เศรษฐศาสตร์บทที่ 1

1. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 1 กลไกราคา ในระบบเศรษฐกิจ สาระการเรียนรู ๑. ความหมายและประเภทของตลาด ๒. ความหมายและความสําคัญของกลไกราคา ๓. ความหมายและตัวกําหนดอุปสงคและอุปทาน ๔. การกําหนดราคาในระบบเศรษฐกิจ ห นวยการเ รียนรูที่ ๑ แผนที่ ñ

2. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 2 เศรษฐศาสตรเปนวิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับการใชทรัพยากร ที่มีอยูจํากัดมาเลือกผลิตสินคาและบริการ การจําหนายจาย แจกสินคาและบริการ และการใชสินคาและบริการอยางมี ประสิทธิภาพเพื่อสนองความตองการและพัฒนาคุณภาพชีวิต ของมนุษยใหไดประโยชนสูงสุด ตลาด โดยทั่วไปหมายถึง สถานที่หรือศูนยกลางที่ผูซื้อและ ผูขายมาพบปะซื้อขายแลกเปลี่ยนสินคาและบริการกัน แตในทางเศรษฐศาสตร“ตลาด” มีความหมายกวางกวานั้น คือ หมายถึงกิจกรรมการตกลงซื้อขายสินคาและบริการ โดยมีองคประกอบสําคัญ ไดแก ผูซื้อ ผูขายสินคาหรือบริการ และกลไกที่กอใหเกิดการตกลงซื้อขายสินคาและบริการโดย ไมจําเปนที่จะตองมีสถานที่แนนอน ความหมายและประเภทของตลาด โดยทั่วไปหมายถึง สถานที่หรือศูนยกลางที่ผูซื้อและ ความหมายของตลาด แผนที่ ๒

3. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 3แผนที่ ó ตลาดในระบบเศรษฐกิจแบงไดหลายลักษณะ เชน แบงตามลักษณะสินคาและบริการ แบงตามลักษณะการซื้อขาย แบงตามโครงสรางของตลาดและลักษณะการแขงขัน แบงออกเปน ๒ ประเภทใหญๆ คือ ๑. ตลาดแขงขันสมบูรณ หมายถึง ตลาดที่มีการแขงขัน กันอยางเต็มที่ในระหวางผูซื้อและผูขาย มีลักษณะ ดังนี้ ๑.๑ มีผูซื้อและผูขายจํานวนมาก ๑.๒ สินคาหรือบริการมีลักษณะเหมือนกันทุกประการ ๑.๓ ผูผลิต ผูขาย และผูซื้อสามารถเขาและออกจาก ตลาดไดอยางเสรี ๑.๔ ผูซื้อหรือผูบริโภคและผูขายไดรับขอมูลขาวสาร ไดอยางทั่วถึง ๑.๕ การเคลื่อนยายสินคาและทรัพยากรการผลิต สามารถทําไดอยางเสรี การกําหนดราคาในตลาดแขงขันสมบูรณจะถูกกําหนด โดยอุปสงคและอุปทานเรียกวา กลไกราคา ประเภทของตลาด

4. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 4แผนที่ ๔ ๒. ตลาดแขงขันไมสมบูรณ หมายถึง ตลาดที่มีระดับ การแขงขันแตกตางกัน ประกอบดวย ๒.๑ ตลาดผูกขาด หมายถึง ตลาดที่มีผูขายเปน ผูผูกขาด มีอํานาจกําหนดราคาผลผลิตของตนไดอยางเต็มที่ (๑) มีผูผลิตหรือผูขายเพียงรายเดียว (๒) สินคาของผูผูกขาดไมสามารถหาสินคาอื่น มาทดแทนได (๓) การเขาและออกจากตลาดเปนไปไดยาก ตลาดผูกขาดรัฐบาลจะเปนผูควบคุมหรือแทรกแซงราคา ทําใหผูผูกขาดกําหนดปริมาณผลผลิตและราคาได ๒.๒ ตลาดผูขายนอยราย หมายถึง ตลาดที่มีผูผลิต หรือผูขายจํานวนนอย มีลักษณะคือ (๑) มีจํานวนผูผลิตหรือผูขายไมมาก (๒) สินคาของผูผลิตแตละรายอาจเหมือนกัน หรือแตกตางกันก็ได (๓) การเขาและออกจากตลาดเปนไปไดยาก ผูผลิตหรือผูขายทีอิทธิพลในการกําหนดราคาสินคาอยูบาง โดยรวมกลุมกันตัวราคาหรือการตัั้งราคาตามผูนํา

5. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 5แผนที่ õ ๒.๓ตลาดกึ่งแขงขันกึ่งผูกขาดหมายถึงตลาดที่ผูผลิต และผูขายบางรายมีอํานาจในการกําหนดราคาสินคาและบริการ ไดบาง ในกรณีที่ทําใหผูภริโภคมีความพอใจในสินคาและ การบริการเปนพิเศษ ตลาดกึ่งแขงขันกึ่งผูกขาดมีลักษณะ คลายกับตลาดแขงขันสมบูรณ แตบางสวนมีลักษณะไปทาง ตลาดผูกขาด ลักษณะสําคัญของตลาดประเภทนี้ มีดังนี้ (๑) มีผูผลิตหรือผูขายจํานวนมาก สัดสวนของ สินคาของผูผลิตแตละรายมีไมมากเมื่อเทียบกับสินคาทั้งหมด ในตลาด (๒) สินคาของผูผลิตหรือผูขายแตละรายมี ความแตกตางกันแตใชทดแทนกันได (๓) การเขาและออกจากตลาด ผูผลิตหรือผูขาย รายใหมสามารถเขามาแขงขันในตลาดไดงาย สรุปลักษณะประเภทของตลาด

6. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 6แผนที่ ๖ กลไกราคา คือการที่ราคาสินคาในตลาดเปลี่ยนแปลง ซึ่งขึ้นอยูกับอุปสงคและอุปทาน หรือปริมาณเสนอซื้อและปริมาณ เสนอขายสินคาและบริการ ในระบบเศรษฐกิจ กลไกราคาในระบบตลาดจะแสดงถึง ภาวะความตองการของผูบริโภคอยางแทจริง เพราะไมมีการ แทรกแซงจากรัฐบาล ถาผูบริโภคตองการซื้อสินคามาก จะมีผลใหราคาสินคาและบริการชนิดนั้นสูงขึ้น ปริมาณการผลิต ก็จะเพิ่มขึ้นตาม ในทางตรงกันขามถาผูบริโภคมีความตองการ ซื้อสินคาและบริการนอย ราคาสินคาและบริการจะลดลง ดังนั้นกลไกราคาจึงเปนเครื่องชี้ถึงปริมาณความตองการ เสนอขาย และเปนตัวกําหนดราคาสินคาในตลาด กลไกราคาจะทําใหเกิดการแขงขันอยางเสรีและเปนธรรม ระหวางผูผลิตและผูบริโภค ผูผลิตสามารถนําความรูเรื่อง กลไกราคาไปวางนโยบายการกําหนดราคาและวางแผนการผลิต สวนรัฐบาลสามารถนําความรูดังกลาวไปวางอผนนโยบาย เศรษฐกิจ ความหมายและความสําคัญของ กลไกราคา ความหมายของกลไกราคา ความสําคัญของกลไกราคา

7. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 7 อุปสงค(Demand)หมายถึง ปริมาณของสินคาหรือบริการ ชนิดหนึ่งชนิดใดที่ผูบริโภคตองการซื้อในชวงเวลาหนึ่ง ณ ระดับ ราคาตางๆ ความตองการซื้อตองประกอบดวยความเต็มใจ และ มีทรัพยเพียงพอที่จะซื้อ ความหมายและตัวกําหนด อุปสงคและอุปทาน ความหมายของอุปสงค แผนที่ ÷ ๑. ราคาของสินคาและบริการชนิดนั้น ๒. รายไดของผูบริโภค ๓. รสนิยมของผูบริโภค ๔. ราคาสินคาชนิดอื่นๆ ที่เกี่ยวของ ๕. จํานวนของประชากร ๖. ฤดูกาลของสินคา ๗. การคาดคะเนเกี่ยวกับ ราคาสินคาในอนาคต ตัวกําหนดอุปสงค

8. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 8 กฎของอุปสงค (Law of Demand) เปนกฎที่วาดวย ความสัมพันธระหวางปริมาณสินคาและบริการที่ผูบริโภคตองการ ซื้อและมีอํานาจซื้อในระดับราคาของสินคาหรือบริการชนิดนั้นๆ กลาวคือ เมื่อราคาสินคาลดลง ปริมาณเสนอซื้อจะเพิ่มขึ้น ในทางตรงกันขามหากราคาสินคาเพิ่มขึ้น ปริมาณเสนอซื้อจะ ลดลง ตัวอยางเชน แผนที่ ๘ ราคานํ้าตาลทรายตอกิโลกรัม (บาท) ปริมาณเสนอซื้อนํ้าตาลทราย (กิโลกรัม) ๓๗ ๔ ๓๕ ๖ ๓๓ ๘ เสนอุปสงคแสดงความสัมพันธระหวางราคานํ้าตาลทรายกับ ปริมาณเสนอซื้อนํ้าตาลทรายเมื่อราคานํ้าตาลทรายเปลี่ยนแปลง A B 0 33 35 37 42 6 8 C D D

9. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 9แผนที่ ù การเปลี่ยนแปลงของอุปสงคมี ๒ ลักษณะ ดังนี้ ๑. การเปลี่ยนแปลงของราคาสินคาและบริการ ๒. การเปลี่ยนแปลงของตัวกําหนดอื่นๆที่ไมใชราคา การปรับและการเปลี่ยนแปลงของอุปสงค A B C D0 33 35 37 42 6 8 A B C35 การเปลี่ยนแปลงของอุปสงคตอรายไดของผูบริโภคที่สามารถซื้อนํ้าตาลทราย การเปลี่ยนแปลงของอุปสงคตอราคานํ้าตาลทรายกับปริมาณเสนอซื้อนํ้าตาลทราย

10. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 10 อุปทาน (Supply) หมายถึง ปริมาณสินคาหรือบริการ ชนิดใดชนิดหนึ่งที่ผูผลิตหรือผูขายตองการผลิตหรือนําออก จําหนายในชวงเวลาใดเวลาหนึ่ง ณ ระดับราคาตางๆ ของสินคา หรือบริการชนิดนั้น ๑. ราคาสินคาและบริการที่เสนอขาย ๒. ราคาปจจัยการผลิต ๓. เทคนิคการผลิตหรือกรรมวิธีการผลิต ๔. ราคาสินคาอื่นที่ผูผลิตสามารถผลิตได ๕. จํานวนผูผลิตหรือผูขาย ๖. การคาดคะเนเกี่ยวกับราคาสินคาและบริการใน อนาคต ๗. การเก็บภาษีและเงินชวยเหลือ ความหมายของอุปทาน ตัวกําหนดอุปทาน แผนที่ ๑๐

11. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 11แผนที่ ññ เปนกฎทีี่วาดวยความสัมพันธระหวางจํานวนสินคาหรือ บริการที่ผูผลิตตองการขายและมีพรอมขาย กลาวคือ ถาราคา สินคาและบริการเพิ่มสูงขึ้น ผูผลิตหรือผูขายจะนําสินคาออก มาเสนอขายมากขึ้น เพราะไดกําไรเพิ่มขึ้น แตถาราคาสินคา และบริการลดลงผูผลิตหริือผูขายจะเสนอขายสินคาและบริการ ลดนอยลงดวย ดังตัวอยาง เชน กฎของอุปทาน (Low of Supply) ราคานําตาลทรายตอกิโลกรัม (บาท) ปริมาณเสนอขายนํ้าตาลทราย (กิโลกรัม) ๓๓ ๔ ๓๕ ๖ ๓๗ ๘ A B S C 33 35 37 S เสนอุปทานแสดงความสัมพันธระหวางราคานํ้าตาลทรายกับ ปริมาณเสนอขายนํ้าตาลทรายเมื่อราคานํ้าตาลทรายเปลี่ยนแปลง

12. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 12แผนที่ ๑๒ การปรับและเปลี่ยนแปลงของอุปทาน การเปลี่ยนแปลงของอุปสงคมี ๒ ลักษณะ ดังนี้ ๑. การเปลี่ยนแปลงของราคาสินคาและบริการ ๒. การเปลี่ยนแปลงของตัวกําหนดอื่นๆที่ไมใชราคา A B S C 0 33 35 37 42 6 8 S AB S1 S0 S2 การเปลี่ยนแปลงของเสนอุปทานของราคานํ้าตาลทรายและปริมาณเสนอขายนํ้าตาลทราย เสนอุปทานที่เปลี่ยนแปลงทั้งเสน เนื่องจากเทคโนโลยีเปลี่ยนแปลง

13. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 13แผนที่ ñó การกําหนดราคา ในระบบเศรษฐกิจ การกําหนดราคาสินคาและบริการในระบบเศรษฐกิจเปนไปตาม อุปสงคอุปทาน หรือกลไกราคา ซึ่งมีความแตกตางกันในระบบ เศรษฐกิจประเภทตางๆ คือ ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม (Capitalism) หรือระบบ เศรษฐกิจแบบตลาดเสรี (Market Economy)เปนระบบเศรษฐกิจ ที่มีเอกชนเปนเจาของ สามารถตัดสินใจใชทรัพยากรในการผลิต สินคาและบริการไดอยางเสรีโดยที่รัฐไมเขามาแทรกแซงกลไก ราคาจึงเปนเครื่องมือสําคัญในการแกไขปญหาการผลิตวาจะผลิต อะไรผลิตอยางไรและเพื่อใครโดยมีกําไรเปนสิ่งจูงใจใหผลิตสินคา และบริการ ระบบเศรษฐกิจแบบสังคมนิยม (Socialism) เปนระบบ เศรษฐกิจที่กรรมสิทธิ์สวนใหญเปนของสวนรวมหรือรัฐบาล เนื่องจากรัฐบาลเปนผูกําหนดการผลิตสินคาและบริการ กลไกราคาจึงไมมีบทบาทในการแกไขปญหาทางเศรษฐกิจเพราะ ทุกอยางเกิดจากการตัดสินใจของรัฐบาลซึ่งไดวางแผน ไวแลว ระบบเศรษฐกิจแบบผสม(Mixed Economy) เปนการผสม ผสานของระบบทุนนิยมกับสังคมนิยม ดังนั้นกลไกราคา และการวางแผนจากสวนกลางจึงเปน เครื่องมือสําคัญในการแกปญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจ

14. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 14แผนที่ ๑๔ หลักการปรับและเปลี่ยนแปลงราคาสินคาและบริการ ปจจัยสําคัญที่กําหนดอุปสงคและอุปทาน คือ ราคาสินคา และบริการ โดยปริมาณเสนอซื้อจะแปรผกผันกับราคาสินคาและ ปริมาณเสนอขายจะแปรผันตามราคาสินคาแตถาไมนําอุปสงคและ อุปทานมาพิจารณารวมกันจะไมสามารถหาดุลยภาพของตลาดได ดุลยภาพของตลาด ราคาสินคาที่ปริมาณเสนอซื้อ ปริมาณเสนอซื้อ ปริมาณเสนอขาย ปริมาณเสนอขาย “ราคาดุลยภาพ” “ปริมาณดุลยภาพ” เทากับ เทากับ เอกชน รัฐบาล ระบบเศรษฐกิจของไทย

15. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 15แผนที่ ñõ ราคานําตาลทราย (บาท/กิโลกรัม) ปริมาณเสนอซื้อ (กิโลกรัม) ปริมาณเสนอขาย (กิโลกรัม) สภาวะ ๓๙ ๒ ๑๐ มีนํ้าตาลทรายสวนเกิน (อุปทานสวนเกิน = ๘ กิโลกรัม) ๓๗ ๔ ๘ มีนํ้าตาลทรายสวนเกิน (อุปทานสวนเกิน = ๔ กิโลกรัม) ๓๕ ๖ ๖ ดุลยภาพ (อุปสงค = อุปทาน) ๓๓ ๘ ๔ มีการขาดแคลนนํ้าตาลทราย (อุปสงคสวนเกิน = ๔ กิโลกรัม) ๓๑ ๑๐ ๒ มีการขาดแคลนนํ้าตาลทราย (อุปสงคสวนเกิน = ๘ กิโลกรัม) ตารางอุปสงคนํ้าตาลทราย อุปทานนํ้าตาลทราย และ ดุลยภาพนํ้าตาลทราย ตารางและรูป แสดงปริมาณเสนอซื้อและปริมาณเสนอขาย นํ้าตาลทรายในทุกระดับราคา S 39 จุดดุลยภาพ คือ จุด E ของราคาและปริมาณเสนอซื้อนํ้าตาลทราย ขณะที่ D คือ เสนอุปสงค และ S คือ เสนอุปทาน

16. ลิขสิทธิ์ของบริษัท สํานักพิมพเอมพันธ จํากัด วิชา เศรษฐศาสตร์ ๓ หน่วยที่ ๑ 16แผนที่ ๑๖ ถาตลาดไมอยูในภาวะดุลยภาพ กลไกราคาจะทําหนาที่ให ตลาดปรับตัวเขาสูดุลยภาพเสมอ กลาวคือ ถาราคาสินคาสูงกวา ราคาดุลยภาพ ปริมาณเสนอขายจะมากกวาปริมาณเสนอซื้อและ เกิดสินคาสวนเกิน(Surplus) หรืออุปทานสวนเกิน(Excess Supply) ถาราคาสินคาที่ตํ่ากวาราคาดุลยภาพ ปริมาณเสนอซื้อ มากกวาปริมาณเสนอขายทําใหเกิดการขาดแคลนสินคา(Shortage) หรืออุปสงคสวนเกิน (Excess Demand) เมื่อใดที่เกิดอุปทานสวนเกินจะทําใหราคาสินคาลดลง และเมื่อใดที่ขาดแคลนสินคาจะทําใหราคาสินคาสูงขึ้น ตลาสด จะมีการปรับใหเขาสูดุลยภาพเสมอ โดยการกําหนดราคาจะพิจารณาจากปจจัยตางๆ เชน ๑. ตนทุนการผลิต ๒. สภาวะของตลาด การกําหนดราคาสินคาและบริการในของหนวยธุรกิจ

เศรษฐศาสตร์บทที่ 1

เศรษฐศาสตร์บทที่ 1

เศรษฐศาสตร์บทที่ 1

Recommended

More Related Content

Featured

Featured(20)

เศรษฐศาสตร์บทที่ 1