2. INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM (leMBA)
Chircng trinh cao hoc Quan trj kinh doanh Quoc te
LUAN VAN TOT NGHIEP
CHIEN L i r g C PHAT TRIEN LINK VXTC KINH DOANH
XANG DAU CUA TONG CONG TY XANG DAU VIET NAM
NGUYEN VAN SlT
IEMBA#3
THANG 05, 2007
3. INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM (leMBA)
Chiro'ng trinh cao hoc Quan trj kinh doanh Quoc te
BAN LUAN VAN N A Y DLTQC N O P C H O
TRUOfNG DAI HOC IRVINE (MY)
VA
KHOA QUAN TRI KINH DOANH
(TRLTCJNG DAI HOC QUOC GIA HA N O O
BAN LUAN VAN LA M Q T PHAN BAT BUQC TRONG CHUONG TRINH
DAO TAO THAC SY QUAN TRI KINH DOANH QUOC TE
THANG 05, 2007
4. Phe duyet cua Chu-ang trinh Cao hoc quan tri kinh doanh quoc te
Chii nhiem chuong trinh
Tdi xac nhan rang ban kbda luan nay da dap ung dugc cac yeu cau mot khda luan tot
nghiep thudc chuong trinh dao tao Thac sy Quan tri kinh doanh.
Chu tich Hdi ddng
TS. Chu Thanh
Chung tdi, ky ten dudi day xac nhan rang chung tdi da dpc toan bd khda luan nay va cdng
nhan ban khda luan hoan toan dap ung cac tieu chuan cua mot khda luan Thac sy quan tri
kinh doanh.
.v.V-QV'^
iao vien hudng dan
TS. VG Xuan Quang
Cac thanh vien Hdi ddng
TS.TANGOCCAU
NCS. HA NGUYEN
TS. VU XUAN QUANG
PGS.TS.VUCONGTY
5. CAMKET
Tdi xin cam ket rang ndi dung ciia ban luan van nay chua dugc nop cho bat ky mot
chuong trinh cap bang cao bpc nao ciing nhu bat ky mot chuong trinh dao tao cap bang nao
khac.
Toi cung xin cam ket them rang ban luan van nay la no luc ca nhan cua tdi. Cac ket
qua, phan tich, ket luan trong luan van nay (ngoai cac phan dugc tricb dan) deu la ket qua
lam viec cua ca nhan tdi.
6. MUC LUC
PHAN MOf D A U 1
1. Sur can thiet va y nghla cua de tai nghien cuu 2
2. Muc tieu nghien ciru 3
3. Pham vi nghien cuu 3
4. Phuang phap nghien cuu 3
5. Nguon so lieu 3
6. Y nghia 4
7. Han che 4
8. Ket qua du* kien 4
TOM TAT NOI DUNG 5
CHU^ONG 1 CO S 5 Li'LUAN 8
1. Ban chat cua chien luge 8
2. Qua trinh xay dgng chien luge 9
3. Sy can thiet cua viec xay dung chien lu-gc ddi vdi sir phat trien 10
cua mot doanh nghiep
4. Quy trinh hoach djnh chien lu'gc 11
5. Phan tich va dir bao ca hoi, nguy ca, diem manh, diem yeu ciia 14
doanh nghiep
5.1 Mdi trudng kinh doanh va anh hudng cua nd den boat ddng kinh 14
doanh ciia doanh nghiep - Md binh PEST
5.2 Tac ddng cua mdi trudng Quoc te 15
5.3 Anh hudng cua mdi trudng Kinh te qudc dan 18
5.4 Anh hudng cua mdi trudng canh tranh nganh 20
5.5 Tdng bgp ket qua phan tich va du bao ve mdi trudng kinh doanh ben 24
ngoai
6. Anh hudng cua mdi trudng noi bo doanh nghiep 25
7. Tdng hgp ket qua phan tich noi bo doanh nghiep 29
8. Hinh thanh phvang an chien luge 31
8.1 Tdng hgp phan tich chien luge (SWOT) 31
7. 8.2 Soat xet lai he tbdng muc tieu, chuc nang, nhiem vu cua doanh 33
nghiep
9. Lu*a chon chien luge 35
10. Thyc hien chien luge 35
10.1 Soat xet lai muc tieu, dieu kien mdi trudng va cac chien luge 36
10.2 Danh gia, dieu chinh va dam bao ngudn lire 36
10.3 Xay dung ca cau to cbirc 39
10.4 Dua ra cac thay ddi 41
10.5 Danh gia lai ke hoach thuc hien 43
11. Kiem tra va danh gia ket qua 45
12. Dae thu kinh doanh xang dau va tinh hinh kinh doanh xang dan 46
tren The gidi
12.1 Dae diem cua kinh doanh xang dau 46
12.2 Tinh hinh kinh doanh xang dau tren the gidi 47
CHU^ONG 2 NGHIEM Clfu T H F C T R A N G VA PHAN f iCH XAY DlTNG 50
CHIEN LirOC P H A T TRIEN LINH VlTC KINH DOANH
XANG DAU CUA PETROLIMEX
1. Gidi thieu tdng quan ve Tdng cdng ty xang dau Viet Nam 50
2. Phan tich danh gia thuc trang kinh doanh xang dau ciia 52
PETROLIMEX
2.1 Ap dung md hinh PEST phan tich mdi trudng vT md 52
2.2 Ap dung md binh 5 lire lupng cua M.Porter phan tich ngbanh Xang 60
dau Viet Nam
3. Phan tich nguon Igc cua doanh nghiep 69
3.1 Ket qua kinh doanh xang dau 69
3.2 He tbdng ca sd vat chat ky thuat 73
3.3 Kha nang tai chinh 75
3.4 Ngudn nhan lire 75
3.5 Nhung nhan to khac 76
4. Ket luan 76
8. CHtTONG 3 KET LUAN vA KIEN NGHI 81
1. Tom tat chien lu'gc phat trien trong ITnh vuc kinh doanh Xang 81
dau ciia Petrolimex giai doan 2007 - 2015
1.1 Tam nbin 81
1.2 Su menh 81
1.3 Xac dinb he tbdng muc tieu chien luge den nam 2015 cua Petrolimex 81
1.4 Cac chien luge chuc nang 82
1.4.1 Chien luge dau tu phat trien he thong kho cang va kenb phan phdi 82
1.4.2 Chien luge Marketing 84
1.4.3 Chien luge phat trien ngudn nhan lire 86
2. Mot so ban che ciia chien luge nay 87
3. Kien nghj 88
TAI LIEU THAM KHAO 90
9. DANH MUC BANG BlEU
Hinh 1-1 Mo hinh qudn tri chien luac tdng qudt 9
Hinh 1-2: Quy trinh 8 budc Hoach dink chien luac 8
Hinh 1-3 Quy trinh xay dung chien luac theo 3 giai dogn 13
Hinh 1- 4 Mdi truang kinh doanh xet theo phgm vi 15
Hinh 7- 5 Mo hinh 5 luc luang cua M. Porter 21
Hinh 1-7 Bang tdng hap ket qua phan tich mdi trudng ben trong doanh nghiep 30
Hinh 1-8 Ma trdn SWOT 31
Hinh 2-1 Tdng truang GDP Viet Nam 54
Hinh 2-2 Ty trong cac khu vuc kinh te trong GDP (%) 54
Hinh 2-3 Von dau tu true tiep nuac ngoai phan theo nganh 55
Hinh 2-4 Viet Nam: Xudt khdu thai ky 1997-2005 57
Hinh 2-5 Ke hogch khai thac dau thd 61
Bang 2-6 Du bao nhu cau tieu thu xang dau tgi Viet Nam 63
Bang 2-7 Ca cau tieu thu xang dau Viet Nam 64
Hinh 2-8 Nhu cau xang dau cua Viet nam 2003-2015 64
Hinh 2-9 Du bao can Cung - Cau xang dau cua VN (2007-2015) 65
Hinh 2-10 Thi phan kinh doanh xang dau Viet Nam 67
Bang 2-11 Mot s6 tieu chi cu the (2001-2006) 69
Hinh 2-12 Ca cau sdn luang Tdng cdng ty Xang dau VN 70
Hinh 2-13 Ca cau sdn luang ban hang cua Tdng cdng ty so vai tdng nhu cau 70
Bang 2-14 Ca cau theo mat hang 71
Hinh 2-15 Ca cau theo mat hang 71
Bang 2-16 Ca cau theo viing mien 72
Hinh 2-17 Ca cau tieu thu theo mien 72
Bang 2-18 Bang danh gia cac yeu td mdi trudng kinh doanh ben ngoai ddi vai tdng cdng ty 77
Bang 2-19 Bang danh gia cac yeu td mdi truang ben trong cdng ty 78
Bang 2-20 Ap dung md hinh SWOT de hinh thanh chiin luac 79
10. PHAN MO DAU
1. Su can thiet va y nghia cua de tai nghien cuu:
Tdng cdng ty xang dau Viet Nam - Petrolimex la mot td chuc kinh doanh xang dau va cac
san pham hda dau tai khau ha ngudn Idn nhAt d Viet Nam, la mot tdng cdng ty manh ciia
qudc gia. Luc lugng Iao ddng tren 20 nghin ngudi vdi tren 100 cdng ty, chi nhanh, xi nghiep
cung 22 cdng ty cd phan, 3 Cdng ty lien doanh trong toan qudc doanh thu bang nam len tdi
ban 65.000 ty ddng, nop ngan sach tren 10.000 ty ddng. Hien nay, Tdng cdng ty xang dau
Viet Nam dang phan dau bet minh nham hudng tdi nhirng thanh cdng hon nira trong tat ca
cac ITnh vuc phuc vu cho qua trinh cdng nghiep hda, hien dai hda dat nude. Nghien cuu
chien luge kinh doanh cua Tdng Cdng ty xang dau Viet Nam la mot nhiem vu cue ky quan
trong, xac dinb diem manh, diem yeu cung nhu ca hdi, thach thuc cua Petrolimex trong dieu
kien nude ta dang hdi nhap, md cua, nham dua ra giai phap de phat trien Tdng cdng ty thanh
mot tap doan kinh doanh manh cua Nha nude d khau ha ngudn, lay kinh doanh xang dau lam
true chinh, da dang hda cd chpn Ipc cac mat hang va loai hinh kinh doanh, da dang hda hinh
thuc sd hiiu, day manh chuong trinh hien dai hda, nang cao nang lire hgp tac va canh tranh
trong qua trinh hdi nhap kinh te khu vuc va the gidi.
Kinh doanh xang dau la ITnh vuc kinh doanh chii dao cua Petrolimex. Hang nam, Tdng cdng
ty nhap khau 7-8 trieu m3 xang dau, chiem gan 60% thi phan ndi dia. Tuy nhien do chinh
sach kiem soat gia ban cua Nha nude doi vdi mat hang xang dau, kinh doanh xang dau cua
Petrolimex trong nhijng nam qua dat bieu qua rat thap thap tham chi cd nhiing thai diem bi
Id do gia ban trong nude thap ban gia nhap khau (chua tinh chi phi kinh doanh).
11. Vdi viec Viet nam gia nhap WTO n6n kinh t§ nude ta ngay cang hdi nhap sau ban vao kinh
te qudc t6, cac chinh sach bao bd dan dugc xoa bd trong dd cd mat hang xang dau, tinh hap
din thi trudng se tang len ddng nghTa vdi canh tranh ngay cang khdc liet ban.
Tdng cdng ty xang dliu phai hudng tdi muc tieu: kinh doanh hieu qua dam bao tich luy cho
dau tu phat trien tuong xung vdi tiem luc ciia mot hang xang dau qudc gia vdi 50 nam hinh
thanh va phat trien.
Tren thuc t8 Tdng cdng ty hien dang chii ddng tap trung mpi nd lire de gia tang ngudn luc,
nang cao chat lugng dich vu, tang tdc dau tu he tbdng ca cd vat chat, md rdng va phat trien
kenh phan phdi, tiep tuc phat trien va ciing cd thi phan ciia Petrolimex trong ca nude, day
manh tai xuat, tien tdi td chirc kinh doanh xang dau tren thi trudng cac nude trong khu vuc,
ddi mdi va hoan thien phuong thuc kinh doanh thich nghi vdi dieu kien hgp tac va canh
tranh trong khudn khd phap luat Viet Nam va qudc te, vua nang cao hieu qua kinh te vira
dam bao hieu qua chinh tri - ^^ hdi.
Tu nhung ly do tren, tac gia lua chon nghien cuu de tai vdi ndi dung: "Chien luac kinh
doanh xang dau cua Tdng cdng ty Xang dau Viet Nam den nam 2015 ".
2. Muc tieu nghien ciru:
Nghien cuu mot each cd be thong dua theo mot each nbin tdng the tren ca sd luan cu khoa
hpc ciia khda bpc quan tri kinh doanh, can cu tren dac thu, xu hudng phat tri6n ciia nganh
kinh doanh xang dau, cung nhu thuc trang ciia Tdng cdng ty xang d4u Viet Nam nhSm dat
cac muc tieu sau:
- Nghien cuu va hieu rd dugc cac luan cu khoa hpc ve xay dung chien luge kinh doanh
ciia dan vi kinh doanh
12. Hieu dugc cac cdng cu, qui trinh xay dung, hoach dinb chien luge kinh doanh cho
mot cdng ty.
- Nghien cuu cac ylu to ben ngoai anh hudng den su phat trien ciia Tdng cdng ty Xang
dau Viet Nam, danh gia mdi trudng ben trong Petrolimex.
Dua ra chien luge kinh doanh phu hgp cho Petrolimex.
Cac giai phap thuc hien chien luge nham tan dung the manh, ca hdi, ban che riii ro,
dua Petrolimex phat trien mot each cd hieu qua va tang kha nang canh tranh tren thj
trudng kinh doanh xang dau.
3. Pham vi nghien cuu:
Phan tich va xay dung chien luge phat trien ITnh vuc kinh doanh xang dau ciia Tdng
cdng ty Xang dau Viet Nam.
- Sd lieu thu thap: 2001-2006
4. Phuang phap nghien ciru
Luan van dugc nghien cuu bang hai'phuang phap:
- Phuang phap tbdng ke
- Phuang phap tinh hudng (Case study)
5.Nguon so lieu:
- Su dung cac sd lieu cua tdng cong ty xang dau Viet nam the hien qua cac bao cao
tdng ket bang nam.
- Cac tai lieu lien quan den ITnh vuc xang dau tren cac phuang tien tbdng tin dai chung
(tai lieu ciia Vien nghien cuu dau md ciia Petro Viet nam)
13. 6.Y nghia
- Tbdng qua viec nghien cuu ca sd ly luan d8 ap dung md hinh ly thuyet ve xay dung
chi^n luge kinh doanh vao thuc tiln vdi ddi tugng la Tdng cdng ty xang dau Viet
nam.
- Gdp ph^n lam giau them danh muc cac tai lieu tham khao ve mdn hpc chien luge
kinh doanh ndi chung cung nhu viec xay dung chiln luge kinh doanh Xang d§u ciia
Petrolimex d§n 2015 ndi rieng dudi goc dp khoa hpc.
7. Han che:
Kit luan rut ra chi ap dung cho ITnh vuc xang dau ciia Tdng cdng ty xang dau Viet nam. Vi
vay dl su dung ket luan rut ra tu nghien cuu nay cho cac ITnh vuc khac cho Tdng cdng ty
hoac cac Cdng ty khac can cd nhung nghien cuu bd xung.
Ve tbdi gian: chi den nam 2015.
8. Ket qua du kien
Luan van phan nay se bao ham dugc ndi dung khai quat ve tac ddng ciia mdi trudng
ben ngoai, cung nhu thuc trang kinh doanh xang dau cua Petrolimex qua cac sd lieu
dan chung ciia cac nam 2001 - 2006.
- Xay dung va hoach dinh dugc chien luge kinh doanh xang dau den nam 2015 sau khi
phan tich.
14. TOM TAT NOI DUNG
Chuang 1. Ca sd ly luan cua viec xay dung chien luge.
Chuang nay se trinh bay mot sd ndi dung ly thuyet lien quan den viec xay dung chien luac
kinh doanh, ca sd khoa bpc ciia xay dung chien luge va tam quan trpng ciia chien luge ddi
vdi su ton tai va phat trien ciia doanh nghiep. Qui trinh xay dung chien luge va md hinh ly
thuyet sir dung de phan tich cac ylu td lien quan se dugc de cap mot each ca ban vi du: Md
hinh PEST de phan tich md hinh vT md, md hinh 5 lire lugng canh tranh ciia M. Porter de
phan tich mdi trudng nganh, md binh phan tich chuoi gia tri ciia doanh nghiep, md hinh
SWOT,
Co sd ly luan tren se dugc ap dung vao tinh hudng cu the la Tdng cong ty xang dku Viet nam
vi vay ban than da bd xung phan gidi thieu mot sd diem lien quan d§n ITnh vuc kinh doanh
xang dau nhu: dac thu kinh doanh nganh hang xang dau (v6 san pham, cdng nghe..), tinh
hinh kinh doanh xang dau tren the gidi tai phan cudi ciia chuang.
Chuang 2. Nghien ciru thirc trang va phan tich xay dyng chien lu'gc kinh doanh ciia
Tdng cdng ty xang dau Viet Nam den nam 2015.
Ndi dung xuyen sudt ciia chuong nay la phan tich thuc trang kinh doanh ciia Tong cdng ty
xang dku Viet nam tbdng qua mot so danh gia ve cac chi tieu boat ddng tbdi gian qua dat
trong bdi canh va xu the ciia mdi trudng kinh doanh trong nhung nam tdi.
Ket qua ciia viec su dung cac md hinh ly thuyet trong phan cd sd ly luan ap dung cho ITnh
vuc kinh doanh xang dau se giiip ban than cd dugc nhirng ket luan nhu sau:
15. - Md hinh PEST cho tbiy xu thi ciia su thay ddi v8 mdi trudng kinh doanh Xang dau trong
nhung nam tdi chii yeu la tich cue: nen kinh tl Viet nam tang trudng, nhu c4u xang dlu tang,
cac C chi, chinh sach ciia nha nude thay ddi theo hudng tao dilu kien thuan Igi cho nhung
O
doanh nghiep kinh doanh xang dau dugc quyin quyet dinh gia ban, phu hgp vdi ca che thi
trudng, dam bao kinh doanh cd Igi nhuan, cd tich luy de dau tu phat trien. Ben canh dd cung
xuat hien nhieu nguy ca mit thi phin do sir canh tranh gay git cua nhilu ddi thii trong nganh
nhu: Sai gdn Petro, PDC (ciia Petro viet nam), Petec ...xa ban niia la cac doi tac nude ngoai
khi Chinh phii thuc hien cam kit md cua thi trudng theo cac cam kit song phuang va da
phuang.
- Md hinh phan tich chudi gia tri phan anh dugc thuc trang ndi tai cua Petrolimex trong ITnh
vuc kinh doanh xang dau the hien tren mot sd mat nhu:
+, Dilm manh: Cd he tbdng ca sd vat chat hien dai vao Ipai bac nhat Viet nam, cd mang ludi
ciia hang phii kin khap toan qudc, dpi ngQ can bd cdng nhan vien cd nhieu kinh nghiem ...
+, Diem yeu: Tinh ben vung ciia Igi the canh tranh, he tbdng kho cang tuy hien dai nhung
tinh linh ddng con chua cao: vi tri cac kho cang chii yeu dugc dau tu trudc chien tranh, kha
nang tiep nhan han che, trong khi nhirng vi tri mdi chua dugc trien khai mot each dong bd.
Mang ludi ciia hang tuy rdng Idn nhung theo xu hudng tieu diing can phai dugc nang cap,
hien dai hda va phat trien ban nua, di cung vdi nd la giai phap ve ngudn nhan lire can phai
dugc chuyen mdn hda va nang cao trinh dp. Nang suat Iao ddng binh quan cua Petrolimex so
vdi cac ddi thu canh tranh van chua cd nhieu vugt trdi.
- Md hinh SWOT: tong hgp dugc nhirng mat manh mat yeu ciia doanh nghiep trong mdi
trudng cd nhilu van hdi, tbdi ca nhung cung nhieu thach thuc khd ludng. Tren ca sd van
dung nhiing cap yeu td ben trong va ben ngoai (diem manh - Co hdi, Thach thuc - diem ylu
16. ...) de hinh thanh so bd chiln luge kinh doanh vdi nhiing hudng giai quyet phu hgp nham
gdp phan dua doanh nghiep phat trien tu nay den nam 2015.
Chuang 3: Kien nghj va ket luan
Chuang IV neu mot sd ndi dung tdm tat ve chien luge phat trien ITnh vuc kinh doanh xang
dau ciia Tdng cdng ty xang dau Viet nam bao gdm: tam nbin, su menh, muc tieu den nam
2015 va cac giai phap trien khai thuc hien chien luge.
Phan cudi ciia chuong danh gia mot sd ban che ciia de tai va kien nghi mot sd van de de mdi
trudng kinh doanh xang dau dugc thuan Igi tao dieu kien cho cac doanh nghiep kinh doanh
xang dau ndi chung cung nhu Tdng cdng ty xang dau ndi rieng phat triln on dinh va bin
virng.
17. CHUONG 1
CO SO LY LUAN
1- Ban chat cua chien lu'gc.
Cho den nay da cd rat nhieu each dinh nghTa ve chien luge. Cd tac gia quan niem chien luge
ciia doanh nghiep la nghe thuat va khoa bpc ciia viec xay dung, td chuc thuc hien va danh
gia cac quyet dinh tdng hgp giiip cho doanh nghiep cd the dat dugc cac muc tieu ciia minh.
Mot sd tac gia lai dinh nghTa chien luge doanh nghiep la tap hgp cac quyet dinh va bien phap
hanh ddng dan den viec hoach dinh va thuc hien cac chien luge nham dat dugc muc tieu ciia
doanh nghiep.
Chien luge cdn dugc hieu la mot nghe thuat va khoa hpc thilt lap, thuc hien va danh gia cac
quyet dinh lien quan nhieu chuc nang cho phep doanh nghiep dat dugc nhiing muc tieu da dl
ra.
Mot sd tac gia khac lai dinb nghTa chiln luge la phuang thuc quan trj nhSm dinh hudng
chien luge va phdi hgp cac chuc nang quan tri trong qua trinh phat trien lau dai ciia doanh
nghiep tren ca sd phan tich va du bao mdi trudng kinh doanh mot each toan dien. Mot sd
khai niem ve chien luge:
"Chiln luge la dudng hudng hoac ke hoach kit hgp cac muc tieu Idn, chinh sach va cac
chuang trinh hanh ddng thanh mot the thong nhat "(Quin,1980)
"Chiln luge bao gom muc tieu, chinh sach va cac kl hoach ''(Dess and Miller, 1993)
Vay, cd tbi dinh nghTa chiln luge ciia mot doanh nghiep la tong hgp cac boat ddng nhSm
hoach dinh, td chuc thuc hien va kiem tra, dieu chinh chiln luac kinh doanh
8
18. cua doanh nghiep dien ra lap di lap lai theo hoac khdng theo chu ky thai gian nham dam bao
ring doanh nghiep ludn tan dung dugc mpi ca hdi, thai ca ciing nhu han chi hoac xoa bd
dugc cac de dpa, cam bay tren con dudng thuc hien cac muc tieu ciia minh
2- Qua trinh xay dgng chien luge.
Ve ly thuylt, qua trinh quan tri chien lugc cd th^ dupe the hien tbdng qua md hinh sau:
Hinh 1-1: Md hinh quan tri chien lugc tong quat
Phan tich va du bao mdi Xay dung va trien khai thuc hien
trudng ben ngoai cac ke hoach ngdn han
(2) (8)
t i t.
Nghien ciiu
triet ly kinh
doanh(tam
1 ^ ''
nhtn)
muc tieu va Xet lai Quyet dinh Phan phdi Kiem tra, danh
nhiem vu —• muc tieu —• chien luac —• nguon luc 1 gia va di6u
ciia doanh (4) (5) • (6) chinh(9)
nghiep (I) J i. i i
1f 1
'
Phan tich va du bao mdi Xay dung chinh
trudng ben trong sach
(3) (7)
Hinh thanh Thuc hien Danh gia Chien lugc Chien luac dieu chinh
X - -^-4-
Qua Hinh 1 chung ta cd the thay rang qua trinh quan tri chien lugc d mot doanh nghiep dugc
chia lam 3 giai doan chii yeu: hinh thanh chien lugc, thuc thi chiln lugc, danh gia va dilu
chinh chien luac.
19. 3. Su can thiet cua viec xay dung chien lugc doi vdi su phat trien cua mot doanh nghiep
Quan tri chiln lugc cd vai trd rat quan trpng ddi vdi sir phat trien ciia mot doanh nghiep.
Thu nhdt: Nd giiip doanh nghiep tra Idi cau hoi: Chung ta dang phai cd gang lam gi trong
hien tai d% dat dugc muc tieu phat triln trong dai ban. Muc tieu phat trien trong dai ban ciia
doanh nghiep la Igi thi canh tranh, la sue manh kinh doanh va kha nang sinh Idi. Nhu da
phan tich d tren ca sd ciia Igi thi canh tranh la cac nang lire mui nhpn ciia doanh nghiep,
dugc xay dung cac ngudn lire cd gia tri va nang luc cd gia tri, nang luc mui nhpn ngay hdm
nay se mang lai Igi the canh tranh, sue manh canh tranh ciia doanh nghiep mai sau. Chien
lugc ciia doanh nghiep vach ra Id trinh de di den muc tieu dd.
Thif hai: Nd canh bao cho cac nha quan tri ve nhung thay ddi trong mdi trudng kinh doanh,
nhiing ca hdi va thach thiic mdi. Sir thay ddi trong mdi trudng kinh doanh luon dan den viec
xem xet lai va hieu chinh chien lugc kinh doanh dam bao doanh nghiep nam bat dugc cac ca
hdi tot ddi vdi su phat trien ciia nd trong dai ban ddng tbdi doanh nghiep cd dugc sir phdng
ngua thich dang ddi vdi nhiing thach thuc tu mdi trudng ben ngoai.
Thir ba Nd cung cap cho cac nha quan tri cac can cu de danh gia nhu cau ve vdn, trang thiet
bi va nhan luc, hay ndi each khac, phan bd ngudn luc ciia doanh nghiep vao cac khu vuc ho
trg thuc hien chien lugc trong doanh nghiep. Ngudn luc ciia doanh nghiep la cd ban va can
dugc dau tu sao cho cd hieu qua. Chien lugc kinh doanh la ca sd de phan bd cac ngudn luc
ciia doanh nghiep mot each hieu qua nhat. Vdi each tu duy nhu vay, cd thi thiy mot vai trd
khac ciia quan tri chien lugc la nd giiip tbdng nhat cac quyet djnh ciia cac nha quan ly ciia
doanh nghiep theo hudng ho trg thuc hien chien lugc.
10
20. 4. Quy trinh hoach djnh chien lugc.
Hoach dinh chiln lugc la giai doan dau tien trong ba giai doan ciia quan tri chien lugc. Dd la
qua trinh sir dung cac phuang phap cdng cu va ky thuat thich hgp nham xac dinb chien lugc
kinh doanh ciia doanh nghiep va tirng bd phan ciia doanh nghiep trong thai ky chien lugc
xac dinh.
Cd nhieu quan niem khac nhau ve quy trinh hoach dinh chien lugc. Cd tac gia chia quy trinh
hoach dinh chien lugc thanh nhieu budc, ciing cd tac gia quan niem quy trinh hoach dinh
chien lugc chi cd it budc. Thuc chat khac biet ve cac quan niem chi la d pham vi xac dinh
cac cdng viec can tien hanh de hoach dinh chien lugc. Cd hai quan niem tuong ddi khac
nhau ve quy trinh hoach dinh chien lugc:
Thtr nhat, quy trinh 8 budc hogch dinh chien luac
Hinh 1-2: Quy trinh 8 budc hoach djnh chien lugc
I •
3
6 7 8
2 4
5
Budc 7: Phan tich va du bao ve mdi trudng kinh doanh ben ngoai, trong dd cdt Idi nhit la
phan tich va du bao ve thi trudng. Doanh nghiep can nhan tbiic rd cac ylu to mdi trudng cd
anh hudng den boat ddng kinh doanh ciia minh va do ludng miic cudng dp, cbieu hudng anh
hudng ciia chiing.
11
21. Bu&c 2: Tdng hgp ket qua phan tich va du bao ve mdi trudng kinh doanh ben ngoai. Cac
tbdng tin tdng bgp ket qua phan tich va du bao can dugc xac dinh theo hai hudng: Thu nhat,
cac thai ca, ca hdi, thach thuc ciia mdi trudng kinh doanh. Thu hai, cac riii ro, cam bay, de
dpa,... cd the xay ra trong mdi trudng kinh doanh.
Buac 3 Phan tich va danh gia diing thuc trang cua doanh nghiep. Ndi dung danh gia can
dam bao tinh toan dien, he tbdng, song cac van de cdt yeu can dugc tap trung la: he thong
marketing, cdng tac nghien ciiu va phat trien, cdng tac td chiic nhan su, tinh hinh tai chinh
ciia doanh nghiep, ...
Budc 4: Tdng bgp ket qua phan tich va danh gia thuc trang doanh nghiep theo hai hudng ca
ban sau: Thu nhat, xac dinh cac diem manh, diem Igi the trong kinh doanh ciia doanh
nghiep. Thii' hai, xac dinh cac diem yeu, diem bat Igi trong kinh doanh dac biet la so vdi cac
ddi thii canh tranh d thai ky chien lugc. Dd la cac can cu thuc tien quan trpng nang cao tinh
kha thi ciia chien lugc.
Budc 5: Nghien cuu cac quan diem, mong mudn, y kien, ... ciia lanh dao doanh nghiep (cac
nha quan tri cap cao).
Bu&c 6: Hinh thanh mot (bay nhieu) phuong an chien lugc.
Budc 7: So sanh danh gia toan dien va lira chpn phuang an chien lugc tdi uu cho doanh
nghiep. Can danh gia toan dien va lira chpn theo muc tieu uu tien.
Buac 8: Chuang trinh boa phuang an chien lugc da lira chpn vdi hai cdng tac trpng
tam: Cu the boa cac muc tieu kinh doanh chien lugc ra thanh cac chuong trinh, phuong an,
du an va xac dinh cac chinh sach kinh doanh, cac cdng viec quan tri nham thuc hien chiln
lugc kinh doanh, phat trien doanh nghiep.
12
22. .A
Thu hai, quy trinh 3 giai doan xay dung chien luac
Hinh 1-3: Quy trinh xay dirng chien lugc theo 3 giai doan
Giai doan I
Ma tran danh gia cac yeu to Ma tran hinh anh canh Ma tran danh gia cac yeu to'
ben ngoai (EFE) tranh ben trong (IFE)
Giai doan 2
Ma tran nguy Ma tran vi tri Ma tran Ma tran ben Ma tran chien
ca, ca hdi, chien lugc va Boston(BCG) trong, ben ngoai luac chinh
diem yeu, danh gia boat (IE)
diem manh ddng
(SWOT)
Giai doan 3: Phan tich, danh gia va lira chpn chien lugc
Giai dogn 1: Xac lap be thong tbdng tin, sd lieu tinh binh tu mdi trudng kinh doanh ben
ngoai va ben trong doanh nghiep lam ca sd cho xay dung chiln lugc. Cd the su dung cac ky
thuat phan tich da dugc tdng ket nhu ma tran danh gia cac yeu td ben ngoai, ma tran danh gia
cac yeu td ben trong, ma tran binh anh canh tranh.
Giai dogn 2: Phan tich xac dinh cac ket hgp giua tbdi ca, ca hdi, de dpa,... ciia mdi trudng
kinh doanh vdi cac diem manh, diem yeu,... ciia doanh nghiep de thiet lap cac kit hgp cd thi
lam CO sd xay dung cac phuang an chien lugc ciia doanh nghiep. Cac ky thuat phan tich sir
dung la ma tran SWOT, ma tran BCG,...
13
23. Giai dogn 3: Xac dinh cac phuang an, danh gia, lua chpn va quylt dinh chiln lugc. Tu cac
ket hgp d giai doan 2, lira chpn hinh thanh cac phuang an chiln lugc. Danh gia va lira chpn
theo cac muc tieu uu tien.
5. Phan tich va du- bao ca hoi, nguy ca, diem manh, diem yeu cua doanh nghiep
5.1- Mdi trudng kinh doanh va anh hudng cua nd den boat dong kinh doanh cua doanh
nghiep-Mo hinh PEST
Mdi trudng kinh doanh dugc hieu la tdng the cac yeu to, cac nhan td ben ngoai va ben trong
van dong tuong tac Ian nhau, tac ddng true tiep gian tiep den boat ddng san xuat kinh doanh
ciia doanh nghiep. Cd the coi mdi trudng kinh doanh la gidi han khdng gian ma d dd doanh
nghiep ton tai va phat trien. Su tdn tai va phat trien ciia bat ky doanh nghiep nao bao gid
cung la qua trinh nd van ddng khdng ngirng trong mdi trudng kinh doanh thudng xuyen bien
ddng.
Cac nhan td cau thanh mdi trudng kinh doanh ludn ludn tac ddng theo cac chieu hudng khac
nhau vdi cac muc dp khac nhau den boat ddng kinh doanh ciia tung doanh nghiep cu the. Cd
cac nhan td tac ddng tich cue, anh hudng tdt den boat ddng kinh doanh ciia doanh nghiep;
nhung nhan td nay hoac la cac nhan td ben ngoai tao ra cac ca hdi, tbdi ca kinh doanh hoac
la cac nhan td ben trong, cac diem manh ciia doanh nghiep so vdi ddi thii canh tranh. Cung
cd cac nhan td tac ddng tieu cue, anh hudng xau den boat ddng kinh doanh ciia doanh
nghiep; nhiing nhan td nay hoac la cac nhan td ben ngoai tao ra cac cam bay, de dpa boat
ddng kinh doanh cua doanh nghiep, hoac la nhan td ben trong phan anh diem ylu ciia doanh
nghiep so vdi cac ddi thu canh tranh.
Do tac ddng rat Idn ciia mdi trudng kinh doanh den boat ddng kinh doanh ciia doanh nghiep
nen dc hoach dinb chien lugc khdng the khdng chii y nghien cuu, phat trien va du bao mdi
14
24. trudng kinh doanh. Can cu vao pham vi, tdng the mdi trudng kinh doanh ciia doanh nghiep
dugc phan chia theo sa dd sau:
Hinh 1- 4: Moi tru'dng kinh doanh xet theo pham vi
Mdi trudng kinh doanh qudc te
Mdi trudng kinh te qudc dan
Mdi trudng ngan h
Doanh
nghiep
A. ^A
5.2. Tac ddng cua moi tru'dng quoc te
* Nhirng anh huang cua nen chinh tri the gidi
Trudc thai ky kinh te md cua, boat ddng kinh doanh ciia cac doanh nghiep it chiu anb hudng
ciia mdi trudng qudc te. Ngay nay xu the khu vuc hoa va qudc te boa nen kinh te the gidi la
xu hudng mang tinh khach quan. Viet Nam dang xay dung nen kinh te tbi trudng theo hudng
md ciia va hdi nhap, nen kinh te qudc dan nude ta trd thanh mot phan he md cua he tbdng
Idn la khu vuc va the gidi. Hoat ddng kinh doanh ciia nhieu doanh nghiep nude ta phu thudc
vao mdi trudng quoc te ma trudc bet la nhQng thay ddi chinh tri the gidi.
15
25. Cac nhan td chii ylu phan anh thay ddi chinh tri the gidi la cac quan he chinh tri hinh thanh
tren the gidi va d tung khu vuc nhu van de toan cau hoa hinh thanh, md rdng hay pha bo cac
hiep udc da phuang va song phuang, giai quyet cac mau thuan ca ban ciia the gidi va tung
khu vuc.
Nhung nhan td nay hoac tac ddng tich cue hoac tac ddng tieu cue den boat dong ciia cac
doanh nghiep ciia mdi qudc gia ndi chung, ciia cac doanh nghiep nude ta ndi rieng.
Khdng phai chi thay ddi chinh tri ciia the gidi, tung khu vuc ma ngay ca sir thay ddi ciia the
che chinh tri ciia mot nude ciang anb hudng den boat ddng kinh doanh ciia doanh nghiep d
cac nude khac dang cd quan be lam an kinh te vdi nude dd. Sd dT nhu vay vi mpi su thay ddi
ve chinh tri ciia mot nude it nhieu deu dan den cac thay ddi trong quan he kinh te vdi cac
nude khac.
* Cac quy dinh luat phap cua cac qudc gia, luat phap va cac thong le qudc te
Luat phap ciia mdi qudc gia la nen tang tao ra mdi trudng kinh doanh ciia nude do. Cac quy
dinh luat phap ciia moi nude tac ddng true tiep den boat ddng kinh doanh ciia cac doanh
nghiep tham gia kinh doanh ciia nude do.
Mdi trudng kinh doanh qudc te va tung khu vuc lai phu thudc vao luat phap va cac thong le
qudc te. Viet Nam la mot thanh vien ciia ASEAN, tham gia vao cac thoa thuan khu vuc
thuang mai tu do theo Id trinh CEPT/ AFFTA. Cac thoa thuan nay vua tao nhieu ca hdi mdi
va cung vua xuat hien nhieu nguy ca, de dpa boat ddng kinh doanh ciia nhieu doanh nghiep
Viet Nam.
* Anh huang cua cac yeu td kinh te qudc te
Cac ylu to kinh te nhu: Miic dp tbinh vugng ciia nen kinh te the gidi (GDP, nhip dp tang
trudng kinh te, thu nhap qudc dan binh quan dau ngudi bang nam,...), kbiing hoang kinh te
16
26. khu vuc va the gidi va cac thay ddi trong quan he budn ban quoc tl, ... deu tac ddng manh
me den boat ddng kinh doanh ciia cac doanh nghiep d mpi nude tham gia vao qua trinh khu
vuc hoa toan cau hoa nen kinh te the gidi.
* Anh huang ciia cac yeu td ky thuat cdng nghe
Ky thuat cdng nghe tac ddng true tiep den ca viec su dung cac yeu to dau vao, nang suat,
chat lugng, gia thanh,... nen la nhan td tac ddng manh me din kha nang canh tranh ciia mpi
doanh nghiep.
Trong xu the toan cau hoa nen kinh te the gidi hien nay nhan td ky thuat - cdng nghe cang cd
vai trd hem do su mua ban, dich chuyen cdng nghe dugc thuc hien thuan Igi va de dang ban
so vdi trudc day. Cac doanh nghiep Idn, phat trien manh ludn phai la cac doanh nghiep cd
kha nang lam chii kha nang sang tao ky thuat - cdng nghe cao, di dau trong ITnh vuc nghien
cuu, phat trien va ludng dugc xu the.
* Anh hudng ciia cac yeu td vdn hod - xa hdi ciia dat nude
Mdi nude deu cd mot nen van boa rieng va xu the toan cau hoa tao ra phan ling giir gin ban
sSc van boa ciia tung nude. Ban sac van hoa dan tdc anh hudng true tiep trudc bet den cac
doanh nghiep thilt lap quan he mua ban true tiep vdi nude ma ho quan he. Mat khac, van
hoa dan tdc cdn tac ddng den hanh vi ciia cac nha kinh doanh, chinh tri, chuyen mdn,... ciia
nude sd tai. Dilu nay budc cac doanh nghiep budn ban vdi hp phai biet each chap nhan va
thich nghi.
17
27. 5.3 Anh hudng cua moi trudng kinh te quoc dan
* Anh hudng cua nhdn td kinh te
Cac nhan td kinh te cd vai trd quan trpng hang dau va anh hudng cd tinh quy luat din boat
ddng kinh doanh ciia mpi doanh nghiep. Cac nhan to kinh tl anh hudng manh nhit din boat
dong kinh doanh ciia cac doanh nghiep thudng la trang thai phat triln ciia nin kinh tl: tang
trudng, on dinh hay suy thoai.
NIU nen kinh te qudc dan tang trudng vdi tdc dp cao se tac ddng din nIn kinh tl qudc dan
theo hai hudng: Mot la, tang thu nhap ciia cac tang lap dan cu din din tang kha nang thanh
toan cho cac nhu cau ciia hp. Dieu nay dan tdi da dang hoa cac loai cau va xu hudng phd
bien la cau tang. Hai la, kha nang tang san lugng va mat hang ciia nhieu doanh nghiep nen
tang hieu qua kinh doanh ciia cac doanh nghiep nay. Dieu nay tao kha nang tich luy von
nhieu ban, tang cau ve dau tu md rdng kinh doanh lam cho mdi trudng kinh doanh hap dan
horn. Neu nen kinh te qudc dan dn dinh, cac boat ddng kinh doanh cung giii d muc on dinh.
Khi nen kinh te qudc dan rai vao tinh trang suy thoai nd se tac ddng den nen kinh te qudc
dan va boat ddng kinh doanh ciia doanh nghiep theo hudng ngugc lai vdi trudng hgp nen
kinh te qudc dan tang trudng.
* Anh huang cua cac nhdn td luat phap va quan ly Nha nuac ve kinh te
Viec tao ra mdi trudng kinh doanh lanh manh hay khdng hoan toan phu thudc vao yeu td luat
phap va quan ly nha nude ve kinh te,
Viec ban hanh he tbdng luat phap cd chat lugng va dua vao ddi sdng la dieu kien cho mpi
doanh nghiep cd ca hdi canh tranh lanh manh; thiet lap mdi quan he diing dan, binh dang
giu'a ngudi san xuat va ngudi tieu dung; budc mpi doanh nghiep phai lam an chan chinh, cd
trach nhiem ddi vdi xahdi va ngudi tieu dung,...vi du ca che quan ly gia dien, gia xang d4u
28. ciia Nha nude hien dang anh hudng den hieu qua kinh doanh ciia Tap doan dien luc va Tdng
cdng ty xang dau Viet nam.
Quan ly Nha nude ve kinh te la nhan td tac ddng rat Idn den boat ddng kinh doanh ciia tung
doanh nghiep. Chat lugng boat ddng cua cac ca quan quan ly Nha nude ve kinh te, trinh dp
va thai dp lam viec cua cac can bd thudc cac ca quan quan ly Nha nude tac ddng true tiep
den boat dong kinh doanh cua cac doanh nghiep.
* Anh hudng cua nhdn td ky thuat cdng nghe
Trong pham vi mdi trudng kinh te qudc dan nhan td ky thuat cdng nghe cung ddng vai trd
ngay cang quan trpng, ngay cang mang tinh chat quyet dinb ddi vdi kha nang canh tranh,
hieu qua kinh doanh ciia cac doanh nghiep.
Trong xu the toan cau boa nen kinh te hien nay, su phat trien nhanh chdng ciia mpi ITnh vuc
ky thuat - cdng nghe deu tac ddng true tiep den boat ddng kinh doanh ciia mpi doanh nghiep
cd lien quan. Vdi trinh dp khoa hpc ky thuat hien tai d nude ta hieu qua cua cac boat ddng
ling dung, chuyen giao cdng nghe da dang va se anh hudng true tiep manh me den boat ddng
ciia nhieu doanh nghiep. Neu cac doanh nghiep nude ta mudn nhanh chdng vucm len, tao
kha nang canh tranh de cd the tiep tuc dung viing ngay tren "san nha'Va vuan ra thi trudng
khu vuc va the gidi se khdng the khdng chii y nang cao nhanh chdng kha nang nghien cuu
vao phat trien, khdng chi la chuyen giao, lam chii cdng nghe nhap ngoai ma phai cd kha
nang sang tao dugc ky thuat cdng nghe tien tien.
* Anh hudng cita cac nhdn td vdn hoa xa hdi
Muc dp anh hudng ciia van boa - xa bdi, phong tuc tap quan, cung cd anh hudng rat sau sic
din boat ddng quan tri va kinh doanh ciia mpi doanh nghiep, tac ddng
19
29. true tiep den viec hinh thanh mdi trudng van boa doanh nghiep, van boa lam viec theo nhdm
cung nhu thai dp cu xii, ung xu ciia cac nha quan tri, i^ban vien tiep xiic vdi cac ddi tac kinh
doanh cung nhu khach hang,...
* Anh hudng cua cac nhdn td tu nhien
Cac nhan td tu nhien bao gdm cac ngudn lire tai nguyen thien nhien cd the khai thac, cac
dieu kien ve dia ly nhu dia hinh, dat dai, cac ylu td thai tilt, khi bau,...d trong nude cung
nhu tung khu vuc.
Cac dieu kien tu nhien cd the anb hudng den boat ddng ciia tung doanh nghiep khac nhau:
tai nguyen thien nhien tac ddng cd tinh chat quyet dinh den boat ddng ciia cac doanh nghiep
khai thac; dia hinh va sir phat trien ciia ca sd ha tang tac ddng din viec lira chpn dia diem
ciia mpi doanh nghiep.
5.4- Anh hudng cua mdi tru'dng canh tranh nganh
Mot nganh san xuat hep hay nganh kinh te ky thuat bao gdm nhieu doanh nghiep c6 the dua
ra cac san pham dich vu gidng nhau hoac tuong tu cd the thay the dugc cho nhau. Nhiing vat
giong nhau nay la nhiing san pham hoac dich vu nham cung thoa man nhung nhu cau tieu
diing ca ban nhu nhau, chang han, nhung tam Igp nha bang kim loai va nhung tam Igp nha
bang nhua dugc su dung trong xay dung la nhung vat thay the dugc cho nhau. Mac du cdng
nghe san xuat khac nhau, nhung hai doanh nghiep san xuat tam Igp bang kim loai va doanh
nghiep san xuat tam Igp bang nhua la cung mot nganh san xuat ca ban gidng nhau. Bdi vi hp
phuc vu cho cung mot nhu cau khach hang - nhu cau ciia cac cdng ty xay dung.
Thong qua md hinh nam luc lupng ciia M. Porter xay dung nham phan tich va
20
30. phan doan cac th6 luc canh tranh trong moi truang nganh dk xac djnh cac ca hoi va de doa
doi vdi doanh nghiep.
Hinh 1- 5: Mo hinh 5 lire lu^gng cua M. Porter
Cac doi thii
tilm tang
1 '
Cac dd'i thu canh tranh
trong nganh
Ngudi Khach
^ bang
cung cap H
Su tranh dua cua cac
doanh nghiep bien cd
J i
San pham
thay the
* Khach hang
Khach hang ciia doanh nghiep la nhiing ngudi cd nhu cau vl san pham (dich vu) do doanh
nghiep cung cap. Doi vdi mpi doanh nghiep khach hang khdng chi la cac khach hang hien tai
ma phai tinh din ca cac khach hang tiem an. Khach hang la ngudi tao ra Igi nhuan, tao ra sir
thing Igi ciia doanh nghiep.
Cku vl san pham (dich vu) ciia khach hang la nhan to dau tien anh hudng cd tinh quylt dinh
din mpi hoat ddng kinh doanh ciia doanh nghiep. Nhu cau ciia khach hang la mot pham tru
21
31. khdng gidi ban, doanh nghiep nao bilt khai thac va biln nhu cau ciia hp thanh cku cua minh
thi doanh nghiep dd nam chic phan thing trong kinh doanh. Doanh nghiep nao khdng chii y
den dieu nay trudc sau cung se bi that bai. Trong thuc tl, khach hang ciia doanh nghiep cd
the la ngudi tieu dung true tiep va cung cd the la doanh nghiep thuang mai tham gia vao qua
trinh tieu thu san pham cua doanh nghiep.
* Cac doi thu canh tranh trong nganh
Cac ddi thii canh tranh ciia doanh nghiep bao gdm toan bd cac doanh nghiep dang kinh
doanh cimg nganh nghe va cung khu vuc thi trudng vdi nganh nghi kinh doanh cua doanh
nghiep.
Theo M.Porter 8 van de sau se anh hudng rat Idn den sir canh tranh giira cac ddi thu: Sd
lugng ddi thii canh tranh la nhieu hay it? Muc dp tang trudng ciia nganh la nhanh hay cham?
Chi phi luu kho hay chi phi cd dinh la cao hay thap? Cac ddi thii canh tranh cd dii ngan sach
de khac biet hoa san pham hay chuyen hudng kinh doanh khdng? Nang luc san xuat ciia cac
ddi thii cd tang hay khdng va neu tang thi kha nang tang d tdc dp nao? Tinh chat da dang san
xuit kinh doanh ciia cac ddi thii canh tranh d muc dp nao? Muc dp ky vpng ciia cac ddi thu
canh tranh vao chien lugc kinh doanh ciia hp va su tdn tai cac rao can rdi bd nganh.
* Cac doanh nghiep se tham gia thj tru'dng (doi thii tiem an)
Cac doanh nghiep se tham gia vao thj trudng la ddi thii mdi xuat hien hoac se xuit hien tren
khu vuc thi trudng ma doanh nghiep dang va se boat ddng. Tac ddng ciia cac doanh nghiep
nay doi vdi boat ddng kinh doanh ciia cac doanh nghiep din dau hoan toan phu thudc vao
sue manh canh tranh ciia cac doanh nghiep do (quy md, cdng nghe chi tao,...).
Theo M.Porter nhiing nhan td sau tac ddng din qua trinh tham gia tbi trudng ciia cac doi thii
mdi: Cac rao can tham nhap tbi trudng, hieu qua kinh tl ciia quy md, bat Igi ve chi phi do
22
32. cac nguyen nhan khac, su khac biet hoa san pham, yeu ve vdn cho su tham nhap, chi phi
chuyen ddi, su tiep can dudng day phan phdi, cac chinh sach thudc quan ly vT md.
* Sue ep tu phia cac nha cung cap
Cac nha cung cap hinh thanh cac thi trudng cung cap cac yeu td dau vao khac nhau bao gom
ca ngudi ban thiet bi, nguyen vat lieu, ngudi cap vdn va nhiing ngudi cung cap Iao ddng cho
doanh nghiep.
Tinh chat ciia cac thi trudng cung cap khac nhau se anh hudng d muc dp khac nhau den boat
ddng kinh doanh ciia doanh nghiep. Tbi trudng mang tinh chat canh tranh, canh tranh khdng
hoan bao hay dpc quyen; thi trudng cd hay khdng cd su dieu tiet Nha nude; tinh chat dn dinh
hay khdng dn dinh ciia tbi trudng tac dong den boat ddng mua sam va du triJ cung nhu boat
ddng tuyen dung Iao ddng ciia tung doanh nghiep.
Theo M.Porter cac nhan td sau se tac ddng true tiep va tao ra sue ep tu phia cac nha cung cap
tdi boat ddng mua sam va du trii cung nhu boat ddng tuyen dung Iao ddng ciia tung doanh
nghiep: Sd lugng nha cung cap it (nhieu), tinh chat thay the ciia cac yeu td dau vao la khd
(de), tam quan trpng ciia cac yeu td dau vao cu the ddi vdi boat ddng cua doanh nghiep, kha
nang cua cac nha cung cap va vi tri quan trpng den muc dp nao ciia doanh nghiep ddi vdi cac
nha cung cap.
* Sue ep cua cac san pham thay the
San pham thay the la mot trong nhiing nhan td quan trpng tac ddng den qua trinh tieu thu san
pham ciia doanh nghiep.
Ky thuat - cdng nghe cang phat trien se cang tao ra kha nang tang sd loai san phim thay thi.
Cang nhilu loai san pham thay the xuat bien bao nhieu se cang tao ra sue ep Idn din boat
ddng tieu thu san pham ciia doanh nghiep.
23
33. 5.5. Tong hgp ket qua phan tich va du bao ve moi trudng kinh doanh ben ngoai
Qua phan tich anb hudng ciia cac yeu td trong moi trudng kinh doanh, xac dinb thu tu ciia
cac thai ca, ca hdi cung nhu cac de dpa, riii ro de cd hudng sir dung hoac phdng ngua trong
qua trinh hoach dinh chien lugc.
Viec tdng hgp va danh gia dugc tien hanh theo phuang phap cho dilm dl danh gia chieu
hudng va muc dp tac ddng ciia cac yeu td mdi trudng kinh doanh den boat ddng cua doanh
nghiep. Bang tdng bgp ket qua phan tich mdi trudng kinh doanh ben ngoai cd dang sau (vi
du minh hoa ve mot doanh nghiep)
Bang 1- 6: Bang tong hgp ket qua phan tich mdi trudng kinh doanh ben ngoai
Cac nhan td' mdi trudng Muc dp Miic dp Xu Diem
Ben ngoai Quan trpng cua tac dong hudng t6ng
nhan td ddi vdi cua nhan td ddi tac dong hap
nganh vdi
doanh nghiep
(1) (2) (3) (4) (5)
1. Thi trudng md rdng 3 3 + +9
2. Kinh te tang trudng 2 3 + +6
3. Chuyen giao ky thuat - cdng 2 3 + +6
nghe
4. Nguon nguyen lieu trong nude 2 3 - -6
khan hiem
5. Ddi thii cd ky thuat - cdng 3 3 - -9
nghe cao
24
34. Cdt (1): Liet ke cac yeu td mdi trudng ben ngoai quan trpng nhat theo quan niem ciia doanh
nghiep qua phan tich
Cot (2): Xac dinh muc dp quan trpng ciia tung yeu td mdi trudng ben ngoai ddi vdi nganh
san xuat. Phuang phap danh gia la phuang phap cho diem. Thang diem danh gia theo 3 muc:
cao =3; trung binh = 2; thap =1
Cdt (3): Xac dinb muc dp tac ddng ciia tung yeu td mdi trudng ben ngoai ddi vdi doanh
nghiep. Phuong phap danh gia la phuang phap cho diem. Thang diem danh gia theo 4 muc:
nhieu =3, trung binh =2, it =1, khdng tac ddng = 0
Cdt (4): Xac dinh tinh chit tac ddng ciia tung nhan td theo hai hudng: neu nhan td do tac
ddng tich cue thi bieu dien bdi dau (+), cdn neu nhan td dd tac ddng tieu cue thi bieu dien
dau (-).
Cdt (5): Xac dinh dilm ciia tung yeu td, lay diem cdt (2) nhan vdi diem cdt (3) va lay dau cot
(4).
Qua bilu tdng hgp cd the xac dinh dugc thu tu ciia cac ca hdi cung nhu de dpa lam ca sd
hoach dinh chien lugc.
6. Anh hudng cua moi trudng noi bp doanh nghiep
Mdi trudng ndi bd ciia doanh nghiep bao gdm tat ca cac ylu td va be thong ben trong ciia
doanh nghiep. Cac doanh nghiep phai phan tich mot each sau sic cac ylu td ndi tai dd nhim
xac dinh rd mat manh va mat yeu ciia minh. Tren ca sd sd dd dua ra cac bien phap nham
phat buy nhiing dilm manh va giam hot dilm ylu de dat dugc Igi the toi da. De danh gia
tinh binh ndi tai (ngudn lire) doanh nghiep cd thi sii dung nhieu phuang phap khac nhau nhu
danh gia theo chudi gia tri (true tilp va ho trg) tren cac mat nhu: nang lire tai chinh, be thong
25
35. C sd vat chat, kenh phan phdi, thuang hieu, ngudn nhan lire ... Muc dich ciia viec danh gia
O
nay se cho cbiing ta biet dugc dau la Igi the canh tranh hay cdn ggi la nang lire dac thu ciia
doanh nghiep. Nang lire dac thii cd the la: hilm cd, khd bit chudc, khd thay thi tuong duomg
.... va quan trgng la ddi thii canh tranh se mat bao nhieu thai gian de phat trien dugc dac thu
nhu doanh nghiep minh. Ddi vdi tung doanh nghiep, tung nganh kinh doanh vai trd va tam
quan trpng ciia mdi nhan td trong chudi gia tri ciia doanh nghiep se khac nhau vi du ddi vdi
nganh thuang mai tbi bp phan hau can, logistic (supply chain) va kenh phan phdi la cue ky
quan trpng, trong khi ddi vdi doanh nghiep dich vu (nhu nha bang, khach san..) tbi yeu td
con ngudi lai quan trpng ban. Tuy vay nhiing yeu td sau cd the la nhung cau thanh chung
nhat hinh thanh nen ngudn luc ciia doanh nghiep:
* Hoat dong Marketing
Cd the hieu marketing la qua trinh ke hoach hda va thuc hien cac y tudng lien quan den viec
hinh thanh, xac dinh gia ca, xiic tien va phan phdi hang hda va dich vu de tao ra su trao ddi
nhim thoa man cac muc tieu ciia mpi ca nhan, td chuc.
Muc tieu ciia marketing la thoa man cac nhu cau va mong mudn cua khach hang ben ngoai
va ben trong doanh nghiep, dam bao dugc cung cap san pham (dich vu) on dinb vdi chit
lugng theo yeu cau ciia san xuit va gia ca phai phu hgp nham giiip doanh nghiep gianh thang
Igi trong canh tranh va dat dugc Igi nhuan cao trong dai ban. Nhu tbi, ngay tu khi mdi xuat
hien va cho tdi ngay nay boat ddng marketing ludn va ngay cang ddng vai trd rat quan trpng
ddi vdi boat ddng ciia mpi doanh nghiep. Hoat ddng marketing ciia doanh nghiep cang cd
chat lugng va d pham vi rdng bao nhieu doanh nghiep cang cd the tao ra cac Igi thi canh
tranh vdi cac ddi thu biy nhieu.
26
36. * Kha nang san xudt, nghien cuu va phat trien
Kha nang san xuat la ylu to quan trpng anh hudng Idn din boat ddng kinh doanh ciia doanh
nghiep. Kha nang san xuat ciia doanh nghiep thudng tap trung chii ylu vao cac vin dl nang
luc san xuat nhu quy md, ca ciu, trinh dp ky thuat san xuit, hinh thuc to chuc qua trinh san
xuat,... Cac nhan td tren tac ddng true tilp din chi phi kinh doanh cung nhu tbdi han san
xuat va dap ung cau vl san phim (dich vu). Day la mot trong cac dilu kien khdng the thieu
tao ra Igi the canh tranh ciia doanh nghiep.
Nghien cuu va phat trien la boat ddng cd muc dich sang tao san phim (dich vu) mdi va khac
biet boa san pham. Kinh doanh trong dieu kien canh tranh khu vuc va qudc te, kha nang
nghien cuu va phat trien ciia doanh nghiep la dieu kien ca ban de doanh nghiep cd the tao ra
san pham (dich vu) ludn phu hgp vdi cau thi trudng, day nhanh toe dp ddi mdi cung nhu
khac biet boa san pham, sang tao vat lieu mdi thay the,... Cac van de tren tac ddng true tiep
va rat manh den cac Igi the canh tranh ciia doanh nghiep.
Ddi vdi ITnh vuc kinh doanh xang dau nhu Tdng cdng ty xang dau Viet nam thi yeu td ve
dam bao ngudn, he tbdng ca so vat chat nhu kho be, dudng dng, kenh phan phoi... dugc xem
la nhan td ky thuat cd vai trd cue ky quan trpng trong viec hinh thanh nen ngudn lire ciia
minh.
* Nguon nhan luc
Nhan lire la luc lugng Iao ddng sang tao ciia doanh nghiep. Toan bd lire lugng Iao ddng ciia
doanh nghiep bao gom ca Iao ddng quan tri, Iao ddng nghien cuu va phat trien, Iao ddng true
tilp va gian tilp tham gia vao cac qua trinh hoat ddng san xuit kinh doanh deu cd vai trd
quylt dinh din sir thanh cdng hay thit bai ciia doanh nghiep.
27
37. Do vai trd anb hudng cd tinh chat quylt dinh ciia ngu6n nhan lire, doanh nghiep can ludn
ludn chii trpng trudc bet den dam bao so lugng, chit lugng va ca ciu ciia ba loai Iao ddng:
can bd lanh dao doanh nghiep, cac nha quan tri cip trung gian, cip thap va dpi ngu cac thg
ca, nghe nhan, cdng nhan cd tay nghe cao, dpi ngu ban hang... Ben canh do doanh nghiep
phai dam bao dugc cac dieu kien vat chit - ky thuat can thilt va to chuc Iao ddng sao cho tao
ddng lire phat buy bet tiem nang ciia dpi ngu Iao ddng nay. Mot doanh nghiep sd hiru dpi
ngu lanh dao cd trinh dp cd tam nbin vdi dpi nghu can bd cdng nhan vien lam viec cd trach
nhiem, hieu qua dugc xem la mot diem manh. Ngugc lai khi ngudn nhan lire ciia doanh
nghiep khdng cd dieu kien de phat buy nang luc ciia minh, trinh dp va ky nang chuyen mdn
ban che, dpi nghu lanh dao kem ...thi cho du doanh nghiep cd lua chpn dugc chien lugc
diing dan di chang nua thi chien lugc dd cung khdng the trd thanh hien thuc. Vi vay khi danh
gia dnb hinh ndi tai ciia doanh nghiep, nhan to con ngudi can phai dugc xem xet va phan
tich mot each ky ludng va khach quan.
* Ca cau td chuc cua doanh nghiep
Co ciu to chuc bd may quan tri la tdng hgp cac bd phan khac nhau cd mdi lien he va quan he
phu thudc lln nhau, dugc chuyen mdn hda, dugc giao nhiing trach nhiem va quyen ban nbit
dinh va dugc bd tri theo tung cap nham thuc hien cac chuc nang quan tri ciia doanh nghiep.
Quan tri doanh nghiep tac ddng manh me den boat ddng Iao ddng sang tao ciia dpi ngu Iao
ddng, din su dam bao can bing giira doanh nghiep vdi mdi trudng ben ngoai cQng nhu can
doi cd hieu qua cac bp phan ben trong doanh nghiep; mat khac, giira quan tri doanh nghiep
va chit lupng san phim cd quan he nhan qua,... nen tac ddng manh me den hieu qua boat
ddng ciia doanh nghiep. Mot doanh nghiep cd md hinh td chuc phu bgp vdi chuc nang ciia
doanh nghiep se giiip doanh nghiep giai phdng dugc mgi ngudn lire khuyin khich ddng vien
28
38. dugc tat ca mpi ngudi tham gia cdng hien sue luc ciia minh giiip vao sir phat trien ciia doanh
nghiep va ngugc lai.
* Tinh hinh tai chinh doanh nghiep
Tinh hinh tai chinh doanh nghiep tac ddng true tiep den ket qua va bieu qua kinh doanh
trong mpi giai doan phat trien ciia doanh nghiep. Mpi boat ddng dau tu, mua sam, du trii, luu
kho,... ciing nhu kha nang thanh toan ciia doanh nghiep d mpi tbdi diem deu phu thudc vao
kha nang tai chinh cua nd. Kha nang tai chinh ciia doanh nghiep anh hudng den qua trinh
thuc thi chien lugc, mot chien lugc kha thi va phu hgp se khdng the thuc bien dugc neu
doanh nghiep dd khdng cd kha nang buy ddng dii ngudn vdn theo yeu cau.
Khi danh gia tinh binh tai chinh ciia minh doanh nghiep can tap trung vao cac van de chii
yeu nhu cau ve vdn va kha nang buy ddng vdn, viec phan bd vdn, bieu qua sir dung vdn san
xuat - kinh doanh chung d doanh nghiep va tung bd phan ciia nd, cac chi tieu tai chinh tdng
hgp danh gia vi the canh tranh ciia doanh nghiep,...
Mot doanh nghiep cd diem manh tren phuang dien tai chinh the hien d cho: tinh hinh tai
chinh ciia doanh nghiep dd lanh manh, cd ty le tdi uu giiia vdn vay va vdn chii sd hiiu, cd
kha nang buy ddng vdn mot each nhanh chdng dac biet la nhiing ngudn vdn Idn dap ling kip
tbdi nhu cau dau tu phat trien ciia doanh nghiep.
7. Tong hgp ket qua phan tich noi bo doanh nghiep
Muc tieu ciia tdng hgp kit qua, phan tich va danh gia ve mdi trudng ndi bd la xac dinh cac
dilm manh, ylu ciia ban than doanh nghiep. Viec tdng hgp va danh gia dugc tiln hanh theo
phuong phap cho diem tuong tu bang tdng hgp ket qua phan tich va du bao vl mdi trudng
ben ngoai. Dilu nay se cho phep nhung nha hoach dinh chien lugc cd dugc danh gia mang
29
39. tinh dinb lugng hon, sau sac va chi tiet ban tranh tinh trang dinh tinh, mang tinh chung
chung khdng cd can cu va ca sd thuyet phuc.
Bang sau la vi du minh boa sau khi phan tich mdi trudng ben trong ciia mot doanh nghiep.
Bang 1-7: Bang tong hgp ket qua phan tich moi trudng ben trong doanh nghiep
Cac nhan to' mdi trudng Miic dp Miic dp Xu Die'm
Ben trong Quan trpng tac ddng hudng tong
ciia nhan to' ddi cua nhan to' dd'i tac hgp
vdi vdi ddng
nganh doanh nghiep
(1) (2) (3) (4) (5)
1. Tai chinh tdt 2 2 + +4
2. Nguon Iao ddng doi dao, gia 3 1 + +3
ca nhan cdng thap
3. Gia ca canh tranh 1 1 + +1
4. Chat lugng Iao ddng thap 2 2 - -4
5. Phan Idn thiet bi cdng nghe 3 3 -9
cdn lac hau
30
40. 8. Hinh thanh phuang an chien lugc
8.1.T6ng hgp phan tich chien lugc (SWOT)
De binh thanh cac y tudng chiln lugc tren ca sd ca hdi, nguy ca, manh va yeu can sir dung
ma tran ca bdi - nguy ca - diem manh - diem ylu (SWOT). Ma tran SWOT la mot ma tran
ma true tung md ta cac diem manh, dilm ylu va true boanh md ta cac ca hdi, nguy ca doi
vdi boat ddng kinh doanh ciia doanh nghiep trong thai ky chien lugc; cac d la giao diem ciia
cac d tuong ung md ta cac y tudng chiln lugc cd the nham tan dung ca hdi, khai thac diem
manh, ban che nguy ca cung nhu khac phuc diem yeu.
Sau day la mot vi du minh hoa khi de cap den mot doanh nghiep ndi chung.
Hinh 1-8: Ma tran SWOT
Cac yeu to 1. Cac diem manh (S) 2. Cac diem yeu (W)
ndi bd 1.1 Tai chinh tuong dd'i td't 2.1 Chat lugng Iao ddng
doanh nghiep 1.2 Ngudn Iao ddng doi dao thap
Cac vdi gia nhan cdng thap 2.2 Phan Idn thiet bi cdng
yeu to' 1.3 Mot sd cd ky thuat hien nghe cdn lac hau
mdi trudng dai
kinh doanh ben ngoai
l.Cahpi
1.1 Thi trudng md rdng Tham nhap sau ban vao thi Dau tu cdng nghe mdi
1.2 Chuyen giao ky thuat - trudng bien tai (0|S|) (O2W,)
cdng nghe Md rdng thi trudng bing san
phim cd chat lugng ngay
cang cao (O2S3)
31
41. 2. De dpa (T)
2.1 Dd'i thu cd ky thuat cao Giu viing thi phan (TiS,) Tim kiem thi trudng mdi
2.2 Chat lugng nguyen lieu cho san pham hien tai
kem (T.W^)
Ma tran SWOT la mot cdng cu quan trpng giiip cac chien lugc gia phat trien 4 nhdm chien
lugc sau:
- Cac chien luac diem mgnh - ca hoi (SO): Su dung nhung diem manh ben trong Cdng ty de
tan dung nhirng ca hdi ben ngoai.
- Cac chiin luac diim yeu - ca hoi (WO): Cai thien nhiing dilm ylu ben trong bang each tan
dung nhiing ca hdi ben ngoai.
- Cac chien luac diim mgnh - nguy ca (ST): Tan dung dilm manh ciia doanh nghiep de tranh
hoac giam di anh hudng ciia nhiing mdi de dpa ben ngoai.
- Cdc chiin luac diim yiu - nguy ca (WT): Nham phdng thii va lam giam di nhiing ylu dilm
ben trong dl tranh nhiing mdi de dpa ciia mdi trudng ben ngoai.
32
42. 8.2. Soat xet lai he thong muc tieu, chuc nang, nhiem vu cua doanh nghiep
Muc tieu dugc hieu khai quat nhat la cai "dich"can dat tdi. Mdi doanh nghiep cung nhu tung
bp phan ciia doanh nghiep deu cd muc tieu cua minh. Muc tieu ciia doanh nghiep cd the
dugc xac dinh cho toan bd qua trinh tdn tai va phat trien va cung cd the chi gan vdi tung giai
doan phat trien nhat dinb ciia doanh nghiep. He tbdng muc tieu chiln lugc la cac tieu dich
ma doanh nghiep xac dinb trong mot thai ky chien lugc xac dinh.
Muc tieu can phai dat tieu chi "SMART"nghTa la cu the rd rang cd dinh lugng, kha thi cd the
thuc hien dugc vdi tbdi gian dugc xac dinb trong tuong lai. Muc tieu cd the la doanh thu, Igi
nhuan, thi phan,qui md doanh nghiep ... tuy theo muc dp uu tien va kha nang danh gia ciia
doanh nghiep
Thic nhdt, neu theo tinh thu bac ciia muc tieu se phan toan bd be tbdng muc tieu ciia
doanh nghiep thanh muc tieu cao cap va muc tieu thu cap.
Thic hai, neu theo tinh chat cu the ciia be tbdng muc tieu se phan chia toan bd he
thong muc tieu thanh muc tieu tong quat va muc tieu cu the.
Thie ba, xet theo pham vi se cd muc tieu cap doanh nghiep va muc tieu cap bd phan
doanh nghiep.
Thu tu, xet theo tbdi gian se phan toan bd he tbdng muc tieu thanh muc tieu dai ban
va muc tieu ngan ban ban.
Nhung du xet d gdc dp nao thi be tbdng muc tieu ciia doanh nghiep ciing cd quan he mat
thilt vdi nhau va be tbdng muc tieu dd phai dam bao cac yeu cau sau: Tinh nhat quan, tinh
cu thi, tinh kha thi, tinh linh boat. Viec hinh thanh he tbdng muc tieu chiln lugc chiu anh
hudng ciia cac nhan td sau:
33
43. Thic nhdt, tam nhin, su menh va be thong muc tieu ciia doanh nghiep.Tim nbin va su
menh ciia doanh nghiep thudng chua dung nhung ndi dung ca ban la: cac chuc nang,
nhiem vu chii yeu ciia doanh nghiep; cac muc tieu cho sudt quang ddi tdn tai va phat
trien ciia doanh nghiep; cac gia tri can dat ciia doanh nghiep. Tat ca cac van de tren
deu chi phdi toan bd qua trinh tdn tai va phat trien ciia doanh nghiep nen cung chi
phdi boat ddng ciia doanh nghiep. Vi the, tam nbin va su menh la mot trong cac xuat
phat diem khdng the bd qua khi tien hanh hoach dinh chien lugc.
Thic hai, cac ca hdi va de dpa ddi vdi boat ddng kinh doanh ciia doanh nghiep.Cac ca
hdi Cling nhu nguy ca deu tac ddng true tiep den viec hinh thanh be tbdng muc tieu
cua doanh nghiep.
Thic ba, cac diem manh va yeu ciia ban than doanh nghiep trong giai doan xay dung
chien lugc. Mpi ket qua phan tich va danh gia diem manh va yeu ciia doanh nghiep
deu dugc su dung va can nhac xem trong thdi ky xay dung chien lugc, be thong muc
tieu nen nhu the nao de dam bao rang vdi cac diem manh, yeu dd chiing mang tinh
kha thi tren ca sd phat buy dugc cac diem manh.
Thu tu, cac giai phap cd the de tan dung ca hdi, diem manh cung nhu tranh cac cam
bay va khac phuc diem yeu ciia ban than doanh nghiep.
Thic nam, ylu td tbdi gian.Thdi gian la ylu td quan trpng tac ddng den muc tieu chiln
lugc. Do dai ciia tbdi gian tinh tu khi phat hien cac ca hdi, de dpa, diem manh, dilm
ylu cho din liic cac van de dd trd thanh hien thuc quyet dinh den viec cd dii dk thuc
hien cac giai phap cin thiet hay khdng. Cd the cd ca hdi doanh nghiep tan dung dugc
mot each triet dk, cd nguy ca doanh nghiep ban chi hoac tham chi xoa bd dugc do cd
34
44. dii thdi gian de thuc bien cac giai phap cin thilt va ngugc lai neu khdng cd dii thdi
gian can thiet cac van de tren khdng biln thanh hien thuc,...
Lira chpn cac muc tieu chien lugc dugc cac nha hoach dinh thuc bien tren ca sd phan tich
cac nhan td anh hudng den be tbdng muc tieu chiln lugc cu thi nhu lira chpn cac muc tieu
lien quan den khdi lugng cdng viec, lien quan din Igi nhuan hoac lien quan den cac mao
hiem, sd hiru,...
9. Lua chpn chien lugc
Lira chpn chien lugc la mot khau quan trpng ciia toan bp qua trinh hoach dinb chien lugc ciia
doanh nghiep. De dam bao viec lira chpn chien lugc diing dan, phu bgp, qua trinh lira chpn
chien lugc kinh doanh cho tirng tbdi ky cu the can dam bao mot sd yeu cau sau:
Bao dam tinh hieu qua lau dai ciia qua trinh kinh doanh;
Bao dam tinh lien tuc va ke thua ciia chien lugc;
Phai mang tinh toan dien, ro rang;
Phai dam bao tinh nhat quan va tinh kha thi;
- Dam bao thuc bien muc tieu uu tien.
10. Thuc hien chien lugc.
Sau khi lira cbgn dugc chiln lugc phu hgp cho doanh nghiep minh, lanh dao doanh nghiep
phai cd chuang trinh thuc hien cu thi dua chien lugc tren vao thuc tbi. Viec thuc hien cac
muc tieu chiln lugc khdng diln ra mot each ngbilm nhien, nd ciing ddi hdi phai cd su phan
tich can ke va ke hoach boa nhu tit ca cac phuong dien khac ciia qui trinh quan ly chien
lugc. Thuc bien kl hoach chiln lugc la mot nhiem vu khdng phai liic cung de dang. Vay
35
45. lanh dao cdng ty can phai lam nhiing gi dl dam bao thuc hien va cd the thuc hien thang Igi
chien lugc de ra ? Thuc bien chien lugc cd the dugc trai qua theo cac budc sau day.
i. Soat xet lai muc tieu, dieu kien mdi trudng va cac chien lugc
ii. Danh gia, dieu chinh va dam bao cung ung ngudn lire
iii. Xay dung ca ciu td chuc
iv. Dua ra cac thay ddi
V. Danh gia lai ke hoach thuc hien
Ndi dung cac budc dugc tdm tit nhu sau:
10.1 Soat xet lai muc tieu, dieu kien moi trudng va cac chien lugc.
Muc dich trudc nhat ciia budc nay nham dam bao cbac chan rang nhiing ngudi chiu trach
nhiem ddi vdi cdng viec thuc hien nam bat chinh xac ndi dung chien lugc; ly do tai sao nd
dugc theo dudi va muc tieu tuong ung la gi.. Thi du cac muc tieu can phai dugc danh gia dl
dam bao rang chiing van cdn nguyen gia trj va mpi yeu td chii yeu van cdn nguyen gia tri.
Tat ca cac phan tich muc tieu va chien lugc can phai dugc viet thanh van ban kl hoach chiln
lugc. Neu ke hoach chien lugc viet ra trong hoan canh mdi trudng khdng xay ra sir thay doi
nao dang ke tbi cdng viec soat xet ndi tren cd the tien hanh tuong ddi nhanh chdng va de
dang. Tuy nhien cung cd the phai dieu chinh ke hoach chiln lugc nlu tbiy cin thilt. Sir
thong hiiu thu dugc qua viec soat xet ndi tren tao dieu kien thuan Igi cho viec hieu chinh
muc tieu chien lugc.
10.2 Danh gia, dieu chinh va dam bao nguon luc.
Sau khi soat xet va nhan thuc tbdng sudt cac chiln lugc va ke hoach dl ra can phai tiln hanh
danh gia, dieu chinh va dam bao ngudn lire. 6 day ngudn lire dugc hiiu theo nghTa bao gom
tu nhan su, cac boat ddng cho den ngudn tai chinh..
36
46. Mot trong nhUng muc dich chinh yeu ciia budc nay la de ra cac chuang trinh, ngan sach va
thu tuc thich bgp
Chuang trinh cdng tac de ra ndi dung cu the ciia cac bien phap hoac cac budc can tien hanh
de thuc hien mot cdng viec gi dd. Tbi du dan vi cip dudi cd thi de ra cbucmg trinh dao tao,
quang cao, dich vu khach hang .... vdi cac ngan sach cu thi cin chi cho tirng chuang trinh
dd nhu the nao, trong thdi gian bao lau. Tit ca cac ndi dung tren nham hudng boat ddng ciia
cdng ty ve mot muc tieu Idn ciia chien lugc da dugc xay dung va tham nhuan den cac can bd
cdng nhan vien toan doanh nghiep.
A, Danh gia nguon luc
Viec danh gia ngudn luc phai dugc tien hanh trien khai chi tiet va cu the de dam bao rang
doanh nghiep da cd hoac cd the nhan dugc dii ngudn luc vdi sd lugng va chat lugng can thiet
cho viec thuc hien mdi chien lugc da dugc lira chpn.
Mot cau hdi dat ra la: "Chiing ta cd dii ngudn luc de thuc hien chien lugc da de ra mot each
hieu qua bay khdng ? "Neu thieu bat ky mot nguon lire nao do thi phai dieu chinh lai. Cd
mot sd vin dl Idn lien quan den chat lugng ngudn luc can ban thao d day:
Su cam ket cua nhdn vien
Viec thuc hien thing Igi cac chiln lugc dh ra phu thudc phan Idn vao cam kit ciia dpi ngQ
can bp nhan su trong td chuc, tu bp may lanh dao den nhan vien cap thap nhat.
Ban lanh dao doanh nghiep cin phai sir dung nhilu phuang sach va cdng cu tu cac ITnh vuc
cd tinh nguyen tic nhu thay ddi each quan ly, lanh dao va ddng ca khuyen khich. Sir cam kit
ciia can bd cdng nhan vien cd nghTa la hp cd tinh than hang hai thuc hien nhiem vu.
37
47. Tinh than thuc hien
Tinh than bang bai thuc hien phd biln khip mpi noi cung la mot dieu qui gia vi nd cd nghTa
ring mpi ngudi cung hudng len phia trudc. Ban lanh dao phai xay dung dugc mdi trudng,
khdng khi lam viec de cac nhan vien deu hang hai phan dau vi thanh tich ca nhan cung nhu
thanh tich ciia td chuc. Su hoa quyen hai thanh tich dd chinh la miu chdt ciia viec thuc hien
thanh cdng chien lugc ciia doanh nghiep.
B, Dieu chinh nguon luc
Trong qua trinh thuc hien chien lugc viec dieu chinh va phan bd ngudn lire mot each kip thdi
va hgp ly la cue ky quan trpng. Nhung dieu chinh nay thudng lien quan den sd lugng va chat
lugng ngudn lire. Trinh dp can bd cdng nhan vien cd the phai dugc dao tao de nang cao (ke
ca can bd lanh dao). Cung nhu vay khi tam tbdi thieu vdn, can phai dugc bd xung kip tbdi
bang nhirng giai phap tai chinh khac khac hoac chuyen ddi cac tai san cd khac ....
C, Dam bao nguon luc
Npi dung chinh ciia viec dam bao ngudn lire la phan bo ngudn vdn va chuan bi ngan sach la
hai van de dugc ban den dudi day.
Phan bo nguon von ^
Viec phan bo nguon vdn cin phai dugc thuc hien tren ca sd tuan thu theo mot sd nguyen tic
sau:
- Thu nhat: can soat xet lai dinb hudng tdng quat ciia viec phan bd ngudn vdn vao nhiing
muc tieu uu tien.
- Thic hai: Cin phan tich nhu cau ve vdn. (I) Chi tiet boa cac nhu cau ve vdn, bao gdm so
tiln dau tu va thu nhap ky vpng. (2) sang Ipc tit ca nhiing yeu ciu khdng phii bgp vdi cac
38
48. muc tieu, chiln lugc. (3) phan tich ky chi phi biln doi va kha nang giam thilu (4) phan loai
tung yeu cau theo cac chi tieu tai chinh (NPV hoac IRR) va cudi cung (5) la lira chpn
phuang an uu tien cac muc lai cao nbit.
- Thu ba: Can phan tich ca cau tai chinh ciia doanh nghiep. Co ciu tai chinh (mpi khoan ng
va vdn chii sd huu) ma doanh nghiep sir dung can dugc phan tich theo 2 muc dich: Mot la
theo dinh ky phai kiem tra lai tinh hgp ly ciia ca cau vdn hien hanh, nhat la tinh hap dan ciia
bat ky ngudn vdn nao thay ddi. Hai la, khi can them ngudn vdn mdi phai kiem chung lai ca
cau tai chinh ma doanh nghiep mong mudn.
- Thic tu: can danh gia cac ngudn vdn khac nhau de dam bao rang trong mgi trudng hgp
doanh nghiep van cd kha nang buy ddng tbdng qua cac kenh khac nhau: vay trung va dai ban
tbdng qua cac td chuc tai chinh, buy ddng vdn tren tbi trudng chung khoan ...
- Thu nam: den day cd the chpn mot hoac nhieu ngudn khac nhau tren ca sd xem xet ba ylu
td: (1) muc dich su dung vdn (2) chi phi sii dung vdn (3) nhirng quyen Igi va ban che di cung
vdi viec phat hanh cd phieu tang vdn
Ngan sach:
Ngan sach la cdng cu quan trpng phuc vu cho viec thuc hien va kiem tra quan ly, ngan sach
gin nhu la kl hoach tac nghiep triln vpng ciia doanh nghiep trong tuong lai Cac loai ngan
sach chii ylu la: ngan quy tien mat, ngan quT ve vdn, doanh sd, Igi nhuan, san lugng hang
ban, hang tdn kho du toan vl cac loai chi phi khac ...
10.3 Xay dung ca can to chuc
Mot chiln lugc dugc xay dung tdt vdi cac ngudn lire dam bao nhung nlu khdng cd ca ciu to
chuc hgp ly thi chiln lugc dd khd thanh cdng nhu mong dgi. Vi vay md hinh td chuc cin
39
49. phai dugc xay dung hoac dieu chinh de phu hgp vdi chien lugc, giiip doanh nghiep buy ddng
dugc mpi ngudn lire gdp phan thuc hien chien lugc thanh cdng.
Tuy vao dac diem kinh doanh ciia tung nganh hang, tiing quan dilm ciia cac nha lanh dao
nhung nbin chung doanh nghiep cd the lira chpn md hinh to chuc theo cac hudng nhu sau:
Td chuc theo chuc nang nhiem vu: td chuc dugc chia thanh cac dan vi hoac phdng ban chuc
nang: ke hoach, ban hang, dich vu, nhan sir, tai chinh .... Md hinh cd uu diem la hieu qua tac
nghiep cao, phat buy tinh chuyen mdn hoa, dan gian boa viec dao tao chuyen gia quan ly ...
Nhung cung cd mot sd ban che: tiem an nguy ca thieu sir phdi hgp hanh ddng, ban che viec
phat trien dpi ngu can bd quan ly chung ...
Td chicc theo sdn pham: Md hinh nay de hieu va dugc nhieu hang sir dung (P& G va
Unilever thudng sir dung md hinh nay). Uu diem ciia md hinh nay la: qui trach nhiem ve
hieu qua twong ddi de dang, viec phdi hgp hanh ddng de dang hem, tao ra kha nang tdt ban
cho viec phat trien dpi ngu quan ly chung, khach hang se dugc quan tam ban ... Nhugc
diem: phat trien dugc it can bp chuyen trach, mot sd chien lugc va nhiem vu cd the bi coi
nhe
Md hinh td chicc theo dia ban hogt ddng: Cac doanh nghiep nay sir dung cac chi nhanh d cac
noi. Md hinh nay cd tac dung tdt ddi vdi cac td chuc c6 he tbdng phan phdi hang tren dien
rdng (nhu Tong cdng ty xang dau Viet nam hien nay) cac uu dilm la: cd thi dl ra chiln lugc
va chuang trinh cdng tac phu hgp vdi dac thu thi trudng tren tung dia ban, cd tbi phoi hgp
hanh ddng ciia cac phdng chuc nang va hudng cac boat ddng nay vao cac thi trudng cu tbi,
tao dilu kien thuan Igi dl dao tao cac can bp quan ly chung va giam bdt dugc nghiep vu tai
dia ban sd tai. Ben canh dd md binh nay cung cd nhugc diem: khd duy tri boat ddng tren
40
50. dien rdng ciia doanh nghiep mot each nhat quan, ddi nhilu can bd quan tri han, cdng viec cd
the bi triing lap, khd duy tri viec de ra quylt dinh va kilm tra mot each tap trung.
Md hinh td chicc theo ddi tuang khdch hang: Cac doanh nghiep cung cd the ap dung md hinh
td chuc theo khach hang hoac loai khach hang: nhu khach hang cdng nghiep khach hang tieu
dung ... uu diem cua md hinh nay la tao ra sir hiiu bilt khach hang tdt ban, cac quyet dinh
dua tren su [lu tien ddi vdi khach hang, tao ra hieu nang Idn ban ve dinh hudng cac nd lire
ve ban hang.
Cac nhugc diem la: thieu sir chuyen mdn hoa, ddi khi khdng thic hgp vdi cac boat ddng khac
ngoai Marketing va tieu thu hang. Tdt nhat la mo hinh nay dugc sii dung de bd trg cho cac
md hinh khac de phat buy tdi da uu diem ciia md hinh nay.
Md hinh td chicc theo ma tran: Md binh ma tran ket hgp hai hoac nhieu md binh td chuc
khac nhau. Diem mau chdt ciia md hinh nay la mdi can bd cdng nhan vien phai hieu thiu dao
tham quyen ciia tung can bd quan tri. Ban lanh dao tdi cao phai lam sao cho cdng nhan vien
hiiu dugc nhu vay va khdng mot can bp nao cd y dinb tiem quyen ciia ngudi khac. NIU
dwocj nhu vay md hinh nay se mang lai nhieu trien vpng cho doanh nghiep. Cai Igi Idn nbit
ciia md binh nay la nd ket hgp dugc nang luc ciia nhieu can bd quan tri.
10.4 Dua ra cac thay ddi
Cac chiln lugc, dac biet la chien lugc mdi thudng ddi bdi nhung su thay ddi trong qua trinh
thuc hien. Ban lanh dao cip cao cin phai soan thao that can ke va dua ra cac thay ddi, va cd
kl hoach chuin bi tdt dl chii ddng quan trj tdt dugc su thay ddi dd Mudn vay cin thuc hien
bdn budc nhu sau:
- Du bao sir phan ddi cd thi xay ra
- Lam giam bdt sir phan ddi tiem an
41
51. - Lam giam su phan ddi thuc tl
Thiet lap nguyen trang
A, Du bao suphdn ddi cd the xdy ra:
Thuc hien chien lugc ddng nghTa vdi viec dua ra su thay ddi. Mot dilu quan trpng song cdn
la trudc khi dua ra thay ddi ban lanh dao phai du bao dugc su phan doi se xay ra ddi vdi sir
thay ddi dd. Can nhan thuc rang day la dieu tat yeu, dan gian vi dpi ngu khdng mudn xao
trdn lam anh hudng den cdng an viec lam ciia hp, va hp khdng mudn thay ddi nguyen trang
von da la thdi quen dugc hinh thanh tu lau ddi vdi hp. Cd su pha ung theo hudng tich cue va
cd su phan ung theo hudng tieu cue. Ban lanh dao can cd chuang trinh ddi thoai, tim hieu de
lam chii nhirng phuang an phan ung ciia can bd bd cdng nhan vien. Su lam chii dd se tao
dieu kien cho lanh dao Cdng ty cd dieu kien thuan Igi de ra nhiing giai phap tiep theo.
B, Lam giam bat suphdn ddi tiem dn
Mot trong nhiing giai phap dua ra la giai thich (trudc khi thuc hien), quan triet chii truang,
muc dich ciia viec thuc hien chien lugc la dem lai Igi ich cho chinh ban than than bp va rat
cin thilt cho su tdn tai va phat trien ciia doanh nghiep trong mot the gidi day bien ddng nay.
Ngoai ra ban lanh dao can thuc hien "cudc chien tranh nhan dan "bang each keu gpi can bp
cdng nhan vien tham gia nhieu ban vao viec dua ra va thuc hien cac giai phap cu thi. Bien
phap nay thudng dugc ggi la chia se quyen lire va "chung sue thay ddi "
C, Lam giam bdt suphdn ddi thuc te:
NIU ban lanh dao nhan dien diing muc dp, ban chit va ngudn goc ciia sir phan ddi tilm in va
thuc tbi nhung giai phap phu hgp nham giam bdt sir phan ddi dd thi muc dp phan ddi se
dugc giam din muc thip nbit. Tuy vay du thi nao thi tren thuc tl van xay ra sir phan ddi va
ban lanh dao phai doi mat vdi vin dk nay dk cd hudng giai quylt.
42
52. Mot trong nhiing bien phap cd the sir dung la: phai dam bao su thay ddi dugc dua ra mot
each vung dn. Xem viec dua ra su thay ddi nhu mot giai phap duy nbit cho tinh hudng dang
cd van de vudng mac. Tham chi sau khi dua ra quylt dinh cd su thay doi thi tao dilu kien
cho can bd cdng nhan vien tham gia tham nhap voa mot tinh huong cu thi nao dd. Muc dich
la keu gpi sir chia se, su giiip do lam cho hp phan khdi rang minh c6 tham gia viec thuc hien
quyet dinb sir thay ddi.
D, Thiet lap Igi nguyen trgng
Bat luan phuang phap su dung de giai quylt sir phan ddi thay doi la phuong phap gi thi cuoi
cung ban lanh dao cung phai tao ra dwocj su hoa ddng hoac thiet lap lai nguyen trang.
Nguyen trang cu da ddi khac cung vdi sir thay ddi da dugc de ra va ban lanh dao can phai
thiet lap lai tinh trang mdi nhu mot nguyen trang dugc chap nhan. Viec giai quyet tdt cac
mau thuan cdn tao dieu kien de de ra va thuc hien tiep nhirng thay ddi khac trong tuong lai.
Tuy nhien ban lanh dao khdng phai liic nao cQng thanh cdng trong viec dua ra cac thay doi
va giai quylt mau thuan. Neu sir thay ddi dot ngpt va thai dp phan ddi gay gat den muc lam
tdn hai din kha nang thanh cdng hoac tdn tai ciia doanh nghiep thi ban lanh dao cin phai
xem xet vin de thay ddi chien lugc.
10.5 Danh gia lai ke hoach thuc hien.
Hoach djnh chiln lugc la mot qua trinh nang ddng. Nd phai tao dilu kien de phat triln cac
chiln lugc biiu hieu. Ngay ca khi de ra kl hoach chiln lugc ban lanh dao phai nhan thuc
dugc ring cd thi phai cd nhung sua ddi chien lugc theo djnh ky. Can tranh nhiing siia doi
mang tinh chit 6 at. Nhung cung cin phai xem xet su cin thilt phai lam nhu vay nlu tinh thi
bit budc va khdng cdn giai phap nao kha tbi ban. Gai doan thuc bien chiln lugc la mot ca
hdi tdt de danh gia lai toan bd kl hoach chiln lugc. Nhilu khi cac kl hoach chiln lugc td ra
43
53. hoan toan Idgic va phii hgp nhung chiing khdng thi thuc hien dugc mot each hieu qua chi vi
mot nguyen nhan nao dd nhu khdng dii ngudn luc, hoac nguon luc khdng thich hgp do chua
doan tuyet hoan toan vdi vdi cac ke hoach cu va nhiem vu da dl ra trudc day, sir phan ddi
ciia can bd cdng nhan vien hoac he tbdng tbdng tin ylu kem. Khi tbdi gian va cdng sue bd ra
de thuc hien chien lugc gan dat tdi ke qua ky vpng thi ban lanh dao cin phai danh gia lai mot
each can ke cac ke hoach chien lugc. Can kilm tra cac vin dl cu tbi nhu: muc tieu de ra cd
cdn phu hgp khdng ? Nhirng thay ddi thay ddi vl bdi canh va xu thi ciia mdi trudng ben
ngoai ...
Tuy nhien khdng nen sua ddi chien lugc mdi khi phat sinh van de khdng dang ke. Chi nen sir
ddi chien lugc sau khi da danh gia can ke va khi tbiy chien nlugc mdi cd thi mang lai nhieu
Igi ich ban so vdi chien lugc ban dau dang thuc hien.
Tdm Igi Viec thuc bien chien lugc khdng dien ra mot each nghiem nhien. Nd ddi hdi phai cd
su phan tich va ke hoach boa chi tiet va cu the. Phan Idn qua trinh thuc hien trach nhiem do
cac bp phan chuc nang dam duong.
Mot trong nhiing nhiem vu tdi cao ciia ban lanh dao doanh nghiep trong qua trinh thuc hien
chien lugc la lira cbgn md hinh td chuc phu hgp vdi dac thii kinh doanh ciia minh.
Trong qua trinh thuc hien chien lugc thudng ddi hoi phai cd nhiing thay ddi khac nhau trong
td chuc va ITnh vuc boat ddng ciia td chuc. De quan tri tdt su thay ddi dd ban lanh dao phai
la nhiing ngudi y thuc dugc rang: hau bet cac thay ddi diu gap phai su phan ddi trong ndi bd
td chuc. Ban lanh dao cin cd du bao ban chit va muc dp phan ddi cd thi xay ra, cd ging ban
chi bdt thai dp phan ddi do. Budc cudi cung la cin phai dam bao thuc bien quylt djnh thay
ddi nhu mong muon va thilt lap nguyen trang mdi.
44
54. 11. Kiem tra va danh gia ket qua
Budc Idn cudi cung trong qua trinh quan ly chien lugc la kiem tra ket qua dat dugc. Ban lanh
dao can dam bao chien lugc de ra mang lai ket qua can thiet de dat tdi muc tieu da djnh. Cai
Igi trudc nhat ciia viec kiem tra va danh gia mot each huu hieu nhat la nd thuc day viec thuc
hien muc tieu, djnh hudng rd rang ve trien vpng thanh tich ciia mpi ngudi va hudng cdng
nhan vien vao viec phan dau dat thanh tich chung ciia doanh nghiep. Ngoai ra can hieu rang
kiem tra, danh gia la khau cuoi cung ciia quan tri chiln lugc, song nd cung cap thdng tin gdp
phan tao tien de cho viec xac lap va hoach djnh chien lugc cho giai doan tiep theo, bdi vay
nd rat quan trgng va ddng vai trd rat Idn cho thanh cdng ciia viec thuc thi chien lugc cua mot
doanh nghiep.
De dam bao viec kiem tra cd hieu qua ban lanh dao can xac dinh npi dung kiem tra, de ra cac
tieu chi dl kilm tra, dinb lugng kit qua dat dugc so sanh ket qua dd vdi tieu chuan de ra, xac
dinh cac nguyen nhan sai lech va thdng qua bien phap chan chinh.
cin de ra cac bien phap kilm tra ddi vdi bat ky yeu td thanh tich hoac ket qua nao dugc coi
la quan trpng. De dam bao chic chin cho viec thuc hien nham dat tdi cac muc tieu va muc
dich (cac chi tieu) chii ylu da dugc dl ra, doanh nghiep cin xac dinb cac bien phap kiem tra
cu the.
Tieu chuin kilm tra cang rd rang, cang dan gian cac t6t. Vi cd mot sd muc tieu va kit qua
khdng thi lupng boa dugc
nen cin cd nhiing chi tieu bo xung thay the. Ngoai ra ban lanh dao cin y thuc dugc ring kit
qua dat dugc cd thi khac xa so vdi ky vpng ma khdng cin phai de ra cac bien phap chin
chinh. Thdng thudng khi dl ra tieu chuan de kiem tra phai dinh ro muc sai lech cho phep.
45
55. Mot trong nhiing khau quan trpng nhit de dl ra qui trinh kilm tra la phai xac nhan dugc
nguyen nhan dan den ket qua thuc hien bj sai lech vdi tieu chuin de ra. Mot hien tugng pho
bien la lanh dao thudng dua ra bien phap chin chinh khi chua bilu rd nguyen nhan sai lech.
Tren ca sd phan tich nguyen nhan vi sao cd su sai lech cd the de ra cac giai phap chan chinh
diing dan. Cd mot sd bien phap chan chinh ma ban lanh dao cd the thdng qua. Cdng ty cd the
xem xet lai tieu chuan, xem xet lai muc tieu, xem xet lai chien lugc, xem xet lai ca cau td
chuc, cac be thdng, ngudn luc hd trg hoac xem xet thuc tl cac boat ddng ciia cac thanh vien
trong td chuc.
Ban lanh dao can xem xet tdi mot sd yeu cau khac trudc khi tien hanh kiem tra. Dd la cac
van de lien quan den sir kiem tra thai qua va cac cudc kiem tra ma chi phi bd ra Idn ban Igi
ich thu dugc.
12. Dac thii kinh doanh xang dau va tinh hinh kinh doanh xang dau tren the gidi
12.1 Dac diem cua kinh doanh xang dau
Khdng nhu nhiing nganh hang kinh doanh thdng thudng khac, kinh doanh xang diu cd mot
sddac thii nhu sau:
Thic nhdt xang diu la chit Idng dl chay nd, hao hut trong qua trinh xuit nhap tdn chua va
kinh doanh, yeu cau vl dam bao an toan la rat Idn nen nhan lire boat ddng trong kinh doanh
xang diu nbit thilt phai cd kiln thuc chuyen mdn ca ban bieu bilt ve tinh chit hda ly ciia
xang diu, tuyet ddi an toan vl chay nd va ve sinh mdi trudng thi mdi dam bao phat triln boat
ddng kinh doanh lau dai va bin viing.
Thii- hai xang diu la san phim tieu dung thiet ylu ciia xa hdi. Su thay ddi gia ca ciia nd cd
anh hudng rit Idn Igi ich tdng thi qudc dan, vi vay Chinh phii ludn cd chinh sach kiem soat
gia ban. Thuc tl hien nay xang diu la mot trong nhirng mat hang cdn lai, Nha nude dang can
46
56. nhac xem xet de dieu hanh boat ddng nay theo hudng thj trudng va tilp can vdi gia xang dau
ciia the gidi.
Thu ba, kinh doanh xang dau phai gan vdi be thdng ca sd vat chat ky thuat chuyen nganh
can cd sir dau tu Idn tii" cang tiep nhan din he thdng kho ton chua, kho trung chuyen va be
thong van tai theo mot dudng van ddng bang hoa hgp ly din tan cac ciia bang ban le va
khach hang cdng nghiep thi mdi tilt giam dugc chi phi va dam bao kha nang canh tranh.
Thuc te hien nay Bd thuang mai cung chi cap phep nhap khau xang dau cho nhirng don vi
(gpi la cac dau mdi nhap khau) cd dii be thong kho cang nhu tren.
Thii" tu, kinh doanh xang dau ddi hoi phai cd he thdng kenh phan phdi ciia rieng minh hoac
thdng qua tdng dai ly, dai ly vdi nhung cua hang dat tieu chuan va do tinh chat dac thu cila
san phim la thilt ylu va khd cd su nhan biet ciia khach hang ve chat lugng ben ngoai nen vi
tri va tinh phii kin ciia mang ludi cac ciia hang la dieu kien tien quyet cho thanh cdng ciia
mot doanh nghiep kinh doanh xang dau. Doanh nghiep nao cd dugc be thdng ban le tdt
doanh nghiep dd se chi phdi dugc thi trudng.
12.2 Tinh hinh kinh doanh xang dau tren thi gidi
Do tinh chit thilt ylu ciia xang dau ddi vdi nen kinh te nen tren the gidi viec kinh doanh
xang diu diu cd sir dilu tilt ciia nha nude thdng qua cac chinh sach minh bach va tao dilu
kien cho doanh nghiep phat triln. Nhu My va mot sd nude khac dieu tiet gia xang dau bing
cdng cu la kho dii trir ciia minh khi gia tang din muc ngudng nao dd Chinh phii se ban ra
mot lugng nao dd de cit ciu, khdng can tbiep bang cac bien phap hanh chinh nhu mot sd
nude phat triln. Ngugc lai Chinh phii ciing se cd nhung dao luat phat nhiing doanh nghiep
su dung nhung thii thuat sai luat de diu ca tang gia nhu: lien kit tang gia, diu ca ... nhu da
tung xay ra tai Han qudc thdi gian qua.
47
57. Cac hang kinh doanh xang diu Idn tren thi gidi deu la nhiing tap doan diu khi qudc gia
thudc Chinh phii hoac thudc cac tap doan xuyen quoc gia (BP (Anb qudc),
SHELL (Ha Ian - Anb), EXON_MOBILE (My), TOTAL(Phap) ...).Cac hang nay cd Ijch sir
phat triln gan 100 nam vdi doanh thu hang nam len din hang tram ty USD. Hp la nhiing tbi
lire hiing manh cd tam quan trpng va anh hudng ca ve kinh te Ian chinh trj ddi khi cdn vugt
ra ngoai chinh qudc gia dd. Mot dac diem ndi bat la khdng cd mot hang Idn nao don thuan
chi kinh doanh xang dau hoac khai thac dau thd, cac hang diu phat triln theo hudng: Tham
dd, khai thac dau thd che bien va phan phdi cac san pham xang diu la mot chuoi khep kin.
Gia dau md tang cao trong nhiing nam gan day hien nhien da anh hudng Idn den thi trudng
dau md: ngudn cung dau md dang dugc cai thien va nhiing khoan dau tu dang ke dang dugc
tiep tuc tang cudng nham can bang thi trudng. Ngudn cung tu cac nude khdng phai thudc
OPEC (non-OPEC) dugc du bao la se tang trung binh khoang 1.1 trieu thung/ngay (2%) len
tdi 56.7 trieu thung/ngay vao nam 2011 so vdi 51.3 trieu vao nam 2006. Tang nhieu nhat la
FSU (2.4 trieu), Latin America (1.3 trieu), trong khi do se giam d cac nude Chau Au. Cdng
suit ciia cac nude OPEC se tang khoang 3.3 trieu thung /ngay len tdi 36.3 trieu thiing/ngay.
Tuy nhien dieu cac nha kinh te quan ngai do la vdi muc tieu thu nhu hien nay, trong khi trii
lugng toan ciu vao khoang 1.600 ty thung, du bao nguon dau md ciia the gidi se can kiet sau
40 nam niia (gia sii khdng phat hien them cac md dau mdi). Dilu nay thiic day cac qudc gia
phai tiln hanh tim kilm, phat hien them cac md dau du trii mdi cung nhu phat triln ngudn
nhien lieu thay thi nhu xang sinh hpc, Biodiezel..
Theo cac bao cao ciia ca quan nang lupng quoc tl IAEA ngudn cung diu thd Idn nhit thi
gidi hien nay vin thudc vl Trung ddng noi chilm ban Yi nguon dii trii dau thd ciia thi gidi
48
58. va trong tuong lai nhiing md dau mdi tai nai day se tilp tuc dugc phat bien va Trung ddng
van se la "Rdn dau "ciia the gidi.
Chinh vi vay xu the cac Tap doan dau khi tren thi gidi cung nhu Chinh phii cac nude cd nhu
cau tieu thu xang dau Idn bang each nay bay each khac diu quan tam den thi trudng nay
thong qua nhiing hgp ddng bgp tac kinh doanh ca d ITnh vuc tim kilm khai thac va Ipc dau.
Tdng cdng ty xang dau Viet nam thdi gian qua da cd nhiing thanh cdng vugt bac trong viec
khai thac tiem nang tu thj trudng nay vdi nhiing hgp dong nhap khau khdi lugng Idn mang
tinh dai ban (cu the nhap khau tu bang KPC ciia COET) vua tilt giam chi phi nhap khau (do
mua khdi lugng Idn) vua da dang boa dugc nguon cung giam sue ep tu cac nha cung ung
ciia khu vuc va nang cao bieu qua kinh doanh.
Tdm lai kinh doanh xang dau tren the gidi van la mot trong nhiing nganh hang hap dan trong
hien tai va ca trong tuang lai (do Igi nhuan ciing nhu nhu cau tang trudng) dugc chi phdi bdi
nhiing sieu tap doan boat ddng da qudc gia cd sir hd trg ciia Chinh phii vdi nhieu binh thuc
khac nhau.
Trong xu the toan ciu boa, cac nude dang phat trien thuc hien cam ket ve tu do thuang mai
nhung trong ITnh vuc xang dau van cd nhiing dieu khoan, chinh sach bao hp nhat djnh, giiip
cac doanh nghiep trong nude cd dii thdi gian chuan bj tdt trudc khi md cua canh tranh vdi
cac hang nude ngoai.
Cac doanh nghiep kinh doanh xang diu ndi chung va Tong cdng ty xang diu Viet nam ndi
rieng cin xay dung cho minh mot chien lugc kinh doanh phu hgp, kha tbi nham nang cao
nang lire canh tranh ddn dau cho thdi ky md ciia ITnh vuc kinh doanh xang diu du kiln se
duac thuc bien sau nam 2012.
49
59. CHU^ONG 2
NGHIEN c u t ! THlTC TRANG vA PHAN TICH XAY D U N G CHIEN Ll/OC
PHAT TRIEN LINH VlTC KINH DOANH XANG DAU CUA PETROLIMEX
DEN NAM 2015
1. Gidi thieu tdng quan ve Tdng cong ty xang dau Viet nam
Tong cdng ty xang dau Viet Nam, tien than la Tdng Cdng ty xang dau md, dugc thanh lap
ngay 12 thang 01 nam 1956, Tdng cdng ty cd nhiem vu chinh tri cung cap xang dau phuc vu
cdng cudc xay dung XHCN d mien bac va phuc vu chien trudng mien nam.
Sau giai phdng miln nam nam 1975 Tdng cdng ty tiep nhan mot sd cdng ty xang dau mien
nam, thanh lap mot sd cdng ty xang diu khu vuc, tilp nhan hai cdng ty van tai biln tu dd
Tdng cdng ty cd mot mang ludi rdng Idn tren toan qudc. Trong thdi ky nay gan nhu chi duy
nhit Tong cdng ty td chuc boat ddng kinh doanh xang dau tren thj trudng Viet Nam nen sue
ep canh tranh khdng Idn, boat ddng kinh doanh ciia Tdng cdng ty mang nang tinh bao cip tu
nguon hang din viec phan phdi.
Theo quylt djnh so 224/QD - TTg ngay 17 thang 04 nam 1995 ciia Thii tudng Chinh phii thi
Tdng cdng ty xang diu Viet Nam da dugc t6 chuc va boat ddng theo md binh ciia mot Tdng
Cdng ty 90. Mac du gap nhilu khd khan nhu nguon hang khdng dn djnh, gia xang diu thi
trudng thi gidi lien tuc biln ddng tang, ca chi chinh sach ciia Nha nude trong dieu hanh
quan ly kinh doanh xang diu cham sua ddi, sue ep canh tranh tir cac doanh nghiep trong
nude, nhung Tdng cdng ty ludn thi hien vai trd chii dao cua minh tren thj trudng kinh doanh
xang dau tai Viet Nam.
50
60. Den nay Tdng cdng ty xang dau Viet Nam da cd mot mang ludi phan phdi tren khap ca
nude vdi thi phan xang diu chinh chilm tren dudi 60% (nam 2006 san lugng ban dat 7,8
trieu tin doanh thu hem 57 ngan ty dong) va dac biet Tcty la dan vj tich cue di dau trong
cdng tac ddi mdi phat trien doanh nghiep, thuc hien cd phin hda va gdp vdn thanh pham vi
kinh doanh rdng khap dja ban ca nude nhu hien nay.
La mot doanh nghiep kinh doanh xang diu Idn nhit tren thj trudng Viet nam nhung
PETROLIMEX cung dang cd nhung van de ciia rieng minh: nhu sd lugng Iao ddng qua
ddng, nang suat Iao ddng thap ban cac ddi thii canh tranh, bieu qua boat ddng khdng cao bd
may quan ly tu tren xudng dudi van cdn cdng kenh va ca che quan ly, do nhieu ly do khac
nhau cdn cd nhirng bat cap chua nang ddng. Ben canh do chinh sach ciia Nha nude ve kinh
doanh xang dau ngay cang thay ddi theo hudng tao dieu kien cho mpi thanh phan kinh te
tham gia kinh doanh xang diu. Nha nude chim dut bu gia cho xang dau vao nam 2008, xu
thi canh tranh ngay cang khdc liet khdng chi ddi vdi cac doanh nghiep trong nude, ma cdn
vdi cac ddi thu la cac tap doan diu khi ndi tieng tren the gidi (du kien se dugc md cua sau
nam 2012). Td hgp nhiing ylu td tren day se la nhiing thach thuc to Idn ddi vdi
PETROLIMEX trong thdi gian tdi. Dilu nay dang dat ra vin dl ddi hdi PETROLIMEX phai
cd mot chiln lugc kinh doanh xang dau phii hgp mdi cd thi phat huy dugc Igi thi canh tranh
ciia minh, vugt qua thach thuc va xung dang la doanh nghiep kinh doanh xang dau dan dau
thi trudng ca vl qui md doanh nghiep, thj phin chiem ITnh ddng thdi la doanh nghiep kinh
doanh hieu qua nhit tren thj trudng trong vdng 5- 10 nam tdi.
51
61. 2 Phan tich danh gia thuc trang kinh doanh xang dau cua PETROLIMEX.
2.1 Ap dung mo hinh PEST phan tich mdi trudng vT mo
Nen kinh te Viet nam trong nhirng nam qua tang trudng kha nhanh, ddi sdng cac ting Idp
nhan dan dugc cai thien dang ke, ca sd vat chit, ky thuat dugc tang cudng; thi va lire cua
nude ta khdng ngirng dugc nang cao. Cac doanh nghiep ciia mpi thanh phan kinh te ndi
chung va PETROLIMEX ndi rieng da va dang khai thac nhirng ca hdi va tiem nang ciia dat
nude, nhat la tiem nang ve thj trudng, phat huy ndi luc de tang tdc diu tu phat trien. Trong
tbdi gian tdi mdi trudng kinh doanh ciia Viet nam tilp tuc cd nhieu thuan Igi the hien tren tat
ca cac phuang dien: chinh trj dn dinb, luat phap minh bach ro rang, ty le tang trudng GDP
tiep tuc duy tri d ty le cao, Viet nam trd thanh thanh vien chinh thiic ciia WTO, xu the hdi
nhap kinh te qudc te ngay cang sau rdng .... Van de cdn lai ddi vdi doanh nghiep la phai biet
each xac dinh va "phan loai "nhiing ca bdi va thach thuc cho rieng minh, lira sue minh mot
each "sang t^o "nhit nham dua doanh nghiep vuan tdi tam cao mdi.
2.1.1. Moi trudng chinh tri, luat phap.
Viet Nam cd mot mdi trudng chinh tri on djnh. Chinh phii cung dang tung budc hoan thien
hanh lang phap ly, thich ung vdi qua trinh hdi nhap, tao dieu kien thuan Igi cho doanh
nghiep. Hang loat bd luat va cac van ban dudi luat da dugc ban hanh, tao ra mdi trudng phap
ly ngay cang hoan thien bom cho boat ddng san xuit, kinh doanh.
Ngoai ra, nIn kinh tl nhilu thanh phin tai Viet Nam cung da dugc cu thi hda bing cac luat,
phap lenh. Vdi Luat Doanh nghiep, quyen tu do kinh doanh dugc Hien Phap 1992 quy djnh
da thuc su di vao cudc sdng. Phap lenh ve Hgp dong kinh tl, Bd luat Dan sir, Luat Thuang
mai, Luat diu tu nude ngoai, Luat khuyen khich diu tu trong nude da tao khung kho phap ly
52
62. ban diu cho cac ylu td thi trudng hinh thanh va van hanh tung budc. Ddng tbdi, Nha nude
da the che hda thanh ca chi, chinh sach vl dit dai, tin dung, uu dai thul...
Nha nude cung da tung budc tach chuc nang quan ly Nha nude, chuc nang chii sd hiiu
doanh nghiep Nha nude ciia Nha nude va chuc nang kinh doanh ciia doanh nghiep; chuyen
tu quan ly cu the cac boat ddng cua nen kinh te sang quan ly tdng the nen kinh te qudc dan;
chuyen tu can tbiep true tiep va nen kinh te sang can tbiep gian tiep thdng qua be thdng phap
luat, ke hoach, ca che, chinh sach va cac cdng cu dieu tiet vT md khac.
Doi vdi ITnh vuc kinh doanh xang dau - Nha nude dang dan thay ddi ca che theo hudng tao
the chii ddng cho doanh nghiep quyet dinh gia ban xang dau, du kien nam 2008 gia xang dau
se dugc dieu tiet bang ca che thi trudng trudc mat la ap dung ddi vdi mat bang xang.
2.1.2, Moi trudng Kinh te:
Tdng truang GDP: Sau nam 1986, kinh te Viet Nam da cd nhiing budc phat trien to Idn va
dat dugc tdc dp tang trudng kinh te trung binh khoang 9% bang nam tu 1993 den 1997. Nam
1998, tang trudng GDP giam xudng 4% do anh hudng ciia cudc khiing hoang kinh tl chau A
nam 1997, sau do lai tang len den 4,8% nam 1999. Trong nhiing nam 2000-2003, tang
trudng GDP tang tu 6% din 7% trong khi tinh hinh kinh te thi gidi dang suy thoai. Nam
2004, muc tang GDP la 7,7% va nam 2005 va nam 2006 la 8,4%, trong dd khu vuc ndng
nghiep, lam nghiep va thiiy san tang 4%, khu vuc cdng nghiep va xay dung tang 11% va khu
vuc dich vu tang 8%.
53
