1. 1.1. NASTANVA JEDINICANASTANVA JEDINICA
DUPLJARI –DUPLJARI –
ŽARNJACIŽARNJACI
OPŠTE ODLIKE I HIDRAOPŠTE ODLIKE I HIDRA

2. DUPLJARI - ŽARNJACIDUPLJARI - ŽARNJACI
 11 000 vrsta11 000 vrsta
 U svom telu imajuU svom telu imaju žarne ćeliježarne ćelije koje služekoje služe
za omamljivanje i hvatanje plena.za omamljivanje i hvatanje plena.
 Oko usnog otvora imaju ručice koje imOko usnog otvora imaju ručice koje im
služe za hvatanje plenasluže za hvatanje plena
 Telo im jeTelo im je zračnozračno ((radijalnoradijalno)) simetričnosimetrično
 Žive u moru i u slatkim vodamaŽive u moru i u slatkim vodama
 Sistematska podelaSistematska podela: 1. HIDRE: 1. HIDRE
2. KORALI2. KORALI
3. MORSKE SASE3. MORSKE SASE
4. MEDUZE4. MEDUZE

3. HidraHidra
 Pre nego što nastaviš, pročitaj ovaj tekst,Pre nego što nastaviš, pročitaj ovaj tekst,
a zatim odgovori na postavljeno pitanjea zatim odgovori na postavljeno pitanje
 Zašto su hidre dobile naziv po opisanomZašto su hidre dobile naziv po opisanom
mitskom biću?mitskom biću?
Microsoft Word
Document

4. HidraHidra
ZRAČNA (RADIJALNA) SIMETRIJAZRAČNA (RADIJALNA) SIMETRIJA
kroz osu simetrije možemo povući punokroz osu simetrije možemo povući puno
ravni simetrije koje dele organizam naravni simetrije koje dele organizam na
dva jednaka deladva jednaka dela

5. HidraHidra
 Građa (Građa (crtecrtež u udžbeniku )ž u udžbeniku )
- dva sloja ćelija koje su organizovane u tkiva- dva sloja ćelija koje su organizovane u tkiva
1.1. Unutrašnji slojUnutrašnji sloj (ćelije sa bičem sa hranjivom vakuolom)(ćelije sa bičem sa hranjivom vakuolom)
2.2. 2 spoljašnji sloj – koža2 spoljašnji sloj – koža (nervne ćelije, “mišićne ćelije”,(nervne ćelije, “mišićne ćelije”,
žarne ćeliježarne ćelije
- usni otvorusni otvor
- ručiceručice
- stopalostopalo
- DupljaDuplja

7.  Mrežast nervni sistemMrežast nervni sistem (reaguje na promene
u spoljašnjoj sredini, dodir, svetlost,
temperatura...)

8. HidraHidra
 IshranaIshrana: račićima, ribama, sitnim: račićima, ribama, sitnim
organizmima... Plen love pomoću ručica iorganizmima... Plen love pomoću ručica i
žarnih ćelijažarnih ćelija
 VarenjeVarenje započinju u telesnoj dupljizapočinju u telesnoj duplji
 RazmnožavanjeRazmnožavanje: bespolno (pupljenjem): bespolno (pupljenjem)
polno (preko oplođenih jaja)polno (preko oplođenih jaja)

9. 2. NASTAVNA JEDINICA2. NASTAVNA JEDINICA
MORSKI DUPLJARIMORSKI DUPLJARI

10. KoraliKorali
 Više od 6000 vrstaViše od 6000 vrsta
 Izdužen, cevasti oblikIzdužen, cevasti oblik
telatela
 Pričvršćeni za dnoPričvršćeni za dno
 Žive u kolonijamaŽive u kolonijama
(predstavnik - crveni(predstavnik - crveni
koral koji je ugrožen ukoral koji je ugrožen u
prirodi)prirodi)
 Kameni korali izgrađujuKameni korali izgrađuju
koralne grebenekoralne grebene..

11. Obalni koralni grebenObalni koralni greben
Barijerni grebenBarijerni greben
AtolAtol
Nastajanje atolaNastajanje atola
-- prisetite se šta ste učili iz geografijeprisetite se šta ste učili iz geografije --

15. 2-3 puta godišnje
izbacuju gamete
Smena generacija i rast kolonijaSmena generacija i rast kolonija
dani ili nedelje u planktonu
larve
sati ili dani do
prihvaćanja
1-3 godine
decenije
gameti – polne ćelije

16. Morske sase - vlasuljeMorske sase - vlasulje
 Hrane se planktonom aliHrane se planktonom ali
i drugim organizmimai drugim organizmima
 Najpoznatiji predstavnici u Jadranu:Najpoznatiji predstavnici u Jadranu:
-Crvena morska sasa-Crvena morska sasa
-Smeđa vlasulja-Smeđa vlasulja

18. MeduzeMeduze
 Isključivo morski dupljariIsključivo morski dupljari
 Zvonolik oblik tijela (meduza)Zvonolik oblik tijela (meduza)
 Pokretni i slobodno plivaju u vodiPokretni i slobodno plivaju u vodi
 Sadrže bojeSadrže boje

20. MeduzeMeduze

21.  Stezanjem donje strane tela istiskuju vodu i tako seStezanjem donje strane tela istiskuju vodu i tako se
pokreću.pokreću.
 Na rubu zvona nalaze se kratke ručice sa žarnimNa rubu zvona nalaze se kratke ručice sa žarnim
ćelijama, a iz sredine tela spuštaju se 4 veća nastavkaćelijama, a iz sredine tela spuštaju se 4 veća nastavka
sa žarnim ćelijamasa žarnim ćelijama
 U Jadranu su najpoznatijiU Jadranu su najpoznatiji
Uhati klobukUhati klobuk
Morska mesečinaMorska mesečina

22. MeduzeMeduze
Carukia barnesi
(Irukandji)
The beach at Palm Cove
closed to swimmers due
the the hazard of Irukandji
stings. Summer 1998/99

24. Građa Cnidaria

25. PIHTIJASTA MASAPIHTIJASTA MASA
Kod hidre je ona tanka membrana, a kod meduzeKod hidre je ona tanka membrana, a kod meduze
debeli, želatinozni središnji sloj.debeli, želatinozni središnji sloj.
ISHRANA I VARENJEISHRANA I VARENJE
Kada plen dotakne i nadraži žarne ćelije, one eksplodirajuKada plen dotakne i nadraži žarne ćelije, one eksplodiraju
izbacivanjem žarne niti kroz koju izlazi otrov u plen.izbacivanjem žarne niti kroz koju izlazi otrov u plen.
Omamljeni plen ručicama prinesu usnom otvoru gdje onOmamljeni plen ručicama prinesu usnom otvoru gdje on
sklizne u duplju za varenje.sklizne u duplju za varenje.
Probava je VANĆELIJSKA.Probava je VANĆELIJSKA.
Razgrađene delove hrane ćelije sa bičem uvlače uRazgrađene delove hrane ćelije sa bičem uvlače u
citoplazmu, stvarajući oko njih hranjivu vakuolu u kojojcitoplazmu, stvarajući oko njih hranjivu vakuolu u kojoj
započinje UNUTARĆELIJSKO varenje.započinje UNUTARĆELIJSKO varenje.

26. Šta mislite – kakoŠta mislite – kako
dupljari dišu?dupljari dišu?
A kako izlučujuA kako izlučuju
nesvarenu hranu?nesvarenu hranu?

27.  DISANJEDISANJE
Nemaju diNemaju disajsajne organe – dišu celomne organe – dišu celom
površinom tela. (proces difuzije)površinom tela. (proces difuzije)
 IZLUČIVANJEIZLUČIVANJE
Nesvarene ostatke izbacuju kroz usniNesvarene ostatke izbacuju kroz usni
otvorotvor

28.  Da li si uspeo da pročitaš delove naDa li si uspeo da pročitaš delove na
engleskom?engleskom?
 Probaj da ih prevedeš i sa nastavnicomProbaj da ih prevedeš i sa nastavnicom
engleskog proveriš da li si to dobroengleskog proveriš da li si to dobro
uradio.uradio.