1. 9.138. T=200С òåìïåðàòóðòàé V=1м3 ýçýëõ¿¿íòýé áàëëîí äàõü õ¿÷èëòºðºã÷èéí
äàðàëòûã òîäîðõîéë. Õ¿÷èëòºðºã÷èéí ìàññ m =1 kã
m O2
V=1ì3 PV= RT
M M = 32 ã
m=1êã (O2)
t=270C
mRT 1êã * 8.31 Æ / ãð àä. ìîëü * 300 Ê
P= P= = =7.79*104Ïà
MV 32 * 10− 2 êã * 1ì 3
9.139. Íàðíû ôîòîñôåðèéí ýçýëõ¿¿íèéã 2 ìîëü èäåàëü õèé ä¿¿ðãýõ ¿¿ ?
Ôîòîñôåðèéí äàðàëò P =1,25*102 Ïà òçìïåðàòóð T=6000k.
Ò=6000
m m
Ð=1.25*102Ïà PV= RT =υ
M M
υ =2ìîëü
V= PV= υ RT
υRT 2 ìîëü * 8.31 * 6000 K
V= = = 798 ì 3
P 1.25 * 102 Ïà
9.140. t =200С òåìïåðàòóðò P =1568h/cm2 äàðàëòûã òýñâýðëýõ õàíàòàé áàëëîíûã
m =6,4êã ìàññòàé õ¿÷èëòºðºã÷ººð òýæýýõýä áàëëîíû ýçýëõ¿¿í õàìãèéí áàãàäàà
ÿìàð áàéõ âý?
m=6.4êã
m
t=200C PV= RT
M
P=1568H/ñì3=1568*104ì3
O2
V= T=293
M = 32 ã
mRT 6.4êã * 8.31 Æ / ãðàä.ìîëü * 293Ê
V= = −2 4
= 3.1 * 10− 2 ì 3
MP 32 * 10 * 1568 * 10
9.141. Õýâèéí íºõöºëä V=22,4ë ýçýëõ¿¿íòýé íýã ìîëü èäåàëü õèéí íýãæ ýçýëõ¿¿í
äàõü ìîëåêóëèóäûí ìºðãºëäºõ õóðä ÿìàð áàéõ âý?
Na=6.022*1023ìîëü
N
υ =1ìîëü n= N=υ Na
V
V=22.4ë
n= υN a = 1ìîëü * 6.022 *10 ìîëü = 0.27 *10 26
23
n=
V 22.4 * 10− 3 ì 3 / ìîëü
9.142. V=20ë áàðòààìæòàé áàëëîí P =1,3ÌÏà äàðàëòòàé m =0,5êã ìàññòàé
í¿¿ðñõ¿÷ëèéí õèéã òýñâýðëýäýã áîë õèéí òåìïåðàòóðûã òîäîðõîéë.
9.142V=20ë=20*10-3ì3
m=0.5êã
m ÑÎ 2
Ð=1.3ÌÏà PV= RT
M Ì = 44ã
Ò=
PVM 1.3 * 10−6 Ïà * 20 *10 −2 ì 3 * 44 * 40 −2 êã
Ò= = = 275.3 * 10 −8 Ê
mR 0.5êã * 8.31 Æ / ãð àä. ìîëü
9.143. V=12ë áàãòààìæòàé áàëëîí P=1MÏà äàðàëòòàé T=300k òåìïåðòóðòàé
í¿¿ðñõ¿÷èëèéí õèéã òýñâýðëýäýã áîë õèéí ìàññûã îë.
9.143 V=12ë=12*10-3êã
Ð=1ÌÏà
CO2 m
Ò=300 −3
PV= RT
M = 44 * 10 êã / òîëü M
m=

2. −6 −3 −3
m = PVM = 1 * 10 Ïà * 12 * 10 * 44 * 10 êã = 0.21êã
RT 8.31 * 300ê
м íÿãòòàé P=0,7ÌÏà äàðàëòòàé Ò=309 òåìïåðòóðòàé õèéí ìîëü
3
9.1 44. g=1 3kg/
ìàññûã îë.
9.144 Ò=309
m ρ=m
Ð=0.7ÌÏà PV= RT
M V
ρ =12êã/ì
3
ρRT 12êã * 8.31 * 309 Ê
Ì= PM= ρ RT =M= −6
= 44019 * 106 êã
P 0.7 * 10 Ïà
9.145. Ëåíèíà íà Ïåðèìåíèé îðãèëûí ºíäºð íü 7134ì . Ýíý ºíäºð 3.8*10 àòìîñôåðèéí
4
äàðàëòòàé áàéäàã áîë îðãèëûí îðîé äýýðõ 0 ãðàäóñ òåïåðàòóðòàé áàéõ
¿åèéí àãààðûí íÿãòûã òîäîðõîéë.
9.145 L=7134ì
4 C
P=3.8*10 Ïà T=273K
0 M = 12 * 10 −3 êã / ìîëü
t=0 C
ρ= PM
PM= ρ RT ρ= = 0.2êã / ì 3
RT
N m N m N ρV 6.022 * 1023 *
N= = N= a = a =
Na M M M
9.147. T2=200K òåìïåðàòóðòàé òîãòìîë P=10 Ïà äàðàëòòàé óñòºðºã÷èéí íÿãòòàé
5
òýíö¿¿ íÿãòòàé áàéõûí òóëä òîãòìîë äàðàëòòàé õ¿÷èëòºðºã÷èéí òåìïåðàòóð
Ò1 ÿìàð áàéõ âý?
ρ óñ= ρ õ¿ PV= m RT PMõ¿= ρ õ¿RT 2
5
9.147 P=10 Ïà
M
Ò2=200 PMóñ= ρ óñRT
RT2 RT1 T Myc 18ã
ρ óñ=10 êã/ì
3 3
= T 1= 2 = 300 Ê * = 3200 Ê
Mõ ¿ Myc Mõ ¿ 32 ã
Ò1=
9.148. P=10 Ïà äàðàëòòàé V=1дм ýçýëõ¿¿íòýé t =27 С
5 3 0
9.148
òåìïåðàòóðòàé õèé øèã áîäèñûí ìàññ m =0,66г áîë í¿¿ðñõ¿÷èë
óñòºðºë÷ õî¸ðûã íèéë¿¿ëýõýä ÿìàð ÿìàð òîìú¸î ¿¿ñýõ âý?
m=0.66ã=66*10 êã
-5
0 m
t=27 C PV= RT Ò=300ê
M
V=1äì =10 ì
3 -3 3
5 mRT
Ð=10 Ïà Ì= = 548.46 * 105 êã / ìîëü
PV
Ì=
9.149. Í¿¿ðñòºðºã÷ óñòºðºã÷ õî¸ðéûã íèéë¿¿ëýõýä ÿìàð òîìú¸î ¿¿ñýõ âý? Ýíý
õèé øèã áîäèñûí 3 ìàññ m =1г òåìïåðàòóð íü t =27 С äàðàëò íü P=5,6*10 Ïà
0 4
ýçýëõ¿¿í íü V=1äì áàéäàã áîë .
m
9.149 m=0.001êã PV= RT
0 M
t=27 C
−3
m= mRT = 10 * 8.31 * 300 K = 44 *10*3 êã / ìîëü
4
P=5.6*10 Ïà
PV 5.5 * 10− 4 Ïà * 10*3 ì 3
V=1äì =10 ì
3 -3 3
M=
9.150. t =27 С òåìïåðàòóðòàé P=4,155*10 Ïà äàðàëòòàé g=2,833kg/м íÿãòòàé
0 5 3
õèé áàéâ. Ýíý õèéí ìîëåêóë íü Í1 Ðóñòºðºã÷èéí N7 - àçîòûí àòîìîîñ òîãòäîã áîë
1 14
ýíý õèéí ìîëåêóëûí òîìú¸îã òîäîðõîéë.
PM= ρ RT
0
9.150 t=27 C N7+21H1=7NH3
P=4.155*10 Ïà
5

3. ρ =2.833êã/ì 3 ρRT 2.833êã * 8.31 * 300 Ê
M= = 17 * 103 êã / ìîëü
P 4.155 *105 Ïà
Ì=
9.1 51 . Ñ -í¿¿ðñòºðºã÷
61 2
Í11-óñòºðºã÷ Î21 6-õ¿÷èëòºðºã÷ ãýñýí îðãàíèêóóäûã
íèèë¿¿ëýõýä (Ñ 3Í6Î)n ãýñýí òîìú¸îòîé m = 71 6ã ìàññòàé t = 2000С òåìïåðàòóðòàé
P=1 0Ïà äàðàëòòàé -6 242,6ñì ýçýëõ¿¿íòýé3 6 áîäèñ ¿¿ññýí áîë n-èéã îë.
5
V= 3
9.1 51 m = 7.1 6*1 0 êã Ñ21 2+1 2Í+ Î = (C H O )n
2
n= 2
m
t= 2000C PV= RT
M
P=1 0Ïà -6 3
5
V= 242.6*1 0 ì
Ì=
Ì= mRT 7.16 * 10−6 êã * 8.31 * 373Ê
= 5 −6 3
= 91.48 * 10− 3 êã / ìîëü
PV 10 * 242.6 * 10 ì
9.1 52. v =1 ë áàãòààìæòàé ñàâûã óñààð ä¿¿ðãýâ. Ò åìïåðàòóð íü t = 27 0С Õ ýðýâ
ñàâàí äîòîðõ óñíû ìîëåêóëûí õîîðîíäûí õàðèëöàí ¿éë÷èëýëèéí õ¿÷èéã ¿ã¿é áîëãîõ
¿åèéí äàðàëòûã ¿íýëý !
9.1 52 V=1 ë0 0 ì3
=1 -3
t= 27 C PMóñ= ρ óñRT
P=
ρ RT 103 * 8.31 * 300k
P= yc = = 24.93 *10 2 Ïà
−3 3
V 10 ì
9.1 53. m1 =1 ãàçîòòàé ïîðøèí ñàâ áàéâ. Ïîðøèíãèéí òàëáàé íü S = 1 0ñì2 ò¿¿íèé ìàññ m
= 1 êã.
Àçîòûí ät = 1 0 ãðàäóñ õàëààõàä ïîðøèíãèéí ºíäºð ÿàæ íýìýãäýõ âý ? Ïîðøèíãèéí
äàðàëò Po = 1 0 Пà -3ñèñòåìèéí ¿ðýëòèéã òîîöîõã¿é .
5
9.1 53 m1=1 ã(N )=1 0 êã
S=1 0ñì2 N / 7ã
M=
m =1 êã
ò R∆T
P0=1 0Ïà
5
h= ⋅ = 0.108 ì
M ( P0 S + mg )
∆Ò = 10 Ê
h=
9.1 54. d1 = 1 0ñì äèàìåòðòàé , m1 = 2 êã ìàññòàé áîñîî áèò¿¿ äóëààí äàìæóóëäàãã¿é
öèëèíäð ïîðøèíä T = 300 òåìïåðàòóðòàé íýã ìîëü ãåëèé áàéâ. Ïîðøèíã òóóõàéí äýýð
òàâèõàä m2 = 3êã ìàññòàé áàéâ. Ýíý ïîðøèíãèéí áóóõ ºíäºð íü h = 5 ñì. Õ ýðýâ Po=1 05
Пà àòìîñôåðèéí äàðàëòàé áîë õèéã òîãòîîõ òåìïåðàòûã òîäîðõîéë.
9.1 54 m1= 2 êã
m
T= 300K PV= RT P= ρ gh
M
D =1 0ñì= 0.1 ì V= S*L
h= 5 ñì
P0 =1 0Ïà
0 5
T=
9.1 55. Íýã ìîëü 1 èäåàëü õèéã èçîáàðààð ºðãºòãºñºí. Ýíý íü а= V/ 2.8*1 0-3м3
T=
¿ç¿¿ëýëòòýé. T =1 000K òåìïåðàòóð äàõü õèéí ìîëåêóëûí êîíöåíòðàöûã îë
3
9.1 55 T=1 0 K
V
υ = 1ìîëü α = ⇒ V = αT = 2.8 * 10− 3 ì 3 / Ê * 103 Ê = 2.8 ì 3
T
V
α = = 2.8 * 10− 3 ì 3 / Ê N=υ *Na
T
n=
n= N = υN a = 1ìîëü * 6.022 *10 * = 2.15 * 1023 ì 3
23
V αT 2.8 ì 3
9.1 56. ì-ìàññèàé èäåàëü õèéí ººð÷ëºëòèéã Ð / = à õóóëèàð òîõèðóóëíà. Ýíä à-
Ò
òîãòìîë Ýíý ïðîöåññûí õèéí ýçýëõ¿¿í äàðàëòéûí õàìààðàëûã òîäîðõîéë. Õ èéí
ìîëü ìàññ Ì-òýé òýíö¿¿.
2
9.1 56 Ð = à Ð = àÒ Ì-ìîëü ìàññ
Ò

4. m m m
PV= RT àÒ V= RT à V= R T
M M M
ρR T
a=
M
9.1 57. Äàðàëò ýçýëõ¿¿í õî¸ðûí õàìààðàë ð*V1 /2 Èéì áàéõ èäåàëü õèéí
ïðîöåññûã çàà! P= -D / 2 òîìú¸îíîîñ õàìààðóóëàí ïðîöåññûã ¿ðãýëæë¿¿ëýõýä
V
õèéí òåìïåðàòóð õýçýý Ò Ð ä õ¿ðýõ âý? Ò - òåìïåðàòóðûã îë.
m −D m
9.1 57 P V = B PV= RT = RT
M V M
−D
P= 2 V= B2P2
V
−D m
= RT m −V 4 m
D2 M = RT = RT
B2 M 2
B D M
V4
T= − V M
4
-V4M=m RTB D
2
mRB 2 D
9.1 58. ªðººíû àãààðûí òåìïåðàòóð t1= 70С-ээс t2 = 270С õ¿ðòýë áàéäàã P = 1 0 ïà
5
áóñàä äàðàëòûã ¿ë ººð÷èëõèéí òóëä ºðººíººñ ãàðàõ ¸ñòîé àãààðûí ìàññ ÿìàð áàéõ
âý ? ªðººíû 0 àãààðûí ýçýëõ¿¿í V = 50ì3
9.1 58 t1= 7 C
m T *T O2
t2= 270C PV= RT T= 1 2
M T2 − T1 M = 32 ã
P=1 0Ïà
5
PVM PVM (T2 − T1 ) 105 * 50 ì * 32 * 10−3 * 20 Ê
V= 50ì3 m= = = = 4.15êã
RT RT1T2 8.31 * 300 Ê * 280 Ê
m=
9.1 59. P =1 0Па, t1 = 1 50С òåìïåðàòóðòàé óñòºðºã÷ººð òýæýýñýí. Äàðàëòûã íü ¿ë
5
ººð÷èëõèéí òóëä áîëëîíû òåìïåðàòóðûã íü t2 = 370С áîëòîë íü õàëààõàä õºíäëºí
õàâõëàãààð m = 6êã ìàññòàé óñòºðºã÷ ãàðíà. Áîëëîíû ýçýëõ¿¿íèéã òîäîðõîéë .
9.1 59 t1=1 5 C
0
T *T m
P=1 0Ïà
5
H2/M= 2 ã T= 1 2 PV= RT
T2 − T1 M
t2= 370C
m = 6êã
V=
mRT mR(T2 * T1 ) 6êã * 8.31Æ / ãðàä * ìîëü * 288 Ê * 310 Ê
V= = = = 994ì2
MP MP (T2 − T1 ) 2 * 10 −3 * 105 Ïà * 22 Ê
9.1 60. Àýðîäèíàìèê òîðìîçíû àòìîñôåðèéí ÿëãààíû áîñîî àâòîìàò àïïàðàòààð
óðóóäóóëõàä òåìïåðàòóð íü t1 = 200С , t2 = 800С õ¿ðòýë íýìýãäñýí áîñîî àïïàðàòíû ¿ë
ººð÷èëõûí òóëä ÷óõàì ÿìàð õýìæýýíèé àãààðûã ñóëëàõ âý? 9.1 60
m m1 m
t1= 200C PV= 1 RT1 RT1 = 2 RT2
M M M
m2
t2= 800C PV= RT2 m1T1=m2T2
M
m1 T2 353K
= = =1 .2
m2 T1 293K
9.1 61 . V = 1 0Ñ 2 ýçýëõ¿¿íòýé áèò¿¿ áîëëîíä T = 293 t0Ñ t P= 1 0 Ïà äàðàëòòàé óñòºðºã÷
îðøèæ áàéâ.

5. Õýðýâ m = 0,25êã ìàññòàé óñ áèé áîëæ óñòºðºã÷ íü ¿ë ¿ëäñýí áîë ÿìàð õýìæýýíû
óñòºðºã÷ àëäñàí 3 áý ?
9.161 V=10-2ì
m
Ò=298Ê PV= 1 RT H2/M= 2 ã
M
Ð 2 0ÌÏà
=1
m = 0.5 êã(H O )
2
7 −2 3 −3
m= m1= PVM = 10 Ïà *10 ì * 2 * 10 êã = 0.8ã
RT 8.31 * 293Ê
m =m2-m1= 50ã-0.8ã= 49.2 ã
9.1 62. Áèò¿¿ áºã뺺òýé êåëáàíû òåìïåðàòóð íü t1 = 1 50C áàéâ. Áºã뺺ã íü íýýæ
òåìïåðàòóðûã íü t2 = 800C áîëòîë íü õàëààâ. ¯¿íèé äàðàà êåëáàíû ìàññ
m = 0,25 ã õ¿ðñýí áîë êåëáàíûí ýçýëõ¿¿í õýäòýé òýíö¿¿ âý ?
m T *T
t1=1 5 C
0
PV= RT T= 1 2
M T2 − T1
t2= 800C
m = 0.25ã
V=
mRT mR (T2 * T1 )
V= = = 1.12 ë
MP MP(T2 − T1 )
9.1 63. V = 1 0 ýçýëõ¿¿íòýé áîëëîíä2 t1 = 270C 5òåìïåðàòóðòàé P1 = 1 0 5 ïà äàðàëòòàé
ãåëèé áàéâ. Áîëëîíû äàðàëòûã P = 0,9 1 0 Ïà áîëòîë áóóðóóëõàä áîëëîí äàõü
ãåëèéí ìàññ m = 1 0ã áàéâ. Áîëëîíûã îðõèõ ¿åèéí ãåëèéí òåìïåðàòóðèéã îë.
9.1 63 V=1 0ë
m m
t1= 270C P1V= RT1 P2V= RT2
M M
P =1 0Ïà
1 5
mRT1 10−3 * 8.31 * 300 K
P = 0.9*1 0 Ïà
2 5
M= = 5 −3 3
= 24.93 * 10− 4 êã / ìîëü
PV
1 10 * 10 * 10 ì
m =1 0ã
Ð VM 0.9 * 105 Ïà * 24.93 * 10−4 êã / ìîëü
Ò2= Ò2= 2 = −2
= 27 * 103 Ê
mR 10 êã * 8.31Æ / ãð àä. ìîëü
9.1 64. V= 1 2ë áàãòààìæòàé áîëëîíä t1 = 370C òåìïåðàòóðòàé m1 = 1 ,5êã ìàññòàé àçîò
áàéâ.
Õ ýðýâ àçîòîä øààðëàãäàõ áîë t 2 = 500C òåìïåðàòóðòàé áîëëîíû
äàðàëò ÿìàð áàéõ âý3?
9.1 64 V=1 2ë=1 2*1 0 ì
-3
m m
m1=1 .5êã P1V= RT1 P2V= RT2 N2/ M=1 4*1 0 êã
-3
M M
t1= 370C
mRT 1.5êã * 8.31 * 310 Ê
t2= 500C Ð 1= = = 23 * 106 Ïà
MV 14 * 10 −3 êã * 12 *10 − 3 ì 3
Ò1 Ð
η = 35% = 1 (1 − η ) Ð2Ò1=Ð1Ò2(1 -η )
Ò2 Ð2
T2 352 Ê
(1 − η ) = 23 *106 Ïà * (1 − 0.35) = 16.97 *106 Ïà
2 2 1 T1 310 Ê
Ð= P =P
9.1 65. v = 1 ë ýçýëõ¿¿íòýé саванд идаель хий байв Түүний даралтыг к2=2 дахинаас
к1=4 дахин багасгаж температурыг нь бууруулахын тулд саванд шаардагдах хийн
молекул хэд байх 3 вэ? Хийн молекулын анхны концинтраци n1=2*1026м-3.
9.1 65 V=1 ë=1 0 ì
-3
m m m1 N1 m2 N 2
k 1= 4 P1V= RT1 P2V= RT2 = =
M M M Na M Na
2
k =2

6. P T1 P
n1=2*10 ì3
26
P2= 1
T2= P1= n1kT1 n1= 1
k1 k2 kT1
N1 PVN a
1
P1V= RT1 N1=
Na T1R
N P VN
P2V= 2 RT2 N2= 2 a ∆ N=N-N
1 2
Na T2 R
VN a  P P2  VN a P  k 2   k 
∆ N=  1− =
T T 
1
1 −  = Vn1 1 − 2  = 1023
  
R  1 2  RT1  k1   k1 

9.166. Саван дахь хийг хүчээр шахахад абсолют температур нь n1=20%, даралт нь
n2=40%-иар нэмэгдсэн бол хийн тоо хэмжээ ямар болох вэ?
9.1 66 a= 7
b=1 4
n0 n0 m T b
∆ n= ∆ n= = ⋅ = =2
n1 n1 m0 T0 a
9.167. Изобараар хийн абсолют температурыг а=7дахин , хийн тоо хэмжээг в=14
дахин багасгасан бол хийн молекулын концентраци хэд дахин өөрчлөгдөх вэ?
η 1= 40%
η 2= 20%
m 40 Ð 2 Ð 20Ò Ò
P1V= RT1 Ð0= = Ò0= =
M 100 5 100 5
1 0 1 0
Ð =Ð +Ð Ò =Ò +Ò
 2  m  T
 Ð + Ð ⋅ V = R T + 
 5  M  5
9,168. V=0,5л эзэлхүүнтэй саванд t=270С температуртай Р1=1атм даралттай идаель
хий байв. Даралтыг нь n=2 дахин бууруулахын тулд саванд хийн хичнэээн молекул
хэрэгтэй вэ? Хийн температур өөрчлөгдөхгүй.
9.1 68 V= 0.5 ë= 0.5*1 0 ì3
-3
P1=1 àòì C
m m È
t= 270C PV= RT =υ υ =
M M 1− n
n= 2
N=
5 −4 3
N= PV (1 − n ) = 10 Ïà * 5 *10 ì (1 − 2 ) = 90.2 * 10 = 902
1
RT 8.31 * 300 Ê
9.169. Хийн 1/5 хэсгийг нь саванд шахаж тогтиол температурын тусламжтайгаар
даралтыг нь 10дахин нэмэгдүүлсэн бол хийн молекулиуд хоорондын дундаж зай
хэд дахин өөрчлөгдөх вэ?
1 69 T= const
PV= const
10 PV= P1V1 1 0*0.5= 2 äàõèí
9.170.Тогтмол даралтын тусламжтайгаар температурыг нь 6 дахин нэмэгдүүлж хийн
1/4 хэсгийг нь саванд агуулж байсан бол хийн молекул хоорондын дундаж зайны
өөрчлөлт ямар байх вэ?
9.1 70 P= const
T1 T2 1
T 1= T = = 6 ÷ = 24 äàõèí
V1 V2 4
T2= 6T

7. V2=1/4 T1
9.171. Т=280К температуртай Р=3,92*105Па даралттай нүүрсхүчлийн хий СО2
S=5*10-4м3 хөндлөн огтлоын талбайтай хоолойгоор урсана. Хэрэв m=20кг масстай
хий хөндлөн огтлолоор t=10мин хугацаанд явдаг бол хоолой дахь хийн
урсгалын дундаж хурдыг ол.
9.171 S=5*10 ì3
-4
5 ÑÎ 2 m
P=3.92*10 PV= RT
Ì = 44 ã / ìîëü M
T= 280K
t= 1 0ìèí
m
m =20 V= è t S Pè t S = RT
M
mRT 20êã * 8.31 * 280ê
è= è= = 5 −3 −4 3
= 8.99 * 10 −1 = 0.899 ì / ñ
PMtS 3.92 * 10 * 44 * 10 * 600ñ * 5 * 10 ì
9.172. V=3см3 эзэлхүүнтэй шоовог шинээс t=1 хугацаанд m=5*10-10г масстай
радийгаар тэжээгдсэн агааарыг хөөрөгдөж гаргах хэрэгтэй байв. m 0=1г масстай
радий t0=1с хугацаанд гелийн цөмөөс n0=3,7*1010 хэмжээтэй нисэн гардаг. Т=300К
температуртай гелийд бий болох даралтыг ол.
9.1 72V= 3ì3
m N
m =5*1 0 0ã
-1
PV= RT k= a
M R
t= 1 ãîä
m N mn t
m0=1 ã = PV= 0 kT
M Na m0t0
t 0=1 ñ 1 0
0
n = 3.7*1 0
mn t mn t
T= 300K PV= 0 kT Ð = 0 kT = 8Ïà
m0t0 m0t0V
P=
9.173.V=300м3 эзэлхүүнтэй аэростатыг Р=105Па Т=300К температуртай
устөрөгчийн молекулиар дүүргэв. Хэрэв баллоноос минут тутамд дm=25г
устөрөгч гардаг бол аэростатын бүрхэвчээс гарч дуусах хугацаа ямар байх вэ?
Аэростатын бүрхэвч устөрөгчөөр үл дүүрсэн хийгээр дүүрсэн .Энэ хийг идаель гэж
тооц.
9.1 73V= 300 ì3 H2O / 8ã/
M=1 ìîëü
T= 300k m =∆ m *t
P=1 0Ïà
5
m ∆m ⋅ t
∆ m =25ã PV= RT PV= RT
M M
t=
PVM 105 Ïà * 3 * 102 ì 3 * 18 * 10−3 êã / ìîëü
t= = −3
= 0.26 * 105 ñ
∆mRT 25 * 10 êã * 8.31Æ / ãðàä ⋅ ìîëü * 3 *10 Ê 2
9.174. V=10см3 эзэлхүүнтэй битүү саванд дN=10 6 хэсэг хий минут тутамд
нэвтрэн орж байдаг. Хэрвээ савны эхний даралт Р 0=0, тогтмол хурдтай
нэвтрэн ордог бол Р=105Па хэвийн даралттай саванд нэвтрэн орох хугацаа
ямар байх вэ? Хийн саван дахь температур Т=273К.
9.1 74 V=1 0ñì3
m m
∆ N=1 0
6
PV= RT =υ υ = Na*N
M M
P=1 0Ïà
5

8. υV
P0=0 ∆ N=n*V= PV= ∆ N*t*R*T
Na
T= 273K
5 7 3
t1= t1= PV = 10 Ïà * 10 ì = 0.00044 * 106 ñ = 440ñ
∆NRT 10 * 8.31 * 273Ê
6
9.175. V=100 м3 эзэлхүүнтэй савыг ертөнцийн холын зайд очихын тулд агаараар
дүүргэж ашигладаг. Бие нэвтрэх хөндлөн огтоллын талбай S=1 см3 даралтыг нь нэг
хувиар өөрчилөх 3үеийн хугцааг ол. Хийн температур тогтомол.
9.1 75 V=1 000ì
S=1 ñì
2
m M m
η =1% PV= RT = S=è * t
M RT PV
T= const
3
P0=1 0Ïà
5
t= 2η V M = 2 * 0.01 * 1000 ì * 0.0044 = 880 ñ
S RT 10− 4 ì 2
9.176. Цилиндр савны урт L=85см, энэ цилиндрийг поршингоор нь хоёр хэсэг т
хуваасан. Зураг 9.2 . Хэрэв нэг хэсэгт нь хүчилтөрөгч нөгөө хэсэгт нь устөрөгч
дүүргэсэн бол цилиндрийн поршинд учруулах даралт ямар байх вэ? цилиндрийн
хэсэг тус бүрдэх температур өөр.
9.176 O2/M=16*2=32*10-3kg/moëü
I=85 ñì H2/M=1*2=2*10-3kg/moëü
M1=O2 Õ=I*M2/ M1+
M2=H2 M2=85*2*10-3kg/moëü/32*10-3kg/moëü*2*-3kg/moëü=5 ñì
Õ=?
9.177. Цилиндр савны урт L=85см цилиндрийг прошингоор нь хоёр хэсэгт хуваасан.
Нэг хэсэгт нь устөрөгч , нөгөө хэсэгт хүчилтөрөгч дүүргэсэн ба цилиндр хоёр тэнцүү
хэсэгт хуваагдсан бол поршингийн температурын харьцаа ямар байх вэ?
9.177 T1/ T2= M1/ M2=32*10-3kg/moëü/28*-3kg/moëü=1.14
O2/M=16*2=32*10-3kg/moëü
CO/M=12+16=28*103kg/moëü
9.178. Босоо байрлуулсан цилиндр саван дахь хийн масс нь m=0,01кг. Поршинг
атмосферийн даралтаас тусгаарлаж дном пүршин шингэнийг R=20Н/м залгахад
поршингийн температур Т1=290К болсон ба дном пүршнээс h=0,2м байрласан .
Поршинг Н=0,5м өндөрт гаргахын тулд хийг Т2 температурт хүртэл халаасан. Моль
масс нь м=29кг/моль.
9.178 T2= T1*H/h+R(H-
m=0.01 h)/ìR=290k*0.5/0.2+20(0.5-0.2)/0.01*20=726k
R=20H
T1=290k
h=02ì
H=0.5ì
M=29kg/moëü
T2=?
9.179. зураг 9.22 т термодинамик байдалд Р1=4,1*105Па даралттай үед V1=9л
эзэлхүүнтэй , Р2=15,5*105Па үед V2=32л эзэлхүүнтэй хийд дамжуулагчаар алгуур
М=20г масстай гелийг нэвтрүүлэв. Энэ порцессоор хийг халаах үеийн хамгийн
температур ямар байх вэ?

9. 9.179 P1v 1=mRT/M
V2=9ë P2v2=mRT/M
p2=15.5*105 Π a Tmax=M( P2V1- P1V2)2/MR(P2- P1)(V1-V2)=
V1=32ë 4*10-3(15.5*105*32-4.1*105*9)2/4*20*8.31(15.5*105-4.1*105)
p1=4.1*105 Π a (32-9)=462k
M=20g
He=M/4*10-3kg/moëü
Tmax=?
9.180. Даралт нь дР>1атм үед баллогд нэгэн төрлийн хийг нэвтүүлэхэд нарийн
хоолойтой хавхлагтай сав хоёр ижилхэн болов. Баллон дахь идаель хийн анхны
температур Т1=190С , даралт нь Р1=атм .Дараа нь баллоны температурыг Т2=1070С
хүртэл халаасан бол баллон дахь хийн даралтыг ол. Вакум орчин байсан.
9.180 Pv =mRT1/M
∆ p ≥ =1.1amì P1v=mRT2/M
T1=190c p T1=p1 T2
P1=1amì p=1/2(p1 T2/ T1- ∆ p)=1/2(1*105*1070/190-1.1*105)=27*1010
T2=1070c
P=?
9.181. V=4л багтаамжтай шилэн саванд 00С температуртай азот ба хүчилтөрөгч
байв. Хэрэв m1=m2=1г бол шилэн саван дахь даралтыг тодрохойл.
9.181 Pv =m1RT/M1
t0=00c Pv=m2RT/M2
v=4ë P= RT/V* m1/ M1= RT/V* m2/ M2 P=
m1=m2=1ë RT/V(m1/ M1+* m2/ M2)=
p=? =8.31*273/491/32*10-3+1/28*10-3)=0.83*10-3 Π a
T=273+t0=273
O2/M=16*2=32*10-3kg/moëü
N2=14*2`28*10-3kg/moëü
9.182. Р1=3*105Па даралт агаарын агаарыг багасгаж Р 2=105Па даралттай болгох
үе агаар V2=30л эзэлхүүнтэй саванд байсан бол V1=10л эзэлхүүнтэй саван дахь
агаарын даралт ямар байх вэ?Температурын утга тогтмол.
9.182 P1v 1=m1RT/M
V1=10ë P2v2=mRT/M
V2=30ë P1v 1= P2v2
p2=105 P1=p+(p-p2)*V2/V1=3*105
p=3*10 Π a
5
p1=?
9.183. V1=3л V2=7л V3=5л багтаамжтай гурван саванд нэгэн ижил температуртай
үед Р1=2атм даралттай хүчилтөрөгч, Р2=3атм даралттай азот , Р3=0,6атм даралттай
нүүрстөрөгч байв. Энэ температурт баллонд эдгээрийг нийлүүлм холимог бий
болгосон бол холимогийн даралт ямар байх вэ?
9.184. Нарийн хүзүүтэй хоёр өөр саванд идаель хийг дүүргэж бөглөв.
Молекулын тоо нт N1 ,N2 бол савны даралт нь Р1, Р2 байна. Хэрэв нарийн
хоолойтой холбож өргөтгөсөн бол савны даралт ямар болох вэ?
9.185. V1 эзэлхүүнтэй саванд Р1,даралттай Т1 температуртай нэг атомт хий , V2-
эзэлхүүнтэй саванд Р2 даралттай , Т2 температуртай нэг атомт хий байв. Эдгээрийг
ниилүүлэхэд савны температур ба даралт ямар болох вэ? Савны хоорондын
дулаан солилцоог тооцохгүй.

10. 9.186.Агаарын найрлагад азот n1=80% хүчилтөрөгч n2=16% хүүрстөрөгч n3=4%
байдаг. Холимогийн масс нэгэн ижил параметр үед хийн моль масс буюу
агаарын моль масс М –ийн эффект ямар байх вэ?
9.187. Тэнцүү масстай азот хүчилтөрөгч, гелийн t=27 0С температуртай Р=105Па
даралттай холимог саванд байв. Хийн холимогийн нягтыг ол.
9.187 Pv =m1RT/M T=273+27=300
P=10 Π a
5
Pv=m2RT/M
t=270c
ρ =? ρ =3P/RT(1/M+1/M+1/M)=3*105/8.31*300(1/28*10-3+1/32*10-3
-3
N2=14*2=28*10 kg/moëü +10-3)=0.379kã/ì3
-3
O2/M=16*2=32*10 kg/moëü
He=M/4*10-3kg/moëü
9.188. Нэг хүнд V=0,5л эзэлхүүнтэй агаар оногддог. Хэрэв энд n=20% хүчилтөрөгч
байсан бол эзэлрүүнийг нь дүүргэж байгаа агаарын хүчилтөрөгчийн молекулыг ол.
9.188 N=Na*P0*V0/M
V=0.5ë N= P0 V0/RT0(1+1-η /η
η =20% *Mo2/Mè2)=0.5/8.31*373(1+1-20/20*32*10-3/`28*10-3)=0.00000
-3
O2/M=16*2=32*10 kg/moëü 92
-3
N2=14*2=28*10 kg/moëü
N=?
9.189. t=27 0С температуртай Р=150кПа даралттай гели ба аргоны хийн
байдалтай холимогийн нягт р=2кг/м3. Хийн холимог V=1см3 эзэлхүүнтэй бол
гелийн хичнээн атом байх вэ?
9.189 He=M/4*10-3kg/moëü CO/M=12+16=28*103kg/moëü
0
t=27 c
P=150k Π a n=Na/Maã-Míe*(P Maã- ρ
ρ =2kã/ì 3
/RT)=6.022*1023/28*10-3-4*10-3(150*103*28*10-3-2/8.31*300)=0
3
V=1cì .09*1023
n=?
T=237+27=300
9.190.Савыг тэг дундуур нь хагас дамжуулагчаар ханаар хаав. Хэсэг бүрийн
эзэлхүүн V=1л. Зүүн хэсэгт нь m1=2г масстай устөрөгч ба m2=28г азотыг оруулав.
Баруун хагас вакум. Хэрэв хаалт зөвхөн устөрөгчийг нэвтрүүлдэг ба тогтмол
Т=373К температурыг хадгалан үлддэг бол савны хоёр дахь хэсгийн даралт ямар
болох вэ?
9.190 PV= m1RT/M
V=1ë Pë=P Π +P2=4.6*106
m 1=2ã P Π = m1RT/ M12V=1.55*106 Π a
m 2=28ã P2= m2RT/ M2V=3.6*106 Π a
T=373k
P=?
H2=M/1*2=2*10-3kã/ moëü
N2=14*2=28*10-3kg/moëü
9.191. Битүү савыг дундуур нь хоёр тэнцүү хэсэгт поршингоор тусгаарлах ба энэ нь
үрэлтгүй хөдлөнө. Зүүн хэсэгт нь 1 гэсэн цэвэр хий баруун хэсэгт нь 1ба 2 хийн
холимог байсан ба тэдний парциоль даралт нь тэнцүү. Ямар нэгэн хугацааны агшинд
поршин 2-хийг нэвтрүүлэхэд пошин нь зогсоно. Тэнцвэртэй болсоны дараа зүүн
хэсгийн эзэлхүүн нь хэд дахин нэмэгдэх вэ?

11. 9.193. Сансарын аппарат нь нимгэн ханатай хатуу сфер байна сферийн радиус
R=2м. Хамгийн их даралттай аппаратан дахь хий дотор г=R/2 радиустай бөмбөлөг
байв. Аппаратны дундаж гадаргуу бөмбөлөгийнхтэй адил.
9.194.Р1=400Па даралттай Т1=200К температуртай үед нилээд тоотой устөрөгч
4
байв. Хийг Т2=10 К хүртэл халаах үед хийн молекулын атом бүр нь бүрэн
сарнисан. Хэрвээ эзэлхүүн ба масс нь үл өөрчлөгдөх бол хийн даралттыг
тодорхойл.
9.195. Саванд t=5270С температуртай озон О3 байв. Хэдэн цагийн дараа
хүчилтөрөгчийг нэмбэл температур нь t2=1270С болж буурав. Баллоны даралт
хэдэн хувиар өөрчлөгдөх вэ?
9.196. Өрөөний темпзратурт 4 эсэлийн азот нь 2 эсэлийн болон хувирдаг. N2O4—
2NO2. V=250см3 эзэлхүүнтэй агаарыг нь сорон гаргасан саван доторх m=0,92кг
масстай шингэн N2O4 t1=00С температурын үед нэвтэрдэг. t2=270С температурын
үед шингэн нь уурших ба даралт нь Р=128кПа тай тэнцүү. Хувирсан азотын доторх
4 эсэлийн азотын хувь n-ийг ол.
9.197. Урт хүзүүтэй шилэнд 2 атомт хий байв. Атом нь а=12% молекул ултра яагаан
цацрагийг цацаруулдаг . Энэ хоолой дахь даралт нь Р=93кПа .Энэ төлөв дахь хий
даралтыг ол.
9.198. t=10000С температуртай l2 иодын молекул n=11,6% сарнилын атомтай .
Хэрвээ энэ температурт Р=93кПа даралттай үед V=0,5л багтааижтай саванд
ямар масстай иодын хий байх вэ?
9.199.Задгай саванд 2 атомт идаель хий байв. Температурыг нь n=3 дахин
багасгаж , даралтыг нь к=3,15 дахин багасгасан. Атом анхны тоо хэмжээнээсээ
хэдэн хуриар өөрчлөгдсөн вэ?
9.200. Саванд азот ба устөрөгчийн хольц байв. Савны даралт Р байхад азот ба
устөрөгчийн нягтын диссоциировалыг тооцохгүй азотын температур Т, Савны
даралт 3Р үед хийн диссоциировал нягт бүрэн бий болох ба температур нь 2Т.
Устөрөгч ба азотын холимогийн атомын тооны харьцааг ол.
9.201.Хүчилтөрөгчийн масс m=8г, эзэлхүүн V=200л, температур t=270С. Т=106К үед
хийн нягт бүрэн гүйцэт хувирдаг бол энэ эзэлхүүн дахь даралтыг ол.
9. 202. Савны даралт к=1,00005 дахин их бол Н=1,2м өндөр саван дахь энэ
даралтан дахь температур ямар байх вэ?
9.203. Мөхний хөөс агаарт хөвнө. Түүний гадаргуун эзэлхүүнийг n=1,5 дахин
багасгасан. Устай нэ ижил температур дахь мөрний хөөсийн утга ямар байх вэ?
САтмосферын даралт Р0=105Па.
9.204. Хэвийн даралттай t1=270С температуртай үед R1=3см радиустай нимгэн
резинэн бөмбөлөгөнд агаар байв. t2=70С температуртай h=30м хоолой дахь усанд
буух агаарын бөмбөлөгийн радиус ямар байх вэ?
9.205. m=5г масстай г=2см радиустай ган болдоор хийсэн саванд агаар дүүргэв.
Бөмбөлөгийг өргөтгөхийн тулд саван дахь агаарын даралт ямар болох вэ?
Температур тогтмол t=200С.
9.206.Нимгэн ханатай резинэн m=50г масстай бөмбөлөгийг азотоор h=100м гүн
нууранд живүүлэв. Энэ гүний положении бөмбөлөгийнхтэй тэнцүү бол азотын
массыг ол. Атмосферийн даралт Р0=760мм.м.у.б .Нуурын температур t=40с.
Бөмбөлөгийн резиний уян хатан чанарыг харгалзахгүй.
9.207. Ган болдоод гагнасан шоо дөрвөлжин биеийгн нэг тал нь а=1м бол хэвийн
нөхцөлд агаараар дүүргэсэн 6 талст биеийг доод тал нь байрлуулан шоо дөрвөлжин
биеийг усанд хэвтээгээр байрлуулна. Шоо дөрвөлжин биеийн хананын зузаан
b=4мм. Шоо дөрвөлжин биеийн доод талд байрлуулсан 6 талст биеийн усны
даралтыг бодолж гарга.
9.208. Нүүрстөрөгчийн хйиг сугар гаригын гадаргуугаас атмосферээр шахдаг. Энэ
гадаргуу дахь даралт Р=100атм температур нь t=5000С .

12. 9.209.Агаарын бөмбөлөгийн хальсан бүрхэвч үйлдэл хийхэд үл эвдэрнэ.Хальсны
эзэлхүүн V=83,1м3, бөмбөлөгийн масс m=5кг. Бөмбөлөгийн хөөрөх өндрийг ол.
Дэлхийн гадарга дахь даралт Р0=105Па. Хөөрөх өндөр нь Н0= 5 км атмосферийн
даралтыг хүлээн авах температур t= 730С.
9.210. m=10г масстай халсан бүрхэвч бүхий бөмбөлгийг устөрөгчөөр дүүргэв.
Устөрөгчийн эзэлхүүн v=10л. Устөрөгч ба бөмбөлгийн орчин тойрон дахь агаарын
температур t=00С. Бөмбөлгийн дээш хөөрөх хүч нь 0 бол бөмбөлөг ба устөрөгчийн
даралтыг ол. Атмосферийн даралт 105 Па.
9.211. агаарын бөмбөлөгт устөрөгчийг дүүргэв. Гелийг нь салгасан бол агаар ын
бөмбөлөг дээш хөөрөх хүч нь хэд дахин өөрчлөгдөх вэ? бөмбөлгийн жинг тооцохгүй.
9.212. V эзэлхүүнтэй бөмбөлөгт агаар дүүргэсэн агаарын моль масс М. Агаарын
орчин дахь температур нь Т үед даралт нь Р. Бөмбөлөг доторх температур Т1 .
хөөрөх хүчийг ол.бөмөлөгийн массыг тооцохгүй .
9.212 Pv =mRT/M
M Pv=mRT/M
T P= ρϑ h
T1 F=PVM/R* ϑ (T1-T)/T1T
9.213. хэрэв материалын гадаргуун нягт б= 50г/ м2 агаарын даралт Р= 105 Па
температур нь t=270С үед бөмбөлгийг гелигээр дүүргэсэн бол түүний радус нь яаж
өөрчлөгдөх вэ?
9.213 T=273+27=300
δ =50ã/ì2 He=M/4*10-3kg/moëü
P=105 Π a
t=270c r ≥ 3 δ RT/P(M-M)=0.15
9.214
He=M/4*10-3kg/moëü
CO/M=12+16=28*103kg/moëü
9.214. Хөлсан бүрхэвтэй бөмбөлөгыг устөрөгч хэсэг агаараар дүүргэв. Устөрөгчийн
масс m. Бөмбөлгийн хөөрөх хүч ямар байх вэ? Бөмбөлгийн массыг тооцохгүй.
9.215. Мөнгөн ус ба агаар дүүргэсэн хуруу шилийг хэвтээ байрлуулав. Хийн хөөс ба
мөнгөн устай хуруу шил 2-ыг хооронд нь хөмөрсөн. Хуруу шилийг босоо байрлалаар
тавихад мөнгөн ус дуусаж хөөс нь багассан. m=16г мөнгөн усаар дүүргэсэн d=1мм
диаметртай хуруу шилэн дахь атмосферийн даралтыг ол.
9.216. Дундуураа нарийн хоолойгоор гагнагдсан хэвтээ хоолойн төгсгөлд Н=10 см
өндөртэй мөнгөн ус байв. нарийн хоолой дахь агаарын даралт Р 0=760 мм.м. у.б
хоолойн урт нь L=1 м бол хоолойг босоо байрлуулж мөнгөн усны багныг хөдөлгөхөд
зай нь ямар болох вэ?
9.217. L1=8 см урт битүү мөнгөн устай хоолой ба шмлэн хоолойд агаар байв. хэрвээ
хоолойн задгай төгсгөлийн баганын урт L2=4 см. Хэрвээ агаартай хоолойн урт Н=5 см
бол атмосферийн даралтыг ол.
9.218. Хоолой дахь шингэний өндөрийг L/2 болгохын тулт Lурттай задгай хоолой
дахь шингэний нягт р бол хоолойн өндөр ямар байх вэ? Атмосферийн даралт Р.
9.219. Нарийн хоолойн дахь мөнгөн усыг хивүүлхэд мөнгөн усны илүү гарсан хэсгийн
урт L1=8 см бол хоолойн дээш гарсан хэсгийн урт L2=44 см. Хоолойн ямар хэсэг
агаарааар дүүрсэн бэ? Атмосферийн даралт Р0=760 мм.м.у.б
9.220. нарийн хоолойтой савыг мөнгөн усанд живүүлхэд төгсгөлийн урт нь L=45см
мөнгөн усны гүн Н=40см. Атмосферийн даралт Р0=760мм.м.у.б .Нарийн хоолой дахь
мөнгөн усны өндрийг ол.
9.221.Мөнгөн устай нарийн хоолой бүхий барометрийг өргөн саванд босоо
байрлуулав. Мөнгөн усны баганы өндөр h0=40см, агаарын хийн мөнгөн усны баганы

13. өндөр h1=190см хоолойг буулгахад хоолойдохь мөнгөн ус урвалд орж савны
мөнгөн устай болохыг ол. Атмосферийн даралт Р0=105Па.
9.222. b=76см урт нарийн хоолойн төгсгөл хэсгийг саван дахь мөнгөн усанд босоо
байргуулан живүүлэв. Хоолойн мөнгөн усны гадаргуун зай Н=7,6см бол хоолойн
төгсгөлөөс мөнгөн усны гадаргуу хүтлэх зайг ол.Атмосферийн даралт Р=105Па.
9.223. Мөнгөн ус бүхий барометрийн хоолойд агаар байв. Мөнгөн усны баганы
даралт Р1=748мм.м.у.б . Хоолой дахь агаарын хийн урт L=60мм ,нарийн хоолой
дахь мөнгөн усны төвшин пh=21мм. Температурыг нь тогтмол гэж тооцож
атмосферийн даралтыг ол.
9.224. h=0,4м өндөртэй S=12см хөндлөн огтлолтой хэмжүүрт домбонд
М=0,029кг/моль хий байв. Хэмжүүрт саванд мөнгөн ус хийж поршинг сулалсан. Энэ
үед поршин ба хийн температур ижил, поршинг сулалсаны дараа хэмжүүрт саваны
температур ямар болох вэ? Хэмжүүрт саван дахь хийн масс m1=0,07г, атмосферийн
даралтыг тооцохгүй.
9.225. Шилэн хоолойн төгсгөл хэсгийг битүүлж хэвтэ байрлуулав.Атмосферийн
хоолойн L урттай хэсэгт мөнгөн ус , ба агаар байв. Хоолрйн урт 2L, агаартай
хэсгийн урт L/2, атмосферийн даралт Р0. Хоолой дахь мөнгөн усыг орчинд нь
ш=(g/L)1/2 өнцөг хурттайгаар эргүүлэхэд хоолой дахь холимог ямар h өндөртэй болох
вэ?
9.226. Н=10см өндөртэй шилэн савыг усанд живүүлэв. Зураг 9.23. Усны гадаргуу
дахь агаарын даралт Р0 =0,1МПа бол шилэн саванд орсон усны өндөр h-ийг ол.
9.227. Н=9см өндөртэй шилэн савыг 2/3 хэсгийг усаар дүүргэж савтай усанд
хөвүүлэхэд шилэн савны ирмэг усны гадаргуутэй тэгш болов. Зураг9.24а.
Саван дахь агаарыг t1=870С хүртэл халаахад буцаж дээшлэнэ. Зураг9.24б. Энэ
шилэн сав агаарын хийтэй тул хөөрч байна. Усны температур t2=270С.Шилэн сав
живэх усны өндөр Н бол живээд хөвөх үеийн өндрийг ол.Атмоёферийн даралт р0,
Ханасан уурын даралтыг тооцохгүй.
9.228. Шилэн савны эзэлхүүн v=25л.Нарын хоолойн урт l=1м,хөндлөн огтлол
S=2см2.Зураг 9.25.Мөнгөн усны гадаргууг нарийн хоолойн төгсгөлтэй холбосон.
Хэрэв баллоныг t0 =00Сээс t1=1000С хүртэл халаасан бол хоолой дахь агаар яиар
болох вэ? Хэрэв баллоныг t =00С хүртэл хөргөхөд хоолойд ямар өндөртэй мөнгөн
усны багана бий болох вэ?Анхны даралт Р0.
9.229. Т1=300К температуртай идеаль хий хуруу шилэнд байв. зураг 9.26.Шилэн дахь
хийн хэмжээг дm=4г ээр ихэсгэхийн тулд хийг Т2=500К хүртэл халаасан ь
атмосферийн даралт Р0=0,1МПа. Шингэний нягт р=13,6*103кг/м3 хуруу шилэн дахь
хийн анхны массыг ол. а=10см в=5см L=75см. Ханасан уурын даралтыг тооцохгүй.
9.230. U- хэлбэртэй хоолой дахь мөнгөн усны баганы өндөр h0=110мм агаарын
баганы өндөр L=300мм. Тахир хоолой дахь мөнгөн усныг мөнгөн усны баганатай
адил болгохын тулд дh=40мм зайд өргөсөн бол зүүн тахир хоолойн тэнцвэр яаж
өөрчлөгдөх вэ?Атмосферийн даралт Р0=760мм.м.у.б.
9.231. 9.28-зурагт дүрсэлсэн савны зүүн тахир муруйг хааж доод гадаргууг нь
хазайлган хөдөлгөж дээш өргөн мөнгөн ус ба уур хийнэ. Энэ талын даралт
Р=76см.м.у.б зүүн тахир голд мөнгөн ус баруунд нь уур хийсэн бол мөнгөн усны
тэнцвэрийг ол Поршины масс m,атмосферийн даралт р0,хазгай гадаргуун талбай S,
хэвтээ налуу өнцөг а,мөнгөн усны нягт р.
9.232. Нарийн хоолойд мөнгөн ус байв. зураг9.29. Р=76см.м.у.б даралттай мөнгөн
устай битүү хоолойн агаарын баганы өндөр h1=20см.Мөнгөн усны ямар хэсгийг
асгахад задгай талын тэнцвэрийн өндөр дh1=60см бол битүү хоолой дахь мөнгөн
усны тэнцвэрийн өндөр ямар болох вэ?