacınız olan yere akıllıca tahsis ederek başlar. Bir bütçe oluşturmakta zorlanıyorsanız veya hızlıca bir yenilemeye ihtiyacınız varsa, sizin için hazırladığımız küçük işletme bütçeleme ipuçları, hedeflerinize ulaşmanızda yardımcı olacaktır. Tabii ki şapkadan tavşan çıkarmayacağız… Hazırladığı- mız ipuçlarını birçoğunuz biliyorsunuz, fakat bu ipuçla- rını uygulamak için ısrarcı davranmanız ve karşınıza ne çıkarsa çıksın zorlamanız şart. Gelişen Teknolojiyi Kullanmanız Gerekiyor Maliyet ve kâr dengesini ayarlamak için bir bütçeleme yazılımı kullanmanızı tavsiye ediyoruz. Eğer kullanmaz- sanız, Excel tabloları içerisinde hata yapmanız muhtemel. Yazılım sayesinde geleceği tahmin etmeniz çok daha kolaylaşacaktır. Burada size özellikle tavsiye ettiğimiz bir yazılım yok. Bütçeleme yazılımlarının hemen hemen

31. 31 hepsi aynı işi görmekte. Tek yapmanız gereken, bilgileri düzgün ve düzenli girmeniz. Bölüme Göre Bütçe İşletmeniz küçük olsa da, bütçenizi çeşitli kategorilere ayırarak değer yaratmanız mümkün. Örneğin, BT giderleri için bütçeleme yaparak başlayabilirsiniz. Ardından reklam, işçilik ve işinizin diğer alanlarına geçebilirsiniz. Bu, harcamalarınızı yerelleştirmeye yardımcı olacak ve aynı zamanda her bir kategoriden sorumlu çalışanlara biraz daha sorumluluk verecektir. Aşırı Giderlere Dikkat Bütçeleme yazılımı kullanmanızın ardından aşırı gider- lerinizi çok daha kolay görebileceksiniz. Bu sayede fazla harcamaların olduğu bölümleri kontrol edebilir ve finans üzerindeki baskıyı azaltabilirsiniz. Kulaktan duyma öneriler yerine elinizdeki verileri kullanmanız gerekiyor. Yaptığınız işi en iyi bilen sizsiniz ve şirketinizin gidişatını başkalarının eline bırakmaktansa kendiniz yönetebilirsi- niz. Tüm Ticari Alımları Analiz Edin Birçok işletme sahibi büyük harcamalarını yakından takip eder, ancak küçüklere çok fazla dikkat etmez. Bu, geri dö- nüşü olmayan bir hata olabilir. Çünkü bu küçük masraflar hızla toplanarak ve büyük bir masrafa dönüşebilir. Gelen her bir faturaya dikkat etmenizi öneririz. Bu tutum, gereksiz eşya veya hizmetlere fazladan para harcamanızı engelleyebilir. Gerçekçi Bir Nakit Akışı Yaratmanız Gerekiyor Küçük işletme bütçeleme çabalarının çoğu, şirketleri bazen anlamsız bir nakit akışı döngüsüne sokabilir. Bu olumsuz duruma yakalanmamak için nakit akışınızı tahmin ederken abartılı durumlardan kaçınmalısınız. Ticari yapılarda her zaman eldeki değere odaklanmak gerekiyor ve değeri nakde çevirmek için çabalamak şart. Gelecek dönem bütçeleri yapılandırırken para tahminlerinden çok değer tahminlerine odaklanmalısınız. Değerinizi ne kadar artırırsanız nakit dönüşü de o kadar artacaktır. Küçük İşletme Bütçenizi Her Ay Güncellemelisiniz Bu, hiç akıllıca görünmeyebilir. Normalde şirketler dönemlik bütçeler yapar. Fakat küçük bir işletmeyseniz bu durum hedefleri yakalamakta sizi zorlayabilir. Küçük işletme bütçenizi her ay yeni nakit akışı tahminleri ve gerçekçi harcama kategorileriyle güncellemeniz gerekiyor. Böylece daha doğru hedefler belirleyebilirsiniz. Çalışanlarınızı Teşvik Etmelisiniz Küçük işletmeler için bir bütçeye bağlı kalmak büyük bir mücadeledir ve bazen bütçenizi yerine getirmek için teş- vikler (performans primi şeklinde) vermeniz gerekebilir. Bu tarz teşvikler çalışanların performansını artırmak için harika bir yoludur. Hiç çalışanınız yok mu? Bu durumda bütçe hedeflerinize ulaştığınızda bir performans bonusu ile kendinizi ödüllendirebilirsiniz. Tedbirli Olmalısınız Performans bonusuna ek olarak, kendinizi motive etmek için harekete geçmelisiniz. Sağlam bir bütçeye uyma- manız durumunda karşılaşacağınız riskleri ciddi şekilde analiz edin. Borç-kâr oranlarını, ödemeleri yapamama ve maaş bordrosunu listenize ekleyin. Küçük işletme büt- çenizi takip etmeme ile ilişkili risklere bakmak sizi yolda kalmaya yetecek derecede yardımcı olabilir. Büyük Harcamaları Öngörmeli ve Planlamalısınız Geleceğinizde büyük masrafların olacağını öngörmeniz ve buna göre plan yapmanız gerekiyor. Harcamalarınızı önceden tahmin etmek için elinizden geleni yapmalısı- nız. Bu tarz harcamaların etkilerini en aza indirgemek için tasarruf yapmanız şart. Temel ve Temel Olmayan Giderleri Belirleme Bordro, vergi, kira ve kredi ödemeleri gibi harcamalar temel giderleriniz olarak kabul edilir. Bu faturaları öde- melisiniz. Bunları, belirli sarf malzemeler ve ekipmanlar, yemek ücretleri ve ofis tadilatları gibi bir işletmeyi yürüt- meniz için gerekli giderlerle karşılaştırın. Karşılaştırma yaparken şirketinizi yolda tutmanız için gerekli olan ve olmayan harcamalarınızı daha net görebileceksiniz. Kazançlarınızın Bir Bölümünü Koruma Altına Alın Cebinizdeki parayı geldiği gibi harcıyorsanız, beklenmedik durumlara veya kayıplara hiçbir zaman ödeme yapamayacaksınız demektir. Ayrıca, zamanlama doğru olduğunda işinizi büyütmekte zorlanacaksınız. Bunların hepsi aşırı sermaye gerektirir. Bu sebepten kârınızın bir kısmını özel bir tasarruf hesabına ayırmak, yapabileceği- niz en akıllı şeylerden biridir. Sonuçta, küçük işletme bütçelemesi için en iyi tavsiye, işinize uygun hareket etmektir. Her şirketin yapısı ve iş yapış şekli farklıdır. Bu durum, harcamalarınızı düzen- leyerek kendi tekniğinizi yarmanızı sağlayabilir. İyi bir bütçeleme planıyla işletme yapınızda aradığınız genişle- meyi ve konforu yakalamanız mümkün.

32. 32 Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) telekomünikasyon sektörünün 2018 yılını değerlendirerek 2019 yılı öngörülerini paylaştı. Dernekten yapılan açıklamada elektronik haberleşme alanında hem ekonomik hem de düzenleme-mevzuat açısından büyük sorunlar olduğuna dikkat çekilirken 2019’da hızla ve kökten düzenlemeler yapılmazsa 3-4 yıl sonra çok geç kalınacağının da altı çiziliyor. F iber altyapı, sabit ses trafiği, internet erişimi, veri merkezleri ve uydu haberleşme konula- rında önemli kararların hayata geçirilmesini beklediklerini aktaran TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Ata Arıak, sektördeki rekabet koşullarının iyileştirilmesinin sektörün büyüme- sini destekleyeceğini vurguluyor. Elektronik haberleşme alanında 2018 yılında yaşanan gelişmeleri değerlendiren ve sektörün 2019’da pek çok konuda çözüm beklediğini aktaran TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Ata Arıak, önümüzdeki yıl sektör temsilcilerinin ele alması gereken konuları ve TELKODER’in çözüm önerilerini paylaştı. Rekabet ve Büyüyememe Sorunu Giderilmeli 2018’e ve geçtiğimiz yıllara bakıldığında sektörde uzun yıllardır önemli bir büyüme yakalanmadığını paylaşan Telekomünikasyon Sektörünü 2019’da Neler Bekliyor? 32

33. 33 Arıak: “Açıklanan sektör raporları gelirlerin arttığını gösteriyor fakat bu gelirlerden enflasyon etkisini çıkar- dığımızda gelirlerin 2003 yılından 2017 yılına kadar 15 milyar TL seviyesini geçmediği görülüyor. Burada açık bir şekilde büyüyememe sorunumuz bulunuyor. Sektö- rümüzün üçte ikisini oluşturan halka açık şirketlerimi- zin toplam piyasa değerleri 26 milyar dolarlardan, 6-7 milyar dolarlara kadar gerilemiş durumda. Bu gerileme- de dövizin değer kazanmasının etkisi elbette var ama son ekonomik sıkıntının başlamasından önce Haziran 2018’de 9,74 milyar dolar olan piyasa değeri, beş buçuk yıl önce Aralık 2012’de 26,25 milyar dolardı. Bununla birlikte 2017 yılında alternatif işletmecilerin toplam ge- lirden aldıkları pay yaklaşık olarak %8 oldu. Bu oran AB ortalamasının çok gerisinde. Bu durum hem rekabet açı- sından hem de firma çeşitliliği açısından yapılacak çok iş olduğunu gösteriyor. 2019’da sektörümüzü büyütecek adımların her zaman destekçisi ve savunucusu olacağız.” 2019’da Fiber Altyapı Yatırımları Hızlanmalı Elektronik haberleşme açısından oldukça büyük bir öneme sahip olan fiber altyapının Türkiye’de yetersiz olduğu tüm çevrelerce biliniyor. Fiber altyapının pay- laşılması noktasında etkin çözümler sunulmaması da sektörün gelişimini engelliyor. Arıak, Türkiye’de yaklaşık 340.000 km uzunluğa sahip fiber şebekenin neredeyse %80’inin Türk Telekom’a ait olduğunu ve başta Türk Telekom olmak üzere şirketlerin fiber altyapılarını birbirine ücreti karşılığında kiralamaları halinde fiber altyapı sorununun %80 oranında çözülebileceğini ifade ediyor. Türk Telekom’un ve diğer işletmecilerin ellerindeki alt- yapıları birbirine kullandırmaları için; TELKODER, Türk Telekom, Turkcell, Vodafone ve Türksat arasında Mayıs 2018’de imzalanan protokolün gereğinin hızla hayata geçirilmesi ve bu konuda siyasi bir sahiplenmenin ortaya konması gerekiyor. Sabit Ses Trafiğinde Yaşanan Büyük Düşüşün Önüne Geçilmeli Toplam ses trafiği içindeki sabit ses trafiği oranının da 2009 yılından bu yana ciddi biçimde düştüğü vurgula- nan açıklamada 2009 yılında toplam trafiğin %82,5’i mobil, %17,4’ü sabit ses iken 2018 ikinci çeyreği sonunda sabit ses trafiğinin oranının %2,45’e gerilediği aktarılıyor. İngiltere’de sabit trafik oranı %31, mobil trafik %69, Almanya’da sabit trafik oranı %52,6 mobil trafik oranı %47,5 olarak gerçekleşiyor. Türkiye’de sabit ses trafiğindeki hızlı düşüş büyük ekonomik kayıplara ve yatırımların boşa gitmesine neden oluyor. TELKODER Sabit ses trafiğinde yaşanan düşüşlerin ciddiyetle ele alınarak incelenmesi ve önlenmesi ge- rektiğinin altını çiziyor. Veri Merkezi İşletmeciliği Bölgesel ve Küresel Ölçekte Gelişmeli 2019’da elektronik haberleşme sektöründe ele alınması gereken bir diğer konu ise veri merkezi işletmeciliği- nin bölgesel ve küresel ölçekte geliştirilmesi. Ülkemizin verisinin ülkemizde tutulması gerektiği hem kamu hem de özel sektör tarafından kabul ediliyor. Kişi ve ülke olarak verilerimizin ağır bir risk altında olması da bu çalışmaların hızla hayata geçirilmesini zorunlu kılıyor. Bu nedenle önümüzdeki yıl yerli veri merkezlerinin destek- lenmesi ve yerli internet değişim noktalarının kurulması sektörün önemli gündem maddeleri arasında yer alıyor. TELKODER’in veri merkezi işletmeciliğinin geliştirilmesi için sunduğu öneriler ise şöyle: Veri merkezi işletmecisi tanımı mer’i mevzuatta yerini almalı ve ihtiyaç duyulan diğer mevzuat değişiklikleri en kısa sürede gerçekleşti- rilmeli. Veri merkezlerine “Cazibe Merkezleri Programı” kapsamında sağlanan destek ve teşvikler ülke geneline yaygınlaştırılmalı ve beyaz alan sınırlaması kaldırılmalı. Telekomünikasyon sektörümüzün bölgesel bir merkez olabilmesi için tüm erişim sağlayıcıların katılımının zorunlu olacağı (başta Türk Telekom olmak üzere) birden fazla internet değişim noktasının kurulması bir an önce gerçekleştirilmeli. Uydu Haberleşme Hizmetlerinin Önü Açılmalı Yapılan açıklamada Türkiye’de uydu haberleşme sek- törünün ihmal edildiğinin de altı çiziliyor. Telekomüni- kasyon hizmetlerinde dünya ortalamasına ulaşmak için uydu hizmetlerimizi 10 kat büyütmemiz gerekiyor diyen Arıak piyasayı büyütücü tedbirler alınması gerektiğini dile getiriyor. Arıak: “Uydu sektörümüz ve bu sektörün içinde yer alan Türksat, yerel ve küresel piyasalardaki fırsatları kaçırmaya itiliyor. Yeni teknolojilere ve yaşanan deği- şimlere ayak uydurabilmek için gerekli adımlar ivedilikle atılmalıyız. 406 sayılı Kanunda yer alan ilgili maddeye göre, TSK, Bakanlıklar, AFAD gibi bütün kamu kurum ve kuruluşlarının uydu üzerinden ihtiyaç duydukları hizmetleri sadece Türksat’tan alabiliyor. Kamu hizmet alımla- rında uydu haberleşme hizmetlerine yönelik kısıtlamalar getirilmemeli. Uydu haberleşme sektörünün gelişmesini engelleyici tutumlardan vazgeçilmeli, mevcut durumu iyi- leştirmek için ihtiyaç duyulan yasal düzenlemeler hayata geçirilmelidir.” şeklinde değerlendirmelerde bulunuyor. TELKODER’in uydu haberleşme sektörünün gelişmesi için sunduğu çözümler ise şöyle: Türksat’ın uydu alanında hem toptan hem de perakende pazarda faaliyet gösterme- si ve sektörün gelişmesine engel olan ayrıcalıklı durumu devam ettirilmemeli. Kamu hizmet alımlarında uydu ha- berleşme hizmetlerine yönelik kısıtlamalar getirilmemeli. Türkiye, uydu haberleşme hizmetleriyle ilgili uluslararası işbirliklerinin içinde bulunmalı. 33

34. 34 Dünyanın en çok tercih edilen üçüncü teknoloji şehri olduğu açıklanan Londra’ya açılmak artık daha kolay. Yazılımcı, web geliştirici ve benzeri bilişim mesleklerinden birini yapıyorsanız İngiltere’den tüm dünyaya iş yapmanız çok daha kolay hale geliyor. Hatta bilişim meslekleri dışında kalan beklenmedik işler de sizi İngiltere’de oturum sahibi yapabilir. E ğer İngiltere’ye yerleşip mesleğinizi icra etmek istiyorsanız vize almanın düşündüğünüzden daha kolay bir yolu olabilir. İşte bunun yön- temi ve orada yapabileceğiniz meslekler... Bilişim meslekleri üzerine ihtisas yapanlar için İngiltere bir süredir önceliklendirme yaparak Ankara An- laşmasıyla oturum izni verebiliyor. Hatta İngiltere’de vize aldığınız takdirde serbest meslek olarak icra edilebilecek her türlü işi yapmak da mümkün. Serbest meslek erbabı, meta ve hizmetlerini satan ve kendi vergilerini kendisi ödeyen kişi anlamına geliyor. Kuracağınız işi yaparken bir ofis tutabilir, mağaza kurabilir veya evinizi ofis olarak kullanmak da olası. Dolayısıyla bu şartlara uyan her türlü mesleği icra etmek mümkün. Türkiye’nin İngiltere’yle olan anlaşması gereği bir şirketi İngiltere’de sıfırdan kurabilir veya orada var olan bir şirketi tamamen veya Kolayca İngiltere Vizesi Alabilmek İçin Öne Çıkan Meslekler! 34

35. 35 ortak olarak devralabilir ve böylece bir şirketin işletme haklarını belli süreliğine üstlenmek mümkün. Şirketle- rin tek ortağı olabildiği gibi ortaklıklar kurmak imkan dahilinde. Özetle Ankara Antlaşması Vizesi serbest pazar ekonomisinin şartları içinde yapılabilen her işi yapmaya imkân sağlayabiliyor. Hangi Meslekler Bu Anlaşmanın Dışında? Ülkenin kendi özel sertifikasını gerektiren avukatlık, doktorluk, diş hekimliği ve mali müşavirlik gibi işler bu anlaşmanın dışında yer alıyor. Üniversite hocalığı veya bir okulda öğretmenlik gibi işleri yapmak için de çalışılacak üniversite veya okulun kontrat tabanlı iş ilişkisine girmesi gerekiyor. Yani herhangi bir kurumun bünyesinde kadrolu eleman olarak çalışılamıyor. Vatan- das.uk’in verdiği bilgilere göre serbest meslek erbabı için vize almak da mümkün. LexLegal Global üzerinden başvurusu yapılan ve vize alanların yaptığı işlerden bazıları ise aşağıdaki gibi. Bilişim ve İletişim Teknoloji Meslekleri Bilişim dünyasında yer alan herkes işini henüz Avrupa Birliği’nden çıkıp çıkmayacağı netlik kazanmayan İn- giltere’de başlatabilir, kurabilir veya olan işini yurtdışı- na açılarak büyütebilir. Yazılım ve danışmanlık hizmetleri başta olmak üzere bilişimin her alanında sürekli çalışacak yeni yazılımcılar ve şirketler İngiltere’nin öncelikli tercihleri arasında yer alıyor. Web ve Grafik Tasarımcılığı Dijital dönüşümün baş döndüren hızına ayak uydur- mak isteyen işletmeler dünyanın birçok ülkesinde var ve onlardan birisi de İngiltere. Geçtiğimiz günlerde yayınlanan araştırmaya göre bilişim şirketlerinin tercih ettiği dünyanın ilk üç şehrinden biri olan Londra’da web ve grafik tasarımcılığı üzerine atılacak bir adım, İngiltere’de serbest olarak icra edilebilecek uygun işler- den bir tanesi olarak karşımıza çıkıyor. E-Ticaret Platform İşletmeciliği Online alışveriş sitelerinin tüm dünyaya hizmet vere- bilmesi ve bu şirketlerin doğru hamlelerle büyümesi İngiltere’nin bu alandaki başvurulara daha sıcak bak- masındaki ana faktörlerden birisi. Türkiye’de Üretilen Ürünün Dünya Sahnesine Çıkışı Ülkemizde üretilen ve yurtdışında daha değerli ola- bilecek doğru bir ürünle İngiltere’den vize almak da imkanlar dahilinde yer alıyor. Böylece Türkiye sınırları içinde üretilen bir ürünü tüm dünyaya İngiltere üzerin- den satmak ve dağıtmak mümkün. Araç Alım Satım ve Kiralama işleri Ticari veya hususi araç satışı ile kurumsal veya birey- sel araç kiralama hizmetleri ülkemizde de ilgi gören alanlar. Özellikle kiralama alanı şirketlerin her geçen gün daha fazla tercih ettiği bir yöntem haline geldi. İn- giltere’de icra edebilmek üzere bu meslekle vize almak yapılabilecek işler arasında yer alıyor. Ülkemizde bazı internet siteleri üzerinden daha da verimli bir şekilde yapılan ikinci el araç alım satımı işi ya da diğer adıyla oto galericilik mesleği de İngiltere’nin kabul ettiği mesleki dallardan biri olarak yer alıyor. Oto Tamirciliği Uzmanlık ve tecrübe gerektiren, işçiliğin yoğun oldu- ğu araç tamirat işi de İngiltere’nin kabul ettiği meslek dallarından biri. Gerek basit gerekse zor tamiratları yapabileceklere ihtiyacı olan İngiltere’nin kabul ettiği mesleklerden biri de tamircilik. Tesisatçılık İngiltere’nin vize başvurulanda kabul ettiği mesleklerden biri de tesisatçılık. Ülkeye Polonya’dan gelen tesi- satçıların sayısı İngiltere’de hayli fazla. Bu da bilişimin yanı sıra sıhhi tesisat mesleğinin de tercih edilmesini sağlıyor. Serbest meslek olarak yapılabilecek işlerden bir diğeri de tıpkı tesisat işleri gibi dekorasyon ve inşaat alanın- daki işler. Son yıllarda Türkiye’de de yükselişe geçen müteahhitlik hem serbest olarak hem de İngiltere’de icra edilebilen mesleklerden birisi. Özel Öğretmenlik, Danışmanlık, Hayat Koçluğu Özel öğretmenlik ve danışmanlık işleri de serbest meslek sınıfına giriyor. Gelişmiş ülkelerin gözde ve yükselen meslekleri arasında yer alan hayat koçluğu ise İngiltere’de aranan alanlardan birisi... Tekstil Üretimi ve Satımı Avrupa’da tekstil dahil pek çok sanayi sektörünü des- tekleme kararı alınmışken bu meslek de İngiltere’de yapabileceğiniz en iyi işlerden birisi. Türkiye’den yurt- dışına açılmak ve markalaşmak isteyen şirketler için de iyi bir fırsat sunan bu alan da değerlendirilebilecek sektör ve meslekler arasında yer alıyor. 35

36. 36 2020 itibarıyla, dünyada tahminen 20 milyar internet cihazı olacak. IoT (Nesnelerin İnterneti) dünyasına giriş yapmakta geç kalmadınız. IoT dünyasına girmek için neler yapmanız gerektiğini sizler için hazırladığımız yazımızda bulabilirsiniz. G artner’ın yayınladığı verilere göre 2020’de 20,8 milyardan fazla IoT cihazının kul- lanımda olacağı öngörülüyor. Bağlantılı evler, arabalar ve ofisler daha yaygın hale geldikçe, cihazların düzgün ve güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak için daha fazla geliştirici- ye ihtiyaç olacak. “IoT geliştirici” terimini kavramak biraz güç. Çünkü IoT deyince aklımıza internete bağlı olan her şey geliyor. Bunlar arasında güvenlik, ağ, sistem mühendisliği, bulut programlama ve donanım aygıt programlaması dahil olmak üzere, oyun alanında birçok disiplin alanı bulunmakta. Bu yönde çalışmak isteyen geliştiricile- rin çok dilli olması önemli. Böylece esnek olabilir ve takımda birçok farklı rol oynayabilirsiniz. IoT Uzmanlığına Geçiş Yapabilmeniz İçin Gerekli İpuçları İlk olarak sensorleri derinlemesine anlamak ile işe başlamalısınız. Diğer geliştiricilerin aksine, IoT ala- nında çalışanlar sensor teknolojisinden anlamalı ve kablosuz iletişim anlayışına sahip olmalı. IoT gelişti- ricilerin bilgisayar bilimleri veya elektrik mühendis- liği konularında bilgi sahibi olmaları büyük avantaj. Bununla birlikte, IEEE ve diğer profesyonel kuruluşlar, işverenlere göstermek için projeler yapabileceğiniz sensorler ve gelişim üzerine çevrimiçi kurslar sunuyor. Bu gibi yardımcı kurumlardan yararlanarak kendinizi geliştirmeniz mümkün. Ayrıca bir dizi uygun fiyatlı sensor ve yapımcı kitlerini kendi becerilerinizi geliş- tirmek için de kullanabilirsiniz. IoT Geliştiricisi Nasıl Olunur? 36

37. 37 Bilgi işlemin ötesinde, IoT ile sensor verileri toplan- dığı için bizleri makine ve inşaat mühendisliği dün- yasına götürüyor. Tabii ki çok derin bir IoT teknoloji uzmanı olmak çok zor; fakat bu alanlarda da bilgi sahibi iseniz geliştirici olarak bir adım öne çıkmanız mümkün. Kullanıcı Arayüzüne Odaklanmanız Şart Ticari bir IoT ürünü geliştirirken, kullanıcı deneyimleri için yüksek kalite standartlarına bağlı kalmanız önemlidir. Birçok müşteri, günlük yaşamlarında kritik görevler için bu ürünlere güveniyor ve anlaşılır bir şekilde başarısızlıklara karşı toleranssız. Bir endüstri olarak, ürünlerin, teknoloji konusunda anlayışlı olmayan, hızla büyüyen bir kullanıcı tabanını memnun etmesini sağlamalısınız. Kalite ve güvenilirlik, bu deneyim için çok önemli ve her geliştiricinin zihniyeti- nin bir parçası olması gerekiyor. Kullanım kolaylığını belirlemek için potansiyel müşterileriniz ile kullanı- labilirlik çalışmaları yapmalısınız. Ardından kullanıcı arayüzüne odaklanmalı ve müşteri isteklerini en üst noktada tutmalısınız. Her ne olursa olsun (kullanılan teknoloji ne kadar karmaşık olursa olsun) kullanıcı arayüzünü basit bir şekilde sunarsanız başarı oranınız artacaktır. JavaScript veya Python Öğrenmelisiniz IoT geliştirici kariyerine başlamadan önce yapacağı- nız ilk şey JavaScript öğrenmektir. Hem veri işleme altyapısı hem de aygıtın üzerinde çalışan kod için web tabanlı bir dil kullanmak çok önemlidir. JavaScript, etkinlik odaklı bir dildir ve bu, aygıtlardan gelen yeni verilere yanıt vermek ve aygıtların kendilerindeki eylemleri tetiklemek için ideal bir çözüm sunar. Yeni teknolojiyle çalışmak, genellikle donanım üreticileri tarafından sağlanan yetersiz bilgiler dışında doküman- tasyon, kod örnekleri veya rehberlik olmadan çalışmak için motive olmak anlamına gelir. IoT geliştiricileri, Python ve JavaScript gibi genel dilleri C # /. NET kullanan bazı Windows IoT uyumlu aygıtlarla kullanma eğilimindeler. Eğer bunları siz de başarabilirseniz iyi bir IoT geliştiricisi olabilirsiniz. Bir yazılım dili bilmeden ve kod yazmadan geliştirici olmanız imkânsız. Eğer kafanızdaki fikirleri işleme dö- kecek doğru dili bilmiyorsanız hiç bu işlere girmeyin. Ya yazılım dili öğrenin ya da işi bilen birilerine yap- tırın. Yarım yamalak yapılacak işler gelecekte işinizin düzgün ilerlemesini olumsuz etkileyecektir. Raspberry Pi Size Yardımcı Olabilir Bilgisayar bilimi ya da elektrik mühendisliği derecesi olmayanlar için Raspberry Pi üzerinde bir veya birden fazla proje tamamlayarak işverenlere olan yeteneğinizi kanıtlayabilirsiniz. Raspberry Pi, kredi kartı boyutunda “gerçek bir bilgisayardır.“ Tüm dünyada küçük yaşta- ki çocukların alıp programlamayı öğrenebilmesi için geliştirilmiştir. Raspberry Pi, bir bilgisayarın yapabile- ceği çoğu şeyi yapabilme kapasitesi, küçük boyutları ve uygun fiyatından dolayı herkes (çocuklar, eğitimciler, maker’lar, yazılımcılar vb.) tarafından kullanılmakta- dır. Yetenekli ve küçük bilgisayar Raspberry Pi ile masa- üstü veya diz üstü bilgisayarlarınızda yapabildiğiniz işleri de(ofis Programları, internette gezinmek, video izlemek gibi) yapabilir, aynı zamanda oyunlar oynayabilirsiniz. Raspberry Pi 3 modeliyle birlikte gelen Wi-Fi ve Bluetooth özelliğiyle ise kablosuz olarak cihazlara bağlanabilir, internette dilediğiniz gibi gezi- nebilirsiniz. Ayrıca yüksek çözünürlüklü HD videolar oynatabilirsiniz. Raspberry Pi, çok ucuz bir çözüm sunduğu için genellikle IoT projelerinin altyapısı olarak kullanılıyor. Aynı zamanda basit devreleri nasıl lehimleyeceğinizi ve bu devreleri yazılımla nasıl bağlayacağınızı öğrenmenin yolunu sunuyor. Bazı basit demo projelerini bir araya getirmek ve sonra kendi projelerinizi ortaya koymak ve yürütmek için biçilmiş bir kaftan. IoT’de çalışmak için belli bir bilgi birikime sahip olmanız gerekir. Tessel 2, Particle Photon ve hatta mütevazı Raspberry Pi gibi bir cihaz kullanarak, geliştiricilerin donanımın nasıl çalıştığını ve gerekli yeni becerileri öğrenmeye hızlı bir şekilde ulaşmanız mümkün. Becerilerinizi En Üst Düzeyde Tutmalısınız IoT geliştiricisi olmak için bir platform veya beceri seti öğrenmek yeterli değil. Bugün için yazdığınız bir platform genellikle 6 ay ile bir yıl içinde eskiyecek. Sensor- ler değişecek, tek kartlı bilgisayarlar veya diğer gömü- lü platformlar gelişmeye devam edecek. Platformlar yüksek bir hızla değiştikçe uyum sağlama esnekliğini göstermelisiniz. Bir IoT geliştiricisi olmak, saplantılı olmaktan geçiyor. Başarılı IoT geliştiricileri, teknoloji haberleri bağımlıları olmalı, sektörde olup bitenleri takip etmeli ve bir sonraki adımı tahmin etmelidir. Bu, yeni bir teknoloji inşa etmek için en iyi yöntemlerden biridir. 37

38. 38 BT Günlüğü Test Merkezi her ay yeni çıkan ürünleri mercek altına alıyor. Deneyimli bir kadro ile özellikle mobil hayatın inceliklerine parmak basacak olan BT Günlüğü, sunuculardan tutunda basit bir cep telefonuna kadar düşünebileceğiniz her türden ürünü sizlere anlatmak ve açıklamak için çabalayacak. Eskiden kurumsal ve son kullanıcı olarak iki ayrı ürün grubu pazarı bulunuyordu, fakat son yıllarda bu pazar ayrımı yavaş yavaş ortadan kalkıyor. Kurumsal pazara hitap eden ürünlerin çalışan kullanıcılar için tasarlandığı bir gerçek. Ama şunu da unutmamamız gerekiyor her kurumsal kullanıcı aynı zamanda bir son kullanıcı ve birçok çalışan kendi gündelik hayatta kullandığı cihazı aynı zamanda işyerinde de kullanıyor. Yapacağımız ürün incelemelerindeki amacımız ise siz değerli okuyucularımıza satın alma kararı konusunda yardımcı olabilmek. Bu konuda aklınıza gelebilecek herhangi bir soruyu istediğiniz zaman bizlere sorabilirsiniz. Bir e-posta kadar uzağınızdayız. E-Posta adresimiz: info@btgunlugu.com donanım

BT Günlüğü Mart 2019 Dergisi (Ücretsiz İndirin)

Ali Yavuz Sahin

BT Günlüğü Mart 2019 Dergisi (Ücretsiz İndirin)