1. KU Leugen Humor Workshop
Hoe schrijf je satire?
Thomas Winters
@thomas_wint
thomaswinters.be

2. Over mezelf
• In academiejaren ~2016-2018 samen met Klaas Van den Broeck
quasi alle content in KU Leugen gemaakt
• 8 jaar improvisatiespeler & 50+ workshops geleid
• 3 jaar doctoraatstudent in o.a. computationele humor

3. Hoe werkt humor?

4. E.B. White
Analyzing humor is like
dissecting a frog.
You understand it better,
but the frog dies in the
process

5. Incongruentie-Resolutie Theorie
Two fish are in a tank.
Says one to the other:
“Do you know how to
drive this thing?”

6. Incongruentie-Resolutie Theorie
Two fish are in a tank.
Says one to the other:
“Do you know how to
drive this thing?”

7. Incongruentie-Resolutie Theorie
Two fish are in a tank.
Says one to the other:
“Do you know how to
drive this thing?”

8. Incongruentie-Resolutie Theorie
Two fish are in a tank.
Says one to the other:
“Do you know how to
drive this thing?”

9. Incongruentie-Resolutie Theorie
Two fish are in a tank.
Says one to the other:
“Do you know how to
drive this thing?”

10. Breek het voorspelde wereldmodel!

11. Breek het voorspelde wereldmodel!
Everyone

12. Breek het voorspelde wereldmodel!
Everyone
loved jumping

13. Breek het voorspelde wereldmodel!
Everyone
loved jumping
from the tree

14. Breek het voorspelde wereldmodel!
Everyone
loved jumping
from the tree
into the swimming pool,

15. Breek het voorspelde wereldmodel!
Everyone
loved jumping
from the tree
into the swimming pool,
so we decided to put in a little

16. Breek het voorspelde wereldmodel!
Everyone
loved jumping
from the tree
into the swimming pool,
so we decided to put in a little
water

17. Breek het voorspelde wereldmodel!
Everyone
loved jumping
from the tree
into the swimming pool,
so we decided to put in a little
water

18. Basisprincipes

19. De échte quote

20. De échte quote

21. De échte quote

22. De échte quote
Analyzing humor is like dissecting a frog:
no one laughs and the frog dies

23. ! ZET PUNCHLINE WOORD
ZO LAAT MOGELIJK !

24. Verbeter de mop
My ex-wife still misses me. But her
aim is steadily improving.
(van https://short-funny.com/best-puns.php)

25. Verbeter de mop
My ex-wife still misses me. But her
aim is steadily improving.
(van https://short-funny.com/best-puns.php)
My ex-wife still misses me. But she’s
steadily improving her aim.

26. ! VERGEET SET-UP NIET !


27. Verbeter de mop
Zegt de ene kikker tegen de andere:
“Oei, je ziet een beetje groen!”

28. Verbeter de mop
Zegt de ene kikker tegen de andere:
“Oei, je ziet een beetje groen!”
Twee kikkers zitten in de achtbaan.
Zegt de ene kikker tegen de andere:
'Voel je je wel goed? Je ziet een
beetje groen!’
(Kidsweek)

29. Verbeter de mop
Om een puzzel op te lossen moet je
bij de hoeken beginnen!
*mimet doos opendoen bij hoeken*

30. Verbeter de mop
Om een puzzel op te lossen moet je
bij de hoeken beginnen!
*mimet doos opendoen bij hoeken*
Als kind kon ik niet puzzelen. Ik kon
uren voor een puzzel zitten, en echt
niks. Maar dan heeft mijn mama mij
een trucje geleerd, en gezegd:
“Lukas, voor een puzzel moet je
gewoon beginnen met de hoeken”.
En dan is het mij eindelijk gelukt om
die doos los te krijgen.
(Lukas Lelie)

31. ! SET-UP & PUNCHLINE ZO
KORT MOGELIJK !

32. Verbeter de mop
Het regent buiten, dus besluiten Piet
en Kees om samen
gezelschapspelletjes te spelen. Ze
beslissen na wat bekvechten om
samen Monopoly te spelen. Piet, die
weet dat Kees vaak valsspeelt, zegt
snel “Goed, ik zal dan de taak van
bank op mij nemen!”. Kees, die dat
hoort, zegt dan: “Oké, maar dan wil ik
graag de stoel zijn.”

33. Verbeter de mop
Het regent buiten, dus besluiten Piet
en Kees om samen
gezelschapspelletjes te spelen. Ze
beslissen na wat bekvechten om
samen Monopoly te spelen. Piet, die
weet dat Kees vaak valsspeelt, zegt
snel “Goed, ik zal dan de taak van
bank op mij nemen!”. Kees, die dat
hoort, zegt dan: “Oké, maar dan wil ik
graag de stoel zijn.”
Piet en Kees spelen Monopoly. Dan
zegt Piet: 'Ik ben de bank!'
Vervolgens zegt Kees: 'Oké, ik ben
de stoel.’
(KidsWeek)

34. Oefeningen in humor
basisprincipes

35. Verbeter de mop
“Origineel”:
Ik ben nooit een populaire mens
geweest. Ik mocht altijd maar als
laatste kloppen op mensen die altijd
systematisch in elkaar geslagen
werden.
Punchline woorden achteraan

36. Verbeter de mop
“Origineel”:
Ik ben nooit een populaire mens
geweest. Ik mocht altijd maar als
laatste kloppen op mensen die altijd
systematisch in elkaar geslagen
werden.
Punchline woorden achteraan
Ik ben nooit een populaire mens
geweest. Als er één iemand was die
altijd systematisch in elkaar geslagen
werd, was ik altijd de laatste die erop
mocht kloppen.
(Lukas Lelie)

37. Verbeter de mop
Origineel:
According to Freud, fünf is between
fear and sex.

38. Verbeter de mop
Origineel:
According to Freud, fünf is between
fear and sex.
Punchline word achteraan via
raadsel
What is, according to Freud,
between fear and sex?
fünf

39. Verbeter de mop
Origineel:
Twee onderbroeken
ontmoeten elkaar op café.
“Waarom ben je zo bruin?”
vraagt de een aan de ander.
“Dat wil je niet weten. Ik
heb echt een kakweek
gehad.”
(van https://short-funny.com/best-puns.php)

40. Verbeter de mop
Origineel:
Twee onderbroeken
ontmoeten elkaar op café.
“Waarom ben je zo bruin?”
vraagt de een aan de ander.
“Dat wil je niet weten. Ik
heb echt een kakweek
gehad.”
(van https://short-funny.com/best-puns.php)

41. Verbeter de mop
Origineel:
Twee onderbroeken
ontmoeten elkaar op café.
“Waarom ben je zo bruin?”
vraagt de een aan de ander.
“Dat wil je niet weten. Ik
heb echt een kakweek
gehad.”
(van https://short-funny.com/best-puns.php)
Efficientheid van set-up
+ Meer verborgen Hidden interpretation
Vraag de ene onderbroek aan de
ander: “Wat is er met jou
gebeurd?”, zegt de ander: “Mijn
week was echt kak.”

42. Verbeter de mop
Wist je dat het Duitse woord
“Polizei” “Drie” betekent?

43. Verbeter de mop
Wist je dat het Duitse woord
“Polizei” “Drie” betekent?
Ik leerde altijd meer Duits uit de
popcultuur dan uit de lessen zelf. Dat
had wel bepaalde nadelen, ik dacht
heel lang dat polizei Duits was voor
“drie”.
(Lukas Lelie)

44. Verbeter de mop
Origineel:
“Fuck off if you haven’t
got anything nice to
say”

45. Verbeter de mop
Origineel:
“Fuck off if you haven’t
got anything nice to
say”

46. Verbeter de mop
Origineel:
“Fuck off if you haven’t
got anything nice to
say”
Sterkere set-up
Mother always said: “If
you haven’t got
anything nice to say,
then fuck off”
(Jimmy Carr)

47. Hoe schrijf je satire?

48. Belangrijkste concept: Associaties!
24 URENLOOP

49. Mijn echte 24 urenloop voorbereiding

50. Boek dat ik wou dat ik had toen ik KU Leugen begon
Inhoud
• Late-night shows terminologie
• Joke writing (p49-116)
• 6 topic characterics
• 6 punchline makers
• 12 joke maximizers
• Zijn technieken toegepast op formats
• Hoe op arbeidsmarkt geraken
Relevante deel
voor KU Leugen

51. Toplyn’s view on a joke
• In satire is set-up meestal je nieuwsonderwerp in één zin of
minder, plus een angle recht naar je punchline
• Punchline is dan iets onverwachts dat de verwachting / het
mentale beeld “breekt”
Set-up Punchline
Topic Angle T

52. Topic Characteristics
• Topic = Van welk nieuwsfeit begin je?
• Moet volgende eigenschappen hebben:
• Echt waar zijn
• Niet al grappig van zichzelf
• Kort samenvatbaar
• Interessant (= wijdbesproken / cool verhaal / emotionele reactie / raar)
• Aanvaardbaar om mop over te maken
 Meeste Veto artikels voldoen al aan deze eisen

53. 6 punchline makers
#1: Link twee associaties
#2: Link topics aan popcultuur
#3: Stel vragen over onderwerp
#4: Woordspeling over onderwerp
#5: Visualiseer het onderwerp
#6: Zeg het vanzelfsprekende over het onderwerp

54. #1 Associaties linken
1. Zoek de “handvaten” van onderwerp
Bv. Voor
 “KU Leuven” & “Supercomputer”

55. #1 Associaties linken
1. Zoek de “handvaten” van onderwerp
Bv. Voor
 “KU Leuven” & “Supercomputer”
2. Brainstorm lijst associaties voor elk handvat

56. #1 Associaties linken
1. Zoek de “handvaten” van onderwerp
Bv. Voor
 “KU Leuven” & “Supercomputer”
2. Brainstorm lijst associaties voor elk handvat
KU Leuven:
• Universiteit
• Grootste van België
• Luc Sels
• Eredoctoraten
• Beleidsberichten
• Hervorming blok
• Groot filosofiedepartement
• Neemt campussen over
• Examens
Supercomputer:
• Hyperefficiënte technologie
• 0’en en 1’en
• Artificiële intelligentie
• Datacenter
• Duur
• Budgetten voor onderzoekers
• Memory chips
• Supermuis en supertoetsenbord
• Supergrote robot

57. #1 Associaties linken
3. Link associaties tussen de twee om een punchline te vinden

58. #1 Associaties linken
3. Link associaties tussen de twee om een punchline te vinden
KU Leuven Supercomputer

59. #1 Associaties linken
3. Link associaties tussen de twee om een punchline te vinden
KU Leuven Supercomputer
Neemt campussen over Supergrote robot

60. #1 Associaties linken
3. Link associaties tussen de twee om een punchline te vinden
KU Leuven Supercomputer
Neemt campussen over Supergrote robot
4. Schrijf een angle van het originele topic naar de punchline

61. #1 Associaties linken
3. Link associaties tussen de twee om een punchline te vinden
KU Leuven Supercomputer
Neemt campussen over Supergrote robot
4. Schrijf een angle van het originele topic naar de punchline
KU Leuven koopt nieuwe supercomputer

62. #1 Associaties linken
3. Link associaties tussen de twee om een punchline te vinden
KU Leuven Supercomputer
Neemt campussen over Supergrote robot
4. Schrijf een angle van het originele topic naar de punchline
KU Leuven koopt nieuwe supercomputer
•(...) [terminator-robot voor VUB] zodat het efficienter campussen kan overnemen

63. #1 Associaties linken
3. Link associaties tussen de twee om een punchline te vinden
KU Leuven Supercomputer
Neemt campussen over Supergrote robot
Hervorming blok Memory chips
4. Schrijf een angle van het originele topic naar de punchline
KU Leuven koopt nieuwe supercomputer
•(...) [terminator-robot voor VUB] zodat het efficienter campussen kan overnemen

64. #1 Associaties linken
3. Link associaties tussen de twee om een punchline te vinden
KU Leuven Supercomputer
Neemt campussen over Supergrote robot
Hervorming blok Memory chips
4. Schrijf een angle van het originele topic naar de punchline
KU Leuven koopt nieuwe supercomputer
•(...) [terminator-robot voor VUB] zodat het efficienter campussen kan overnemen
•(...) [Luc Sels met soldeerbout op memory chip] Luc Sels hervormt direct de memory block

65. #1 Associaties linken
3. Link associaties tussen de twee om een punchline te vinden
KU Leuven Supercomputer
Beleidsberichten Hyperefficiënte technologie
Neemt campussen over Supergrote robot
Hervorming blok Memory chips
4. Schrijf een angle van het originele topic naar de punchline
KU Leuven koopt nieuwe supercomputer
•(...) [terminator-robot voor VUB] zodat het efficienter campussen kan overnemen
•(...) [Luc Sels met soldeerbout op memory chip] Luc Sels hervormt direct de memory block

66. #1 Associaties linken
3. Link associaties tussen de twee om een punchline te vinden
KU Leuven Supercomputer
Beleidsberichten Hyperefficiënte technologie
Neemt campussen over Supergrote robot
Hervorming blok Memory chips
4. Schrijf een angle van het originele topic naar de punchline
KU Leuven koopt nieuwe supercomputer
•(...) [terminator-robot voor VUB] zodat het efficienter campussen kan overnemen
•(...) [Luc Sels met soldeerbout op memory chip] Luc Sels hervormt direct de memory block
•(...) [Rik Torfs met een laptop met beleidsberichten] “Nu kunnen we nog sneller mijn
beleidsberichten sturen”

67. Klassikale oefening & daarna zelf ééntje

68. #2 Link aan popcultuur
• Zelfde als vorige, maar dan je onderwerp linken naar typisch
Leuvense studentendingen, bv.
• Mensen:
Luc Sels / Rik Torfs / Mark Peeters / Bloemenman ...
• Plekken:
Alma / Loempialand / Arenberg kasteel
• Studentengewoontes
Cantussen / Fakbars / Adjes / Lawaai in de Tiense ...
• Studiegerelateerde dingen:
Lessen skippen / Tot laat studeren / “Amai dat examen was makkelijk”
Je kan voor al die topics al associatielijsten klaar hebben liggen!
(zie ook https://thomaswinters.be/kuleugen#jokes-about-leuven-typicalities)

69. Oefening
• Probeer eens je onderwerp van net te linken naar een
studententopic op slimme manier

70. Andere punchline makers (Oefening voor thuis)
#3: Stel vraag over onderwerp
1. Stel vragen over onderwerp (wie, wat, waarom, hoe...)
2. Beantwoord vraag op ongewone manier via associatie van een handvat
3. Vind angle naar je punchline antwoord
#4: Woordspeling
1. Vind twee handvaten in topic
2. Maak associaties op die handvaten
3. Link associatie als ze gelijkaardig klinken of homoniem
4. Vind angle naar je punchline woordspeling

71. Andere punchline makers (Oefening voor thuis)
#5: Visualiseer topic
• Maak een mentaal beeld over het onderwerp
• Schrijf punchline o.b.v. andere interpretatie van beeld (vergroting, gelijkend op...)
• Vind angle naar je punchline beeld
#6: Zeg het vanzelfsprekende over het onderwerp
• Vraag het vanzelfsprekende over het onderwerp
• Geef het overduidelijke antwoord op die vraag
• Zoek een slimmere manier om dat antwoord te verwoorden
• Vind angle naar je punchline antwoord

72. Hoe verbeter je je mop?

73. Toplyn’s 12 Mopmaximaliseerders
Algemeen
#1: Verkort zoveel mogelijk
Zinnen, woorden, lettergrepen...
#2: Punchwoord laatste
Meest onverwachte woord op het einde
#3: Backload het onderwerp
Zet minst relevante info vooraan in topic
#4: Maak alles duidelijk
Simpel, niet ambigue
#5: Punchline niet telegraferen
Niet woorden gebruiken die je punchline al kan
weggeven
#11: Niet op de neus
Niet té directe punchline
Bijna altijd werkend
#8: Overdrijf gigantisch hard
Bv. extreem hoog/laag getal
#9: Wees specifiek
Beter om specifiek iets aan te wijzen dan algemeen
begrip
Specifieke tricks
#6: Maak punchline parallel
Soms kan je punchline heel gelijkaardig aan deel van
setup maken
#10 Rule of three
Als oplijsting, doe oplijsting van 3 dingen (2 nodig voor
patroon, 1 voor patroon breken)
Irrelevant voor KU Leugen
#7: Gebruik plofklanken & assonantie
Miniverrassing in woord & fun
#12: Consider act out

74. Probeer zelf
• Op je gemaakte mopjes van eerder

75. Hoe schrijf je satirisch
artikel?

76. Satirisch artikel schrijven
Alles start bij goede titel
• Dit is al wat 95% van je lezers gaan zien van je artikel anyway
• Maak titel door één van de vorige punchline makers te volgen
In artikel alterneer hele tijd antwoorden op volgende twee vragen:
Verhogen: Als dit waar is, wat is er nog meer waar?
Verklaren: Als dit waar is, waarom is dat logisch/waar?
Versterkt vorige punchline door absurditeit van
geschepte punchline beeld te vergroten of verklaren.
Zorgt dat artikel rond ÉÉN DING draait!

77. Verhogen & Verklaren analyse

78. Verhoog/Verklaar op de volgende artikels

79. Dat was het!
Veel succes met jullie toekomstige mopjes!
Thomas Winters
@thomas_wint
thomaswinters.be
Slides downloadbaar op
https://thomaswinters.be/talk/2022kuleugen

81. Oude, ongebruikte slides van
vorige KU Leugen workshops

82. Begin vanuit punchline
Bedenk EERST je clue, daarna pas je set-up!

83. Analogiemopjes

84. Analogie mopjes

85. Analogie mopjes

86. Begin met X, zoek Z’en, en vindt verrassende Y
• Kalender
• Heeft dagen
• (blaadjes) aftrekken
• Boyfriend
• Overtreffende trap van “Kalend”
• Kale mensen, bv Ben Crabbé, Geert Hoste, Pim Fortuyn
• Grip op tijd
• 365 dagen
• Slechte mopjes

87. Bedenk per twee op deze
manier enkele analogie
mopjes

88. Satire

89. The Hidden Formula Behind Almost Every Joke
on Late Night

90. Leg link tussen twee onderwerpen van een
verhaal/nieuwsbericht door woordassociaties

91. Recontextualisatie

92. Abstraheer verhaal
Abstraheer verhaal tot het interessante

93. Abstraheer verhaal
Abstraheer verhaal tot het interessante

95. Trucjes
• Nadat [verhaaltje], nu ook [recontextualisatie]
• Als [verhaaltje] waar is, waarom dan ook niet
[recontextualisatie]?
• Nadat [iemand] [verhaaltje] besloten had, heeft hij direct
[recontextualisatie] gedaan.

96. Abstraheer & concretiseer nu met deze artikels

97. Overige

98. Puns
As always: Maak associatiewolk rond thema
Homonym:
1. Als lang woord: splits woorden in deelwoorden of zelfs lettergrepen
2. Vindt andere betekenissen of gelijkklinkende woorden als woorddelen
3. Voeg set-up toe die twee topics verbindt
Figuurlijk
• Spreekwoorden herinterpreteren
• Gekende zegswijzen/lyrics/spreekwoorden aanpassen
• Bv: Boer → Akker → Vogelverschrikker → Vo-gel-ver-schrik-ker
• “Nee ik jaag die vogels in de verte niet weg, ik ben een vogeldichtbijschrikker”
• “He ik heb het coolste haar hier” zei de voGELverschrikker (haargel)
• “Ja, ze vinden me nogal onorthodox in het verjagen van vogels, als vogelverstikker”
• “Oh nee, van al die hooi tijdens het omploegen moet ik niezen... AKKERDJIE!”
• Wat zeg de geest van landbouwer? Boe-r
• Hoe noemen ze een boer die graag op hardcore danst? Akker
• Wat zegt een boer als hij iets beloofd? “Dat komt voor de akker!”

99. Pun Oefening
Per twee:
1. Open een random woord generator, bv
https://improapp.be/suggereerder
2. Maak zo veel mogelijk puns op dit woord (initieel enkel dat woord, later
eerst associatielijst maken, en dan puns op daarop)
3. Neem nieuw woord na 3-5-tal puns

100. Herkenbaarheid / Relatable
Gebruik herkenbare situaties & misbehave
Gebruik JOUW perspectief / leven / ervaringen!
Bv. Vertel over je schoolleven, liefdesleven, kinderen...
Begin bij relatable & interessantheid
Vertel wat mensen over je denken, of wat ze willen horen!
Bv. over je uiterlijk, cliché van je job/opleiding etc
Simple truths werken!
cfr. Louis CK
~ Monoloog bij Armando / ASSSSSSCAT

101. Herkenbaarheid Oefening
Per twee:
1. Vertel iets over jezelf:
• een job/opleiding/uiterlijk
• Wat zijn stereotypen of typische dingen?
• Een ergernis, of net iets waar je van geniet
• Ga in detail
2. Explore & Heighten hieropverder

102. Switcheroo
Draai twee hoofdzaken van interessantheid om

103. Switcheroo
Draai twee hoofdzaken van interessantheid om
• Carrying a sword on the street; in case of an attack it turned into
a cane, so people would feel sorry for him
• Carrying a bullet in his breast pocket; he claimed someone once
threw a Bible at him and the bullet saved his life.

104. Switcheroo Oefening
Per twee:
1. Neem een nieuwsbericht, feit, cliché of spreekwoord
2. Draai twee main topics om (bv onderwerp & lijdend voorwerp)
3. Schrijf een “wat als” scenario (wat als dit waar is)
 Verhogen & verkennen!

105. Regel van drie
Zeg twee dingen met logische volgorde, die wereldmodel
insinueren. Na tweede is er verwachting voor derde, dat je kan
breken.
Ook handig om grotere joke / comedy set te structureren

106. Conflicterende domeinen
Sommige opposing domains werken bijna altijd goed
voor de twee interpretaties, bv.
Kinderwereld vs Volwassenwereld
Realiteit vs Absurditeit
Non-seksueel vs Seks

107. Humor veroorzakers
Lijst van logische mechanismen voor humor
(volgens Attardo)

108. Per twee: zoek nieuws/onderwerp/inspiratie en maak
mopjes
• Analogiemop: Associatiewolk van twee niveaus diep
• Topical mop: Twee associatiewolken verbinden
• Satire: Abstraheer + recontextualiseer
• Doubling down: Mop als setup door verhogen & verklaren
• Pun: Associatie + zoek andere betekenis/rijm van deel
• Herkenbare: Relateer aan persoonlijk verhaal
• Switcheroo: Draai twee onderwerpen om
• Regel van drie: Bouw logisch patroon & breek
• Conflicterend domein: Child-Adult, Real-Absurd, Sex-non-sex

109. KU Leugen-specifieke
tips & tricks

110. Efficientie

111. Efficientie

112. Efficientie: Elk woord telt

113. Efficientie: Prikkelende visual!

114. Efficientie: Consistente stijl
→
→

115. Verwoording

116. Verwoording: Headlines

117. Meerdere ingangen

118. Verwoording: NU > Intentie

119. Inspiratie

120. Inspiratie: Wat verbindt studenten?
•
•
•
•
•

121. Inspiratie: Maak tijdlijn!
Wat komende week?
Wat komende maanden?
Jaaroverzicht van belangrijkste mutual events?

122. Inspiratie: meme-formats
Maar KU Leugen is geen meme → Vereis geen internet achtergrondkennis!

123. Inspiratie: Relatableness
Relatableness is grote bron
van humor:
Gebruik herkenbare
studentenlevencliché’s!

124. Inspiratie: Sparring partner
→

125. League of superheroes

126. League of supervillains
Stereotypen werken goed
MAAR: Probeer wel punch up:
Target moet punchbaar zijn.
Punch “verdienen”

127. Leer uit likes & feedback!
Vroeger: KU Leugen Facebookgroep
Vele reeksen zijn geboren door
goedscorende KU Leugens te
abstraheren, en opnieuw te
concretiseren

128. BREEK CONVENTIES

129. Photoshop

130. Belangrijkste KU Leugen Photoshop Tools
Quick selection Tool