1. TALLER DE
RADIO

2. QUÉ É AGARESO?
Nace en 2008 en Pontevedra, grazas a un grupo de
profesionais dos medios de comunicación (periodistas,
cámaras e fotógrafos/as) que detectan o escaso lugar
que ocupan nos medios tradicionais as iniciativas
solidarias e de cooperación cos colectivos máis
desfavorecidos.
Deciden crear un medio de comunicación alternativo para
concienciar e sensibilizar á sociedade sobre estas
realidades silenciadas...
Ademais, utilizamos a comunicación para conseguir o
desenvolvemento dos pobos e das persoas.
Nuestra web:
www.agareso.org

3. A RADIO NA ACTUALIDADE

Hoxe en día, grazas a todos os avances tecnolóxicos, Internet
e á invención dos podcast os/as usuarios/as podemos
converternos en creadores/as e distribuidores/as de
contidos.

A radio é un medio ideal para espertar o noso espírito crítico e
para dar a coñecer a realidade que nos rodea.

Cun ordenador con acceso a Internet, unha gravadora
(móvil, micrófono) e un programa de edición, podemos
montar o noso propio espazo radiofónico.

4. RADIO TEHUACÁN


Agareso e ACPP, xunto á ONG
local Cordes, están a levar a cabo este
ano no Baixo Lempa, El Salvador, un
proxecto de fortalecemento dunha radio
comunitaria co obxectivo de que os
habitantes desta zona de El Salvador
teñan a súa propia canle de comunicación
e que a emisora sirva para sensibilizar a
poboación sobre temas ambientais,
cuestións de xénero ou dereitos humanos,
e como plataforma para que a poboación
achegue e opine sobre o seu propio
desenvolvemento.
A radio convértese nun instrumento moi
útil para combater o analfabetismo,
fortalecer a organización comunitaria,
previr desastres naturais, así como
motivar participación das persoas nas
decisións locais.
Coñecemos o proxecto da man
dos seus protagonistas, neste
caso a súa directora Yasmín

5. EXERCICIO: PRESENTÁMONOS ANTE A
GRAVADORA
 Saúdo.
 Chámome…
 Vivo
 Teño
 As
en…
… anos
miñas afeccións son…
 Despedida.

6. VANTAXES E INCONVINTES DO MEDIO
RADIOFÓNICO
Vantaxes: Credibilidade,
proximidade, inmediatez,
capacidade de xerar imaxes,
compatibilidade con outras
actividades, recepción individual e
cómoda, segmentación xeográfica.
Desvantaxes: Fugacidade da
mensaxe, relativo grao de
atención, non é visual, impacto
limitado.
Grazas aos podcast e a radio online algunhas
destas desvantaxes desapareceron.

7. ELEMENTOS DA LINGUAXE RADIOFÓNICA

A voz

A música

Efectos de son

O silencio

8. A VOZ

A voz é a columna vertebral do son radiofónico. A
palabra é indispensable na radio.
A voz é a única ferramenta da que dispón o locutor/a
para transmitir esa información complementaria
(xestos, expresións faciais, acentos, etc. )
 Podemos falar de 3 características da voz:

- O ton: se é máis agudo ou máis grave.
- A intensidade: equivale ao volume.
- O timbre: É a seña de identidade que representa
calquera son e que o diferencia do resto.

9. EXPRESIÓN ORAL ANTE O MICRÓFONO. A
LOCUCIÓN RADIOFÓNICA
Que temos que ter en conta?

Respiración diafragmática (depositar o aire no
abdome).

Modulación, vocalizar, xogar co ritmo, enfatizar,
facer pausas, para non aburrir ao oínte.

Correcta posición do corpo.

10. EXERCICIO: RESPIRAR CO DIAFRAGMA

Por parellas, suxeitamos a nosa compañeira ou
compañeiro pola cintura e comprobamos se se lle
abren as costelas ao respirar.

Individualmente, suxeitámonos as costelas
soltamos o aire dando golpiños co diafragma para
fortalecelo.

Xogamos a ver quen aguanta máis tempo
mantendo unha vogal sen tomar aire.

11. EXERCICIO: PRACTICAMOS UN
TRABALINGUAS CO LAPIS ENTRE OS DENTES

Esfórzate en mover a lingua
e os músculos da cara para
que se che entenda ben.

Ao soltar o lapis, vocalizarás
moito mellor.

12. EXERCICIOS PARA VOCALIZAR BEN
Abrir e pechar a boca varias
veces, ata o límite das nosas
posibilidades.
 Bocexar e imaxinar que temos
unha palabra quente na boca.
 Mastigar goma de mascar.
 Xuntar os labios e facer o son
'bruuuuu' cos labios relaxados.
 Masaxear coa lingua todos os
recunchos da boca.
 Poñer cara de noxo e sorrir
alternativamente.


13. A MÚSICA


A relación entre música e radio é tan estreita que dificilmente
poderiamos facernos unha idea de como sería o medio sen a
existencia da música.
Funcións da música na radio:
- Para apoiar contidos:
- Para estruturar/identificar:
* Sintonía: Identificar un programa
* Careta: Trátase da sintonía +voz (hora, día, nome)
* Ráfaga: Serve para separar bloques dentro dun programa.
Sintonía
Careta
Ráfaga

14. A MÚSICA E OS
DEREITOS HUMANOS/ODM

Ao longo da historia da
música hai moitas cancións
que trataron sobre os
Dereitos Humanos, a
xustiza, a liberdade, a
igualdade, a solidariedade, a
paz, a democracia, a non
violencia...
Bebe
Rubén Rada
Macaco

15. EFECTOS DE SON

Os efectos de son podémolos definir, como aqueles
sons, naturais ou artificiais, que substitúen a realidade.

Poden ser:
-Naturais: gravar o son directamente da natureza.
-Creados: realizados no estudio. Agora non fai falla,
xa que podemos baixalos de Internet.
Como realizar algúns efectos de son ti mesmo?

Lume: con papel de celofán.

Cascos de cabalos: con dous recipientes
de yogurt baleiros.

Andar a través da neve: apertar e retorcer coas mans
un nobelo de la.

16. O SILENCIO

O silencio tamén forma parte da linguaxe
radiofónica e, é capaz de expresar, narrar,
describir...

Podemos utilizalo para representar o estado
emocional dunha persoa que decide deixar de
intervir nun diálogo; ou para estimular a
reflexión, cando, ante un tema controvertido, o
locutor realiza un silencio convidando os oíntes
a pensar sobre iso.

Tamén pode ser construído coa axuda dun son,
como a recreación radiofónica de ‘un minuto de
silencio’ mediante o repique de campás.

17. XÉNEROS XORNALÍSTICOS

A NOTICIA

Informa sobre feitos de
actualidade

Responde as 6Ws:






Que?
Quen?
Cando?
Onde?
Como?
Por que?

Ten estrutura de pirámide
invertida: comeza polo máis
importante.

A noticia é a base sobre a que se
crean os informativos.

18. XÉNEROS XORNALÍSTICOS

A NOTICIA
Os seus requisitos son: claridade, brevidade,
concisión e sinxeleza.
Algúns consellos:
Boletín informativo
Evitar a cacofonía: O Papa parou a misa /O Papa
detivo a misa.
Redondear as cifras: En Galicia 4.963 persoas
acudiron a manifestación / En Galicia case 5.000
persoas acudiron á manifestación.
Traducir as siglas: ONU (Organización das Naciones
Unidas)
Noticia Malala

19. A ENTREVISTA
Informativa: busca coñecer a opinión dun experto/a
sobre un tema determinado.
 De personalidade: busca coñecer ao entrevistado/a
(gustos, aficións…)


20. CARACTERÍSTICAS DA ENTREVISTA RADIOFÓNICA

Como facer unha boa
entrevista en radio?

Documentarse ben sobre o tema ou a
persona.
Facer unha presentación do
entrevistado/.
Facer preguntas claras, breves e
ordenadas.
Ter a man papel e boli por se temos
que anotar datos.
Facer preguntas abertas e pechadas
(si/non).
O ton debe ser coloquial, como se
estivésemos a manter unha conversa
entre amigos/as.
Non berrar, sobre todo nas entrevistas
telefónicas.






Entrevista ESR

21. EXERCICIO: ENTREVISTAMOS A UNHA
COMPAÑEIRA OU COMPAÑEIRO

Presentación da invitada
ou invitado.

Estrutura de pregunta e
resposta.

Imaxina que o
entrevistado/a traballa
nunha ONGD centrada en
reducir a mortalidade
infantil. Que lle
preguntarías?
Entrevista Radio Tehuacán

22. A REPORTAXE RADIOFÓNICA

Trata en profundidade un
feito.

Aporta distintas versións
sobre o asunto tratado (voz
protagonistas, antecedentes,
consecuencias…)

Inclúe varias declaracións,
músicas, son ambiente,
efectos…

Hai dous tipos de reportaxe:
o obxectivo (máis
informativo) e o interpretativo.

23. A REPORTAXE RADIOFÓNICA

Recomendacións á hora de facer unha reportaxe
radiofónica:

Contar cun narrador que una as partes da reportaxe.

Por especial coidado nas transicións.

Procurar a maior cantidade e calidade de testimonios.

Diversidade de recursos sonoros: son ambiente, efectos, músicas.

Duración: mellor non exceder os 12-15 minutos.

Liberdade creativa.
Reportaxe igualdade xénero
Reportaxe educación ambiental

24. O DEBATE E A TERTULIA

No debate e na tertulia:
Hai un moderador e varias persoas
convidadas.
 Posiciónanse a favor ou en contra
dun tema.
 É un xénero de opinión.

Agareso radio
COGAMI

25. O RADIOTEATRO

Trátase dun xénero de
ficción.

Necesita grandes doses de
creatividade.

Pasos:

1.Imaxinar a historia
2.Seleccionar os elementos da
historia (efectos, música…)
3.División da historia en escenas
4.Decidir a trama.
Radioteatro igualdade



Radioteatro VIH

26. A PUBLICIDADE RADIOFÓNICA
Utilízanse efectos, música, voz e moita
creatividade.

Indicativo / jingle: identifica á emisora ou o
programa


Indicativo
Agareso Radio
Cuñas radiofónicas: anuncios



Cuña o medioambiente
Cuña sobre VIH
Cuña dereito educación
Cuña medioambiente
Exercicio: Facer unha cuña radiofónica.
Cuña dereito educación
Cuña VIH
Pobreza e fame

27. A PUBLICIDADE RADIOFÓNICA
 Exercicio




En grupos de 5 debemos elaborar unha cuña radiofónica sobre
un dos ODM.
Elaborar o texto.
Decidir se levará efectos de son…
Tipo de música…

28. O MAGAZINE RADIOFÓNICO

O magazine é un conxunto de
outros xéneros radiofónicos:
Noticia
 Reportaxe
 Cuñas
 Entrevistas
 Tertulias
 Radioteatro


Precisa dun presentador/a ou
varios presentadores que unan
as diferentes partes do
magazine.
Magazine dereito á educación

29. O GUIÓN RADIOFÓNICO

Divídese en:

O guión técnico.

O guión literario.

30. VOCABULARIO BÁSICO
LOC= locutor 1, 2, 3…
 PP= primeiro plano, cando queremos que se
escoite a música.
 2P= cuando queremos que estea de fondo.
 FADE IN= cando indicamos que comeza a música.
 FADE OUT= cando queremos que termine.
 PIE= é o final dunha locución e é importante que o
técnico de son o teña no seu guión para saber
cando ten que dar paso á música ou a outro
locutor.


31. MÍMICA RADIOFÓNICA

Código de sinais entre locutor/a e control

32. A MONTAXE:

Programas de edición de audio:

33. PROPOSTA PRÁCTICA

Elaborar diferentes pezas
radiofónicas (noticias,
reportaxes, entrevistas,
cuñas…) sobre o tema
elixido na aula.

Se é posible editarase con
Audacity un programa
especial/magazine coas
pezas elaboradas.

34. PROPOSTA PRÁCTICA PROXECTO

Preparamos o noso propio
programa de radio

Que tipo de programa será?

Que temas imos abordar e con que
enfoque?

Que xéneros xornalísticos
empregaremos?

Que tarefas temos que desenvolver?

Que equipamentos imos necesitar?

Que nome lle poremos?

Como se vai estruturar?

35. BANCO DE RECURSOS
 Radios
comunitarias e
libres.
 Titoriais sobre Audacity.
 Exemplos xéneros
radiofónicos.
 Efectos de son.
 Música Dereitos
Humanos e ODM.
 Como poñer en marcha
unha radio online…

36. E AGORA…

A guionizar, a gravar e a montar!
¡MOITAS GRAZAS!