Confessie ofwel verhoor van Jan Popes uit Kollum voor het Hof van Friesland over zijn betrokkenheid bij het Kollumer Oproer van 1797.

1. JAN POPES,gardenierenarbeider,geborente Kollumin1753, overledente Ee op16 juni 1811, 58
jaar oud.
In 1797 deedzichhetKollumeroproervooronderleidingvanSalomonLevi uitZwaagwesteindeen
Jan BinnesuitOudwoude.Aanleidingwasde verplichteregistratie voorde schutterij.Inde winter
van hetgenoemde jaarkwamonderandere Abele Reitzesinverzet.Ruimdrieduizendmankwamen
op de been.JanPopeswaséénvanhen,hij isdaarvoor laterverhoord:
"Confessi gegevenbij JanPopes:
Jan Popes,woonachtigonderEngwierum,oudongeveervierenveertigjaren,tansgearresteerd,
confiteerddathij opSaturdagden4e Februarij 1797, isgedrongengewordenmetde meenigteopte
gaan na Collum,dathij wel gedagtenheeftgehadzigtoente versteeken,dogzulx nietheeftdurven
doen,dathij ongeveertusschendrie envieruuren,metde meenigte totbij Collumisgekomen,dat
hij toeneenlangentijdnabij Collumophetlandheeftomgelopen,hebbende toenwelgehoorddat
ze sterkop de deurenvanhethuisvanBraak sloegen,dathij eenigetijddaarna(zijndede nette tijd
hemonbekend) aan'thuisvan de burgerBraak is gekomen,hebbende hij toengesiendatze het
staande uurwerkvanBraak, alsmeedede glazendeuraanstukkensloegen,dogdathij aanal die
geweldadighedengeendeel heeftgehad,dathij vervolgensdaarinenbij 't huiseengeruime tijd
heeftvertoefd,totdatde grootste meenigte isweggegaanna't Collumervallaat,dathij derwaarts
nietmeede wilde gaan,maarbij hethuisvande burgerBraak isgebleven,dathij toenheeftgezien
dat Wijtze JellesenPijtterLolkesineenzakenineenlakengoederensamenpakten,waaronderten
minsteneenBedeneendeeken,datdie beidenzulxingepakthebbende vandaarisgegaanen
weedernaEngwierumisopgegaan.Dathij eenendwegsvanCollumgeavanceerdzijnde,beide
bovengenoemde vanagterenisopgegaan,dathij eenendwegmethaargegaanhebbende,Wijtze
Jellesde zakheeftneergezetengeopend,hemvragende of hij ookeeniggoedwildehebben,dathij
ditweigerende,Wijtze hemversogteeniggoedvoorhemte willendragen,dathij zigzulx heeftlaten
welgevallen,datWijtze hemtoenheeftgegeveneenoudwitstreeptbaaitje,eenwitlinnenbroek,
twee paar hoseneneenoudwitlakeneneenschorldoek.Dathij ditgoedheeftgedragenenditgoed
meede nazijnhuisheeftgenomen,dathij metditgoedverleegenzijnde,voornemensisgeweest,'t
zelve weederaan't Slotvan Braak te besorgen,dangeendaghuurkunnendemissen,heefthij zulx
nietspoediggenoegkunnenwerkstelligenenzijnhemde zelve de woensdagsdaaraanvolgende,
door de substituutgeordonneertof lieverzijnhuisvrouw,omdezelve tenhuisevanPope Dirkste
brengen,zijndehij geengeconfineerde,toendertijdte werkentenhuise vanAuke Taekesaldaar,dat
hij horende dater soveele menschengevatwierden,enbevreesdwordendedatmenhemookzoude
vatten,dienavondnietnahuisgegaan,maar zigdan hier,dandaar heeftverstooken,totdathij op
heedenbij ClaasRinderts,meede aldaarwoonagtigop'tlandzijnde te werken,doorJacobHeins
adsistentenTaede Taedesisgearresteerdgeworden.Waarmeedede gedetineerde slooten
persisteerde napraelectie (=navoorlezingbij zijnverklaringbleef).
Aldusgeexamineerd(=ondervraagd), geconfiteerd(=bekend) engesloteninde Regtkamerte
Metslawier,den8Maart 1797. Inkennisse vanons,meederegterensecretaris,MartenJans,J.
Witteveen."(Hof vanFriesland,port.357, dossier5183.)