4. Steve Jobs một nhà truyền
thông quyết rũ nhất trên
sân khấu thế giới.
Chỉ cần bạn áp dụng vài kỹ
thuật của ông, thì những {
tưởng và thuyết trình của
bạn sẽ nổi bật lên khỏi cả
biển những điều trung bình.
5. Màn 1: Tạo ra 1 câu chuyện
Màn 2: Truyền đi trải nghiệm
Màn 3: Tinh chỉnh và tập dượt
8. Jobs đã có những thuyết trình gây cảm
hứng đáng kinh ngạc trong vài thập kỷ qua.
Năm 1984, Jobs đã công bố chiếc
Macintosh đầu tiên.
Buổi công bố này được coi là một trong
những thuyết trình kinh doanh gây cảm xúc
mạnh mẽ nhất thời đại.
10. Bí mật thành công của Steve Jobs:
“Bạn phải tìm ra mình yêu điều gì.
Lên giường mỗi tối và nói mình đã
làm được vài điều tuyệt vời. Đó mới
là điều đáng quan tâm”
Nguồn cảm hứng của ông vượt qua
cả tiền bạc. Những nhà truyền giáo
thực thụ được thúc đẩy bởi nhiệt
huyết tạo ra những trải nghiệm mới
mẻ và thay để thay đổi thế giới.
14. Những nhà thuyết trình vĩ đại thực sự
như Steve Jobs hình dung, lên kế
hoạch và tạo ra những { tưởng trên
giấy (hoặc bảng) cho thật tốt trước khi
mở phần mềm tạo file trình chiếu.
15. Các chuyên gia thiết kế đề nghị các nhà thiết trình nên
dành phần lớn thời gian để suy nghĩ, phác họa và viết
script.
Nancy Duarte để xuất một nhà thuyết trình cần dành 90
giờ để tạo ra một thuyết trình 30 slide cho 1 giờ thuyết
trình.
Nhưng chỉ nên dành 1/3 thời gian để tạo các slide. 1/3
khác dành để tập dượt. Nhưng 1/3 thời gian đầu tiên cần
dành để thu thập { tưởng, tổ chức { tưởng và phác họa
câu chuyện.
16. @Laura: This presentation is awesome!
@Bob: ROTFL
@Carol: I heart this.
@Ben: Did u eat my sandwich?
@Tom: I’m stealing this idea!
@Sammy: When’s lunch?
20. Màn 1: Tạo ra 1 câu chuyện
Màn 2: Truyền đi trải nghiệm
Màn 3: Tinh chỉnh và tập dượt
21. Steve Jobs tự mình demo phần lớn sản phẩm. Bạn không
cần làm như vậy. Thực ra, trong nhiều trường hợp, có thể
nhờ ai đó có kiến thức chuyên môn về sản phẩm đó
demo.
23. Trong tất cả các câu chuyện kinh điển, luôn có người hùng
chống lại kẻ ác. Nguyên tác kể chuyện tương tự cũng được áp
dụng trong tất cả thuyết trình của Steve Jobs.
24. Năm 1984, khi giới thiệu Macintosh, thì Big Blue
của IBM trở thành đại diện của kẻ ác.
25. Đưa ra kẻ ác(vấn đề cần giải quyết) sẽ
giúp thu hút khán giả quanh người hùng.
27. Một thuyết trình của Steve Jobs cực kz
đơn giản, giàu hình ảnh và hoàn toàn
không có hoa thị đầu dòng.
29. Đúng vậy – không hoa thị đầu dòng.
Không bao giờ nữa. Nghiên cứu mới nhất
về chức năng nhận biết – cách mà bộ não
lưu giữ thông tin – đã khẳng định rằng
các hoa thị đầu dòng là cách kém hiệu
quả nhất để truyền đạt các thông tin
quan trọng.
30. John Medina đã nói rằng mỗi slide PPT
trung bình chỉ nên có 40 từ
31. Các nhà nghiên cứu đã khám phá rằng các
{ tưởng sẽ dễ dàng được nhớ hơn nếu
được trình bày bằng hình ảnh hoặc hình
ảnh kèm chữ thay vì chỉ bằng.
32. Các nhà tâm l{ học gọi đó là: Hiệu ứng hình ảnh
vượt trội (PSE)
33. Nếu thông tin được trình bày bằng lời nói, thì sau
72 giờ mọi người sẽ nhớ khoảng 10%. Nhưng tỉ lệ
này sẽ lên tới 65% nếu bạn thêm vào đó 1 hình
ảnh.
34. Theo John Medina, bộ não sẽ phiên dịch tất cả chữ
cái thành 1 hình ảnh, do đó các slide nhiều từ sẽ
khiến não bạn bị nghẽn.
35. Hãy xem cách Steve Jobs đơn giản hóa các thông
tin phức tạp ra sao.
36. Đây là một ví dụ về cách một nhà thuyết trình bình
thường sẽ giới thiệu MacBook Air. Họ sẽ cố nhét
tất cả các mẩu thông tin vào trong 1 slide – cùng
với font và màu font khác nhau…
37. Đây là slide của Steve Jobs. Đâu là sự khác biệt? Trước hết, chẳng
chữ nào cả. Tại phải phải dừng từ ngữ khi mà bạn có thể chỉ cần đơn
giản cho mọi người thấy máy tính mỏng ra sao và nó vừa vặn trong
chiếc phong bì? Hãy thách thức bản thân dùng ít chữ hơn, nhiều
hình hơn. Tất nhiêu sẽ đòi hỏi tư duy nhiều hơn. Nhưng nếu không
làm vậy, bạn sẽ chẳng bao giờ có được thuyết trình theo kiểu Apple.
38. Seattle Post Intelligencer đã đưa các transcript qua một
phần mềm để đánh giá “Mật độ từ vừng”, để biết diễn đạt
dễ hoặc khó hiểu tới đâu. Họ đã đưa 2 đoạn lời thuyết trình
sau vào phầm mềm: Steve Jobs trong Macworld 2007 và Bill
Gates tại CES 2007. Ngôn từ của Job đơn giản hơn, các cụm
từ ít trừu tượng hơn và mỗi câu cũng dùng ít từ hơn. Mọi
người dễ hiểu ông hơn nhiều
39. Các con số không cộng hưởng với mọi người cho tới khi nó
được đặt trong một bối cảnh nào đó mà họ có thể hiểu.
Cách tốt nhất để giúp họ hiểu là làm các con số này tương
ứng với điều gì đó mà khán giả quen thuộc.
40. Ví dụ khi Steve Jobs giới thiệu iPod năm 2001, ông nói nó có
bộ nhớ 5GB. Rồi ông làm nó rõ nghĩa hơn nữa bằng cách
nói rằng nó có thể chứa 1,000 bài hát “trong túi quần bạn”.
Jobs luôn luôn làm cho các con số trở nên thú vị hơn và {
nghĩa hơn.
41. –Steve Jobs
Đây là một ví dụ. Một phóng viên của tờ Rolling Stone từ
hỏi Jobs rằng ông nghĩ sao khi thị phần của Apple mắc ở
ngưỡng 5%. Jobs đã đáp lại “Thị phần của chúng tôi lớn
hơn BMW hoặc Mercedes và chẳng ai nghĩ rằng 2 thương
hiệu này sẽ biến mất. Thật ra, đây là 2 sản phẩm và thương
hiệu được mọi người khao khát.”
42. Vào ngày 9 tháng 6 năm 2008, IBM đã ra thông cáo báo chí
về siêu máy tính chạy siêu nhanh có tên Roadrunner. Nó xử
l{ được 1 petaflop mỗi giây.
43. Một petaflop là gì? Một triệu tỉ phép tính mỗi giây. IBM biết
rằng con số này chẳng có { nghĩa gì. Nó chỉ là quá lớn. So
đó, IBM đã kèm vào đoạn miêu tả sau vào trong thông cáo
báo chí…
47. MacBook Air
• Chúng tôi rất vui mừngđể:
– Giới thiệu một chiếc máy tính xách tay thực sự
mỏng và nhẹ
– Nó có màn hình 13.3 inch
– Bàn phím Backlit
– Bộ vi xử l{ của Intel
Thử với trường hợp của MacBook Air. Vào tháng 1, 2008,
Steve Jobs đã có thể miêu tả nó theo các mà phần lớn mọi
người thường làm “Chúng tôi rất vui mừng giới thiệu một
chiếc laptop thực sự mỏng và nhẹ. Nó có màn hình 13,3
inch, bàn phím backlit và bộ vi xử l{ Intel…blah blah blah.
48. Nhưng không, ông đã tạo ra một trải nghiệm mà ông biết
mọi người sẽ nhớ mãi.
49. Bên cạnh đó, thời khắc bùng nổ đã được lên kế hoạch cẩn
thận – thông cáo báo chí đã xong, trang riêng nằm trên web
chính và các quảng cáo đã sẵn sàng chạy.
50. Sự hứng thú của ông đối với kịch nghệ có thể truy ngược lại
25 năm trước khi giới thiệu chiếc Macintosh năm 1984. Khi
tiết lộ chiếc Macintosh, ông đã lấy nó ra khỏi chiếc thùng và
để chúng “tự nói lên tất cả”.
51. Theo John Medina, “Bộ não không chú { tới những thứ
nhàm chán.” Khi bộ não phát hiện ra một sự kiện tạo cảm
xúc, hạch hạnh nhân sẽ tiết dopamine vào hệ thống thần
kinh… dopamine trợ giúp trí nhớ và xử l{ thông tin rất
nhiều. Nó giống như một tờ post-it trong trí não.
52. Hãy tạo ra một sự kiện đầy cảm xúc. Hãy xác định một điều mà
bạn muốn khán giả nhớ và nói tới rất lâu sau khi buổi thuyết
trình kết thúc.
56. Steve Jobs có một sự hiện diện mạnh mẽ. Giọng nói, cử chỉ và
ngôn ngữ cơ thể của ông bộ lộ ra sự tự tin, năng động và
quyền lực.
58. Cả ngôi ngữ cơ thể và truyền đạt đều quan trọng. Cisco đã làm
vài nghiên cứu và thấy rằng ngôn ngữ cơ thể và giọng nói quyết
định tới 63% giao tiếp. Nó xác nhận các nghiên cứu khác chỉ ra
rằng phần lớn ấn tượng chúng ta để lại liên quan rất ít tới từ
ngữ thực sự. Tất nhiên, bạn không thể phát triển ngôn ngữ cơ
thể và truyền đạt bằng giọng nói trừ khi…
60. Steve Jobs tập dượt trong nhiều giờ trong vòng nhiều ngày.
Một nhà báo của tờ BusinessWeek đã phóng vấn Jobs rồi viết,
“Cảm giác tự nhiên của ông xuất hiện sau nhiều giờ thực hành
cật lực.”
Lần gần nhất bạn dành vài giờ để thực hành miệt mài cho buổi
thuyết trình là khi nào?
–BusinessWeek
61. Toàn bộ 2 ngày trước buổi thuyết trình, Jobs sẽ thực hành trọn
vẹn cả bài thuyết trình, lắng nghe phản hồi từ các giám đốc sản
phẩm trong phòng. Trong 48 giờ liên tục, toàn bộ năng lượng
của ông hướng tới việc truyền đạt trọn vẹn thông điệp của
Apple.
62. Chất lượng và tuyệt hảo
Nhưng quá trình thực sự đã bắt đầu từ vài tuần trước đó và
ông đòi hỏi rất cao. Một nhân viên để { thấy Steve Jobs có rất ít
kiên nhẫn trước bất cứ điều gì không hoàn hảo.
63. 10,000 GIỜ
Steve Jobs không sinh ra đã vậy. Ông đã phải rèn luyện.
Malcolm Gladwell viết trong cuốn Những kẻ xuất chúng rằng
người kiệt xuất không làm việc cần mẫn hơn những người
khác. Thực ra, họ làm việc cần mẫn hơn người khác rất, rất
nhiều lần. Các nhà khoa học thần kinh tin rằng cần tới 10.000
giờ thực hành để trở nên thành thạo cấp độ cao một kỹ năng
cụ thể nào đó – bất kể đó phẫu thuật, đánh bóng chày hay
thuyết trình.
64. Hãy cùng làm phép tính sau và tôi
sẽ cho bạn thấy tại sao tôi không
tin Jobs là diễn giả trời sinh.
65. 1974 1984 1997 2007
Tôi tin rằng về căn bản, kỹ năng thuyết trình của ông đã tiến bộ sau mỗi quãng 10 năm.
Năm 1974, Steve Jobs và bạn mình, Steve Wozniak đã tham gia các buổi gặp gỡ của câu
lạc bộ Homebrew, một câu lạc bộ về máy tính ở Thung lũng Silicon. Ở đây, họ cùng nhau
chia sẻ các { tưởng và Apple đã nhanh chóng hình thành sau đó.
66. 1974 1984 1997 2007
10 năm sau, 1984, Jobs đã có một buổi thuyết trình tuyệt vời khi cho ra mắt chiếc
Mactintosh đầu tiên. Nhưng so với Jobs những năm cuối thì còn khá cứng – ông đứng sau
bục trưng bày và đọc lời thuyết trình từ một tờ giấy.
67. 1974 1984 1997 2007
Một thập kỷ sau, năm 1997, Jobs trở lại Apple sau 11 năm vắng bóng. Ông đã chau chuốt
và tự nhiên hơn những năm trước đó. Ông bắt đầu tạo ra những slide nhiều hình ảnh
hơn.
68. 1974 1984 1997 2007
10 năm sau đó, 2007, Jobs đã xuất hiện trên sâu khấu của Macworld để giới thiệu iPhone.
Không ai có thể phủ nhận đó là thuyết trình vĩ đại nhất của ông – từ đầu tới cuối. Ông
thuyết trình thoải mái hơn nhiều so với trước đó 20 năm. Càng thuyết trình, ông càng tài
năng hơn.
70. Steve Jobs là đố tượng phản-Cher. Trong khi Cher sẽ thay khoảng 140 bộ đồ khác nhau
trong một show diễn, thì Jobs chỉ có 1 bộ đồ duy nhất trong tất cả các buổi thuyết trình –
áo thun cổ lọ đen, quần jeans xanh và giày thể thao.
Vậy tại sao ông có thể làm vậy? Bởi vì ông là Steve Jobs. Nghiêm túc mà nói, nếu bạn phát
minh những chiếc máy tính cách mạng, máy nghe nhạc và điện thoại thông minh thì các
khán giả cho phép bạn mặc bất cứ thứ gì bạn muốn.
72. HÃY VUI VẺ!
Đa phần các nhà thuyết trình quên mất rằng khán giả muốn có thông tin và giải trí. Một
thuyết trình của Jobs gồm cả thông tin và giải trí – ông dạy họ điều gì đó mới, tiết lộ sản
phẩm mới và chơi đùa với chúng.
73. Trong khi sự cố kỹ thuật xảy ra tại Macworld
2007, Jobs đã dừng lại và kể một câu chuyện
vui về những trò nghịch phá mà ông và Steve
Wozniak đã thực hiện với các bạn đại học của
Woz. Sự cố được xử l{ và Jobs tiếp tục thuyết
trình. Thực là một sự bình tĩnh tuyệt vời.
75. – Steve Jobs
Tôi muốn kết thúc với một lời khuyên mà Steve
Jobs đã đưa ra trong bài nói chuyện tại buổi lễ
tốt nghiệp của Đại học Stanford năm 2005.
Ông đã kể về những bài học ông nhận được
sau khi bác sĩ phát hiện ông bị ung thư tuyến
tụy “Thời gian của bạn là giới hạn, vậy đừng
lãng phí nó để sống cho cuộc đời của ai đó.
Đừng bị bẫy dính vào giáo l{ nào đó – nghĩa là
sống vì niềm tin của ai khác. Đừng để sự hỗn
tạp trong quan điểm ai đó lấy đi mất tiếng nói
bên trong của bạn. Hãy vội vã, hãy ngốc ngếch”