Interview in NRC van 17 februari 2010

1. NRC Handelsblad
2 Binnenland Woensdag 17 februari 2010
Gemeenteraadsverkiezingen Studentenvereniging Augustinus is hofleverancier van Leidse raad De stemming
Nieuw, gedurfd en uniek:
Leids dispuut is broeinest lokale politiek dat moet een PVV’er zijn
Wel Reebok, geen Miele. Wel Weh- naar circa 1.000 merken. „De PVV
kamp.nl, geen Hak. Wel autobla- is een opkomend merk, met een
Zes leden van het Leidse den, geen Bakker Bart. Hij houdt duidelijk profiel waar de meer in-
niet zo van gezellig babbelen met novatieve groepen zich tot aange-
herendispuut Carpe vrienden en buren. Hij vindt het trokken voelen”, zegt Victoria van
Noctem van vereniging niet zo belangrijk om dicht bij de Keulen van Y&R.
Augustinus zijn kandidaat natuur te zijn. Hij is geïnteres- Het bedrijf maakte een indeling
seerd in politiek. Hij houdt van van het electoraat en leefstijlen.
bij de gemeenteraads- gemakkelijk eten: snel en simpel, De partij van Geert Wilders trekt
verkiezingen. maar niet per se ongezond. Hij – vooral mannen die vallen onder de
het is vooral een hij – is jong, heeft trefwoorden: nieuw, gedurfd en
Door onze redacteur een goede opleiding, een fulltime- uniek. Buiten de cirkel van de PVV
Barbara Rijlaarsdam baan en een hoog inkomen. valt net de kwalificatie ‘heeft klas-
Leiden, 17 febr. Het herendis- Alle onderzoeken naar de PVV se/allure’. Aanhangers van CDA en
puut Carpe Noctem (‘pluk de kunnen de prullenbak in. Creative VVD komen in de cirkel van ‘tradi-
nacht’ in het Latijn) van studen- company Young & Rubicam (Y&R) tiegetrouw en vooraanstaand’ te-
tenvereniging Augustinus in Lei- heeft een profiel van De PVV’er recht, die van PvdA, D66 en
den blijkt een politiek broeinest. opgesteld, op basis van een steek- GroenLinks in de cirkel ‘sociaal en
Een van de leden omschrijft het proef onder 1.500 Nederlanders. vriendelijk’. Het is smullen voor
dispuut, dat in 1988 is opgericht, De PVV liep mee in onderzoek de campagneleiders. (HS)
als „een club van retorisch buiten-
gewoon begaafde, intelligente,
charmante en sociaal capabele lie- Aldus
den die behalve van liedjes zingen, „Jammer dat Annette Gerritsen vannacht is gevallen in plaats van
ook van politiek houden”.
Dat blijkt: zes leden, variërend Balkenende.”
van 23 tot 41 jaar oud, hebben zich Haags raadslid GroenLinks Arnoud Boer twittert
kandidaat gesteld voor de aan-
staande gemeenteraadsverkiezin- „Imagodeskundige in Metro: ‘Dat pak heeft hij vast van zijn vader
gen. Daarbij vertegenwoordigen geleend.’ Wel heb je ooit! Gelukkig heb ik ‘wel een sympathiek
zij vijf verschillende partijen. Op hoofd’.”
één dispuutslid na zijn alle heren
kandidaat in Leiden. CDA-lijsttrekker Rotterdam Wubbo Tempel twittert
De gemeenteraad in Leiden telt
39 leden. De huidige zetelverde-
ling is als volgt. PvdA: 10; SP: 6;
VVD: 6; CDA: 5; GroenLinks: 4;
D66 kopieert ook tikfout PvdA
Leefbaar Leiden: 3; D66: 2; Chris-
tenUnie: 2; Stadspartij Leiden Het Amsterdamse raadslid dat valt dus nogal mee.”
Ontzet: 1 zetel. Michiel Mulder behoort tot het D66 kopieerde ook een lijst met
Sommige kandidaten van Carpe team dat met wethouder Lodewijk PvdA-bezuinigingen, inclusief de
Noctem zijn op dit moment al ac- Asscher de financiële plannen van spelfout in de post ‘beheerstaken
tief als duoraadslid. Een functie de PvdA heeft gemaakt. Amster- infrastuctuur’. Daarbij werd een
die in het leven is geroepen om de dam moet de komende jaren struc- bezuiniging per ongeluk twee
gemeenteraadsleden wat te ontlas- tureel 250 miljoen euro bezuini- keer opgevoerd.
ten. Een duoraadslid moet op de gen. Die bezuinigingen en investe- „We hebben het format overge-
kieslijst staan, maar is officieel ringen spelen een grote rol bij de nomen, klopt, op één onderdeel”,
geen lid van de raad. Hij heeft dus gemeenteraadsverkiezingen. zegt D66-lijsttrekker Ageeth
ook geen stemrecht. Mulder kreeg de „slappe lach” Telleman. „Onze cijfers zijn an-
Sommige dispuutsleden willen toen hij de plannen van D66 onder ders. Want onze keuzes zijn an-
graag duoraadslid blijven. Ande- ogen kreeg. „Onze bezuiniging op ders.” Zo anders, dat D66 dertien
ren hebben hun zinnen gezet op de ambtenaren hebben ze overge- pagina’s nodig heeft, de PvdA drie.
het volledige raadslidmaatschap: nomen met geen enkele andere Telleman: „Wij steken veel meer
„De raad, daar gebeurt het uitein- onderbouwing dan een verwijzing geld in onderwijs. Van mij mag de
delijk.” Wie zijn deze gemeente- naar het plan-Asscher. Ik ben ge- PvdA dat zo kopiëren.” (KB)
raadsleden in spe? Zes portretjes. Zes kandidaten van Carpe Noctem. Vlnr: Vincent Janssen, Hans Bogaardt, Wouter den Hollander, René van Delft, Timo Gubbens, Joery Strijtveen. Foto Peter de Krom vleid door het vertrouwen in ons.
D66 zegt dat het met die partij al- Bijdragen: Karel Berkhout en
lemaal heel anders wordt, maar Herman Staal
Vincent Janssen (36) Hans Bogaardt (41) Wouter den Hollander (26) René van Delft (29) Timo Gubbens (34) Joery Strijtveen (23)
· Nr. 6 voorcorporate controller Leiden. voor GroenLinks in
de VVD in Oegstgeest.
(doet onderzoek naar werking or-
ganisatie en doeltreffendheid ge-
meentebeleid).
· Nr. 12
de vorig jaar op de behandeling
· Nr. 11 voor hetaan het promove- · Nr. 15een managementtrainee-
van slikstoornissen. Inmiddels
werkt hij als wetenschapper bij
CDA in Leiden.
· Werkt als Haarlemmermeer Hij is logopedist en promoveer- ren aan de rechtenfaculteit.
bij de gemeente ·
· Is momenteel
voor PvdA in Leiden.
· Volgt de overheid, op dit mo-
ship bij
ment bij VROM.
„Tja, mijn politieke carrière loopt
na de gemeenteraadsverkiezingen „Met Wouter [den Hollander, red.]
· Nr. 8 voorhet AMC in Amster-
· Werkt bij
D66 in Leiden.
dam. Hij probeert medische vin-
dingen, zoals diagnostische tes-
ten, naar de markt te brengen.
· Nr. 9 voor het CDA in Leiden.in
· Student politicologie. Hoopt
september zijn bul te halen.
„Al op de middelbare school was
ik CDA-lid. Ik ben opgegroeid met
› nrc.nl/
raadsverkiezingen
· StedeninventariseerdeHan- de
delsblad
overzicht: NRC
voor
het Integraal Kankercentrum. dood. Ik had graag door willen maak ik weleens grappen over on- „Een half jaar geleden werd ik be- politiek. Mijn opa was jarenlang raadsverkiezingen de belangrijk-
„Nadat ik was afgestudeerd als be- gaan als duoraadslid, wat ik op dit ze politieke toekomst. Dan zeg ik: naderd of ik duoraadslid wilde wethouder in Geertruidenberg, ste thema’s en hoofdrolspelers
stuurskundige ben ik gaan wer- „Ik stem al jaren GroenLinks. moment ben, maar dat is niet het lijkt me wel wat, minister van worden. Er was een plekje vrijge- waar ik vandaan kom. Na het in achttien gemeenten. Ook zijn
ken op het VVD-partijbureau in Maar pas een jaar geleden besloot reëel nu ik als elfde op de lijst sta. Binnenlandse Zaken in het kabi- komen doordat iemand naar het gymnasium ben ik politicologie de resultaten van de plaatselijke
Den Haag. Ik was verantwoorde- ik lid te worden. Ik zag de verru- Dat is een teleurstelling. Al is het net-Den Hollander. Het zou toch buitenland vertrok. Toen ik bij de gaan studeren in Leiden. Daar colleges onder de loep genomen.
lijk voor het opleiden van VVD- wing in de samenleving en dacht: vooral mijn eigen schuld: ik stu- prachtig zijn als wij het wél voor burgemeester de belofte stond af kwam ik bekende CDA-gezichten
politici, van raadslid tot Kamerlid
en europarlementariër. Toen ik
of ik ga op internet van alles roe-
pen, of ik meld me aan bij een po-
deer politicologie en verkies het
promoveren boven het volledige
elkaar krijgen om een PvdA-CDA-
kabinet zonder ruzies tot een
te leggen, besefte ik ineens: ver-
rek, nu ben ik volksvertegenwoor-
tegen en zo rolde ik de gemeente-
politiek in. Hoewel ik bij de vorige
· Zetelverdeling: op een interactievevan dezijn van alle Neder-de
landse gemeenten de zetelverdeling
kaart
huidige raden en
naar Oegstgeest verhuisde, werd litieke partij en ga er wat aan raadslidmaatschap. Ik sluit niet goed einde te brengen? Helaas diger. Het bevalt heel goed. Je verkiezingen op de achttiende samenstelling van de colleges terug te vinden.
ik daar VVD-afdelingsvoorzitter. doen. Ik koos voor het laatste. En uit dat als ik dat laatste wel had duurt dat nog wel even. Bij de kunt echt iets betekenen en het is plek stond, werd ik in 2007 ge-
Sinds twee jaar ben ik duoraads- toen zat ik ineens met de kandida- gewild, ik hoger op de lijst was raadsverkiezingen sta ik op een allemaal heel concreet. Het leuk- vraagd duoraadslid te worden.
lid. Ik sta nog aan de zijlijn van de tencommissie te praten, of ik me geëindigd. Eigenlijk heb ik een nogal onverkiesbare plek: num- ste vind ik het om iets te bedenken Wouter [den Hollander, red.] ook.
gemeentepolitiek. Ik ben graag
betrokken bij wat er lokaal speelt.
niet verkiesbaar wilde stellen.
Gaandeweg werd ik steeds en-
soort haat-liefdeverhouding met
de gemeentepolitiek. Ik vind het
mer 15. Op dit moment heeft de
PvdA in Leiden tien zetels. Of we
en daar vervolgens draagvlak voor
te creëren. Ik hoop dat ik in de vol-
Tja, als student kun je daar na-
tuurlijk wat makkelijker tijd voor
Student klaagt Staat aan
Het gaat bij wijze van spreken thousiaster. GroenLinks heeft nu zo leuk omdat het een spel is dat die kunnen houden is de vraag, gende periode volledig raadslid vrijmaken dan wanneer je een
over de school van je kinderen. vier zetels, we hopen op zes. Met echt ergens over gaat. Maar aan de maar ik weiger me daarbij neer te ben. Ik maak absoluut kans om di- fulltimebaan hebt. Ik ontdekte Door een onzer redacteuren uitdrukkelijk bedoeld zijn om de
Het raadswerk brengt veel lees- de hoge doorstroming onder andere kant is de lokale politiek leggen. Daarom voer ik flink cam- rect gekozen te worden. Leiden is dat de lokale politiek aan de ene Rotterdam, 17 febr. De 24-jari- echtheid van documenten vast te
werk met zich mee. De naam Car- raadsleden en de mogelijkheid om soms ongelooflijk amateuristisch. pagne. Ik kom pas net kijken in een D66-stad. Als je de resultaten kant heel kneuterig is, maar toch ge student Aaron Boudewijn heeft stellen en een betrouwbaarder ver-
pe Noctem, ‘pluk de nacht’, komt duoraadslid te worden is de kans De spoeling is zo dun dat je als je dit wereldje, al ben ik al bijna tien van de Europese verkiezingen om- ook wel weer heel concreet. In de bij de rechtbank in Utrecht beroep band te leggen tussen houder en
ook terug in de politiek. Geregeld groot dat ik ergens de komende ja- een partijbijeenkomst bezoekt, jaar PvdA-lid. Eind vorig jaar kre- rekent halen we negen zetels. In Leidse raad gaat het er soms vrij aangetekend tegen de beslissing reisdocument. Dat de Nederlandse
lig ik pas om half twee ’s nachts in ren in de raad kom. Ik heb voor door drie man wordt besprongen gen alle leden een mailtje: ‘Stel je de peilingen hebben we zelfs al op hard en bot aan toe. Ik vind dat je van de overheid om hem geen pas- Staat die verordening aangrijpt
bed. Het is aannemelijk dat ik in GroenLinks gekozen omdat ik of je niet actief wilt worden. Ik kandidaat voor de gemeenteraads- tien gestaan. Inmiddels ben ik een niet met iedereen vriendjes hoeft poort te verstrekken. Boudewijn om die gegevens op te slaan in een
de raad kom. De VVD heeft nu zes ‘iets’ met het milieu heb. Al ben ik heb er nooit heel bewust voor ge- verkiezingen.’ Dat trok me wel. persoonlijke campagne begonnen. te worden, maar het mag allemaal weigert zijn vingerafdrukken te register dat ook voor justitiële
zetels en ik sta op nummer zes. Op geen grassprietfanaat, ik vind dat kozen om de politiek in te gaan. Politieke betrokkenheid zat er al Vrienden die normaal op CDA of wel wat minder op de man wor- laten opslaan in een databank. doelen en gebruik door veilig-
nummer één staat onze wethou- we aan het milieu moeten denken Een vriend van Carpe Noctem jong in. Mijn opa was in Helle- SP stemmen heb ik gevraagd een den gespeeld. Als duoraadslid hou Volgens Europese regels moet heids- en inlichtingendiensten be-
der die waarschijnlijk – dat hangt en moeten investeren in een groe- heeft Joery [Strijtveen, red.] en mij voetsluis jarenlang actief voor de uitzondering te maken en op mij ik me bezig met veiligheid, be- het paspoort een gezichtsscan en schikbaar is, noemt Vrijbit „strij-
af van het verkiezingsresultaat – ne economie. In Leiden wil ik me erbij gevraagd. Een jaar later wer- PvdA, ook als wethouder. Ik vond te stemmen. Natuurlijk doe ik zo stuur en dienstverlening. Als erva- vingerafdrukken bevatten. Neder- dig met de fundamentele grond-
nog een periode doorgaat. Ik krijg inzetten voor de zwakkeren. Van den we al gevraagd als duoraads- dat prachtig. Al snel realiseerde ik veel mogelijk mee met alle cam- ringsdeskundige bemoei ik me land slaat die gegevens bovendien rechten zoals deze zijn opgeno-
de portefeuille financiën en eco- huis uit ben ik logopedist, ik ben lid. Het CDA in Leiden is niet on- me dat de PvdA ook mijn partij is. pagneactiviteiten van de partij. met alle studentenzaken. Vorig op in een databank. men in het Europese Verdrag van
nomie. Het hart van de politiek. Ik gewend om met patiënten te wer- draaglijk zwaar en serieus, maar Iedereen moet gelijke kansen krij- Maar als ik loop te winkelen of in jaar was ik voorzitter van Augusti- De privacyorganisatie Vrijbit, de Rechten van de Mens”. Vrijbit
wil een initiatiefrijk raadslid zijn, ken. Die willen geen mooie verha- een leuke club met jonge mensen. gen. En wat me aanspreekt bij de de kroeg sta en ik zie bekenden nus. Het CDA in Leiden profileert die de student bijstaat, wijst erop spande vorig jaar zelf al een zaak
dat streeft naar financiële dege- len, maar oplossingen. Zo hoort Voorlopig ambieer ik nog geen PvdA is dat de ideeën ook realis- dan zeg ik: joh, ik ben verkiesbaar. zich niet voor niets als dé partij dat de Europees voorgeschreven tegen de Staat aan bij het Europese
lijkheid.” het ook in de politiek.” landelijke politieke carrière.” tisch zijn.” Hou dat even in je achterhoofd.” voor studenten.” gezichtsscan en vingerafdrukken Hof voor de rechten van de mens.
‘Kiezers hebben behoefte aan een gedeeld ideaal’ Hoofdlijnen advies
Belangrijkste conclusies en
aanbevelingen uit
Vertrouwen op democratie:
ROB-voorzitter Wallage wil dat politiek loskomt van gesloten ideologieën en dialoog met de mondige burger aangaat
· de overheid moet de burger
in een vroeg stadium betrek-
De Raad voor het Openbaar Waarom is dit rapport nodig? uitholling van politiek en bestuur: niet meer op hun woord geloofd. zers hebben behoefte aan een ge- Geert Dales, verantwoordelijk voor ken bij besluitvorming
Bestuur wil samenleving en „Het vertrouwen van de burger in Jacques Wallage veel macht is verplaatst naar Euro- Dan wordt het problematisch.” deeld ideaal.” de start van de Noord-Zuidlijn, is · kies burgemeesters reorga-
politiek nader tot elkaar
politieke partijen en politici is
fundamenteel afgenomen. Over Jacques
pa, de G20 en, niet te vergeten, de
markt. Een derde factor zijn de Uw voornaamste aanbeveling is een Nog meer inspraak dus? De besluit-
lid van uw Raad. Hij heeft uw ana-
lyse toen niet erg in praktijk ge-
· partijen moeten zich dona-
niseren en bijvoorbeeld
brengen. Voorzitter de volle breedte van het politieke Wallage media. Vroeger brachten de media dialoog met de burger. vorming is al zo ‘stroperig’ volgens bracht en verdedigt dat nog altijd. teurs toelaten; zij moeten niet
spectrum is dat de afgelopen tien (1946) is bij- wat er in de politiek gebeurde, nu „Wij zeggen: het proces waarmee premier Balkenende. „Ja, maar dit rapport is op het snij- zozeer beleidsprogramma’s
Jacques Wallage: „Neem de jaar 30 à 40 procent gedaald. Die zonder wordt die politiek bepaald door je de verbinding met de samenle- „Nee, er moet gehandeld worden, vlak van de drie hoofdstromen van als wel beginselen uitdragen
burger serieus.” neergang moet gestopt worden,
anders loopt het mis. Wat we heb-
hoogleraar
integratie en
wat er in de media en de publieke
ruimte gebeurt.”
ving tot stand brengt is even be-
langrijk als het project dat je wilt
op allerlei terreinen: van China
zien we binnenkort nog slechts de
de Nederlandse politiek geschre-
ven: sociaal-democratie, christen-
· het parlement moet het pri-
maat van de politiek relative-
Door onze redacteur ben gezien bij het rookverbod in openbaar realiseren. Politici zijn productge- achterlichten. Politiek en overheid democratie, liberalisme. Het is ren ten gunste van de burgers
Pieter Kottman cafés, zullen we vaker zien. Bur- bestuur in Waaruit blijkt het afnemen van ver- richt. Maar de tegenslagen in de moeten beslissingen blijven ne- scherp en wetenschappelijk objec- en het zwaartepunt verleggen
Den Haag, 17 febr. Het is slecht gers die zeggen: een verbod? dat Groningen. trouwen? Noord-Zuidlijn zouden een ande- men, maar pas nadat ze betrokken tief. Subjectief is misschien onze naar het besluit („Alle menin-
gesteld met het Nederlandse poli- zullen we nog wel eens zien! Het Hij was „Je ziet de symptomen overal, en re context hebben als burgers er partijen geïnformeerd en geraad- zorg om de legitimiteitscrisis gen gehoord hebbende, gaan
tiek-bestuurlijke bestel en met de ondermijnt het gezag van de over- voorzitter van de PvdA-fractie op zichzelf hoeven ze niet slecht te vanaf het begin bij waren betrok- pleegd hebben. Het open debat waarin we ons bevinden. we het op deze manier doen”)
verhouding tussen politiek en sa-
menleving. Met dit uitgangspunt
heid en daarmee de rechtsstaat.
Dit baart ons ernstige zorgen. Wij
in de Tweede Kamer
(1994-1998). Eerder was hij
zijn. De DSB-bank dacht het wel
even te kunnen ritselen, maar de
ken. De burger wil serieus geno-
men worden. Dat is belangrijker
aan het begin van een proces be-
spaart een hoop gedoe aan het U bepleit ook een soort zelfcensuur
· het parlement moet zich niet
laten vastleggen op een re-
schreef de Raad voor het Openbaar zijn spuugbenauwd dat straks ook tweemaal staatssecretaris. klant stemde met de voeten. De dan dat hij gelijk krijgt. Daarom eind. De verantwoordelijke, geko- van de media. geerakkoord
Bestuur (ROB) het advies Vertrou-
wen op democratie, dat vanmiddag is
de instituties van de staat een tik
meekrijgen van de deconfiture van
Van 1998 tot 2009 was hij bur-
gemeester van Groningen.
paus, hoofd van een verticaal insti-
tuut bij uitstek, moet zich verant-
bepleiten wij dat de Kamer zich
niet meer laat vastleggen op een
zen burgemeester moet er komen.
De plannen van Thom de Graaf
„Zo wil ik het niet noemen. Media
hebben nu als uitgangspunt de
· de Kamer moet platform
worden van kennisverwer-
overhandigd aan minister Ter de politiek en politieke partijen.” woorden voor het priesterschan- regeerakkoord en dat partijen af- voor bestuurlijke vernieuwing kritische blik van de burger op de ving door bijvoorbeeld hoor-
Horst (Binnenlandse Zaken, daal in Ierland. Vroeger werd dat zien van gedetailleerde partijpro- moeten in ere hersteld worden. overheid. Daarmee worden zij zittingen, zoals in de Ameri-
PvdA). Hoe verklaart u dat lagere vertrou- de autonome, mondige, ‘brutale’ gewoon doodgezwegen. De prins gramma’s. Veel belangrijker is dat Het burgerforum van Pechtold, roeptoeter van diens verontwaar- kaanse Senaat
Het is het eerste (ongevraagde)
advies van de raad in een nieuwe
wen?
„Door de individualisering is de
burger, anderzijds dat gesloten
systeem dat voldoende mandaat
van Oranje kan wel zeggen: ‘ik
bouw dit huis, want het is mijn
zij hun beginselen en waarden uit-
dragen, zonder te vervallen in de
destijds minister van Binnenland-
se Zaken, was een goed initiatief.
diging. Wij bepleiten kwaliteits-
journalistiek die zich op feiten ba-
· media moeten zich meer
verantwoorden, stel een nati-
samenstelling en onder voorzit- samenleving gehorizontaliseerd: denkt te ontlenen aan één keer per huis’, maar als er geen draagvlak gesloten ideologieën van vroeger. Dat minister Eurlings ook buiten seert. En ook de media kunnen bij onale mediaombudsman aan
terschap van PvdA’er Jacques Wal- de hiërarchische verhoudingen vier jaar verkiezingen. Daardoor is is, kan ook hij het vergeten. Maar President Obama heeft het succes de Kamer draagvlak voor reke- een klacht niet meer, verticaal,
lage (63), oud-burgemeester van
Groningen. Volgens hem is het
„vijf voor twaalf”.
zijn goeddeels verdwenen. Maar
politiek en overheid zijn verticaal
blijven opereren. Je hebt enerzijds
de verbinding tussen samenleving
en overheid bemoeilijkt. Het me-
chanisme wordt versterkt door een
datzelfde wantrouwen speelt ook
een rol bij vaccinatieprogramma’s.
Politiek en wetenschap worden
van het grote verhaal bewezen.
Ook Geert Wilders leert dat waar-
den en beginselen er toe doen. Kie-
ningrijden zoekt, is ook goed, al
moet hij dat niet alleen bij de
ANWB doen.”
zeggen: stap maar naar de rechter.
Daarom bepleiten we een nationa-
le ombudsman voor de media.”
› Lees het volledige rapport
via nrc.nl/binnenland
achtergrond