1. CONFERENCE
BY THE SEA
011
rentie 2
ntconfe
ageme
Dé Man
als
De d ocent het
aa r van s?
eigen ijsproce
w
onder
l 2011
7 apri
6 t/m urg
b
in Dom
CvI
nova tie
voor In
rtium
Conso

2. CONFERENCE
BY THE SEA
011
rentie 2
ntconfe
ageme
Dé Man
als
De d ocent het
aa r van s?
eigen ijsproce
w
onder
l 2011
7 apri
6 t/m urg
b
in Dom
CvI
nova tie
voor In
rtium
Conso
Gastcollege
- ROC Zeeland
Deze conferentie is mogelijk gemaakt door
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen
Organisatie
Consortium voor Innovatie
www.cviweb.nl
http://domburg2011.cviweblog.nl
www.twitter.com/Consortium_v_I
www.cvicommunity.nl
e-mail: info@cviweb.nl

3. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Inhoudsopgave
Voorwoord 05
Locatie en voorzieningen 06
Programmaoverzicht 08
Openingssessie/keynote 09
Zeelandplein 12
Buitengeluiden 13
Woensdagochtendprogramma 14
CvI community 18
Sociale media
Anders dan anders 19
Toelichting presentaties
Omschrijving presentaties in workshophuizen 20
Woensdagavondprogramma 132
Afsluiting 133
Dit wil je niet missen 136
Organisatie en Bestuur 138
Plattegrond 139
Deelnemerslijst 140

4. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Tijd voor een zuchtje Zeeland
Als voorzitter van het College van Bestuur van het gastcollege ROC Zeeland
heet ik u graag welkom op de Managementconferentie 2011.
Het belooft een inspirerende en uitdagende conferentie te worden.
Hoe kan het ook anders met zo’n unieke locatie: leren met de wind in uw
haren en het zand onder uw voeten. Geen groot conferentiecomplex met
luxe hotels, maar een bungalowpark met een overnachting in huiselijke
sfeer. Dat kan alleen in Zeeland.
En wat dacht u van de keynotespeakers Mathieu Weggeman, Olaf
Mc Daniel, Dave Blank, Ad Verbrugge en Henk van Koeveringe?
Als het gaat om onderwijs, innovatie en kennismanagement zijn dit toppers
van Nederland, die u niet mag missen.
Laat u inspireren tijdens de vele presentaties die het thema “ de docent als eigenaar van het onderwijsproces”
vanuit allerlei invalshoeken benaderen. Geniet van onze zilte en zoete zaligheden, luister naar de klanken van
de zee en netwerk met uw collega’s in de Zeelandtent. Wilt u graag meer weten over (de problematiek van) het
Zeeuwse onderwijs? Bezoek dan ook onze talkshow “Zeeland draait door”. Maakt u gebruik van het aanbod om
al eerder naar Domburg af te reizen? Sla dan zeker ook de sportieve activiteiten van het CIOS Goes/ Breda niet
over. Kortom, het is tijd voor een zuchtje Zeeland!
Ik hoop dat u tijdens de conferentie niet alleen veel opsteekt van de workshops en de presentaties, ik hoop ook
dat u Zeeland leert kennen op een manier waarop u haar niet eerder kende: als een uitdagende en innovatieve 05
pagina
provincie waar veel gebeurt! Het is hier waar toerisme en industrie naadloos samen gaan, waar zilt en zoet
smaken als de beste en waar lieflijk en zacht ineens kunnen omslaan in stoer en robuust. Laat het u inspireren.
Ik wens u namens het college van bestuur, alle medewerkers en deelnemers twee leerzame en boeiende dagen toe!
Hennie van Meerkerk
Voorzitter College van Bestuur
ROC Zeeland

5. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Locatie en voorzieningen
Dé Managementconferentie 2011 wordt gehouden in Hof Domburg ( de Roompot ) te Domburg. De opening Openbaar vervoer
vindt plaats in de grote tent op het sportveld bij de ingang. Hierna wordt het programma voortgezet in de Er rijdt 1x per uur een bus ( lijn 52 ) vanaf station
huizen op het terrein van Buitenhof Domburg. Middelburg naar Domburg.
Adres: Schelpweg 7, 4357 RD Domburg, telefoonnummer 0118 588200
Ontvangst en registratie
Routebeschrijving per auto en parkeren Bij dit programmaboek zit je badge. Met je badge
krijg je bij aankomst een lunchbox en heb je toegang
VANUIT AMSTERDAM VANUIT UTRECHT tot de conferentie en catering. Als je een overnachting
- Utrecht Den Haag (S105) A10 Ring - Arnhem ‘s-Hertogenbosch Den Haag(A12) A2 Ring hebt geboekt, dan zit je kamersleutel ook in je badge.
- A4 Den Haag Amstelveen Luchthaven Schiphol E19 Utrecht.
- Leiden Rotterdam Den Haag A4 E19 - E25 E30 Rotterdam Den Haag A12 Bagage
- A4 Rijswijk E19 Den Haag-Zuid (E30) Rotterdam - A20 Gouda-West Hoek van Holland E25 Rotterdam Baggage innamepunt vind je bij de parkeerplaatsen.
- E19 Delft Rotterdam A13 Rijswijk-Zuid - Breda Dordrecht E19 Ring Rotterdam (Oost) Leerlingen van ROC Zeeland zullen zorgdragen dat
- Kleinpolderplein Oost-Blijdorpbrug Overschie Andere Havens A16 je baggage in je overnachtingshuis wordt neergezet
West-Blijdorpbrug (13) - Dordrecht A16 E19 Ring Rotterdam Havens 1200- zodat je op tijd bij de plenaire opening kunt zijn.
- Havens 200-9900 Hoek van Holland Europoort 9900 Breda
Ring Rotterdam (West) Centrum E25 A20 - Europoort Havens 1200-9900 Ring Rotterdam Catering
- A20 Havens 200-9900 Europoort E25 Hoek V. Ridderkerk Zierikzee A15 Bij aankomst op 6 april ontvang je een lunchbox.
Holland Ring Rotterdam (West) - Zierikzee A15 Europoort Havens 1200-9900 Ring Alle catering op 6 en 7 april: diner-ontbijt-lunch
- A4 Schiedam-Noord Andere Havens Afrit 10 Rotterdam Barendrecht vinden plaats in de grote tent op het sportveld.
Zierikzee Europoort Ring Rotterdam - Zuidplein Zierikzee Ahoy Havens 1200-2000 Alleen op vertoon van je badge heb je toegang tot
- Zierikzee Havens 1000-9900 A4 Ring Rotterdam Roosendaal A29 de catering.
06 Europoort - A29 Zierikzee Roosendaal
pagina
- Hellevoetsluis(N57) Hoogvliet Afrit 17 Pernis A15 - N59 Middelharnis Zierikzee Informatiepunt/ Bewegwijzering
Europoort Havens 2800-9900 - N287 aanhouden richting Serooskerke Eb en Vloed 17 is ingericht als informatie/servicehuis.
- N57 Middelburg Hellevoetsluis Brielle - N287 Oostkappele Woensdag 6 en donderdag 7 april fungeert het
- Serooskerke aanhouden N287 - Borden Domburg volgen Innovatiehuis ( Branding 1-3 ) ook als organisatie/
- Na Serooskerke, Oostkappele aanhouden. - Neem tweede afslag op de rotonde naar de projectbureau.
- Borden Domburg volgen Domburgseweg/N287 Tevens zullen er gedurende de conferentie leerlingen
- Neem tweede afslag op de rotonde naar de - Begin bebouwde kom Domburg verder op de op het terrein rondlopen die je informatie kunnen
Domburgseweg/N287 Domburgseweg/N287 verstrekken.
- Begin bebouwde kom Domburg verder op de - Einde bebouwde kom Domburg verder op de Aan het begin van de straten ( naar de workshop
Domburgseweg/N287 Schelpweg/N287 huizen ) staat bewegwijzering.
- Einde bebouwde kom Domburg verder op de Op deze bewegwijzering (ontworpen en gerealiseerd
Schelpweg/N287 door leerlingen van SintLucas) kun je zien of een
workshophuis nog toegankelijk is.
Volg de aanwijzingen van de parkeerwachters. Volg de aanwijzingen van de parkeerwachters.
Toegang tot presentaties
Overnachting - Alleen met je deelnemersbadge heb je toegang
tot de presentaties en andere onderdelen van het
Als je tijdens de conferentie een overnachting hebt programma.
geboekt in Hof Domburg, is de kamer beschikbaar - De inloop van de presentaties is vrij ( geen
van maandagmiddag 4 April 16.00 uur tot inschrijving vooraf ), maar wel aan een maxium
vrijdagochtend 8 April 10.00 uur. Wil je hiervan aantal deelnemers gebonden. Zodra een presen-
gebruik maken, mail dan jouw dag van aankomst in tatieruimte vol is, wordt dit aangeven op de
Hof Domburg vóór 25 maart naar info@cviweb.nl bewegwijzering die vooraan bij de straten staat.

6. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Programma overzicht Openings sessie / keynotes
Woensdag 6 april Donderdag 7 april De aftrap wordt gedaan door Hennie van Meerkerk, Marja van Bijsterveldt en Jan van Zijl.
10.00 - 12.00 uur Vanaf 07:00 uur Drie Keynote’s die elk in 18 minuten aspecten belichten die invloed hebben op het thema “de docent als eigenaar
Ochtend programma ( zie pagina 14 ) Ontbijtbuffet van het onderwijsproces?”
12:00 - 13:00 uur 09:00 - 10:00 uur Ad Verbrugge is filosoof en musicus. Hij studeerde wijsbegeerte in Leiden,
Ontvangst en lunchboxes Workshopronde 3 promoveerde in 1999 te Leuven en is nu universitair hoofddocent sociale
en culturele wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Verbrugge is
13:00 - 13:30 uur 10:30 - 11:30 uur winnaar van de universitaire onderwijsprijs aan zowel de Universiteit Leiden
Opening Workshopronde 4 (2002) als de Vrije Universiteit te Amsterdam en is auteur van de filosofische
bestseller “Tijd van Onbehagen” en verschillende spraakmakende essays,
13:30 - 14:30 uur Vanaf 11:30 uur waaronder “Geschonden beroepseer”. Ad Verbrugge is mede-oprichter
Keynote Lunchbuffet van BON.
15:00 - 16:00 uur 13:00 - 14:00 uur
Workshopronde 1 Workshopronde 5
16:30 - 17:30 uur 14:30 - 15:30 uur
Workshopronde 2 Workshopronde 6
Olaf McDaniel is directeur van CBE Consultants een organisatiebureau dat
18:00 - 19:30 uur 16:00 uur adviezen geeft aan het onderwijs, de overheid en het bedrijfsleven.
Dinerbuffet Afsluiting Wij moeten het onderwijs ook langzaam maar zeker gaan brengen in de
08 richting van een sterkere mate van ondernemendheid, een sterkere mate 09
pagina
pagina
Vanaf 19:30uur van innovatief vermogen, het stimuleren van creativiteit, het uitgaan van
Avondprogramma klantgerichtheid. Dat soort aspecten, dat soort arbeidsmarktvaardigheden
waar de samenleving en de werkgevers op zitten te wachten, dat zouden
eigenlijk de karakteristieken moeten zijn van de organisaties in de
Naast boeiende keynotes, de ruim 300 presentaties, is er ook een wervelend avondprogramma ( zie pagina 132 ) komende jaren.
met onder andere een optreden van Racoon.
Gedurende de conferentie is in het hart van het park het Zeelandplein ingericht, waar gastcollege ROC Zeeland
en de provincie Zeeland uw gastheer is voor een sociaal en cultureel programma gedurende de conferentie
( zie pagina 12 ).
Wat is dat nou eigenlijk, leidinggeven aan professionals? Volgens Mathieu
Weggeman auteur van vele boeken en ook van het bekroonde
“Leidinggeven aan professionals? Niet doen!”, hebben we het dan vooral
over dienend leiderschap. Professionals moeten ondersteund worden in
hun vak, en dat doe je door te luisteren, en door hen tegemoet te komen in
kleine dingen. Weggeman pleit dan ook voor meer bescheiden managers:
meer focus op de output en vertrouwen in professionals.

7. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea

8. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Zeelandplein Buiten geluiden
Welkom op het Zeelandplein Twee sprekers van buiten het onderwijs.
Wist je dat Zeeland per hoofd van de bevolking de meeste Michelin-sterren heeft van heel Nederland? Echt waar! Ja, je leest het goed van buiten het onderwijs en zij gaan ook niet spreken over “het onderwijs” dus geen navel-
Je snapt dus wel dat verwennerij in ons bloed zit. Die gastvrijheid delen we graag met jou. Kom tijdens de con- staarderij maar inbreng van buiten de sector dat het allemaal fris houdt.
ferentie naar het Zeelandplein voor een smakend kopje koffie of een dorstlessend drankje uiteraard begeleidt Twee leuke sprekers die met passie spreken. We hopen dat u via het principe van “serendipity finding”
door een van onze zoete of zilte zaligheden. (onverwacht tegen iets nuttigs en bruikbaars aanlopen, terwijl je héél ergens anders naar op zoek bent) hier een
zinvolle bijdrage beleeft.
Kom je liever voor jouw rust naar het Zeelandplein, dan vinden wij dat ook geen probleem. In een van de nisjes
kun je in alle rust even bijkomen van de hectiek van de dag. Henk van Koeveringe
Aan het roer van de Roompot Group BV staat Henk van Koeveringe. Hij
Ben je de weg even kwijt? Loop dan even langs de hostessen van het ROC Zeeland Servicepoint. Zij helpen je graag heeft het bedrijf gemaakt tot wat het nu is door oa doelgericht te werken.
weer op weg! Je kunt hier overigens ook roomservice plannen; als dat geen luxe is. Continu vernieuwen is een van zijn sleutelwoorden voor het onderschei-
dende vermogen. Henk is bovendien van mening dat je door samenwerken
Het Zeelandplein is tijdens de conferentie dé plek om collega’s te ontmoeten of even te ontspannen. Het is ook doelen kunt bereiken die anders niet haalbaar zijn.
de plek om Zeeland te ontdekken. Op het plein vindt je Zeeuwse ondernemers die jou graag laten kennis maken Verbeter de wereld: begin bij jezelf
met hun producten. In principe veroorzaakt je omgeving constant een chaos waarin je, je eigen
orde moet scheppen; veranderen dus. Uiteraard brengt dat risico’s met zich
De Zeelandtent is tijdens de conferentie dagelijks geopend van 8.00 uur tot 23.00 uur. mee, maar je kunt veranderen ook als een uitdaging beschouwen.
Henk van Koeveringe gaat de aanwezigen aan de hand van de groeicurve
Zeeland draait door van zijn bedrijf uitleggen welke stadia het heeft doorgemaakt en welke
Zeeland is een van de regio’s in Nederland die te kampen heeft met een krimpende bevolking in combinatie met daarin de cruciale veranderingsmomenten waren. “Ik heb een hekel aan
vergrijzing en alle gevolgen van dien voor onderwijs, economie en leefomgeving. Toenmalig minister Plasterk oudere ondernemers die zeggen hoe slim zij waren, maar ons succes is mede te danken aan onze durf om te
stelde een Taskforce in met de opdracht een advies op te stellen voor een duurzaam, kwalitatief hoogwaardig veranderen”, aldus Henk van Koeveringe. “Verder ga ik benadrukken dat ondernemers beter naar hun klanten
12 en financieel gezond onderwijsaanbod met speciale aandacht voor het beroepsonderwijs. Inmiddels is het moeten luisteren. Dat geldt ook voor de regionale en plaatselijke overheid” 13
pagina
pagina
rapport een “Kerend Tij” een jaar geleden gepresenteerd en wordt er uitgebreid gezocht naar mogelijkheden
om het advies tot uitvoering te brengen. Deze problematiek beperkt zich niet alleen tot Zeeland. Praat, denk Spiegeltent Zeelandplein: donderdag 7 april 09.00 uur
en discussieer met ons mee in “Zeeland draait door”, het discussieprogramma over onderwijs in de krimpregio’s.
Aan tafel schuiven aan Ed D’Hondt, de Gedupteerde Onderwijs én diverse stakeholders van zowel binnen als
buiten het onderwijs. Ook jou nodigen we uit aan te schuiven. Dave Blank
Dave Blank is hoogleraar en directeur van het Mesa+ instituut voor nano-
‘Zeeland draait door’ op woensdag 6 april in de Zeelandtent tussen en tijdens workshopronde 1 en 2. technologie. Nanotechnologie gaat over afmetingen die tot tienduizend
keer kleiner zijn dan de dikte van je haar. Blank: “Het hele bijzondere aan
nanotechnologie is dat materialen met zulke kleine afmetingen ook andere
eigenschappen kunnen krijgen.”
Zeeuwse trots! Nanotechnologie is begonnen met elektronica maar wordt nu op een veel
Tijdens de conferentie zijn onze leerlingen jouw rots in de branding. breder terrein toegepast. Eén van de grootste beloftes van nanotechnologie
- Voor vragen of routebeschrijvingen kun je terecht bij de hostessen van Toerisme en Recreatie Zeeland (MTRO). vindt Blank de integratie in de nanogeneeskunde. Doordat je met nano-
- De hapjes en drankjes worden verzorgd door de studenten van de Hotelschool Middelburg en afmetingen werkt, heb je heel weinig materie nodig. Slechts een beetje
Bakkerijopleidingen Zeeland. DNA of een minuscuul druppeltje bloed. Daar bouw je een meetinstrument
- Onze dansers van Mbo-Dans vermaken je met spectaculaire dansvoorstellingen. omheen en doordat het zo klein is win je enorm veel snelheid.
- De sporters van CIOS Goes/ Breda begeleiden je bij beweging op het strand.
- De beveiligers van Uniformberoepen Zeeland zorgen voor de orde en de veiligheid. Blank haalt inspiratie uit de overlap tussen wetenschap en kunst. “Je hebt kunstenaars die veel met wiskunde
- De studenten van sCool (AKA) denken aan jouw afscheidscadeautje (wat dat is blijft natuurlijk een verrassing). bezig zijn. Ik vind het dan interessant om het erover te hebben of wiskundigen ook een kunstwerk zien als ze
met wiskunde bezig zijn”, aldus Blank.
Kortom, onze studenten maken van deze conferentie een feest!
Waar haal jij je inspiratie uit?
Spiegeltent Zeelandplein: woensdag 7 april 10.30 uur

9. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Woensdagochtendprogramma
’Bewegen’ by the Sea Bewegen aan zee, Education on the move!
Dé Managementconferentie vindt plaats in Hof Domburg. Dit 5-sterren bungalowpark is, de naam zegt het al, Datum: Woensdag 6 april
gelegen in Domburg, één van de best bezochte badplaatsen van ons land. Heb je een overnachting geboekt op Tijd: 10.00 uur – 12.00 uur
Hof Domburg van 6 op 7 april? Dan kun je ook van maandag 4 tot vrijdag 8 april over jouw huis beschikken. Startpunt: grote tent op Hof Domburg (verzamelen 9.30 uur).
Maak van dit aanbod gebruik en zit niet stil: bewegen aan zee is nog mooier!
Leerlingen van het CIOS Goes/Breda verzorgen op woensdagmorgen bijzondere workshops en activiteiten op de Voor de volgende activiteiten kan worden ingeschreven:
prachtige stranden en duinen van Domburg. Mis ze niet, ze zijn echte aanraders. Kies een activiteit uit het programma
en schrijf jezelf snel in want er zijn maar een beperkt aantal plaatsen! Durf jij de sportieve uitdaging aan? 1. Zee-kanoën. Zee-kanoën is een tak van sport die bij uitstek te beoefenen is in Zeeland. Spectaculair event
in de branding! De kano’s zijn speciaal ontwikkeld om lekker door de branding te peddelen. De basistechnieken
CIOS Goes/Breda als Centre of Excellence worden je in korte tijd geleerd, waarna je de uitdaging met de golven aangaat
Eén van de onderwijsclusters van ROC Zeeland is het CIOS Goes Breda. Samen met ROC West-Brabant is een
coöperatie opgericht waaronder ‘Centers of Excellence’ worden vormgegeven. De Coöperatie start als groeimodel 2. Nordic walking. Vergeleken met normaal lopen zet men bij Nordic walking meer druk op de grond met de
en concentreert zich in eerste instantie op het realiseren van een excellente voorziening voor sport- en beweeg- stokken. Nordic walkers maken meer gebruik van hun schouders en bovenarmspieren, terwijl ze een goede rug-,
opleidingen. Beide onderwijsinstellingen zien in de toekomst de mogelijkheid om ook andere opleidingen en borst- en buikspieroefening krijgen. Dit voegt extra energie in de beweging toe wat leidt tot: sneller lopen,
activiteiten in de coöperatie onder te brengen. Ondanks de eigenheid van en het ontwikkelingsstadium van de langere afstanden lopen, heuvels makkelijker beklimmen, ook training van het bovenlichaam, meer calorieën
Coöperatie zijn de partners van mening dat van de Coöperatie een grote samenbindende functie uitgaat voor de verbranden. Voor echt leren Nordic walken, met de juiste techniek, het goede ritme en het juiste effect, is wel
samenwerking. degelijk instructie nodig. Die krijg je op het strand.
Belang van bewegen 3. Yoga. Yoga leert ons om lichaam en geest en om geest en bewustzijn met elkaar in balans te brengen.
Bewegen is gezond, dat wist je al. Uit onderzoek blijkt dat ook cognitieve functies er flink door verbeteren. Voor De oefeningen geven kracht en energie en zorgen voor een algeheel prettig gevoel van ontspanning. Zee en
werkgevers kan dit een reden zijn om medewerkers te stimuleren tot voldoende beweging. Wie een leven lang zand zorgen voor extra ontspanning.
wil profiteren van een gezonde geest in een gezond lichaam, kan het beste al jong beginnen. Gezond blijven en
14 voldoende bewegen zijn enorm belangrijk voor de arbeidsmarkt, juist nu de vergrijzing de samenleving parten 4. Tai-chi. Tai Chi is een Chinese bewegingskunst, gericht op de bevordering van lichamelijke gezondheid en 15
pagina
pagina
speelt. Vitale ouderen kunnen immers langer doorwerken. Wie voldoende beweging krijgt, presteert op veel geestelijk welzijn. Tai Chi helpt de spieren en gewrichten los te houden. Ook bevordert Tai Chi een goede houding.
terreinen aanzienlijk beter dan mensen die weinig bewegen. Werkgeheugen, reactiesnelheid, taken plannen De Tai Chi oefeningen zijn rustig en niet erg moeilijk. Ze zorgen ervoor dat je meer energie krijgt. Tai-chi een
en het uitvoeren van verschillende taken tegelijk, kortom cognitieve vaardigheden die belangrijk zijn bij tal van fijne manier om iets aan je gezondheid te doen. Het ruisen van de zee krijg je er gratis bij.
werkzaamheden, gaan ‘bewegelijke’ medewerkers veel beter af dan mensen die dat niet doen.
Ondervindt hoe leuk en spannend bewegen kan zijn door je in te schrijven voor één van de activiteiten van 5. Golf. De Domburgse golfbaan is de oudste van Nederland. De ligging in de duinen met uitzicht op zee maakt
woensdagmorgen 6 april. Je start de conferentie vol nieuwe energie! de Domburgse tot een echte linkse course. Wind & Rough zorgen vaak voor een uitdagende ronde.
Aandacht voor leefstijl bij ROC Zeeland door Sport in het programma 6. Paardrijden. Zeeland en dus ook Domburg hebben iets met paarden. Het strand is op zijn mooist bij laag
Bij veel ROC’s is sport helemaal uit de lessentabel verdwenen, met als gevolg dat het veel ROC’s moeite kost om water om paard te rijden.
de sportactiviteiten op school weer te herintroduceren. Bij ROC Zeeland is sport en bewegen opgenomen in de
OER/studiegids. Daarbij stelt zij zich ten doel om minimaal vijf procent van de eerste twee leerjaren te vullen 7. Hardlopen. Je kent Zeeland ook vast wel van de Kustmarathon, de mooiste en zwaarste marathon van
met sportactiviteiten. Dit komt neer op een klokuur bewegen per week! Nederland. Voor jou zetten we routes uit van 5, 10 en 15 kilometer.
Neem een voorbeeld aan de deelnemers van ROC Zeeland, waai even flink uit en start de conferentie met bewegen.
Schrijf jezelf in voor één van de onderstaande workshops. Alle activiteiten vinden plaats in de duinen of op het 8. Rots en water. Rots en Water is een weerbaarheidsprogramma dat ook gebruikt wordt bij de begeleiding
strand van Domburg. van jongeren. Het heeft als doel verbeteren van zelfbeheersing, zelfreflectie, zelfvertrouwen en communicatieve
en sociale vaardigheden. Ervaar het zelf op het strand!
9. Branding surfen. Afhankelijk van het weer!
Inschrijven voor de activiteiten kan via krr@roczeeland.nl tot en met maandag 28 maart 2011.
Zorg dat je op tijd bij bent, want vol is vol.

10. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea

11. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
CVI Community Anders dan anders?
Op de CvI community kun je voor, tijdens en na de conferentie lief en leed delen met de andere deelnemers van Hof Domburg is dit jaar gekozen als locatie voor Dé Managementconferentie.
de conferentie. Je kunt in je profiel zelf bepalen wat je met de CvI community wilt delen, wat of wie je zoekt en De workshops worden in huizen in plaats van zalen gegeven.
met wie je connecties hebt. MBO instellingen hebben elk eigen huis, waarin zij zich optimaal kunnen presenteren en kunnen laten zien wat
ZIJ nu eigenlijk allemaal ECHT in huis hebben.
www.cvicommunity.nl Dit jaar dus huiselijke, creatieve, onalledaagse, inspirerende, verassende settings.
Toelichting presentaties
In de volgende pagina’s vind je een beschrijving van de workshops, dit jaar in dit programmaboek NIET op ronde
ingedeeld, maar staan per MBO instelling genoemd.
Per huis zie je welke workshop in welke ronde wordt gegeven, met de namen van de presentatoren.
Op de rechterpagina vind je een beschrijving van de inhoud van de workshop en de programmalijn.
Programmalijnen voor deze conferentie zijn:
Human Resource Management
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Bekostiging / Financieel beleid
Strategie
Cultuur
Managementstijl
PR en marketing
18 Behalve de workshopteksten, kun je ook lezen wat de MBO instellingen zelf hebben aangegeven om zich in 19
pagina
pagina
Domburg te profileren.
In het kleine overzichtsboekje staan de workshops WEL per ronde ingedeeld. Hier vind je ook een adressenlijst
van de workshophuizen, die correspondeert met de plattegrond (zie pag. 139).
In je badge vind je ook een losse plattegrond.
Jouw persoonlijke conferentieprogramma kun je gemakkelijk samenstellen op onze website www.cviweb.nl bij
Dé Managementconferentie (http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx) maak hier jouw persoonlijke
reisgids voor de Conferentie by the Sea.
Social Media
Voor Twitter gebruiken we de hashtag #cvimc voor deze Managementconferentie.
Het laatste nieuws over de conferentie vind je op de weblog http://domburg2011.cviweblog.nl

12. Alfa-college Branding 19
Het parelsnoer van het Alfa-college Uitbesteding ICT, goudmijn of valkuil?
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Strategie
Het concept van het parelsnoer is ontwikkeld om de Het Alfa-college heeft een omvangrijk deel van de ICT
individuele student de juiste begeleiding te geven voor functie uitbesteed bij een commerciële partij. We hebben
het behalen van een diploma. Bestaande initiatieven zaken geleerd die we willen delen. We hebben zelf nog
van de werkvloer op de verschillende locaties zijn vragen die we graag beantwoord willen hebben. In de
uitgegroeid tot parels: degelijke, duurzame en dienstbare presentatie vertellen we ons verhaal, met zowel hoogte-
projecten. Geen lancering van een flitsende nieuwe als dieptepunten. Daarna willen we ervaringen uitwisselen
rebound, maar investeren in bestaande succesvolle over deze ‘goudmijn of valkuil’.
voorzieningen.
Het Alfa-college rijgt deze parels aaneen om te komen
tot uniform beleid op de zorg binnen het onderwijs.
Oftewel: het benutten van lokale creativiteit, vertaald
naar regionale Alfa-college richtlijnen.
Lectoraat, duurzame innovatie in de
Uitdaging hierbij is om de sluiting voor dit snoer te vinden.
Immers, waar houdt de zorg binnen het onderwijs op? regionale kenniseconomie
Strategie
Het Alfa-college, Stenden hogeschool en AOC Terra hebben
gezamenlijk een lectoraat ingericht om samen met het
rden
Wijs wo rg
bedrijfsleven duurzame kennisallianties op te zetten die
de kenniseconomie in de regio versterken. Hoewel dit
u
in Domb een MBO/HBO lectoraat is, wordt gewerkt volgens de
kwaliteitseisen van het HBO. Elke HBO-lector heeft
algemene taken m.b.t. onderzoek, onderwijsinnovatie en
kenniscirculatie en een specifieke opdracht. Voor dit
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx lectoraat is dat: onderzoek de succesformule achter
duurzame strategische kennisallianties tussen beroeps-
Bij het Alfa-college draait het onderwijs om kwaliteit. - Wat gebeurt er in het hoge Het Talentencentrum onderwijs en regionaal bedrijfsleven, ontdek het format
om die formule ook toe te passen in andere regio’s en
Daarbij is kennisdeling, samenwerking en de juiste Noorden?
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing toets dit aan de praktijk in concrete samenwerkingsver-
begeleiding van studenten van belang. In de workshops - Over parelsnoer en talenten
banden. Hoe zorgen we voor co-makership?
presenteren we onze werkwijze. Graag delen we zowel - Over goudmijnen en motoren Het Talentencentrum is een door het Alfa-college
de successen als de knelpunten. centraal ontwikkeld concept waarbinnen de vakken http://www.alfa-college.nl/overons/Paginas/Lectoraat.aspx
Nederlands, Rekenen, Engels en Burgerschap worden
20 uitgevoerd. Deelnemers volgen een standaard aanbod 21
Kennen jullie het Alfa-college? Wij zijn het christelijke ROC voor Noord-
pagina
pagina
1 Het parelsnoer van het Alfa-college met daarnaast flexibele en vrij te volgen onderdelen.
en Oost-Nederland. Behalve mbo-opleidingen en educatieve trajecten in
Karin Kienhuis, Jorien Benthem Centraal beleid kan leiden tot beperking van de
Groningen, Hoogeveen, Hardenberg, Emmen, Assen en Leek bieden wij
ook bedrijfsopleidingen op maat, diverse cursussen en EVC-trajecten. Zo’n
keuzevrijheden van docenten. Hierdoor kan weerstand Coöperatief leren in de mobiliteitssector
2 Het Talentencentrum en vervreemding ontstaan. In deze workshop worden de
12.000 jongeren en volwassenen volgen bij ons een opleiding, cursus of Fijbe Kruizinga, Erna Dros Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
gemaakte keuzes en de gevolgde aanpak toegelicht.
traject. Neem een kijkje op onze gloednieuwe website www.alfa-college.nl.
3 Oordeel inspectie als motor van verbetering In Hoogeveen is door partijen uit het VMBO, MBO, HBO
http://www.alfa-college.nl/studenten/talentencentrum/Paginas/de-
Onze koers kenmerkt zich door kwaliteit van onderwijs, bezielend leiderschap, Dick Koops, Folkert Sonsma en bedrijfsleven een uniek centrum opgericht, waar alle
fault.aspx
bevlogen en professionele medewerkers en dialoog met onze partners in opleidingsaspecten binnen de opleidingen Motorvoer-
4 Uitbesteding ICT, goudmijn of valkuil?
de regio. Bij de inzet van middelen kiezen we voor de kwaliteit van het Jeroen van der Ster, Henk Knevelbaard tuigentechniek en Transport & Logistiek samenkomen.
onderwijs. We werken vanuit herkenbare waarden: verbinding door Oordeel inspectie als motor van Door de nauwe samenwerking met het regionale bedrijfs-
saamhorigheid en betrokkenheid, vertrouwen en authenticiteit. Natuurlijk 5 Lectoraat, duurzame innovatie in de regionale leven gaan leerlingen, deelnemers en cursisten met op-
is dit een continu verbeteringsproces, waar we met zijn allen aan werken kenniseconomie verbetering drachten uit de beroepspraktijk aan de slag. Een leerling
Ineke Delies
en waarbij we ook voortdurend leren van elkaar. Managementstijl verwoordt het zo: ‘Je hebt helemaal niet het idee dat dit
6 Coöperatief leren in de mobiliteitssector een school is; het is net een echt bedrijf.’ Kom kennis
In interactieve workshops willen we jullie verslag doen van onze ervaringen. Gerard Krikken In februari 2010 is het Alfa-college prominent in het maken met dit contextrijke initiatief!
Maar we dagen jullie ook uit om mee te denken hoe het mbo-onderwijs nieuws geweest. De aanleiding was de publicatie door
nog beter vorm te geven. Doen jullie mee? de onderwijsinspectie van een lijst met zeer zwakke
opleidingen. Het perstumult heeft geleid tot veront-
waardiging bij medewerkers en deelnemers en heeft het
Gezond
beeld van het Alfa-college ongunstig beïnvloed. Maar
e nuc
het heeft daarnaast ook geleid tot positieve effecten en
uit het N hterheid
een omslag in denken. We hebben besloten dat de beste
manier om dit in de toekomst te voorkomen, is ervoor te
oorden
zorgen dat we onze zaken in het vervolg altijd op orde
hebben!

13. AOC Oost Branding 20
Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
vmbo-mbo-hbo.
Een oostelijke benadering
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
In 2008 startte het Groene Lyceum met de eerste lichting.
Deze groep zit inmiddels in het derde leerjaar. In deze
workshop gaan we in op de kenmerken en organisatie
van deze doorlopende leerlijn. Op dit moment richten
we ons op het ontwikkelen van een vernieuwd onder-
wijsprogramma in leerjaar 4 en 5 (MBO segment).
Deze ervaring willen we graag met u delen. Een aantal
leerlingen is aanwezig om te vertellen hoe ze werken en
welke competenties ze ontwikkelen en hoe zij zelf hun
vervolg traject zien.
http://www.hetgroenelyceum.nl
Vooruit
ki
naar het jken
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx HBO
AOC-Oost, AERES en Saxion Hogeschool hebben met - Doorlopende leerlijn
‘Het Groene Lyceum’ een opleiding voor ‘stoere eigen- - Buitenschools leren
wijsneuzen’. De leerlingen, met een Cito-score van 537 - Onderzoekend leren
of hoger en een praktische aanleg, halen in 9 jaar via - Elektronische leeromgeving
VMBO en MBO een HBO-diploma.
22 23
Het Groene Lyceum biedt leerlingen met HAVO-capaciteit een praktische,
pagina
pagina
flexibele en competentiegerichte leerweg. Deze leerlingen zijn snel, slim, 1 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
standig
vmbo-mbo-hbo. Een oostelijke benadering.
tief, zelf eren
nieuwsgierig en houden er van de handen uit de mouwen te steken. Door
Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller
het bieden van een doorlopende leerlijn zien leerlingen perspectief en
Ac al l
en socia
werken ze actief naar het HBO toe. 2 Coaching van leerlingen.
Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller
Om alle leerjaren goed op elkaar aan te laten sluiten is er nauwe afstemming
tussen AOC-Oost (VMBO en MBO) en de Hogescholen. Zo realiseren we dat 3 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
vmbo-mbo-hbo. Een oostelijke benadering.
het onderscheid tussen de verschillende fasen in de opleiding zo klein
Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller
mogelijk is.
4 Coaching van leerlingen.
Door nauwe samenwerking met bedrijven heeft het leren vanuit de praktijk Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller Coaching van leerlingen
een duidelijke plek in de opleiding. In leerjaar 3, 4 en 5 is één dag in de
week gericht op onderzoekend leren bij bedrijven. Eén van de onderzoeks- 5 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
vmbo-mbo-hbo. Een oostelijke benadering.
opdrachten voor leerjaar 3 was “onderzoek hoe Het Groene Lyceum het
Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller In de begeleiding van de leerlingen binnen Het Groene
huisje voor de managementconferentie in zou moeten richten en wat ze
Lyceum heeft coaching een centrale rol. Deze coaching
zou kunnen presenteren”. 6 Coaching van leerlingen. richt zich op het kortcyclische leren. De coach heeft
Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller
kennis van het leren van de leerling, dossierkennis en
Om deze doorlopende leerlijn te realiseren maken we gebruik van doorlopende
kennis van het bedrijf en de maatschappij. In authentieke
portfolio’s en competentie-ontwikkeling door middel van de Groene
leersituaties wordt de leerling bevraagd en gestimuleerd
Standaard (in leerjaar 4,5 en 6). De leerlingen werken met een aantrekkelijke
het eigen leerproces te plannen en uit te voeren. In deze
elektronische leeromgeving, waarbij we de nieuwste technieken op onderwijs-
workshop gaan we in op de rolbeschrijving van de coache
gebied inzetten.
en hoe we de leerlingen coachen op hun competenties.
Uitgangspunt hiervoor zijn de SHL competenties.
http://www.hetgroenelyceum.nl

14. AOC Terra Golfbreker 31
Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
vmbo-mbo-hbo.
Een noordelijke benadering
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
Voor de
In 2007 startte AOC Terra met het Groene Lyceum op de
leerling praktische
Groene School te Winsum in samenwerking met MBO die mee
Groningen. r kan
Het Groene Lyceum is een alternatief voor praktisch
ingestelde leerlingen met een havo/vwo advies. In een
vijfjarig leertraject gaan theorie en praktijk hand in hand.
Na vijf jaar heeft de leerling een volwaardig MBO-diploma
niveau 4 en daarmee een startbewijs voor alle vormen
van HBO.
Mede gezien de ervaringen in Winsum zijn binnen AOC
Terra ook de vestigingen in Emmen (2009)en Eelde (2010)
met de opleiding gestart. De vestigingen in Meppel,
Wolvega en Assen bereiden zich voor op een start per 2012.
In november 2010 won de opleiding de Onderwijsprijs
Groningen 2009-2010.
http://www.groenelyceum.nl
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
yceum,
AOC Terra is een opleidingscentrum dat VMBO-Groen, - Groen Lyceum: VMBO-MBO in één
MBO en volwassenenonderwijs (TerraNext) aanbiedt in organisatie, dat is echt doorlopend! Groen L BO
de provincies Drenthe, Groningen en Friesland. VMBO-M r!
a
in vijf ja
Onze opleidingen hebben een ‘groen karakter’: ze hebben
te maken met groen, dier, natuur & milieu.
24 25
AOC Terra MBO Groningen is een school voor middelbaar beroepsonderwijs.
pagina
pagina
Jongeren kunnen bij ons terecht voor 13 verschillende opleidingen: milieu- 2 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
beheer, tuin, park & landschap, dierverzorging, dierenartsassistent, dier- vmbo-mbo-hbo. Een noordelijke benadering.
Wim Cnossen, Jan Harbers
management, trimmer gezelschapsdieren, paardenhouderij, akkerbouw,
veehouderij, loonwerk, bloem & design en design & styling. Elke richting
4 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
biedt aantrekkelijke mogelijkheden voor werk of vervolgopleiding. vmbo-mbo-hbo. Een noordelijke benadering.
Wim Cnossen, Jan Harbers
Er wordt veel samen gewerkt met verschillende bedrijven in de regio.
Zo gaan leerlingen van de opleiding dierenartsassistent regelmatig naar de 6 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
dierenkliniek in Drachten. Leerlingen van de opleiding loonwerk (groen, vmbo-mbo-hbo. Een noordelijke benadering.
Wim Cnossen, Jan Harbers
grond en infra) krijgen les op de praktijklocatie in Slochteren en leerlingen
van de opleiding tuin, park & landschap geven maandelijks een tuinadvies
in de Wonen & Co bijlage van het Dagblad van het Noorden.
”De Groene School Winsum van AOC Terra is een christelijke school voor
VMBO-Groen, VMBO-Groen met LWOO, Praktijkonderwijs en het Groene
Lyceum.
Wij leggen een aantal accenten, zoals respect voor natuur en milieu.
Verantwoorde voeding en gezondheid én duurzaamheid. Dit alles geeft de
school een breed karakter, zodat leerlingen met hun diploma alle kanten
op kunnen.

15. Arcus College Golfbreker 1
Professionaliseren: zet het team ‘in the De aansluiting vinden met de
lead’ verander(en)de organisatie
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Human Resource Management
Een onderwijsteam wordt als pilot ingezet om deze Worsteling met veranderingen --> niet bespreekbaar
stelling te bewijzen. kunnen/durven maken --> niet kunnen/durven aan-
Om een veranderingsproces zoals de invoering CGO bij pakken --> afhankelijk worden --> regie kwijtraken -->
een docententeam te bewerkstelligen, laten we het team energie kwijtraken --> afhaken.
zélf daadwerkelijk werken aan het ontwikkelen en Docenten worden geconfronteerd met vele veranderingen:
implementeren van de nieuwe onderwijsinhoud én de competentiegericht onderwijs, een ander soort leerlingen,
organisatie daarvan. Dit proces wordt ondersteund door toename van nieuwe media / ICT in het onderwijs etc.
een expertisegroep onderwijs en een veranderteam voor Docenten worstelen met hun rol.
de onderwijsbedrijfsvoering. Een aanpak om docenten te faciliteren de regie terug
De curriculumontwikkeling, begeleiding, beoordeling te krijgen over hun eigen (loop)baan. Welke keuzes
(dmv een beoordelingsportfolio)en ICT worden vanuit kunnen docenten zelf maken. Hoe kunnen docenten
het docententeam geïntegreerd aangepakt. voorkomen dat alles hen ‘overkomt’.
Het onderwijs wordt verzorgd vanuit een tweetal leer-
werkbedrijven. De resultaten van de aanpak zijn tot nu
‘Het lek toe veelbelovend. Gebruik cgo monitor voor
kerst
eet je bi e toetje professionalisering leraren
j Arcus’
http://d.kees@arcuscollege.nl
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
In deze presentatie wordt een methodiek gepresenteerd
waarin docenten aangezet worden tot reflecteren op
De docent als manager van verwachtingen data feedback, met name op de uitkomsten van de
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing CGO monitor.
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx Onderzoeksvragen:
De docent speelt een cruciale rol in het op elkaar • Op welke wijze zijn de resultaten van de CGO monitor
Hoe komt de docent in het veranderde onderwijsland - Verfrissende integrale CGO-aanpak afstemmen van verwachtingen van leerlingen en te gebruiken voor teams van leraren zodat dit bij-
weer in zijn rol? - Nieuwe professionaliseringsinzichten werkveld, zodat het onderwijs beter en leuker wordt. draagt aan hun professionalisering?
- Verrassende toetjes Het gaat dan over ‘hoe men leert’, ‘wat er geleerd zou • Wat is er in combinatie met de CGO monitor nodig om
moeten worden’ en welke randvoorwaarden hiervoor teams van leraren te ondersteunen om hun onderwijs
De invoering van CGO is een verandertraject waarin de
noodzakelijk zijn. competentiegericht(er) te maken?
docent een spilfunctie heeft. Arcus wil met zijn aanpak Aan de hand van een ‘uit de praktijk gegrepen’ film In een workshopsetting werden docenten aangezet te
26 de docent in zijn (nieuwe) rol ondersteunen en bevestigen. (‘Brug tussen school en praktijk, een brug te ver?’) en de reflecteren op de uitkomsten van de door hen ingevulde 27
resultaten van een onderzoek door SARV International monitor. Wat zijn de geconstateerde aandachts- en
pagina
pagina
Het Arcus College is een middelgroot ROC in het verre Zuiden van het land. 1 Professionaliseren: zet het team ‘in the lead’ bij het Arcus College, worden deze verwachtingen knelpunten en hoe lossen we deze op?
Dymphy Kees, Renée Smeets
Bij het Arcus College studeren ruim 10.000 cursisten, er werken 850 duidelijk gemaakt. Dit biedt aanknopingspunten voor Opbrengst: een activiteitenplan dat onderdeel wordt
medewerkers en er worden zo’n 240 verschillende opleidingen aangeboden. 2 De docent als manager van verwachtingen de analyse van de problematiek en de manier waarop van een teamontwikkelingsplan
Dymphy Kees, Karin van Hoof, Frans Blom deze verwachtingspatronen op elkaar kunnen worden
Het Arcus College heeft een paar jaar geleden gekozen voor een integrale afgestemd.
aanpak bij de invoering van competentiegericht onderwijs, waarbij de 3 De Integrale Praktijk Opdracht als
verbindende factor
programmalijnen ‘inhoud’, ‘bedrijfvoering en ICT’ en ‘professionalisering’ Dymphy Kees, Marlene Smeets-Haest
http://dkees@arcuscollege.nl
in onderlinge samenhang worden uitgevoerd. Hierbij worden de docenten-
teams ‘on the job’ begeleid door een intern hiertoe ingericht expertisecentrum 4 De aansluiting vinden met de verander(en)
the
van onderwijskundigen. Dit vanuit het motto: ‘learning by doing’. de organisatie
The proof of ..
Dymphy Kees, Rini van Roij, Don Binnendijk
is...
pudding
(Hogeschool Zuyd), Ton Martens (People Do
De Integrale Praktijk Opdracht als
In de workshops die Arcus tijdens deze conferentie verzorgt, ligt dan ook
de nadruk op de rol en de meerwaarde die de docent kan en moet toevoegen.
Change) verbindende factor
Dit geldt voor de docent als individu, maar meer nog voor de docent als lid 5 Gebruik cgo monitor voor professionalisering Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
van een team. leraren
Miriam Goes-Daniels (Ruud de Moorcentrum, IPO’s vormen de rode draad in de opleiding. Dit zijn
Open Universiteit) opdrachten om leerlingen aan de hand van reële prakti-
De workshops bieden concrete recepten, tips en ervaringen, die anderen
wellicht helpen in het omvangrijke verandertraject waar wij allemaal midden- jksituaties te laten leren en/of te kwalificeren. Docenten
6 De docent als manager van verwachtingen
in zitten. Dymphy Kees, Karin van Hoof, Frans Blom werken samen, vanuit verschillende expertisegebieden,
aan het tot stand komen van de IPO’s. Zo verandert de
docentrol van ‘solist’ naar lid van een orkest.
In deze workshop wordt ingegaan op de kracht van de
IPO in onderwijskundige, maar ook in verbindende zin.
http://dkees@arcuscollege.nl